2. MY SOM TUKEJ CZYLI GODKA MOJEGO
PRZODKA
REGIONALNY PROGRAM GRANTOWY
W sierpniu 2007 roku Polsko-Amerykańska Fundacja
Wolności ogłosiła kolejną edycję Regionalnego Konkursu
Grantowego. Na adresy pięciu Partnerów Regionalnych
programu "Równać Szanse" napłynęły 1724 wnioski , w
tym z województwa śląskiego 102. Listę wybranych
projektów ogłoszono 3 grudnia - dotację otrzymało 9
instytucji z naszego regionu. W gronie wyróżnionych
znalazło się gierałtowickie Stowarzyszenie „Lepsza
Przyszłość” , które opracowało projekt „Godka mojego
przodka czyli my som tukej”. Otrzymaliśmy dotację w
wysokości 7.000 zł.

3. MY SOM TUKEJ CZYLI GODKA MOJEGO
PRZODKA
REGIONALNY PROGRAM GRANTOWY
Projekt miał na celu wdrażanie młodzieży do samodzielności,
odpowiedzialności i odwagi w podejmowaniu decyzji oraz
efektywnego współdziałania w zespole. Uczestnicy projektu
mieli posiąść umiejętność poszukiwania i wykorzystywania
informacji z różnych źródeł, nauczyć się obsługi kamery,
profesjonalnie udokumentować pozyskane dane do słownika
gwarowego. Przede wszystkim dzięki projektowi młodzież
miała rozwijać swoje zdolności oraz poznać własną, małą
ojczyznę i gwarę śląską.

4. POLTERABEND
Polterabend to tytuł sztuki, którą młodzież naszego
gimnazjum zobaczyła w Teatrze Śląskim w dn. 12
stycznia 2008 r. Sztuka Stanisława Mutza to napisany
śląską gwarą poetycki utwór, opowiadający o powikłanej
historii Śląska i Ślązaków w minionym stuleciu. Autor
przedstawia modelową Śląską rodzinę oraz
skomplikowane losy i dramatyczne wybory kolejnych w
tej rodzinie pokoleń. Wszystkim najbardziej podobała się
seniorka rodu, babka Tekla w wykonaniu Ewy Leśniak.
Staruszka w jej wykonaniu wywoływała ciepły uśmiech
na twarzach widzów, a jej gderanie było nam jakoś
dziwnie swojskie.

5. Ślązaczka Roku 2007
W ramach projektu „My som tukej czyli godka mojego przodka”,
w dniu 15 lutego br. zaprosiliśmy do naszego gimnazjum Panią
Anielę Stanisławską z Rudy Śląskiej, która w ubiegłym roku
zajęła II miejsce w konkursie „Ślązak Roku”. Przedstawiła nam
monolog o tematyce prawie walentynkowej, który specjalnie
przygotowała na nasze spotkanie. „Czymu należy przoć naszej
godce ? ” czyli jak dbać o gwarę śląską , pielęgnować ją i nie
niszczyć jej słowami, które powszechnie uznawane są za
obraźliwe. Pani Aniela zachęcała nas abyśmy próbowali
tworzyć nowe słowa, które zastępowałyby komputerowe pojęcia
np. pendrive, modem, joystick, skype.

6. Z kamerą na TY
Od dziś, tj. 11 marca 2008r., mamy nowych
operatorów kamery cyfrowej, dzięki którym
powstanie ( taką mamy nadzieję !) niejeden
ciekawy film dokumentujący najciekawsze
wydarzenia z życia gimnazjum. Warsztaty
szkoleniowe poprowadził pan Mariusz
Więcko, a ekipę operatorów stanowili m.in.
Jarek Ostrowski, Bartek Sztejnbis, Krzysztof
Dekarz oraz odważne dziewczyny: Monika
Nitsze, Agata Szolc oraz Zuzanna Jasiulek.

7. Posłuchajcie roztomili….
Realizatorzy projektu „My som tukej czyli godka mojego
przodka” we wtorek – 11.03.08r. wybrali się z
przyjacielską wizytą na zebranie członków
gierałtowickiego Koła Związku Górnośląskiego.
Gospodarze spotkania chętnie wspominali swoje szkolne
lata, opisywali zwyczaje i obyczaje wielkanocne, życie
codzienne wczoraj ( ach te ciężko zdobywane
pomarańcze kubańskie i smak lodów śmietankowych…) i
dziś ( komputer i telewizor jako jedyna rozrywka
współczesnej młodzieży). Tematem nadrzędnym była
jednak gwara śląska – czy używamy jej w szkole, w pracy
lub tylko podczas prywatnych rozmowów, czy można
mówić o jej „renesansie” po latach tępienia, wyśmiewania
się z osób, które „godają” a nie mówią.

8. Cholonek czyli dobry Pan Bóg z
gliny
Spektakl pod tym tytułem, w reż. Mirosława Neinerta
i Roberta Talarczyka, to sceniczna adaptacja książki
Janoscha. W niedzielnie przedpołudnie, 13 kwietnia
br. , odwiedziliśmy Teatr Korez w Katowicach, by móc
delektować się grą aktorów, a w szczególności pań:
Grażyny Bułki ( p. Świętkowa: "jeeerona", „ z
niczegonie ma nic”) oraz Izabelli Malik
( Tekla - najmłodsza córka, "niby głupia", a jednak
bardzo mądra i wrażliwa). To spektakl naprawdę
niezwykły. Grany gwarą, a właściwie nie grany, co
autentycznie "wygodany" po śląsku.

