1. TEMA 8: A PRIMEIRA GUERRA
MUNDIAL E A REVOLUCIÓN
RUSA (1914- 1939)
NAIARA NAVEIRA AGRASAR
2. EUROPA A COMEZOS
DO SÉCULO XX: A
estensión da
●
democracia
Consolidación dos sistemas políticos constitucionais e parlamentarios
●
Inglaterra e Francia instauran un sistema democrático
●
O Imperio Alemán ten un sistema democrático pero autoritario
●
Sur de Europa: sistemas democráticos onde domina o fraude electoral e o
caciquismo
3. O mantemento de réximes
autoritarios
●
Vellos imperios multinacionais
●
Imperio austrohúngaro: certas reformas pero gran poder do emperador e dominio de pobos eslavos
●
Imperio ruso: poder absoluto do emperador con fracaso dos intentos de reforma
●
Imperio turco: en descomposición pero domina algúns territorios en Europa. Tibia modernización
4. A “paz armada”
●
Alteración do equilibrio europeo pola puxanza económica da nova Alemaña unificada
●
Guillerme II: Weltpolitik
●
Formación da Tripla Alianza: Alemaña, Austriahungría e Italia
●
Gran enemigo de Alemaña: Francia ( polo problema de Alsacia -Lorena)
●
Triplo Acordo (Entente): Francia, Rusia e Gran Bretaña
●
Escalada na produción de armamentos e alianzas militares
5. O CAMIÑO CARA A
PRIMEIRA GUERRA
MUNDIAL: As causas da
O imperialismo
●
guerra
●
Nacionalismo
●
Causas prebélicas:
– Crises coloniais de Marruecos
– O conflito dos Balcáns, en especial a anexión de Bosnia-Herceovina ao
imperio austrohúngaro
– Dúas guerras balcánicas
6. O estallido da guerra
●
Asasinato de Francisco Fernando e a súa muller en Saraievo
●
Ultimato de Austria a Serbia
●
Rusia declára a guerra a Austria
●
Alemaña decláralle a guerra a Rusia e a Francia
●
Gran Bretaña decláralle a guerra a Alemaña e a Austria, cando invaden
Bélxica
●
Italia mantívose neutral
7. AS FASES DO CONFLITO
BÉLICO: A guerra de
●
movementos
Fronte occidental
●
Ataque alemán a Francia por Bélxica e Luxemburgo
●
Batalle de Marne: deteuse o ataque alemán e non chegan a París
●
Fronte oriental
●
Éxito alemán na batalla de Tannemberg
●
Fracaso dos austrohúngaros en Serbia
8. A guerra de trincheiras
●
Inmobilización das frontes
●
Novos aliados da guerra: Turquía e Bulgaria a favor da Tripla Alianza, e Italia e Romanía a
favor do triple Acordou ou Entente
●
Batalla de Verdún
●
Batalla de Somme
9. A CRISE DE 1917 E A FIN
DA GUERRA
●
1917, triunfo en Rusa da Revolución Bolxevique: tratado de Brest Litovsk
●
Intervención de EE.UU. Tras o afundimento do transatlántico Lusitania
●
Derrota dos austríacos e os seus aliados na fronte orientak
●
Fronte occidental: derrota de Alemaña na II Batalla de Marne
●
Revoltas internas en Alemaña e Austria
●
Final da guerra: Novembro de 1918, abdicación de Guillerme II alemán e proclamación da
república de Weimar
10. Un novo tipo de
conflito
●
Mobilización de gran cantidade de
recursos económicos e humanos
(economía de guerra)
●
Novo tipo de armamentos que
aumentaron as baixas humanas e
exércitos nacionais. Exemplos:
metralladora, artillería, aviación,
gas mostaza e lanzallamas
●
Primeiros bombardeos nas cidades
●
Submarino
●
Destrución de pobos, fábricas,
colleitas
●
Consecuencias de guerra na retagarda
11. ● Reconversión das industrias en función da guerra:
– Necesidade de préstamos
– Traballo feminino
● Propaganda
12. AS CONSECUENCIAS DA
GUERRA: Os novos
● tratados de paz
1919, Conferencia de París
●
Asisten todos os países da guerra pero deciden só os vencedores
●
Fracaso dos 14 puntos de Wilsom
●
Tratado de Versalles
●
Culpabilidad de Alemaña
●
Pagamento de fortes reparacións económicas de guerra
●
Desarmamento e desmantelamento do exército alemán
●
Cesión de territorios ao Oeste e Leste de Alemaña
●
Pérdida de territorios a favor de Polonia que divide Alemaña en dous
13. ●
Pérdida das colonias alemanas
●
O diktat (visión alemana do tratado de Versalles) = imposición humillante
que acabaría exercendo o seu nacionalismo e o desexo de vinganza
●
Os outros tratados:
– Saint-Germain
– Trianon
– Neuilly
– Sèvres
14. O novo mapa de Europa
●
Profunda remodelación de Europa
●
Imperio turco desaparece case na súa totalidade
en Europa reducíndose á actual Turquía
●
Formación de protectorados nos antigos
territorios asiáticos de Turquía
●
Imperio austrohúngaro que desaparece. Xorden
dúas repúblicas: Austria e Hungría.
Prohíbese a union de Austria e Alemaña.
Aparece Checoslovaquia. Fórmase
Iuguslavia baixo o dominio de Serbia.
