2. მუხა (Quercus) — მცენარეთა
გვარი წიფლისებრთა ოჯახისა.
მარადმწვანე ან ზაფხულმწვანე ხეებია.
450-ზე მეტი სახეობა გავრცელებულია
ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერ,
სუბტროპიკულ და ტროპიკულ ზონებში;
მცირე ნაწილი — სამხრეთ
ამერიკაში. კავკასიაში — 18-მდე
სახეობაა, საქართველოშიგავრცელებული
7 სახეობა გაერთიანებულია
გრძელყუნწიანი (ჰართვისის
მუხა, ჭალის მუხა, იმერული მუხა) და
მოკლეყუნწიანი ან
მჯდომარენაყოფებიანი (პონტოური
მუხა, ქართული მუხა, მაღალმთის
ანუაღმოსავლური მუხა, ჭოროხის მუხა)
მუხების ჯგუფში.
4. მცენარეთა გვარი ნეკერჩხლისებრთა
ოჯახისა. 5-40 მ სიმაღლის ერთ-, ორ- ან
მრავალსახლიანი (პოლიგამური)
ფოთოლმცვივანი ხეები ან ბუჩქებია.
შეიცავს 150-მდე სახეობას, რომელიც
გავრცელებულია ევრაზიაში,
ჩრდილოეთ და ცენტრალურ ამერიკასა
და ზონდის არქიპელაგის კუნძულებზე,
ზომიერი და სუბტროპიკული ჰავის
პირობებში, ნოყიერ და დაწრეტილ
ნიადაგებზე. ზოგი ეგუება ნიადაგის
სუსტ დამლაშებას. უმეტესად
მეზოფილური და ყინვაგამძლე
მცენარეებია, ნაწილობრივ —
ქსეროფიტები.
5.
6. • მუდმივი ან დროებითი წყლის მცირე
ნაკადი. ფშატალის, წვიმის წყლის ან
მიწისქვეშა წყლის კალაპოტური
დინება.
8. • მტაცებელი ძუძუმწოვარიკვერნისე
ბრთა ოჯახისა. მისი სხეულის
სიგრძეა 90 სმ, მასა 30 კგ-ს აღწევს.
გვხვდება ევროპასადა აზიაში. საქა
რთველოში ზღვის დონიდან 2750 მ-
მდე ადის. უმეტესად ბინადრობს
ტყეებში, ველებსა და ნახევრად
უდაბნოებში. სოროს ნიადაგში
თხრის. იკვებება მცენარეული
საკვებით და წვრილ-წვრილი
ცხოველებით. მაკეობა წლამდე
გრძელდება. შობს 2-6 ნაშიერს.
მავნე მწერების განადგურებით
სარგებლობა მოაქვს. მაჩვის ცხიმს
სამკურნალო თვისება აქვს,
ბალნისაგან ფუნჯებს ამზადებენ,
იყენებენ ტყავსაც.
10. • ფართოდაა გავრცელებული
მსოფლიოში (ანტარქტიკული
და ზოგიერთი ოკეანური
კუნძულის გამოკლებით).
აერთიანებს ორი ოჯახის 133
სახეობას. საქართველოშია 7:რ
უხი
ბუ, ზარნაშო, წყრომი, ოლოლი(
ყურებიანი
ბუ), ბაიყუში (ჭაობის
ბუ),ბუკიოტი, ბუკნაჭოტი.
ბუსნაირთა ნამარხი ფორმები
ცნობილია ეოცენიდან,
თანამედროვე გვარების
წარმომადგენლები
ნაპოვნია ოლიგოცენში
12. • ირემი (ლათ. Cervus) —
წყვილჩლიქოსან ცხოველთა
გვარი ირმისებრთა ოჯახისა.
თითო რქაზე შეიძლება 10-ზე მეტი
ტოტიც ჰქონდეს. კისერზე მოკლე
ფაფარი აქვს. ნუკრი ხალებიანია,
მოზრდილი — ერთფერი. კუდის
არეში აქვს სხვადასხვა სიდიდის
„სარკე“. გავრცელებულია ევროპის,
აზიის (უმთავრესად სამხრეთ და
სამხრეთ-აღმოსავლეთის ნაწილის),
ჩრდილოეთ ამერიკის ტყეეებში.
აერთიანებს 6 ქვეგვარის 13-14
სახეობას.საქართველოში გვხვდება
კეთილშობილი ირემი. სანადირო
და სარეწაო ცხოველებია
