SlideShare a Scribd company logo

3765

•
•
K
kotob arabia
Education
1 of 115
Download to read offline
    ‫ﺃﺸﻌﺎﺭ‬ ‫א‬ ‫א‬
‫ﻃﺒﻘﺎ ﻟﻘﻮﺍﻧﲔ ﺍﳌﻠﻜﻴﺔ ﺍﻟﻔﻜﺮﻳﺔ‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫.‬ ‫אא‬ ‫א‬ ‫)ﻋـﱪ ﺍﻻﻧﱰﻧـﺖ ﺃﻭ‬ ‫א‬ ‫אא‬ ‫ﻟﻠﻤﻜﺘﺒــﺎﺕ ﺍﻻﻟﻜﱰﻭﻧﻴــﺔ ﺃﻭ ﺍﻷﻗــﺮﺍﺹ ﺍﳌﺪﳎــﺔ ﺃﻭ ﺍﻯ‬ ‫א‬ ‫ﻭﺳﻴﻠﺔ ﺃﺧﺮﻯ (‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫.‬ ‫.‬ ‫א א‬
‫‪‬‬ ‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل ﻭﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ .................................................. ٦‬ ‫ﺑﻘﻮة اﻟﻔﻼﺣﻴﻦ و ﺑﻘﻮة اﻟﻌﻤﺎل ﺣﺮیﺔ • اﺷﺘﺮاآﻴﺔ • وﺣﺪة ............................... ٥١‬ ‫اﻟﺪم واﺣﺪ ........................................................................................ ٨١‬ ‫ﺟﻤﻴﻠﺔ............................................................................................. ٠٣‬ ‫ﺣﻴﺎة ﺑﺎﻗﻴﺔ ....................................................................................... ٣٣‬ ‫ﻋﺪن .............................................................................................. ٥٣‬ ‫اﻟﻮاﻟﺪ ............................................................................................. ٨٣‬ ‫ﻡﺪاﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨﺔ .................................................................................... ٩٣‬ ‫أﻥﺼﺎر اﻟﺴﻼم ................................................................................... ٩٣‬ ‫اﻟﺴﻼم اﻟﻌﺎدل .................................................................................... ٠٤‬ ‫اﻟﺪﻥﻴﺎ .............................................................................................. ١٤‬ ‫اﻟ ِﻤﻰ ............................................................................................ ٣٤‬ ‫ﺤ‬ ‫ﺟﻴﺎب ............................................................................................. ٥٤‬ ‫ﺷﻌﺎرات اﻟﺴﻼم اﻟﻌﺎدل......................................................................... ٧٤‬ ‫اﻟﺸﻬﻴﺪ اﻹیﺮاﻥﻰ................................................................................. ٨٤‬ ‫اﻟﻔﺠﺮ ............................................................................................. ٩٤‬ ‫اﻟﻤﺴﺌﻮﻟﻴﺔ ....................................................................................... ٢٥‬ ‫اﻟﻮرق ............................................................................................ ٣٥‬ ‫اﻟﺮﻏﻴﻒ .......................................................................................... ٥٥‬ ‫اﻷم ................................................................................................ ٦٥‬ ‫اﻟﻌﺼﻔﻮرة ....................................................................................... ٩٥‬ ‫٣‬
‫ﺣﺮیﺔ وﺱﻼم .................................................................................... ٢٦‬ ‫ﺣﻨﺒﻨﻰ اﻟﺴﺪ ...................................................................................... ٧٦‬ ‫ﻟﺤﻢ أوﻃﺎﻥﻰ و د ّﻰ ............................................................................ ١٧‬ ‫ﻡ‬ ‫ﻋﻠﻰ اﻟﺸﺮیﺎن ................................................................................... ٣٧‬ ‫ﻡﺼﺮ ﺣﺮﻩ ....................................................................................... ٤٧‬ ‫ﻡﺴﺎﺧﺮ ........................................................................................... ٦٧‬ ‫ﻓﺮﺣﺔ ............................................................................................. ٩٧‬ ‫ﻡﻦ ﺑﻴﺖ ﻟﺒﻴﺖ.................................................................................... ٤٨‬ ‫ﺁﻡﺎل اﻟﻤﻼیﻴﻦ.................................................................................... ٥٨‬ ‫ﻻﺑ ّ ... ﻡﻦ یﻮﻟﻴﺔ ............................................................................... ٧٨‬ ‫ُﺪ‬ ‫ﻋﺘﺒﺔ ﺣﻨﻴﻦ ...................................................................................... ٨٨‬ ‫أﻋﻤﺎل اﻟﺜﻮرة .................................................................................... ٢٩‬ ‫ورد ............................................................................................. ٨٠١‬ ‫اﻷﻡﻞ ............................................................................................ ٢١١‬ ‫٤‬
‫ﻨﺸﺭ ﻫﺫﺍ ﺍﻟﺩﻴﻭﺍﻥ ﻋﺎﻡ ٨٦٩١ ﻭﻴﻀﻡ ﻗﺼﺎﺌﺩ‬ ‫ﻜﺘﺒﺕ ﻤﻥ ﻋﺎﻡ ٣٥٩١ ﺇﻟﻰ ٧٦٩١‬ ‫٥‬
‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭ ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺎ ﻭﺭﺠــ‬‫ـﻭﺯﻉ ﻨﺴــ‬‫ـﺏ ﻴﺘــ‬‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻘﻠــ‬‫ﺒــ‬ ‫ـﻭﺍل‬ ‫ـﻰ ﺍﻷﻫــ‬ ‫ـﺏ ﻴﺘﺠﻤ ـﻊ ﻋﻠــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ﻭ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻘﻠــ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻌﻤـــ‬ ‫ـﺎﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭﺒـــ‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒـــ‬ ‫ﺒـــ‬ ‫ـﺎﻴل ﻭﺍﻟﻌ ـﺭﻕ ﺴﻴ ــﺎل‬ ‫‪‬ــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺩﻡ ﺴــ‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟــ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ـل ـﻥ ـﺎﻟﻰ ـﻭﺍل‬ ‫ﻁـ‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ـﺎﻷﺭﺽ ﺤﺎﻤـ ﻤـ ﻟﻴـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﻴﻠﻨﻰ ﺍﻟﻤﺂﺴــ‬ ‫ـﻰ ﺠﺒــ‬ ‫ـﻰ ﺸــ ‪‬‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻤﺎﻀــ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ﻤــﻥ ﻗﺒــل ﻤــﺎ ﺍﺘﻠ ﹼــﺕ ﺍﺘﻠ ﹼــﺕ ﻋﻠــﻰ ﺤﺒــﺎل‬ ‫‪‬‬ ‫ِ ﻔ‬ ‫ﹶ ﻔ‬ ‫ﻭﺒـ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﺤﺎﻀـ ـﺭ ﺍﻟﺼـ ـﺎﻋﺩ ﻤـ ـﻊ ﺍﻵﻤـ ـﺎل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺒــﺎﻏ ﹼﻰ ﺒﺎﻟﻐــﺩ ﻴﻜﺘــﺭ ﻟــﻰ ﺍﻟﺒﻨــﻭﻥ ﻭﺍﻟﻤــﺎل‬ ‫ﻨ‬ ‫ﺒــ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻷﻤﻬــ ـﺎﺕ ﻭﺒــ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻷﻁﻔــ ـﺎل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒــﺎﻏﻨﻰ ﺒــﺎﻟﺜﻭﺭﻩ ﻤــﻥ ﺸــﻬﺩﺍﺀ ﻭﻤــﻥ ﺃﺒﻁــﺎل‬ ‫ـﻼل‬‫ـﺎ ﺘﺤﻁـ ــﻡ ﺍﻷﻏــ‬ ‫ّــ‬ ‫ـﺩ ﻟﻤــ‬‫ـﺔ ﺍﻟﻴــ‬‫ﺒﻌﺎﻓﻴــ‬ ‫ﺒــ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻤﻁﺭﻗــ ـﻪ ﻭﺒــ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﺴــ ـﻨﺩﺍل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒـ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒـ ـﺎﻟﺠﺭﺡ ﺭﺍﻓـ ـﻊ ﺼـ ـﺭﺡ ﺍﻻﺴـ ـﺘﻘﻼل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺜﺎﺒــﺕ ﺍﻟــﺭﻜﻥ ﻤــﺎ ﻴﻘــﺩﺭ ﻋﻠﻴــﻪ ﺯﻟــﺯﺍل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻌﺏ ـﺩﻨﻰ ـﻌﺏ ـﺎﺒﻨﻰ ـﻌﺏ‬ ‫ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﺠـ‬ ‫ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﺨـ‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﺸـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ـﻙ ـﺎ ﺍ ـﻭ ـﺭﺏ ـ ‪‬ﺍل‬ ‫ﻤـ ﻭ‬ ‫ﺃ ـﻰ ـﻰ ﻤﺤﺒﺘـ ﻴـ ﺒـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ﻏﻨـ ﻓـ‬ ‫ـﻌﺏ‬ ‫ـﻭﻩ ـﺭ ﻤﻨ ـﻰ ـﺩﻨﻰ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﹼـ ﺨـ‬ ‫ﻭﺍﻥ ـﺕ ﺍﻟﻐﻨـ ﺍﻜﺒـ‬ ‫ﻜﺎﻨـ‬ ‫ﻭﻗـﺎل ﻟـﻰ ﻤـﺎ ﺍﺨـﺩﻜﺵ ﺇﻻ ﻤـﻥ ﺍﻟﻁﺭﻴـﻕ ﺍﻟﺼـﻌﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ ـ ـ‬ ‫٦‬
‫ﻴﺎ ﺍﺒـﻭ ﺍﻟﻌـﺭﺏ ﻭﺍﺩﻯ ﻗﻠﺒـﻰ ﻓـﻰ ﺍﻟﺤـﺭﻭﻑ ﺍﻨﺼـﺏ‬ ‫ـ ‪‬ﺍل‬ ‫ـﺭﺏ ﻤــ ﻭ‬‫ـﻭﻥ ﺍﻟﻌــ‬‫ـﺎﻟﻰ ﻭﺒﻌﻴــ‬‫ـﻰ ﺒﻠﻴــ‬‫ﻏﻨــ‬ ‫ﻴــﺎ ﺍﺒــﻭ ﺍﻟﻘﻠــﻭﺏ ﺍﻟﻠــﻰ ﺒﺘﺴــﻨﺒل ﻭﺒﺘﺯﻫــ ّﺭ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻴﻠﻬﺎ ﻭﺘﻌﻤ ـﺭ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺎﻩ ﻭﺘﺸــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺤﻴــ‬ ‫ـﻰ ﺒﺘﺒﻨــ‬ ‫ﻭﺍﻟﻠــ‬ ‫ـﻪ ﻭﻴﻌﺒ ـﺭ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ـﻕ ﻨﻔﺴـ‬‫ـﻪ ﻴﻁﻠـ‬‫ـﺎ ـﻰ ـﻥ ﻨﻔﺴـ‬ ‫ﺃﻨـ ﻗﻠﺒـ ﻤـ‬ ‫ـ ﻭﺭ‬ ‫ـﺎل ﻭﻴﻐﻨــ‬ ‫ـﻰ ﻭﻴﺼــ ‪‬‬ ‫ـﻪ ﺒﺠﻤــ‬ ‫ـﻥ ﻓﺭﺤﺘــ‬ ‫ﻋــ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﻡ ﺍﻻﺨﻀــ‬ ‫ـﺕ ﺍﻟﻌﻠــ‬ ‫ـﺭﻴﻥ ﻭﻋﻠﻴــ‬ ‫ـﺕ ﺒﺤــ‬ ‫ﻓﺘﺤــ‬ ‫ﻁﻠﻘـــﺕ ﺴـــﺭﺒﻴﻥ ﺘﻘﺒـــل ﻓﻴﻨـــﺎ ﻭﺘﺒ ‪‬ـــﺭ‬ ‫ﺤ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﺒﺎﺡ ﺃﻜﺒـ‬‫ـﺤﻴﺘﻨﺎ ﺒﺼـ‬‫ـﺒﺎﺡ ﻭ ـﺕ ﺼـ‬ ‫ﺍﻨـ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺼـ‬‫ﻗﻠﻨـ‬ ‫ﻴــﻭﻡ ﺍﻟﻘﻨــﺎل ﺍﻨــﺕ ﺠﺩﺩﺘــﻪ ﺒﻴــﻭﻡ ﺍﻻﺯﻫــﺭ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﻰ ﺍﻟﻤﻨﺒــ‬‫ـﺎﻟﻊ ﻋﻠــ‬‫ـﺎل ﻁــ‬‫ـﺭ ﺠﻤــ‬‫ﺍﷲ ﺃﻜﺒــ‬ ‫ﻨﻔــﺱ ﺍﻟﺸــﻬﻴﺩ ﻋﻠــﻰ ﻋﻤــﺩﺍﻥ ﺍﻟﺤــﺭﻡ ﻜ ‪‬ــﺭ‬ ‫ﺒ‬ ‫ـﺎﻨﻙ ﺍﺘﻔﺠ ـﺭ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺩ ﻟﺴــ‬‫ـﻭﻁﻥ ﺩﻡ ﻋﻨــ‬‫ـل ﺍﻟــ‬‫ﻜــ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺕ ﻷ ﺒﺘﺯﻤﺠـــ‬ ‫ـﻕ ﻁﻠﻌـــ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺤـــ‬ ‫ﻭﻜﻠﻤـــ‬ ‫ـﺎ ﻴﺘﻌﻤ ـﺭ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻰ ﻭﻟﻤــ‬ ‫ـﺎ ﻴﺭﻤــ‬ ‫ـﻼﺡ ﻟﻤــ‬ ‫ﺯﻯ ﺍﻟﺴــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺍﻟــﺩﺨﻴل ﺍﻟﻠــﻰ ﻨــﺎﺯل ﺘــﺎﻨﻰ ﻴﺴــﺘﻌﻤﺭ‬ ‫ﻭﻗــﻑ ﻭﺒﻜــﺭﻩ ﻓــﻰ ﻤــﻭﺝ ﺍﻟﺒﺤــﺭ ﻴﺩﺤــﺩﺭ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﻰ ﺩﺭﺍﻉ ﺍﻻﻋﺴــ‬‫ـﺎﺒﺭ ﻓــ‬‫ـﺎ ﺩﺭﺍﻉ ﺃﻡ ﺼــ‬‫ﻫﻨــ‬ ‫ـﻪ ﻭﻻ ﺍﺘﻐﺒ ـﺭ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻊ ﻨﻔﺴــ‬ ‫ـل ﻻ ﺍﻨﻘﻁــ‬ ‫ـﺎ ﻨﺒﻴــ‬ ‫ﻫﻨــ‬ ‫ـ ﺩﺭ‬ ‫ـﻭﻥ ـﺱ ﺘﺘﺼـ ‪‬‬ ‫ﻨﻔـ‬ ‫ـﻌﻴﺩ ﺃ ـﻑ ﻤﻠﻴـ‬ ‫ﻟـ‬ ‫ـﺎ ﺒﻭﺭﺴـ‬‫ﻫﻨـ‬ ‫ـﺫﺭ‬ ‫ـﺎﻨﻴﻥ ﺃﻨــ‬ ‫ـﻌﻭﺏ ﺃﻴ ـﺩﺘﻨﺎ ﻭﺒﻭﻟﺠــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ﻫﻨــ‬ ‫٧‬
‫ﻫﻨـ ـﺎ ﺍﻟﺘـ ـﺎﺭﻴﺦ ﻫﻨـ ـﺎ ﻟﻴﻠـ ـﺔ ﺴـ ـﺒﻌﻪ ﻨـ ـﻭﻓﻤﺒﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻫﻨــﺎ ﺍﻟــﺯﻋﻴﻡ ﺍﻟﻠــﻰ ﻴﻌــﺭﻑ ﺸــﻌﺒﻪ ﻭﻴﻘــﺩﺭ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺭﺍﺏ ﺍﻻﺤﻤــ‬ ‫ـﺎﻟﻰ ﻭ ﻫﻤ ـﺎﺕ ﺍﻟﺘــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻴﺭ ﺍﻟﻠﻴــ‬ ‫ﺴــ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﺩﻩ ﺠﻤـ‬ ‫ـﺩ ـﺩ ﻭﺍﺤـ‬ ‫ـﺎ ـﺭﺏ ـﺏ ﻭﺍﺤـ ﻴـ‬ ‫ﻗﻠـ‬ ‫ﻫﻨـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺤـ ـﺭﺏ ﻗﺎﻟـ ـﺕ ﺴـ ـﻼﻡ ﻭﺍﻟﺴـ ـﺠﻥ ﺤﺭ ‪‬ـ ــﻪ‬ ‫ﻴ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺸــﻤﺱ ﻁﻠﻌــﺕ ﻭﻜﺎﻨــﺕ ﺸــﻤﺱ ﻤﺼــﺭﻴﻪ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻼﻡ ـﺎ ـﺎﺩﻕ ﺍﻟﻨﻴـ‬ ‫ﻴـ ﺼـ‬ ‫ـﺭﺕ ﺍﻟﺴـ‬‫ـﺎ ـﻰ ﻨﺼـ‬ ‫ﻴـ ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﻜﺎﻨــﺕ ﻤــﻥ ﺍﻟﺸــﺭﻕ ﻤــﻥ ﺇﺨــﻼﺹ ﻭﺤﻨ ‪‬ــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻪ ﺍﻟﺠﺎﻴــ‬ ‫ـﻪ ﻭﺍﻟﻤﻌﺭﻜــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜــ‬ ‫ـﺎﺩﺭ ﻋﻠــ‬ ‫ﻗــ‬ ‫ﺤــﻁ ﺍﻟﺤﻤــﺎﻡ ﻋﻠــﻰ ﻜﺘﻔــﻙ ﻜــل ﺘﻀــﺤﻴﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺒﺢ ﻭﺭﺩﻴـــ‬ ‫ـﻴﻥ ﻭﺍﻟﺼـــ‬ ‫ـﻬﺭﺕ ﻭﺭﺩﻴﺘـــ‬ ‫ﺴـــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺎﻥ ﺍﻟﻤﺭﺍﻜﺒﻴـــ‬ ‫ـﺭ ﺃﻟﺤـــ‬ ‫ـﺕ ﻟﻠﺒﺤـــ‬ ‫ﺭﺠﻌـــ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺒﺎﺤﻴﻪ‬‫ـﺎﺱ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ـﻭ ﺃﻨﻔــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺠــ‬ ‫ﻤﺭ ـﺕ ﻓــ‬ ‫‪‬ﺤــ‬ ‫ﻭﺍﻟﺯﻨــــﺩ ﺸــــﻤﺭ ﻭ ﺯﻑ ﺍﻷﺭﺽ ﻭﺍﻟﻤﻴــــﻪ‬ ‫ﻤـــﻥ ﺸـــﻁ ﻟﻠﺘـــﺎﻨﻰ ﻭﺍﻟﻌـــﺎﻟﻡ ﻤﻌﺩﻴـــﻪ‬ ‫ـﻨﺎﻴﻌﻴﻪ‬‫ـﺎﺕ ﺍﻟﺼـــ‬‫ـﻪ ﺩﻗـــ‬‫ـﺏ ﺩﻗﺎﺘـــ‬‫ﻭﺍﻟﻘﻠـــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺎﻩ ﺩﻴــ‬ ‫ـﻌﺩ ﺒﺎﻟﺤﻴــ‬ ‫ـﻕ ﻨﺴــ‬ ‫ـﺎ ﺤــ‬ ‫ـﺒﺢ ﻟﻨــ‬ ‫ﺼــ‬ ‫ﻭ ﺤـــﻕ ﻨﺤﻠـــﻡ ﻭﻨﺴـــﻌﻰ ﻟﻜـــل ﺃﻤﻨﻴـــﻪ‬ ‫ﻭﺍﺴـــﺄﻟﻨﻰ ﻻﺒـــﺩ ﻗﻠﺒـــﻰ ﻴـــﺭﺩ ﺃﻏﻨﻴـــﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﻟﻠـﻰ ﺍﻨـﺕ ﻤـﺵ ﺭﺍﺡ ﺘﺨﻠ ّــﻰ ﻟﻸﻤـﺎﻨﻰ ﺴـﺅﺍل‬ ‫ـ‬ ‫٨‬
‫ﺒــﻼﺩﻯ ﺤــﺭﻩ ﺒﻨﻴــﺕ ﻋﻠــﻰ ﻏﺼــﻨﻬﺎ ﻋﺸــﻰ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺏ ﺒﺘـﻔﻁـ ــﺭﻨﻰ ﻭ ﺘﻌﺸــ‬ ‫ّــ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺤــ‬‫ﻭ ﻟﻘﻤــ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻡ ـﺎ ﻴﻌﻴﺸـ‬ ‫ـﺎ ـﺎﻭﺯ ـﻰ ـﻴﺵ ﻭ ﺍﻟﻅﻠـ ﻤـ‬ ‫ﺍﺒﻨـ ﻴﻌـ‬ ‫ﺃﻨـ ﻋـ‬ ‫ﻭﻻ ﺘﺭﺴــﻡ ﺍﻟﺸــﻤﺱ ﺇﻻ ﺍﻟﻨــﻭﺭ ﻋﻠــﻰ ﻭﺸــﻰ‬ ‫ﺃﻭ ﻀــﻠﻙ ﺍﻟﻠــﻰ ﻓــﻰ ﺃﻤﺎﻨــﻪ ﺒﺘﻜﺒــﺭ ﺍﻷﺠﻴــﺎل‬ ‫ﹼ‬ ‫ﺒﻼﺩﻨـــﺎ ﺤـــﺭﻩ ﺤﻀـــﻨﻨﺎ ﺃﻫﻠﻨـــﺎ ﻭ ﺒﻴﺘﻨـــﺎ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﺩ ﻏﺭﺒﺘﻨــ‬ ‫ـﺎ ﺒﻌــ‬ ‫ـﻕ ﺍﻟﺘﻘﻴﻨــ‬ ‫ـﺎ ـﻰ ﺩﻤﺸــ‬ ‫ﻫﻨــ ﻓــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺼــﺭﺨﻪ ﻭﺍﺤــﺩﻩ ﻁﻠﻘﻨﺎﻫــﺎ ﻭ ﺠﺎﻭﺒﺘـــﻨﺎ‬ ‫ﺤﻘﻴﻘــﻪ ﻭﺍﺤــﺩﻩ ﺍﻟﻠــﻰ ﺘﺤــﺕ ﺍﻟﺠﻠــﺩ ﺼــﺎﺒﺘﻨﺎ‬ ‫ــﻨﺎ‬‫ـﻴﻥ ﻭ ﻨﺎﻭﺒﺘـ‬‫ـﺎﻡ ـﻰ ﺍﻷﺭﻀـ‬ ‫ﻭ ـﻬﺭﺕ ﺍﻟﺸـ ﻋﻠـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺎﻥ ﻭ ﻨﺒﺘﻨــ‬‫ـﻰ ﺍﻟﻭﺩﻴــ‬‫ـﺎ ﻓــ‬‫ـﺩﻡ ﺯﺭﻋﻨــ‬‫ﻭ ﺍﻟــ‬ ‫ـﺎﺹ ـﺎ‬ ‫ﺒﺘﻨـ‬ ‫ـﺎﺹ ـﺕ ﺍﻟﺭﺼـ‬ ‫ﺘﺤـ‬ ‫ﻗﻴ ـﺎ ـﺕ ﺍﻟﺭﺼـ‬ ‫‪‬ﻠﻨـ ﺘﺤـ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻼﻡ ﻋﺭﻭﺒﺘﻨــ‬ ‫ـﻰ ﺃﻋــ‬ ‫ـﺎﻡ ﻋﻠــ‬ ‫ـﺤﻴﺕ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ﻭ ﺼــ‬ ‫ـﺒﺎﺒﺘﻨﺎ‬ ‫ـﺭﻕ ﺼــ‬ ‫ـﺒﺎ ﻭ ﺸــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ـﺭ ﻋﻠﻴﻨــ‬ ‫ﺨﻁــ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻭﺍﻕ ﻭ ﺠﺎﺒﺘﻨــ‬ ‫ـﻰ ﺃﺸــ‬ ‫ـﻭﺍﻕ ﻋﻠــ‬ ‫ـﺎ ﺃﺸــ‬ ‫ﺤﻤﻠﺘﻨــ‬ ‫ﻤـــﻥ ﺍﻟﺠﺯﺍﻴـــﺭ ﻨﺸـــﻕ ﺍﻟﻠﻴـــل ﺒﺤﺭﺒﺘﻨـــﺎ‬ ‫ـﺒﺘﻨﺎ‬‫ـﻥ ﺍﻷﺭﺩﻥ ﻭ ﻏﻀــ‬‫ـﺩﺒﻭﺡ ﻤــ‬‫ـﺭﻕ ﻤــ‬‫ﻭ ﺒﻌــ‬ ‫ﻤـــﻥ ﺍﻟﻔـــﺭﺍﺕ ﻭﺤﻤﻠﻨـــﺎ ﻟـــﻙ ﻤﺤﺒﺘﻨـــﺎ‬ ‫ﻡ ﺍﻷﺭﺯ ﻭ ﺍﻟﻨﺒـــﻊ ﻗﺎﺼـــﺩﻴﻥ ﺴـــﺒﻊ ﻏﺎﺒﺘﻨـــﺎ‬ ‫ـﺒﺎل‬‫ـﺕ ـﻰ ﺍﻷﺸـ‬ ‫ـﺏ ـﻭ ﻁﻠﻴـ ﻋﻠـ‬ ‫ـﻡ ﺍﻟﻘﻠـ ﻟـ‬‫ـﺎ ﻤﻠﻬـ‬‫ﻴـ‬ ‫٩‬
