SlideShare a Scribd company logo
1 of 21
Síonchaitheamh
Sainmhíniú: Síonchaitheamh

• Síonchaitheamh a thugtar ar an bpróiseas
  lena mbristear síos na carraigeacha sin atá
  dhromchla an domhain nó gar don dromchla.


- Nuair nach bhfuil cosaint ó uisce, ghás, teocht,
  brú.
Síonchaitheamh Fisiciúil
• Nuair a bhristear an charraig go fisiceach ina
  mionphíosaí.

• Bíonn siúntaí, strataim, agus scoilteanna ag
  carraigeacha. Déanann an síonchaitheamh
  fisiciúil na scoilteanna sin a mhéadú.

• Tarlaíonn sé – áiteanna leis an aimsir is géire
  (gaineamhlaigh agus sléibhte)
Reo agus leá
• Tá sé seo an choitianta.
• Áiteanna fuara.
• Áiteanna a théann an teocht os cionn agus
  faoi bhun an reophointe (0 C)
  - Rud a chruthaíonn timthriall seaca.
Reo agus leá
Reo agus leá
1. Líonann uisce na spásanna sna carraigeacha i
   rith an lae
2. Reonn an t-uisce má thiteann an teocht faoi
   0C
3. Nuair a dhéantar oighear d’uisce méadaíonn
   sé 9%.
4. Cuireann sé sin an carraig faoi bhrú –
   osclaíonn sé an spás
Reo agus leá

5. Nuair a léann an t-oighear i rith an lae
   scaoiltear an brú.
6. Tarlaíonn sé seo arís agus arís.
7. Titeann mionphíosaí den charraig.
8. Bíonn cruthanna uilleacha ar na clocha agus
   glaoitear scileach ar.
Reo agus leá: scileach
Reo agus leá: scileach
Reo agus leá: Samplaí
• Ó Cualann – Co. Chill Mhantáin

• Corrán Tuathail – Co. Chiarraí

• Sliabh Liag – Co. Dhún na nGall
Scamhadh (Exfoliation)
                    Onion Peeling

Téitear
dromchla na
cloiche agus
méadaíonn sé.
Scamhadh (Exfoliation)


San oíche
fuaraítear
dromchla na
cloiche agus
crapann sé.
Scamhadh (Exfoliation)


Foirmítear
scoilteanna ar
dhromchla na
cloiche
Scamhadh (Exfoliation)


 Sean dhromchla


mionphíosaí
 carraigeacha
Scamhadh: samplaí
Síonchaitheamh Ceimiceach
• Athríonn síonchaitheamh ceimiceach
  comhdhéanamh na cloiche chun é a bhriseadh
  síos.
• Nascann uisce agus ceimicí chun aigéad a
  dhéanamh agus thar na blianta bristear síos
  na carraigeacha.

• Tarlaíonn sé i réigiúin measartha te agus
  fluich.
Síonchaitheamh Ceimiceach

• Carbónú (Carbonation)

• Ocsaídiú (Oxidation)

• Hidrealú (Hydrolysis)

• Hiodráitiú (Hydration)
Carbónáitiú
• Nascann de-ocsaíd carbón (CO₂) agus uisce
  san atmaisféar chun aigéad carbónach lag a
  dhéanamh.
• Bailíonn an t-uisce níos mó CO₂ san ithir ó
  dhríodar orgánach.
• Téann an t-aigéad carbónach lag i bhfeidhm
  ar an gcarbónáit chailciam sa chloch
  (aolchloch nó cailc).
Carbónáitiú


• Cruthaítear décharbónáit chailciam atá
  intuaslagtha.

• Baintear amach as an gcarraig ansin í ina
  tuaslagán.
Carbónáitiú
• Tá an éifeacht ag carbónáitiú ar thírdhreacha
  aolchloiche.

• Sampla: An Bhoirinn, Co. An Chláir
Carbónáitiú

More Related Content

Viewers also liked

Bruthcharraigeacha
BruthcharraigeachaBruthcharraigeacha
Bruthcharraigeacha
oideaaron
 
Griantaifeadán campbell stokes
Griantaifeadán campbell stokesGriantaifeadán campbell stokes
Griantaifeadán campbell stokes
oideaaron
 
Carraigeacha meiteamorfacha
Carraigeacha meiteamorfachaCarraigeacha meiteamorfacha
Carraigeacha meiteamorfacha
oideaaron
 

Viewers also liked (7)

Bruthcharraigeacha
BruthcharraigeachaBruthcharraigeacha
Bruthcharraigeacha
 
Teocht
TeochtTeocht
Teocht
 
Wriggle parents course
Wriggle parents courseWriggle parents course
Wriggle parents course
 
Frontaí
FrontaíFrontaí
Frontaí
 
Griantaifeadán campbell stokes
Griantaifeadán campbell stokesGriantaifeadán campbell stokes
Griantaifeadán campbell stokes
 
