1. 13. BÖLÜM
Tüketim tasarruf ve Yatırım
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 1

2. Amaçlarımız
• Keynesçi tüketim ve tasarruf fonksiyonu
• Zaman arası optimizasyon Modeli ve Keynes
sonrası tüketim teorisi
• Yatırım kavramı
Anahtar Kavramlar: Ortalama tüketim eğilimi, marjinal
tüketim eğilimi, sürekli gelir, yaşam boyu gelir,
sermayenin mrjinal verimliliği, yatırım, Hızlandıran
Model, Uyucu beklentiler, Marjinal q, ters seçim, ahlaki
tehlike, kredi tayınlaması
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 2

3. KEYNESÇİ TÜKETİM VE TASARRUF
FONKSİYONLARI
• Bazı kavramlar:
– Otonom Tüketim: harcanabilir gelir=0
– Uyarılmış Tüketim: Tüketim gelire bağlı
– Ortalama Tüketim: Tüketimin harcanabilir gelire
oranıdır (APC=C/YD)
– Marjinal Tüketim Eğilimi: Tüketimdeki değişmenin
harcanabilir gelirdeki değişmeye oranıdır.
– Pozitif ve birden küçük ise ∆C
• Tüketim fonksiyonun eğimidir MPC =
∆YD
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 3

4. KEYNESÇİ TÜKETİM VE TASARRUF
FONKSİYONLARI
Ct = C0 + cYDt → 0 < c < 1
C C0
APC = = +c
YD YD
 ∂C 
C = f (Y );  >0
 ∂Y 
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 4

5. Hanehalkının Tüketim Kararı
• Bireyler tüketime ve tasarrufa karar verirken,
bugün ile gelecek dönemler arasında elde
edecekleri yararlar açısından bir denge
kurmaya çalışır.
• Zamanlar arası optimazsyon (Irving Fisher)
• Zamanlar arası bütçe kısıtı
– Y,C ve S
– İki dönem olarak alırsak
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 5

6. Zamanlar Arası Bütçe Kısıtı
S = Y1 − C1 → C2 = (1 + i ) S + Y2
Burada S terimi negatif
egimli olabilir
C2 = (1 + i )(Y1 − C1 ) + Y2
C2 + (1 + i )C1 = (1 + i )Y1 + Y2
C2 Y
C1 + = Y1 + 2
(1 + i ) (1 + i )
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 6

7. Tüketici Tercihi
MRSc 2,c1 = (1 + i )
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 7

8. Yaşam Boyu Gelir Hipotezi
Temel Model
•Yaşam boyu hipotezi, Bireyin T yıl yaşamayı
•Y kadar emekli gelir
•W kadar servet
•R yıl sonra emekli olmayı planlıyor
•Toplam emekli geliri=R*Y
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 8

9. Yaşam Boyu Gelir Hipotezi
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 9

10. Sürekli Gelir Hipotezi
• M.Friedman tarafından geliştirilmiştir.
• Sürekli Gelir Hipotezi: Tüketim
harcamalarının, bireylerin elde etmeyi
umdukları uzun dönem ortalama veya
sürekli gelire bağlı olduğunu ifade eder.
• Çiftçi örneği
C = cY P
Y P = Y−1 + θ (Y − Y−1 ) = θY + (1 − θ )Y−1
P P P
θ → Y−1 asan kismina eklenen oran
P
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 10

11. Kısa ve Uzun Dönem Marjinal
Tüketim Eğilimi
C = cY P
P
C = cθ Y + (1 − θ )Y−1
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 11

12. Nispi Gelir Hipotezi
J.Duesenberry,
bireyler
tüketirken
toplumsal
yapıdan etkilenir
ve yaşam
standardını
korumak ister
C = f (Yc , Ypp )
Burada Yc → cari gelir
Ypp → en yuksek gelir
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 12

13. YATIRIM
• Bir ekonomide sermaye stokuna yapılan
net ilaveler yatırım olarak tanımlanır.
• Yatırımlar
– Sabit Sermaye yatırımı (fabrika, makineler,
işyerleri vb)
– Konut yatırımı
– Stok yatırımı (mamul, yarı mamul ve
hammadde stoklarının arttırılması)
• Hisse sendi, tahvil, hazine bonosu ?
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 13

14. Optimum Sermaye Miktarı
Belirleme
13. Ünite/Erkan AKTAŞ 14

15. 13. Ünite/Erkan AKTAŞ 15