‫ـﺎﻫﺩ‬ ‫ـﺩﻨﻴﺎ ﺒﺘﺸــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟــ‬ ‫ـﺕ ﻭ ﺸ ـﺒﺕ ﻤﻌﺎﻨــ‬ ‫ﹶــ ‪‬‬ ‫ﻁﻠﻴــ‬ ‫ـﺩ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﻭﺍﻟــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﻓﺭﺤــ‬ ‫ـﺩ ﺍﻟﺠﻤﻬﻭﺭﻴــ‬ ‫ـﻰ ﻤﻭﻟــ‬ ‫ﻓــ‬ ‫ﻜــل ﺍﻟﻀــﻠﻭﻉ ﺍﻟﻠــﻰ ﻓﻴﻨــﺎ ﺘﻐ ﹼــﻰ ﻭ ﺘﺠﺎﻫــﺩ‬ ‫ﻨ‬ ‫ﺘﻌﻠ ّـــﻰ ﺼــﻭﺘﻨﺎ ﺘﻌﻠﻴﻨــﺎ ﻓــﻰ ﻨﻔــﺱ ﻭﺍﺤــﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ ﻨﺘﻌﺎﻫـــﺩ‬‫ـﻊ ﺍﻟﺤﺭﻴــ‬‫ـﻼﻡ ﻭ ﻤــ‬‫ـﻊ ﺍﻟﺴــ‬‫ﻤــ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﺎ ﺍﻟﺨﺎﻟـ‬‫ـﺎل ـﻰ ﺯﺤﻔﻨـ‬ ‫ـﺎ ـﺎﻙ ـﺎ ﺠﻤـ ﻓـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﺍﺤﻨـ ﻤﻌـ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﻊ ﻭﻻ ﺘﻨﺸــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻷﺭﺽ ﻻ ﺘﺭﺠــ‬ ‫ـﺩﻤﻨﺎ ﻋﻠــ‬ ‫ﻗــ‬ ‫ـﺩﻡ‬ ‫ـﺩﻡ ﺍﺘﻘــ‬ ‫ـﺎل ﺍﺘﻘــ‬ ‫ـﺎﻙ ـﺎ ﺠﻤــ‬ ‫ـﺎ ﻤﻌــ ﻴــ‬ ‫ﺍﺤﻨــ‬ ‫ـﺘﺤﻜﻡ‬ ‫ـﺎﻡ ﻭ ﻨــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻷﻴــ‬ ‫ـﻡ ﻋﻠــ‬ ‫ـﺒﺤﻨﺎ ﻨﺤﻜــ‬ ‫ﺼــ‬ ‫ـﺕ ـﺘﻜﻠﻡ‬ ‫ـﺎ ﺍﻨــ ﺘــ‬ ‫ـﺎ ﻟﻤــ‬ ‫ـﻤﻊ ﻟﻨــ‬ ‫ـﺩﻨﻴﺎ ﺘﺴــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟــ‬ ‫ـﻰ ﻭ ﻋﻠـ ــﻡ‬ ‫ّـ‬ ‫ـﺩ ﺍﻷﺠﻨﺒـ‬ ‫ـﻭﺘﻙ ـﺭ ـﻰ ﺤﺩﻴـ‬ ‫ﺤﻔـ ﻓـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﻭ ﻤــﺎ ﻜــﺎﻨﺵ ﻗﻠﺒــﻪ ﺍﻟﺘﻌــﻴﺱ ﺍﻟﺨــﺎﻭﻯ ﻴــﺘﻌﻠﻡ‬ ‫ـﻭﻡ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺍﺘﻜــ ‪‬‬ ‫ـﻰ ﺩﻭﻻﺭﺍﺘــ‬ ‫ـﻪ ﻋﻠــ‬ ‫ـﻊ ﻤﺩﺍﻓﻌــ‬ ‫ﺠﻤــ‬ ‫ﻤــﻴﻥ ﺍﻟﻠــﻰ ﺨــﻼﻩ ﻴــﺩﻭﺱ ﺍﻟﺒــﺭ ﻭ ﻴﺨ ‪‬ـــﻡ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﻤــﻴﻥ ﺍﻟﻠــﻰ ﻭﻻﻩ ﻋﻠــﻰ ﺒــﻼﺩ ﺍﻟﻌــﺭﺏ ﻗــﻴﻡ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻡ‬‫ـﻪ ﻭ ﺍﺘﻨﺴــ‬‫ـﺭﺍﻕ ﻟﺤ ـﻥ ﺍﻟﺤﺭﻴــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻌــ‬‫ﻟﻤــ‬ ‫ـﻪ ـﻊ ـﻥ ـﺎﻨﻰ ﻭ ـﺘﻡ‬ ‫ﺘﻌـ‬ ‫ـﺎ ـﻭﻓﺵ ﺃﺭﻀـ ﺘﻘـ ﻤـ ﺘـ‬ ‫ﻤـ ﻨﺸـ‬ ‫ــﻴﺘﻡ‬‫ـﺎﻥ ﻭ ﻻ ﺍﻷﺭﺩﻥ ﺒﺘﺘــ‬‫ـﻭﻓﺵ ﻟﺒﻨــ‬‫ـﺎ ﻨﺸــ‬‫ﻤــ‬ ‫ـﻠﻡ‬ ‫ـﻔﺭﻩ ﻭ ﻴﺴــ ﹼ‬ ‫ـﻊ ﻀــ‬ ‫ـﻡ ﻴﻘﻁــ‬ ‫ـﻥ ﺍﻟﻠﺤــ‬ ‫ﻻ ﻴﻤﻜــ‬ ‫ﺍﻟــﺩﻡ ﻤــﺵ ﻤﻴــﻪ ﻤــﺵ ﺒﺘــﺭﻭل ﻟﻼﺴــﺘﻐﻼل‬ ‫٠١‬
‫ـﻥ ـﺄﺤﺭﺍﺭﻩ‬ ‫ـﻌﺏ ـﺵ ـﺎﻟﻤﻠﻭﻙ ﻟﻜــ ﺒــ‬ ‫ﻤــ ﺒــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ـﺎﺭﻩ‬ ‫ـﺭﻗﻴﻥ ﻭ ﺍﻨﺼــ‬ ‫ـﻕ ـﻰ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ـﺭ ﺍﻟﺤــ ﻓــ‬ ‫ﺒﻨﺎﺼــ‬ ‫ﻟﺒﻨـــــﺎﻥ ﺒﺜـــــﻭﺍﺭﻩ ﻭ ﺍﻷﺭﺩﻥ ﺒﺜـــــﻭﺍﺭﻩ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎﺭﻩ‬ ‫ـﺭ ﻭ ﻨﻬــ‬ ‫ـﺭﺏ ﻓﺘ ـﻭﺍ ﻉ ﺍﻟﻔﺠــ‬ ‫ﹼﺤــ‬ ‫ـل ﺍﻟﻌــ‬ ‫ﻜــ‬ ‫ـﺎﺭﻩ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺃﻨﻬـــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺠﺒﺎﻟـــ‬ ‫ـﻑ ﺒﻭﺩﻴﺎﻨـــ‬ ‫ﺯﺍﺤـــ‬ ‫ﻨــﺯل ﻓــﻰ ﺸــﻁ ﺍﻟﻌــﺭﺏ ﺼــﺤﺘﻨﺎ ﺃﺨﺒــﺎﺭﻩ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺎ ﺍﻟﺒــ‬‫ـﺭﺩ ﻋﻠﻴﻬــ‬‫ـﺏ ﻤﺘﺸــ‬‫ـﻭﻕ ﺍﻟﻘﻠــ‬ ‫ﻤﺘﺸــ ‪‬‬ ‫ـﻊ‬‫ـﻨﻪ ﺘﺭﺠـ‬‫ـﻪ ـﻰ ـﺭ ﺍﻟﺴـ‬ ‫ـﺩ ـﻥ ﻴﻭﻟﻴـ ﻋﻠـ ﻤـ‬ ‫ﻻﺒـ ﻤـ‬ ‫ﻻﺒــﺩ ﻤــﻥ ﻴﻭﻟﻴــﻪ ﻤﻬﻤــﺎ ﺍﺘــﺄﺨﺭﺕ ﺘﻁﻠــﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻨﻊ‬ ‫ـﺎﺭﻉ ﻭ ﺒﺎﻟﻤﺼــ‬ ‫ـﺕ ﻭ ـﺎﻟﻐﻴﻁ ﻭ ﺒﺎﻟﺸــ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ﺒﺎﻟﺒﻴــ‬ ‫ـﻭﺏ ﺍﻟﻤـــ‬ ‫ـﺩﻓﻊ‬ ‫ـﺎﺩﻴﻥ ﻭ ﺘﺼـــ ‪‬‬ ‫ـﻙ ﺍﻟﻤﻴـــ‬ ‫ﺘﺘﻤﻠـــ‬ ‫ﻋﻠـ ـﻰ ﺭﺤـ ـﺎﺏ ﺍﻟﺴـ ـﺭﺍﻴﻪ ﻭ ﺍﻟﻁﻐـ ـﺎﻩ ﺘﺨﻀـ ـﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠــﻰ ﺍﻨﺠﻠــﺩ ﻭ ﺍﻨﺸــﺘﻡ ﻭ ﺍﻨــﺫل ﻭ ﺍﺘﺠــﻭﻉ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻭﻉ‬ ‫ـﺭ ﻭ ﺍﺘﺼـ ‪‬‬‫ـﺩ ﻭ ﺍﻟﺠﻤـ‬‫ﻭ ـﻰ ـﻰ ﻉ ﺍﻟﺠﻠﻴـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ ﺤﻔـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠــﻰ ﺍﺘﻤــﺯﻕ ﻗﻠﺒــﻪ ﺯﻯ ﻫﺩﻭﻤــﻪ ﻭ ﺍﺘﻘ ﹼــﻊ‬ ‫ﻁ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠــﻰ ﺍﺘﻨﻔــﻰ ﻭ ﺍﻟﻌﻴــﻭﻥ ﻓــﻰ ﺍﻟــﺩﻡ ﺒﺘــﻭﺩﻉ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠ ـﻰ ﺯﺤ ـﻑ ﻭ ﺍﻟﺭﺼﺎﺼ ـﻪ ﻓ ـﻰ ﻀ ـﻠﻌﻪ ﺒﺘﻤ ـﺯﻉ‬ ‫‪‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ ــﻔﺯﻉ‬ ‫ـﺕ ﺍﻻﻏﺭﺒـ ﺒﺘـ‬‫ﻭ ـﻰ ـﺕ ﻟﻤ ـﺎ ﻜﺎﻨـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ ﺜﺒـ‬ ‫ﺴـــﺒﻊ ﻟﻴـــﺎﻟﻰ ﺒﺤﺒـــل ﺍﻟﻤﺸـــﻨﻘﻪ ﺍﺘﻠ ﹼـــﻊ‬ ‫ﻔ‬ ‫ـﺭﺥ ﻭ ـﻰ ﻴﺘﻭﺠ ـﻊ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﻭ ـﻰ ـﻭﺡ ﻭ ـﻰ ﻴﺼـ ‪‬‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ ﻴﻨـ ‪‬‬ ‫ـﻭ ﻉ‬ ‫ـﺎﻨﻪ ﻭ ﻴﺘﻠــ ‪‬‬ ‫ـﻰ ﻟﺴــ‬ ‫ـﺽ ﻋﻠــ‬ ‫ـﻰ ﻴﻌــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠــ‬ ‫١١‬
‫ـﻭﺕ ـﺭﺝ ﺍﻷﺭﺽ ﻭ ﻴﺴﻤ ــﻊ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ـﺒﺢ ـﻡ ﺼـ‬ ‫ﻴﺼـ ﻟﻬـ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺘﺘﺠﻤ ــﻊ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻡ ﻗﺒﻀــ‬ ‫ـﺒﺢ ﻟﻬــ‬ ‫ـﺩ ﺘﺼــ‬ ‫ﻻﺒــ‬ ‫ــﻘﻠﻊ‬ ‫ـﺩ ﺘﺘـــ ﹼ‬ ‫ـﺎﻩ ﻻﺒـــ‬ ‫ـﻰ ﺭﺅﻭﺱ ﺍﻟﻁﻐـــ‬ ‫ﻋﻠـــ‬ ‫ـﻪ ـﻰ ـﻼﺩ ﺍﻟ ـﺭﺏ ـﻊ‬ ‫ﺘﻨﺒـ‬ ‫ﻌـ‬ ‫ـﺩ ـﻥ ﻴﻭﻟﻴـ ﻓـ ﺒـ‬ ‫ﻻﺒـ ﻤـ‬ ‫ﺘــﺎﻨﻰ ﻭ ﺘﺎﻟــﺕ ﻭ ﺘﺴــﻘﻰ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜــﻪ ﻭ ﺘــﺯﺭﻉ‬ ‫ـﺭ ﻉ‬ ‫ـﻪ ـﻰ ﺒﺘﺸـ ‪‬‬ ‫ـﺎ ـﺎل ﻴﻭﻟﻴـ ﺍﻟﻠـ‬ ‫ـﻪ ـﻰ ﻗﺎﺩﻫـ ﺠﻤـ‬ ‫ﻴﻭﻟﻴـ ﺍﻟﻠـ‬ ‫ـﺎﻥ ﻭ ﺒﺘﻭﺴ ـﻊ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺭﺭ ﺍﻷﻭﻁــ‬ ‫ـﻰ ﺒﺘﺤــ ‪‬‬ ‫ـﻪ ﺍﻟﻠــ‬ ‫ﻴﻭﻟﻴــ‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺭﺏ ﺍﻷﻤﺜــ‬‫ـﺘﻐل ﻭ ﺘﻀــ‬‫ـﺭﺏ ﺍﻟﻤﺴــ‬‫ﻭ ﺘﻀــ‬ ‫ﻟﻤـ ـﺎ ﺍﻨﻀـ ـﺭﺏ ﻗﻠـ ـﺏ ﺍﻻﺴـ ـﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺃﺤﻼﻓـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺃﺴـــﻁﻭﻟﻬﻡ ﺍﻟﺴـــﺎﺩﺱ ﺍﺘﻠﻁ ّــــﻡ ﺒﻤﻘﺩﺍﻓـــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ ﺍﻟﺸـ ـﻌﺏ ﻭ ﻫﺘﺎﻓـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺨﺭﻗـ ـﺕ ﻗﻠـ ـﻭﺒﻬﻡ ﺃﻏــ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻥ ـل ـﺎ ـﻤﻌﻭﻫﺎ ﻭ ـل ـﺎ ـﺎﻓﻭﺍ‬ ‫ﻗﺒـ ﻤـ ﺸـ‬ ‫ﻤـ ﻗﺒـ ﻤـ ﻴﺴـ‬ ‫ﺸــﺒﺢ ﻤــﻥ ﺍﻟــﺫﻋﺭ ﻋﻠ ّـــﻘﻬﻡ ﻋﻠــﻰ ﻜﺘﺎﻓــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ﺠـــ ‪‬ﻋﻬﻡ ﺍﻟﻤـــﻭﺕ ﻭ ﺤـــﺭﻜﻬﻡ ﺒﺄﻁﺭﺍﻓـــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﻻ ﻋــﺎﺩ ﻟﻬــﻡ ﺼــﻠﺏ ﻴــﺭﺒﻁﻬﻡ ﻭ ﻻ ﺃﻭﺼــﺎل‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺭﺍﺒﻁـ‬ ‫ـﺎ ـﻰ ـﺕ ـﻙ ـﺎﻡ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜـ‬ ‫ﻴـ ﺍﻟﻠـ ﺍﻨـ ﻤﺎﻟـ ﺯﻤـ‬ ‫ﻜــل ﺍﻟﺴــﻼﺡ ﺍﻟﻠــﻰ ﻴﻨﻁــﻕ ﺤــﻕ ﻋﺭﺒﺘــﻪ‬ ‫‪ ‬ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻥ ـﻴﻠﻬﻡ ﻭ ﻗﺭ ـﻪ‬ ‫‪‬ﺒﺘــ‬ ‫ـﺕ ـﺎﻟﻔﺠﺭ ﻤــ ﻟــ‬ ‫ﻭ ﻁﻠﻌــ ﺒــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺭﺏ ﻏﺭﺒﺘـــ‬ ‫ـﺎ ﻭ ﺍﻟﻐـــ‬ ‫ـﺎﺤﻪ ﻨﻅﻔﺘﻬـــ‬ ‫ﻭﺍﻟﺴـــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺎﻟﻰ ﺇﻻ ﺠﺭﺒﺘـــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻠﻴـــ‬ ‫ـﺭ ﻓـــ‬ ‫ﻭﻻ ﺨﻁـــ‬ ‫ﻭﻻ ﺨﺒﻴـــﺙ ﻤـــﻥ ﺤﺴـــﺎﺒﻬﻡ ﺇﻻ ﻀـــﺭﺒﺘﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫٢١‬
‫ﻭ ﻻ ﻋﻘ ـﺩﻭﻫﺎ ﺇﻻ ﻜﻨـــﺕ ﺍﻟﺤﺎﺴـــﻡ ﺍﻟﺤـــﻼل‬ ‫ﹼــ‬ ‫ـﺎﻁﺊ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ـﺭﺍﺩ ﺩﺍﺒ ـﻴﻥ ﻋﻠــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺯﻟﻴﻥ ﺍﻟﺠــ‬ ‫ﻤﻨــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺭﻤـ ـل ﻨـ ـﺎﻁﻕ ﺒﻤـ ـﻭﺘﻬﻡ ﻭﺍﻟﺤﺠـ ـﺭ ﻨـ ـﺎﻁﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺏ ـﺭﺏ ـﺎﺤﻰ ﻭ ـﺎﻥ ـﺭﺏ ـﺎﺩﻕ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﻟﺴـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﻗﻠـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ﺴــﻼﻡ ﺴــﻼﻡ ﺤــﺭﺏ ﺤــﺭﺏ ﺍﻟﻅــﺎﻟﻡ ﺍﻟﺒــﺎﺩﺉ‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺎﻴﺭ ﻭ ـﺭﺍﺏ ﺍﻨﻬـ‬ ‫ﺍﻟﺘـ‬ ‫ـﺎﻩ ـﻰ ﺍﻟﺤﻔـ‬ ‫ﻨ ـﺹ ﺍﻟﻁﻐـ ﻓـ‬ ‫ﹸـ‬ ‫ـﺩﺍل‬ ‫ـﺘﻌﻤﺭﻴﻥ ﺃﻨــ‬ ‫ـﻭﺭﺘﻴﻥ ﻤﺴــ‬ ‫ـﻭ ﺘﻨ ـﻊ ﺍﻟﺜــ‬ ‫ﻟــ ﻔــ‬ ‫ﺍﻟــﺩﻡ ﺍﻻﺤﻤــﺭ ﻜﺘــﺏ ﻭ ﺍﻟــﺩﻡ ﺍﻻﺤﻤــﺭ ﻗــﺎل‬ ‫ـﻰ ﻭ ـﺎل‬ ‫ﺭﻤـ‬ ‫ـﺎ ـﺭﺏ ـﻬﺩﺍﺀ ـﺩﺩ ﺍﻟﺤﺼـ‬ ‫ﻋـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﺍﺤﻨـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ـﻠﺒﻨﺎ ﻋﺘ ـﺎل‬ ‫ﹼــ‬ ‫ـﻥ ﺼــ‬ ‫ـﻭﻉ ﻭ ﻟﻜــ‬ ‫ـﺎ ﻤﺭﻓــ‬ ‫ﺠﺒﻴﻨﻨــ‬ ‫ـﺎ ـﻼل‬ ‫ـﺎﺩﺭﻴﻥ ـﻰ ـﻕ ـﺎ ـﺩﺭ ﻋﻠﻴﻨـ ﻀـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺍﻟﺤـ ﻤـ ﻴﻘـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ـﺭﻕ ﺴﻴ ــﺎل‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺎﻴل ﻭ ﺍﻟﻌــ‬‫ـﺩﻡ ﺴــ‬‫ـﻭﺓ ﺍﻟــ‬‫ﺒﻘــ‬ ‫ﻭ ﺒﻘــﻭﺓ ﺍﻷﺭﺽ ﺤﺎﻤــل ﻤــﻥ ﻟﻴــﺎﻟﻰ ﻁــﻭﺍل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎل‬‫ـﻭﺓ ﺒﺎﻟﻌﻤـــ‬‫ـﻴﻥ ﻭ ﺒﻘـــ‬‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤـــ‬‫ﺒﻘـــ‬ ‫ـﺘﻘﻼل‬ ‫ـﺭﺡ ﺍﻻﺴــ‬ ‫ـﻊ ﺼــ‬ ‫ـﺭﺡ ﺭﺍﻓــ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﺠــ‬ ‫ﺒﻘــ‬ ‫ﻭ ﺜﺎﺒــﺕ ﺍﻟــﺭﻜﻥ ﻤــﺎ ﻴﻘــﺩﺭ ﻋﻠﻴــﻪ ﺯﻟــﺯﺍل‬ ‫ـﻨﺩﺍل‬‫ـﻭﺓ ﺒﺎﻟﺴـــ‬‫ـﻪ ﻭ ﺒﻘـــ‬‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻤﻁﺭﻗـــ‬‫ﺒﻘـــ‬ ‫ﺒﻘـــﻭﺓ ﺍﻟﻴــ ـﺩ ﻟﻤــ ـﺎ ﺘﺤﻁــ ـﻡ ﺍﻷﻏــ ـﻼل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﺎ ﻭ ﺭﺠــ‬ ‫ـﺏ ﻴﺘﺠﻤ ـﻊ ﻨﺴــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻘﻠــ‬ ‫ﻭ ﺒﻘــ‬ ‫ـﻭﺍل‬‫ـل ﺍﻟﻤــ‬‫ـﺎ ﺴﻠﺴــ‬‫ـﺏ ﻟﻤــ‬‫ـﻭﺯﻉ ﺍﻟﺤــ‬ ‫ﻭ ﻴــ ‪‬‬ ‫٣١‬
‫ـﺎل‬‫ـﻭﺓ ﺍﻷﻁﻔـــ‬‫ـﺎﺕ ﻭ ﺒﻘـــ‬‫ـﻭﺓ ﺍﻷﻤﻬـــ‬‫ﺒﻘـــ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﻰ ﺠﺒــ‬ ‫ـﻑ ﺒﺎﻟﻤﺂﺴــ‬ ‫ـﻰ ﺯﺍﺤــ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻤﺎﻀــ‬ ‫ﺒﻘــ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﻊ ﺍﻵﻤــ‬ ‫ـﺎﻋﺩ ﻤــ‬ ‫ـﺭ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﺤﺎﻀــ‬ ‫ﻭ ﺒﻘــ‬ ‫ﻁــﺎﻟﻌﻴﻥ ﻋﻠــﻰ ﺍﻟﻐــﺩ ﺒﺎﻟﺸــﻬﺩﺍﺀ ﻭ ﺒﺎﻷﺒﻁــﺎل‬ ‫ـﺎﺭﻕ‬‫ـﺭ ﺸــ‬‫ـﻼﺡ ﺍﻟﻤﻨﺘﺼــ‬‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻟﺴــ‬‫ﻭ ﺍﻟﻔﺠــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺨﻠــﻴﺞ ﺍﻟﻌــﺭﺏ ﻟﻤــﺎ ﺠﺒــل ﻁــﺎﺭﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒﻘـ ـﻭﺓ ﺍﻟﺸـ ـﻌﺏ ﻭ ﺒﻜـ ـل ﺍﻟﺸـ ـﻌﻭﺏ ﻭ ﺠﻤـ ـﺎل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫٤١‬
‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل‬ ‫ﺤﺭﻴﺔ • ﺍﺸﺘﺭﺍﻜﻴﺔ • ﻭﺤﺩﺓ‬ ‫٥١‬
‫ﻴﺘﻴﻡ ﻓﻰ ﺒﻭﺭﺴﻌﻴﺩ‬ ‫ﺒﻌﺩ ﺍﻟﺭﺼـﺎﺹ ﻤـﺎ ﺴـﻜﺕ ﻜـﺎﻥ ﺍﻟﺭﺼـﺎﺹ ﺒﻴﻔـﻭﺡ‬ ‫ـﺭﻭﺡ‬ ‫ـﺭ ﻤﺠــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺍﻟﺤﺠــ‬ ‫ـﺎﺒﺱ ﺁﻻﻤــ‬ ‫ـﻭ ﺤــ‬ ‫ﺍﻟﺠــ‬ ‫ـﻭﺡ‬‫ـﻴﻡ ﺒﻴﻨــ‬‫ـﻰ ﻋﻴ ـل ﻴﺘــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ﺍﻷﻭ ــﻪ ﺁﻩ ﻋﻠــ‬ ‫‪‬ﻟــ‬ ‫ـﻪ ﺁﻩ ـﻴﻥ ـﻭﻩ ﻭ ﺍ ـﻪ ﻭ ـﻴﻥ ـﺭﻭﺡ‬ ‫ﻓـ ﺤﻴـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻓـ ﺃﺒـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺜﺎﻨﻴـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺘﺎﻟﺘﻪ ﺁﻩ ﻜـﺎﻥ ﻟﻨـﺎ ﻓـﻰ ﺍﻟﺸـﻤﺱ ﺒﻴـﺕ ﻭ ﺴـﻁﻭﺡ‬ ‫ـﻭﺡ‬‫ـﺎ ـﻰ ـﺕ ﺇ ـﺩﻴﻥ ـﻰ ـﻙ ﺍﻟﻤﻔﺘـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺒﺎﺒـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﻴـ ﻗﻠﺒـ ﺩﻗـ‬ ‫ـﺭ ـﻭﺡ‬ ‫ﻋﻴ ـل ـﻴﻡ ـﻰ ـل ـﻥ ﺍﻟﺤﺠـ ﺒﻴﻨـ‬ ‫‪‬ـ ﻴﺘـ ﻋﻠـ ﺘـ ّ ﻤـ‬ ‫ﻭ ﻴــﺒﺹ ﻟــﻙ ﺒﻌﻴــﻭﻥ ﺃﻭﺴــﻊ ﻤــﻥ ﺍﻷﺠﻔــﺎﻥ‬ ‫ﻭ ﻴــﺒﺹ ﻟــﻸﺭﺽ ﻴﻠﻘــﻰ ﺍﻟﺸــﻰﺀ ﻭ ﻻ ﻴﻠ ‪‬ــﻪ‬ ‫ﻤ‬ ‫ـﻤﻪ‬ ‫ـﻰ ﺒﻴﻀــ ‪‬‬ ‫ـﺕ ﺍﻟﻠــ‬ ‫ـﺕ ﺍﻟﺒﻴــ‬ ‫ـﻪ ﺩﻯ ﻜﺎﻨــ‬ ‫ﺍﻟﻁﻭﺒــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻬﺩﻤــﻪ ﺩﻯ ﻟﺴــﻪ ﻓﻴﻬــﺎ ﺭﻴﺤــﻪ ﻤــﻥ ﺃﻤــﻪ‬ ‫ـﻪ ﻭ ـﻥ ـﻪ‬ ‫ﻤـ ﺩﻤـ‬ ‫ـﻪ ﺩﻯ ـﺩﻩ ـﻥ ﻋﺭﻗـ‬ ‫ﻗﺎﻴـ ﻤـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺭﻤﻠـ‬ ‫ـﻰ ـﻭﻕ ﺍﻷﺭﺽ ﺒﺘﻬﻤ ـﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻠــ ﻓــ‬ ‫ـل ﺍﻟﻤﺂﺴــ‬ ‫ﻜــ‬ ‫ﻋﻴــل ﻴﺘــﻴﻡ ﻋﻠــﻰ ﺃﻁــﻼل ﺍﻟﺒﻠــﺩ ﺴــﻬﺭﺍﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﻉ ﻭﻻ ـﻭل ﺁﻩ‬ ‫ﻴﻘـ‬ ‫ـﺘﻜﻰ ـﻥ ﺍﻟﺠـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ـﺎﻥ ﻭﻻ ﺒﻴﺸـ‬‫ﺠﻌـ‬ ‫ـﺎ ـﻘﺎﻩ‬ ‫ـﺘﻜﻰ ـﻥ ـﺭﺩ ﻤﻬﻤـ ﺴـ‬ ‫ﻤـ ﺍﻟﺒـ‬ ‫ـﺭﺩﺍﻥ ﻭﻻ ﺒﻴﺸـ‬‫ﺒـ‬ ‫ﺒﻴﺴــﺄل ﺍﻟﻴــﺘﻡ ﻜــﺎﻡ ﻋﻴــل ﻓــﻰ ﺴــﻨﻪ ﻟﻘــﺎﻩ‬ ‫ﹼ‬ ‫٦١‬
‫ﺤﺘــﻰ ﺍﻟﺤﺠــﺭ ﺍﻨــﺘﻔﺽ ﻤــﻥ ﻨﻅﺭﺘــﻪ ﻟﺸــﻘﺎﻩ‬ ‫ـﺎ ﻭ ﺭﺁﻩ‬ ‫ـﻪ ﻜﻠﻬـــ‬ ‫ـﻑ ﺍﻟﻤﺩﻴﻨـــ‬ ‫ـﻑ ﻭ ﻟـــ ﹼ‬ ‫ﻭﻗـــ‬ ‫ـﻌﺏ ـل ـﺎﻥ‬ ‫ﻜـ ﺤﻨـ‬ ‫ـﺎﻥ ـﻰ ـﻭﻥ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﺭﺃﻯ ﺍﻟﺤﻨـ ﻓـ ﻋﻴـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻪ ﺜﺎﺒﺘــ‬ ‫ـﻴﻡ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜــ‬ ‫ـﻭﺏ ـﻰ ﺠﺤــ‬ ‫ﻓــ‬ ‫ﺭﺃﻯ ﺍﻟﻘﻠــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺩ ﻨﺎﺒﺘــ‬ ‫ـﻼل ﺍﻟﺒﻠــ‬ ‫ـﻰ ﺃﻁــ‬ ‫ـﺎل ﻋﻠــ‬ ‫ﺭﺃﻯ ﺍﻵﻤــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺕ ﻟﻔﺘــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺍﻟﺘﻔــ‬ ‫ـﻁ ﺠﻨﺒــ‬ ‫ـﺎﻡ ﺤــ‬ ‫ﺭﺃﻯ ﺍﻟﺤﻤــ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻪ ﻭ ﻻ ﺍﻟﺜﺎﻟﺜـــ‬‫ــﻪ ﺁﻩ ﻭ ﻻ ﺍﻟﺜﺎﻨﻴـــ‬‫ﻻ ﺍﻷﻭﻟـــ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺩﻭﺍﻥ‬ ‫ـﻡ ﺍﻟﻌــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺍﺘﺤﻁــ‬ ‫ـﻴﻡ ﺩﻤﻌﺘــ‬ ‫ـﺢ ﺍﻟﻴﺘــ‬ ‫ﻤﺴــ‬ ‫٧١‬
‫ﺍﻟﺩﻡ ﻭﺍﺤﺩ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺒﻴ ـﻭﺕ ﻓﻘﻴ ـﺭﻩ ﺁﻩ ﻴ ـﺎ ﺠﻴ ـﺭﻩ ﻭ ﺴ ـﻜﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﻥ‬‫ـﺎ ﻭﻁـ‬‫ـﺭﻩ ـﻰ ﺘﺭﺍﺜﻨـ‬ ‫ـل ﺍﻟﺠﺯﻴـ ﻓـ‬‫ﺃﺼـ‬ ‫ﻭ ﺒﺎﻨﺎﺩﻯ ﻴـﺎ ﺼـﻨﻌﺎﺀ ﻓـﻰ ﻋﺼـﺭ ﺍﻟﻤﻜـﻥ‬ ‫ﻭ ﺍﻻﺸـــﺘﺭﺍﻜﻴﻪ ﻭ ‪‬ـــﺩﻭﺓ ﻤﺼـــﺭ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻋ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺒﻨﺩﻗﻴــــﻪ ﻤﻨﺠــــﺩﻩ ﻟﻠﻔــــﺎﺱ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺒﻴ ـﻭﺕ ﻓﻘﻴ ـﺭﻩ ﻟﻴ ـﻪ ﻫ ـﺩﻤﺘﻰ ﺍﻟﻘﺼ ـﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻗﺎﻟــﺕ ﻋﺸــﺎﻥ ﻨﺒﻨــﻰ ﻟﻜــل ﺍﻟﻨــﺎﺱ‬ ‫ﺍﻟــﺩﻡ ﻭﺍﺤــﺩ ﻗﻠﺒــﻰ ﻴﻌﺼــﺭ ﻋﺼــﺭ‬ ‫ﻻ ﺍﻟﻨﻴــل ﻴﺠــﻑ ﻭﻻ ﺍﻟﻨﺨﻴــل ﻴﻨــﺩﺍﺱ‬ ‫ـﺎﺱ‬‫ـﺎﻟﻊ ﺍﻻﺤﺴـ‬‫ـﺎﻟﻙ ﻀـ‬‫ـﺎ ـﻰ ﻨﻀـ‬ ‫ﺃﻨـ ﻓـ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺎ ـﺯﻉ ـﻙ ـﻰ ـﻭﻡ ﺍﻟﻨﺼـ‬ ‫ﻜﻔﻨـ ﻓـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻤـ ﺍﺘﻤـ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﻥ ـﺭ ـﺎ ـﺄﺨﺭ ـﻙ ﺍﻟﻌﺼـ‬ ‫ﻋﻠﻴـ ِ‬ ‫ﻤـ ﻜﺘـ ﻤـ ﺍﺘـ‬ ‫ﻤﻨ ـ ّﻰ ﺍﺘﻤ ـﺯﻉ ﻟ ـﻙ ﻀ ـﻠﻊ ﻭﻴ ـﺎ ﺍﻟﻜﻔ ـﻥ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺒﻴ ـﻭﺕ ﻓﻘﻴ ـﺭﻩ ﺁﻩ ﻴ ـﺎ ﺠﻴ ـﺭﻩ ﻭ ﺴ ـﻜﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺤﺭﺏ ﻗﺎﻤـﺕ ﻤـﻥ ﺸـﺠﻥ ﻓـﻰ ﺸـﺠﻥ‬ ‫ـﻘﺎ‬‫ـﺱ ﺩﻡ ﺍﻟﺸـــ‬‫ـﻌﺎﺩﻩ ﻨﻔـــ‬‫ﺩﻡ ﺍﻟﺴـــ‬ ‫ﻭ ﻤـــﺎﻫﻴﺵ ﻀـــﺭﻴﺒﺔ ﺩﻡ ﻤﺘﺠـــﺯﺃﻩ‬ ‫ﻟﻤﻴﻨـــﺎ ﺃﻴﺎﻤﻨـــﺎ ﺍﻟﻠـــﻰ ﻤﺘﺒﻌﺯﻗـــﻪ‬ ‫٨١‬
‫ﻭ ﻟﻤﻴــﺕ ﺴــﻨﻪ ﻗــ ‪‬ﺍﻡ ﺩﻓﻌﻨــﺎ ﺍﻟــﺜﻤﻥ‬ ‫ﺩ‬ ‫ِ‬ ‫ﺸﻤﺱ ﺍﻟﻌﺭﻭﺒﻪ ﺘﺸﻊ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺩﻡ ﻴﻨﻁﻕ ﺸﻌﺭ‬ ‫ـﺭ ﻭ ﺁﻩ ـﺎ ـﺩ ـﻴﻤﻥ‬ ‫ﻴـ ﻜﺒـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺎ ـﺩ ﻤﺼـ‬ ‫ﻴـ ﻜﺒـ‬ ‫ـﻴﺩ‬‫ـﻭ ـﻤﺤﻭﺍ ـﻰ ـﺎﻟﻜﻼﻡ ﻭ ﺍﻟﻨﺸـ‬ ‫ﻟـ ﺒـ‬ ‫ﻟـ ﺘﺴـ‬ ‫ـﻬﻴﺩ‬ ‫ـﻴﺽ ﺁﻩ ـﺎ ﺃﻡ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ـﻌﺭ ﺍﻷﺒـ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﺃﻡ ﺍﻟﻌـ ـﺭﻴﺱ ﺨﺯﻴﺎﻨـ ـﻪ ﺘﻠـ ـﺒﺱ ﺠﺩﻴـ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤـﻥ ﻏﻴـﺭ ﻤـﺎ ﻴﻅﻠـﻡ ﺤـﺩ ﻗﻠﺒـﻰ ﺸـﺭﻴﺩ‬ ‫ـ ـ ـ ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﻤﺎ ﺍﻅﻨ ّﺵ ﺍﺒﻨﻰ ﻴﻌﻴﺵ ﻓـﻰ ﺒﻴﺘﻨـﺎ ﺴـﻌﻴﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴــﺎ ﻁﻔــل ﻟﻤــﺎ ﻴﺤﺭﻤــﻭﻙ ﺍﻟﻠــﺒﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻨﺎ ﻗﻠﺒﻰ ﺯﻯ ﺍﻟﻔل‬ ‫ﻭ ﺍﻨﺎ ﺩﻗﺕ ﻁﻌﻡ ﺍﻟﺫل‬ ‫ﻭ ﺍﻨﺎ ﻤﺎﺕ ﻟﻰ ﻨﺎﺱ ﺒﺎﻟﺴل‬ ‫ﻭ ﺍﻨﺎ ﻤﺎﺕ ﻟﻰ ﻨﺎﺱ ﺒﺎﻟﻁﺎﻋﻭﻥ‬ ‫ﺃﻗﺩﺭ ﺃﻏﻨﻰ ﺒﻜل‬ ‫ﻗﻠﺏ ﻭ ﺠﺴﺩ ﻤﻁﻌﻭﻥ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻌﻥ ﻁﻐﺎﺓ ﺍﻷﺭﺽ‬ ‫ﻭ ﺍﻁﺭﺩ ﻋﻠﻴﻬﻡ ﻁﺭﺩ‬ ‫ﺩﻡ ﺍﻟﺸﺭﻑ ﻭ ﺍﻟﻌﺭﺽ‬ ‫ﻜﺎﺌﻥ ﻁﻐﻰ ﻤﺎ ﻴﻜﻭﻥ‬ ‫٩١‬
