Europejskie systemy władzy lokalnej Szwecja

1. SZWECJA

3. Historia samorządu w Szwecji W Szwecji istnieje bardzo długa tradycja podejmowania decyzji w sprawach lokalnych na szczeblu lokalnym. Już od zarania ery nowożytnej głowy rodzin spotykały się na tak zwanych TINGACH, na których rozstrzygano spory i dokonywano wymiaru sprawiedliwości.

4. W średniowieczu we wsiach i miastach działały rozwinięte samorządy lokalne. Jeden z pierwszych zbiorów praw, kodeks Magnusa Erikssona z połowy XIV w., gwarantował chłopom wolność osobistą i ekonomiczną oraz prawo współdecydowania o sprawach kraju.

5. Do XIX wieku organami władzy lokalnej były rady parafialne (socken), do których obowiązków należało m.in. administrowanie strefą socjalną; rady zajmowały się zdrowiem publicznym i edukacją. Za panowania Karola XV, w roku 1862, rozdzielono samorząd lokalny od organów parafialnych: obowiązki socken przejęły miasta i gminy.

6. Zastrzeżono wyraźnie samodzielność gmin i wprowadzono ponadgminny szczebel samorządu terytorialnego, który do dziś stanowią województwa. Władze tego szczebla zajęły się problematyką rolnictwa, prawa i porządku publicznego, opieki zdrowotnej i komunikacji.

7. Dalsze upodmiotowienie wspólnot lokalnych nastąpiło w XX w. W latach 1918 i 1921 mieszkańcy gmin uzyskali powszechne prawa wyborcze. Od 1953 r. obowiązuje jedna ustawa samorządowa zrównująca prawa miast i wsi. Jednocześnie trwał proces komasacji gmin, której kluczowy etap nastąpił w 1974 r. W 1862 roku było 2.400 gmin (parafii) kilkanaście miasteczek i 90 miast. Jednocześnie trwał proces komasacji gmin, której kluczowy etap nastąpił w 1974 r. kiedy liczba gmin została ustalona na poziomie 278 jednostek W następnych latach doszło do podziałów podstawowych jednostek i obecnie dwustopniowy podział administracyjny kraju obejmuje 290 gmin i 20 regionów plus Gotlandia w której rada gminy wypełnia również zadania regionalne

8. Proces komasacji gmin w liczbach

10. Obecnie Szwecja dzieli się na 21 regionów, są one odpowiednikami naszych województw oraz 290 gmin. Najmłodszą gminą jest Knivsta, która odłączyła się od gminy Uppsala w 2003 roku.

11. 1. Blekinge 2. Dalarna 3. Gotland 4. Gävleborg 5. Halland 6. Jämtland 7. Jönköping 8. Kalmar 9. Kronoberg 10. Norrbotten 11. Skåne 12. Stockholm 13. Södermanland 14. Uppsala 15. Värmland 16. Västerbotten 17.Västernorrland 18. Västmanland 19. Västra Götaland 20. Örebro 21. Östergötland

13. Współczesny model samorządu terytorialnego w Szwecji oparty jest na ustawie zasadniczej z 1974 roku, ustawie o samorządzie terytorialnym z 1991 roku, oraz europejskiej konwencji o samorządzie terytorialnym ratyfikowanej w 1989 roku .

14. Obecnie w Szwecji występuje dwuszczeblowy samorząd lokalny - na poziomie gminy, których dziś łączna liczba wynosi 290 oraz na poziomie prowincji, których liczba wynosi 21. Samorząd szwedzki realizuje większość zadań publicznych oraz ma bardzo duży udział w wydatkach publicznych - ok. 80%.

15. Gminy charakteryzują się dużym zróżnicowaniem co do wielkości i liczebności. Panuje w Szwecji tendencja do tworzenia gmin dużych w celu możności przekazania im zadań, które w innych krajach należą do obowiązków województw.

17. GMINY (Kommune) Jednostki podstawowe - 4 rodzaje: - świeckie, - świeckie stopnia wojewódzkiego, - parafie kościelne, - diecezje.

20. Na czele RADY stoi PRZEWODNICZĄCY wybierany przez samą Radę. To on zwołuje sesje (już po ich przygotowaniu), przewodniczy im i kieruje pracami Rady. Jest również reprezentantem Rady na zewnątrz gminy, choć prawnie nie uznaje się go za przedstawiciela ustawowego.

28. SZTOKHOLM

29. PAŁAC KRÓLEWSKI DROTTNINGHOLM

30. ZAMEK GRIPSHOLM

31. ZORZA POLARNA

32. ZORZA POLARNA

33. MOST MALMO - KOPENHAGA

34. SZWEDZKI BAŁTYK

35. KARLSKRONA