5463+414 4164779679

1. ใบงานที่ 11 เรื่อง กําหนดและลําดับขั้นตอนการปฏิบัติ
ใหนักเรียนเรียงลําดับขั้นตอนการทํางาน จากกิจกรรมที่กําหนดใหตอไปนี้
1. การสํารวจสภาพน้ําที่คูเมือง
ขั้นที่ 1 เตรียมเครื่องมือที่ใชในสํารวจ ไดแก
ตัวชี้วัด วิธีการตรวจวัดที่แนะนํา
ลักษณะทางกายภาพ เชน สี กลิ่น สังเกต
แบคทีเรียกลุมฟคอลโคลิฟอรม ชุดทดสอบ ว.111 ของกรมอนามัย
ความขุน/ความโปรงแสง Secchi Disc
อุณหภูมิ เทอรโมมิเตอรแบบกระเปาะ
ความเปนกรด-ดาง กระดาษลิตมัส (วิธีเปรียบเทียบสี)
ความนําไฟฟา/สารที่ละลายไดทั้งหมด Electrical Conductivity
ความเค็ม Hydrometer
ออกซิเจนละลาย ชุดทดสอบออกซิเจนละลาย
(ว.312) ของกรมอนามัย
ฟอสฟอรัส ชุดทดสอบ (Test Kits) (วิธีเปรียบเทียบสี)
ไนเตรท ชุดทดสอบ (Test Kits) (วิธีเปรียบเทียบสี)
โลหะหนัก ชุดทดสอบ (Test Kits) (วิธีเปรียบเทียบสี)
ขั้นที่ 2 เดินทางไปที่คูเมือง ตําแหนงที่ 1 ดานทิศเหนือดวยรถจักรยานพรอมเครื่องมือ
สํารวจเพื่อลดปญหามลภาวะทางอากาศ
ขั้นที่ 3 สังเกตสีของน้ําจากแหลงน้ําโดยตรง หรือตักน้ําขึ้นมาอยางนอย 2 ลิตร
โดยตักลึกลงไปประมาณครึ่งหนึ่งของความลึก นําขึ้นมาใสขวดแกวใสแลวจึงสังเกตสี โดยสีที่
เกิดขึ้นของน้ําเปนตัวชี้ใหเห็นถึงสาเหตุที่ทําใหเกิดสีไดอยางคราวๆ ดังแสดงในตารางดานลาง
อยางไรก็ตามถึง แมวาน้ําจะใสไมมีสี ก็ไมอาจรับรองไดวาแหลงน้ํานั้นมีคุณภาพดีไมมีการ
ปนเปอนเลย ควรจะมีการติดตามตรวจสอบตอไป

2. สีปรากฏ สาเหตุที่ทําใหเกิดสี
ไมมีสี ยังไมควรสรุปวาน้ําสะอาดเพราะอาจมี
สิ่งเจือปนอยู
สีเขียว แพลงคตอนพืช
สีเหลืองหรือสีน้ําตาลหรือสีชาใส มีซากพืชยอยสลาย
สีแดงหรือสีเหลืองหรือ สีมะฮอกกานี เปนสีของสาหรายอีกจําพวกหนึ่ง
(dinoflagellates)
สีน้ําตาลขุนหรือสีแดง มีตะกอนดินเจือปน อาจเกิดจากการกัดเซาะ
หนาดิน หรือชายฝง
สีรุง มีคราบน้ํามันที่ผิวหนา
สีเทาหรือสีดํา น้ําเนาจากสิ่งปฏิกูล หรืออาจมีแรธาตุ
จากธรรมชาติเจือปน
การตรวจวัดคุณภาพน้ําทางชีวภาพ
การตรวจวัดคุณภาพน้ํานอกจากจะใชตัวชี้วัดทางกายภาพ เคมี และแบคทีเรียใน
การวิเคราะหคุณภาพน้ําแลว ยังสามารถใชสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยูในแหลงน้ํานั้น เชน แพลงค
ตอนพืช แพลงคตอนสัตว สาหรายขนาดใหญ สัตวหนาดิน พืชน้ํา
และปลา เปนตน เปนตัวชี้วัดคุณภาพน้ํารวมไดอีกทางหนึ่ง

3. สัตวหนาดิน
เนื่องจากสัตวหนาดินมีความหลากหลายและแพรกระจายในบริเวณกวาง สามารถ
เคลื่อนที่ไดนอย และไวตอการถูกรบกวน ดังนั้นจึงไดรับผลกระทบโดยตรงจากมลพิษ และแม
เวลาผานไปก็ยังตรวจสอบผลกระทบที่มีตอแหลงน้ําบริเวณนั้นๆ ได เนื่องจากสัตวหนาดิน
สามารถฟนตัวไดชา นอกจากนี้แลวยังมีความสําคัญในหวงโซอาหาร เนื่องจากเปนผูผลิตหรือ
ผูบริโภคในระดับตนๆ จึงมีผลตอความชุกชุมของผูบริโภค
ในระดับที่สูงขึ้น ดังนั้นชนิดและจํานวนของสัตวหนาดิน จึงสามารถนํามาใชเปนดัชนีชี้วัด
คุณภาพแหลงน้ําได
สามารถแบงชนิดของสัตวหนาดินที่พบกับคุณภาพน้ําได 4 ระดับ คือ
คุณภาพน้ําดีมาก สัตวที่พบมากสุดไดแกตัวออนแมลงชีปะขาวและตัวออนแมลงเกาะหิน
แมลงชีปะขาว แมลงเกาะหิน
คุณภาพน้ําดี สัตวที่พบมากสุด ไดแก ตัวออนแมลงหนอนปลอกน้ํา
แมลงหนอนปลอกน้ํา
คุณภาพน้ําปานกลาง สัตวที่พบมากสุด ไดแก ตัวออนแมลงปอ กุงและปูน้ําจืด
แมลงปอ ปู

4. คุณภาพน้ําไมดี สัตวที่พบมากสุด ไดแก หนอนแดง ไสเดือนน้ําจืด
หนอนแดง ไสเดือนน้ําจืด
2. การทํารมกระดาษสาที่บอสราง
ขั้นที่ 1 เดินทางไปยังอ.สันกําแพง ศูนยทํารมบอสราง
ขั้นที่ 2 ศึกษาวิธีการทําจากผูรู
ขั้นที่ 3 ลงมือปฏิบัติและจดบันทึก

5. 3. การทําขาวแตนน้ําแตงโม
ขั้นที่ 1 เดินทางไปยังกลุมผูผลิต กลุมวิสาหกิจชุมชนขาวแตนน้ําแตงโมอําพันบานทุง
มานเหนือ หมูที่ 2 ตําบลบานเปา อําเภอเมืองลําปาง จังหวัดลําปาง
ขั้นที่ 2 ศึกษาสอบถาม วิธีทํา วัตถุดิบและ ความพิเศษของ ขาวแตนน้ําแตงโม
ขั้นที่ 3 ลงมือปฏิบัติและจดบันทึกประสบการณการเรียนรู