‫ﺃﺩﻯ ﻤﻌــﺩﻥ ﺍﻟﺜــﻭﺭﻩ ﺒﻴﻁــﺭﻕ ﻋــﺩﻥ‬ ‫ﻭ ـﻨﺎﻋﺔ ـﻭﺭﻩ ـﻰ ـﺎﺏ ـﻨﻌﺎﺀ‬ ‫ﻓـ ﺒـ ﺼـ‬ ‫ﺍﻟﺜـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ـﺎﺀ‬‫ـﺎ ﺠﻤﻌــ‬‫ـل ﻜﻠﻬــ‬‫ـﺭﻯ ﺍﻟﻘﺒﺎﻴــ‬‫ﺘﺴــ‬ ‫ـﻰ ـﺎﺭ ﻤﺒﻴ ـﺕ ـﻥ ـﺩﻴﻡ ـﺯﻤﻥ‬ ‫‪‬ـ ﻤـ ﻗـ ﺍﻟـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺘـ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﺕ ـﻭﺵ ـﺎﺭ ـﻭﺵ ﺍﻻﻨﺘﻘـ‬ ‫ﺍﻟﺘـ ﺠﻴـ‬ ‫ﺯﺤﻔـ ﺠﻴـ‬ ‫ﺯﺤﻔــﺕ ﺤﺼــﻰ ﺩﻡ ﻭ ﺤﺠــﺭ ﺃﻫــﺭﺍﻡ‬ ‫ـﺎﻡ‬‫ـﺎ ﺃﻴﺘــ‬‫ـﻭﻯ ﻭ ﻜﻠﻨــ‬ ‫ـﺭﺥ ﺃﺒــ ‪‬‬‫ﺘﺼــ‬ ‫ﺘﺼ ـﺭﺥ ﻴ ـﺎ ﺃﻤ ـﻰ ﻭ ﻤ ـﺎ ﻟﻘﻴ ـﺘﺵ ﺍﻟﻜ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻻ ﺍﻟﻘﻠــﺏ ﻗﻠــﺏ ﻭﻻ ﺼــﻤﺎﻤﻪ ﺼــﻤﺎﻡ‬ ‫ﻭﻻ ـﻬﺭ ـﻰ ـل ـﻭﺍﺠﺭ ـﺭﺍﻡ‬ ‫ﺤـ‬ ‫ﻓـ ﻗﺘـ ﺍﻟﻔـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ـﺎ ـﻭﺕ ـﺭﻩ ﻭ ـﺎ ـﺏ ﻭ ـﺎﻡ‬ ‫ﺨﻴـ‬ ‫ﻴـ ﻨﺴـ‬ ‫ﻓﻘﻴـ‬ ‫ﻴـ ﺒﻴـ‬ ‫ـﺭ ﺍﺩﺍﻡ‬ ‫ـل ﻤــ ‪‬‬‫ـﻴﻼﺩﻯ ﻜــ‬‫ـﻼ ﺍﻟﻠــ‬‫ﻴﺤــ‬ ‫ـﻥ ـﻪ ـﻔﺕ ـﺩﻓﻊ ـﺎﻡ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ـﻥ ﺤﺴـ ﻟﻴﻠـ ﺸـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﺴـ ـﺎﻨﺩ ﻋﻠﻴـ ـﻙ ﻭ ﺩﻙ ﻗﺼـ ـﺭ ﺍﻹﻤـ ـﺎﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻟﻴﻠــ ـﺔ ﻴﻤــ ـﻥ ﺒﻜﺭﻴــ ـﺔ ﺍﻷﻴــ ـﺎﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋــﺩﺩ ﺍﻟﻨﺠــﻭﻡ ﻋــﺩﺩ ﺍﻟﺒﺸــﺭ ﺃﺤــﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﺩﻯ ـﻰ ـﺭ ـﺭﺏ ﺃﻭل ـﻼﻡ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﺘﺒﻘـ ﺁﺨـ ﺤـ‬ ‫ﻨﺒﻘـ ـﻰ ﺩﻓﻌﻨـ ـﺎ ﻟﻤﻴـ ـﺕ ﺴـ ـﻨﻪ ﻗـ ـﺩﺍﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻴ ـﺎ ﺠ ـﻴﺵ ﺒ ـﻼﺩﻯ ﺴ ـﺎﺭﻴﺎ ﻓ ـﻰ ﺍﻟﻅ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ﹰ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ــﻘﻥ ﺍﻹ ـﺩﺍﻡ‬ ‫ﻋــ‬ ‫ـﻙ ﺍﺘــ‬ ‫ــﻘﻥ ﺤﻴﺎﺘــ‬ ‫ﺍﺘــ‬ ‫ـﺩ ـﻥ‬ ‫ـﺩ ـﺎل ﻭﻋﺎﺒـ ﻭﺜـ‬ ‫ـﻰ ـل ﻋﺎﺒـ ﻤـ‬ ‫ﻓـ ﻜـ‬ ‫٠٢‬
‫ﺍﻟﺠﻤﻬﻭﺭﻴـــﻪ ﺩﻭﺴـــﺕ ﻉ ﺍﻟﻁﻐـــﺎﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ‪‬‬ ‫ﺘﺴــﻠﻡ ﻟﻨــﺎ ﺘﺴــﻠﻡ ﻷﻤــﻙ ﻭ ﺍﺒــﻭﻙ‬ ‫ـﻥ‬‫ـﻭﺩ ـﺩﻤﻙ ـﺎ ـﻰ ﺍﺘﺤﻀـ‬ ‫ﺒـ ‪ ‬ﻟﻤـ ﺍﺒﻨـ‬ ‫ﻤﻭﻟـ‬ ‫ﻤﻭﻟــﻭﺩ ﺒــﺩﻤﻙ ﻟﻤــﺎ ﻗﻠﺒــﻰ ﺍﻤــﺘﺤﻥ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻴﺎﺡ ـﺩﻴﻭﻙ‬ ‫ﺍﻟـ‬ ‫ـﻭﺩ ـﺩﻤﻙ ـﻰ ﺼـ‬ ‫ﻤﻭﻟـ ﺒـ ‪ ‬ﻓـ‬ ‫ﻓﺠﺭ ﺍﻟﻌﺭﻭﺒﻪ ﺸﻊ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻤﻭﻟﻭﺩ ﺒﺩﻤﻙ ﺸﻌﺏ‬ ‫ـﺭ ﻭ ﺁﻩ ـﺎ ـﺩ ـﻴﻤﻥ‬ ‫ﻴـ ﻜﺒـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺎ ـﺩ ﻤﺼـ‬ ‫ﻴـ ﻜﺒـ‬ ‫١٢‬
‫ﺃﻏﻨﻴﺔ ﺇﻟﻰ ﺩﻤﺸﻕ‬ ‫ﺍﻴﺩﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻓـﻰ ﺍﻴـﺩﻯ ﺒﺘﻌـﺭﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻌﺯﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺍﻷﺭﺽ ـﻰ ـﻘﺎﻫﺎ ﺒ ـﺭﺩﻯ‬ ‫‪‬ـ ‪ ‬‬ ‫ﺍﻟﻠـ ﺴـ‬ ‫ﻋﻴﻨﻙ ﻟﺴﻪ ﻓـﻰ ﻋﻴﻨـﻰ ﺒﺘـﺩﻤﻊ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻠﻤﻊ‬ ‫ﺴ‬ ‫ـﻬﺩﺍ‬ ‫ـﺘﻜﻠﻡ ﺒﺎﻟﺸــ‬ ‫ﻟﺴ ـﻪ ﺒﺘــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ﺼﺩﺭﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻗﻠﺒﻰ ﻓﻰ ﺼـﺩﺭﻙ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺠﺩﺭﻯ ﻭ ﺠﺩﺭﻙ‬ ‫ــﺤﺩﻩ‬ ‫ـﻪ ﺍﻟﻤﺘـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺠﻤﻬﻭﺭﻴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ـﻼﻤﻙ ﻭﻻ ﺯﻴ ـﻪ ـﻼﻡ‬ ‫‪‬ـ ﺴـ‬ ‫ﺒﺴـ ِ‬ ‫ﻭ ـﻴﺩﻙ ﻭﻻ ﺯﻴ ـﻪ ـﻴﺩ‬ ‫‪‬ـ ﻨﺸـ‬ ‫ﻨﺸـ‬ ‫ـﻕ ـﺎﻡ‬ ‫ـﻕ ـﺎ ﺩﻤﺸـ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﻤﺘﻌﻠـ ﻴـ‬ ‫ـﻙ ﻭﻻ ـل ﻭ ـﺩ‬ ‫ﺭﻴـ‬ ‫ﺤﺒـ‬ ‫ﻭ ﺒﺤﺒﻠـ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ﻭ ـﺎ ــﻘﻁﻌﺵ ﺍﻷﺭﺤـ‬ ‫ﻤـ ﺘﺘـ‬ ‫ﺩﻡ ﺠــﺩﻭﺩﻨﺎ ﺍﻟــﺩﻡ ﺠﺩﻴــﺩ‬ ‫٢٢‬
‫ﺒــﻴﻐﻤﺽ ﻋﻴﻨﻨــﺎ ﺒــﺄﺤﻼﻡ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻬﻴﺩ‬ ‫ـﺎ ﺒﺸــ‬ ‫ـﺘﺢ ﻋﻴﻨﻨــ‬ ‫ﻭ ﻴﻔــ‬ ‫ﺍﻥ ـﺎ ـﺎﻟﻑ ـﺎ ـﺎﻡ‬ ‫ﻤـ ﻴﻨـ‬ ‫ﻨﻤﻨـ ﺤـ‬ ‫ـﺩ‬ ‫ﻭﻻ ـﺭﺏ ـﻪ ﺍﻟﻤﻭﺍﻋﻴـ‬ ‫ﻤﻨـ‬ ‫ﺘﻬـ‬ ‫ﻤﻬﻤ ـﺎ ﺒﻌ ـﺩﻨﺎ ﻤ ـﺎﻓﻴﻬﺵ ﺒﻌﻴ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﺎ ﺍﺘﻔﺭ ـﺎ ـﺎ ـﺭﻕ‬ ‫‪‬ﻗﻨـ ﻤـ ﻨﺘﻔـ ‪‬‬ ‫ﻤﻬﻤـ‬ ‫ﺍﻴﺩﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻓـﻰ ﺍﻴـﺩﻯ ﺒﺘﻌـﺭﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻌﺯﻕ ..‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺍﻟﻔﺎﺱ ﺍﻟﻠـﻰ ﻓـﻰ ﻴـﺩ ﺠﻤـﺎل‬ ‫ﺘﺤﺭﺱ ﻗﺒـﺭ ﺼـﻼﺡ ﺍﻟـﺩﻴﻥ‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺎﺱ ـﻰ ﺭﺍﺱ ﺍﻟﻤـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﺍﻟﻔـ‬ ‫ﺘﺠﻤــﻊ ﻀــﺩ ﺍﻟﺼــﻠﻴﺒﻴﻴﻥ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻌﻤــ‬ ‫ـﺎل ﺍﺤﻨــ‬ ‫ﺍﻟﻌﻤــ‬ ‫ـﻴﻥ‬ ‫ـﺎ ـﻭﺓ ـﺘﻪ ﻭ ﺨﻤﺴـ‬ ‫ﻴـ ﻗـ ﺴـ‬ ‫ـﺎ ـﻭﺩ ـﻙ ﺍﻻ ـﺎل‬ ‫ﺤﻤـ‬ ‫ﻴـ ﻤﻌـ ‪ ‬ﻜﺘﻔـ‬ ‫ﺍﺤﻨـ ـﺎ ﻤﻌـ ـﺎﻙ ﺍﻟﺤ ‪‬ـ ـﺎﻟﻴﻥ‬ ‫ﻤ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ـﺎﻭﺩ ـﻭ ـﻙ ـﺎل‬ ‫ﻟـ ﻜﺘﻔـ ﻤـ‬ ‫ﺘﻌـ‬ ‫ﻭ ﻨﻌــﺎﻭﻥ ﻜﺘﻔــﻙ ﻤﻼﻴــﻴﻥ‬ ‫ـﻡ ﻭ ـﻪ ﻭ ﺩﻡ ﻭ ـﻴﻥ‬ ‫ﻁـ‬ ‫ﻤﻴـ‬ ‫ﻟﺤـ‬ ‫ـﻕ‬ ‫ـﻪ ﺒﺘﺨﻠــ‬ ‫ﺍﻷﺭﺽ ﺍﻟﻌﺭﺒﻴــ‬ ‫٣٢‬
‫ﺍﻴﺩﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻓـﻰ ﺍﻴـﺩﻯ ﺒﺘﻌـﺭﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻌﺯﻕ ..‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺭﺍﺠ ـل ﻭﺍﺤ ـﺩ ﻜ ـل ﺍﻟﺸ ـﻌﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺼﺭ ﻭ ﺴﻭﺭﻴﺎ ﺍﻟﻌﻴﻥ ﻭ ﺍﻟﻌـﻴﻥ‬ ‫ﻭﺍﺤــﺩ ﻭﺍﺤــﺩ ﺯﻯ ﺍﻟﻘﻠــﺏ‬ ‫ﻋﻤﺭ ﺍﻟﻘﻠﺏ ﻤـﺎ ﻴﺒﻘـﻰ ﺍﺘﻨـﻴﻥ‬ ‫ﻭ ﺍﺤﻨﺎ ﻨﻤـﺭ ﺒﻤـﺭ ﻭ ﺼـﻌﺏ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﺍﺤﻨﺎ ﻨﻔﻴﺽ ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﺸـﻁﻴﻥ‬ ‫ﻭ ﺍﻷﺭﺽ ﺘﻘ ـﻭل ﺩﻗ ـﺔ ﻜﻌ ـﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻴﻥ ـﺭﺠﻠﻴﻥ‬ ‫ـﺩﻩ ﺒﻤﻼﻴـ ﺍﻟـ‬‫ﻭﺍﺤـ‬ ‫ﺍﺤﻨﺎ ﺍﻟﻠﻰ ﺍﺤﻨﺎ ﺃﻗﻭﻯ ﻤﻥ ﺍﻟﺤﺭﺏ‬ ‫ﻟﻤﺎ ﺘﻘﻭل ﻟـﻰ ﺭﺍﻴﺤـﻴﻥ ﻓـﻴﻥ‬ ‫ﻗﻠﺒﻰ ﻴﻘﻭل ﻟـﻙ ﺠﻴﻨـﺎ ﻤﻨـﻴﻥ‬ ‫ﺸﻭﻑ ﺍﻟﺸﻤﺱ ﺍﻟﺸﻤﺱ ﺒﺘﺸـﺭﻕ‬ ‫ﺍﻴﺩﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻓـﻰ ﺍﻴـﺩﻯ ﺒﺘﻌـﺭﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻌﺯﻕ ..‬ ‫ﺴ‬ ‫٤٢‬
‫ﻓﻰ ﺨﻁ ﺍﻟﻨﺎﺭ‬ ‫ﻭﻻ ﻓﻰ ﻗﻠﺒـﻰ ﻭﻻ ﻋﻴـﻨ ‪‬ــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺍﻟﻌﻁﺸـﺎﻥ ﻤـﺎﻟﻴﺵ ﻤﻴـﻪ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻭﻻ ﺘﺸــﻴل ﺃﺭﺽ ﺭﺠﻠ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ــﻪ‬ ‫ـﻭﺘﻰ ﺍﻟﺠﺎﻴـ‬ ‫ــﻘل ﺨﻁـ‬ ‫ﻭﺘﻨـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﺎﻥ ﺍﻷﺭﺽ ﺘﺘﻁﻬــ‬‫ﻋﺸــ‬ ‫ﻭ ﻴﺭﺠﻊ ﻟﻰ ﺍﻟﺸـﺠﺭ ﻭ ﺍﻟـﺩﺍﺭ‬ ‫ﻋﻠـﻰ ﻁـﻭل ﺍﻟﺤـﺩﻭﺩ ﺃﺴـﻬﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻟﻴـﺎﻟﻰ ﻤـﺎ ﺘﻔـﺎﺭﻗﺵ ﻨﻬــﺎﺭ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺍﻟﻭﺍﻗـﻑ ﻓـﻰ ﺨـﻁ ﺍﻟﻨـﺎﺭ‬ ‫ﻭﺍﻨـﺎ ﺍﻟﻠـﻰ ﺤﻠﻔـﺕ ﺒ ـﺎﻷﺯﻫﺭ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﻰ ﻭ ﺒﺄﻤﻴ ـﻪ‬ ‫‪‬ـــ‬ ‫ﻭ ﺒﺎﻷﻗﺼـــ‬ ‫ـﻪ‬‫ﻭﻻ ـﻰ ـﻰ ﻭﻻ ﻋﻴﻨﻴـ‬ ‫ﻓـ ﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﻁـﻭل ﺍﻟﺤـﺩﻭﺩ ﻭﺍﻗـﻑ‬ ‫ـﺎ ـﺔ ـﻼﺡ ـﺩﻴﻥ‬ ‫ﺍﻟـ‬ ‫ﻫﻨـ ﻭﻗﻔـ ﺼـ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺒﻤﻼﻴـﻴﻥ ﻋـﺭﺏ ﺯﺍﺤـﻑ‬ ‫٥٢‬
‫ﻭ ﺒﺎﻟﻴﻭﻡ ﺍﻟﻠﻰ ﻀـﻬﺭﻩ ﺴـﻨﻴﻥ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺒﺎﺴـﻡ ﺍﻟﺸـﺭﻑ ﻭ ﺍﻟـﺩﻴﻥ‬ ‫ﻭﺍ ـﺎ ـﻡ ـﻼﻡ ـﺎﻟﻑ‬ ‫ﻨـ ﺒﺎﺴـ ﺍﻟﺴـ ﺤـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻪ ﺃﻏﻨﻴـ‬ ‫ـﻰ ـل ﺭﺼﺎﺼـ‬ ‫ﻓـ ﻜـ‬ ‫ـﻪ‬‫ﻭﻻ ـﻰ ـﻰ ﻭﻻ ﻋﻴﻨﻴـ‬ ‫ﻓـ ﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﺴــﻼﺡ ﺍﻟﺜــﻭﺭﻩ ﻤﺘــﺩﺭﺏ‬ ‫ـﻰ ـﻭﺭﻩ ـﺩ ـﻭﺭ‬ ‫ﻻﺒـ ﻴﺜـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺍﻟﺜـ‬ ‫ـ ‪‬ﺏ‬ ‫ـﺭﺏ ﻴﺘﻐـ ﺭ‬‫ـ ّﻰ ﺍﻟﻐـ‬ ‫ﻴﺨﻠـ ـ‬ ‫ﻴﺨﻠ ّﻰ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﺯﺍﻴـﺩ ﻨـﻭﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺒـﺄﻤﺭ ﺍﻟﺴـﻼﻡ ﺃﻀـﺭﺏ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺒـﺄﻤﺭ ﺍﻟﺴـﻼﻡ ﻤﻨﺼـﻭﺭ‬ ‫ـﻪ ـ ‪‬ﺏ‬ ‫ﺩﻯ ـل ﺭﺼﺎﺼـ ﺒﺘﻘـ ﺭ‬ ‫ﻜـ‬ ‫ﻭﻻﺩﻯ ﻤـ ــﻥ ﺤﻭﺍﻟﻴ ّـ ــﻪ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬‫ﻭﻻ ـﻰ ـﻰ ﻭﻻ ﻋﻴﻨﻴـ‬ ‫ﻓـ ﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺍﻟﻌﻁﺸـﺎﻥ ﻤـﺎﻟﻴﺵ ﻤﻴـﻪ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻭﻻ ﺘﺸــﻴل ﺃﺭﺽ ﺭﺠﻠ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ــﻪ‬ ‫ـﻭﺘﻰ ﺍﻟﺠﺎﻴـ‬ ‫ــﻘل ﺨﻁـ‬ ‫ﻭﺘﻨـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫٦٢‬
‫ﻟﻠﻤﻴﺩﺍﻥ‬ ‫ﻜل ﺤﻰ ﻓﻰ ﻤﺼـﺭ ﻴﺴـﻤﻊ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ـﺕ ـﺎ ـﻭﺓ ـﻼﺩﻯ‬ ‫ﺍﻨـ ِ ﻴـ ﻗـ ﺒـ‬ ‫ـﻭﺘﻰ ﻭ ـﺎﺘﺢ ـﺎﺩﻯ‬ ‫ﺯﻨـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ـل ـﺭ ـﻭﻡ ـﺎﺩﻯ‬ ‫ﻜـ ﻓﺠـ ﻴﻘـ ﻴﻨـ‬ ‫ﻭﺩﻨﻰ ﻤـﺎ ﺘـﺒﻁﻠﺵ ﺘﺴـﻤﻊ‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ﻴﺎ ﺸﻘﻴﻕ ﺯﺭﻋـﻰ ﻭ ﻗﻁﻨـﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﺴﻼﺡ ﻤﺎ ﺘﺴﻴﺒﺵ ﺤﻀـﻨﻰ‬ ‫ﻓﻰ ﻁﺭﻴﻕ ﺍﻟﻨﺼـﺭ ﺨـﺩﻨﻰ‬ ‫ﺃﻟﻑ ﺨﻁﻭﻩ ﺒﺨﻁـﻭﻩ ﺃﺴـﻤﻊ‬ ‫٧٢‬
‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ﻤﺎﺸﻰ ﻋﺎﺭﻑ ﻓـﻴﻥ ﻁﺭﻴﻘـﻰ‬ ‫ﻓﻴﻥ ﻋﺩﻭﻯ ﻭ ﻓﻴﻥ ﺼـﺩﻴﻘﻰ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻊ ﺨﻠﻴﺠـ‬ ‫ـﻴﺞ ﻴﺭﺠـ‬ ‫ﺍﻟﺨﻠـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺠﺒل ﻭ ﺍﻟﺴـﺭﺏ ﻴﺴـﻤﻊ‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ﻴــﺎ ﺩﻋــﺎ ﺃﻡ ﻭ ﺤﺒﻴﺒــﻪ‬ ‫ﻜل ﺩﻋـﻭﻩ ﺘﻘــﻭﻡ ﻜﺘﻴﺒـﻪ‬ ‫ﻓــﻰ ﻓﻠﺴــﻁﻴﻥ ﺍﻟﻘﺭﻴﺒــﻪ‬ ‫ﻜل ﻋـﻭﺩ ﻤﺸـﺘﺎﻕ ﺒﻴﺴـﻤﻊ‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫٨٢‬
‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﺨﻴـﺎﻡ ﻟﻴﻠـﻙ ﻨﻬـﺎﺭﻙ‬ ‫ﻭﻁﻨــﻙ ﺃﺭﺽ ﺍﻟﻤﻌــﺎﺭﻙ‬ ‫ـﺩﻯ ـﻙ ـﻰ ﺩﺍﺭﻙ‬ ‫ﺍﺒﻨـ ﻓـ‬ ‫ﺘﻭﻟـ‬ ‫ـﺎ ـل ـﺩﻨﻴﺎ ـﻤﻊ‬ ‫ﺘﺴـ‬ ‫ﻟﻤـ ﻜـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ـﺤﻴﺎﺘﻪ‬ ‫ـل ـﻌﺏ ﻭ ﺘﻀـ‬ ‫ﻜـ ﺸـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻨﻊ ﺤﻴﺎﺘـ‬ ‫ـﻨﻌﻪ ﻭ ﺘﺼـ‬ ‫ﺘﺼـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻊ ﺭﺍﻴﺎﺘـ‬ ‫ـﺒﺎﺡ ﻴﺭﻓـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺼـ‬ ‫ﻟﻠﺴ ـﻤﺎ ﺴ ـﺎﻋﺔ ﻤ ـﺎ ﻴﺴ ـﻤﻊ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ــﻴﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫‪‬‬ ‫ﺍﻟﻨﻔـــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫٩٢‬
‫ﺠﻤﻴﻠﺔ‬ ‫ﻟﺴ ــﻪ ـﻪ ـﻡ ﻭ ـﻘﺎ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻓﻴـ ﻅﻠـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﻭ ﻁﺭﻴــــﻕ ﻟﻠﻤﺸــــﻨﻘﻪ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻭﺏ ﻤﺘﻌﻠﻘــــ‬ ‫ﻭ ﻗﻠــــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺃﻁــﺭﺍﻑ ﺍﻟﺴــﻨﺎﻜﻰ‬ ‫ﻟﻜــ ـﻥ ﺍﻷﻴــ ـﺎﻡ ﻟﻨــ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴـــﺎ ﺠﻤﻴﻠـــﻪ ﻭ ﺩﻟﻨـــﺎ‬ ‫ﹼ‬ ‫ﺩﻤــﻙ ﺍﻟﻠــﻰ ﻗــﺎل ﻟﻨــﺎ‬ ‫ـﺎﻙ‬ ‫ـﻰ ﻏﻨــ ِ‬‫ـﺎ ﻨﻐﻨــ‬‫ﻜﻠﻨــ‬ ‫ﻴــﺎ ﺍﻟﻠــﻰ ﻋﺎﻴﺸــﻪ ﺍﻴــﺎﻡ ﺸــﺒﺎﺒﻙ ﺒــﺎﻟﺜﻭﺍﻨﻰ‬ ‫ﺘﺤﻠﻤـ ـﻰ ﻓـ ـﻰ ﻜـ ـل ﻓﺠـ ـﺭ ﺒﻔﺠـ ـﺭ ﺘـ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴــﺎ ﺍﻟﻠــﻰ ﻗﻠﺒــﻙ ﻤﺯﺭﻋــﺔ ﺤــﺏ ﻭ ﺃﻏــﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻼﻡ‬‫ـﺩﻴﻙ ﺍﻟﺴـــ‬‫ـﺎ ﺘﻬـــ‬‫ـﻌﻭﺏ ﻜﻠﻬـــ‬‫ﺍﻟﺸـــ‬ ‫ـﻙ‬ ‫ـﺕ ﺤﻭﺍﻟﻴـــ ِ‬ ‫ـﺎ ﻭﻗﻔـــ‬ ‫ـﻌﻭﺏ ﻜﻠﻬـــ‬ ‫ﺍﻟﺸـــ‬ ‫ـﺩﻴﻙ‬ ‫ـﺎ ـﻴﻥ ﺍﻴــ ِ‬ ‫ـﺕ ﻗﻠﻭﺒﻬــ ﺒــ‬ ‫ـﻌﻭﺏ ﺤﻁــ‬ ‫ﺍﻟﺸــ‬ ‫ـﻙ‬ ‫ـﺎﺩﻯ ﻋﻠﻴـــ ِ‬ ‫ـﻪ ﺒﺘﻨـــ‬ ‫ـﺎﻥ ﻤﻔﺘﻭﺤـــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺒﻴﺒـــ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﻙ ﺍﻻﺒﺘﺴـــ‬ ‫ـﻭﺍ ﻟـــ‬ ‫ـﺎﻤﻰ ﺍﺘﻌﻠﻤـــ‬ ‫ﻭﺍﻟﻴﺘـــ‬ ‫ـﺩﺕ‬ ‫ـﺎ ﺍﻨﺠﻠــ ِ‬ ‫ـﺎل ﻟﻤــ‬ ‫ــﻔﺎﺩﻯ ﺍﻟﻌﻴــ‬ ‫ـﺕ ﺒﺘــ‬ ‫ﻜﻨــ‬ ‫ـﺩﺕ‬ ‫ـﻪ ـﻥ ـﻭﻡ ـﺎ ﺍﺘﻭﻟـ ِ‬ ‫ـﺕ ـﻰ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜـ ﻤـ ﻴـ ﻤـ‬ ‫ﺍﻨـ ﻓـ‬ ‫٠٣‬
‫ﻻ ﺍﻟﺸــﻬﻴﺩ ﻴﻘــﺩﺭ ﻴﺨــﻭﻥ ﻋﻬــﺩﻩ ﻭ ﻻ ﺍﻨــﺕ‬ ‫ِ‬ ‫ـل ﺍﻵﻻﻡ‬‫ـﻰ ﻜــ‬‫ـﺕ ﻋﻠــ‬ ‫ـﻰ ﺤﻘﻴــ ِ‬‫ـﺎ ﺍﻟﻠــ‬‫ﻴــ‬ ‫ـﺫﺏ ﻭ ـﺎﺭﻙ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ـﻤﻙ ﺍﺘﻌـ‬‫ـل ـﺭﻕ ـﻰ ﺠﺴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻜـ ﻋـ‬ ‫ﻋ ﹶــ ـﺵ ﺍﻟﻔﻘــ ـﺭ ﻭ ﻤﻴــ ـﺎﺩﻴﻥ ﺍﻟﻤﻌــ ـﺎﺭﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ِﺸ‬ ‫ـﺎﺭﻙ‬ ‫ـ ّﺩ ﻨﻬـــ‬ ‫ـﻡ ﺒﺘﻭﻟـــ ـ‬ ‫ـﺭﺍﺥ ﺍﻷﻟـــ‬ ‫ﻭ ﺼـــ‬ ‫ﻋــ ـﺎﻭﺯﻩ ﻻﺨﻭﺍﺘــ ـﻙ ﻁﻔﻭﻟــ ـﻪ ﻭ ﺴــ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺍﻨــﺕ ﺼــﻭﺘﻙ ﻴــﺎ ﺠﻤﻴﻠــﻪ ﻤــﻥ ﺤﻨﺎﻨــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻤﻊ ﺃﺩﺍﻨــ‬ ‫ـﺎﻥ ﻨﺴــ‬ ‫ـﻤﻪ ﻋﺸــ‬ ‫ـﻪ ﺍﻟﻨﺴــ‬ ‫ﺘﺤﻤﻠــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻨﺒـ ـﺎﺕ ﻴﺤﻨـ ـﻰ ﻟـ ـﻪ ﻭ ﻴﺴـ ـﻜﺕ ﻋﻴﺩﺍﻨـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ﹼ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﺯل ﻭ ﺍﻟﺤﻤـــ‬ ‫ـﺭ ﺘﻨـــ‬ ‫ـﻭﺭ ﺍﻟﻔﺠـــ‬ ‫ﻭ ﻁﻴـــ‬ ‫ـﻬﺎ‬ ‫ـﺩ ﻨﺎﺴــ‬ ‫ـﺒﺎﺡ ﺒﺘﻌــ ‪‬‬ ‫ـﺭ ـﻰ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ﻭﺍﻟﺠﺯﺍﻴــ ﻓــ‬ ‫ـﻬﺎ‬‫ـﺭﺩ ﻨﻔﺴــ‬ ‫ـﻭﺘﻙ ﺍﺘــ ‪‬‬‫ـﻤﻌﺕ ﺼــ‬‫ـﺎ ﺴــ‬‫ﻟﻤــ‬ ‫ـﻬﺎ‬‫ـﻥ ﺃﺴﺎﺴــ‬‫ـ ‪‬ﺕ ﻤــ‬ ‫ـﺕ ﺍﻷﺭﺽ ﻭ ﺸــ ﺒ‬‫ﻁﺎﺒــ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﻥ ﺍﻟﻐﻤــ‬ ‫ـﺩﻯ ﻤــ‬ ‫ـﻤﺱ ﻋــ ‪‬‬ ‫ـﻌﺎﻉ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ﻭ ﺸــ‬ ‫ﻤـ ـﻥ ﺠﺒـ ـل ﻟﻠﺘـ ـﺎﻨﻰ ﻤـ ـﻥ ﺜـ ـﻭﺭﻩ ﻟﺜـ ـﻭﺭﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻫﺭﻩ‬‫ـﻭﺘﻙ ـﻰ ﻴﺠﻤ ـﻊ ـﺩﻨﻴﺎ ـﻰ ﻤﻅـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫‪‬ـ ﺍﻟـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﻴــﺎ ﺠﻤﻴﻠــﻪ – ﺍﻟﻁﻐــﺎﻩ ﻤــﺎ ﻟﻬﻤــﺵ ﺒﻜــﺭﻩ‬ ‫ـﺎﻡ‬‫ـﺔ ﺍﻻﻨﺘﻘــ‬‫ـﻰ ﻟﻴﻠــ‬‫ـﻪ ﻓــ‬‫ـﺕ ﻭﺭﺩﻴــ‬‫ﻭ ﺍﻨــ‬ ‫١٣‬
‫ـﻪ‬‫ـﺭﺍﻴﺱ ﻋﺭﺒﻴـــ‬‫ـﻙ ﻋـــ‬‫ـﻭﻻ ﺃﻤﺜﺎﻟـــ‬‫ﻟـــ‬ ‫ـﺎ ـﺎﻓﻭﺵ ـﻥ ـﺏ ﻴﻁ ــﺒﻬﻡ ـﺤﻴﻪ‬ ‫ﻀـ‬ ‫ﻠـ‬ ‫ﻤـ ﺤـ‬ ‫ﻤـ ﻴﺨـ‬ ‫ﻤــﺎ ﻜــﺎﻨﺘﺵ ﺍﺘﺤــﺭﺭﺕ ﻤﺼــﺭ ﻭ ﺴــﻭﺭﻴﻪ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﺩﺭ ﻴﻨــ‬ ‫ـﻴﻊ ﻴﻘــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺭﻀــ‬ ‫ـﺎﻥ ﺍﺒﻨــ‬ ‫ﻭﻻ ﻜــ‬ ‫ﻭﻻ ﻜـ ـﺎﻥ ﺠـ ـﻴﺵ ﺍﻟﺠﺯﺍﻴـ ـﺭ ﻓـ ـﻰ ﻁﺭﻴﻘـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﻤﺸـــﻰ ﻭ ﻴﺘـــﺎﺒﻊ ﻭ ﺴـــﺠﺎﻨﻙ ﻁﺭﻴـــﺩﻩ‬ ‫ـﺩﻩ‬ ‫ــﻡ ﺒﺭﻴـــ‬ ‫ـﺩﻨﻴﺎ ﻴﺘﺴﻠـــ ّ‬ ‫ـﺎﻡ ﺍﻟـــ‬ ‫ﻭ ﺤﻤـــ‬ ‫ـﻼﻡ‬‫ـﻕ ﺍﻟﻅـــ‬‫ـﺭﻕ ﻴﻨﺸـــ‬‫ـﺕ ﻟﻠﺸـــ‬‫ﻴﻠﺘﻔـــ‬ ‫ﻟﺴ ــﻪ ﻓﻴ ـﻪ ﻅﻠ ـﻡ ﻭ ﺸ ـﻘﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ـﻨﻘﻪ‬ ‫ـﻕ ﻟﻠﻤﺸـــ‬ ‫ﻭ ﻁﺭﻴـــ‬ ‫ﻭ ﻗﻠــــﻭﺏ ﻤﺘﻌﻠﻘــــﻪ‬ ‫ـﻨﺎﻜﻰ‬ ‫ـﻰ ـﺭﺍﻑ ﺍﻟﺴـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺃﻁـ‬ ‫ﺍﻷﻤـــ ـﺎﻨﻰ ﻗﺭ ‪‬ﺒـــ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺩﻴﻙ ﺍﻟﻁﻴﺒــ‬ ‫ـﻥ ﺍﻴــ‬ ‫ﻤــ‬ ‫ـﻪ ﻤﺭﺤ ـﺎ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ـﺎ ﺠﻤﻴﻠــ‬ ‫ﻴــ‬ ‫ﺍﻟـﺠـﺒﺎل ﺘﺤـﻤل ﻏـﻨـﺎﻙ‬ ‫ِ‬ ‫ﻭ ﺍﻷﺭﺍﻀـــﻰ ﺍﻟﺤـــﺭﻩ ﺘﺯﺤـــﻑ ﻟﻸﻤـــﺎﻡ‬ ‫٢٣‬
