Unit 7. Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Sulama

1. ECOGARD
IO2: Ekolojik sebze yetiştiriciliği (ECVET temelli) alanında, özellikle
öğrenim güçlüğü çeken öğrenciler için eğitim müfredatı
Unit 7. Ekolojik Sebze Yetiştiriciliğinde Sulama
Supporting access to training and qualification of
people with disabilities through development of VET course on
Ecological Vegetable Gardening based on ECVET learning outcomes
2017-1-BG01-KA202-036212

2. Sulama nedir?
 Sulama, suyun araziye veya toprağa yapay olarak uygulanmasıdır.
 Ürünlerin büyümesine yardımcı olmak için uygulanır.
 Daha çok bilgi için: https://www.youtube.com/watch?v=amrCMakolKA
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

3. Geçmişte sulama
 Çiftçilik, piyasada ürün satmaktan ziyade geçim üzerine daha çok
odaklanmıştı.
 Yoğun işgücü istiyordu
 Sulanan topraklar küçüktü
 Son derece hava şartlarına bağlıydı
 Yetersizdi
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

4. Modern Sulama
 Şimdi çıktıları satmaya odaklanıldı
 Makine yoğun
 Daha sofistike
 Yağmurlar artık kontrol edici güç değil
 Daha çok bilgi için; https://www.youtube.com/watch?v=RTR2RgMbJ-g
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

5. Farklı sulama türleri
• Yüzey
• Damlama
• Merkez Eksenli
• Toprak altı sulama
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

6. Yüzey Sulama
 Yüzey sulama sistemlerinde arazi tamamen su ile doldurulur. Bu şekilde pirinç
gibi mahsuller bol miktarda su alabilir.
 Daha çok bilgi için: https://www.youtube.com/watch?v=Ya5ikTKZgIo
Kay, M. (1986). Surface irrigation systems
and practice. Cranfield press.

7. Yüzey sulama metotları
 Kontrollü su miktarı baş hendeğinden uygulanır ve oluklar, karıklar, sınırlar
veya sırtlar tarafından yönlendirilir.
 Kontrolsüz vahşi sulama
Dezavantajları
 Su israfı
 Toprak erozyonu
 Toprakta mineral kaybı
Kay, M. (1986). Surface irrigation systems
and practice. Cranfield press.

8. Damlama sulama
 Sızma sulama olarak da bilinir
 Bitkilerin köklerine su damla damla uygulanır.
 Sulamanın en verimli ve etkili yolu
 Damla sulama yöntemi, yüksek teknolojili bilgisayarlı veya emek yoğun olabilir.
Goldberg, D., Gornat, B., & Rimon, D. (1976). Drip irrigation:
principles, design and agricultural practices. Drip irrigation:
principles, design and agricultural practices.

9. Damla sulama sistemi
Daha çok bilgi için :
https://www.youtube.com/watch?v=YbSUntR29bw
https://www.youtube.com/watch?v=fPdAsZtuw34
Goldberg, D., Gornat, B., & Rimon, D. (1976). Drip irrigation:
principles, design and agricultural practices. Drip irrigation:
principles, design and agricultural practices.

10. Yağmurlama
 Su alanında farklı yerlere boru aracılığıyla götürülür ve daha sonra yüksek
basınçlı sprinkler veya tabancalar tarafından dağıtılır.
 Sprinkler çoğunlukla sürekli yükselticilere monte edilir
 Dönen bazı fıskiyelere rotor denir.
 Yağmurlama sulama sistemi hakkında daha fazla bilgi için:
https://www.youtube.com/watch?v=cHLdsyAQSKA
Kay, M. (1983). Sprinkler irrigation. Equipment
and practice. Batsford Academic and
Educational Limited.

11. Merkez Eksenli sulama
 Merkez eksenli sulama, bir yağmurlama sulama şeklidir.
 Birleştirilen ve uzunluğu boyunca yerleştirilmiş fıskiyeli tekerlekli kulelere monte
edilmiş kafes kirişlerle desteklenen birçok boru parçalarından oluşur.
 Dairesel bir şekilde hareket eder ve dairenin ortasındaki pivottan suyla beslenir.
 Daha çok bilgi için: https://www.youtube.com/watch?v=DE3tJzL-LT0

12. Yağmurlamanın Dezavantajları
 Kurulumu pahalı
 Ayrıca, bir alana çok sayıda yağmurlama sistemi takılmalıdır, çünkü tek bir
yağmurlama sistemi tarafından kaplanan alan büyük değildir.
 Merkez eksen de son derece maliyetlidir.

