เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

2. ปัจจุบันเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารมีบทบาทต่อชีวิตประจาวันเป็นอย่างมาก
เช่น มีการใช้คอมพิวเตอร์ในการทางาน ใช้อินเตอร์เน็ตเพื่อสืบค้นข้อมูล หรือรับ-ส่งข้อมูล
ระหว่างกัน ตลอดจนใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่ หรือโทรศัพท์มือถือในการติดต่อสื่อสารองค์การทั้ง
ภาครัฐและเอกชน
เทคโนโลยี (Technology) หมายถึง การนาความรู้ทางด้าน
วิทยาศาสตร์มาประยุกต์ในการพัฒนาเครื่องมือ เครื่องใช้ อุปกรณ์ วิธีการ
หรือกระบวนการ เพื่อช่วยในการทางานหรือแก้ปัญหาต่างๆ ทั้งนี้เพื่อให้เกิด
ประโยชน์ต่อบุคคล กลุ่มคน หรือองค์กร
สารสนเทศ (information) หมายถึง ผลลัพธ์ที่เกิดจากการนา
ข้อมูลมาผ่านกระบวนการต่างๆ อย่างมีระบบ จนได้สิ่งที่เป็นประโยชน์ มีคุณค่า
และสาระ หรือมีเนื้อหาและรูปแบบที่เหมาะสมตามความต้องการของผู้ใช้
เทคโนโลยีสารสนเทศ (IT) หมายถึง การนาความรู้ทางด้าน
วิทยาศาสตร์มาประยุกต์ใช้เพื่อสร้างหรือจัดการกับสารสนเทศอย่างเป็นระบบ
และรวดเร็ว โดยอาศัยเทคโนโลยีทางด้านคอมพิวเตอร์

4. หน่วยรับข้อมูล (input unit) ได้แก่ แผงแป้นอักขระ เมาส์
ฮาร์ดแวร์ (hardware) คือ เครื่องคอมพิวเตอร์อุปกรณ์รอบข้าง
รวมทั้งอุปกรณ์สื่อสารสาหรับเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์เข้าเป็นเครือข่าย สามารถ
แบ่งเป็น 3 หน่วย คือ
หน่วยประมวลผลกลาง (Central Processing Unit : CPU)
หน่วยแสดงผล (output unit) ได้แก่ จอภาพ เครื่องพิมพ์

5. ซอฟต์แวร์ระบบ คือ ซอฟต์แวร์ที่ใช้จัดการกับระบบ
คอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ต่างๆ ที่มีอยู่ในระบบ เช่น ระบบปฏิบัติการ
วินโดว์ส ระบบปฏิบัติการดอส ระบบปฏิบัติการยูนิกซ์
ซอฟต์แวร์ (Software) คือ โปรแกรมคอมพิวเตอร์เป็นองค์ประกอบที่
สาคัญประการที่สอง ซึ่งก็คือลาดับขั้นตอนของคาสั่งที่จะสั่งงานให้ฮาร์ดแวร์
ทางาน เพื่อประมวลผลข้อมูลให้ได้ผลลัพธ์ตามความต้องการของการใช้งาน
แบ่งออกได้ 2 ประเภท ดังนี้
ซอฟต์แวร์ประยุกต์ คือ โปรแกรมที่ใช้สาหรับทางานต่าง ตามที่ต้องการ เช่น
การทางานเอกสาร งานกราฟิก งานนาเสนอ หรือเป็น Software สาหรับงานเฉพาะด้าน
เช่น โปรแกรมงานทะเบียน โปรแกรมการให้บริการเว็บ โปรแกรมงานด้านธนาคาร

6. ข้อมูล (Data) คือ องค์ประกอบที่สาคัญอีกประการหนึ่งของระบบ
สารสนเทศ อาจจะเป็นตัวชี้ความสาเร็จหรือความล้มเหลวของระบบได้
เนื่องจากจะต้องมีการเก็บข้อมูลจากแหล่งกาเนิด ข้อมูลจะต้องมีความถูกต้อง
มีการกลั่นกรองและตรวจสอบแล้วเท่านั้นจึงจะมีประโยชน์ ข้อมูลจาเป็น
จะต้องมีมาตรฐาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อใช้งานในระดับกลุ่มหรือระดับองค์กร
ข้อมูลต้องมีโครงสร้างในการจัดเก็บที่เป็นระบบระเบียบเพื่อการสืบค้นที่
รวดเร็วมีประสิทธิภาพ

7. บุคลากร (Peopleware) คือ บุคลากรในระดับผู้ใช้ ผู้บริหาร ผู้พัฒนา
ระบบ นักวิเคราะห์ระบบ และนักเขียนโปรแกรม เป็นองค์ประกอบสาคัญใน
ความสาเร็จของระบบสารสนเทศ บุคลากรมีความรู้ความสามารถทาง
คอมพิวเตอร์มากเท่าใดโอกาสที่จะใช้งานระบบสารสนเทศและระบบ
คอมพิวเตอร์ได้เต็มศักยภาพและคุ้มค่ายิ่งมากขึ้นเท่านั้น โดยเฉพาะระบบ
สารสนเทศในระดับบุคคลซึ่งเครื่องคอมพิวเตอร์มีขีดความสามารถมากขึ้น
ทาให้ผู้ใช้มีโอกาสพัฒนาความสามารถของตนเองและพัฒนาระบบงานได้เอง
ตามความต้องการ สาหรับระบบสารสนเทศในระดับกลุ่มและองค์กรที่มีความ
ซับซ้อนจะต้องใช้บุคลากรในสาขาคอมพิวเตอร์โดยตรงมาพัฒนาและดูแล
ระบบงาน

8. ขั้นตอนการปฏิบัติงาน (Procedure) คือ ขั้นตอนการปฏิบัติงานที่
ชัดเจนของผู้ใช้หรือของบุคลากรที่เกี่ยวข้องก็เป็นเรื่องสาคัญอีกประการหนึ่ง
เมื่อได้พัฒนาระบบงานแล้วจาเป็นต้องปฏิบัติงานตามลาดับขั้นตอนในขณะที่ใช้
งานก็จาเป็นต้องคานึงถึงลาดับขั้นตอนการปฏิบัติของคนและความสัมพันธ์
กับเครื่อง ทั้งในกรณีปกติและกรณีฉุกเฉิน เช่น ขั้นตอนการบันทึกข้อมูล
ขั้นตอนการประมวลผล ขั้นตอนปฏิบัติเมื่อเครื่องชารุดหรือข้อมูลสูญหาย และ
ขั้นตอนการทาสาเนาข้อมูลสารองเพื่อความปลอดภัย เป็นต้น สิ่งเหล่านี้จะต้อง
มีการซักซ้อม มีการเตรียมการ และการทาเอกสารคู่มือการใช้งานที่ชัดเจน

9. ด้านการศึกษา
ด้านการแพทย์และสาธารณสุข
ด้านการเกษตรและอุตสาหกรรม
ด้านการเงิน การธนาคาร
ด้านความมั่นคง
ด้านการคมนาคม
ด้านวิศวกรรมและสถาปัตยกรรม
ด้านการพาณิชย์

10. ระบบการลงทะเบียน ระบบการจัดตารางสอน
ทาให้ผู้ที่อยู่ห่างไกลหรือไม่สะดวกใน การเดินทาง
สามารถได้รับการศึกษาเช่นเดียวกับผู้ที่อยู่ในเมือง
เสริมประสิทธิภาพการเรียนการสอนในวิชาต่างๆ
เพิ่มโอกาสให้กับผู้พิการทางสายตาหรือหู
การทาทะเบียนคนไข้
การวินิจฉัยและรักษาโรคต่างๆ ได้อย่าง
รวดเร็วและแม่นยา
การศึกษาและการวิจัยทางการแพทย์
รักษาคนไข้ด้วยระบบการรักษาทางไกล
ตลอดเวลาผ่านเครือข่ายการสื่อสาร

11. การจัดทาระบบข้อมูลเพื่อการเกษตรและ
พยากรณ์ผลผลิตด้านการเกษตร
ช่วยพัฒนาความก้าวหน้าทางด้านอุตสาหกรรม
การผลิตและควบคุมคุณภาพสินค้า
การส่งสินค้าตามใบส่งสินค้า
การฝากถอนเงิน
การโอนเงิน
บริการสินเชื่อ
การแลกเปลี่ยนเงินตรา
การควบคุมวัสดุคงคลัง

12. ใช้ในการควบคุมประสานงานวงจรสื่อสารทหาร
การแปลรหัสลับในงานจารกรรมระหว่างประเทศ
การส่งดาวทียมและการคานวณวิถีการ
โคจรของจรวดไปสู่อวกาศ
ระบบจัดทาระเบียนปืน
การเดินทางโดยรถไฟ
การเดินทางโดยรถเมย์
การเดินทางโดยเครื่องบิน
การเดินทางโดยเรือ
ทะเบียนประวัติอาชญากร