‫ﺤﻴﺎﺓ ﺒﺎﻗﻴﺔ‬ ‫ﺍﺴﻤﻪ ﻓﻰ ﺍﻟﺠﺭﻨـﺎﻥ ﻭ ﺍﻨـﺎ ﺒـﺎﻗﺭﺍ‬ ‫ﺼﻭﺭﺘﻪ ﻓﻰ ﺍﻷﻜﻔـﺎﻥ ﻭ ﺍﻨـﺎ ﺒـ ‪‬ﻩ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺘﺘﻭﻟــﺩ ﻤــ ‪‬ﻩ ﺘﻤــﻭﺕ ﻤــ ‪‬ﻩ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬ ‫ـﺩ ـ ‪‬ﺍﺕ ـﻭﺕ ـ ‪‬ﺍﺕ‬ ‫ﻤـ ﺭ‬ ‫ﺘﺘﻭﻟـ ﻤـ ﺭ ﺘﻤـ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺯﻤ ـﺎﻥ ﺨ ـﺩﻨﻰ ﻭ ﺠﺭﺠﺭﻨ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻭل ـﻰ ﺁﻩ ـﺎﻟﻘﻬﺭ ﻗﺭﺭﻨـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﻟـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺭ ﻤ ‪‬ﺭﻨــ‬ ‫ﺒ ـﻰ ﺩﺍﻕ ﺍﻟﻤــ ‪ ‬ﺭ‬ ‫‪‬ﻘــ‬ ‫ﻤﺎ ﺘﻨﺎﻤﻴﺵ ﻴﺎ ﺭﺍﺴﻰ ﻓـﻭﻕ ﻜﺘﻔـﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺕ ﺘﻁﻔـ‬ ‫ـﻭ ـﻭﻨﻰ ﻏﻤﻀـ‬ ‫ﻟـ ﻋﻴـ‬ ‫ـ ‪‬ل‬ ‫ـﺎ ـﻰ ﺒﺘﺤﻤ ــل ﻭ ﺒﺘﺤـ ﻭ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﻴـ ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﻜ ـل ﻴ ـﻭﻡ ﻟ ـﻪ ﻟﻴ ـل ﻤ ـﻥ ﺍﻷﻭل‬ ‫‪‬‬ ‫ـ ـ ـ ـ ـ‬ ‫ﺒ ـﺱ ﻟﻴ ـل ﻤ ـﺎ ﻋ ـﺎﺩﺵ ﺒﻴﻁ ـﻭل‬ ‫‪‬‬ ‫ـ ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠﻰ ﻤﺎﺕ ﻤﺎ ﻴﺩﻭﺭﺵ ﻓﻰ ﺍﻟﺴﺎﻗﻴﻪ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺎﻩ ﺒﺎﻗﻴــ‬ ‫ـﺘﺭﺍﻜﻴﻪ ﺤﻴــ‬ ‫ﺍﻻﺸــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻭﻩ ﻓﺭﺤﺎﻨــ‬ ‫ـﻤﻌﺘﻨﻰ ﻏﻨــ‬ ‫ﺴــ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺎ ﺍﻷﺭﺽ ـﻰ ﻁﺎﺭﺤﺎﻨـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﺃﻤﻨـ‬ ‫ﺸﻌﺭﺍ ﺒﻴﻀﺎ ﻓـﻰ ﺸـﻌﺭﻫﺎ ﺍﺴـﻤﻪ‬ ‫٣٣‬
‫ﺍﺴﻤﻪ ﻓـﻰ ﺍﻟﺠﺭﻨـﺎﻥ ﻭ ﺒﻴﺼـﺎﺭﻉ‬ ‫ﻨﺴﻤﻌﻪ ﻭ ﻨﺸـﻭﻓﻪ ﺼـﻭﺕ ﻓـﺎﺭﻉ‬ ‫ـﺩﻩ ﻤﺠﻤ ـﻪ ـﺎﺭﻉ‬ ‫‪‬ﻌـ ﺸـ‬ ‫ـﻪ ﻭﺤـ‬ ‫ﻗﺭﻴـ‬ ‫ﺍﺴـﻤﻪ ﻁـﺎﻟﻊ ﺸـﻤﺱ ﺒـﺎﻟﻤﺤﺭﺍﺕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫٤٣‬
‫ﻋﺩﻥ‬ ‫ﻴﺎ ﻋﺩﻥ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﻨﻬﺎﺭ ﺯﻯ ﺍﻟﻀﺤﻰ‬ ‫ﻓﺠﺭ ﺃﻋﻠﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﻟﻠﻰ ﺃﺒﻨﺎﺌﻙ ﻋﺒﺎﺩ ﺍﻟﺤﻕ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﻟﻠﻰ ﺃﻴﺎﻤﻙ ﺼﺤﺎﺒﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﻟﻠﻰ ﺍﺴﻤﻙ ﺠﻨﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺒﻴﺎﺭﻕ ﺨﻀﺭ‬ ‫ﺠﺒﻠﻙ ﻓﻰ ﺍﻟﺸﻤﺱ ﺃﺴﻁﻊ ﻤﻨﻬﺎ‬ ‫ﺯﻯ ﺩﻡ ﺍﻟﻤﺅﻤﻨﻴﻥ ﻋﻤﺭﻩ ﻤﺎ ﻴﻬﺭﺏ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻌﺭﻕ ﻋﻤﺭﻩ ﻤﺎ ﻴﻬﺭﺏ‬ ‫ﺍﻟﻤﻌﺎﺭﻙ ﺒﻨﻰ ﺁﺩﻡ‬ ‫ﺍﻟﺤﺩﻴﺩ ﺍﻟﺤﺩﺍﺩﻴﻥ‬ ‫ﺍﻟﺭﺼﺎﺹ ﺍﻟﺸﻬﺩﺍﺀ‬ ‫ﺍﻟﻁﺭﻴﻕ ﺍﻟﺸﻌﺏ‬ ‫ﺍﻟﺜﻭﺭﻩ ﻋﺩﻥ !‬ ‫ﺍﻟﺠﺩﻭﺩ ﻤﺎ ﺍﺘﻴﺘﻤﻭﺵ‬ ‫ﺍﻨﺕ ﻋﻴﻨﻰ ﺘﻌﻴﺵ ﻭ ﺘﻤﺸﻰ‬ ‫ﺍﻨﺕ ﻓﻰ ﺍﻟﻘﻠﺏ ﺍﻟﻌﻤﺎﺭ‬ ‫ﺍﻨﺕ ﻓﻰ ﺍﻷﺭﺽ ﺍﻟﻭﺘﺩ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﺨﺘﻼﻑ ﺍﻟﻠﻴل‬ ‫٥٣‬
‫ﺍﻨﺕ ﻓﻰ ﺍﻷﺨﺒﺎﺭ ﻨﺸﻴﺩﻯ ﺍﻟﻭﻁﻨﻰ‬ ‫ﺨﻠ ّﻰ ﻨﺒﻀﻙ ﻋﺩﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋﺭﻕ ﻨﺎﻓﺭ ﻓﻰ ﺍﻟﺠﺒﻴﻥ‬ ‫ﻜل ﻤﺅﻤﻥ ﻟﻪ ﻴﻘﻴﻥ‬ ‫ﻜل ﻤﺨﻠﺹ ﻤﺨﻠﺼﻴﻥ‬ ‫ﺨﻠـﻰ ﻨﺒﻀﻙ ﻋﺩﻨﻰ‬ ‫ﻜل ﻁﻠﻘﻪ ﻟﻸﻤﺎﻡ‬ ‫ﻤﺎ ﻴﻼﻗﻴﺵ ﻴﻭﻤﻙ ﺨﺘﺎﻡ‬ ‫ﺯﻯ ﺘﻭﺃﻡ ﺍﻻﻨﺘﻘﺎﻡ‬ ‫ﺨﻠـﻰ ﻨﺒﻀﻙ ﻋﺩﻨﻰ‬ ‫ﻗﻤﺢ ﺒﻴﺩﻕ ﺍﻟﺭﺤﺎﻴﻪ‬ ‫ﻋﻴﻨﻰ ﺤﺘﺴﺎﻉ ﺍﻟﻀﺤﺎﻴﺎ‬ ‫ﺼﺭﺨﺔ ﺍﻟﺩﻨﻴﺎ ﻤﻌﺎﻴﺎ‬ ‫ﺨﻠـﻰ ﻨﺒﻀﻙ ﻋﺩﻨﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﻋﺩﻥ‬ ‫ﺍﻨﺕ ﻓﻰ ﺍﻷﺨﺒﺎﺭ ﻨﺸﻴﺩﻯ ﺍﻟﻭﻁﻨﻰ‬ ‫ﺍﻟﺭﺍﻴﺎﺕ ﻤﺘﺤـﺩﻩ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺒﻴﻭﺕ ﺃﻭﻻﺩ ﻋﺭﺏ‬ ‫ﺤﻴﻨﺎ‬ ‫٦٣‬
‫ﺘﻌﺭﻑ ﺍﻟﻤﻭﻨﻪ ﻭ ﺘﻌﺭﻓﻨﺎ‬ ‫ﺍﻟﺒﻴﺒﺎﻥ ﺘﻔﺘﺢ ﻟﺒﻌﺽ‬ ‫ﺃﺭﻀﻨﺎ ﻭ ﺍﻷﺠﻨﺒﻰ‬ ‫ﻋﻴﻨﻪ ﺒﻴﻀﺎ ﻭ ﻤﺎﻟﻭﺵ ﻓﻴﻨﺎ ﺤﻴﺎﻩ‬ ‫ﻋﻴﻨﻪ ﺒﻴﻀﺎ ﻭ ﺍﻨﺕ ﻴﺎ ﺴﻼﻤﻰ ﺍﻟﺒﺼﻴﺭ‬ ‫ﺯﻯ ﻨﻅﺭﺓ ﻁﻔل‬ ‫ﺘﻤﻠﻙ ﺍﻟﺩﻨﻴﺎ ، ﺘﻤﻠ ّﻜﻨﻰ ﺍﻟﻤﺼﻴﺭ‬ ‫ـ‬ ‫٧٣‬
‫ﺍﻟﻭﺍﻟﺩ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﺭ ـﺏ ـﺎ ـﺏ ﺍﻟﻭﺍﻟـ‬ ‫ﺃﻜﺒـ ﻗﻠـ ﻴـ ﻗﻠـ‬ ‫ﻜﻠﻨﺎ ﺨﺎﻟﺩ‬ ‫ﺭﺍﻴﺢ ﻓﻴـﻥ‬ ‫ﺍﺤﻨــﺎ ﻨﺸــﻴﻠﻙ ﺠــﻭﻩ ﺍﻟﻌــﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺍﺤﻨــﺎ ﻨﺸــﻴﻠﻙ ﺠــﻭﻩ ﻋﻴﻭﻨﻨــﺎ‬ ‫ـﺎ ـﻌﺏ ـﻰ ﻟ ـﺔ ﻴﻭﻨﻴـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ﻓـ ﻴﻠـ‬ ‫ﺍﺤﻨـ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﺃﻋﻅــﻡ ﻓﺠــﺭ ﻁﻠــﻊ ﻉ ﺍﻟــﺩﻨﻴﺎ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﺩﻩ ـﻨﻔﺱ ﻭﺍﺤـ‬ ‫ـﻪ ﻭﺍﺤـ ﺒـ‬‫ﻭ ﻜﻠﻤـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﻭﻥ ﺒﻨﻘﻭﻟﻬـ‬‫ـﺕ ﻤﻠﻴـ‬‫ـﺎ ﺍﻟﻤﻴـ‬‫ﺍﺤﻨـ‬ ‫ﺍﺤﻨﺎ ﻤﻌﺎﻙ‬ ‫ﻭ ﺒﻼﺩﻨــﺎ ﺒﻌﺭﻀــﻬﺎ ﻭ ﺒﻁﻭﻟﻬــﺎ‬ ‫ﻤﺎﺸﻴﻪ ﻤﻌﺎﻙ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻪ ﻨﺎﻜﻠﻬــ‬ ‫ـﺭﻓﺵ ﺍﻟﻠﻘﻤــ‬ ‫ﻭ ﻻ ﻨﻌــ‬ ‫ﺇﻻ ﻤﻌﺎﻙ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﺭ ـﺏ ـﺎ ـﺏ ﺍﻟﻭﺍﻟـ‬ ‫ﺃﻜﺒـ ﻗﻠـ ﻴـ ﻗﻠـ‬ ‫٨٣‬
‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل‬ ‫ﻤﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨﺔ‬ ‫ﺃﻨﺼﺎﺭ ﺍﻟﺴﻼﻡ‬ ‫ﻜﺘﺒﺕ ﻗﺼﺎﺌﺩ ﻫﺫﺍ ﺍﻟﺠﺯﺀ ﻓﻰ ﺍﻟﻤﻌﺘﻘل ﺒﻴﻥ ﻋﺎﻤﻰ ٣٥٩١ ﻭ ٤٥٩١‬ ‫٩٣‬
‫ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺍﻟﻌﺎﺩل‬ ‫ـﺎﺭ ـﻼﻡ‬ ‫ـﻪ ﺃﻨﺼـ ﺴـ‬ ‫ـﺩﺍﻴﻥ ﻓﻴﺘﻤﻨـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﺤﻴﻁﺎﻨﻬﺎ ﻭ ﺃﺒﻭﺍﺒﻬﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﺼﺒﺎﺤﻬﺎ ﻭ ﻟﻴﺎﻟﻴﻬﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﻜ ـل ﺘﺤﻴ ـﻪ ﻴﻘﻭﻟﻬ ـﺎ ﺍﻟﺼ ـﺩﻴﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻷﺨﻭﻩ ﺃﻭ ﻷﺨﺘـﻪ ﻨﺼـﻴﺭﺓ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻤـﺯﺍﺭﻉ ﻓﻴﺘﻤﻨ ـﻪ ﺃﻨﺼ ـﺎﺭ ﺴ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺴﻨﺎﺒﻠﻬﺎ ﻭ ﻋﻴﺩﺍﻨﻬﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﻋﻴﺸﻬﺎ ﻭ ﺭﺯﻫﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ـﺔ ـﺭﻕ‬ ‫ـﺔ ﻭ ﻨﻘﻁـ ﻋـ‬ ‫ﻭ ـل ﺩﻗﻴﻘـ‬ ‫ﻜـ‬ ‫ﺒﺘﺴﺘﻬﻠﻙ ﺍﻟﻔـﺎﺱ ﻨﺼـﻴﺭﺓ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ـﺎﺭ ـﻼﻡ‬ ‫ـﻪ ﺃﻨﺼـ ﺴـ‬ ‫ـﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﺴـﻨﺎﻜﻰ ﺒﻨﺎﺩﻗﻬـﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺴﻨﺎﺒﻙ ﻤﻁﺎﻴﺎﻫـﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﻜل ﺭﺼﺎﺼـﻪ ﺘﺼـﻴﺏ ﺍﻟﻌـﺩﻭ‬ ‫ﻓﻰ ﻗﻠﻌﺔ ﺒﻴﺎﻥ ﻓﻭ ﻨﺼـﻴﺭﺓ ﺴـﻼﻡ‬ ‫٠٤‬
‫ﺍﻟﺩﻨﻴﺎ‬ ‫ﻻﻋﻴﺸﻬﺎ ﻜﺄﻨﻰ ﻓﻰ ﻏﻴﺭﻫـﺎ ﺤـﺎﻤﻭﺕ‬ ‫ﻭﻻ ﺍﻋﺭﻓﺵ ﺃﻨﻁﻕ ﻓﻰ ﻏﻴﺭﻫـﺎ ﻜـﻼﻡ‬ ‫ـﺎﺌﺭﻴﻥ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺜــ‬ ‫ـﺎ ﻤﻠﺤﻤــ‬ ‫ﻭ ﺍﻏﻨﻴﻬــ‬ ‫ﻭ ﺍﻏﻨﻴﻬـ ـﺎ ﺯﻯ ﻫـ ـﺩﻴل ﺍﻟﺤﻤـ ـﺎﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻴﻥ‬ ‫ـﻪ ـﻰ ـﺩﻯ ﺍﻟﻴﻤـ‬ ‫ﺃﺩﻯ ﺍﻟﺒﻨﺩﻗﻴـ ﻓـ ﺍﻴـ‬ ‫ﻜـ ـﺄﻥ ﻭﻻﺩﻯ ﻫـ ـﺎﺩﻭﻨﻰ ﺍﺒﺘﺴـ ـﺎﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺹ ـﺎﻤﻰ ـﻭﻡ ـﺩ ـﻭﻡ‬ ‫ﻴـ ﺒﻌـ ﻴـ‬ ‫ﻷﻴـ‬ ‫ﺃﺒـ‬ ‫ﻭ ﺍﺒﺹ ﻷﻋـﻭﺍﻤﻰ ﻋـﺎﻡ ﺒﻌـﺩ ﻋـﺎﻡ‬ ‫ﺃﻗﻭل ﻟﻴﻠﻰ ﻜﺎﻥ ﻓﻰ ﺍﻟﺘﻌﺎﺴـﻪ ﻁﻭﻴـل‬ ‫ﺘﻘ ـﻭل ﺍﻜﺴ ـﺏ ﺍﻟﻘﻠﻌ ـﻪ ﺘﻔﻨ ـﻰ ﺍﻵﻻﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺘﻔﻨ ـﻰ ﺍﻟﻤﻅ ـﺎﻟﻡ ﻭ ﺘﻔﻨ ـﻰ ﺍﻟﻅ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺎ ﻓﻴﺵ ﺸـﻤﺱ ﺍﻻ ﺼـﺒﺎﺡ ﺍﻻﻨﺘﻘـﺎﻡ‬ ‫ﻻﺠــﻭﻉ ﺁﻤــﺎل ﺍﻟﺸــﺒﺎﺏ ﻜﻠﻬــﺎ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﺍﺼ ‪‬ﺥ ﻜـﺄﻨﻰ ﻓـﻰ ﻴـﻭﻡ ﺍﻟﻔﻁـﺎﻡ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﻭ ﺍﺴﺭﺡ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻘﻠﻌـﻪ ﻨـﺎﺭ ﺍﻟﻐﻀـﺏ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻁﻌـ‬ ‫ـﺎ ـﺄﻥ ﺤﺠﺭﻫـ‬ ‫ﻭ ﺍﻁﻭﻟﻬـ ﻜـ‬ ‫ﻭ ﺍﻗﻭل ﻴﺎ ﺠﺩﻭﺩ ﻜﻠـﻭﺍ ﻤـﻥ ﻟﻘﻤﺘـﻰ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ﻭ ﻤﺸ ـﻭﺍ ـﺎﻯ ـﺯﻤﻥ ﻟﻸﻤـ‬ ‫ﹼـ ﻤﻌـ ‪ ‬ﺍﻟـ‬ ‫ـﺭ ـﺘﻜﻡ‬ ‫ـﺯ ﺍﻟﻘﻤـ ﺒﻨـ‬ ‫ﺃﺩﻯ ـﻴﺵ ﺨﺒﻴـ‬ ‫ﺍﻟﻌـ‬ ‫١٤‬
‫ﻤﺭﺍﺘﻰ ﺍﻟﻠﻰ ﺤﻁﺕ ﻓﻰ ﻜﻔـﻰ ﺍﻟﺤﺴـﺎﻡ‬ ‫ـﻴﻊ ـﺒﻜﻡ‬ ‫ـﺕ ـﻰ ﺍﻟﺭﻀـ ﺤـ‬ ‫ﻭ ﻋﻠﻤـ ﺍﺒﻨـ‬ ‫ﻭ ﺴﻬﺭﺕ ﻋﻠـﻰ ﻭ ﻋﻠﻴـﻪ ﻟﻤـﺎ ﻨـﺎﻡ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻻﺨﻠــﻰ ﺍﻟﻤﺭﺍﻜﺒﻴــﻪ ﻉ ﺍﻟﻀــﻔﺘﻴﻥ‬ ‫ﻴﺯﻓﻭﺍ ﺍﻟﺼـﺒﺎﺡ ﻭ ﺍﻟﻔـﺭﺡ ﻭ ﺍﻟﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﺍﺠﻴﺏ ﻜل ﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺍﻗﻭل ﻴـﺎ ﺃﻤـل‬ ‫ﻭ ﻜل ﺤﻤﺎﻤـﻪ ﻭ ﺍﻗـﻭل ﻴـﺎ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﺍﺼـﺒﺢ ﻋﻠـﻰ ﺍﻟﺸـﻌﺏ ﺒﺎﻷﻨﺎﺸـﻴﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎﻡ‬‫ـﻡ ﻋﻅـ‬‫ـﻭﻨﻰ ﻭﺭﺍﻫـ‬‫ﻭ ـﻭ ﺨﻠﻔـ‬ ‫ﻟـ‬ ‫ـﻴﺩ‬ ‫ـﺒﺢ ـﻰ ـﻌﺏ ﺒﺎﻷﻨﺎﺸـ‬ ‫ﺃﺼـ ‪ ‬ﻋﻠـ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ـﻴﺩ ـﻰ ـل ـﻌﻭﺏ‬ ‫ﻭ ﺒﺎﻷﻨﺎﺸـ ﻋﻠـ ﻜـ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﻭ ﺍﻁﻭﻑ ﻋﻠﻰ ﻜـل ﺍﻟﻤـﺩﺍﻴﻥ ﺴـﻌﻴﺩ‬ ‫ﺘــﺩﻕ ﻀــﻠﻭﻋﻰ ﻜــل ﺍﻟﻘﻠــﻭﺏ‬ ‫ـﺎﺕ‬‫ﻭ ﺃﻤ ـﻰ ـﻠﻡ ـﻰ ﺍﻷﻤﻬـ‬ ‫‪‬ـ ﺘﺴـ ﻋﻠـ‬ ‫ـﺎﺕ‬‫ـﻪ ـل ﺍﻟﻠﻐـ‬ ‫ـﻕ ﻓﻴﺘﻤﻨـ ﻜـ‬‫ﻭ ﺘﻨﻁـ‬ ‫٢٤‬
‫ﺍﻟ ِﻤﻰ‬ ‫ﺤ‬ ‫ﺘﺸﻕ ﺍﻟﻬﻭﺍ ﺸﻔﺘﻴﻥ‬ ‫ﻤﺎ ﺸﺎﻓﺵ ﻜﻤﺜﻠﻬـﺎ ﺴـﺎﺤﺭ ﻟﻤـﻰ‬ ‫ﻭ ﺃﺴﻤﻊ ﻟﻜـﻴﻥ ﺤـﺱ ﺁﻩ ﺍﻟﺤﻴـﺎﻩ‬ ‫ﻭ ﺁﻩ ﻴﺎ ﺠﻤﺎل ﺍﻟﻨﺠﻭﻡ ﻓـﻰ ﺍﻟﺴـﻤﺎ‬ ‫ﻭ ﻟﻤﺎ ﺒـل ﺍﻟﻨﺒـﺎﺕ ﻓـﻰ ﺍﻟﺴـﺤﺭ‬ ‫ّ‬ ‫ﻨﺎﺩﺍﻨ ـﺎ ﺍﻟﻨ ـﺩﻯ ﻭ ﻨﺎﻏﺎﻨ ـﺎ ﻭ ﻨﻤ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻭ ﺁﻩ ﺍﻟﺒﻨﺎﺕ ﻴﻨﺯﻟﻭﺍ ﻓـﻰ ﺍﻟﺼـﺒﺎﺡ‬ ‫ـﻠﻭﻉ ـﻠﻤﻪ ـﻠﻤﻪ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ـﺭﻥ ﺍﻟﻀـ‬ ‫ﺘـ‬ ‫ﻭﺍﻗﻊ ﻤﻥ ﺴـﺒﻊ ﺴـﻤﻭﺍﺕ ﺍﻟﺨﻴـﺎل‬ ‫ﻭ ﺘﺩﺒﺢ ﻋﻴـﻭﻨﻰ ﺼـﻭﺭ ﻤﺠﺭﻤـﻪ‬ ‫ﺼﻐﻴﺭﺘﻴﻥ ﺒﻴﺘﻠﻭﻭﺍ ﻓـﻰ ﻗﺒﻀـﺘﻴﻥ‬ ‫ﻭ ﺠﺴﻡ ﺍﻨﺸﺘﻡ ﻭ ﺍﻨﻀﺭﺏ ﻭ ﺍﺘﺭﻤﻰ‬ ‫ﻭ ﺼﺭﺨﻪ ﺘﻨﺎﺯﻉ ﻭ ﺼﺭﺨﻪ ﺘﻤﻭﺕ‬ ‫ﻭ ﺼﺭﺨﻪ ﺒﺘﻐـﺯل ﺨﻴـﻭﻁ ﺍﻟـﺩﻤﺎ‬ ‫ﻭ ﺍﺒﻭﻫﺎ ﻭﻗﻑ ﻋﻠﻰ ﺒـﺎﺏ ﺍﻟﺠﻨـﻭﻥ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﻋﺘﺒـﺎﺕ ﺍﻟﻁـﺭﺵ ﻭ ﺍﻟﻌﻤـﻰ‬ ‫ﻭ ﺸﻔﺘﻬﺎ ﻋﻴﻨـﻰ ﺒﺠﻔﻨـﻰ ﺍﺤﺘﻤـﺕ‬ ‫ﻭﻏﻤﻀﺕ ﺠﻔﻨـﻰ ﺒﻜﻔـﻰ ﺍﺤﺘﻤـﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﻨﺎﺱ ﺍﺒﻌـﺩﻭﻨﻰ ﻤـﺎ ﺘﺒﻌـﺩﻭﻨﻴﺵ‬ ‫٣٤‬
‫ﺩﻯ ﺘﺤﺕ ﺍﻟﺠﻔﻭﻥ ﺤﺎ ‪‬ﻩ ﻭ ﻤﻌﻠﻤـﻪ‬ ‫ﺯ‬ ‫ـﺎﺭ ـﻼﻡ‬ ‫ـﻪ ﺃﻨﺼـ ﺴـ‬ ‫ـﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﺘﺭﺩ ﺍﻟﻭﺤﻭﺵ ﻋﻥ ﻋﺫﺍﺭﻯ ﺍﻟﺤﻤـﻰ‬ ‫٤٤‬
‫ﺠﻴﺎﺏ‬ ‫))ﺩﻯ ﻜﺎﺴﺘﺭﻯ(( ﻓﻰ ﺩﻴﻥ ﺒﻴﺎﻥ ﻓﻭ ﻭﺤﻴـﺩ‬ ‫ﻤﺎ ﻴﺤﻠﻤـﺵ ﻏﻴـﺭ ﺒﺎﻟـﺩﻭﻻﺭ ﻭ ﺍﻟﻠﻘـﺏ‬ ‫ﻓﻰ ﻤﺨﺒـﺄﻩ ﺃﺴـﺨﻑ ﻤـﻥ ﺍﻟﺩﻭﺴـﻴﻬﺎﺕ‬ ‫ـﺏ‬ ‫ـﻭﻥ ﻭ ﺍﻟﺨﺸــ‬ ‫ـﻤﺎﻋﺔ ﺍﻟﺘﻠﻴﻔــ‬ ‫ﻭ ﺴــ‬ ‫ﻴﺩﻭﺭ ﻋﻠـﻰ ﻨﻔﺴـﻪ ﻤـﺎ ﻴﺭﺘـﺎﺡ ﻟﻬـﺎﺵ‬ ‫ﻴﺨﺎﻑ ﻴﺸـﺘﻜﻰ ﻟﻬـﺎ ﺍﻟﻨﻌـﺎﺱ ﻭ ﺍﻟﺘﻌـﺏ‬ ‫ـﺭ ـﺎﻟﻘﻤﺭﻴﻥ‬ ‫ـل ﺍﻟﻔﺠـ ﺒـ‬ ‫» ـﺎﺏ« ﺭﺍﺠـ‬ ‫ﺠﻴـ‬ ‫ـﺏ‬ ‫ـﻪ ـﻤﻪ ﺍﻨﻜﺘـ‬ ‫ـﻰ ـﻴﻥ ﻓﻴﺘﻤﻨـ ﺍﺴـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺠﺒـ‬ ‫ﻗ َـــﺭﻴﺘﻪ ﻭ ﻤــﺭ ﻋﻠــﻰ ﺸــﻔﺘﻰ‬ ‫ِ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺭﻭﺭ ﺍﻟﺭﻴﺎﺡ ﻭ ﺍﻟﻘﻠـﻭﺏ ﻓـﻰ ﺍﻟﻘﺼـﺏ‬ ‫ﺠﻴﺎﺏ ﺠـﺩﺭ ﻓـﻰ ﺃﺭﺽ ﺸـﻌﺒﻪ ﻤﺸـﻰ‬ ‫ﻭ ﺠﺫﻉ ﻋﻠـﻰ ﺍﻟﺠـﺩﺭ ﻗـﺎﻡ ﻭ ﺍﻨﺘﺼـﺏ‬ ‫ﻭ ﻏﺼﻥ ﻋﻠـﻰ ﺍﻟﺠـﺫﺭ ﻭﺭﻕ ﻭ ﻁـﺎﺏ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﻋﺼﻔﻭﺭ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻐﺼﻥ ﻏ ﱠـﻰ ﺍﻟﻐﻀـﺏ‬ ‫ﻨ‬ ‫ﻏﻀﺏ ﻉ ﺍﻟﻠﻰ ﺠﺫ ﻭ ﺤﻔﺭ ﻓـﻰ ﺍﻟﺠـﺩﻭﺭ‬ ‫ﻭ ﺩﺍﺱ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺠﺫﻭﻉ ﻭ ﺴـﻘﺎﻫﺎ ﺍﻟﻌﻁـﺏ‬ ‫ـﻔﻬﺎ ﻭ ـﻊ‬ ‫ﻤﻨـ‬ ‫ـﻭﻥ ﻭ ﻗﺼـ‬ ‫ﻭ ـﺹ ﺍﻟﻐﺼـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ـﺭﺏ‬ ‫ـﻤﺎ ﻭ ﺍﻟﻁـ‬ ‫ـﺎﻓﻴﺭ ﺍﻟﺴـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻌﺼـ‬ ‫ﻋﻠـ‬ ‫ـﺎﺏ ـﺭﺽ ـﻜﺘﻪ ـﻰ ـﺎﻥ‬ ‫ﺴـ ﻓـ ﻤﻜـ‬ ‫ﺠﻴـ ﺍﻋﺘـ‬ ‫٥٤‬
‫ﻋﻠﻴــﻪ ﺩﻡ ﻭﺍﻟــﺩﻩ ﻭﺠــﺩﻩ ﺍﻨﺴــﺤﺏ‬ ‫ﻭ ﻓﻰ ﻭﺩﺍﻨـﻪ ﺃﻏﻨﻴـﻪ ﻤـﻥ ﻤﻴـﺕ ﺴـﻨﻪ‬ ‫ﺘﻘــﻭل ﺍﻟﻔﺭﻨﺴــﺎﻭﻯ ﻜــﺎﻥ ﺍﻟﺴــﺒﺏ‬ ‫ﻭ ﻓﻰ ﺩﻤﺎﻏﻪ ﻋﻠـﻡ ﺍﻟﺒﺸـﺭ ﻓـﻰ ﻜﺘـﺎﺏ‬ ‫ـﺭ ﻭ ـﺩﻫﺏ‬ ‫ﺍﻟـ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺒﺸـ‬‫ـﻰ ﺤﻜﺎﻴـ‬‫ﺒﻴﺤﻜـ‬ ‫ﻭ ﻓﻰ ﺍﻴﺩﻴﻪ ﺭﻏﻴﻑ ﻓﻰ ﻓﺼـﺎﺤﺘﻪ ﻤﺨﻴـﻑ‬ ‫ﻤـﺎ ﻴﺨﻠﺼـﺵ ﻡ ﺍﻷﺴـﺎﻁﻴﺭ ﻭ ﺍﻟﺨﻁـﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤــﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨــﻪ ﺃﻨﺼــﺎﺭ ﺍﻟﺴــﻼﻡ‬ ‫ـﺵ ـﺭﺏ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻤﻌﻁـ ﻀـ‬ ‫ـﺎﺏ ﺒﻔﻭﻻﺫﻫـ‬ ‫ﺠﻴـ‬ ‫٦٤‬
‫ﺸﻌﺎﺭﺍﺕ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺍﻟﻌﺎﺩل‬ ‫ﻤـ ـﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨـ ـﻪ ﺃﻨﺼـ ـﺎﺭ ﺴـ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺩﻤﻴﻥ ﺍﻟﻐﻴﻁـ‬‫ـﻭﺯﻉ ـﻰ ﺍﻟﻤﻌـ‬ ‫ﻋﻠـ‬ ‫ﺘـ‬ ‫ﻤـ ـﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨـ ـﻪ ﺍﻨﺼـ ـﺎﺭ ﺴـ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒﺘﺒﻨــﻰ ﻭ ﺘﻭﺠــﺩ ﻋﻤــل ﻟﻠﺠﻤﻴــﻊ‬ ‫٧٤‬
‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل‬ ‫ﺍﻟﺸﻬﻴﺩ ﺍﻹﻴﺭﺍﻨﻰ‬ ‫ﻜﺘﺒﺕ ﻗﺼﺎﺌﺩ ﻫﺫﺍ ﺍﻟﺠﺯﺀ ﻓﻰ ﺍﻟﻤﻌﺘﻘل ﻋﺎﻡ ٣٥٩١‬ ‫٨٤‬
‫ﺍﻟﻔﺠﺭ‬ ‫ﻜﻼﻤــﻙ ﻴــﺎ ﺭﺤــﻴﻡ ﻟ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺭ ﻗﺭﺁﻨـ‬‫ـﺕ ـﻰ ﺍﻟﻔﺠـ‬ ‫ﻗﺭﻴـ ﻓـ‬ ‫ـﺭ ﺤﺭﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺭﺒﺕ ﺍﻟﻔﺠــ‬ ‫ﺸــ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻌﺎﻉ ﺴﻴ ــﺎل ـﻰ ﻓﻨﺠـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ـﺭﻗﻴﻪ‬ ‫ـﻤﻪ ﺸــ‬ ‫ـ ّﺕ ﻨﺴــ‬ ‫ﻭ ﻫﻠــ ـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻰ ﺤﺼــ‬ ‫ـل ﻋﻠــ‬ ‫ﺒﺘﺘﺨﺎﻴــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻔﻭﺭﻩ ﻤﺤﻨﻴــــ‬ ‫ﻭ ﻋﺼــــ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻁ ﺃﻏﺼــ‬ ‫ـﻴل ﻭ ﺘﺤــ‬ ‫ﺘﺸــ‬ ‫ـﺒﺎﺤﻴﻪ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ـﺕ ﻋﻠــ‬ ‫ﻭ ﻤﻠــ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻼﺩ ـﺎ ـﺎﻋﺵ ﺃﺤﻀـ‬ ‫ﺒـ ﻤـ ﺘﺴـ‬ ‫ﻤﺭﺍﻜﺒﻴـــــﻪ ﻤﺭﺍﻜﺒﻴـــــﻪ‬ ‫ﻋﻠـ ـﻰ ﺍﻟﺸـ ـﻁﻴﻥ ﻭ ﺸـ ـﺭﻴﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻡ ﻏﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ـﻰ ـﻰ ﻟﻠﺤﻤـ‬ ‫ﻓـ ﺒﻴﺘـ‬ ‫ـﻼﺙ ﺃﺯ ـﺎﺭ ـﻰ ـﺘﺎﻨﻰ‬ ‫ﻫـ ﻓـ ﺒﺴـ‬ ‫ﺜـ‬ ‫ﺒﺘﺭﻋـــﺎﻫﻡ ﻟـــﻰ ﻗﻤﺤﻴـــﻪ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﻌﺏ ﻴﻠﻘــ‬‫ـﺎﻙ ﺍﻟﺸــ‬‫ﻫﻨــ‬ ‫ﻋﻴﻨـــﻴﻬﻡ ﺁﻩ ﻴـــﺎ ﺤﻨﻴـــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﺍﻨﻰ‬ ‫ـﻬﺩ ﻋﻨــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ﻋﻴﻨﻴﻬــ‬ ‫٩٤‬
‫ﺸــﻤﻭﺱ ﺍﻻﻨﺘﺼــﺎﺭ ﺠﺎ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﺸـ ـﻌﺎﻋﻬﺎ ﺍﻟﻤﻨﺘﺼـ ـﺭ ﺠـ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﺭ ﺤﻭﺍﻟﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻊ ﺍﻟﻨــ‬ ‫ﻭ ﺸــ‬ ‫ﻭ ﻟـــﻡ ﺍﻟﻠﻴـــل ﻭ ﺤ ‪‬ـــﺎﻨﻰ‬ ‫ﻴ‬ ‫‪‬‬ ‫ــﻪ‬‫ـﻪ ﺍﻟﺒﺭﺘـﻘﺎﻨ ‪‬ـــ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﺨﻴﻭﻁـــ‬ ‫ﺒﺘﺘﺠﻤـــﻊ ﻋﻠـــﻰ ﺸـــﺎﻨﻰ‬ ‫ـﺎﻥ ـﻪ‬ ‫ﻭ ـﻔﺕ ﻋ ـﻰ ﺍﻟﺤﻴﻁـ ﺩﻴـ‬ ‫ﻠـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻤﻨـ ـﺎﺯل ﺤﺒـ ـﻰ ﻭ ﻏﻴﻁـ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻌﺒﻰ ﻤﻐﻨﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻭﻉ ﺸــ‬ ‫ﺠﻤــ‬ ‫ﺒﺭﺍﻴـــ ـﺎﺘﻰ ﻭ ﻗﻤﺼـــ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺠﻥ ﻭﺭﺩﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺩ ﺍﻟﺴــ‬‫ﺘﻬــ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ ّﻰ ﺒﻨﻴــ‬ ‫ـﻪ ﺘﻌﻠــ ـ‬ ‫ﻭ ﺘﺎﻨﻴــ‬ ‫ﻤﺸــﻴﺕ ﻟﻠﻤــﻭﺕ ﺒﺭﺠﻠ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒﺄﺭﻀــﻰ ﺒﺸــﻌﺒﻰ ﺒﺈﻴﻤــﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ــﻪ‬ ‫ـﺎ ﺴﻼﻤ ‪‬ــــ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﻭ ﻏﻨﻴﺘﻬــــ‬ ‫ﻹﻨﺴـــــﺎﻨﺘﻰ ﻭ ﺇﻨﺴــــﺎﻨﻰ‬ ‫ـﺘﺭﺍﻜﻴﻪ‬ ‫ـﺎ ﺍﺸــــ‬ ‫ﻭ ﻏﻨﻴﺘﻬــــ‬ ‫ﺒﺘــ ـ ‪‬ﻥ ﻓﺠــ ـﺭ ﺇﻴﺭﺍﻨــ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺩ‬ ‫ﻭ ﻏﻨﻴﺘﻬـــــﺎ ﺇﻴﺭﺍﻨﻴـــــﻪ‬ ‫ﻜـــﺄﻥ ﺃﺒـــﻭﻯ ﺼـــﺤﺎﻨﻰ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﺠ ـﺎﺏ ﻟ ـﻰ ﺍﻟﻠﻘﻤـﻪ ﻭ ﺍﻟﻤﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫٠٥‬
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765
3765