13. Toprak altı sulama
 Çok fazla yeraltı suyunun bulunduğu yerlerde, yıllardır kullanılmaktadır.
 Bitkilerin kök bölgesinin alttan nemlenmesini sağlamak için, toprağın tabansuyu
seviyesinin yapay olarak yükseltme yöntemidir.
 Avantajları su ve besin tasarrufu ve azaltılmış sistem bakımı ve otomasyonu
sayesinde işçilik tasarrufu sağlar.
 Yüzey damla sulama sistemine benzer.Daha çok bilgi için:
https://www.youtube.com/watch?v=w0h3LAGpDE0
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

14. Geleneksel - Modern
 Geleneksel Sulama Yöntemi
 Ürünler yeterli su almadığından
verimsiz
 Çok ucuz çünkü kurulum
maliyeti yoktur.
 Emek yoğun
 Modern Sulama Tekniği
 Verimlidir çünkü ürünler doğru
miktarda su alır.
 En iyi örnek damla sulama
sistemidir
 Son derece maliyetlidir. Uygun
bir sulama sistemi elde etmek
için çok fazla yatırım yapılması
gerekiyor
 Makine yoğundur.
vs
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

15. Neden herkes Eko yetiştiricilikte modern
sulama teknikleri kullanıyor?
 Bugünlerde insanlar modern sulama tekniklerini (MIT) kullanmayı tercih
ediyorlar çünkü son derece verimli ve etkilidir.
 Modern sulama teknikleri, ekin verimini arttırmada çok önemlidir.
 Ayrıca günümüzde tarım, gübrelerin yardımı ile yapıldığından, bitkilerin uygun
şekilde yetişebilmeleri için belirli miktarda suya sahip olmaları gerekir.
 Çok fazla su tasarrufu sağladıkları için MIT kullanılmalı ve
desteklenmelidir.Örneğin: damla sulama, doğru yapılırsa% 95'e kadar su
tasarrufu sağlayabilir.
 Ayrıca, su kıtlığı ve gıda bitkilerine olan talebin artması nedeniyle MIT
yöntemleri önemlidir.
 MİT de büyük çapta yapıldığında maliyet etkindir.
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

16. Sulama Suyu (IW) uygunluğu için su
kalitesi parametrelerinin ölçülmesi
 Elektriksel iletkenlik (EC)
 pH
 Sodyum adsorpsiyon oranı veya sodyum tehlikesi
(SAR)
 RSC (Artık sodyum karbonat)
 Bor Konsantrasyonu
 Klorür konsentrasyonu
 Ağır metal konsantrasyonu
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

17. Sulama Suyunun Kalite Kontrolü
 Sulama suyunun kontrolü yılda en az bir kez yapılmalıdır.
 En iyi verim için, her üç ayda bir yapılması tavsiye edilir.
 Bu amaçla, aşağıda açıklanan faktörler sulama suyunda kontrol edilir.
 Daha çok bilgi için; https://www.youtube.com/watch?v=ogXN9z_vYHE

18. Faktörler / Parametreler
 Tuzluluk: Sulama suyundaki toplam tuz miktarı yüksekse, tuzlar
mahsul kök bölgesinde birikir ve mahsulün büyümesini ve
verimini etkiler. Aşırı tuz durumu, yüksek toprak çözeltisi
konsantrasyonu nedeniyle su alımını azaltır.
 Geçirgenlik: Bazı özel tuzlar, toprak profiline sızma oranını
azaltır.
 Zehirlilik: Suyun belirli bileşenleri, sürekli alınarak bitki
bünyesinde büyük miktarlarda biriktiğinde; bitki toksisitesine
neden olur ve ürün verimini azaltır.
 Çeşitli : Sulama suyunda aşırı azot aşırı vejetatif büyümeye
neden olur ve zararlı konukçuluğuna ve ürün olgunluğunun
gecikmesine neden olur. Meyvelerde veya yapraklarda beyaz
birikintiler, bikarbonatlı suyla yağmurlama sulaması nedeniyle
oluşabilir.
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

19. Measurement of Water Quality
 Türkiye'de su kalitesini belirlemek için aşağıdakileri uygulamalısınız:
 Türkiye'nin her ilinde kurulan Tarım ve Orman Bakanlığı laboratuvarlarına,
 Özel sertifikalı laboratuarlara,
 Yaşadığınız bölgede bulunan üniversite laboratuarlarına.
 Daha çok bilgi için;
 TDS, EC pH metre kalibrasyonu ;
https://www.youtube.com/watch?v=Wk0wmmgRgOg
 https://www.youtube.com/watch?v=3cTLnppmenw
 TDS, EC, pH değerleri ölçümleri;
 https://www.youtube.com/watch?v=VRh9K-PEAZk
 https://www.youtube.com/watch?v=ayUQkBf6waU
 https://www.youtube.com/watch?v=U9P01mR_1J4

20. Sulama suyunun kalite sınıfları
Yaron, D. (Ed.). (1981). Salinity in irrigation
and water resources. CRC Press.

21. Yaron, D. (Ed.). (1981). Salinity in irrigation
and water resources. CRC Press.
SULAMA SUYUNDAKİ AĞIR METALLERİNİZİN VERİLEN SINIR DEĞERLERİ
ELEMENT
TAVSİYE EDİLEN
MAKSİMUM
KONSANTRASYO
N
(mg L-1)
UYARILAR
Al 5.0 Asitli topraklardaverimsizliğe neden olabilir
As 0.10 Bitkilere toksisitesi çok yaygın
Cd 0.01 Bitkide birikme potansiyeliyüksek
Cu 0.20 0,1 ile 1,0 arasındatoksik
Mn 0.20 Hiçbir ürün için toksik değildir
Pb 5.0
Bitki hücresi büyümesini çok yüksek
konsantrasyondainhibeeder
Se 0.02 Düşük seviyede kons. 0.025 mg L-1 bile toksik
Zn 2.0 Yaygın olarakdeğişen birçok bitki için toksik

