2.
Üretim esnekliği “üretim faaliyetlerindeki
değişiklikleri destekleyebilen bir imalat
sisteminin özelliklerinin toplamı” dır.
Üretimde esnek yapıyı oluşturmak için
kullanışlı, adaptasyonu kolay; makine,
robot vb. araç ve gereçlerin kullanılması
gerekir.
5.
Farklı parça ve ürünleri önemli bir
değişiklik ve tezgah duruşuna gerek
kalmadan üretebilme kabiliyeti olan
sistemlere «Esnek Üretim Sistemleri»
denir.
6.
Malzeme taşıma/kavrama ve
depolama sistemleri ile aralarında
bağlantı kurulan bir grup tezgah ve
makineden oluşan, işleme
istasyonlarının merkezi bir bilgisayar
denetimi ile işletildiği, entegre bir
üretim sistemi olarak da tanımlanabilir.
7.
Tipik bir EÜS te 5-15 kadar CNC tezgah ve
bir muayene istasyonu bulunabilir.
8.
Yalın ve atölye tipi üretim yapan
geleneksel imalat sistemlerinde yüksek
düzeyde yarı mamul stoku, uzun iş
kuyrukları, düşük tezgah faydalanma
oranları gibi problemlerle karşılaşılır.
Etkinlik ve esneklik geleneksel imalat
sistemlerinin üzerinde önemle durduğu
problemlerdir.
9.
Son yıllarda adları çok sık duyulan ve giderek
daha geniş bir uygulama alanı bulan
bilgisayarla bütünleşik imalat (CIM) sistemleri
olan esnek imalat sistemleri , bu problemlere
çözüm getirmek amacıyla geliştirilmişlerdir.
Artan Esneklik
Transfer hattı
Özel sistem
Artan
Hacim
Esnek imalat
sistemi
İmalat hücresi
Standart genel
amaçlı
tezgahlar
Talep
çeşitliliği
10.
İngiltere’de Molins firması için çalışan
araştırmacı Theo Williams 1960’lı yılların
başında “esnek işletme sistemi” buluşunu
yapmıştır.
“Sistem 24” olarak adlandırılan bu
sistemin patentini ise 1965 yılında almıştır.
Sistem 24 ile tek amaçlı olarak kullanılan
bir nümerik kontrollü tezgahı ve konveyör
bir araya getirilerek işlenecek parçaların
makineler arasında otomatik transferini
sağlamıştır.
11.
1960’lı yıllarda robotlar, malzeme taşıma
sistemleri ve bilgisayar kontrol
teknolojilerinde sağlanan gelişmelerle
birleşince, çeşitli parçaların orta ve küçük
hacimlerdeki partiler halinde daha
ekonomik bir şekilde üretilmesine olanak
veren esnek üretim sistemlerinin ortaya
çıkmasına neden olmuştur.
12.
Teknolojideki ilerlemelere paralel olarak
esnek üretim sistemlerinin sağladıkları
yararlar kısa zamanda yüksek çeşit ve
düşük hacim üreticileri tarafından
keşfedilmiş ve bu sistemler sanayinin her
alanında yaygın hale gelmeye
başlamıştır.
Günümüzde ise esnek üretim sistemleri
birçok gelişmiş ülkede uzun yıllardan beri
kullanılmaktadır.
13.
14.
Esnek Üretim Sistemleri ürün çeşidinin fazla
olduğu işletmelerde uygulanabilir.
Esnek Üretim Sistemleri aynı gruptan olup
farklılık gösteren parçaları üretmek amacıyla
kullanılmaktadır. Genel amaçlı makineteçhizatı içermektedir.
Farklı parçaları üretmek için makine ve
teçhizatta küçük çaplı değişiklikler yapılabilir.
15.
Mamul, yarı mamul ve hammadde otomatik
bantlarla, malzeme ve taşıyıcılarla hareket
edebilmektedir.