Recommended

3776
37763776
3776kotob arabia
 
3764
37643764
3764kotob arabia
 
1381
13811381
1381kotob arabia
 
3749
37493749
3749kotob arabia
 
157
157157
157kotob arabia
 
3769
37693769
3769kotob arabia
 
81
8181
81kotob arabia
 
3711
37113711
3711kotob arabia
 

Recommended

3776
37763776
3776kotob arabia
 
3764
37643764
3764kotob arabia
 
1381
13811381
1381kotob arabia
 
3749
37493749
3749kotob arabia
 
157
157157
157kotob arabia
 
3769
37693769
3769kotob arabia
 
81
8181
81kotob arabia
 
3711
37113711
3711kotob arabia
 
3775
37753775
3775kotob arabia
 
3774
37743774
3774kotob arabia
 
1666
16661666
1666kotob arabia
 
1625
16251625
1625kotob arabia
 
965
965965
965kotob arabia
 
1159
11591159
1159kotob arabia
 
574
574574
574kotob arabia
 
353
353353
353kotob arabia
 
3771
37713771
3771kotob arabia
 
5475
54755475
5475kotob arabia
 
1665
16651665
1665kotob arabia
 
409
409409
409kotob arabia
 
5348
53485348
5348kotob arabia
 
3748
37483748
3748kotob arabia
 
3651
36513651
3651kotob arabia
 
562
562562
562kotob arabia
 
735
735735
735kotob arabia
 
3788
37883788
3788kotob arabia
 
4814
48144814
4814kotob arabia
 
1086
10861086
1086kotob arabia
 
960
960960
960kotob arabia
 
764
764764
764kotob arabia
 

More Related Content

What's hot

What's hot (19)

3775
37753775
3775
 
3774
37743774
3774
 
1666
16661666
1666
 
1625
16251625
1625
 
965
965965
965
 
1159
11591159
1159
 
574
574574
574
 
353
353353
353
 
3771
37713771
3771
 
5475
54755475
5475
 
1665
16651665
1665
 
409
409409
409
 
5348
53485348
5348
 
3748
37483748
3748
 
3651
36513651
3651
 
562
562562
562
 
735
735735
735
 
3788
37883788
3788
 
4814
48144814
4814
 

More from kotob arabia

More from kotob arabia (20)

