2. Մարդու աչք
Սպիտակուցային թաղանթի վրա պարզ երևում են արյունատար անոթները և
ծիածանաթաղանթի շուրջը մուգ շրջանը։
Ակնագունդն ունի մի քանի թաղանթ, արտաքինը՝ սպիտակուցային թաղանթը
(սպիտապատյան, կարծրաթաղանթ), սպիտակ անթափանց հյուսվածք է, որն
աչքի առաջային մասում վերածվում է թափանցիկ եղջերաթաղանթի։
3. Սպիտակուցայն թաղանթ
Ակնագունդը արտաքինից ծածկված է ամուր սպիտակուցաթաղանթով, որն ունի
պաշտպանական նշանակություն. այն աչքի առջևի մասում փոխվում է
լուսաթափանցիկ եղջերաթաղանթի։ Սպիտակուցաթաղանթի տակ գտնվում է
ակնագնդին արյուն մատակարարող անոթաթաղանթը։
4. Ծիածանաթաղանթ
Ծիածանաթաղանթը տեղակայված է եղջերաթաղանթի հետևում։
Ծիածանաթաղանթի կենտրոնում կա կլոր անցք՝ բիբը, և դրանից կախված՝ աչք, են
ընկնում լույսի մեծ կամ փոքր քանակությամբ ճառագայթներ։ Ծիածանաթաղանթի
հյուսվածքը պարունակում է հատուկ ներկող նյութ՝ մելանին գունակը, որի
քանակությունից է կախված աչքի գույնը (մոխրագույն, երկնագույնից մինչև
դարչնագույն, համարյա սև
5. Ծիածանաթաղանթ
Մելանինի բացակայության ժամանակ լույսի ճառագայթներն աչք են թափանցում
ոչ միայն բբի, այլև ծիածանաթաղանթի միջոցով։ Այդ դեպքում աչք ունենում է
կարմրավուն երանգ։ Ծիածանաթաղանթում գունակի անբավարարությունը
հաճախ զուգակցվում է աչքի մյուս մասերի, մաշկի, մազերի անբավարար
գունակավորմամբ։ Այդպիսի մարդկանց անվանում են լսնամաշկավորներ
(ալբինոսներ), որոնց տեսողությունը սովորաբար բավականաչափ թույլ է։
6. Բիբ
Մարդու աչքի մոտ լուսանկարը
Ծիածանաթաղանթի կենտրոնում գտնվում է կլոր անցք՝ բիբը։ Լույսի
ճառագայթների քանակից կախված՝ բիբը կարող է լայնանալ կամ նեղանալ։ Թույլ
լուսավորության ժամանակ բիբը ռեֆլեքսորեն լայնանում է, վառ լուսավորության
դեպքում՝ նեղանում։
7. Ակնաբյուրեղ
Բբի անմիջապես հետևում գտնվում է ակնաբյուրեղը, որն ունի երկուռուցիկ
ոսպնյակի ձև, շրջապատված է նուրբ պատյանով, որից բարակ թելեր են գնում
դեպի թարթչային մարմին։ Ակնաբյուրեղը հեշտությամբ փոխում է կորությունը,
որը նպաստում է տարբեր հեռավորության վրա գտնվող առարկաները տեսնելուն։
Այն ակնագնդի ամենաուժեղ լուսաբեկիչ միջավայրն է։ Ակնագնդի ներսի մասը
լցված է թափանցիկ, դոնդողանման զանգվածով՝ ապակենման մարմնով։
8. Խցիկներ
Եղջերաթաղանթի և ծիածանաթաղանթի, ինչպես նաև ծիածանաթաղանթի ու
ոսպնյակի միջև կան ոչ մեծ տարածություններ, որոնք համապատասխանաբար
անվանվում են աչքի առաջային և հետին խցիկներ։ Դրանք պարունակում են
թափանցիկ հեղուկ, որն անընդհատ շրջանառության մեջ է և սնում է անոթազուրկ
եղջերաթաղանթն ու ոսպնյակը։ Դրա նորացման գործընթացն աչքի
հյուսվածքների ճիշտ սնուցման անհրաժեշտ պայման է։ Շրջանառող հեղուկի
քանակությունը կայուն է և ապահովում է ներակնային ճնշման հարաբերական
կայունությունը։
10. Ցանցաթաղանթ
Մարդու նորմալ աչքի ցանցաթաղանթը։ Հատակին պարզ երևում են աչքի
արյունատար անոթները։
Աչքի ներսային մակերևույթը ծածկված է բարակ, խիստ բարդ կառուցվածք
ունեցող թաղանթով՝ ցանցաթաղանթով։ Այն պարունակում է լուսազգաց բջիջներ,
որոնք, ըստ ձևի, անվանվում են ցուպիկներ և շշիկներ։
11. Ցանցաթաղանթ
Այդ բջիջներից դուրս եկող նյարդաթելերը հավաքվում են և կազմում տեսողական
նյարդը, որն ուղղվում է դեպի գլխուղեղ։
Ցանցաթաղանթը աչքի լուսազգաց պատյանն է, ունի բազմաշերտ բարդ
կառուցվածք։ Ցանցաթաղանթում գտնվում են լուսազգաց և գունազգաց
ընկալիչներ, տեսողական գունակներ սինթեզող բջիջներ և նեյրոններ։
12. Ցանցաթաղանթ
Լոսաընկալիչները կառուցվածքով և ֆունկցիաներով իրարից տարբերվող
ցուպիկները և սրվակներն են։ Ցուպիկները (մոտ 130 մլն) գրգռվում են նույնիսկ
թույլ լույսով և գույնն ընկալելու հատկություն չունեն, իսկ սրվակները (մոտ 7 մլն)
գրգռվում են պայծառ լույսով և ընկալում գույնը։ Ցուպիկները հավասարաչափ են
տեղաբաշխված ցանցաթաղանթում։
13. Ցանցաթաղանթ
Ցանցաթաղանթի մեջտեղում բբի դիմաց, գտնվում է սրվակների մի կույտ՝ դեղին
բիծը։ Ուստի մենք առավել հստակ տեսնում ենք այն առարկաները, որոնք
գտնվում են բբի դիմաց։ Ցանցաթաղանթի նյարդային բջիջների երկար ելուստները
կազմում են տեսողական նյարդը։ Ցանցաթաղանթից նրա դուրս գալու տեղում
չկան լուսաընկալիչ բջիջներ, ուստի այդ հատվածը կոչվում է կույր բիծ։
