Presentación sobre o mecanismo da formación de palabras da derivación para 1º da ESO. Adaptación e tradución ao galego do traballo de MCA “Los prefijos y los sufijos”: http://www.slideshare.net/fugitiva/prefijos-sufijos-4508482

1. A formación de palabras: a derivación os prefixos e os sufixos Adaptación e tradución ao galego de “Los prefijos y los sufijos”, de MCA : http://www.slideshare.net/fugitiva/prefijos-sufijos-4508482

2. Observa con detemento a seguinte imaxe

3. Agora atopa os seguintes obxectos:

4. 1 foca, 5 osos, reloxo, esquelete, garfo e un gato

5. 1 foca , 5 osos, reloxo, esquelete, garfo e un gato

6. 1 foca , 5 osos , reloxo, esquelete, garfo e un gato

7. 1 foca , 5 osos , reloxo , esquelete, garfo e un gato

8. 1 foca , 5 osos , reloxo , esquelete , garfo e un gato

9. 1 foca , 5 osos , reloxo , esquelete , garfo e un gato

10. 1 foca , 5 osos , reloxo , esquelete , garfo e un gato

11. Xa miraches os obxectos? Fagamos algo distinto...

12. Escribe unha listaxe de palabras derivadas de: gato reloxo mar

13. Escribe una lista de palabras derivadas para: gato reloxo mar gatiños reloxos mareiro gateira reloxería mariña gatuno reloxeiro submarino

14. Contesta: Que parte das palabras da familia de “gato” non mudou ao transformala? O fragmento “gat- ” fai a función de lexema (raíz). Serve para formar outras palabras relacionadas ao termo: gat- = gat ear, etc. gato reloxo mar gat iños reloxos mareiro gat eira reloxería mariña gat uno reloxeiro submarino

15. Contesta: Que parte das palabras da familia de “reloxo” non mudou ao transformala? “ relox- ” fai a función de lexema (raíz). Serve para formar outras palabras relacionadas ao termo: relox- = relox iño, etc. gato reloxo mar gatiños relox os mareiro gateira relox ería mariña gatuno relox eiro submarino

16. Contesta: Que parte das palabras da familia de “mar” non mudou ao transformala? “ mar- ” fai a función de lexema (raíz). Serve para formar outras palabras relacionadas ao termo: mar- = mar ítimo, etc. gato reloxo mar gatiños reloxos mar eiro gateira reloxería mar ina gatuno reloxeiro sub mar ino

17. O lexema é a parte da palabra que non se altera na familia de palabras, chamada tamén familia léxica O lexema serve de base para a creación de familias de palabras a través de dous mecanismos: a derivación e a composición gato reloxo mar gat iños relox os mar eiro gat eira relox ería mar iña gat uno relox eiro sub mar ino

18. Observa: Ademais do lexema ou raíz, hai SUFIXOS . O sufixo atópase despois do lexema e achega un significado novo á palabra primitiva. Exemplo: gat – eira (-eira é o sufixo) gato reloxo mar gat iños relox os mar eiro gat eira relox ería mar iña gat uno relox eiro sub mar ino

19. Observa: Determina os sufixos empregados na familia de “gat”: Os sufixos son: -iños, -eira, -uno gat reloxo mar gat iños relox os mar eiro gat eira relox ería mar iña gat uno relox eiro sub mar ino

20. Observa: Determina os sufixos empregados na familia de “reloxo”: Os sufixos son: -os, -ería, -eiro gat reloxo mar gat iños relox os mar eiro gat eira relox ería mar iña gat uno relox eiro sub mar ino

21. Observa: Determina os sufixos empregados na familia de “mar”: Os sufixos son: -eiro, -iña, -ino Nesta familia sobrounos unha parte da palabra…. sub- gat reloxo mar gat iños relox os mar eiro gat eira relox ería mar iña gat uno relox eiro sub mar ino

22. Vexamos con detemento: submarino

23. Vexamos con detemento: sub mar ino Lexema (raíz)

24. Vexamos con detemento: sub mar ino Lexema (raíz) sufixo

25. Vexamos con detemento: sub mar ino lexema (raíz) sufixo Cal é a función desta parte?

26. Vexamos con detemento: sub- A parte “sub-” é o PREFIXO na palabra “submarino”

27. Os prefixos son morfemas que se atopan antes do lexema e que axudan a achegar un novo significado á palabra primitiva. Algúns exemplos de prefixos son: pre- sub- hiper- ex- pro- bio- extra- super- geo- an- auto- homo- anti- an- kilo- a- en- mega-