1086
10861086
1086
 
960
960960
960
 
764
764764
764
 
6487
64876487
6487
 
6205
62056205
6205
 
942
942942
942
 
96
9696
96
 
5962
59625962
5962
 
763
763763
763
 
6486
64866486
6486
 
745
745745
745
 
6204
62046204
6204
 
6435
64356435
6435
 
5961
59615961
5961
 
6182
61826182
6182
 
959
959959
959
 
941
941941
941
 
594
594594
594
 
762
762762
762
 
744
744744
744
 

3765

  • 1.
  • 3. ‫ﻃﺒﻘﺎ ﻟﻘﻮﺍﻧﲔ ﺍﳌﻠﻜﻴﺔ ﺍﻟﻔﻜﺮﻳﺔ‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫.‬ ‫אא‬ ‫א‬ ‫)ﻋـﱪ ﺍﻻﻧﱰﻧـﺖ ﺃﻭ‬ ‫א‬ ‫אא‬ ‫ﻟﻠﻤﻜﺘﺒــﺎﺕ ﺍﻻﻟﻜﱰﻭﻧﻴــﺔ ﺃﻭ ﺍﻷﻗــﺮﺍﺹ ﺍﳌﺪﳎــﺔ ﺃﻭ ﺍﻯ‬ ‫א‬ ‫ﻭﺳﻴﻠﺔ ﺃﺧﺮﻯ (‬ ‫א‬ ‫א‬ ‫.‬ ‫.‬ ‫א א‬
  • 4. ‫‪‬‬ ‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل ﻭﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ .................................................. ٦‬ ‫ﺑﻘﻮة اﻟﻔﻼﺣﻴﻦ و ﺑﻘﻮة اﻟﻌﻤﺎل ﺣﺮیﺔ • اﺷﺘﺮاآﻴﺔ • وﺣﺪة ............................... ٥١‬ ‫اﻟﺪم واﺣﺪ ........................................................................................ ٨١‬ ‫ﺟﻤﻴﻠﺔ............................................................................................. ٠٣‬ ‫ﺣﻴﺎة ﺑﺎﻗﻴﺔ ....................................................................................... ٣٣‬ ‫ﻋﺪن .............................................................................................. ٥٣‬ ‫اﻟﻮاﻟﺪ ............................................................................................. ٨٣‬ ‫ﻡﺪاﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨﺔ .................................................................................... ٩٣‬ ‫أﻥﺼﺎر اﻟﺴﻼم ................................................................................... ٩٣‬ ‫اﻟﺴﻼم اﻟﻌﺎدل .................................................................................... ٠٤‬ ‫اﻟﺪﻥﻴﺎ .............................................................................................. ١٤‬ ‫اﻟ ِﻤﻰ ............................................................................................ ٣٤‬ ‫ﺤ‬ ‫ﺟﻴﺎب ............................................................................................. ٥٤‬ ‫ﺷﻌﺎرات اﻟﺴﻼم اﻟﻌﺎدل......................................................................... ٧٤‬ ‫اﻟﺸﻬﻴﺪ اﻹیﺮاﻥﻰ................................................................................. ٨٤‬ ‫اﻟﻔﺠﺮ ............................................................................................. ٩٤‬ ‫اﻟﻤﺴﺌﻮﻟﻴﺔ ....................................................................................... ٢٥‬ ‫اﻟﻮرق ............................................................................................ ٣٥‬ ‫اﻟﺮﻏﻴﻒ .......................................................................................... ٥٥‬ ‫اﻷم ................................................................................................ ٦٥‬ ‫اﻟﻌﺼﻔﻮرة ....................................................................................... ٩٥‬ ‫٣‬
  • 5. ‫ﺣﺮیﺔ وﺱﻼم .................................................................................... ٢٦‬ ‫ﺣﻨﺒﻨﻰ اﻟﺴﺪ ...................................................................................... ٧٦‬ ‫ﻟﺤﻢ أوﻃﺎﻥﻰ و د ّﻰ ............................................................................ ١٧‬ ‫ﻡ‬ ‫ﻋﻠﻰ اﻟﺸﺮیﺎن ................................................................................... ٣٧‬ ‫ﻡﺼﺮ ﺣﺮﻩ ....................................................................................... ٤٧‬ ‫ﻡﺴﺎﺧﺮ ........................................................................................... ٦٧‬ ‫ﻓﺮﺣﺔ ............................................................................................. ٩٧‬ ‫ﻡﻦ ﺑﻴﺖ ﻟﺒﻴﺖ.................................................................................... ٤٨‬ ‫ﺁﻡﺎل اﻟﻤﻼیﻴﻦ.................................................................................... ٥٨‬ ‫ﻻﺑ ّ ... ﻡﻦ یﻮﻟﻴﺔ ............................................................................... ٧٨‬ ‫ُﺪ‬ ‫ﻋﺘﺒﺔ ﺣﻨﻴﻦ ...................................................................................... ٨٨‬ ‫أﻋﻤﺎل اﻟﺜﻮرة .................................................................................... ٢٩‬ ‫ورد ............................................................................................. ٨٠١‬ ‫اﻷﻡﻞ ............................................................................................ ٢١١‬ ‫٤‬
  • 6. ‫ﻨﺸﺭ ﻫﺫﺍ ﺍﻟﺩﻴﻭﺍﻥ ﻋﺎﻡ ٨٦٩١ ﻭﻴﻀﻡ ﻗﺼﺎﺌﺩ‬ ‫ﻜﺘﺒﺕ ﻤﻥ ﻋﺎﻡ ٣٥٩١ ﺇﻟﻰ ٧٦٩١‬ ‫٥‬
  • 7. ‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭ ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺎ ﻭﺭﺠــ‬‫ـﻭﺯﻉ ﻨﺴــ‬‫ـﺏ ﻴﺘــ‬‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻘﻠــ‬‫ﺒــ‬ ‫ـﻭﺍل‬ ‫ـﻰ ﺍﻷﻫــ‬ ‫ـﺏ ﻴﺘﺠﻤ ـﻊ ﻋﻠــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ﻭ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻘﻠــ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻌﻤـــ‬ ‫ـﺎﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭﺒـــ‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒـــ‬ ‫ﺒـــ‬ ‫ـﺎﻴل ﻭﺍﻟﻌ ـﺭﻕ ﺴﻴ ــﺎل‬ ‫‪‬ــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺩﻡ ﺴــ‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟــ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ـل ـﻥ ـﺎﻟﻰ ـﻭﺍل‬ ‫ﻁـ‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ـﺎﻷﺭﺽ ﺤﺎﻤـ ﻤـ ﻟﻴـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﻴﻠﻨﻰ ﺍﻟﻤﺂﺴــ‬ ‫ـﻰ ﺠﺒــ‬ ‫ـﻰ ﺸــ ‪‬‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻤﺎﻀــ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ﻤــﻥ ﻗﺒــل ﻤــﺎ ﺍﺘﻠ ﹼــﺕ ﺍﺘﻠ ﹼــﺕ ﻋﻠــﻰ ﺤﺒــﺎل‬ ‫‪‬‬ ‫ِ ﻔ‬ ‫ﹶ ﻔ‬ ‫ﻭﺒـ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﺤﺎﻀـ ـﺭ ﺍﻟﺼـ ـﺎﻋﺩ ﻤـ ـﻊ ﺍﻵﻤـ ـﺎل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺒــﺎﻏ ﹼﻰ ﺒﺎﻟﻐــﺩ ﻴﻜﺘــﺭ ﻟــﻰ ﺍﻟﺒﻨــﻭﻥ ﻭﺍﻟﻤــﺎل‬ ‫ﻨ‬ ‫ﺒــ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻷﻤﻬــ ـﺎﺕ ﻭﺒــ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻷﻁﻔــ ـﺎل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒــﺎﻏﻨﻰ ﺒــﺎﻟﺜﻭﺭﻩ ﻤــﻥ ﺸــﻬﺩﺍﺀ ﻭﻤــﻥ ﺃﺒﻁــﺎل‬ ‫ـﻼل‬‫ـﺎ ﺘﺤﻁـ ــﻡ ﺍﻷﻏــ‬ ‫ّــ‬ ‫ـﺩ ﻟﻤــ‬‫ـﺔ ﺍﻟﻴــ‬‫ﺒﻌﺎﻓﻴــ‬ ‫ﺒــ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﻤﻁﺭﻗــ ـﻪ ﻭﺒــ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﺴــ ـﻨﺩﺍل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒـ ـﺎﻏﻨﻰ ﺒـ ـﺎﻟﺠﺭﺡ ﺭﺍﻓـ ـﻊ ﺼـ ـﺭﺡ ﺍﻻﺴـ ـﺘﻘﻼل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺜﺎﺒــﺕ ﺍﻟــﺭﻜﻥ ﻤــﺎ ﻴﻘــﺩﺭ ﻋﻠﻴــﻪ ﺯﻟــﺯﺍل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻌﺏ ـﺩﻨﻰ ـﻌﺏ ـﺎﺒﻨﻰ ـﻌﺏ‬ ‫ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﺠـ‬ ‫ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﺨـ‬ ‫ـﺎﻏﻨﻰ ﺒﺎﻟﺸـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ـﻙ ـﺎ ﺍ ـﻭ ـﺭﺏ ـ ‪‬ﺍل‬ ‫ﻤـ ﻭ‬ ‫ﺃ ـﻰ ـﻰ ﻤﺤﺒﺘـ ﻴـ ﺒـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ﻏﻨـ ﻓـ‬ ‫ـﻌﺏ‬ ‫ـﻭﻩ ـﺭ ﻤﻨ ـﻰ ـﺩﻨﻰ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﹼـ ﺨـ‬ ‫ﻭﺍﻥ ـﺕ ﺍﻟﻐﻨـ ﺍﻜﺒـ‬ ‫ﻜﺎﻨـ‬ ‫ﻭﻗـﺎل ﻟـﻰ ﻤـﺎ ﺍﺨـﺩﻜﺵ ﺇﻻ ﻤـﻥ ﺍﻟﻁﺭﻴـﻕ ﺍﻟﺼـﻌﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ ـ ـ‬ ‫٦‬
  • 8. ‫ﻴﺎ ﺍﺒـﻭ ﺍﻟﻌـﺭﺏ ﻭﺍﺩﻯ ﻗﻠﺒـﻰ ﻓـﻰ ﺍﻟﺤـﺭﻭﻑ ﺍﻨﺼـﺏ‬ ‫ـ ‪‬ﺍل‬ ‫ـﺭﺏ ﻤــ ﻭ‬‫ـﻭﻥ ﺍﻟﻌــ‬‫ـﺎﻟﻰ ﻭﺒﻌﻴــ‬‫ـﻰ ﺒﻠﻴــ‬‫ﻏﻨــ‬ ‫ﻴــﺎ ﺍﺒــﻭ ﺍﻟﻘﻠــﻭﺏ ﺍﻟﻠــﻰ ﺒﺘﺴــﻨﺒل ﻭﺒﺘﺯﻫــ ّﺭ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻴﻠﻬﺎ ﻭﺘﻌﻤ ـﺭ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺎﻩ ﻭﺘﺸــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺤﻴــ‬ ‫ـﻰ ﺒﺘﺒﻨــ‬ ‫ﻭﺍﻟﻠــ‬ ‫ـﻪ ﻭﻴﻌﺒ ـﺭ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ـﻕ ﻨﻔﺴـ‬‫ـﻪ ﻴﻁﻠـ‬‫ـﺎ ـﻰ ـﻥ ﻨﻔﺴـ‬ ‫ﺃﻨـ ﻗﻠﺒـ ﻤـ‬ ‫ـ ﻭﺭ‬ ‫ـﺎل ﻭﻴﻐﻨــ‬ ‫ـﻰ ﻭﻴﺼــ ‪‬‬ ‫ـﻪ ﺒﺠﻤــ‬ ‫ـﻥ ﻓﺭﺤﺘــ‬ ‫ﻋــ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﻡ ﺍﻻﺨﻀــ‬ ‫ـﺕ ﺍﻟﻌﻠــ‬ ‫ـﺭﻴﻥ ﻭﻋﻠﻴــ‬ ‫ـﺕ ﺒﺤــ‬ ‫ﻓﺘﺤــ‬ ‫ﻁﻠﻘـــﺕ ﺴـــﺭﺒﻴﻥ ﺘﻘﺒـــل ﻓﻴﻨـــﺎ ﻭﺘﺒ ‪‬ـــﺭ‬ ‫ﺤ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﺒﺎﺡ ﺃﻜﺒـ‬‫ـﺤﻴﺘﻨﺎ ﺒﺼـ‬‫ـﺒﺎﺡ ﻭ ـﺕ ﺼـ‬ ‫ﺍﻨـ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺼـ‬‫ﻗﻠﻨـ‬ ‫ﻴــﻭﻡ ﺍﻟﻘﻨــﺎل ﺍﻨــﺕ ﺠﺩﺩﺘــﻪ ﺒﻴــﻭﻡ ﺍﻻﺯﻫــﺭ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﻰ ﺍﻟﻤﻨﺒــ‬‫ـﺎﻟﻊ ﻋﻠــ‬‫ـﺎل ﻁــ‬‫ـﺭ ﺠﻤــ‬‫ﺍﷲ ﺃﻜﺒــ‬ ‫ﻨﻔــﺱ ﺍﻟﺸــﻬﻴﺩ ﻋﻠــﻰ ﻋﻤــﺩﺍﻥ ﺍﻟﺤــﺭﻡ ﻜ ‪‬ــﺭ‬ ‫ﺒ‬ ‫ـﺎﻨﻙ ﺍﺘﻔﺠ ـﺭ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺩ ﻟﺴــ‬‫ـﻭﻁﻥ ﺩﻡ ﻋﻨــ‬‫ـل ﺍﻟــ‬‫ﻜــ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺕ ﻷ ﺒﺘﺯﻤﺠـــ‬ ‫ـﻕ ﻁﻠﻌـــ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺤـــ‬ ‫ﻭﻜﻠﻤـــ‬ ‫ـﺎ ﻴﺘﻌﻤ ـﺭ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻰ ﻭﻟﻤــ‬ ‫ـﺎ ﻴﺭﻤــ‬ ‫ـﻼﺡ ﻟﻤــ‬ ‫ﺯﻯ ﺍﻟﺴــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺍﻟــﺩﺨﻴل ﺍﻟﻠــﻰ ﻨــﺎﺯل ﺘــﺎﻨﻰ ﻴﺴــﺘﻌﻤﺭ‬ ‫ﻭﻗــﻑ ﻭﺒﻜــﺭﻩ ﻓــﻰ ﻤــﻭﺝ ﺍﻟﺒﺤــﺭ ﻴﺩﺤــﺩﺭ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﻰ ﺩﺭﺍﻉ ﺍﻻﻋﺴــ‬‫ـﺎﺒﺭ ﻓــ‬‫ـﺎ ﺩﺭﺍﻉ ﺃﻡ ﺼــ‬‫ﻫﻨــ‬ ‫ـﻪ ﻭﻻ ﺍﺘﻐﺒ ـﺭ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻊ ﻨﻔﺴــ‬ ‫ـل ﻻ ﺍﻨﻘﻁــ‬ ‫ـﺎ ﻨﺒﻴــ‬ ‫ﻫﻨــ‬ ‫ـ ﺩﺭ‬ ‫ـﻭﻥ ـﺱ ﺘﺘﺼـ ‪‬‬ ‫ﻨﻔـ‬ ‫ـﻌﻴﺩ ﺃ ـﻑ ﻤﻠﻴـ‬ ‫ﻟـ‬ ‫ـﺎ ﺒﻭﺭﺴـ‬‫ﻫﻨـ‬ ‫ـﺫﺭ‬ ‫ـﺎﻨﻴﻥ ﺃﻨــ‬ ‫ـﻌﻭﺏ ﺃﻴ ـﺩﺘﻨﺎ ﻭﺒﻭﻟﺠــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ﻫﻨــ‬ ‫٧‬
  • 9. ‫ﻫﻨـ ـﺎ ﺍﻟﺘـ ـﺎﺭﻴﺦ ﻫﻨـ ـﺎ ﻟﻴﻠـ ـﺔ ﺴـ ـﺒﻌﻪ ﻨـ ـﻭﻓﻤﺒﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻫﻨــﺎ ﺍﻟــﺯﻋﻴﻡ ﺍﻟﻠــﻰ ﻴﻌــﺭﻑ ﺸــﻌﺒﻪ ﻭﻴﻘــﺩﺭ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺭﺍﺏ ﺍﻻﺤﻤــ‬ ‫ـﺎﻟﻰ ﻭ ﻫﻤ ـﺎﺕ ﺍﻟﺘــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻴﺭ ﺍﻟﻠﻴــ‬ ‫ﺴــ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﺩﻩ ﺠﻤـ‬ ‫ـﺩ ـﺩ ﻭﺍﺤـ‬ ‫ـﺎ ـﺭﺏ ـﺏ ﻭﺍﺤـ ﻴـ‬ ‫ﻗﻠـ‬ ‫ﻫﻨـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺤـ ـﺭﺏ ﻗﺎﻟـ ـﺕ ﺴـ ـﻼﻡ ﻭﺍﻟﺴـ ـﺠﻥ ﺤﺭ ‪‬ـ ــﻪ‬ ‫ﻴ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺸــﻤﺱ ﻁﻠﻌــﺕ ﻭﻜﺎﻨــﺕ ﺸــﻤﺱ ﻤﺼــﺭﻴﻪ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻼﻡ ـﺎ ـﺎﺩﻕ ﺍﻟﻨﻴـ‬ ‫ﻴـ ﺼـ‬ ‫ـﺭﺕ ﺍﻟﺴـ‬‫ـﺎ ـﻰ ﻨﺼـ‬ ‫ﻴـ ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﻜﺎﻨــﺕ ﻤــﻥ ﺍﻟﺸــﺭﻕ ﻤــﻥ ﺇﺨــﻼﺹ ﻭﺤﻨ ‪‬ــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻪ ﺍﻟﺠﺎﻴــ‬ ‫ـﻪ ﻭﺍﻟﻤﻌﺭﻜــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜــ‬ ‫ـﺎﺩﺭ ﻋﻠــ‬ ‫ﻗــ‬ ‫ﺤــﻁ ﺍﻟﺤﻤــﺎﻡ ﻋﻠــﻰ ﻜﺘﻔــﻙ ﻜــل ﺘﻀــﺤﻴﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺒﺢ ﻭﺭﺩﻴـــ‬ ‫ـﻴﻥ ﻭﺍﻟﺼـــ‬ ‫ـﻬﺭﺕ ﻭﺭﺩﻴﺘـــ‬ ‫ﺴـــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺎﻥ ﺍﻟﻤﺭﺍﻜﺒﻴـــ‬ ‫ـﺭ ﺃﻟﺤـــ‬ ‫ـﺕ ﻟﻠﺒﺤـــ‬ ‫ﺭﺠﻌـــ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺒﺎﺤﻴﻪ‬‫ـﺎﺱ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ـﻭ ﺃﻨﻔــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺠــ‬ ‫ﻤﺭ ـﺕ ﻓــ‬ ‫‪‬ﺤــ‬ ‫ﻭﺍﻟﺯﻨــــﺩ ﺸــــﻤﺭ ﻭ ﺯﻑ ﺍﻷﺭﺽ ﻭﺍﻟﻤﻴــــﻪ‬ ‫ﻤـــﻥ ﺸـــﻁ ﻟﻠﺘـــﺎﻨﻰ ﻭﺍﻟﻌـــﺎﻟﻡ ﻤﻌﺩﻴـــﻪ‬ ‫ـﻨﺎﻴﻌﻴﻪ‬‫ـﺎﺕ ﺍﻟﺼـــ‬‫ـﻪ ﺩﻗـــ‬‫ـﺏ ﺩﻗﺎﺘـــ‬‫ﻭﺍﻟﻘﻠـــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺎﻩ ﺩﻴــ‬ ‫ـﻌﺩ ﺒﺎﻟﺤﻴــ‬ ‫ـﻕ ﻨﺴــ‬ ‫ـﺎ ﺤــ‬ ‫ـﺒﺢ ﻟﻨــ‬ ‫ﺼــ‬ ‫ﻭ ﺤـــﻕ ﻨﺤﻠـــﻡ ﻭﻨﺴـــﻌﻰ ﻟﻜـــل ﺃﻤﻨﻴـــﻪ‬ ‫ﻭﺍﺴـــﺄﻟﻨﻰ ﻻﺒـــﺩ ﻗﻠﺒـــﻰ ﻴـــﺭﺩ ﺃﻏﻨﻴـــﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﻟﻠـﻰ ﺍﻨـﺕ ﻤـﺵ ﺭﺍﺡ ﺘﺨﻠ ّــﻰ ﻟﻸﻤـﺎﻨﻰ ﺴـﺅﺍل‬ ‫ـ‬ ‫٨‬
  • 10. ‫ﺒــﻼﺩﻯ ﺤــﺭﻩ ﺒﻨﻴــﺕ ﻋﻠــﻰ ﻏﺼــﻨﻬﺎ ﻋﺸــﻰ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺏ ﺒﺘـﻔﻁـ ــﺭﻨﻰ ﻭ ﺘﻌﺸــ‬ ‫ّــ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺤــ‬‫ﻭ ﻟﻘﻤــ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻡ ـﺎ ﻴﻌﻴﺸـ‬ ‫ـﺎ ـﺎﻭﺯ ـﻰ ـﻴﺵ ﻭ ﺍﻟﻅﻠـ ﻤـ‬ ‫ﺍﺒﻨـ ﻴﻌـ‬ ‫ﺃﻨـ ﻋـ‬ ‫ﻭﻻ ﺘﺭﺴــﻡ ﺍﻟﺸــﻤﺱ ﺇﻻ ﺍﻟﻨــﻭﺭ ﻋﻠــﻰ ﻭﺸــﻰ‬ ‫ﺃﻭ ﻀــﻠﻙ ﺍﻟﻠــﻰ ﻓــﻰ ﺃﻤﺎﻨــﻪ ﺒﺘﻜﺒــﺭ ﺍﻷﺠﻴــﺎل‬ ‫ﹼ‬ ‫ﺒﻼﺩﻨـــﺎ ﺤـــﺭﻩ ﺤﻀـــﻨﻨﺎ ﺃﻫﻠﻨـــﺎ ﻭ ﺒﻴﺘﻨـــﺎ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﺩ ﻏﺭﺒﺘﻨــ‬ ‫ـﺎ ﺒﻌــ‬ ‫ـﻕ ﺍﻟﺘﻘﻴﻨــ‬ ‫ـﺎ ـﻰ ﺩﻤﺸــ‬ ‫ﻫﻨــ ﻓــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺼــﺭﺨﻪ ﻭﺍﺤــﺩﻩ ﻁﻠﻘﻨﺎﻫــﺎ ﻭ ﺠﺎﻭﺒﺘـــﻨﺎ‬ ‫ﺤﻘﻴﻘــﻪ ﻭﺍﺤــﺩﻩ ﺍﻟﻠــﻰ ﺘﺤــﺕ ﺍﻟﺠﻠــﺩ ﺼــﺎﺒﺘﻨﺎ‬ ‫ــﻨﺎ‬‫ـﻴﻥ ﻭ ﻨﺎﻭﺒﺘـ‬‫ـﺎﻡ ـﻰ ﺍﻷﺭﻀـ‬ ‫ﻭ ـﻬﺭﺕ ﺍﻟﺸـ ﻋﻠـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺎﻥ ﻭ ﻨﺒﺘﻨــ‬‫ـﻰ ﺍﻟﻭﺩﻴــ‬‫ـﺎ ﻓــ‬‫ـﺩﻡ ﺯﺭﻋﻨــ‬‫ﻭ ﺍﻟــ‬ ‫ـﺎﺹ ـﺎ‬ ‫ﺒﺘﻨـ‬ ‫ـﺎﺹ ـﺕ ﺍﻟﺭﺼـ‬ ‫ﺘﺤـ‬ ‫ﻗﻴ ـﺎ ـﺕ ﺍﻟﺭﺼـ‬ ‫‪‬ﻠﻨـ ﺘﺤـ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻼﻡ ﻋﺭﻭﺒﺘﻨــ‬ ‫ـﻰ ﺃﻋــ‬ ‫ـﺎﻡ ﻋﻠــ‬ ‫ـﺤﻴﺕ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ﻭ ﺼــ‬ ‫ـﺒﺎﺒﺘﻨﺎ‬ ‫ـﺭﻕ ﺼــ‬ ‫ـﺒﺎ ﻭ ﺸــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ـﺭ ﻋﻠﻴﻨــ‬ ‫ﺨﻁــ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻭﺍﻕ ﻭ ﺠﺎﺒﺘﻨــ‬ ‫ـﻰ ﺃﺸــ‬ ‫ـﻭﺍﻕ ﻋﻠــ‬ ‫ـﺎ ﺃﺸــ‬ ‫ﺤﻤﻠﺘﻨــ‬ ‫ﻤـــﻥ ﺍﻟﺠﺯﺍﻴـــﺭ ﻨﺸـــﻕ ﺍﻟﻠﻴـــل ﺒﺤﺭﺒﺘﻨـــﺎ‬ ‫ـﺒﺘﻨﺎ‬‫ـﻥ ﺍﻷﺭﺩﻥ ﻭ ﻏﻀــ‬‫ـﺩﺒﻭﺡ ﻤــ‬‫ـﺭﻕ ﻤــ‬‫ﻭ ﺒﻌــ‬ ‫ﻤـــﻥ ﺍﻟﻔـــﺭﺍﺕ ﻭﺤﻤﻠﻨـــﺎ ﻟـــﻙ ﻤﺤﺒﺘﻨـــﺎ‬ ‫ﻡ ﺍﻷﺭﺯ ﻭ ﺍﻟﻨﺒـــﻊ ﻗﺎﺼـــﺩﻴﻥ ﺴـــﺒﻊ ﻏﺎﺒﺘﻨـــﺎ‬ ‫ـﺒﺎل‬‫ـﺕ ـﻰ ﺍﻷﺸـ‬ ‫ـﺏ ـﻭ ﻁﻠﻴـ ﻋﻠـ‬ ‫ـﻡ ﺍﻟﻘﻠـ ﻟـ‬‫ـﺎ ﻤﻠﻬـ‬‫ﻴـ‬ ‫٩‬
  • 11. ‫ـﺎﻫﺩ‬ ‫ـﺩﻨﻴﺎ ﺒﺘﺸــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟــ‬ ‫ـﺕ ﻭ ﺸ ـﺒﺕ ﻤﻌﺎﻨــ‬ ‫ﹶــ ‪‬‬ ‫ﻁﻠﻴــ‬ ‫ـﺩ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﻭﺍﻟــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﻓﺭﺤــ‬ ‫ـﺩ ﺍﻟﺠﻤﻬﻭﺭﻴــ‬ ‫ـﻰ ﻤﻭﻟــ‬ ‫ﻓــ‬ ‫ﻜــل ﺍﻟﻀــﻠﻭﻉ ﺍﻟﻠــﻰ ﻓﻴﻨــﺎ ﺘﻐ ﹼــﻰ ﻭ ﺘﺠﺎﻫــﺩ‬ ‫ﻨ‬ ‫ﺘﻌﻠ ّـــﻰ ﺼــﻭﺘﻨﺎ ﺘﻌﻠﻴﻨــﺎ ﻓــﻰ ﻨﻔــﺱ ﻭﺍﺤــﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ ﻨﺘﻌﺎﻫـــﺩ‬‫ـﻊ ﺍﻟﺤﺭﻴــ‬‫ـﻼﻡ ﻭ ﻤــ‬‫ـﻊ ﺍﻟﺴــ‬‫ﻤــ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﺎ ﺍﻟﺨﺎﻟـ‬‫ـﺎل ـﻰ ﺯﺤﻔﻨـ‬ ‫ـﺎ ـﺎﻙ ـﺎ ﺠﻤـ ﻓـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﺍﺤﻨـ ﻤﻌـ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﻊ ﻭﻻ ﺘﻨﺸــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻷﺭﺽ ﻻ ﺘﺭﺠــ‬ ‫ـﺩﻤﻨﺎ ﻋﻠــ‬ ‫ﻗــ‬ ‫ـﺩﻡ‬ ‫ـﺩﻡ ﺍﺘﻘــ‬ ‫ـﺎل ﺍﺘﻘــ‬ ‫ـﺎﻙ ـﺎ ﺠﻤــ‬ ‫ـﺎ ﻤﻌــ ﻴــ‬ ‫ﺍﺤﻨــ‬ ‫ـﺘﺤﻜﻡ‬ ‫ـﺎﻡ ﻭ ﻨــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻷﻴــ‬ ‫ـﻡ ﻋﻠــ‬ ‫ـﺒﺤﻨﺎ ﻨﺤﻜــ‬ ‫ﺼــ‬ ‫ـﺕ ـﺘﻜﻠﻡ‬ ‫ـﺎ ﺍﻨــ ﺘــ‬ ‫ـﺎ ﻟﻤــ‬ ‫ـﻤﻊ ﻟﻨــ‬ ‫ـﺩﻨﻴﺎ ﺘﺴــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟــ‬ ‫ـﻰ ﻭ ﻋﻠـ ــﻡ‬ ‫ّـ‬ ‫ـﺩ ﺍﻷﺠﻨﺒـ‬ ‫ـﻭﺘﻙ ـﺭ ـﻰ ﺤﺩﻴـ‬ ‫ﺤﻔـ ﻓـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﻭ ﻤــﺎ ﻜــﺎﻨﺵ ﻗﻠﺒــﻪ ﺍﻟﺘﻌــﻴﺱ ﺍﻟﺨــﺎﻭﻯ ﻴــﺘﻌﻠﻡ‬ ‫ـﻭﻡ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺍﺘﻜــ ‪‬‬ ‫ـﻰ ﺩﻭﻻﺭﺍﺘــ‬ ‫ـﻪ ﻋﻠــ‬ ‫ـﻊ ﻤﺩﺍﻓﻌــ‬ ‫ﺠﻤــ‬ ‫ﻤــﻴﻥ ﺍﻟﻠــﻰ ﺨــﻼﻩ ﻴــﺩﻭﺱ ﺍﻟﺒــﺭ ﻭ ﻴﺨ ‪‬ـــﻡ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﻤــﻴﻥ ﺍﻟﻠــﻰ ﻭﻻﻩ ﻋﻠــﻰ ﺒــﻼﺩ ﺍﻟﻌــﺭﺏ ﻗــﻴﻡ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻡ‬‫ـﻪ ﻭ ﺍﺘﻨﺴــ‬‫ـﺭﺍﻕ ﻟﺤ ـﻥ ﺍﻟﺤﺭﻴــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻌــ‬‫ﻟﻤــ‬ ‫ـﻪ ـﻊ ـﻥ ـﺎﻨﻰ ﻭ ـﺘﻡ‬ ‫ﺘﻌـ‬ ‫ـﺎ ـﻭﻓﺵ ﺃﺭﻀـ ﺘﻘـ ﻤـ ﺘـ‬ ‫ﻤـ ﻨﺸـ‬ ‫ــﻴﺘﻡ‬‫ـﺎﻥ ﻭ ﻻ ﺍﻷﺭﺩﻥ ﺒﺘﺘــ‬‫ـﻭﻓﺵ ﻟﺒﻨــ‬‫ـﺎ ﻨﺸــ‬‫ﻤــ‬ ‫ـﻠﻡ‬ ‫ـﻔﺭﻩ ﻭ ﻴﺴــ ﹼ‬ ‫ـﻊ ﻀــ‬ ‫ـﻡ ﻴﻘﻁــ‬ ‫ـﻥ ﺍﻟﻠﺤــ‬ ‫ﻻ ﻴﻤﻜــ‬ ‫ﺍﻟــﺩﻡ ﻤــﺵ ﻤﻴــﻪ ﻤــﺵ ﺒﺘــﺭﻭل ﻟﻼﺴــﺘﻐﻼل‬ ‫٠١‬
