2. Զորաց Քարերը հնագույն համալիր
է, որը գտնվում է Սյունիքի մարզի
Սիսիան քաղաքի մոտակայքում:
Համալիրն իրենից ներկայացնում է
երկու հարյուրից ավելի
ուղղահայաց կանգնած, մինչև 3
մետր բարձրություն ունեցող
քարեր , որոնք զբաղեցնում են 3
հեկտարից ավելի տարածք:
Քարերի կեսից շատն ունեն
անցքեր, որոնց տրամագիծը
կազմում է 5-7 սմ: Այդ քարերը
կազմում են տարբեր տրամագծեր
ունեցող երկու շրջան:
Զորաց Քարեր անվանումը, որը նշանակում է «ուժի քարեր», կարելի է
բացատրել նրանով, որ համալիրը տեղակայված է երկրագնդի
էներգետիկորեն ամենազորեղ վայրերից մեկում: Ոմանք ենթադրում
են, որ «զորաց» բառը իմաստային կապ ունի «զոհ» արմատի հետ, ինչը
հնարավոր է դարձնում բացատրել «Զորած Քարեր» անվանումը
որպես «զոհաբերությունների վայր»:
3. Ժողովուրդը համալիրը անվանել է Դիք-Դիք Քարեր,
բայց տվյալ շրջանակներում «դիք» բառը ոչ մի
առնչություն չունի «վեր ցցված» իմաստի հետ: «Դիք»
բառաձևը հնդեվրոպական արմատ ունի և նշանակում է
«աստվածներ»: Այսպիսով, ժողովրդական անվանումը
կարելի է թարգմանել որպես «աստվածների քարեր»:
Ինչ վերաբերում է «Քարահունջ» անվանը, այն
հիմնականում բացատրվում է որպես «քարերի ձայն»
կամ «հնչող քարեր»: «Քարահունջ» անվան ևս մի
թարգմանություն' «Արա աստծո տաճար», որտեղ «քա»
մասնիկը նշանակում է «աստված», իսկ «Արա»
հայկական հեթանոսական կրոնում՝ արևի աստված:
Տարբեր ժամանակներում Զորաց Քարերը եղել են
գիտնականների ուսումնասիրության կենտրոնում:
Ենթադրություններ էին արվում, որ Ք.ա. III-II
հազարամյակներում այս վայրը պաշտամունքային
նշանակություն ուներ:
4. Պատմաբանները ենթադրում են, որ այս քարերը
քարե պատեր և կտուր ունեցող գերեզմանաթմբի
ավերակներն են:
Գոյություն ունեցող վարկածներից մեկի համաձայն՝
Զորաց Քարեր համալիրը եղել է հնագույն
աստղադիտարան: 1994-1997թթ.-ին հայ գիտնական,
ակադեմիկոս Պարիս Հերունու ղեկավարությամբ
արևակայության և գիշերահավասարի օրերին
կազմակերպվել է 4 գիտահետազոտական արշավ,
որի շրջանակներում արշավի մասնակիցները
չափում էին տեղանքի մագնիսական շեղումը,
աշխարհագրական կոորդինատները և հուշարձանի
չափերը: Բարդ հաշվարկումների և անցքերով
երկնային լուսատուների շարժման բազմաթիվ
դիտումների արդյունքը դարձավ Հերունու
վարկածը այն մասին, որ Քարահունջի
աստղադիտարանը ավելի քան 7500 տարեկան է:
5. Հերունին նույնիսկ զուգահեռ է անցկացնում անգլիական
Սթոունհենջի (Ք.ա. 3020-2910թթ.) և հայկական
Քարահունջի միջև:
Աշխարհի տարբեր վայրերում մեգալիթյան կառույցների,
այդ թվում Քարահունջի, գոյության վերաբերյալ գոյություն
ունի նաև երրորդ' միստիկական մեկնաբանություն,:
Նրանք գտնվում են երկրակեղևի բեկման վայրերում, որոնք
առանձնանում են էլեկտրամագնիսական դաշտի բարձր
ինտենսիվությամբ: Հենց այդ կառույցների միջոցով էլ
Երկիրը ստանում է տիեզերական էներգիա:
1994թ.-ի գիտարշավի ժամանակ Քարահունջում
հայտնաբերվեց 3 քարից կազմված մի աստղագիտական
գործիք, որը մինչ այսօր կատարում է իր ֆունկցիան:
Այս, նաև այլ գործիքներ Քարահունջում վկայում են, որ
միջնադարյան Եվրոպայից շատ հազարամյակներ առաջ
Հայաստանում իմացել են, որ տարին բաղկացած է 365+0,25
օրից, նաև' երկրի գնդաձևության մասին: