1. Οι Έλληνεσ αποτελοφν μια από τισ μεγαλφτερεσ ςε μζγεκοσ πλθκυςμιακζσ ομάδεσ
μεταναςτϊν ςτθ Γερμανία ςιμερα, και ειδικότερα τθν τζταρτθ μεγαλφτερθ ομάδα
μεταναςτϊν τθσ χϊρασ, μετά από Τοφρκουσ, Ιταλοφσ και Πολωνοφσ. Στα τζλθ του 2006 ςτθ
Γερμανία ηοφςαν 303.761 πολίτεσ με ελλθνικι υπθκοότθτα. Η γερμανικι Ομοςπονδιακι
Στατιςτικι Υπθρεςία (StatistischesBundesamt) υπολογίηει για το ζτοσ 2005 τον αρικμό
πολιτϊν ελλθνικισ καταγωγισ ανεξαρτιτωσ υπθκοότθτασ ςτα 451.100 άτομα. Η Γενικι
Γραμματεία Απόδθμου Ελλθνιςμοφ υπολογίηει για το ζτοσ 2006 τον αρικμό των απόδθμων
Ελλινων ςτα 521.000 άτομα. Το 2003 ο μζςοσ όροσ διαμονισ Ελλινων υπθκόων ςτθν
Γερμανία ιταν 22 χρόνια.
Ιςτορία τησ ελληνικήσ μετανάςτευςησ ςτη Γερμανία
1. 1700 μέχρι 1945
Οι πολιτικά και κοινωνικά μεγάλοι περιοριςμοί κατά τθν Τουρκοκρατία οδιγθςαν τουσ
Ζλλθνεσ ςτθν κρυφι κοινωνικι δραςτθριότθτα (τυπογραφία, ςχολεία κλπ.). Όταν ςτα τζλθ
του 17ου αιϊνα τα ςφνορα τθσ αυτοκρατορίασ άνοιξαν για τουσ εμπόρουσ, πολλοί Ζλλθνεσ
αποφάςιςαν να εγκαταλείψουν τθν Οκωμανικι Αυτοκρατορία.
Κζντρο τθσ ελλθνικισ μετανάςτευςθσ ζγινε θ Λειψία, θ οποία τθν εποχι εκείνθ ιταν
ςθμαντικό εμπορικό κζντρο. Γφρω ςτο 1700 πραγματοποιικθκαν οι πρϊτεσ
ελλθνορκόδοξεσ
λειτουργίεσ
ςτο
«Ελλθνικό
Σπίτι»
(Griechenhaus).
Σφντομα αυξικθκε θ κοινωνικι ςθμαςία του ελλθνιςμοφ τθσ Σαξωνίασ. Πολλοί Ζλλθνεσ
ςποφδαηαν ςτο πανεπιςτιμιο UniversitätLeipzig. Ακόμθ και ο Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε
γνϊριςε αρκετοφσ Ζλλθνεσ ςυμφοιτθτζσ. Το 19ο αιϊνα ο Πρίγκθπασ Εκλζκτορασ Φρίντριχ
Αουγκοφςτ Α' απονζμει τίτλο ευγενείασ ςτο γιο του Ζλλθνα εμπόρου Γεωργίου Καραγιάννθ,
Τζοντορ φον Κάραγιαν, για τθ δραςτθριότθτά του ςτθ βιομθχανία υφαςμάτων τθσ
Σαξωνίασ (ζνασ από τουσ απογόνουσ του ιταν ο Χζρμπερτ φον Κάραγιαν). Οι Ζλλθνεσ τθσ
Λειψίασ εγκαταςτάκθκαν ζπειτα από τθ διαίρεςθ τθσ Γερμανίασ (μετά το Β’ Παγκόςμιο
Πόλεμο) ςτθ Δυτικι Γερμανία αλλά και ςε άλλεσ ευρωπαϊκζσ χϊρεσ. Πολλοί
εγκαταςτάκθκαν ςτθν πόλθ τθσ Φραγκφοφρτθσ, όπου ςυνζχιςαν τθν εμπορικι τουσ
δραςτθριότθτα. Η κοινότθτα διαλφκθκε το 1952 λόγω ζλλειψθσ μελϊν.
Μια άλλθ ελλθνικι κοινότθτα δθμιουργικθκε ςτισ αρχζσ του 19ου αιϊνα ςτο Μόναχο.
Για τισ λατρευτικζσ τθσ ανάγκεσ ο φιλζλλθνασ Βαςιλιάσ τθσ Βαυαρίασ Λουδοβίκοσ Α' τθσ
παραχϊρθςε το 1828 τον Ιερό Ναό τθσ Μεταμορφϊςεωσ του Σωτιροσ Μονάχου, γνωςτό ωσ
Salvatorkirche. Η πρϊτθ Ορκόδοξθ Θεία Λειτουργία ζλαβε χϊρα ςτισ 6 Δεκεμβρίου1829.
Εκείνο το διάςτθμα μετανάςτευςαν επίςθσ πολυάρικμοι Βαυαροί τεχνίτεσ και
διανοοφμενοι ςτθν Ελλάδα.
Κατά τθ διάρκεια τθσ εκνικοςοςιαλιςτικισ δικτατορίασ πολλοί Ζλλθνεσ ιουδαϊκισ
πίςτθσ χρθςιμοποιικθκαν ωσ αναγκαςτικοί εργάτεσ. Από τθν ακμαία εβραϊκι κοινότθτα τθσ
Θεςςαλονίκθσ επζςτρεψαν μονάχα περίπου χίλια άτομα.
2. 1945 μέχρι 1970
Κατά τον ελλθνικό εμφφλιο πόλεμο πολλοί Ζλλθνεσ ζςτειλαν τα παιδιά τουσ ςτθ Λαϊκι
Δθμοκρατία τθσ Γερμανίασ και ςε άλλεσ ανατολικοευρωπαϊκζσ χϊρεσ. Επίςθσ ζνα ρεφμα
μετανάςτευςθσ Ελλινων ςε χϊρεσ τθσ ανατολικισ Ευρϊπθσ (μεταξφ αυτϊν και θ Ανατολικι
Γερμανία) ακολοφκθςε αφοφ ο εμφφλιοσ πόλεμοσ ζλθξε. Το διάςτθμα εκείνο θ Δυτικι
Γερμανία άρχιςε να καλεί για τα εργοςτάςια τθσ εργατικό δυναμικό από το εξωτερικό ωσ
«φιλοξενοφμενουσ εργάτεσ» (Gastarbeiter), πολλοί από τουσ οποίουσ ιταν Ζλλθνεσ.
1

2. 3. 1967 μέχρι 1990
Η πολιτικι τθν εποχι τθσ Χοφντασ των Συνταγματαρχϊν ςτθν Ελλάδα οδιγθςε ςε
ρεφμα πολιτικισ μετανάςτευςθσ Ελλινων και ςτα δυο γερμανικά κράτθ. Μετά το τζλοσ τθσ
δικτατορίασ πολλοί τουσ επζςτρεψαν ςτθν Ελλάδα, όπωσ π.χ. ο κατοπινόσ πρωκυπουργόσ
Κωνςταντίνοσ Σθμίτθσ, ο οποίοσ δίδαξε ωσ τακτικόσ κακθγθτισ του Εμπορικοφ και Αςτικοφ
Δικαίου ςτο Πανεπιςτιμιο του Γκίςεν από το 1971 ζωσ το 1975. Επίςθσ μετά τθν ζνταξθ τθσ
Ελλάδασ ςτθν ΕΟΚ ςθμειϊκθκε για μικρό διάςτθμα αφξθςθ τθσ ελλθνικισ μετανάςτευςθσ
ςτθ Γερμανία.
4. Σημερινή κατάςταςη
Η βελτίωςθ τθσ οικονομικισ κατάςταςθσ τθσ Ελλάδοσ οδιγθςε ςτθν αρχι τθσ νζασ
χιλιετίασ ςτθν επιςτροφι πολλϊν Ελλινων μεταναςτϊν ι απογόνων αυτϊν ςτθν πατρίδα
τουσ. Πολλοί ςυνταξιοφχοι μεταξφ αυτϊν προτιμοφν να διαμζνουν μονάχα τθν άνοιξθ και το
καλοκαίρι ςτθν Ελλάδα και το υπόλοιπο του χρόνου ςτθν Γερμανία, όπου πολλοί ζχουν
παιδιά και εγγόνια.
Στατιςτικέσ[Αριθμόσ Ελλήνων κατοίκων τησ Γερμανίασ από το 1967 έωσ και το 2003]
1967
1973
1979
1985
1991
1997
2001
200.9611
407.614
296.803
280.614
336.893
363.202
362.708
2003
467.600
Πηγή: StatistischesBundesamt
Η Μεταμόρφωςθ του Σωτιροσ
ΜΟΝΑΧΟ
Αναμνθςτικι πλακζτα
ΛΕΙΨΙΑ
Ευαγγελία Βαρζςθ (ΠΗΓΗ: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ)
2