Carraigeacha meiteamorfacha
Carraigeacha meiteamorfachaCarraigeacha meiteamorfacha
Carraigeacha meiteamorfacha
 
Fliuchras
FliuchrasFliuchras
Fliuchras
 

More from oideaaron

Gníomhaíochtaí Eacnamaíochta
Gníomhaíochtaí EacnamaíochtaGníomhaíochtaí Eacnamaíochta
Gníomhaíochtaí Eacnamaíochta
oideaaron
 
Gníomhaíochtaí príomhúla
Gníomhaíochtaí príomhúlaGníomhaíochtaí príomhúla
Gníomhaíochtaí príomhúla
oideaaron
 
Uisciú i n gleann na níle san éigipt
Uisciú i n gleann na níle san éigiptUisciú i n gleann na níle san éigipt
Uisciú i n gleann na níle san éigipt
oideaaron
 
Innéacs um Fhorbairt Dhaonna (HDI)
Innéacs um Fhorbairt Dhaonna (HDI)Innéacs um Fhorbairt Dhaonna (HDI)
Innéacs um Fhorbairt Dhaonna (HDI)
oideaaron
 
Olltháirgeacht náisiúnta
Olltháirgeacht náisiúntaOlltháirgeacht náisiúnta
Olltháirgeacht náisiúnta
oideaaron
 
Tíreolaíocht don ardteist
Tíreolaíocht don ardteistTíreolaíocht don ardteist
Tíreolaíocht don ardteist
oideaaron
 
Riaracháin
RiaracháinRiaracháin
Riaracháin
oideaaron
 
Treithe fisiciúla
Treithe fisiciúlaTreithe fisiciúla
Treithe fisiciúla
oideaaron
 
Cén tír?
Cén tír?Cén tír?
Cén tír?
oideaaron
 
Sainmhínithe de choimhlint agus de chogadh
Sainmhínithe de choimhlint agus de chogadhSainmhínithe de choimhlint agus de chogadh
Sainmhínithe de choimhlint agus de chogadh
oideaaron
 
Ag déanamh léarscáile
Ag déanamh léarscáileAg déanamh léarscáile
Ag déanamh léarscáile
oideaaron
 
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
oideaaron
 
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
oideaaron
 
Caibidil 8.4 Pirimidí Daonra
Caibidil 8.4 Pirimidí DaonraCaibidil 8.4 Pirimidí Daonra
Caibidil 8.4 Pirimidí Daonra
oideaaron
 

More from oideaaron (19)

Gníomhaíochtaí Eacnamaíochta
Gníomhaíochtaí EacnamaíochtaGníomhaíochtaí Eacnamaíochta
Gníomhaíochtaí Eacnamaíochta
 
Gníomhaíochtaí príomhúla
Gníomhaíochtaí príomhúlaGníomhaíochtaí príomhúla
Gníomhaíochtaí príomhúla
 
Uisciú i n gleann na níle san éigipt
Uisciú i n gleann na níle san éigiptUisciú i n gleann na níle san éigipt
Uisciú i n gleann na níle san éigipt
 
Innéacs um Fhorbairt Dhaonna (HDI)
Innéacs um Fhorbairt Dhaonna (HDI)Innéacs um Fhorbairt Dhaonna (HDI)
Innéacs um Fhorbairt Dhaonna (HDI)
 
Olltháirgeacht náisiúnta
Olltháirgeacht náisiúntaOlltháirgeacht náisiúnta
Olltháirgeacht náisiúnta
 
Forbairt
ForbairtForbairt
Forbairt
 
Forbairt
ForbairtForbairt
Forbairt
 
Tíreolaíocht don ardteist
Tíreolaíocht don ardteistTíreolaíocht don ardteist
Tíreolaíocht don ardteist
 
Sorrento 14
Sorrento 14Sorrento 14
Sorrento 14
 
Riaracháin
RiaracháinRiaracháin
Riaracháin
 
Aeráid
AeráidAeráid
Aeráid
 
Treithe fisiciúla
Treithe fisiciúlaTreithe fisiciúla
Treithe fisiciúla
 
Ithreacha
IthreachaIthreacha
Ithreacha
 
Cén tír?
Cén tír?Cén tír?
Cén tír?
 
Sainmhínithe de choimhlint agus de chogadh
Sainmhínithe de choimhlint agus de chogadhSainmhínithe de choimhlint agus de chogadh
Sainmhínithe de choimhlint agus de chogadh
 
Ag déanamh léarscáile
Ag déanamh léarscáileAg déanamh léarscáile
Ag déanamh léarscáile
 
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
 
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
14.1 Ag rangnú tíortha an domhain ó thaobh an gheilleagar de
 
Caibidil 8.4 Pirimidí Daonra
Caibidil 8.4 Pirimidí DaonraCaibidil 8.4 Pirimidí Daonra
Caibidil 8.4 Pirimidí Daonra
 

Síonchaitheamh