Genel amaçlı makine-teçhizat ve malzeme
taşıma sistemini kontrol eden ana bir bilgisayar
vardır.
16.
Farklı parçaların üretilmesi makineler
üzerinde gerçekleşen otomatik
değişikliklerle mümkün olabilmektedir.
Üretimde personel müdahalesi asgariye
indirilmiştir.
Fabrikaya hammadde girişinden mamul
çıkışına kadar kalite kontrol, tasarım,
üretim gibi tüm işlemler otomasyona
dayalı olarak bilgisayarla
gerçekleştirmektedir.
17. HIPARMS
Yüksek Üretkenlik
› Hat üretim sistemi
› Üretim artık zamanının
kısalması
› Stabil ve güvenilir sistem
Yüksek Esneklik
Çok fonksiyonlu üretim sistemi
Yüksek oranda birleşik üretim
Genişleyebilirlik ve basitlik için
azaltılabilirlik
18. Bir Esnek Üretim Sisteminde, Sayısal
Denetimli tezgahlar parça işlemek için
gerekli esnekliği sağlarken malzeme taşıma
sistemleri de aynı esneklik çerçevesinde
tezgahlar arası fiziksel bağlantıyı sağlar.
Bilgisayar sürekli olarak bu elemanları
denetler. Bu araçların her biri ayrı bir
teknolojinin ürünüdür
19. Buna göre Esnek Üretim Sisteminin
temelini oluşturan teknolojiler;
sayısal denetimli tezgah teknolojisi,
malzeme taşıyıcıları teknolojisi
sistem elemanlarının birbirinden
haberdar olmasını ve sistemin bir
bütün olarak denetlenebilmesini
sağlayan enformasyon teknolojisi
olarak sınıflandırabiliriz.
20.
Küçük parti büyüklükleri,
Hızlı stok çevrimleri (Inventory Turnover),
Tezgah kurmalarının ortadan kaldırılması,
Hızlı malzeme aktarımı,
Mamuldeki değişimlere hızlı uyum,
Tezgah arızalanmalarında hızla alternatif
rotalama,
Tasarım değişmelerine hızla uyum
21.
Tüm sistemin sürekli ve bütünleşik
olarak izlenmesi,
Sözlü ve yazılı iletişime bağımlılıktan
kurtulmak,
İmalat hacimlerinde hızla değişiklik
yapılabilmesi,
Planlanan imalata atölye
personelince sık sık müdahale
yapmanın gerekmemesi,
Teslimat sürelerindeki değişkenliğin az
olması,
22.
Sistem değişimleri yapısal olarak güçtür
ve yürütümü yüksek maliyet içerir.
İşletmeler ürün yenileme için yatırıma
giderken, proses yenilemede isteksiz
davranmaktadır.
Büyük belirsizlikler, istikrarsızlıklar altında
karar verirken değişimden kaçılabilir.
23.
Değişim kararı yalnızca maliyet açsından ve
üretimi arttırma bazında yapılmamalı, işletmenin
rekabet yeteneğine dayandırılmalıdır.
Sendikaların iş kaybı korkusu ve çok fonksiyonlu
işçi kavramına karşı çıkması caydırıcı bir etki
yapar.
24.
Bazı işlevlerin değişikliğe uğraması ve üretim
sistemi içine yedirilmesi nedeniyle, esnek
üretim sistemi tipi değişimler alt ve orta
kademe yöneticiler için bir tehdit olarak
görülmektedir.
Pek çok durumda alt ve orta kademe
yöneticileri esnek üretim sistemine işçilerden
daha çok direnç gösterirler. İşletmelerde
genel olarak mavi yakalı kesimin karar
verme sürecinde yer alma noksanlığı zayıf
dikey iletişime yol açar.
25.
