Մարիա Աբրահմյան, Միջին դպրոց 7-3

1. ՄԵՐ ՏԱՆ ԿԱՆԱՉ
ԱՆԿՅՈՒՆԸ
Մարիա Աբրահամյան

2. Բարև ձեզ։ Ես Մարիա Աբրահամյանն եմ սովորում եմ <<Մխիթար
սեբաստացի>> կրթահամալիրում Միջին դպրոցում 7-3
դասարանում։ Այսօր ես ձեզ կներկայացնեմ իմ տան կանաչ անկյունը։

3. ԱՐՄԱՎԵՆԻ
Հայտնի է մոտ 2000 տեսակ՝ տարածված
արևադարձային և, մասամբ, մերձարևադարձային
երկրներում՝ Ասիայի ու Հարավային Ամերիկայի
անտառներում, սավաննաներում և անապատների
օազիսներում։ Վայրի վիճակում հայտնի է միայն
հովհարատերև (եվրոպական կամ գաճաճ) արմավենին
(Իսպանիայում և Ֆրանսիայում)։ Հայաստանում որպես
գեղազարդիչ բույսեր աճեցվում են արմավենու 2
տեսակ՝ փյունիկյանը և հովհարատերևը։
Արմավենիների մեծ մասը ծառանման է, բունը
սյունանման է՝ մինչև 60 մ բարձրությամբ, 80 սմ
տրամագծով, հիմնականում՝ չճյուղավորված։ Որոշ
արմավենիներ ցողուն գրեթե չունեն. թփուտային են
կամ փաթաթվող լիաններ։ Մեծ մասի բունը ծածկված է
թելիկներով, որոնք գոյանում են մեռած, թափված
տերևների և կոթունների անոթաթելային խրձերից։
Տերևները լինում են կտրտված փետրաձև (փյունիկյան,
կոկոսյան արմավենիներ), երկփետրաձև (կարիոտա) և
հովհարաձև (տրախիկարպուս, խամերոքս, լիվիստոնա
և այլն)։ Փետրաձև տերևների երկարությունը մինչև 22
մ է, հովհարաձև տերևների թիթեղների տրամագիծը՝
մինչև 4մ, իսկ կոթունների երկարությունը՝ մինչև 5 մ։
Տերևների երկարակեցությունը 1–7 տարի է։
Պտուղները հաղարջի մեծությունից մինչև 25 կգ են։

4. ՍԱՆՍԻՎԵՐԻԱ
Սանսիվերիան ոչ պահանջկոտ
բույսերից մեկն է, որը նաև մեծ
քանակությամբ թթվածին է
արտադրում։ Սանսեվիերիան
իրեն հրաշալի է զգում ինչպես
հով, այնպես էլ տաք
սենյակում, ընդորում, չնայած
նա լուսասեր է, սակայն կարող
է աճել նաև մութ սենյակում։
Նաև այն հաճախակի ջրման
կարիք չի զգում։

5. ԿԱԼԱՆԽՈԵ
Այս արևադարձային բույսը
չափազանց արագ է բազմանում,
վեգետատիվ ճանապարհով՝
ճուտիկներով, որոնք աճում են
տերևների շրջեզրերին։ Դրանք
վերին աստիճանի կենսունակ են։
Տերևները վրայից ընկնելով
խոնավ հողի վրա, անմիջապես
սկսում են աշխատել, փոքրիկ
արմատիկներ բաց թողնել հողի
մեջ, իսկ հողի չոր լինելու
դեպքում երկար ժամանակ
պահպանում են իրենց
կենսունակությունը։ Ընկած
բուսակների տեղի, տերևների
եզրին սկսում են աճել նորերը։

6. ՔԼԱՐԱՖԻՏՈՒՄ
Այս ոչ պահանջկոտ արևադարձային
բույսը շատ հարմար է սկսնակ
ծաղկաբույծների համար: Այն
կդիմանա, եթե մոռանան ժամանակին
ջրել: Այս բույսի համար անպայման չէ
լավ մշակված հող: Դիմանում է
նույնիսկ +16 աստիճանին:
Նույնիսկ այպիսի վերաբերմունքի
դեպքում, քլորոֆիտումը գերազանց
կմաքրի ձեր բնակարանը` վերացնելով
մանրէների 80%-ը, իր գոլորշիներով
մահացու ազդեցություն գործելով
միկրոմակաբույծների վրա և օդը
մաքրելով ու թթվածնով
հարստացնելով:

7. ՖԻԿՈՒՍ ԲԵՆԺԱՄԻՆԻ
Խորհրդային ժամանակների
սենյակային ամենատարածված
բույսերից մեկը ֆիկուսն էր: ԽՍՀՄ-
ում գիտեին, թե ինչ էին անում,
քանզի ֆիկուսը հիանալիորեն
վերացնում է հարբուխի
հարցուցիչներն ընդարձակ
տարածքներում:
Ձեմեռն այն կպաշտպանի ձեզ
հարբուխից, իսկ ամառը
փոշեկլանիչ դեր կկատարի`
միաժամանակ խոնավեցնելով օդը:
Ուղղակի անհրաժեշտ կլինի շատ
հաճախակի մաքրել ֆիկուսի
տերևները, սակայն, հաշվի
առնելով դրա ահեռլի
օգտակարությունը, այն մաքրելը
մեծ դժվարություն չի պատճառի:

8. ՏՐԱԴԵՍԿԱՆՑԻԱ և ԱԳԼԱՈՆԵՄԱ
Տրադեսկանցիա, բամբասանք
պատկանում է կոմելինազգիների
ընտանիքին։ Մշտադալար
գետնատարած խոտաբույս է։ Իր
հայրենիքում՝ Ամերիկայում աճում է
ճահճուտներում։ Տրադեսկանցիա է
անվանվել ի պատիվ հայտնի
բուսաբան Ջոն Տրադեսկանտի։
Ագլաոնեմա
Ագլաոնեման շատ թթվածին
արտադրող բույս է: Մաքրում է
օդը մրջնալդեհիդներից (ֆորմալդեհիդ,
formaldehyde), բենզոլից և այլ
տոքսիններից:

9. ԲՈՒԳԵՆՎԻԼԼԻԱ
Blooming bougainvillea- ն միշտ գեղեցիկ է, նա
միանշանակ արժանի էր հարավային գեղեցկության
կոչմանը, բայց նրա անունը ֆրանսիացի է ՝ ի պատիվ
նավիգատոր Լուի Անտուան դե Բուգաունվիլի (1729-
1811): Որոշ երկրներում bougainvillea- ն կոչվում է
«թղթի ծաղիկ», հավանաբար պայմանավորված է
նրանով, որ բեկի տերևները փոքր-ինչ նման են բարակ
փխրուն գունավոր թղթի:
Բույսերը աճեցվում են ցածր թփերի տեսքով, կարող են
կազմել բավականին խիտ, բարձր ցանկապատ, ծաղկող
կասկադ: Գովազդների օգնությամբ գործարանին կարող
է տրվել ցանկացած ձև ՝ բուրգեր, ոլորտներ,
ծաղկեպսակներ և նույնիսկ ձևավորել փոքրիկ
պահեստավորված բոնսա: Հարավային կլիմայում
այն զարդարում է տների, բակի, արբանիների բարձր
պատերը, զբոսայգիներով քայլում զբոսայգիներով և
հրապարակներով: Բրազիլիայում բնակվում է ամենամեծ
բուգաինվիլներից մեկը, նրա բարձրությունը ավելի քան
15 մետր է, և այն ավելի քան 200 տարեկան է:

10. ՔՐԻԶԱԼԻԴՈԿԱՐՊՈՒՍ
Chrysalidocarpus- ը բավականին
տարածված և հասարակ արմավենու ծառ է,
լավ աճեցված ներսի տարածքում:
Ծաղկազարդի անվանումը գալիս է հին
հունական արմատներից `քրիզ - ոսկե
(դեղին) և կարպոս - պտուղ:
Բնության արմավենուն աճում է
Մադագասկարում և Օվկիանիայում, տանը
`այն մեծանում է մինչև երկու մետր, բաց
գետնին կարող է աճել մինչև 9 մետր:Մեկ
հիմքից աճում են 2-5 դեղնավուն կոճղեր,
որոնք ցրված են փոքրիկ սև կետերով:
Տերևները ձգվում են մինչև 60 սմ, դեղին,
հալված:
Դուք կարող եք ավելին իմանալ արմավենի
տեսակների, ինչպես նաև գործարանի
լուսանկարների մասին այստեղ:

11. ԿԻՏՐՈՆ
Կիտրոնը սատապազգիների
ընտանիքի ցիտրուս ցեղի
մշտադալար մերձարևադարձային
բույս է, որը վաղուցվանից աճեցվում է
բնակարաններում։ Կիտրոնի
հայրենիքը Հարավարևելյան Ասիան է:
Ավելի քան 1000 տարի առաջ
կիտրոնը Հնդկաստանից բերվել է
Միջերկրականի ափեր, իսկ
այնտեղից՝ Ամերիկա և Աֆրիկա:
Վայրի կիտրոն մեր ժամանակներում
այլևս չկա: