COMMENT AND SHARE

1. 2. CONSTITUTION AND LAW
3.3. FUNCTION AND JURISDICTION
OF
CONSTITUTIONAL BODIES
pramod_mainali2000@yahoo.cocm

2. भाग २१ : अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग
भाग २२ : महालेखापरीक्षक
भाग २३ : लोकसेवा आयोग
भाग २४ : ननवााचन आयोग
भाग २५ : राख्रिय मानव अधधकार आयोग
भाग २६ : राख्रिय प्राकृ निक श्रोि िथा ववत्त आयोग
pramod_mainali2000@yahoo.cocm
संवैधानिक आयोगहरु

3. भाग २७:अन्य आयोगहरु
२५२. राष्ट्रिय मष्ट्हलाआयोग
२५५. राष्ट्रिय दष्ट्लत आयोग
२५८. राष्ट्रिय समावेशीआयोग
२६१. आष्ट्दवासी जनजाष्ट्त आयोग
२६२. मधेशीआयोग
२६३. थारू आयोग
२६४. मुष्ट्ललमआयोग
pramod_mainali2000@yahoo.cocm

4. अष्ट्ततयार दुरुपयोगअनुसन्धानआयोगकोकाम, कततव्यर अष्ट्धकार (२३९)
 कुनै सार्वजननकपदधारणगरेको व्यनिले भ्रष्टाचारगरेकोसम्बन्धमाअनुसन्धान गनत वा गराउनसक्नेछ ।
 भ्रष्टाचारगरेकोदेनिएमा त्यस्तोव्यनि रसंलग्नव्यनि उपरअदालतमामुद्दा दायरगनत वागराउनसक्नेछ ।
 आफ्नोक्षेत्रानधकारनभएकोमाकारर्ाहीकोलानगसम्बष्ट्न्धत अष्ट्धकारी वाष्ट्नकायसमक्षलेखी पठाउनसक्नेछ ।
 अनुसन्धानगने र्ा मुद्दाचलाउनेकाम, कतवव्य रअनधकारआयुिर्ाअनधकृतकमवचारीलाईप्रत्यायोजनगनतसक्नेछ।
 अन्यकाम, कतवव्य रअनधकारतथाकायवनर्नधसंघीयकानूनबमोष्ट्जमहुनेछ।
कानूनले छुट्टै विशेष व्यिस्था गरेको पदाविकारीको हकमा यो उपिारा लागू हुने छैन । महावियोग प्रस्ताि पाररत िई पदमुक्त हुने व्यवक्त, न्याय पररषदबाट पदमुक्त हुने न्यायािीश र सैवनक ऐन
बमोविम कारबाहीहुनेव्यवक्तका हकमावनिपदमुक्तिइसकेपवछ संघीयकानूनबमोविमअनुसन्िानगनन िागराउनसवकनेछ ।
pramod_mainali2000@yahoo.cocm

5. २४१. महालेखा परीक्षकको काम, कर्तव्य र अधधकार :-
 सबै सरकारी कायाालयको लेखा ननयममििा, ममिव्यनयिा, कायादक्षिा, प्रभावकाररिा र औधचत्य
समेिको ववचार गरी लेखापरीक्षण गिे ।
 पचास प्रनिशिभन्दा बढी सरकारी स्वाममत्व भएको संगठिि संस्थाको लेखापरीक्षणका लाधग
लेखापरीक्षक ननयुक्ि गदाा परामर्त दििे र लेखापरीक्षण गदाा अपनाउनु पने मसद्धान्िको सम्बन्धमा
आवश्यक नििेर्ि दिि सक्िे ।
 लेखा सम्बन्धी कागजपत्र जुनसुकै बखि हेित पाउिे अधधकार हुने ।
 माग गरेको जुनसुकै कागजपत्र िथा जािकारी उपलब्ध गराउिु कायाालय प्रमुखको किाव्य हुने।
 लेखापरीक्षण गररने लेखा महालेखा परीक्षकले र्ोके को ढााँचामा राखखने ।
pramod_mainali2000@yahoo.cocm