26. 1- Fiziksel alt sistem
2- Kontrol alt sistemi
Grup Teknolojisi (GT)
Bilgisayarla Bütünleşik Üretim (CIM)
Bilgisayar Destekli Üretim (CAM)
Otomatik Yönlendirmeli Taşıyıcılar (AGV)
Otomatik Yükleme/Boşaltma Üniteleri
Yönetim Bilgi Sistemi (MIS)
Otomatik Malzeme İşlemi Teknolojileri
Akıllı Robotlar-Aparatlar
Dağıtılmış Sayısal Denetim (DNC)
27.
İstasyon: Tezgahlar, muayene cihazları,
yıkama alanı, yükleme-boşaltma alanları.
Depolama Sistemi: Her istasyondaki paletler
ya da iki işlem arasında parçanın geçici
olarak üzerinde stoklandığı herhangi bir
düzenek.
Malzeme Taşıma Sistemi: Işık, elektrik ya da
lazer kontrollü taşıyıcılar, taşıyıcı bantlar ve
diğerleri.
28.
Kontrol yazılımı, fiziksel alt sistem işletiminin
yönetim mantığını oluşturan bir Komut
Dizini(Instruction Set) ve dosyalardan
oluşmaktadır.
Kontrol donanımı Yazılımın kullanılabilmesi için
gerekli olan bilgisayarlar, bilgi saklama
sistemleri, iletişim ağları ve iletişim
protokollerinden oluşmaktadır
29.
Örnek Esnek İmalat Sistemi
Parts loading and
unloading
Material handling system
Machines
30.
Üretim tamamlama süresinde azalma,
Proses içi stoklarda azalma, stok
maliyetlerinde düşüş,
Parça benzerliklerinden ve uygun sıralama
nedeniyle tezgah ayar sürelerinde azalma,
Benzer parçalar için ortak kullanım nedeniyle
takım ve aparat maliyetlerinde azalma,
İşçilik maliyetlerinde düşme,
31.
Kalitede iyileşme,
Yer ihtiyacında azalma,
Akıcı üretim nedeniyle malzeme taşımada
azalma,
İş tatmininde yükselme,
İş güvenliğinde artış
Sistemin kurulmasıyla birlikte kârlılık ve
verimlilikte artış görülür. Böylece işletmenin
rekabet gücüde artar.
34.
Ford Powertrain’de aşağıdaki güçlüklerle
karşılaşılmıştır
- modası geçmiş hücre kontrolü
- bu nedenden dolayı esneklikten yoksun
kalmak
- ve neden olduğu etkinlik kaybı
35.
Tamamlanmış bir hücre kontrolü
açık bir mimariye, genellikle
erişilebilir araçlara ve endüstride
standart olan donanım, yazılım ve
protokollere dayanır. Ford çözümü
Esnek üretim sistemine geçmekte
buldu.
36.
Ford’a, farklı satıcılardan sağlanan aletleri
beraber kullanma ve eşleme imkanı verdi.
Uygulamaları yerine getirmek için gerekli olan
işçi-yıl sayısını azalttı.
Tamamen otomatik kapalı-loop kontrolcü için
gerekli bütçe, eski sistem için gerekli olandan
1/10 oranında daha azaldı.
Operatörleri için ekstradan eğitim
gerekmiyordu.
37.
İmalat sektöründe olduğu gibi günümüzde
hizmet üretiminde de esneklik ön plana
çıkmıştır.
Hizmet üreten işletmeler müşteri isteklerine
cevap verebilmek için teknolojideki
gelişmelere ayak uydurmak zorundadırlar.
Bu yüzden firmalar tam bir otomasyon ile
birlikte, taleplerde meydana gelen
değişimlere hızla cevap verebilmelidirler.
38.
Müşteri tercihleri doğrultusunda sunulan
hizmetlerde çeşitliliği arttırmalıdır.
Otomasyona ve bilgisayara dayalı
modern üretim sistemlerini
uygulayabilmek için işletmelerin gerekli
araştırmaları yapmaları ve Japonya’da
olduğu gibi devletin bu konuda öncü
olması gerekmektedir.