  • 12. ‫ـﻥ ـﺄﺤﺭﺍﺭﻩ‬ ‫ـﻌﺏ ـﺵ ـﺎﻟﻤﻠﻭﻙ ﻟﻜــ ﺒــ‬ ‫ﻤــ ﺒــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ـﺎﺭﻩ‬ ‫ـﺭﻗﻴﻥ ﻭ ﺍﻨﺼــ‬ ‫ـﻕ ـﻰ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ـﺭ ﺍﻟﺤــ ﻓــ‬ ‫ﺒﻨﺎﺼــ‬ ‫ﻟﺒﻨـــــﺎﻥ ﺒﺜـــــﻭﺍﺭﻩ ﻭ ﺍﻷﺭﺩﻥ ﺒﺜـــــﻭﺍﺭﻩ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎﺭﻩ‬ ‫ـﺭ ﻭ ﻨﻬــ‬ ‫ـﺭﺏ ﻓﺘ ـﻭﺍ ﻉ ﺍﻟﻔﺠــ‬ ‫ﹼﺤــ‬ ‫ـل ﺍﻟﻌــ‬ ‫ﻜــ‬ ‫ـﺎﺭﻩ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺃﻨﻬـــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺠﺒﺎﻟـــ‬ ‫ـﻑ ﺒﻭﺩﻴﺎﻨـــ‬ ‫ﺯﺍﺤـــ‬ ‫ﻨــﺯل ﻓــﻰ ﺸــﻁ ﺍﻟﻌــﺭﺏ ﺼــﺤﺘﻨﺎ ﺃﺨﺒــﺎﺭﻩ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺎ ﺍﻟﺒــ‬‫ـﺭﺩ ﻋﻠﻴﻬــ‬‫ـﺏ ﻤﺘﺸــ‬‫ـﻭﻕ ﺍﻟﻘﻠــ‬ ‫ﻤﺘﺸــ ‪‬‬ ‫ـﻊ‬‫ـﻨﻪ ﺘﺭﺠـ‬‫ـﻪ ـﻰ ـﺭ ﺍﻟﺴـ‬ ‫ـﺩ ـﻥ ﻴﻭﻟﻴـ ﻋﻠـ ﻤـ‬ ‫ﻻﺒـ ﻤـ‬ ‫ﻻﺒــﺩ ﻤــﻥ ﻴﻭﻟﻴــﻪ ﻤﻬﻤــﺎ ﺍﺘــﺄﺨﺭﺕ ﺘﻁﻠــﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻨﻊ‬ ‫ـﺎﺭﻉ ﻭ ﺒﺎﻟﻤﺼــ‬ ‫ـﺕ ﻭ ـﺎﻟﻐﻴﻁ ﻭ ﺒﺎﻟﺸــ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ﺒﺎﻟﺒﻴــ‬ ‫ـﻭﺏ ﺍﻟﻤـــ‬ ‫ـﺩﻓﻊ‬ ‫ـﺎﺩﻴﻥ ﻭ ﺘﺼـــ ‪‬‬ ‫ـﻙ ﺍﻟﻤﻴـــ‬ ‫ﺘﺘﻤﻠـــ‬ ‫ﻋﻠـ ـﻰ ﺭﺤـ ـﺎﺏ ﺍﻟﺴـ ـﺭﺍﻴﻪ ﻭ ﺍﻟﻁﻐـ ـﺎﻩ ﺘﺨﻀـ ـﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠــﻰ ﺍﻨﺠﻠــﺩ ﻭ ﺍﻨﺸــﺘﻡ ﻭ ﺍﻨــﺫل ﻭ ﺍﺘﺠــﻭﻉ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻭﻉ‬ ‫ـﺭ ﻭ ﺍﺘﺼـ ‪‬‬‫ـﺩ ﻭ ﺍﻟﺠﻤـ‬‫ﻭ ـﻰ ـﻰ ﻉ ﺍﻟﺠﻠﻴـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ ﺤﻔـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠــﻰ ﺍﺘﻤــﺯﻕ ﻗﻠﺒــﻪ ﺯﻯ ﻫﺩﻭﻤــﻪ ﻭ ﺍﺘﻘ ﹼــﻊ‬ ‫ﻁ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠــﻰ ﺍﺘﻨﻔــﻰ ﻭ ﺍﻟﻌﻴــﻭﻥ ﻓــﻰ ﺍﻟــﺩﻡ ﺒﺘــﻭﺩﻉ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠ ـﻰ ﺯﺤ ـﻑ ﻭ ﺍﻟﺭﺼﺎﺼ ـﻪ ﻓ ـﻰ ﻀ ـﻠﻌﻪ ﺒﺘﻤ ـﺯﻉ‬ ‫‪‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ ــﻔﺯﻉ‬ ‫ـﺕ ﺍﻻﻏﺭﺒـ ﺒﺘـ‬‫ﻭ ـﻰ ـﺕ ﻟﻤ ـﺎ ﻜﺎﻨـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ ﺜﺒـ‬ ‫ﺴـــﺒﻊ ﻟﻴـــﺎﻟﻰ ﺒﺤﺒـــل ﺍﻟﻤﺸـــﻨﻘﻪ ﺍﺘﻠ ﹼـــﻊ‬ ‫ﻔ‬ ‫ـﺭﺥ ﻭ ـﻰ ﻴﺘﻭﺠ ـﻊ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﻭ ـﻰ ـﻭﺡ ﻭ ـﻰ ﻴﺼـ ‪‬‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ ﻴﻨـ ‪‬‬ ‫ـﻭ ﻉ‬ ‫ـﺎﻨﻪ ﻭ ﻴﺘﻠــ ‪‬‬ ‫ـﻰ ﻟﺴــ‬ ‫ـﺽ ﻋﻠــ‬ ‫ـﻰ ﻴﻌــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠــ‬ ‫١١‬
  • 13. ‫ـﻭﺕ ـﺭﺝ ﺍﻷﺭﺽ ﻭ ﻴﺴﻤ ــﻊ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ـﺒﺢ ـﻡ ﺼـ‬ ‫ﻴﺼـ ﻟﻬـ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺘﺘﺠﻤ ــﻊ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻡ ﻗﺒﻀــ‬ ‫ـﺒﺢ ﻟﻬــ‬ ‫ـﺩ ﺘﺼــ‬ ‫ﻻﺒــ‬ ‫ــﻘﻠﻊ‬ ‫ـﺩ ﺘﺘـــ ﹼ‬ ‫ـﺎﻩ ﻻﺒـــ‬ ‫ـﻰ ﺭﺅﻭﺱ ﺍﻟﻁﻐـــ‬ ‫ﻋﻠـــ‬ ‫ـﻪ ـﻰ ـﻼﺩ ﺍﻟ ـﺭﺏ ـﻊ‬ ‫ﺘﻨﺒـ‬ ‫ﻌـ‬ ‫ـﺩ ـﻥ ﻴﻭﻟﻴـ ﻓـ ﺒـ‬ ‫ﻻﺒـ ﻤـ‬ ‫ﺘــﺎﻨﻰ ﻭ ﺘﺎﻟــﺕ ﻭ ﺘﺴــﻘﻰ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜــﻪ ﻭ ﺘــﺯﺭﻉ‬ ‫ـﺭ ﻉ‬ ‫ـﻪ ـﻰ ﺒﺘﺸـ ‪‬‬ ‫ـﺎ ـﺎل ﻴﻭﻟﻴـ ﺍﻟﻠـ‬ ‫ـﻪ ـﻰ ﻗﺎﺩﻫـ ﺠﻤـ‬ ‫ﻴﻭﻟﻴـ ﺍﻟﻠـ‬ ‫ـﺎﻥ ﻭ ﺒﺘﻭﺴ ـﻊ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺭﺭ ﺍﻷﻭﻁــ‬ ‫ـﻰ ﺒﺘﺤــ ‪‬‬ ‫ـﻪ ﺍﻟﻠــ‬ ‫ﻴﻭﻟﻴــ‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺭﺏ ﺍﻷﻤﺜــ‬‫ـﺘﻐل ﻭ ﺘﻀــ‬‫ـﺭﺏ ﺍﻟﻤﺴــ‬‫ﻭ ﺘﻀــ‬ ‫ﻟﻤـ ـﺎ ﺍﻨﻀـ ـﺭﺏ ﻗﻠـ ـﺏ ﺍﻻﺴـ ـﺘﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺃﺤﻼﻓـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺃﺴـــﻁﻭﻟﻬﻡ ﺍﻟﺴـــﺎﺩﺱ ﺍﺘﻠﻁ ّــــﻡ ﺒﻤﻘﺩﺍﻓـــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ ﺍﻟﺸـ ـﻌﺏ ﻭ ﻫﺘﺎﻓـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺨﺭﻗـ ـﺕ ﻗﻠـ ـﻭﺒﻬﻡ ﺃﻏــ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻥ ـل ـﺎ ـﻤﻌﻭﻫﺎ ﻭ ـل ـﺎ ـﺎﻓﻭﺍ‬ ‫ﻗﺒـ ﻤـ ﺸـ‬ ‫ﻤـ ﻗﺒـ ﻤـ ﻴﺴـ‬ ‫ﺸــﺒﺢ ﻤــﻥ ﺍﻟــﺫﻋﺭ ﻋﻠ ّـــﻘﻬﻡ ﻋﻠــﻰ ﻜﺘﺎﻓــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ﺠـــ ‪‬ﻋﻬﻡ ﺍﻟﻤـــﻭﺕ ﻭ ﺤـــﺭﻜﻬﻡ ﺒﺄﻁﺭﺍﻓـــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﻻ ﻋــﺎﺩ ﻟﻬــﻡ ﺼــﻠﺏ ﻴــﺭﺒﻁﻬﻡ ﻭ ﻻ ﺃﻭﺼــﺎل‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺭﺍﺒﻁـ‬ ‫ـﺎ ـﻰ ـﺕ ـﻙ ـﺎﻡ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜـ‬ ‫ﻴـ ﺍﻟﻠـ ﺍﻨـ ﻤﺎﻟـ ﺯﻤـ‬ ‫ﻜــل ﺍﻟﺴــﻼﺡ ﺍﻟﻠــﻰ ﻴﻨﻁــﻕ ﺤــﻕ ﻋﺭﺒﺘــﻪ‬ ‫‪ ‬ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻥ ـﻴﻠﻬﻡ ﻭ ﻗﺭ ـﻪ‬ ‫‪‬ﺒﺘــ‬ ‫ـﺕ ـﺎﻟﻔﺠﺭ ﻤــ ﻟــ‬ ‫ﻭ ﻁﻠﻌــ ﺒــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺭﺏ ﻏﺭﺒﺘـــ‬ ‫ـﺎ ﻭ ﺍﻟﻐـــ‬ ‫ـﺎﺤﻪ ﻨﻅﻔﺘﻬـــ‬ ‫ﻭﺍﻟﺴـــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺎﻟﻰ ﺇﻻ ﺠﺭﺒﺘـــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻠﻴـــ‬ ‫ـﺭ ﻓـــ‬ ‫ﻭﻻ ﺨﻁـــ‬ ‫ﻭﻻ ﺨﺒﻴـــﺙ ﻤـــﻥ ﺤﺴـــﺎﺒﻬﻡ ﺇﻻ ﻀـــﺭﺒﺘﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫٢١‬
  • 14. ‫ﻭ ﻻ ﻋﻘ ـﺩﻭﻫﺎ ﺇﻻ ﻜﻨـــﺕ ﺍﻟﺤﺎﺴـــﻡ ﺍﻟﺤـــﻼل‬ ‫ﹼــ‬ ‫ـﺎﻁﺊ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ـﺭﺍﺩ ﺩﺍﺒ ـﻴﻥ ﻋﻠــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺯﻟﻴﻥ ﺍﻟﺠــ‬ ‫ﻤﻨــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺭﻤـ ـل ﻨـ ـﺎﻁﻕ ﺒﻤـ ـﻭﺘﻬﻡ ﻭﺍﻟﺤﺠـ ـﺭ ﻨـ ـﺎﻁﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺏ ـﺭﺏ ـﺎﺤﻰ ﻭ ـﺎﻥ ـﺭﺏ ـﺎﺩﻕ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﻟﺴـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﻗﻠـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ﺴــﻼﻡ ﺴــﻼﻡ ﺤــﺭﺏ ﺤــﺭﺏ ﺍﻟﻅــﺎﻟﻡ ﺍﻟﺒــﺎﺩﺉ‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺎﻴﺭ ﻭ ـﺭﺍﺏ ﺍﻨﻬـ‬ ‫ﺍﻟﺘـ‬ ‫ـﺎﻩ ـﻰ ﺍﻟﺤﻔـ‬ ‫ﻨ ـﺹ ﺍﻟﻁﻐـ ﻓـ‬ ‫ﹸـ‬ ‫ـﺩﺍل‬ ‫ـﺘﻌﻤﺭﻴﻥ ﺃﻨــ‬ ‫ـﻭﺭﺘﻴﻥ ﻤﺴــ‬ ‫ـﻭ ﺘﻨ ـﻊ ﺍﻟﺜــ‬ ‫ﻟــ ﻔــ‬ ‫ﺍﻟــﺩﻡ ﺍﻻﺤﻤــﺭ ﻜﺘــﺏ ﻭ ﺍﻟــﺩﻡ ﺍﻻﺤﻤــﺭ ﻗــﺎل‬ ‫ـﻰ ﻭ ـﺎل‬ ‫ﺭﻤـ‬ ‫ـﺎ ـﺭﺏ ـﻬﺩﺍﺀ ـﺩﺩ ﺍﻟﺤﺼـ‬ ‫ﻋـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﺍﺤﻨـ ﺍﻟﻌـ‬ ‫ـﻠﺒﻨﺎ ﻋﺘ ـﺎل‬ ‫ﹼــ‬ ‫ـﻥ ﺼــ‬ ‫ـﻭﻉ ﻭ ﻟﻜــ‬ ‫ـﺎ ﻤﺭﻓــ‬ ‫ﺠﺒﻴﻨﻨــ‬ ‫ـﺎ ـﻼل‬ ‫ـﺎﺩﺭﻴﻥ ـﻰ ـﻕ ـﺎ ـﺩﺭ ﻋﻠﻴﻨـ ﻀـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺍﻟﺤـ ﻤـ ﻴﻘـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ـﺭﻕ ﺴﻴ ــﺎل‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺎﻴل ﻭ ﺍﻟﻌــ‬‫ـﺩﻡ ﺴــ‬‫ـﻭﺓ ﺍﻟــ‬‫ﺒﻘــ‬ ‫ﻭ ﺒﻘــﻭﺓ ﺍﻷﺭﺽ ﺤﺎﻤــل ﻤــﻥ ﻟﻴــﺎﻟﻰ ﻁــﻭﺍل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎل‬‫ـﻭﺓ ﺒﺎﻟﻌﻤـــ‬‫ـﻴﻥ ﻭ ﺒﻘـــ‬‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤـــ‬‫ﺒﻘـــ‬ ‫ـﺘﻘﻼل‬ ‫ـﺭﺡ ﺍﻻﺴــ‬ ‫ـﻊ ﺼــ‬ ‫ـﺭﺡ ﺭﺍﻓــ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﺠــ‬ ‫ﺒﻘــ‬ ‫ﻭ ﺜﺎﺒــﺕ ﺍﻟــﺭﻜﻥ ﻤــﺎ ﻴﻘــﺩﺭ ﻋﻠﻴــﻪ ﺯﻟــﺯﺍل‬ ‫ـﻨﺩﺍل‬‫ـﻭﺓ ﺒﺎﻟﺴـــ‬‫ـﻪ ﻭ ﺒﻘـــ‬‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻤﻁﺭﻗـــ‬‫ﺒﻘـــ‬ ‫ﺒﻘـــﻭﺓ ﺍﻟﻴــ ـﺩ ﻟﻤــ ـﺎ ﺘﺤﻁــ ـﻡ ﺍﻷﻏــ ـﻼل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﺎ ﻭ ﺭﺠــ‬ ‫ـﺏ ﻴﺘﺠﻤ ـﻊ ﻨﺴــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻘﻠــ‬ ‫ﻭ ﺒﻘــ‬ ‫ـﻭﺍل‬‫ـل ﺍﻟﻤــ‬‫ـﺎ ﺴﻠﺴــ‬‫ـﺏ ﻟﻤــ‬‫ـﻭﺯﻉ ﺍﻟﺤــ‬ ‫ﻭ ﻴــ ‪‬‬ ‫٣١‬
  • 15. ‫ـﺎل‬‫ـﻭﺓ ﺍﻷﻁﻔـــ‬‫ـﺎﺕ ﻭ ﺒﻘـــ‬‫ـﻭﺓ ﺍﻷﻤﻬـــ‬‫ﺒﻘـــ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﻰ ﺠﺒــ‬ ‫ـﻑ ﺒﺎﻟﻤﺂﺴــ‬ ‫ـﻰ ﺯﺍﺤــ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﻤﺎﻀــ‬ ‫ﺒﻘــ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﻊ ﺍﻵﻤــ‬ ‫ـﺎﻋﺩ ﻤــ‬ ‫ـﺭ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ـﻭﺓ ﺍﻟﺤﺎﻀــ‬ ‫ﻭ ﺒﻘــ‬ ‫ﻁــﺎﻟﻌﻴﻥ ﻋﻠــﻰ ﺍﻟﻐــﺩ ﺒﺎﻟﺸــﻬﺩﺍﺀ ﻭ ﺒﺎﻷﺒﻁــﺎل‬ ‫ـﺎﺭﻕ‬‫ـﺭ ﺸــ‬‫ـﻼﺡ ﺍﻟﻤﻨﺘﺼــ‬‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻟﺴــ‬‫ﻭ ﺍﻟﻔﺠــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺨﻠــﻴﺞ ﺍﻟﻌــﺭﺏ ﻟﻤــﺎ ﺠﺒــل ﻁــﺎﺭﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒﻘـ ـﻭﺓ ﺍﻟﺸـ ـﻌﺏ ﻭ ﺒﻜـ ـل ﺍﻟﺸـ ـﻌﻭﺏ ﻭ ﺠﻤـ ـﺎل‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫٤١‬
  • 16. ‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل‬ ‫ﺤﺭﻴﺔ • ﺍﺸﺘﺭﺍﻜﻴﺔ • ﻭﺤﺩﺓ‬ ‫٥١‬
  • 17. ‫ﻴﺘﻴﻡ ﻓﻰ ﺒﻭﺭﺴﻌﻴﺩ‬ ‫ﺒﻌﺩ ﺍﻟﺭﺼـﺎﺹ ﻤـﺎ ﺴـﻜﺕ ﻜـﺎﻥ ﺍﻟﺭﺼـﺎﺹ ﺒﻴﻔـﻭﺡ‬ ‫ـﺭﻭﺡ‬ ‫ـﺭ ﻤﺠــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺍﻟﺤﺠــ‬ ‫ـﺎﺒﺱ ﺁﻻﻤــ‬ ‫ـﻭ ﺤــ‬ ‫ﺍﻟﺠــ‬ ‫ـﻭﺡ‬‫ـﻴﻡ ﺒﻴﻨــ‬‫ـﻰ ﻋﻴ ـل ﻴﺘــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ﺍﻷﻭ ــﻪ ﺁﻩ ﻋﻠــ‬ ‫‪‬ﻟــ‬ ‫ـﻪ ﺁﻩ ـﻴﻥ ـﻭﻩ ﻭ ﺍ ـﻪ ﻭ ـﻴﻥ ـﺭﻭﺡ‬ ‫ﻓـ ﺤﻴـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﻓـ ﺃﺒـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺜﺎﻨﻴـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺘﺎﻟﺘﻪ ﺁﻩ ﻜـﺎﻥ ﻟﻨـﺎ ﻓـﻰ ﺍﻟﺸـﻤﺱ ﺒﻴـﺕ ﻭ ﺴـﻁﻭﺡ‬ ‫ـﻭﺡ‬‫ـﺎ ـﻰ ـﺕ ﺇ ـﺩﻴﻥ ـﻰ ـﻙ ﺍﻟﻤﻔﺘـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺒﺎﺒـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﻴـ ﻗﻠﺒـ ﺩﻗـ‬ ‫ـﺭ ـﻭﺡ‬ ‫ﻋﻴ ـل ـﻴﻡ ـﻰ ـل ـﻥ ﺍﻟﺤﺠـ ﺒﻴﻨـ‬ ‫‪‬ـ ﻴﺘـ ﻋﻠـ ﺘـ ّ ﻤـ‬ ‫ﻭ ﻴــﺒﺹ ﻟــﻙ ﺒﻌﻴــﻭﻥ ﺃﻭﺴــﻊ ﻤــﻥ ﺍﻷﺠﻔــﺎﻥ‬ ‫ﻭ ﻴــﺒﺹ ﻟــﻸﺭﺽ ﻴﻠﻘــﻰ ﺍﻟﺸــﻰﺀ ﻭ ﻻ ﻴﻠ ‪‬ــﻪ‬ ‫ﻤ‬ ‫ـﻤﻪ‬ ‫ـﻰ ﺒﻴﻀــ ‪‬‬ ‫ـﺕ ﺍﻟﻠــ‬ ‫ـﺕ ﺍﻟﺒﻴــ‬ ‫ـﻪ ﺩﻯ ﻜﺎﻨــ‬ ‫ﺍﻟﻁﻭﺒــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻬﺩﻤــﻪ ﺩﻯ ﻟﺴــﻪ ﻓﻴﻬــﺎ ﺭﻴﺤــﻪ ﻤــﻥ ﺃﻤــﻪ‬ ‫ـﻪ ﻭ ـﻥ ـﻪ‬ ‫ﻤـ ﺩﻤـ‬ ‫ـﻪ ﺩﻯ ـﺩﻩ ـﻥ ﻋﺭﻗـ‬ ‫ﻗﺎﻴـ ﻤـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺭﻤﻠـ‬ ‫ـﻰ ـﻭﻕ ﺍﻷﺭﺽ ﺒﺘﻬﻤ ـﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻠــ ﻓــ‬ ‫ـل ﺍﻟﻤﺂﺴــ‬ ‫ﻜــ‬ ‫ﻋﻴــل ﻴﺘــﻴﻡ ﻋﻠــﻰ ﺃﻁــﻼل ﺍﻟﺒﻠــﺩ ﺴــﻬﺭﺍﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﻉ ﻭﻻ ـﻭل ﺁﻩ‬ ‫ﻴﻘـ‬ ‫ـﺘﻜﻰ ـﻥ ﺍﻟﺠـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ـﺎﻥ ﻭﻻ ﺒﻴﺸـ‬‫ﺠﻌـ‬ ‫ـﺎ ـﻘﺎﻩ‬ ‫ـﺘﻜﻰ ـﻥ ـﺭﺩ ﻤﻬﻤـ ﺴـ‬ ‫ﻤـ ﺍﻟﺒـ‬ ‫ـﺭﺩﺍﻥ ﻭﻻ ﺒﻴﺸـ‬‫ﺒـ‬ ‫ﺒﻴﺴــﺄل ﺍﻟﻴــﺘﻡ ﻜــﺎﻡ ﻋﻴــل ﻓــﻰ ﺴــﻨﻪ ﻟﻘــﺎﻩ‬ ‫ﹼ‬ ‫٦١‬
  • 18. ‫ﺤﺘــﻰ ﺍﻟﺤﺠــﺭ ﺍﻨــﺘﻔﺽ ﻤــﻥ ﻨﻅﺭﺘــﻪ ﻟﺸــﻘﺎﻩ‬ ‫ـﺎ ﻭ ﺭﺁﻩ‬ ‫ـﻪ ﻜﻠﻬـــ‬ ‫ـﻑ ﺍﻟﻤﺩﻴﻨـــ‬ ‫ـﻑ ﻭ ﻟـــ ﹼ‬ ‫ﻭﻗـــ‬ ‫ـﻌﺏ ـل ـﺎﻥ‬ ‫ﻜـ ﺤﻨـ‬ ‫ـﺎﻥ ـﻰ ـﻭﻥ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﺭﺃﻯ ﺍﻟﺤﻨـ ﻓـ ﻋﻴـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻪ ﺜﺎﺒﺘــ‬ ‫ـﻴﻡ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜــ‬ ‫ـﻭﺏ ـﻰ ﺠﺤــ‬ ‫ﻓــ‬ ‫ﺭﺃﻯ ﺍﻟﻘﻠــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺩ ﻨﺎﺒﺘــ‬ ‫ـﻼل ﺍﻟﺒﻠــ‬ ‫ـﻰ ﺃﻁــ‬ ‫ـﺎل ﻋﻠــ‬ ‫ﺭﺃﻯ ﺍﻵﻤــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺕ ﻟﻔﺘــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺍﻟﺘﻔــ‬ ‫ـﻁ ﺠﻨﺒــ‬ ‫ـﺎﻡ ﺤــ‬ ‫ﺭﺃﻯ ﺍﻟﺤﻤــ‬ ‫ـﻪ‬‫ـﻪ ﻭ ﻻ ﺍﻟﺜﺎﻟﺜـــ‬‫ــﻪ ﺁﻩ ﻭ ﻻ ﺍﻟﺜﺎﻨﻴـــ‬‫ﻻ ﺍﻷﻭﻟـــ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺩﻭﺍﻥ‬ ‫ـﻡ ﺍﻟﻌــ‬ ‫ـﻪ ﻭ ﺍﺘﺤﻁــ‬ ‫ـﻴﻡ ﺩﻤﻌﺘــ‬ ‫ـﺢ ﺍﻟﻴﺘــ‬ ‫ﻤﺴــ‬ ‫٧١‬
  • 19. ‫ﺍﻟﺩﻡ ﻭﺍﺤﺩ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺒﻴ ـﻭﺕ ﻓﻘﻴ ـﺭﻩ ﺁﻩ ﻴ ـﺎ ﺠﻴ ـﺭﻩ ﻭ ﺴ ـﻜﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﻥ‬‫ـﺎ ﻭﻁـ‬‫ـﺭﻩ ـﻰ ﺘﺭﺍﺜﻨـ‬ ‫ـل ﺍﻟﺠﺯﻴـ ﻓـ‬‫ﺃﺼـ‬ ‫ﻭ ﺒﺎﻨﺎﺩﻯ ﻴـﺎ ﺼـﻨﻌﺎﺀ ﻓـﻰ ﻋﺼـﺭ ﺍﻟﻤﻜـﻥ‬ ‫ﻭ ﺍﻻﺸـــﺘﺭﺍﻜﻴﻪ ﻭ ‪‬ـــﺩﻭﺓ ﻤﺼـــﺭ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻋ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺒﻨﺩﻗﻴــــﻪ ﻤﻨﺠــــﺩﻩ ﻟﻠﻔــــﺎﺱ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺒﻴ ـﻭﺕ ﻓﻘﻴ ـﺭﻩ ﻟﻴ ـﻪ ﻫ ـﺩﻤﺘﻰ ﺍﻟﻘﺼ ـﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻗﺎﻟــﺕ ﻋﺸــﺎﻥ ﻨﺒﻨــﻰ ﻟﻜــل ﺍﻟﻨــﺎﺱ‬ ‫ﺍﻟــﺩﻡ ﻭﺍﺤــﺩ ﻗﻠﺒــﻰ ﻴﻌﺼــﺭ ﻋﺼــﺭ‬ ‫ﻻ ﺍﻟﻨﻴــل ﻴﺠــﻑ ﻭﻻ ﺍﻟﻨﺨﻴــل ﻴﻨــﺩﺍﺱ‬ ‫ـﺎﺱ‬‫ـﺎﻟﻊ ﺍﻻﺤﺴـ‬‫ـﺎﻟﻙ ﻀـ‬‫ـﺎ ـﻰ ﻨﻀـ‬ ‫ﺃﻨـ ﻓـ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﺎ ـﺯﻉ ـﻙ ـﻰ ـﻭﻡ ﺍﻟﻨﺼـ‬ ‫ﻜﻔﻨـ ﻓـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻤـ ﺍﺘﻤـ‬ ‫ـﺭ‬ ‫ـﻥ ـﺭ ـﺎ ـﺄﺨﺭ ـﻙ ﺍﻟﻌﺼـ‬ ‫ﻋﻠﻴـ ِ‬ ‫ﻤـ ﻜﺘـ ﻤـ ﺍﺘـ‬ ‫ﻤﻨ ـ ّﻰ ﺍﺘﻤ ـﺯﻉ ﻟ ـﻙ ﻀ ـﻠﻊ ﻭﻴ ـﺎ ﺍﻟﻜﻔ ـﻥ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺒﻴ ـﻭﺕ ﻓﻘﻴ ـﺭﻩ ﺁﻩ ﻴ ـﺎ ﺠﻴ ـﺭﻩ ﻭ ﺴ ـﻜﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺤﺭﺏ ﻗﺎﻤـﺕ ﻤـﻥ ﺸـﺠﻥ ﻓـﻰ ﺸـﺠﻥ‬ ‫ـﻘﺎ‬‫ـﺱ ﺩﻡ ﺍﻟﺸـــ‬‫ـﻌﺎﺩﻩ ﻨﻔـــ‬‫ﺩﻡ ﺍﻟﺴـــ‬ ‫ﻭ ﻤـــﺎﻫﻴﺵ ﻀـــﺭﻴﺒﺔ ﺩﻡ ﻤﺘﺠـــﺯﺃﻩ‬ ‫ﻟﻤﻴﻨـــﺎ ﺃﻴﺎﻤﻨـــﺎ ﺍﻟﻠـــﻰ ﻤﺘﺒﻌﺯﻗـــﻪ‬ ‫٨١‬
  • 20. ‫ﻭ ﻟﻤﻴــﺕ ﺴــﻨﻪ ﻗــ ‪‬ﺍﻡ ﺩﻓﻌﻨــﺎ ﺍﻟــﺜﻤﻥ‬ ‫ﺩ‬ ‫ِ‬ ‫ﺸﻤﺱ ﺍﻟﻌﺭﻭﺒﻪ ﺘﺸﻊ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺩﻡ ﻴﻨﻁﻕ ﺸﻌﺭ‬ ‫ـﺭ ﻭ ﺁﻩ ـﺎ ـﺩ ـﻴﻤﻥ‬ ‫ﻴـ ﻜﺒـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺎ ـﺩ ﻤﺼـ‬ ‫ﻴـ ﻜﺒـ‬ ‫ـﻴﺩ‬‫ـﻭ ـﻤﺤﻭﺍ ـﻰ ـﺎﻟﻜﻼﻡ ﻭ ﺍﻟﻨﺸـ‬ ‫ﻟـ ﺒـ‬ ‫ﻟـ ﺘﺴـ‬ ‫ـﻬﻴﺩ‬ ‫ـﻴﺽ ﺁﻩ ـﺎ ﺃﻡ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ـﻌﺭ ﺍﻷﺒـ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﻴـ‬ ‫ﺃﻡ ﺍﻟﻌـ ـﺭﻴﺱ ﺨﺯﻴﺎﻨـ ـﻪ ﺘﻠـ ـﺒﺱ ﺠﺩﻴـ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤـﻥ ﻏﻴـﺭ ﻤـﺎ ﻴﻅﻠـﻡ ﺤـﺩ ﻗﻠﺒـﻰ ﺸـﺭﻴﺩ‬ ‫ـ ـ ـ ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﻤﺎ ﺍﻅﻨ ّﺵ ﺍﺒﻨﻰ ﻴﻌﻴﺵ ﻓـﻰ ﺒﻴﺘﻨـﺎ ﺴـﻌﻴﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴــﺎ ﻁﻔــل ﻟﻤــﺎ ﻴﺤﺭﻤــﻭﻙ ﺍﻟﻠــﺒﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻨﺎ ﻗﻠﺒﻰ ﺯﻯ ﺍﻟﻔل‬ ‫ﻭ ﺍﻨﺎ ﺩﻗﺕ ﻁﻌﻡ ﺍﻟﺫل‬ ‫ﻭ ﺍﻨﺎ ﻤﺎﺕ ﻟﻰ ﻨﺎﺱ ﺒﺎﻟﺴل‬ ‫ﻭ ﺍﻨﺎ ﻤﺎﺕ ﻟﻰ ﻨﺎﺱ ﺒﺎﻟﻁﺎﻋﻭﻥ‬ ‫ﺃﻗﺩﺭ ﺃﻏﻨﻰ ﺒﻜل‬ ‫ﻗﻠﺏ ﻭ ﺠﺴﺩ ﻤﻁﻌﻭﻥ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻌﻥ ﻁﻐﺎﺓ ﺍﻷﺭﺽ‬ ‫ﻭ ﺍﻁﺭﺩ ﻋﻠﻴﻬﻡ ﻁﺭﺩ‬ ‫ﺩﻡ ﺍﻟﺸﺭﻑ ﻭ ﺍﻟﻌﺭﺽ‬ ‫ﻜﺎﺌﻥ ﻁﻐﻰ ﻤﺎ ﻴﻜﻭﻥ‬ ‫٩١‬
  • 21. ‫ﺃﺩﻯ ﻤﻌــﺩﻥ ﺍﻟﺜــﻭﺭﻩ ﺒﻴﻁــﺭﻕ ﻋــﺩﻥ‬ ‫ﻭ ـﻨﺎﻋﺔ ـﻭﺭﻩ ـﻰ ـﺎﺏ ـﻨﻌﺎﺀ‬ ‫ﻓـ ﺒـ ﺼـ‬ ‫ﺍﻟﺜـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ـﺎﺀ‬‫ـﺎ ﺠﻤﻌــ‬‫ـل ﻜﻠﻬــ‬‫ـﺭﻯ ﺍﻟﻘﺒﺎﻴــ‬‫ﺘﺴــ‬ ‫ـﻰ ـﺎﺭ ﻤﺒﻴ ـﺕ ـﻥ ـﺩﻴﻡ ـﺯﻤﻥ‬ ‫‪‬ـ ﻤـ ﻗـ ﺍﻟـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺘـ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﺕ ـﻭﺵ ـﺎﺭ ـﻭﺵ ﺍﻻﻨﺘﻘـ‬ ‫ﺍﻟﺘـ ﺠﻴـ‬ ‫ﺯﺤﻔـ ﺠﻴـ‬ ‫ﺯﺤﻔــﺕ ﺤﺼــﻰ ﺩﻡ ﻭ ﺤﺠــﺭ ﺃﻫــﺭﺍﻡ‬ ‫ـﺎﻡ‬‫ـﺎ ﺃﻴﺘــ‬‫ـﻭﻯ ﻭ ﻜﻠﻨــ‬ ‫ـﺭﺥ ﺃﺒــ ‪‬‬‫ﺘﺼــ‬ ‫ﺘﺼ ـﺭﺥ ﻴ ـﺎ ﺃﻤ ـﻰ ﻭ ﻤ ـﺎ ﻟﻘﻴ ـﺘﺵ ﺍﻟﻜ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻻ ﺍﻟﻘﻠــﺏ ﻗﻠــﺏ ﻭﻻ ﺼــﻤﺎﻤﻪ ﺼــﻤﺎﻡ‬ ‫ﻭﻻ ـﻬﺭ ـﻰ ـل ـﻭﺍﺠﺭ ـﺭﺍﻡ‬ ‫ﺤـ‬ ‫ﻓـ ﻗﺘـ ﺍﻟﻔـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ـﺎ ـﻭﺕ ـﺭﻩ ﻭ ـﺎ ـﺏ ﻭ ـﺎﻡ‬ ‫ﺨﻴـ‬ ‫ﻴـ ﻨﺴـ‬ ‫ﻓﻘﻴـ‬ ‫ﻴـ ﺒﻴـ‬ ‫ـﺭ ﺍﺩﺍﻡ‬ ‫ـل ﻤــ ‪‬‬‫ـﻴﻼﺩﻯ ﻜــ‬‫ـﻼ ﺍﻟﻠــ‬‫ﻴﺤــ‬ ‫ـﻥ ـﻪ ـﻔﺕ ـﺩﻓﻊ ـﺎﻡ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ـﻥ ﺤﺴـ ﻟﻴﻠـ ﺸـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﺴـ ـﺎﻨﺩ ﻋﻠﻴـ ـﻙ ﻭ ﺩﻙ ﻗﺼـ ـﺭ ﺍﻹﻤـ ـﺎﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻟﻴﻠــ ـﺔ ﻴﻤــ ـﻥ ﺒﻜﺭﻴــ ـﺔ ﺍﻷﻴــ ـﺎﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋــﺩﺩ ﺍﻟﻨﺠــﻭﻡ ﻋــﺩﺩ ﺍﻟﺒﺸــﺭ ﺃﺤــﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﺩﻯ ـﻰ ـﺭ ـﺭﺏ ﺃﻭل ـﻼﻡ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﺘﺒﻘـ ﺁﺨـ ﺤـ‬ ‫ﻨﺒﻘـ ـﻰ ﺩﻓﻌﻨـ ـﺎ ﻟﻤﻴـ ـﺕ ﺴـ ـﻨﻪ ﻗـ ـﺩﺍﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﻴ ـﺎ ﺠ ـﻴﺵ ﺒ ـﻼﺩﻯ ﺴ ـﺎﺭﻴﺎ ﻓ ـﻰ ﺍﻟﻅ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ﹰ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ــﻘﻥ ﺍﻹ ـﺩﺍﻡ‬ ‫ﻋــ‬ ‫ـﻙ ﺍﺘــ‬ ‫ــﻘﻥ ﺤﻴﺎﺘــ‬ ‫ﺍﺘــ‬ ‫ـﺩ ـﻥ‬ ‫ـﺩ ـﺎل ﻭﻋﺎﺒـ ﻭﺜـ‬ ‫ـﻰ ـل ﻋﺎﺒـ ﻤـ‬ ‫ﻓـ ﻜـ‬ ‫٠٢‬