22. Sulamada suyun uygunluğunu etkileyen
faktörler
 Suyun kimyasal bileşimi
 Toplam çözünür tuz veya tuzluluk konsantrasyonu (EC)
 Kalsiyum ve magnezyum veya sodicity oranlarında Sodyum iyonlarının
konsantrasyonu (SAR)
 İz element bor izin verilen sınırların üzerinde mevcutsa bitki gelişimi için
toksik olabilir.
 Tuzun ürün büyümesinde etkisi ozmotik niteliktedir. Kök bölgesinde aşırı
miktarda çözünür tuz birikirse, mahsul tuzlu çözeltiden yeterince su almakta
zorlanır ve böylece verimi olumsuz yönde etkiler.
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

23. Sulamada suyun uygunluğunu etkileyen
faktörler
 Bunun yanı sıra, toplam tuzluluk, sodyum suyunun emiliminin bir sonucu
olarak toprağın değiştirilebilir sodyum yüzdesinin (ESP) artma derecesine
bağlıdır. Bu artış sodyum yüzdesine bağlıdır.
 Yapı, doku, organik madde, kilin doğası, mineraller, topografya vb. gibi toprak
özellikleri
 Bitkilerin toleransı gibi bitki özellikleri, büyümenin farklı aşamalarına göre
değişir. Çimlenme ve fide aşamaları genellikle tuzluluk derecesine en
duyarlıdır.
 İklimsel faktörler bitki tuzluluğuna tepkisini değiştirebilir. Sulama sonrası
tuzluluk toleransı genellikle kışın yaz aylarında olduğundan daha fazladır.
 Yağış, bitki kök bölgesinden gelen tuzların süzülmesi için en önemli faktördür.
Sıcaklık da hayati bir rol oynar.
 Yönetim uygulamaları da büyük rol oynar. Sulama için tuzlu su kullanıldığında,
toprağın kök bölgesinde minimum tuz birikimine izin veren yönetim
uygulamalarının benimsenmesi gerekir.
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

25. Sulama suyu kalite yönetimi
 Sulama suyu kaynağı ne olursa olsun (nehir, kanal, tank, açık kuyu veya tüp
kuyusu) bazı çözünür tuzlar her zaman içinde çözülür.
 Sudaki ana çözünür bileşenler, katyonlar olarak Ca, Mg, Na ve K ve anyonlar
olarak klorür, sülfat bikarbonat ve karbonattır.
 Bununla birlikte, lityum, silikon, brom, iyot, bakır, kobalt, flor, bor, titanyum,
vanadyum, baryum, arsenik antimon, berilyum, krom, manganez, kurşun,
selenyum, fosfat ve organik madde gibi diğer elementlerin iyonları da
mevcuttur.
 Çözünür bileşenler arasında kalsiyum, sodyum fosfat, bikarbonat ve bor,
sulama suyunun kalitesinin belirlenmesinde ve sulama amaçlı uygunluğunun
belirlenmesinde önemlidir.
 Bununla birlikte, toprak yapısı, geçirgenlik drenaj türü vb. gibi diğer
faktörler., sulama suyunun uygunluğunun belirlenmesinde eşit derecede
önemlidir.
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.

26. Ekolojik bahçelerde sulama suyu
yönetimi niçin önemlidir?
 Sulama suyu yönetimi,
sulama suyunun hacim
sıklığını ve uygulama
oranını planlı ve verimli bir
şekilde belirleme ve
kontrol etme sürecidir.
Burton, M. (2010). Irrigation management:
Principles and practices. Cabi.
 İstenen ürün tepkisini teşvik etmek için toprak nemini
yönetin
 mevcut su kaynaklarının kullanımını optimize edin
 sulama kaynaklı erozyonu en aza indirin
 yüzey ve karasu kaynaklarının nokta kaynaklı olmayan
kirlenmesini azaltın
 mahsul kök bölgesinde tuzları yönetin
 havayı, toprağı veya bitki mikro iklimini yönetin

27. References
 http://agricoop.nic.in/sites/default/files/ICAR_2.pdf
 Burton, M. (2010). Irrigation management: Principles and practices. Cabi.
 Kay, M. (1986). Surface irrigation systems and practice. Cranfield press.
 Yaron, D. (Ed.). (1981). Salinity in irrigation and water resources. CRC Press.
 Goldberg, D., Gornat, B., & Rimon, D. (1976). Drip irrigation: principles,
design and agricultural practices. Drip irrigation: principles, design and
agricultural practices.
 Kay, M. (1983). Sprinkler irrigation. Equipment and practice. Batsford
Academic and Educational Limited.
.

28. Dikkatiniz için teşekkürler!
Daha çok bilgi için:
https://www.youtube.com/watch?v
=5RQU2V1CCAk