1. Μογγόλοι
Οι Μογγόλοι είναι ένα σύνολο εθνικών ομάδων που κατοικεί σήμερα κυρίως στη Μογγολία, την
Κίνα και τη Ρωσία.
Βέβαια αυτός ο ορισμός δεν καλύπτει πλήρως τους μογγολικούς λαούς, οι οποίοι διαιρούνται
κυρίως σε ανατολικούς και δυτικούς Μογγόλους. Σε μια ευρύτερη έννοια ο όρος μογγολικοί λαοί
περιλαμβάνειόλουςόσουςμιλούνμία Μογγολικήγλώσσα,όπως για παράδειγμα οι Καλμούχοι της
ανατολικής Ευρώπης.
Το όνομα Μογγόλοι εμφανίζεται στα αρχεία του 8ου αιώνα της Τανγκ δυναστείας. Το όνομα
επανεμφανίζεται κατά τον 11ο αιώνα κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης των Κιτάν, για να
περιγράψει αρχικά ορισμένες μικρές και ασήμαντες ακόμα φυλετικές ομάδες στην περιοχή του
ποταμού Ονόν. Κατά τον 13ο αιώνα, ο όρος χρησιμοποιείτο για να περιγράψει μια μεγάλη ομάδα
μογγολικών και τουρκικών λαών υπό τη διακυβέρνηση του Τζένγκις Χαν και με την ίδια κατά το
δυνατόν πολιτισμική ταυτότητα.
Το ζήτημα της προέλευσης των Μογγολικών γλωσσών είναι ακόμα ασαφές. Ορισμένοι ερευνητές
πρότειναν διασύνδεση προς τις τουνγκουσικές και τις τουρκικές γλώσσες, οι οποίες
περιλαμβάνονταισυχνά στηνομάδα των αλταϊκών γλωσσών. Ωστόσο οι γλωσσολογικές μαρτυρίες
προς αυτή την κατεύθυνση είναι μάλλον ασθενείς.
Οι περισσότεροιδυτικοίερευνητέςαποδέχονταιτηστερεότυπηερμηνεία ότι οι Μογγόλοι του 13ου
αιώνα ήταν απλά βάρβαροι και άρπαγες επιδρομείς, με μοναδικό τους προορισμό τη σφαγή, το
πλιάτσικο και την καταστροφή. Τούτη η αντίληψη, βασισμένη κυρίως σε περσικές, κινεζικές και
ρωσικέςαφηγήσειςδιαμόρφωσετην εικόνα των Μογγόλων και του Τζένγκις Χαν, αποσπώντας την
προσοχήαπό τις σημαντικέςπροσφορές που έκαναν στον πολιτισμό του 13ου και του 14ου αιώνα.
Πέραν του γεγονότος ότι οι Μογγόλοι είναι κατά κύριο λόγο εκείνοι που επαναπροσδιόρισαν
πολιτισμικά τη σχέση ανατολής και δύσης σε έναν ευρύτερο γεωγραφικά χώρο από εκείνον που
είχε προσδιορίσει ο Αλέξανδρος, συνδέοντας αξεδιάλυτα την Ευρώπη και την Ασία με νέους
εμπορικούς δρόμους, επιπλέον, η κυριαρχία των Μογγόλων στην Κίνα είχε ως αποτέλεσμα την
επιρροήτουΘιβετιανούΒουδισμούκαιτων Κομφουκιανιστών λογίων στην πολιτική,ιδιαίτεραστην
εποχή του Κουμπλάι Χαν. Είναι γνωστές οι κατασκευές τεράστιων οδικών δικτύων και
ταχυδρομικώνσταθμών σε όλο το αχανές βασίλειο, αλλά και η εύνοια των μογγόλων Χαν προς τις
επιστήμες. Εντέλει υπήρξε σημαντική η ενθάρρυνση των εμπόρων να ακολουθήσουν τους
χαραγμένους δρόμους του εμπορίου που ουσιαστικά διέτρεχαν όλη την Ασία έως την κινεζική
επικράτεια.
Σήμερα λαοί μογγολικής καταγωγής ζουν στη Μογγολία, Κίνα (Εσωτερική Μογγολία), Ρωσία και
άλλες λίγες χώρες της κεντρικής Ασίας.
Άλλεςγεωγραφικά διασκορπισμένες ομάδες μογγολικών λαών είναι οι Μογκχόλ, οι Χαζάρα και οι
Αϊμάκ στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ιράν.
2. Ο πληθυσμός της Μογγολίας συντίθεται κατά 92.6% από Μογγόλους, περίπου 2,7 εκατομμύρια.
Ανάμεσά τουςοιΚαλκά,οιΟυριανκάικαιοιΜπουριάτθεωρούνταιανατολικοίΜογγόλοι.ΟιΟϊράτ,
που ζουν στην περιοχή των Αλταΐων ορέων, ανήκουν στους δυτικούς Μογγόλους.
Η κινεζική απογραφή του 2000 παραδίδει 5,8 εκατομμύρια Μογγόλους. Οι περισσότεροι από
αυτούς ζουν στην εσωτερική Μογγολία και την επαρχία Λιαονίνγκ. Μικροί αριθμοί Μογγόλων
βρίσκονται σε γειτονικές των δύο επαρχίες.
Κατερίνα Φωτίου
Στ’2