6. २४३. लोक सेवा आयोगको काम, कततव्य र अष्ट्धकार :-
 ननजामती सेर्ाको पदमा ननयुनिका लानग उपयुि उम्मेदर्ार छनौट गनव परीक्षा सञ्चालन गनुत ।
 नेपाली सेना,प्रहरी, सरकारी संगनित संस्थाको पदमा पदपूनतवका लानग नलईने ष्ट्लष्ट्खत परीक्षा सञ्चालन गने
 कमवचारीको सेर्ाका शतव सम्बन्धी कानून र त्यस्तो सेर्ाका पदमा बढुर्ा र नर्भागीय कारबाही गदाव अपनाउनुपने सामान्य नसद्धान्तको नर्षयमा लोक सेर्ा आयोगको
परामशत ष्ट्लनु पने ।
 नेपाल सरकारबाट ननर्ृनिभरण पाउने पदमा लोक सेर्ा आयोगको परामशत ष्ट्वनालथायी ष्ट्नयुष्ट्ि नगररने ।
 न्याय सेर्ा आयोगको अनधकार क्षेत्रनभत्र पनेनर्षयमा सोही बमोनजम हुनेछ ।
 काम, कतवव्य र अष्ट्धकार अध्यक्ष/सदस्य/नेपाल सरकारको कमवचारीलाई प्रत्यायोजन गनव सक्नेछ
 अन्य काम, कतवव्य र अनधकार संघीय कानून बमोनजम हुनेछ ।
pramod_mainali2000@yahoo.cocm

7. २४३. लोक सेवा आयोगको काम, कततव्य र अष्ट्धकार :-
देहायका ष्ट्वषयमा लोक सेवा आयोगको परामशत ष्ट्लनु पनेछ :-
 संघीय ननजामती सेर्ाको शतव सम्बन्धी कानूनको नर्षयमा,
 संघीय ननजामती सेर्ा र्ा पदमा ननयुनि, बढुर्ा र नर्भागीयकारबाही गदाव अपनाउनुपने नसद्धान्तको नर्षयमा,
 संघीय ननजामती सेर्ाको पदमा छ महीनाभन्दा बढी समयकालानग ननयुनि गदाव उम्मेदर्ारको उपयुिताको नर्षयमा,
 एक प्रकारको सेर्ाको पदबाट अको प्रकारको सेर्ाको पदमा सेर्ा पररर्तवन र्ा स्थानान्तरण गदाव उम्मेदर्ारको उपयुिताको नर्षयमा,
 लोक सेर्ा आयोगको परामशव नलनु नपने अर्स्थाको पदमा बहाल रहेको कमवचारीलाई लोक सेर्ा आयोगको परामशव नलनुपने अर्स्थाको पदमा स्थायी सरुर्ा र्ा बढुर्ा
गने नर्षयमा, र
 संघीय ननजामती सेर्ाको कमवचारीलाई नदइने नर्भागीयसजायको नर्षयमा ।
pramod_mainali2000@yahoo.cocm

8. २४६. ननर्ावचन आयोगको काम, कतवव्य र अनधकार
 ननर्ावचनको संचालन, रेखदेख, ष्ट्नदेशनर ष्ट्नयन्रणगने ।
 ननर्ावचनको प्रयोजनका लानग मतदाताको नामावलीतयार गने ।
 रानरिय महत्र्को नर्षयमा जनमतसंग्रह गराउने ।
 कुनैउम्मेदर्ारको योग्यता सम्बन्धमा कुनैप्रश्न उिेमात्यसको ष्ट्नणतयगने ।
 प्रमुिननर्ावचन आयुि, ननर्ावचन आयुिर्ा सरकारी कमवचारीलाईअष्ट्धकार प्रत्यायोजनगनत सक्ने
 अन्य काम, कतवव्यरअनधकार तथा कायवनर्नध संघीयकानून बमोनजमहुनेछ ।
pramod_mainali2000@yahoo.cocm

