2. Metal Organic Frameworks (MOF)
Metal ioiez osatutako egitura kristalinoak
Mono-, di- eta tridimentsionalak izateaz gain, konposatu
porotsuak izan daitezke
EGITURA
Ioi metalikoa edo ioi taldea + estekatzailea (molekula
organikoa)
Bi konposatu horien arteko loturaren arabera, MOFaren
egitura eta propietateak aldatu ahal
Estekatzailea ioiari lotzeko moduaren arabera, bi mota:
Azido oxalikoa,
Unidentadoak (ioi bikote bakarra konpartitu) malonikoa,
Polidentadoak (bi ioi bikote konpartitu) sukzinikoa
Azido zitrikoa,
trimesikoa
3. SINTESIA
Bi sintesi mota:
HIDROTERMALA: soluzio akuosoak tenperatura eta presio
handienpean, kristalak sintetizatzea ahalbidetzen digun teknika.
SOLBOTERMALA: soluzioak ez dira tenperatura ezta presio oso
altuetan jarri behar, hauen kristalizazioa lortzeko.
Sintesian zehar inolako aldaketarik jasan ez duten
estekatzaile organikoen artean zubiak eratuz sortzen dira.
Prozesu honen osteko aldaketek sintesi arruntean lortu ezin
daitezkeen egitura aukera ugari ematen dituzte.
4. MOF-en ERABILERAK
Substantziak (gehienetan, solutoak) eliminatzeko
H2 edo CO2 bezalako gasak biltzeko
Gaur egun, H2-a da erabiliena. Abantailak:
Energia konposatu altua
Produktu garbiak sor ditzake (adib. ura edo NOx)
Energia iturri primario ezberdinetatik lortu ahal
Baina konprimitu gabeko gas honen energia espezifikoa oso
txikia da. Beraz, MOF-ak erabiltzea komenigarri.
MOF-ek ez dute bolumen limiterik bolumen
murrizketa baten ondorioz bilketa ahalmena berdin
mantendu
Ahalmen hori gas honen likido fasearen dentsitateaz
murriztuta. Ondorioz, MOF mota ezberdinen ikerketan
dihardute
5. Katalisirako
MOF oso egokiak: gainazal azalera, poroen tamainua aldatu
ahal izateagatik eta metal eta talde funtzional ezberdinak
gehitzeko gaitasunari esker.
MOF-en funtziorik erabilgarriena: geometria aldakorrari
esker tamainuaren araberako katalisietan
6. Kelatoterapia
KELAZIO TERAPIA: kanporatu nahi den metal edo
beste substantzia natural bat (Pb, Cu, Fe, …)
harrapatuko duen konposatu kimikoan oinarrituriko
prozesu kimikoa
Behin molekula harrapatu duela, gernuarekin
kanporatua izango da
7. Agente kelatzaileak:
C bitamina
Mineralak
Oligoelementuak
EDTA aminoazidoa (azido
etilendiaminotetraazetikoa)
EDTA-ren 3D-tako
irudia
Forma lineala: C10H16N2O8
8. EDTA aa
Helburua: zenbait gaixotasun ekiditeko, hondakin
metaboliko edota metal toxikoen kanporaketa
Mekanismoa:
Gorputzean pilatutako metal astunekin batuko da aa
ERRADIKAL ASKEEN SINTESIA ERAGOTZI
GAIXOTASUN DEGENERATIBOEN
PROGRESIOA INHIBITUTA
Zelulen barne kimika orekatu
Gorputzeko kaltzio eta kolesterol
kontzentrazioa orekatu
9. Horrela kaltetutako organoen odol fluxua hobetu
Dena dela, terapiaren iraupena eta eraginkortasuna
Pazientearen osasun egoeraren menpekoa
Tratamenduan ezarritako elikadura eta bizimodu ohituren
araberakoa
Etorkizunari begira, oso metodo arrakastatsua:
Zahartze-sintomak ekiditeko
Diabetesaren, artritisaren eta beste hainbat gaixoen %75-90
bitartekoen bizi-kalitatea hobetu
10. Laburbilduz,
Batez ere odol sistemarekin zerikusia duten
gaixotasunen, ehunetan metalen toxizitateen eta zenbait
akats immune akutuen (artritis erreumatoide ) aurrean
terapia ezinhobea
Hainbat gaixotasunen kausa den arterien gogortasuna
leheneratzen du.
Kelatoterapiaren eraginkortasuna handitzeko, dietan eta
bizimoduan aldaketak adieraztea ere komeni
11. CIS-PLATINE
1845ean M. Peymorek deskribatu zuen minbiziaren
kontrako farmakoa.
Dena dela, 1893. urtera arte ez zuten bere egitura
deskribatzerik (A. Werner)
Formula lineala: H6Cl2N2Pt
• Sintesia: K2[PtCl4] + 2 NH3 H6Cl2N2Pt
12. XX. Mendearen 60ko harmakadan B. Rosenberg, E.
coli-n zuen efektua ikusi (gai zen bakterioaren zelula
zatiketa inhibitzeko) eta platinoan oinarritutako
konposatu ezberdinek sarkomen gainean zituzten
efektuak aztertzean
CIS-PLATINOA ERAGINKORRENA
(tumore zelulen bikoizketa ekiditeko)
Mekanismoa:
Cis-platinoa zelula tumoralean sartu eta hidratatu
egiten da.
Egitura hori daukala, nukleoan sartuko da DNA helize
bikoitzaren harizpien kateekin loturak sortuz.
(Lotura horiek azido nukleikoaren desitxuratzea
eragin)
13. DNAren sintesia inhibituta ZELULA APOPTOSIRA
http://www.youtube.com/watch?v=Wq_up2uQRDo
14. ERABILERAK
Metastasian dauden obario, maskuri eta testikulu
kartzinometan
Buru eta lepoaren zelula ezkatadunen minbizian
Biriki eta hestegorriko minbizietan
ALBO ONDORIOAK (garrantzi handikoak, maiz ematen
baitira. Horregatik, karboplatino eta oxaliplatino izeneko
aukeretan ikertzen)
Goragaleak
Odol-zelulen kopurua txikitzea (glubulu gorriak, glubulu
zuriak eta plaketak)
Odoleko azido-urikoaren maila handitu eta
magnesio, kaltzio, fosforo eta sodioaren
mailak, aldiz, txikitzea.
Kasu batzuetan ere, gortasuna