  • 22. ‫ﺍﻟﺠﻤﻬﻭﺭﻴـــﻪ ﺩﻭﺴـــﺕ ﻉ ﺍﻟﻁﻐـــﺎﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ‪‬‬ ‫ﺘﺴــﻠﻡ ﻟﻨــﺎ ﺘﺴــﻠﻡ ﻷﻤــﻙ ﻭ ﺍﺒــﻭﻙ‬ ‫ـﻥ‬‫ـﻭﺩ ـﺩﻤﻙ ـﺎ ـﻰ ﺍﺘﺤﻀـ‬ ‫ﺒـ ‪ ‬ﻟﻤـ ﺍﺒﻨـ‬ ‫ﻤﻭﻟـ‬ ‫ﻤﻭﻟــﻭﺩ ﺒــﺩﻤﻙ ﻟﻤــﺎ ﻗﻠﺒــﻰ ﺍﻤــﺘﺤﻥ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻴﺎﺡ ـﺩﻴﻭﻙ‬ ‫ﺍﻟـ‬ ‫ـﻭﺩ ـﺩﻤﻙ ـﻰ ﺼـ‬ ‫ﻤﻭﻟـ ﺒـ ‪ ‬ﻓـ‬ ‫ﻓﺠﺭ ﺍﻟﻌﺭﻭﺒﻪ ﺸﻊ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻤﻭﻟﻭﺩ ﺒﺩﻤﻙ ﺸﻌﺏ‬ ‫ـﺭ ﻭ ﺁﻩ ـﺎ ـﺩ ـﻴﻤﻥ‬ ‫ﻴـ ﻜﺒـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺎ ـﺩ ﻤﺼـ‬ ‫ﻴـ ﻜﺒـ‬ ‫١٢‬
  • 23. ‫ﺃﻏﻨﻴﺔ ﺇﻟﻰ ﺩﻤﺸﻕ‬ ‫ﺍﻴﺩﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻓـﻰ ﺍﻴـﺩﻯ ﺒﺘﻌـﺭﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻌﺯﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺍﻷﺭﺽ ـﻰ ـﻘﺎﻫﺎ ﺒ ـﺭﺩﻯ‬ ‫‪‬ـ ‪ ‬‬ ‫ﺍﻟﻠـ ﺴـ‬ ‫ﻋﻴﻨﻙ ﻟﺴﻪ ﻓـﻰ ﻋﻴﻨـﻰ ﺒﺘـﺩﻤﻊ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻠﻤﻊ‬ ‫ﺴ‬ ‫ـﻬﺩﺍ‬ ‫ـﺘﻜﻠﻡ ﺒﺎﻟﺸــ‬ ‫ﻟﺴ ـﻪ ﺒﺘــ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ﺼﺩﺭﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻗﻠﺒﻰ ﻓﻰ ﺼـﺩﺭﻙ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺠﺩﺭﻯ ﻭ ﺠﺩﺭﻙ‬ ‫ــﺤﺩﻩ‬ ‫ـﻪ ﺍﻟﻤﺘـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺠﻤﻬﻭﺭﻴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ـﻼﻤﻙ ﻭﻻ ﺯﻴ ـﻪ ـﻼﻡ‬ ‫‪‬ـ ﺴـ‬ ‫ﺒﺴـ ِ‬ ‫ﻭ ـﻴﺩﻙ ﻭﻻ ﺯﻴ ـﻪ ـﻴﺩ‬ ‫‪‬ـ ﻨﺸـ‬ ‫ﻨﺸـ‬ ‫ـﻕ ـﺎﻡ‬ ‫ـﻕ ـﺎ ﺩﻤﺸـ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﻤﺘﻌﻠـ ﻴـ‬ ‫ـﻙ ﻭﻻ ـل ﻭ ـﺩ‬ ‫ﺭﻴـ‬ ‫ﺤﺒـ‬ ‫ﻭ ﺒﺤﺒﻠـ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ﻭ ـﺎ ــﻘﻁﻌﺵ ﺍﻷﺭﺤـ‬ ‫ﻤـ ﺘﺘـ‬ ‫ﺩﻡ ﺠــﺩﻭﺩﻨﺎ ﺍﻟــﺩﻡ ﺠﺩﻴــﺩ‬ ‫٢٢‬
  • 24. ‫ﺒــﻴﻐﻤﺽ ﻋﻴﻨﻨــﺎ ﺒــﺄﺤﻼﻡ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻬﻴﺩ‬ ‫ـﺎ ﺒﺸــ‬ ‫ـﺘﺢ ﻋﻴﻨﻨــ‬ ‫ﻭ ﻴﻔــ‬ ‫ﺍﻥ ـﺎ ـﺎﻟﻑ ـﺎ ـﺎﻡ‬ ‫ﻤـ ﻴﻨـ‬ ‫ﻨﻤﻨـ ﺤـ‬ ‫ـﺩ‬ ‫ﻭﻻ ـﺭﺏ ـﻪ ﺍﻟﻤﻭﺍﻋﻴـ‬ ‫ﻤﻨـ‬ ‫ﺘﻬـ‬ ‫ﻤﻬﻤ ـﺎ ﺒﻌ ـﺩﻨﺎ ﻤ ـﺎﻓﻴﻬﺵ ﺒﻌﻴ ـﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﺎ ﺍﺘﻔﺭ ـﺎ ـﺎ ـﺭﻕ‬ ‫‪‬ﻗﻨـ ﻤـ ﻨﺘﻔـ ‪‬‬ ‫ﻤﻬﻤـ‬ ‫ﺍﻴﺩﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻓـﻰ ﺍﻴـﺩﻯ ﺒﺘﻌـﺭﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻌﺯﻕ ..‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺍﻟﻔﺎﺱ ﺍﻟﻠـﻰ ﻓـﻰ ﻴـﺩ ﺠﻤـﺎل‬ ‫ﺘﺤﺭﺱ ﻗﺒـﺭ ﺼـﻼﺡ ﺍﻟـﺩﻴﻥ‬ ‫ـﺎل‬‫ـﺎﺱ ـﻰ ﺭﺍﺱ ﺍﻟﻤـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﺍﻟﻔـ‬ ‫ﺘﺠﻤــﻊ ﻀــﺩ ﺍﻟﺼــﻠﻴﺒﻴﻴﻥ‬ ‫ـﺎل‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻌﻤــ‬ ‫ـﺎل ﺍﺤﻨــ‬ ‫ﺍﻟﻌﻤــ‬ ‫ـﻴﻥ‬ ‫ـﺎ ـﻭﺓ ـﺘﻪ ﻭ ﺨﻤﺴـ‬ ‫ﻴـ ﻗـ ﺴـ‬ ‫ـﺎ ـﻭﺩ ـﻙ ﺍﻻ ـﺎل‬ ‫ﺤﻤـ‬ ‫ﻴـ ﻤﻌـ ‪ ‬ﻜﺘﻔـ‬ ‫ﺍﺤﻨـ ـﺎ ﻤﻌـ ـﺎﻙ ﺍﻟﺤ ‪‬ـ ـﺎﻟﻴﻥ‬ ‫ﻤ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ـﺎﻭﺩ ـﻭ ـﻙ ـﺎل‬ ‫ﻟـ ﻜﺘﻔـ ﻤـ‬ ‫ﺘﻌـ‬ ‫ﻭ ﻨﻌــﺎﻭﻥ ﻜﺘﻔــﻙ ﻤﻼﻴــﻴﻥ‬ ‫ـﻡ ﻭ ـﻪ ﻭ ﺩﻡ ﻭ ـﻴﻥ‬ ‫ﻁـ‬ ‫ﻤﻴـ‬ ‫ﻟﺤـ‬ ‫ـﻕ‬ ‫ـﻪ ﺒﺘﺨﻠــ‬ ‫ﺍﻷﺭﺽ ﺍﻟﻌﺭﺒﻴــ‬ ‫٣٢‬
  • 25. ‫ﺍﻴﺩﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻓـﻰ ﺍﻴـﺩﻯ ﺒﺘﻌـﺭﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻌﺯﻕ ..‬ ‫ﺴ‬ ‫ﺭﺍﺠ ـل ﻭﺍﺤ ـﺩ ﻜ ـل ﺍﻟﺸ ـﻌﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺼﺭ ﻭ ﺴﻭﺭﻴﺎ ﺍﻟﻌﻴﻥ ﻭ ﺍﻟﻌـﻴﻥ‬ ‫ﻭﺍﺤــﺩ ﻭﺍﺤــﺩ ﺯﻯ ﺍﻟﻘﻠــﺏ‬ ‫ﻋﻤﺭ ﺍﻟﻘﻠﺏ ﻤـﺎ ﻴﺒﻘـﻰ ﺍﺘﻨـﻴﻥ‬ ‫ﻭ ﺍﺤﻨﺎ ﻨﻤـﺭ ﺒﻤـﺭ ﻭ ﺼـﻌﺏ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﺍﺤﻨﺎ ﻨﻔﻴﺽ ﻓـﻭﻕ ﺍﻟﺸـﻁﻴﻥ‬ ‫ﻭ ﺍﻷﺭﺽ ﺘﻘ ـﻭل ﺩﻗ ـﺔ ﻜﻌ ـﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻴﻥ ـﺭﺠﻠﻴﻥ‬ ‫ـﺩﻩ ﺒﻤﻼﻴـ ﺍﻟـ‬‫ﻭﺍﺤـ‬ ‫ﺍﺤﻨﺎ ﺍﻟﻠﻰ ﺍﺤﻨﺎ ﺃﻗﻭﻯ ﻤﻥ ﺍﻟﺤﺭﺏ‬ ‫ﻟﻤﺎ ﺘﻘﻭل ﻟـﻰ ﺭﺍﻴﺤـﻴﻥ ﻓـﻴﻥ‬ ‫ﻗﻠﺒﻰ ﻴﻘﻭل ﻟـﻙ ﺠﻴﻨـﺎ ﻤﻨـﻴﻥ‬ ‫ﺸﻭﻑ ﺍﻟﺸﻤﺱ ﺍﻟﺸﻤﺱ ﺒﺘﺸـﺭﻕ‬ ‫ﺍﻴﺩﻙ ﻟ ‪‬ﻪ ﻓـﻰ ﺍﻴـﺩﻯ ﺒﺘﻌـﺭﻕ‬ ‫ﺴ‬ ‫ﻟ ‪‬ﻪ ﺒﺘﻌﺯﻕ ..‬ ‫ﺴ‬ ‫٤٢‬
  • 26. ‫ﻓﻰ ﺨﻁ ﺍﻟﻨﺎﺭ‬ ‫ﻭﻻ ﻓﻰ ﻗﻠﺒـﻰ ﻭﻻ ﻋﻴـﻨ ‪‬ــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺍﻟﻌﻁﺸـﺎﻥ ﻤـﺎﻟﻴﺵ ﻤﻴـﻪ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻭﻻ ﺘﺸــﻴل ﺃﺭﺽ ﺭﺠﻠ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ــﻪ‬ ‫ـﻭﺘﻰ ﺍﻟﺠﺎﻴـ‬ ‫ــﻘل ﺨﻁـ‬ ‫ﻭﺘﻨـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ـﺭ‬‫ـﺎﻥ ﺍﻷﺭﺽ ﺘﺘﻁﻬــ‬‫ﻋﺸــ‬ ‫ﻭ ﻴﺭﺠﻊ ﻟﻰ ﺍﻟﺸـﺠﺭ ﻭ ﺍﻟـﺩﺍﺭ‬ ‫ﻋﻠـﻰ ﻁـﻭل ﺍﻟﺤـﺩﻭﺩ ﺃﺴـﻬﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻟﻴـﺎﻟﻰ ﻤـﺎ ﺘﻔـﺎﺭﻗﺵ ﻨﻬــﺎﺭ‬ ‫ﺃﻨﺎ ﺍﻟﻭﺍﻗـﻑ ﻓـﻰ ﺨـﻁ ﺍﻟﻨـﺎﺭ‬ ‫ﻭﺍﻨـﺎ ﺍﻟﻠـﻰ ﺤﻠﻔـﺕ ﺒ ـﺎﻷﺯﻫﺭ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـﻰ ﻭ ﺒﺄﻤﻴ ـﻪ‬ ‫‪‬ـــ‬ ‫ﻭ ﺒﺎﻷﻗﺼـــ‬ ‫ـﻪ‬‫ﻭﻻ ـﻰ ـﻰ ﻭﻻ ﻋﻴﻨﻴـ‬ ‫ﻓـ ﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﻁـﻭل ﺍﻟﺤـﺩﻭﺩ ﻭﺍﻗـﻑ‬ ‫ـﺎ ـﺔ ـﻼﺡ ـﺩﻴﻥ‬ ‫ﺍﻟـ‬ ‫ﻫﻨـ ﻭﻗﻔـ ﺼـ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺒﻤﻼﻴـﻴﻥ ﻋـﺭﺏ ﺯﺍﺤـﻑ‬ ‫٥٢‬
  • 27. ‫ﻭ ﺒﺎﻟﻴﻭﻡ ﺍﻟﻠﻰ ﻀـﻬﺭﻩ ﺴـﻨﻴﻥ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺒﺎﺴـﻡ ﺍﻟﺸـﺭﻑ ﻭ ﺍﻟـﺩﻴﻥ‬ ‫ﻭﺍ ـﺎ ـﻡ ـﻼﻡ ـﺎﻟﻑ‬ ‫ﻨـ ﺒﺎﺴـ ﺍﻟﺴـ ﺤـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻪ ﺃﻏﻨﻴـ‬ ‫ـﻰ ـل ﺭﺼﺎﺼـ‬ ‫ﻓـ ﻜـ‬ ‫ـﻪ‬‫ﻭﻻ ـﻰ ـﻰ ﻭﻻ ﻋﻴﻨﻴـ‬ ‫ﻓـ ﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﺴــﻼﺡ ﺍﻟﺜــﻭﺭﻩ ﻤﺘــﺩﺭﺏ‬ ‫ـﻰ ـﻭﺭﻩ ـﺩ ـﻭﺭ‬ ‫ﻻﺒـ ﻴﺜـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺍﻟﺜـ‬ ‫ـ ‪‬ﺏ‬ ‫ـﺭﺏ ﻴﺘﻐـ ﺭ‬‫ـ ّﻰ ﺍﻟﻐـ‬ ‫ﻴﺨﻠـ ـ‬ ‫ﻴﺨﻠ ّﻰ ﺍﻟﺸـﺭﻕ ﺯﺍﻴـﺩ ﻨـﻭﺭ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺒـﺄﻤﺭ ﺍﻟﺴـﻼﻡ ﺃﻀـﺭﺏ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺒـﺄﻤﺭ ﺍﻟﺴـﻼﻡ ﻤﻨﺼـﻭﺭ‬ ‫ـﻪ ـ ‪‬ﺏ‬ ‫ﺩﻯ ـل ﺭﺼﺎﺼـ ﺒﺘﻘـ ﺭ‬ ‫ﻜـ‬ ‫ﻭﻻﺩﻯ ﻤـ ــﻥ ﺤﻭﺍﻟﻴ ّـ ــﻪ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬‫ﻭﻻ ـﻰ ـﻰ ﻭﻻ ﻋﻴﻨﻴـ‬ ‫ﻓـ ﻗﻠﺒـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻭﺍﻨﺎ ﺍﻟﻌﻁﺸـﺎﻥ ﻤـﺎﻟﻴﺵ ﻤﻴـﻪ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫ﻭﻻ ﺘﺸــﻴل ﺃﺭﺽ ﺭﺠﻠ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ــﻪ‬ ‫ـﻭﺘﻰ ﺍﻟﺠﺎﻴـ‬ ‫ــﻘل ﺨﻁـ‬ ‫ﻭﺘﻨـ‬ ‫ـﻁﻴﻥ‬ ‫ﺇﻻ ﻓﻠﺴـــ‬ ‫٦٢‬
  • 28. ‫ﻟﻠﻤﻴﺩﺍﻥ‬ ‫ﻜل ﺤﻰ ﻓﻰ ﻤﺼـﺭ ﻴﺴـﻤﻊ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ـﺕ ـﺎ ـﻭﺓ ـﻼﺩﻯ‬ ‫ﺍﻨـ ِ ﻴـ ﻗـ ﺒـ‬ ‫ـﻭﺘﻰ ﻭ ـﺎﺘﺢ ـﺎﺩﻯ‬ ‫ﺯﻨـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ـل ـﺭ ـﻭﻡ ـﺎﺩﻯ‬ ‫ﻜـ ﻓﺠـ ﻴﻘـ ﻴﻨـ‬ ‫ﻭﺩﻨﻰ ﻤـﺎ ﺘـﺒﻁﻠﺵ ﺘﺴـﻤﻊ‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ﻴﺎ ﺸﻘﻴﻕ ﺯﺭﻋـﻰ ﻭ ﻗﻁﻨـﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﺴﻼﺡ ﻤﺎ ﺘﺴﻴﺒﺵ ﺤﻀـﻨﻰ‬ ‫ﻓﻰ ﻁﺭﻴﻕ ﺍﻟﻨﺼـﺭ ﺨـﺩﻨﻰ‬ ‫ﺃﻟﻑ ﺨﻁﻭﻩ ﺒﺨﻁـﻭﻩ ﺃﺴـﻤﻊ‬ ‫٧٢‬
  • 29. ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ﻤﺎﺸﻰ ﻋﺎﺭﻑ ﻓـﻴﻥ ﻁﺭﻴﻘـﻰ‬ ‫ﻓﻴﻥ ﻋﺩﻭﻯ ﻭ ﻓﻴﻥ ﺼـﺩﻴﻘﻰ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻊ ﺨﻠﻴﺠـ‬ ‫ـﻴﺞ ﻴﺭﺠـ‬ ‫ﺍﻟﺨﻠـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺠﺒل ﻭ ﺍﻟﺴـﺭﺏ ﻴﺴـﻤﻊ‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ﻴــﺎ ﺩﻋــﺎ ﺃﻡ ﻭ ﺤﺒﻴﺒــﻪ‬ ‫ﻜل ﺩﻋـﻭﻩ ﺘﻘــﻭﻡ ﻜﺘﻴﺒـﻪ‬ ‫ﻓــﻰ ﻓﻠﺴــﻁﻴﻥ ﺍﻟﻘﺭﻴﺒــﻪ‬ ‫ﻜل ﻋـﻭﺩ ﻤﺸـﺘﺎﻕ ﺒﻴﺴـﻤﻊ‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫٨٢‬
  • 30. ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﺨﻴـﺎﻡ ﻟﻴﻠـﻙ ﻨﻬـﺎﺭﻙ‬ ‫ﻭﻁﻨــﻙ ﺃﺭﺽ ﺍﻟﻤﻌــﺎﺭﻙ‬ ‫ـﺩﻯ ـﻙ ـﻰ ﺩﺍﺭﻙ‬ ‫ﺍﺒﻨـ ﻓـ‬ ‫ﺘﻭﻟـ‬ ‫ـﺎ ـل ـﺩﻨﻴﺎ ـﻤﻊ‬ ‫ﺘﺴـ‬ ‫ﻟﻤـ ﻜـ ﺍﻟـ‬ ‫ـﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻨﻔﻴــــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫ـﺤﻴﺎﺘﻪ‬ ‫ـل ـﻌﺏ ﻭ ﺘﻀـ‬ ‫ﻜـ ﺸـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻨﻊ ﺤﻴﺎﺘـ‬ ‫ـﻨﻌﻪ ﻭ ﺘﺼـ‬ ‫ﺘﺼـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻊ ﺭﺍﻴﺎﺘـ‬ ‫ـﺒﺎﺡ ﻴﺭﻓـ‬ ‫ﻭﺍﻟﺼـ‬ ‫ﻟﻠﺴ ـﻤﺎ ﺴ ـﺎﻋﺔ ﻤ ـﺎ ﻴﺴ ـﻤﻊ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ــﻴﺭ ﺯﻯ ﺍﻷﺩﺍﻥ‬ ‫‪‬‬ ‫ﺍﻟﻨﻔـــــ‬ ‫ﻜـل ﺃﺭﺽ ﻭ ﻜـل ﻤﺼـﻨﻊ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻊ‬ ‫ـل ـﺏ ـﺩﻕ ﻴﺠﻤـ‬ ‫ﻜـ ﻗﻠـ ﻴـ‬ ‫ﻟﻠﻤﻴــــﺩﺍﻥ‬ ‫٩٢‬
  • 31. ‫ﺠﻤﻴﻠﺔ‬ ‫ﻟﺴ ــﻪ ـﻪ ـﻡ ﻭ ـﻘﺎ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻓﻴـ ﻅﻠـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﻭ ﻁﺭﻴــــﻕ ﻟﻠﻤﺸــــﻨﻘﻪ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻭﺏ ﻤﺘﻌﻠﻘــــ‬ ‫ﻭ ﻗﻠــــ‬ ‫ﻋﻠــﻰ ﺃﻁــﺭﺍﻑ ﺍﻟﺴــﻨﺎﻜﻰ‬ ‫ﻟﻜــ ـﻥ ﺍﻷﻴــ ـﺎﻡ ﻟﻨــ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴـــﺎ ﺠﻤﻴﻠـــﻪ ﻭ ﺩﻟﻨـــﺎ‬ ‫ﹼ‬ ‫ﺩﻤــﻙ ﺍﻟﻠــﻰ ﻗــﺎل ﻟﻨــﺎ‬ ‫ـﺎﻙ‬ ‫ـﻰ ﻏﻨــ ِ‬‫ـﺎ ﻨﻐﻨــ‬‫ﻜﻠﻨــ‬ ‫ﻴــﺎ ﺍﻟﻠــﻰ ﻋﺎﻴﺸــﻪ ﺍﻴــﺎﻡ ﺸــﺒﺎﺒﻙ ﺒــﺎﻟﺜﻭﺍﻨﻰ‬ ‫ﺘﺤﻠﻤـ ـﻰ ﻓـ ـﻰ ﻜـ ـل ﻓﺠـ ـﺭ ﺒﻔﺠـ ـﺭ ﺘـ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴــﺎ ﺍﻟﻠــﻰ ﻗﻠﺒــﻙ ﻤﺯﺭﻋــﺔ ﺤــﺏ ﻭ ﺃﻏــﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻼﻡ‬‫ـﺩﻴﻙ ﺍﻟﺴـــ‬‫ـﺎ ﺘﻬـــ‬‫ـﻌﻭﺏ ﻜﻠﻬـــ‬‫ﺍﻟﺸـــ‬ ‫ـﻙ‬ ‫ـﺕ ﺤﻭﺍﻟﻴـــ ِ‬ ‫ـﺎ ﻭﻗﻔـــ‬ ‫ـﻌﻭﺏ ﻜﻠﻬـــ‬ ‫ﺍﻟﺸـــ‬ ‫ـﺩﻴﻙ‬ ‫ـﺎ ـﻴﻥ ﺍﻴــ ِ‬ ‫ـﺕ ﻗﻠﻭﺒﻬــ ﺒــ‬ ‫ـﻌﻭﺏ ﺤﻁــ‬ ‫ﺍﻟﺸــ‬ ‫ـﻙ‬ ‫ـﺎﺩﻯ ﻋﻠﻴـــ ِ‬ ‫ـﻪ ﺒﺘﻨـــ‬ ‫ـﺎﻥ ﻤﻔﺘﻭﺤـــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺒﻴﺒـــ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﻙ ﺍﻻﺒﺘﺴـــ‬ ‫ـﻭﺍ ﻟـــ‬ ‫ـﺎﻤﻰ ﺍﺘﻌﻠﻤـــ‬ ‫ﻭﺍﻟﻴﺘـــ‬ ‫ـﺩﺕ‬ ‫ـﺎ ﺍﻨﺠﻠــ ِ‬ ‫ـﺎل ﻟﻤــ‬ ‫ــﻔﺎﺩﻯ ﺍﻟﻌﻴــ‬ ‫ـﺕ ﺒﺘــ‬ ‫ﻜﻨــ‬ ‫ـﺩﺕ‬ ‫ـﻪ ـﻥ ـﻭﻡ ـﺎ ﺍﺘﻭﻟـ ِ‬ ‫ـﺕ ـﻰ ﺍﻟﻤﻌﺭﻜـ ﻤـ ﻴـ ﻤـ‬ ‫ﺍﻨـ ﻓـ‬ ‫٠٣‬
  • 32. ‫ﻻ ﺍﻟﺸــﻬﻴﺩ ﻴﻘــﺩﺭ ﻴﺨــﻭﻥ ﻋﻬــﺩﻩ ﻭ ﻻ ﺍﻨــﺕ‬ ‫ِ‬ ‫ـل ﺍﻵﻻﻡ‬‫ـﻰ ﻜــ‬‫ـﺕ ﻋﻠــ‬ ‫ـﻰ ﺤﻘﻴــ ِ‬‫ـﺎ ﺍﻟﻠــ‬‫ﻴــ‬ ‫ـﺫﺏ ﻭ ـﺎﺭﻙ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ـﻤﻙ ﺍﺘﻌـ‬‫ـل ـﺭﻕ ـﻰ ﺠﺴـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫ﻜـ ﻋـ‬ ‫ﻋ ﹶــ ـﺵ ﺍﻟﻔﻘــ ـﺭ ﻭ ﻤﻴــ ـﺎﺩﻴﻥ ﺍﻟﻤﻌــ ـﺎﺭﻙ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ِﺸ‬ ‫ـﺎﺭﻙ‬ ‫ـ ّﺩ ﻨﻬـــ‬ ‫ـﻡ ﺒﺘﻭﻟـــ ـ‬ ‫ـﺭﺍﺥ ﺍﻷﻟـــ‬ ‫ﻭ ﺼـــ‬ ‫ﻋــ ـﺎﻭﺯﻩ ﻻﺨﻭﺍﺘــ ـﻙ ﻁﻔﻭﻟــ ـﻪ ﻭ ﺴــ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺍﻨــﺕ ﺼــﻭﺘﻙ ﻴــﺎ ﺠﻤﻴﻠــﻪ ﻤــﻥ ﺤﻨﺎﻨــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻤﻊ ﺃﺩﺍﻨــ‬ ‫ـﺎﻥ ﻨﺴــ‬ ‫ـﻤﻪ ﻋﺸــ‬ ‫ـﻪ ﺍﻟﻨﺴــ‬ ‫ﺘﺤﻤﻠــ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻨﺒـ ـﺎﺕ ﻴﺤﻨـ ـﻰ ﻟـ ـﻪ ﻭ ﻴﺴـ ـﻜﺕ ﻋﻴﺩﺍﻨـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ﹼ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﺯل ﻭ ﺍﻟﺤﻤـــ‬ ‫ـﺭ ﺘﻨـــ‬ ‫ـﻭﺭ ﺍﻟﻔﺠـــ‬ ‫ﻭ ﻁﻴـــ‬ ‫ـﻬﺎ‬ ‫ـﺩ ﻨﺎﺴــ‬ ‫ـﺒﺎﺡ ﺒﺘﻌــ ‪‬‬ ‫ـﺭ ـﻰ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ﻭﺍﻟﺠﺯﺍﻴــ ﻓــ‬ ‫ـﻬﺎ‬‫ـﺭﺩ ﻨﻔﺴــ‬ ‫ـﻭﺘﻙ ﺍﺘــ ‪‬‬‫ـﻤﻌﺕ ﺼــ‬‫ـﺎ ﺴــ‬‫ﻟﻤــ‬ ‫ـﻬﺎ‬‫ـﻥ ﺃﺴﺎﺴــ‬‫ـ ‪‬ﺕ ﻤــ‬ ‫ـﺕ ﺍﻷﺭﺽ ﻭ ﺸــ ﺒ‬‫ﻁﺎﺒــ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﻥ ﺍﻟﻐﻤــ‬ ‫ـﺩﻯ ﻤــ‬ ‫ـﻤﺱ ﻋــ ‪‬‬ ‫ـﻌﺎﻉ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ﻭ ﺸــ‬ ‫ﻤـ ـﻥ ﺠﺒـ ـل ﻟﻠﺘـ ـﺎﻨﻰ ﻤـ ـﻥ ﺜـ ـﻭﺭﻩ ﻟﺜـ ـﻭﺭﻩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻫﺭﻩ‬‫ـﻭﺘﻙ ـﻰ ﻴﺠﻤ ـﻊ ـﺩﻨﻴﺎ ـﻰ ﻤﻅـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫‪‬ـ ﺍﻟـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﺼـ‬ ‫ﻴــﺎ ﺠﻤﻴﻠــﻪ – ﺍﻟﻁﻐــﺎﻩ ﻤــﺎ ﻟﻬﻤــﺵ ﺒﻜــﺭﻩ‬ ‫ـﺎﻡ‬‫ـﺔ ﺍﻻﻨﺘﻘــ‬‫ـﻰ ﻟﻴﻠــ‬‫ـﻪ ﻓــ‬‫ـﺕ ﻭﺭﺩﻴــ‬‫ﻭ ﺍﻨــ‬ ‫١٣‬
  • 33. ‫ـﻪ‬‫ـﺭﺍﻴﺱ ﻋﺭﺒﻴـــ‬‫ـﻙ ﻋـــ‬‫ـﻭﻻ ﺃﻤﺜﺎﻟـــ‬‫ﻟـــ‬ ‫ـﺎ ـﺎﻓﻭﺵ ـﻥ ـﺏ ﻴﻁ ــﺒﻬﻡ ـﺤﻴﻪ‬ ‫ﻀـ‬ ‫ﻠـ‬ ‫ﻤـ ﺤـ‬ ‫ﻤـ ﻴﺨـ‬ ‫ﻤــﺎ ﻜــﺎﻨﺘﺵ ﺍﺘﺤــﺭﺭﺕ ﻤﺼــﺭ ﻭ ﺴــﻭﺭﻴﻪ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﺩﺭ ﻴﻨــ‬ ‫ـﻴﻊ ﻴﻘــ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺭﻀــ‬ ‫ـﺎﻥ ﺍﺒﻨــ‬ ‫ﻭﻻ ﻜــ‬ ‫ﻭﻻ ﻜـ ـﺎﻥ ﺠـ ـﻴﺵ ﺍﻟﺠﺯﺍﻴـ ـﺭ ﻓـ ـﻰ ﻁﺭﻴﻘـ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴﻤﺸـــﻰ ﻭ ﻴﺘـــﺎﺒﻊ ﻭ ﺴـــﺠﺎﻨﻙ ﻁﺭﻴـــﺩﻩ‬ ‫ـﺩﻩ‬ ‫ــﻡ ﺒﺭﻴـــ‬ ‫ـﺩﻨﻴﺎ ﻴﺘﺴﻠـــ ّ‬ ‫ـﺎﻡ ﺍﻟـــ‬ ‫ﻭ ﺤﻤـــ‬ ‫ـﻼﻡ‬‫ـﻕ ﺍﻟﻅـــ‬‫ـﺭﻕ ﻴﻨﺸـــ‬‫ـﺕ ﻟﻠﺸـــ‬‫ﻴﻠﺘﻔـــ‬ ‫ﻟﺴ ــﻪ ﻓﻴ ـﻪ ﻅﻠ ـﻡ ﻭ ﺸ ـﻘﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ـﻨﻘﻪ‬ ‫ـﻕ ﻟﻠﻤﺸـــ‬ ‫ﻭ ﻁﺭﻴـــ‬ ‫ﻭ ﻗﻠــــﻭﺏ ﻤﺘﻌﻠﻘــــﻪ‬ ‫ـﻨﺎﻜﻰ‬ ‫ـﻰ ـﺭﺍﻑ ﺍﻟﺴـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺃﻁـ‬ ‫ﺍﻷﻤـــ ـﺎﻨﻰ ﻗﺭ ‪‬ﺒـــ ـﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ﻴ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺩﻴﻙ ﺍﻟﻁﻴﺒــ‬ ‫ـﻥ ﺍﻴــ‬ ‫ﻤــ‬ ‫ـﻪ ﻤﺭﺤ ـﺎ‬ ‫ﺒــ‬ ‫ـﺎ ﺠﻤﻴﻠــ‬ ‫ﻴــ‬ ‫ﺍﻟـﺠـﺒﺎل ﺘﺤـﻤل ﻏـﻨـﺎﻙ‬ ‫ِ‬ ‫ﻭ ﺍﻷﺭﺍﻀـــﻰ ﺍﻟﺤـــﺭﻩ ﺘﺯﺤـــﻑ ﻟﻸﻤـــﺎﻡ‬ ‫٢٣‬
  • 34. ‫ﺤﻴﺎﺓ ﺒﺎﻗﻴﺔ‬ ‫ﺍﺴﻤﻪ ﻓﻰ ﺍﻟﺠﺭﻨـﺎﻥ ﻭ ﺍﻨـﺎ ﺒـﺎﻗﺭﺍ‬ ‫ﺼﻭﺭﺘﻪ ﻓﻰ ﺍﻷﻜﻔـﺎﻥ ﻭ ﺍﻨـﺎ ﺒـ ‪‬ﻩ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺘﺘﻭﻟــﺩ ﻤــ ‪‬ﻩ ﺘﻤــﻭﺕ ﻤــ ‪‬ﻩ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﺭ‬ ‫ـﺩ ـ ‪‬ﺍﺕ ـﻭﺕ ـ ‪‬ﺍﺕ‬ ‫ﻤـ ﺭ‬ ‫ﺘﺘﻭﻟـ ﻤـ ﺭ ﺘﻤـ‬ ‫ﻴ ـﺎ ﺯﻤ ـﺎﻥ ﺨ ـﺩﻨﻰ ﻭ ﺠﺭﺠﺭﻨ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﻭل ـﻰ ﺁﻩ ـﺎﻟﻘﻬﺭ ﻗﺭﺭﻨـ‬ ‫ﺒـ‬ ‫ﻟـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺭ ﻤ ‪‬ﺭﻨــ‬ ‫ﺒ ـﻰ ﺩﺍﻕ ﺍﻟﻤــ ‪ ‬ﺭ‬ ‫‪‬ﻘــ‬ ‫ﻤﺎ ﺘﻨﺎﻤﻴﺵ ﻴﺎ ﺭﺍﺴﻰ ﻓـﻭﻕ ﻜﺘﻔـﻰ‬ ‫ـﻰ‬ ‫ـﺕ ﺘﻁﻔـ‬ ‫ـﻭ ـﻭﻨﻰ ﻏﻤﻀـ‬ ‫ﻟـ ﻋﻴـ‬ ‫ـ ‪‬ل‬ ‫ـﺎ ـﻰ ﺒﺘﺤﻤ ــل ﻭ ﺒﺘﺤـ ﻭ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﻴـ ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﻜ ـل ﻴ ـﻭﻡ ﻟ ـﻪ ﻟﻴ ـل ﻤ ـﻥ ﺍﻷﻭل‬ ‫‪‬‬ ‫ـ ـ ـ ـ ـ‬ ‫ﺒ ـﺱ ﻟﻴ ـل ﻤ ـﺎ ﻋ ـﺎﺩﺵ ﺒﻴﻁ ـﻭل‬ ‫‪‬‬ ‫ـ ـ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻠﻰ ﻤﺎﺕ ﻤﺎ ﻴﺩﻭﺭﺵ ﻓﻰ ﺍﻟﺴﺎﻗﻴﻪ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﺎﻩ ﺒﺎﻗﻴــ‬ ‫ـﺘﺭﺍﻜﻴﻪ ﺤﻴــ‬ ‫ﺍﻻﺸــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻭﻩ ﻓﺭﺤﺎﻨــ‬ ‫ـﻤﻌﺘﻨﻰ ﻏﻨــ‬ ‫ﺴــ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﺎ ﺍﻷﺭﺽ ـﻰ ﻁﺎﺭﺤﺎﻨـ‬ ‫ﺍﻟﻠـ‬ ‫ﺃﻤﻨـ‬ ‫ﺸﻌﺭﺍ ﺒﻴﻀﺎ ﻓـﻰ ﺸـﻌﺭﻫﺎ ﺍﺴـﻤﻪ‬ ‫٣٣‬
  • 35. ‫ﺍﺴﻤﻪ ﻓـﻰ ﺍﻟﺠﺭﻨـﺎﻥ ﻭ ﺒﻴﺼـﺎﺭﻉ‬ ‫ﻨﺴﻤﻌﻪ ﻭ ﻨﺸـﻭﻓﻪ ﺼـﻭﺕ ﻓـﺎﺭﻉ‬ ‫ـﺩﻩ ﻤﺠﻤ ـﻪ ـﺎﺭﻉ‬ ‫‪‬ﻌـ ﺸـ‬ ‫ـﻪ ﻭﺤـ‬ ‫ﻗﺭﻴـ‬ ‫ﺍﺴـﻤﻪ ﻁـﺎﻟﻊ ﺸـﻤﺱ ﺒـﺎﻟﻤﺤﺭﺍﺕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫٤٣‬
  • 36. ‫ﻋﺩﻥ‬ ‫ﻴﺎ ﻋﺩﻥ‬ ‫ﻓﻰ ﺍﻟﻨﻬﺎﺭ ﺯﻯ ﺍﻟﻀﺤﻰ‬ ‫ﻓﺠﺭ ﺃﻋﻠﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﻟﻠﻰ ﺃﺒﻨﺎﺌﻙ ﻋﺒﺎﺩ ﺍﻟﺤﻕ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﻟﻠﻰ ﺃﻴﺎﻤﻙ ﺼﺤﺎﺒﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﻟﻠﻰ ﺍﺴﻤﻙ ﺠﻨﻪ‬ ‫ﻴﺎ ﺒﻴﺎﺭﻕ ﺨﻀﺭ‬ ‫ﺠﺒﻠﻙ ﻓﻰ ﺍﻟﺸﻤﺱ ﺃﺴﻁﻊ ﻤﻨﻬﺎ‬ ‫ﺯﻯ ﺩﻡ ﺍﻟﻤﺅﻤﻨﻴﻥ ﻋﻤﺭﻩ ﻤﺎ ﻴﻬﺭﺏ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﻌﺭﻕ ﻋﻤﺭﻩ ﻤﺎ ﻴﻬﺭﺏ‬ ‫ﺍﻟﻤﻌﺎﺭﻙ ﺒﻨﻰ ﺁﺩﻡ‬ ‫ﺍﻟﺤﺩﻴﺩ ﺍﻟﺤﺩﺍﺩﻴﻥ‬ ‫ﺍﻟﺭﺼﺎﺹ ﺍﻟﺸﻬﺩﺍﺀ‬ ‫ﺍﻟﻁﺭﻴﻕ ﺍﻟﺸﻌﺏ‬ ‫ﺍﻟﺜﻭﺭﻩ ﻋﺩﻥ !‬ ‫ﺍﻟﺠﺩﻭﺩ ﻤﺎ ﺍﺘﻴﺘﻤﻭﺵ‬ ‫ﺍﻨﺕ ﻋﻴﻨﻰ ﺘﻌﻴﺵ ﻭ ﺘﻤﺸﻰ‬ ‫ﺍﻨﺕ ﻓﻰ ﺍﻟﻘﻠﺏ ﺍﻟﻌﻤﺎﺭ‬ ‫ﺍﻨﺕ ﻓﻰ ﺍﻷﺭﺽ ﺍﻟﻭﺘﺩ‬ ‫ﻴﺎ ﺍﺨﺘﻼﻑ ﺍﻟﻠﻴل‬ ‫٥٣‬
  • 37. ‫ﺍﻨﺕ ﻓﻰ ﺍﻷﺨﺒﺎﺭ ﻨﺸﻴﺩﻯ ﺍﻟﻭﻁﻨﻰ‬ ‫ﺨﻠ ّﻰ ﻨﺒﻀﻙ ﻋﺩﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ﻋﺭﻕ ﻨﺎﻓﺭ ﻓﻰ ﺍﻟﺠﺒﻴﻥ‬ ‫ﻜل ﻤﺅﻤﻥ ﻟﻪ ﻴﻘﻴﻥ‬ ‫ﻜل ﻤﺨﻠﺹ ﻤﺨﻠﺼﻴﻥ‬ ‫ﺨﻠـﻰ ﻨﺒﻀﻙ ﻋﺩﻨﻰ‬ ‫ﻜل ﻁﻠﻘﻪ ﻟﻸﻤﺎﻡ‬ ‫ﻤﺎ ﻴﻼﻗﻴﺵ ﻴﻭﻤﻙ ﺨﺘﺎﻡ‬ ‫ﺯﻯ ﺘﻭﺃﻡ ﺍﻻﻨﺘﻘﺎﻡ‬ ‫ﺨﻠـﻰ ﻨﺒﻀﻙ ﻋﺩﻨﻰ‬ ‫ﻗﻤﺢ ﺒﻴﺩﻕ ﺍﻟﺭﺤﺎﻴﻪ‬ ‫ﻋﻴﻨﻰ ﺤﺘﺴﺎﻉ ﺍﻟﻀﺤﺎﻴﺎ‬ ‫ﺼﺭﺨﺔ ﺍﻟﺩﻨﻴﺎ ﻤﻌﺎﻴﺎ‬ ‫ﺨﻠـﻰ ﻨﺒﻀﻙ ﻋﺩﻨﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﻋﺩﻥ‬ ‫ﺍﻨﺕ ﻓﻰ ﺍﻷﺨﺒﺎﺭ ﻨﺸﻴﺩﻯ ﺍﻟﻭﻁﻨﻰ‬ ‫ﺍﻟﺭﺍﻴﺎﺕ ﻤﺘﺤـﺩﻩ‬ ‫ﻭ ﺍﻟﺒﻴﻭﺕ ﺃﻭﻻﺩ ﻋﺭﺏ‬ ‫ﺤﻴﻨﺎ‬ ‫٦٣‬
  • 38. ‫ﺘﻌﺭﻑ ﺍﻟﻤﻭﻨﻪ ﻭ ﺘﻌﺭﻓﻨﺎ‬ ‫ﺍﻟﺒﻴﺒﺎﻥ ﺘﻔﺘﺢ ