1. MARIA WONENBURGUER
María Josefa Wonenburger Planells, nada en Montrove (Oleiros) o 17 de xullo
de 1927 e finada na Coruña o 14 de xuño e 2014, foi unha matemática galega,
investigadora nos Estados Unidos e Canadá.
Malia a vontade familiar de que estudase enxeñaría para continuar co negocio
familiar, licenciouse en Matemáticas na Universidade Central de Madrid onde
tamén obtivo o doutoramento.
Formou parte dos beneficiarios das primeiras bolsas Fullbright, o que lle
permitiu ir á universidade de Yale. De volta en España traballou como
investigadora no CSIC durante tres anos, en 1960 regresa ao estranxeiro, ao
recibir unha bolsa postdoutoral da Queen University, de Ontario (Canadá). Alí
dirixiulle a tese de doutoramento a Robert Moody, quen logo traballou sobre o
infinito no que se coñeceu como álxebra de Kac-Moody, e que tivo a
Wonenburger como inspiradora.
En 1966 trasladouse aos Estados Unidos, á Universidade de Buffalo, e ao ano
seguinte, en 1967 conseguiu praza definitiva como profesora na Universidade
de Indiana, onde permaneceu ata 1983. Regresou á Coruña no 1983, onde
permaneceu en contacto co mundo académico, colaborando con diversas
institucións.
A investigación de María Wonenburger centrouse principalmente na teoría de
grupos e na álxebra de Lie. Estudou o grupo de rotacións, o grupo ortogonal e
os seus correspondentes grupos proxectivos. Tamén os automorfismos dos
grupos de semellanzas, e aplicándoos a espazos vectoriais de dimensión maior
ou igual ca seis.