Određivanje završne tačke titracije i izbor indikatora

1. Prof. Luka Paštar
Određivanje završne tačke titracije i izbor indikatora
Određivanje završne tačke titracije jedan je od najvažnijih momenata u titraciji. U metodi
neutralizacije i standardni i titrovani rastvori, kao i nastali proizvodi, su bezbojni. Zbog toga se
završna tačka titracije određuje dodatkom indikatora. To su supstance pomoću kojih se završna
tačka titracije određuje vizuelno.
Indikatori koji se koriste u metodi neutralizacije se nazivaju kiselo-bazni indikatori, jer
promjenom boje označavaju kiselost odnosno baznost rastvora. Njihova boja zavisi od pH
rastvora. Obično imaju jednu boju kada su u molekularnom, a drugu kada su u jonskom obliku.
Uglavnom su složena organska jedinjenja, velike molekulske mase. Po hemijskom sastavu,
kiselo-bazni indikatori su slabe organske kiseline ili baze.
Danas je poznat niz kiselo-baznih indikatora, koji se međusobno razlikuju po tome što im se
područje promjene boje nalazi u različitim intervalima pH, od 0 do 13. Indikatori koji mijenjaju
boju u kiseloj sredini, nazivaju se kiseli. Od njih se najčešće koriste metil-oranž i metil-crveno.
Oni koji mijenjaju boju u baznoj sredini, nazivaju se bazni indikatori (fenolftalein, timolftalein).
Promjena boje indikatora u zavisnosti od pH, može da se objasni na dva načina. Po jednom,
razlika u boji potiče jer ova jedinjenja imaju jednu molekulsku strukturu u kiselom, a drugu u
baznom rastvoru. Po drugom, boja indikatora, kao slabog elektrolita zavisi od njegove jonizacije.
Npr. Metil-oranž je slaba organska kiselina, čiji su molekuli obojeni crveno, a anjoni žuto. Ako se
skraćeno označi formula molekula metil-oranža kao HIn, u vodenom rastvoru postojaće sledeća
ravnoteža:
HIn↔H+
+ In-
Crveno Žuto