●
Imperio ruso desaparece. Obxectivo
occidental: illar a nova Rusia
revolucionaria. Aumenta Romanía a costa
dos imperios austríaco e ruso. Crease unha
gran Polonia
15. ● 10 millóns de soldados mortos
● Perdas materiais. Consecuencia: aumento da débeda públicas polos
préstamos
● Grande inflación
● Beneficio temporal dos países neutrais
● Gran beneficiario da guerra: Estados Unidos
16. A sociedade de nacións
●
Sociedade das Nacións (SDN)
●
Dentro dos 14 puntos de Wilson
●
Problemas:
– EE.UU. Propona pero non
se integra nela
– A Unión Soviética non está
– Paulatina retirada dalgúns
países (Alemaña e Italia)
descontestos cos
resultados da paz
17. A CAÍDA DO IMPERIO
TSARISTA EN RUSIA: O
imperio dos tsares e unha
economía atrasada
O réxime autocrático dos tsares
●
●
Agricultura: principal actividade económica
●
Medios de produción en mans dos terratenentes
●
Maioría da poboación campesiños en condicións feudais
●
Tímido proceso de industrialización concentrado nalgunhas zonas: Moscova, San
Petesburgo
●
Xurdimento dun numerosos proletariado
●
Burguesía escasa
18. As forzas prácticas
●
Partido Constitucional Demócrata: o Kadet
●
Partido Socialrevolucionario: o eserita
●
Partido Socialdemócrata ruso (PSR) = marxista e obreiro
●
Escíndese o PSR e nacen dous novos partidos:
– Moderados: menxeviques (maioritarios)
– Radicais: bolxeviques (minoritarios) Defenden unha revolución obreira e
violenta. Líder: Lenin
19. A revolución de 1905
●
Derrota rusa frente a Xapón
●
Manifestación pacífica
●
O Domingo Sanguento
●
Aparición dos soviets (Asembleas de campesiños, obreiros e soldados)
●
Resultados da revolución de 1905: eleccións por sufraxio univeral ao
Parlamento (Duma) e promesa de reforma agraria
●
Anos despois clausúrase a Duma
20. A revolución burguesa de
febreiro de 1917
●
Entrada de Rusia na 1ª Guerra Mundial
●
Derrotas militares (desastres)
●
Aumento de fame
●
Protestas antibélicas pedindo a retirada da guerra e botándolle a culpa ao star
●
Tsar é indefendible polos burgueses (Fin do tsarismo)
●
23 de febreiro gran manifestacións en Petrogrado
●
Abdicación do tsar, proclamándose a república cun goberno provisional cuxo obxectivo
é a instauración dunha democracia parlamentaria
21. O goberno provisional
●
Intento de reformas políticas e sociais pero continúa a guerra
●
Aumento do descontento popular e prodúcese unha dualidade de poderes:
– Goberno provisional
– Soviets
●
Aumento da influencia dos bolxeviques nos soviets
22. ● As Teses de Abril de Lenin:
– Derrocamento do goberno provisional
– Formación dun goberno dos soviets
– Paz con Alemaña
– Repartir as terras entre os campesiños
– Cesión das fábricas aos obreiros
– Nacionalización da banca
– Recoñecer as nacionalidades do imperio
23. A REVOLUCIÓN
BOLXEVIQUE E A
GUERRA CIVIL: A
●
revolución obreira de
Toma do palacio de inverno de Petrogrado (importancia da Garda Roxa)
●
outubro de 1917
Fórmase o goberno obreiro presidido por Lenin, Trotsky e Stalin
●
Apróbanse medidas revolucionarias:
– Exprópianse as terras e repártense aos campesiños
– Fábricas baixo o control de comités obreiros
– Tratado de Brest-Litovsk
●
Eleccións para a Asemblea Constituínte
●
Disolución da Asemblea Consituínte = fin ao plurilismo político
24. A guerra civil (1918 –
1921)
●
Exército Branco e o Exército Roxo (direción de Trotsky)
●
Prodúcese unha escaseza de alimentos e represalias políticas en ambos bandos.
Exemplos: Fusilamento do tsar e a súa familia
●
1921, triunfo do Exército Roxo
●
Formación do Partido Comunista Ruso que ostenta o monopolio de poder e
reprime aos que se lle opoñían
●
Fórmase unha policía contrarrevolucionaria (Tcheka)
●
Prodúcese un comunismo de guerra:
– Nacionalización das industrias
– Colectivización das terras
25. A formación da URSS
●
1922, cración da Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas
●
Organización mediante a Constitución de 1924
●
Tres institucións:
– O Soviet Supremo: poder lexislativo
– O Presidium
– O Consello de Comisarios do Pobo
●
Monopolio do PCUS (partido centralizado e xerarquizado)
●
Comité Central e o Secretario Central
●
Ditadura do proletariado, sistema totalitario = unión do Partido e so Estado
26. A URSS DE STALIN: A
pugna polo poder
●
Morte de Lenin 1924
●
Enfrontamento dentro do PCUS
●
Partidarios da colectivización total e da NEP
●
Enfrontamento entre Trotsky e Stalin = exportación da revolución e socialismo
nun só país
●
Stalin secretario xeral do PCUS
●
Eliminación dos opositores
●
Asasinato de Trotsky en 1940
27. A ditadura stalinista
●
Ditadura persoal (stalinismo)
●
Partido controlado totalmente por Stalin
●
Necesidade de pertenza ao partido para ocupar calquera cargo
●
Propaganda do culto á súa personalidade
●
Dura represión
●
Os Gulag
●
Os procesos de Moscova
28. O socialismo nun só
país
●
Obxectivo: convertir a URSS nunha gran potencia industrial
●
Economía planificada e dirixida polo Estado:
– Plans quinquenais
– O Gosplán
●
Colectivización total da economía coa prohibición da propiedade privada
●
Colectivización forzosa da agricultura:
– Koljós
– Sovjós
●
Desenvolvemento industrial baseado na industria pesada, na producción de enerxía e
na construción de infraestruturas
29. ●
Atraso da agricultura
●
Rápida industrialización e crecemento
económico en poucos anos