13. การออกแบบ หรือจาลองสภาวการณ์ต่างๆ
เช่น การรับแรงสั่นสะเทือนของอาคารเมื่อเกิด
แผ่นดินไหว
ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นให้กับองค์กร
ในการทางาน
สามารถนามาใช้ปรับปรุงการให้บริการกับ
ลูกค้าซึ่งเป็นการสร้างภาพพจน์ที่ดีของ
องค์กรต่อลูกค้าทั่วไป

14. ด้านอุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
อุปกรณ์เทคโนโลยีจะมีขนาดเล็กลง พกพาได้ง่าย แต่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น
เช่น เก็บข้อมูลได้มากขึ้น ประมวลผลได้เร็วขึ้น ใช้งานได้หลากหลายมากขึ้น โดยมีการ
ผนวกอุปกรณ์หลาย ๆ อย่างไว้ในเครื่องเดียว (all in one)

15. ด้านระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์
ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ในอดีตมักเป็น
ระบบที่ใช้คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์เชื่อมต่อตรงเพียง
ชุดเดียว (Stand alone) ต่อมามีการเชื่อมต่อ
คอมพิวเตอร์เข้าด้วยกันภายในองค์กรที่เรียกว่าระบบ
รับ – ให้บริการ (client – server system) โดยมี
เครื่องให้บริการ (server) และเครื่องรับบริการ
(client)เมื่อการใช้งานอินเทอร์เน็ตเป็นไปอย่าง
แพร่หลาย การพัฒนาระบบเครือข่ายเพื่อให้ผู้ใช้สามารถ
สื่อสารและแลกเปลี่ยนข้อมูลกันได้โดยตรง โดยที่
เครื่องให้บริการมีหน้าที่เพียงแค่เก็บตาแหน่งของเครื่อง
ผู้ใช้งานที่มีข้อมูลนั้น ๆ อยู่เพื่อให้เครื่องอื่นสามารถ
ทราบที่อยู่ที่มีข้อมูลดังกล่าว และเข้าถึงข้อมูลนั้นได้
เรียกระบบแบบนี้ว่าเครือข่ายระดับเดียวกัน (Peer – to
–Peer network : P2P)
ด้านเทคโนโลยี
ระบบทางานอัตโนมัติที่สามารถ
ตัดสินใจได้เองจะเข้ามาแทนที่มากขึ้น เช่น ระบบ
แนะนาเส้นทางจราจร ระบบจอดรถ ระบบตรวจหา
ตาแหน่งของวัตถุ ระบบควบคุมความปลอดภัยภายใน
อาคาร ระบบที่ทางานอัตโนมัติเช่นนี้ อาจกลายเป็น
ระบบหลักในการดาเนินการของหน่วยงานต่าง ๆ
พีเอ็นดี (Personal Navigation Device : PND)
เป็นอุปกรณ์เพื่อช่วยในการนาทาง เสมือนผู้นาทาง บน
ท้องถนนเพื่อให้เกิดความคล่องตัว ค้นหาเส้นทางไป
ยังจุดหมายได้อย่างถูกต้อง และรวดเร็ว
เทคโนโลยีอาร์เอฟไอดี (Radio Frequency
Identification : RFID) ใช้คลื่นวิทยุเพื่อระบุ
เอกลักษณ์ของวัตถุ ประกอบด้วยอุปกรณ์หลักสอง
ส่วน คือ ป้ายระบุอิเล็กทรอนิกส์ (electronics
tag) และเครื่องอ่าน (reader)

16. ด้านสังคม - สภาพเหมือนจริง การใช้อินเทอร์เน็ตเชื่อมโยง
การทางานต่างๆ จนเกิดเป็นสังคมที่ติดต่อผ่านทางอินเทอร์เน็ต หรือ ไวเบอร์
สเปซ (cyber space) ซึ่งมีกิจกรรมต่างๆ เช่น การพูดคุย การซื้อสินค้า และ
การบริการ การทางานผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ทาให้เกิดสภาพที่เหมือนจริง
(virtual) เช่น เกมเสมือนจริง ห้องสมุดเสมือนจริง พิพิธภัณฑ์เสมือนจริง ห้อง
ประชุมเสมือนจริง และที่ทางานเสมือนจริง ซึ่งทาให้ลดเวลาในการเดินทางและ
สามารถใช้งานได้ทุกที่ทุกเวลา
ด้านสิ่งแวดล้อม - เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
มีประโยชน์ในด้านธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เช่น ระบบป้องกันการกัดเซาะ
ชายฝั่ง โดยใช้ภาพถ่ายดาวเทียม หรือภาพถ่ายทางอากาศร่วมกับการจดเก็บ
รักษาข้อมูลระดับน้าทะเล ความสูงของคลื่นจากระบบเรดาร์ เป็นการศึกษา
เพื่อหาสาเหตุ และนาข้อมูลมาวางแผนและสร้างระบบเพื่อป้องกันการกัดเซาะ
ชายฝั่งแต่ละแห่งได้อย่างเหมาะสม

