SlideShare a Scribd company logo
1 of 76
Francisco Mariño Domínguez 2º Bacharelato  Química
[object Object],[object Object],reacción  irreversible Equilibrio químico Pero son moitas as rección que ocorren nos dous sentidos,  podendo acadar un estado de equilibrio cando as realizamos en recipientes pechados e a temperatura constante reacción  reversible
Cando unha reacción química acada  o estado de equilibrio, as concentracións dos reactivos e dos produtos permanecen constantes no tempo, sen que se produzan cambios visibles no  sistema. Equilibrio químico As velocidades das reaccións directas e inversas son as mesmas ao acadar o estado de equilibrio (equilibrio dinámico) Un exemplo N 2 O 4 (g)  2 NO 2
Vexamos un exemplo:  páxina  2,  dos apuntes
Experiencia  Nº 1 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Experiencia  Nº 2 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Experiencia  Nº 3 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,286 6 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,286 6 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Experiencia  Nº 5 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Experiencia  Nº 6 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento Equilibrio químico Concentracións (mol/l) ‏ Tempo (s)‏ [HI] [I 2 ] [H 2 ]
T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
Vexamos outro exemplo:
equilibrio  equilibrio  equilibrio  tiempo tiempo tiempo Concentración Concentración Concentración b c T=cte. N 2 O 4 (g)  2 NO 2
T=cte. N 2 O 4 (g)  2 NO 2
T=cte. N 2 O 4 (g)  2 NO 2
T=cte. N 2 O 4 (g)  2 NO 2
= 4.63 x 10 -3   a 25 0 C N 2 O 4 (g)   2 NO 2
Lei de masas: Constante de equilibrio a A (g) + b B (g)  ↔ p P (g)  + q Q (q) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Os valores das constantes de equilibrio dependen da ecuación de equilibrio
Lei de masas: Constante de equilibrio a A (g) + b B (g)  ↔ p P (g)  + q Q (q) A expresión de equilibrio tamén a podemos poñer en función das presións parciais   Lembra:
K p  = K c  (RT) ∆n Relación entre K c  e K p Δn = variación de moles gas (produtos – reactivos)
Cociente de reacción O cociente de reacción é unha expresión similar a da constante de equilibrio, só que as concentracións non teñen por que estar  no equilibrio. O seu valor indicaranos o sentido no que vai evolucionar a reacción a A (g) + b B (g)  ↔ p P (g)  + q Q (q)
Cociente de reacción Q > K entón a reacción transcorrerá cara a esquerda Q < K entón a reacción transcorrerá cara a dereita Q = K entón a reacción estará en equilibrio a A (g) + b B (g)  ↔ p P (g)  + q Q (q) K > Q K = Q K < Q
Fagamos un exercicio: Inicial: Reaccionan: Equilibrio: 2.5    0   0 -2x +x +x (2.5-2x)  x  x  2 HI  H 2   +  I 2 A descomposición do HI a baixa temperatura foi estudada  inxectando 2,5 moles de HI nun  recipiente  dun litro a 25 ºC. ¿Cales serán as concentracións das diferentes substancias unha vez acadado o equilibrio.  2HI  (g)   ↔ H 2 (g)   +  I 2   (g)   Kc = 1,26·10 -3
Resolvendo a ecuación de 1º grao : x =   entón: [HI] = [H 2 ] = [I 2 ] = Aplicando raíces cadradas nos dous termos
O principio de Le Châtelier Factores que modifican o equilibrio químico
Principio de Le Châtelier Se un sistema que ten acadado o equilibrio químico é perturbado (cambios na concentración, na temperatura, na presión, ou no volume), reaccionará opoñéndose á perturbación, de maneira que volva a conseguir unha nova condición de equilibrio.
Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación das concentracións  (presións parciais) Se se altera un sistema químico en equilibrio pola adición ou eliminación dunha especie (reactivo ou produto), a reacción procederá na dirección tal que consumirá parte da especie  engadida. Polo contrario, se eliminamos unha especie, o sistema desprazarase ata restaurar  parte desa especie.  Os cambios nas cantidades das substancias sólidas non afectan ao equilibrio. Lembra que un cambio na concentración dun gas equivale a un cambio na súa  presión   parcial Vexamos uns exemplos:
Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación das concentracións  (presións parciais) ¿cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a concentración de hidróxeno?
Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación das concentracións  (presións parciais) ¿cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a concentración de hidróxeno?
Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación das concentracións  (presións parciais)
Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) Se engadimos hidróxeno, o equilibrio desprazarase cara a dereita
Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) ¿cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a concentración do amoníaco?
Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) ¿cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a concentración do amoníaco?
Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais)
Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) Se engadimos amoníaco, o equilibrio desprazarase cara a esquerda
Observa o equilibrio seguinte e responde cara a onde se desprazará se aumentamos a concentración do trióxido de xofre  2 SO 2  + O 2     2 SO 3 Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais)
Observa o equilibrio seguinte e responde cara a onde se desprazará se aumentamos a concentración do trióxido de xofre  2 SO 2  + O 2     2 SO 3 Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais)
Observa o equilibrio seguinte e responde cara a onde se desprazará se aumentamos a concentración do trióxido de xofre  2 SO 2  + O 2     2 SO 3 Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais)