9. Gwara łączy pokolenia
W ramach projektu „My som tukej czyli godka mojego
przodka” spotkaliśmy się
w poniedziałek 14 kwietnia br. z paniami z Koła
Gospodyń Wiejskich. Gościliśmy je
w przyjaznych murach naszej szkoły, serwując
smakowite kanapki własnoręcznie wykonane. Panie z
przyjemnością powróciły we wspomnieniach do swoich
lat młodzieńczych, szczególnie do tych szkolnych. Tym
razem zagraliśmy rolę wymagających nauczycieli,
którzy zlecili rozmówczyniom wykonanie testu
tożsamości językowej oraz przepytaliśmy je ze
znajomości gwary śląskiej. Spotkanie uwieczniły, przy
użyciu kamery cyfrowej, Agata Szolc i Zuzanna
Jasiulek.

10. Izba łod starki
W piękne, sobotnie przedpołudnie, 26 kwietnia,
niezwykle zgrana grupa gimnazjalistów udała się na
rowerową wycieczkę do Chudowa. Naszym celem, w
ramach projektu „Godka mojego przodka”, było
spotkanie z finalistką konkursu „Po naszymu czyli po
Śląsku” panią Moniką Organiściak. Była ona naszym
przewodnikiem po „Izbie łod starki” czyli po chudowskiej
Izbie Regionalnej. W Izbie zgromadzono liczne
eksponaty XIX i XX wiecznych przedmiotów użytkowych,
które służyły naszym pradziadkom i prababciom.
Tradycyjnie odwiedziliśmy także „Skorupę” pod Zamkiem
Chudowskim.

11. Spotkanie z panią Jolantą Tambor
Doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie
językoznawstwa, pracownik naukowy Uniwersytetu Śląskiego
- Instytutu Języka Polskiego- pani Jolanta Tambor była
naszym gościem i jednocześnie autorką wykładu o gwarze
śląskiej. Pani doktor wydała książkę pt. Mowa Górnoślązaków
oraz ich świadomość językowa i etniczna, w której
przedstawiła historyczne, społeczne i kulturowe
uwarunkowania poczucia śląskiej tożsamości. Jej zdaniem
konieczne jest porządne opisanie mowy Ślązaków, napisanie
jej gramatyki i wydanie słownika. Mowa śląska to bowiem coś
więcej niż gwara czy dialekt i status języka regionalnego jest
dla niej odpowiedni.

12. WARSZTATY EDYTORSKIE
Realizatorzy projektu "My som tukej czyli godka
mojego przodka" w ramach programu Równać
Szanse spotkali się w dn. 29 kwietnia br. z panem
Bogdanem Kallusem, członkiem stowarzyszenia
Pro Loquela Silesiana. Autor "Słownika górnoślonskij
godki" opowiedział młodzieży o problemach z
opracowaniem znaków graficznych, które
odpowiadają śląskim głoskom. Podkreślił, że należy
naszo godka skodyfikować (opracować jej wspólną
ortografię i normy gramatyczne). Udzielał cennych
wskazówek redaktorkom naszego słownika
gwarowego, który ma powstać na podstawie ankiet
tożsamości językowej.

13. Górny Śląsk - świat najmniejszy
W ramach cyklu pt. „Górnośląskie odkrywanie
świata” mieliśmy okazję, w dn. 29 kwietnia br.,
odwiedzić Teatr Rozrywki w Chorzowie i zobaczyć
filmy, które prezentowały wielonarodowe dziedzictwo
kulturowe Górnego Śląska. W debacie
publicystycznej, która stanowiła pewien komentarz
do tych filmów wzięli udział:dr Piotr Greiner —
historyk, dyrektor Archiwum Państwowego w
Katowicach, prof. Marek S. Szczepański —
kierownik Instytutu Socjologii na Uniwersytecie
Śląskim, rektor Wyższej Szkoły Zarządzania i i Nauk
Społecznych w Tychach oraz współautor filmów red.
Michał Smolorz i Krzysztof Karwat.

14. WARSZTATY DZIENNIKARSKIE
Tajniki pracy redaktorskiej zdradzili
naszym gimnazjalistom redaktorzy
„Nowin Gliwickich”. W zajęciach
uczestniczyły osoby redagujące
szkolnego „GimNewsa”, pisujące
okazjonalnie artykuły na stronę
internetową szkoły a także edytorzy
Gierałtowickiego słownika gwarowego.

15. Projekt dobiegł końca. Wiele zobaczyliśmy, wiele się
nauczyliśmy, wiele zapamiętamy. Efektem końcowym
projektu jest na pewno „Gierałtowicki słownik gwarowy”.
Dziękujemy wszystkim, którzy w jakikolwiek sposób
przyczynili się do powstania tego słownika. Cieszymy się, że
ankietowani poświęcili nam swój czas wolny, przypomnieli
nieużywane już słowa, wzbogacili nasz zbiór. Zwracamy się
z ogromną prośbą do Czytelników tego słownika o
wyrozumiałość i cierpliwość oraz uważną lekturę. Czasami
mieliśmy bardzo dużo wątpliwości jak zapisać dany wyraz,
aby był zrozumiany.
Mamy, dzięki kamerze cyfrowej i zdolnym kamerzystom,
pełną dokumentację filmową naszych działań projektowych.
Mamy nadzieję, że nasi młodsi koledzy będą mogli także
uczestniczyć w realizacji takiego projektu jak ten, który
właśnie dobiegł końca. Bo naprawdę warto….. 