9. २४९. राष्ट्रिय मानव अष्ट्धकार आयोगको काम, कततव्य र अष्ट्धकार
 HR को सम्मान, संरक्षणर संर्धवन तथा कायावन्र्यनलाई सुष्ट्नष्ट्ित गनुत
 HR उल्लंघनको उजूरीको छाननबन तथा अनुसन्धान गरी दोषी उपर कारबाही गनत ष्ट्सफाररसगने,
 HR को उल्लंघन हुनबाट रोक्ने नजम्मेर्ारी पूरा नगरेमा ष्ट्वभागीय कारबाहीका लाष्ट्ग ष्ट्सफाररसगने,
 HR उल्लंघन गनेव्यनि र्ा संस्थाका नर्रुद्ध अदालतमा मुद्दा दायर गनत ष्ट्सफाररसगने,
 HR को चेतना अष्ट्भवृष्ट्ि गनत नागररक समाजसँग समन्र्य र सहकायव गने,
 HR को उल्लंघनकतातलाई नर्भागीय कारबाही तथा सजाय गनवनसफाररस गने,
 सम्बनन्धत कानूनको पुनरावलोकन/सुधार/संशोधनका लानग नसफाररस गने
 अन्तरावनरिय सनन्ध र्ा सम्झौताको नेपाल पक्ष बन्नुपनेभएमा नसफाररस गने
 नेपाल पक्ष बननसकेका सनन्ध र्ा सम्झौताको कायातन्वयन गनत नसफाररस गने
 नसफाररस र्ा ननदेशन कायावन्र्यन नगनेउपर उल्लंघनकतावको रूपमा अष्ट्भलेख रातने pramod_mainali2000@yahoo.com

10. २४९. राष्ट्रिय मानव अष्ट्धकार आयोगको काम, कततव्य र अष्ट्धकार
 उपनस्थत गराई जानकारी/बयान ष्ट्लने/बकपर गराउने, प्रमाण बुझ्ने, दशी प्रमाण दाष्ट्खला गनत लगाउने सम्बन्धमा अदालतलाई भए सरहको
अनधकार प्रयोग गने,
 ष्ट्वनासूचना प्रवेश गने, खानतलासीष्ट्लने तथा त्यसरी िानतलासी नलंदाHR कोउल्लंघनसँगसम्बनन्धतनलित, प्रमाणर्ा सबुत कब्जामा नलने,
 नर्ना सूचना सरकारी कायावलय र्ा अन्यिाउँमा प्रवेश गने र उिार गने,
 HR कोउल्लंघनबाट पीनितलाईकानून बमोनजम क्षनतपूनतवनदन आदेशनदने,
 आयोगको अध्यक्ष, कुनै सदस्यर्ा नेपाल सरकारको कमवचारीलाई अनधकार प्रत्यायोजन गनव सक्ने।
 अन्य काम, कतवव्य र अनधकार तथा कायवनर्नध संघीय कानून बमोनजम हुनेछ ।
pramod_mainali2000@yahoo.cocm

11. २५१. राष्ट्रिय प्राकृ ष्ट्तकश्रोत तथा ष्ट्वत्त आयोगको काम,कततव्य र अष्ट्धकार
 संघीय सनचचत कोषबाट राजलवको बााँडफााँड गने ष्ट्वलतृत आधार र ढााँचा ष्ट्नधातरण गने,
 संघीय सनचचत कोषबाट समानीकरणअनुदान सम्बन्धमा ष्ट्सफाररसगने,
 सशतत अनुदानको सम्बन्धमा अध्ययन अनुसन्धान गरी आधार तयार गने,
 प्रदेश सनचचत कोषबाट राजलवको बााँडफााँड गने ष्ट्वलतृत आधार र ढााँचा ष्ट्नधातरण गने,
 िचव नजम्मेर्ारी पूरा गने र राजलव असुलीमा सुधार गनुत पने उपायहरूको ष्ट्सफाररसगने,
 संघ र प्रदेश सरकारको राजलव बााँडफााँड आधारको पुनरावलोकन गरी पररमाजवनको नसफाररस गने,
 सरकारहरुले नलन सक्ने आन्तररक ऋणको सीमा ष्ट्सफाररसगने,
 स्रोतको पररचालन गदाव लगानी तथा प्रष्ट्तफलको ष्ट्हलसा ष्ट्नधातरणको आधार तय गरी नसफाररस गने,
 स्रोतको बााँडफााँड सम्बन्धी ष्ट्ववादको ष्ट्नवारण गनत समन्र्यात्मक रूपमा काम गनव सुझार् नदने ।
 प्राकृनतक स्रोतको बाँिफाँि गदाव वातावरणीय प्रभावमूल्यांकनगरी नसफाररस गने,
pramod_mainali2000@yahoo.com

12. TRY TO RECALL AGAIN AND AGAIN
TRY TO RECALL AGAIN AND AGAIN
TRY TO RECALL AGAIN AND AGAIN
pramod_mainali2000@yahoo.cocm