Principio de Le Châtelier: Efecto da variación da presión total ( variación do volume ) Se se altera un sistema químico en equilibrio polo aumento da presión  total  (ou diminución  do volume) a reacción desprazarase cara a onde teñamos menor número de moles gas. Se se altera un sistema químico en equilibrio pola diminución da presión  total  (ou aumento  do volume) a reacción desprazarase cara a onde teñamos maior número de moles gas. A adicción dun  gas inerte  a un sistema en equilibrio, sen modificar o volume,  variará a presión total,  pero  non  lle afectará ao equilibrio
Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación da presión total  ( variación do volume ) ¿ Cara a onde se desprazará o equilibrio se  aumentamos a presión (diminuímos o volume)?  Cara a onde hai menos moles gas, cara a dereita
Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación da presión total  ( variación do volume ) ¿ Cara a onde se desprazará o equilibrio se  aumentamos a presión (diminuímos o volume)?  Cara a onde hai menos moles gas, cara a dereita
2 SO 2 (g)  + O 2  (g)   2 SO 3 (g) Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto  da variación da presión total  ( variación do volume ) ¿ Que o correrá se diminuímos o  volume do recipiente?
2 SO 2 (g)  + O 2  (g)   2 SO 3 (g) Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto  da variación da presión total  ( variación do volume )
2 SO 2 (g)  + O 2  (g)   2 SO 3 (g) Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto  da variación da presión total  ( variación do volume )
Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación da presión total  ( variación do volume ) CO (g)  + 3H 2(g)   CH 4(g)  + H 2 O (g) ¿ Cara que lado se desprazará o equilibrio ao aumentar a presión ?
Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación da presión total  ( variación do volume ) CO (g)  + 3H 2(g)   CH 4(g)  + H 2 O (g) Ao aumentar a presión, o equilibrio  desprázase cara a dereita (menor número de moles gas)
Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación de temperatura Se se altera un sistema químico en equilibrio por un aumento da temperatura o equilibrio  desprazarase no sentido endotérmico. Se se altera un sistema químico en equilibrio por unha diminución da temperatura o equilibrio  desprazarase no sentido exotérmico. A presenza de catalizadores non modifican o equilibrio nin a constante, tan só  logran que estes se acaden antes.
Principio de Le Châtelier: Efecto da  variación de temperatura Sentido exotérmico Sentido endotérmico Un aumento da temperatura desprazará a reacción cara a  Unha diminución da temperatura desprazará a reacción cara a  esquerda dereita
Principio de Le Châtelier.  Un exemplo: Proceso Haber ¿Cales serán as condicións de presión, temperatura e das concentracións que  favorecerán a produción de amoníaco ?  Presión: Temperatura: Concentración: ALTAS BAIXAS ALTAS de nitróxeno e hidróxeno BAIXAS de amoníaco
Principio de Le Châtelier
Relación entre Kp e  Δ G Se aumentamos a temperatura Kp  Se aumentamos a temperatura Kp
Temos:  K 1  a T 1  e  K 2  a T 2 ln K 1  =   ln K 2  =   Ecuación de van´t Hoff Relación entre Kp e ΔG
Reaccións endotérmicas, ∆ H  > 0: Ao aumenta-la Temperatura aumenta o valor de K  (K 2  > K 1 ) se T 2  > T 1 Reaccións exotérmicas, ∆ H  < 0: Ao aumenta-la Temperatura diminúe o valor de K  (K 2  < K 1 ) se T 2  > T 1
Equilibrios heteroxéneos: Solubilidade Se tódolos reactivos e produtos están nunha soa fase, o equilibrio é  homoxéneo . Se un ou máis reactivos ou produtos están nunha fase diferente, o equilibrio é  heteroxéneo. CaCO 3 (s) CaO(s) + CO 2 (g)
Equilibrios heteroxéneos: A solubilidade
Solubilidade Para unha sal pouco soluble (insoluble) poderemos establecer un equilibrio entre a parte sólida e a parte disolta:
Solubilidade Para unha sal pouco soluble (insoluble) poderemos establecer un equilibrio entre a parte sólida e a parte disolta:
Solubilidade Este equilibrio heteroxéneo estará rexido por unha constante coñecida como  produto de solubilidade, K s , P s   ou  K ps ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Solubilidade Máis exemplos:
Produtos de solubilidade (25ºC)
Relación entre a solubilidade e o produto de solubilidade. Exemplo da páxina 9 s   2s s : solubilidade, máxima cantidade dunha substancia que pode disolverse (disolución saturada).  [ mol/litro ] [mol/l]
Condicións de precipitación.  P.I. O produto iónico (P.I) é unha expresión similar ao produto de solubilidade. A diferenza está  en que as concentración non son no equilibrio Se  P.I > Ks  entón formarase precipitado Se  P.I < Ks  entón non se formará precipitado Se  P.I = Ks  entón a disolución estará saturada
O efecto ión común A solubilidade dunha sal diminúe, canda na disolución hai presentes ións comúns, cos da propia  sal  exemplo páxina 10
Factores que modifican a solubilidade Cando a sal procede de ácido débiles ( sulfuros, carbonatos, cromatos etc.) ou de hidróxidos  a súa solubilidade aumenta ca adición dun ácido.
Factores que modifican a solubilidade Cando a sal procede de ácido débiles ( sulfuros, carbonatos, cromatos etc.) ou de hidróxidos  a súa solubilidade aumenta ca adición dun ácido. O equilibrio desprazarase cara a dereita, aumentando a solubilidade da sal Ao engadir un ácido
Factores que modifican a solubilidade Moitos catións (sobre todo os de transición)  reaccionan con outros ións ou moléculas dando lugar substancias moi estables (complexos) Ao engadir amoníaco á disolución aumenta a solubilidade da sal.
Factores que modifican a solubilidade Nalgúns casos podemos modificar o equilibrio de solubilidade modificando o estado de oxidación dalgún dos ións. S
FIN

More Related Content

More from Francisco Mariño Domínguez (20)

Enlacequimico4eso
Enlacequimico4esoEnlacequimico4eso
Enlacequimico4eso
 
Estruturaatomica4eso
Estruturaatomica4esoEstruturaatomica4eso
Estruturaatomica4eso
 
Fisicanuclear2bachf
Fisicanuclear2bachfFisicanuclear2bachf
Fisicanuclear2bachf
 
Luz2bachf
Luz2bachfLuz2bachf
Luz2bachf
 
Fenomenos ondulatorios2bachf
Fenomenos ondulatorios2bachfFenomenos ondulatorios2bachf
Fenomenos ondulatorios2bachf
 
Ondas2bachf
Ondas2bachfOndas2bachf
Ondas2bachf
 
Forzas gravitatorias4eso
Forzas gravitatorias4esoForzas gravitatorias4eso
Forzas gravitatorias4eso
 
Mhs2bchf
Mhs2bchfMhs2bchf
Mhs2bchf
 
Inducion2bachf
Inducion2bachfInducion2bachf
Inducion2bachf
 
Campomag2bachf
Campomag2bachfCampomag2bachf
Campomag2bachf
 
Campoelectrico2bachf
Campoelectrico2bachfCampoelectrico2bachf
Campoelectrico2bachf
 
Campogravitatorio2bachf
Campogravitatorio2bachfCampogravitatorio2bachf
Campogravitatorio2bachf
 
Vectores2bachf
Vectores2bachfVectores2bachf
Vectores2bachf
 
Estruturaatomica1bach
Estruturaatomica1bachEstruturaatomica1bach
Estruturaatomica1bach
 
Estructuramateria3eso
Estructuramateria3esoEstructuramateria3eso
Estructuramateria3eso
 
Traballo Enerxia4eso
Traballo Enerxia4esoTraballo Enerxia4eso
Traballo Enerxia4eso
 
Traballo Enerxia1bach
Traballo Enerxia1bachTraballo Enerxia1bach
Traballo Enerxia1bach
 
Presion4eso
Presion4esoPresion4eso
Presion4eso
 
Materia3eso
Materia3esoMateria3eso
Materia3eso
 
Redox2bachq
Redox2bachqRedox2bachq
Redox2bachq
 

Equilibrioquimico2bachq

  • 1. Francisco Mariño Domínguez 2º Bacharelato Química
  • 2.
  • 3. Cando unha reacción química acada o estado de equilibrio, as concentracións dos reactivos e dos produtos permanecen constantes no tempo, sen que se produzan cambios visibles no sistema. Equilibrio químico As velocidades das reaccións directas e inversas son as mesmas ao acadar o estado de equilibrio (equilibrio dinámico) Un exemplo N 2 O 4 (g) 2 NO 2
  • 4. Vexamos un exemplo: páxina 2, dos apuntes
  • 5. Experiencia Nº 1 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 6. Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 7. Experiencia Nº 2 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 8. Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 9. Experiencia Nº 3 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 10. Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 11. Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,286 6 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 12. Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,286 6 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 13. Experiencia Nº 5 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 14. Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 15. Experiencia Nº 6 T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 16. Concentracións no equilibrio T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 17. T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento Equilibrio químico Concentracións (mol/l) ‏ Tempo (s)‏ [HI] [I 2 ] [H 2 ]
  • 18. T = 458 ºC 2,9435 0,4213 0,4213 3,7863 - - 6 1,1807 0,1696 0,1696 1,5200 - - 5 0,9999 0,1433 0,1433 1,2866 - - 4 1,5445 0,1058 0,4567 - 0,8781 1,2290 3 1,4858 0,0973 0,4580 - 0,8402 1,2009 2 1,2699 0,0594 0,5617 - 0,6941 1,1966 1 [HI] eq ·10 -2 [I 2 ] eq ·10 -2 [H 2 ] eq ·10 -2 [HI] o ·10 -2 [I 2 ] o ·10 -2 [H 2 ] o ·10 -2 Concentracións no equilibrio (mol/l) Concentracións iniciais (mol/l) Experimento
  • 20. equilibrio equilibrio equilibrio tiempo tiempo tiempo Concentración Concentración Concentración b c T=cte. N 2 O 4 (g) 2 NO 2
  • 21. T=cte. N 2 O 4 (g) 2 NO 2
  • 22. T=cte. N 2 O 4 (g) 2 NO 2
  • 23. T=cte. N 2 O 4 (g) 2 NO 2
  • 24. = 4.63 x 10 -3 a 25 0 C N 2 O 4 (g) 2 NO 2
  • 25.
  • 26. Os valores das constantes de equilibrio dependen da ecuación de equilibrio
  • 27. Lei de masas: Constante de equilibrio a A (g) + b B (g) ↔ p P (g) + q Q (q) A expresión de equilibrio tamén a podemos poñer en función das presións parciais Lembra:
  • 28. K p = K c (RT) ∆n Relación entre K c e K p Δn = variación de moles gas (produtos – reactivos)
  • 29. Cociente de reacción O cociente de reacción é unha expresión similar a da constante de equilibrio, só que as concentracións non teñen por que estar no equilibrio. O seu valor indicaranos o sentido no que vai evolucionar a reacción a A (g) + b B (g) ↔ p P (g) + q Q (q)
  • 30. Cociente de reacción Q > K entón a reacción transcorrerá cara a esquerda Q < K entón a reacción transcorrerá cara a dereita Q = K entón a reacción estará en equilibrio a A (g) + b B (g) ↔ p P (g) + q Q (q) K > Q K = Q K < Q
  • 31. Fagamos un exercicio: Inicial: Reaccionan: Equilibrio: 2.5 0 0 -2x +x +x (2.5-2x) x x 2 HI H 2 + I 2 A descomposición do HI a baixa temperatura foi estudada inxectando 2,5 moles de HI nun recipiente dun litro a 25 ºC. ¿Cales serán as concentracións das diferentes substancias unha vez acadado o equilibrio. 2HI (g) ↔ H 2 (g) + I 2 (g) Kc = 1,26·10 -3
  • 32. Resolvendo a ecuación de 1º grao : x = entón: [HI] = [H 2 ] = [I 2 ] = Aplicando raíces cadradas nos dous termos
  • 33. O principio de Le Châtelier Factores que modifican o equilibrio químico
  • 34. Principio de Le Châtelier Se un sistema que ten acadado o equilibrio químico é perturbado (cambios na concentración, na temperatura, na presión, ou no volume), reaccionará opoñéndose á perturbación, de maneira que volva a conseguir unha nova condición de equilibrio.
  • 35. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) Se se altera un sistema químico en equilibrio pola adición ou eliminación dunha especie (reactivo ou produto), a reacción procederá na dirección tal que consumirá parte da especie engadida. Polo contrario, se eliminamos unha especie, o sistema desprazarase ata restaurar parte desa especie. Os cambios nas cantidades das substancias sólidas non afectan ao equilibrio. Lembra que un cambio na concentración dun gas equivale a un cambio na súa presión parcial Vexamos uns exemplos:
  • 36. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) ¿cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a concentración de hidróxeno?
  • 37. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) ¿cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a concentración de hidróxeno?
  • 38. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais)
  • 39. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) Se engadimos hidróxeno, o equilibrio desprazarase cara a dereita
  • 40. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) ¿cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a concentración do amoníaco?
  • 41. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) ¿cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a concentración do amoníaco?
  • 42. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais)
  • 43. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais) Se engadimos amoníaco, o equilibrio desprazarase cara a esquerda
  • 44. Observa o equilibrio seguinte e responde cara a onde se desprazará se aumentamos a concentración do trióxido de xofre 2 SO 2 + O 2  2 SO 3 Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais)
  • 45. Observa o equilibrio seguinte e responde cara a onde se desprazará se aumentamos a concentración do trióxido de xofre 2 SO 2 + O 2  2 SO 3 Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais)
  • 46. Observa o equilibrio seguinte e responde cara a onde se desprazará se aumentamos a concentración do trióxido de xofre 2 SO 2 + O 2  2 SO 3 Principio de Le Châtelier: Efecto da variación das concentracións (presións parciais)
  • 47. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación da presión total ( variación do volume ) Se se altera un sistema químico en equilibrio polo aumento da presión total (ou diminución do volume) a reacción desprazarase cara a onde teñamos menor número de moles gas. Se se altera un sistema químico en equilibrio pola diminución da presión total (ou aumento do volume) a reacción desprazarase cara a onde teñamos maior número de moles gas. A adicción dun gas inerte a un sistema en equilibrio, sen modificar o volume, variará a presión total, pero non lle afectará ao equilibrio
  • 48. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación da presión total ( variación do volume ) ¿ Cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a presión (diminuímos o volume)? Cara a onde hai menos moles gas, cara a dereita
  • 49. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación da presión total ( variación do volume ) ¿ Cara a onde se desprazará o equilibrio se aumentamos a presión (diminuímos o volume)? Cara a onde hai menos moles gas, cara a dereita
  • 50. 2 SO 2 (g) + O 2 (g)  2 SO 3 (g) Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto da variación da presión total ( variación do volume ) ¿ Que o correrá se diminuímos o volume do recipiente?
  • 51. 2 SO 2 (g) + O 2 (g)  2 SO 3 (g) Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto da variación da presión total ( variación do volume )
  • 52. 2 SO 2 (g) + O 2 (g)  2 SO 3 (g) Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto da variación da presión total ( variación do volume )
  • 53. Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto da variación da presión total ( variación do volume ) CO (g) + 3H 2(g) CH 4(g) + H 2 O (g) ¿ Cara que lado se desprazará o equilibrio ao aumentar a presión ?
  • 54. Se diminuimosV Principio de Le Châtelier: Efecto da variación da presión total ( variación do volume ) CO (g) + 3H 2(g) CH 4(g) + H 2 O (g) Ao aumentar a presión, o equilibrio desprázase cara a dereita (menor número de moles gas)
  • 55. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación de temperatura Se se altera un sistema químico en equilibrio por un aumento da temperatura o equilibrio desprazarase no sentido endotérmico. Se se altera un sistema químico en equilibrio por unha diminución da temperatura o equilibrio desprazarase no sentido exotérmico. A presenza de catalizadores non modifican o equilibrio nin a constante, tan só logran que estes se acaden antes.
  • 56. Principio de Le Châtelier: Efecto da variación de temperatura Sentido exotérmico Sentido endotérmico Un aumento da temperatura desprazará a reacción cara a Unha diminución da temperatura desprazará a reacción cara a esquerda dereita
  • 57. Principio de Le Châtelier. Un exemplo: Proceso Haber ¿Cales serán as condicións de presión, temperatura e das concentracións que favorecerán a produción de amoníaco ? Presión: Temperatura: Concentración: ALTAS BAIXAS ALTAS de nitróxeno e hidróxeno BAIXAS de amoníaco
  • 58. Principio de Le Châtelier
  • 59. Relación entre Kp e Δ G Se aumentamos a temperatura Kp Se aumentamos a temperatura Kp
  • 60. Temos: K 1 a T 1 e K 2 a T 2 ln K 1 = ln K 2 = Ecuación de van´t Hoff Relación entre Kp e ΔG
  • 61. Reaccións endotérmicas, ∆ H > 0: Ao aumenta-la Temperatura aumenta o valor de K (K 2 > K 1 ) se T 2 > T 1 Reaccións exotérmicas, ∆ H < 0: Ao aumenta-la Temperatura diminúe o valor de K (K 2 < K 1 ) se T 2 > T 1
  • 62. Equilibrios heteroxéneos: Solubilidade Se tódolos reactivos e produtos están nunha soa fase, o equilibrio é homoxéneo . Se un ou máis reactivos ou produtos están nunha fase diferente, o equilibrio é heteroxéneo. CaCO 3 (s) CaO(s) + CO 2 (g)
  • 64. Solubilidade Para unha sal pouco soluble (insoluble) poderemos establecer un equilibrio entre a parte sólida e a parte disolta:
  • 65. Solubilidade Para unha sal pouco soluble (insoluble) poderemos establecer un equilibrio entre a parte sólida e a parte disolta:
  • 66.
  • 69. Relación entre a solubilidade e o produto de solubilidade. Exemplo da páxina 9 s 2s s : solubilidade, máxima cantidade dunha substancia que pode disolverse (disolución saturada). [ mol/litro ] [mol/l]
  • 70. Condicións de precipitación. P.I. O produto iónico (P.I) é unha expresión similar ao produto de solubilidade. A diferenza está en que as concentración non son no equilibrio Se P.I > Ks entón formarase precipitado Se P.I < Ks entón non se formará precipitado Se P.I = Ks entón a disolución estará saturada
  • 71. O efecto ión común A solubilidade dunha sal diminúe, canda na disolución hai presentes ións comúns, cos da propia sal exemplo páxina 10
  • 72. Factores que modifican a solubilidade Cando a sal procede de ácido débiles ( sulfuros, carbonatos, cromatos etc.) ou de hidróxidos a súa solubilidade aumenta ca adición dun ácido.
  • 73. Factores que modifican a solubilidade Cando a sal procede de ácido débiles ( sulfuros, carbonatos, cromatos etc.) ou de hidróxidos a súa solubilidade aumenta ca adición dun ácido. O equilibrio desprazarase cara a dereita, aumentando a solubilidade da sal Ao engadir un ácido
  • 74. Factores que modifican a solubilidade Moitos catións (sobre todo os de transición) reaccionan con outros ións ou moléculas dando lugar substancias moi estables (complexos) Ao engadir amoníaco á disolución aumenta a solubilidade da sal.
  • 75. Factores que modifican a solubilidade Nalgúns casos podemos modificar o equilibrio de solubilidade modificando o estado de oxidación dalgún dos ións. S
  • 76. FIN