17. ด้านเศรษฐกิจ - เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารส่งผลให้เกิดสังคม
โลกาภิวัฒน์(globalization) เพราะสามารถชมข่าว ชมรายการโทรทัศน์ที่จะส่งกระจายผ่านดาวเทียม
ของประเทศต่างๆ ได้ทั่วโลก สามารถรับรู้ข่าวสารได้ทันที ใช้อินเทอร์เน็ตในการติดต่อสื่อสารระหว่าง
กัน ระบบเศรษฐกิจซึ่งแต่เดิมมีขอบเขตจากัดภายในประเทศ ก็กระจายเป็นเศรษฐกิจโลก เกิดกระแส
การหมุนเวียนแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการอย่างกว้างขวางและรวดเร็ว ระบบเศรษฐกิจของทุก
ประเทศในโลกจึงเชื่อมโยงและผูกพันกันมากขึ้น

18. โปรแกรมเมอร์ (Programmer)
ทาหน้าที่ในการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์เพื่อใช้ในงานด้านต่างๆ เช่น โปรแกรม
เกี่ยวกับการซื้อขายสินค้าโปรแกรมที่ใช้กับงานด้าน
บัญชี หรือโปรแกรมที่ใช้กับระบบงานขนาดใหญ่ของ
องค์กร
นักวิเคราะห์ระบบ (System analyst)
ทาหน้าที่ในการศึกษาวิเคราะห์และ
พัฒนาระบบสารสนเทศ นักวิเคราะห์และพัฒนา
ระบบสารสนเทศ นักวิเคราะห์ระบบจะทาการ
วิเคราะห์ระบบงานและออกแบบระบบสารสนเทศให้
ตรงกับความต้องการของผู้ใช้งาน ซึ่งอาจรวมถึง
งานด้านการออกแบบฐานข้อมูลด้วย

19. ผู้ดูแลและบริหารฐานข้อมูล
(Database administrator)
ทาหน้าที่บริหารและจัดการฐานข้อมูล
(Database) รวมถึงการออกแบบ บารุงรักษาข้อมูล
และการดูแลระบบความปลอดภัยของฐานข้อมูล
เช่น การกาหนดบัญชีผู้ใช้ การกาหนดสิทธิ์ผู้ใช้
ผู้ดูแลและบริหารระบบ
(System administrator)
ทาหน้าที่บริหารและจัดการระบบ
คอมพิวเตอร์ในองค์กร โดยดูแลการติดตั้งและ
บารุงรักษาระบบปฏิบัติการ การติดตั้งฮาร์ดแวร์
การติดตั้งและการปรับปรุงซอฟต์แวร์ สร้าง
ออกแบบและบารุงรักษาบัญชีผู้ใช้ สาหรับองค์กร
ขนาดเล็กเจ้าหน้าที่ควบคุมระบบอาจต้องดูแลและ
บริหารระบบเครือข่ายด้วย

20. ผู้พัฒนาและบริหารระบบเว็บไซต์
(Webmaster)
ทาหน้าที่ออกแบบพัฒนา ปรับปรุงและ
บารุงรักษาเว็บไซต์ให้มีความทันสมัย โดยเฉพะอย่าง
ยิ่งต้องมีการปรับปรุงข้อมูลให้เป็นปัจจุบันอยู่เสมอ
เจ้าหน้าที่เทคนิค (Technician)
ทาหน้าที่ซ่อมบารุงรักษาเครื่อง
คอมพิวเตอร์ ติดตั้งโปรแกรม หรือติดตั้งฮาร์ดแวร์
ต่างๆ และแก้ไขปัญหาที่อาจเกิดจากการใช้งาน
อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ในองค์กร

21. ผู้ดูแลและบริหารระบบเครือข่าย
(Network administrator)
ทาหน้าที่บริหารและจัดการออกแบบ
ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และดูแลรักษาความ
ปลอดภัยของระบบเครือข่ายขององค์กร เช่น
ตรวจสอบการใช้งานเครือข่ายของพนักงานและ
ติดตั้งโปรแกรมป้องกันผู้บุกรุกเครือข่าย
นักเขียนเกม (Game maker)
ทาหน้าที่เขียนหรือพัฒนาโปรแกรมเกม
คอมพิวเตอร์ ในปัจจุบันนี้การเขียนเกมคอมพิวเตอร์
เป็นอาชีพที่ได้รับความนิยมอย่างสูงในประเทศไทย