1. Stedebouw & Architectuur
36 Duurzaam bouwen
ECO-iCOnEn
Kavel 21. De Kameel van Noord.
u De gemeente Amsterdam wil dat in 2015 alle nieuwe projecten klimaatneutraal worden gebouwd. om persoonlijke modules te integreren die samen-
hangen met de bestemming, functie en het comfort-
Amsterdam-Noord neemt in de Buiksloterham het voortouw. Deze nieuwe mixed-use woonwerkwijk niveau. Dure installatietechnische voorzieningen met
veelal een korte levensduur worden geminimaliseerd
moet trendsetter worden voor nieuwe, duurzame woningen en bedrijfsvestigingen. tot plekverwarming en opgenomen in de innovatieve
modules. De toekomstwaarde van het gebouw wordt
mede bepaald door een flexibele menging van wonen
In het toekomstige woonwerkgebied (100 hectare bru- Bouwenveloppen en werken.
to-, 52 hectare netto plangebied) komen ruim 4.000 In de Buiksloterham werkt Amsterdam met bouw-
woningen en 500.000 vierkante meter werkfuncties. enveloppen. Daarin staan de stedenbouwkundige, Kavel 12. Vink Bouw in samenwerking met Marcel Lok
Ongeveer 2.000 woningen moeten wegbereiders wor- programmatische, milieu- en civieltechnische en architect.
den voor bouwen in een tijdperk van energietransitie. financiële randvoorwaarden en andere eisen die
de gemeente stelt aan de ontwikkeling van de ver- Ontwikkelaar Vink Bouw en architect Marcel Lok
schillende locaties. De bouwenveloppen worden ge- hebben een gebouw ontworpen waarin de woon- en
Supervisor faseerd in de tijd opgesteld en ‘in de markt gezet’.
Het projectgebied de Buiksloterham ligt ingeklemd Selectie van de (markt)partijen vindt plaats puur en
tussen het NDSM-terrein en het voormalig Shell- alleen op duurzaamheid. Vorig jaar is de eerste ten-
terrein. Een derde van het gebied ontwikkelt de ge- der van vier kavels (met het duurzaamheidsniveau als
meente actief door grond uit te geven. In dit deel hét selectiecriterium van gunning) in de markt gezet.
houdt de gemeente wat meer in eigen hand (bestem- Dinsdagmiddag 16 februari jl. zijn door Jan Terlouw,
ming en architectuur). In tweederde van het gebied voorzitter van de selectiecommissie, de vier winnaars
is meer ruimte voor initiatieven van particulieren. van de tender bekendgemaakt:
Initiatiefnemers zijn daarbij niet gebonden aan een
stedenbouwkundig plan, maar kunnen binnen be- Kavel 41. Keep it Simple, Back to basics in de Buik-
paalde spelregels hun plannen zelf vormgeven. Voor sloterham, van GTP Vastgoed B.V., TEKTON Architek-
de verschillende locaties zijn randvoorwaarden per te ten en AMIC Installation Consultancy B.V.
ontwikkelen locatie vastgelegd in een zogenaamde
bouwenvelop, die op basis van het Investeringsbe- Het gebouw met een eenvoudig demontabel casco
sluit wordt opgesteld. Supervisor Pieter Klomp (DRO) heeft een schil met een hoog isolatieniveau en een
houdt zicht op de uitwerking van het totale gebied. goede zonwerende en zonopnemende kwaliteit. De
Kavel 12
Ook welstand kijkt mee. splitsing van casco en afbouw maakt het mogelijk
S&A-DUBO.indb 36 23-02-2010 12:31:37

2. Stedebouw & Architectuur
Duurzaam bouwen 37
in de Buiksloterham
werkfunctie gemakkelijk met elkaar kunnen worden geweest. De focus ligt niet op toepassen van zoveel zuiver en vervangbaar. En het gebouw koelt en zuivert
uitgewisseld en waarbij energieopwekking en het mogelijk geavanceerde techniek. We zijn uitgegaan lucht zoals de natuur dat doet. Het casco is sterk en
(her)gebruik van verwarming en koeling op een slim- van bewezen technologie en passieve energetische flexibel voor steeds andere invullingen van wonen,
me manier zijn ingezet. Het uiterlijk van het gebouw principes. Zo komt de bijzondere vorm van het ge- werken en ontspannen.” Van Broekhuijsen hecht veel
doet denken aan de havenarchitectuur, zoals die te bouw voort uit de optimale zonoriëntatie. Ventilatie en waarde aan de eerste E (belevingswaarde): “Je houdt
vinden is in Amsterdam, Hamburg en Kopenhagen. zuivere lucht willen we op natuurlijke wijze aanvoeren van het gebouw, een van de condities van duurzaam-
De combinatie van robuuste bakstenen en beton met door middel van zonneschoorstenen.” Enthousiast is heid. Bewoners, ook die uit de omliggende wijk, ont-
een no-nonsense detaillering zorgen voor een stoer
uiterlijk. De geïntegreerde windturbines in de gevel
en het hoge dak met bomen geven het gebouw een
‘groen’ gezicht.
Kavel 22. Patch 22 Vereniging Lemniskade.
Het ontwerp Patch 22 van Vereniging Lemniskade is
een loftachtig werk-wonen gebouw uitgevoerd in een
lichte houtconstructie. Aanpassingen aan het gebouw
kunnen in de toekomst eenvoudig gerealiseerd wor-
den zonder sloopwerk aan het casco. Op de ‘omge-
keerde’ vloerconstructie worden speciaal ontwikkelde
panelen aangebracht die zijn voorzien van een ver-
warming en koelsysteem. De panelen zijn uitneem-
baar zodat de in de vloer aanwezige ventilatie-units,
kabelwegen, verwarmingsleidingen en riolering be-
Kavel 22 Kavel 41
reikbaar blijven en flexibiliteit van de woonwerkruim-
tes maximaal is. Het gebouw is zelfvoorzienend door
het gebruik van een biobrandstofinstallatie voor de
opwekking van warmte en elektriciteit als aanvulling
voor de op het dak geplaatste zonnecollectoren. Duurzaamheid het selectiecriterium
Kavel 21. De Kameel van Noord, van Heddes Vast- Van Broekhuijsen over het integraal ontwerpen bin- wikkelen — juist vanwege de bijzondere kwaliteiten
goed, Deerns raadgevende Ingenieurs, op ten noort nen een multidisciplinair team: “Het team van archi- — een bijzondere (emotionele) band met ‘de kameel
blijdenstein architecten en adviseurs. tect, ontwikkelaar en installatietechnisch adviseur is van noord’.” Dat wordt nog versterkt door de sociale
het ontwerpproces aangegaan op basis van de 4-E functie — de maatschappelijke dienstbaarheid: “In de
De Kameel van Noord van Heddes Vastgoed in sa- methodiek van op ten noort blijdenstein architec- ontwerpvisie stellen we dat nadrukkelijk aan de orde.
menwerking met op ten noort blijdenstein architecten ten en adviseurs. Die methodiek is gebaseerd op: De binnentuin van het gebouw is zo opgezet dat het
en adviseurs en Deerns raadgevende adviseurs valt Emotie (belevingswaarde), Ecologie (milieuwaarde), zich zal ontwikkelen tot een dorpsplein voor de wijk.
op door de bijzondere vorm. Het gebouw, de grootste Economie (functionele waarde) en Eerlijkheid (maat- Een sociaal brandpunt waar je elkaar ontmoet en so-
kavel van de vier (16.000 vierkante meter duurzaam schappelijke dienstbaarheid). Op die manier heeft ciale interactie plaatsvindt.” Van Broekhuijsen besluit:
wonen, werken en ontspannen), manifesteert zich als duurzaamheid de brede vertaling gekregen die het “Uiteraard hebben we — gelet op de ambities van
een eco-icoon dat sterk tot de verbeelding spreekt. nodig heeft. Veel toegepaste materialen zijn natuur- Amsterdam als het gaat om klimaatneutraal bouwen
Door natuurlijke bronnen als zon water, lucht, vegeta- — gezocht naar duurzaam energetische oplossingen.
tie en aarde op slimme wijze in de vorm te integreren, Zo wordt benodigde energie gehaald uit het gebouw
ontstaat een gebouw dat duurzaam en toekomstbe- (eigen biomassa), de zon of uit de bodem.” t
stendig is. Het inspireert toekomstige bewoners om
duurzaam gebruik te combineren met comfort. 1
De winnende ontwerpen zijn te bezichtigen in het
stadsdeelhuis Amsterdam-Noord van 6 april tot en
met 14 mei 2010.
4-E methodiek 2 3
Over De Kameel van Noord zegt Marc van Broekhuij- www.noordwaarts.nl
sen, van op ten noort blijdenstein architecten en ad-
viseurs: “In onze visie streven we naar een gebouw 4
dat zich steeds kan aanpassen aan veranderende De Buiksloterham met de vier prijswinnende
inzichten en behoeften. Als metafoor hebben we de ontwerpvisies.
kameel genomen, die sterk, dienstbaar en karakteris- 1. Kavel 12
2. Kavel 21
tiek is, maar zich vooral steeds weet aan te passen
3. Kavel 22
aan de avontuurlijke, maar gevaarlijke tocht die voor 4. Kavel 41
hem ligt. Uitgangspunt is duurzame duurzaamheid
DUBOVT12b.indd 37 23-02-2010 13:13:42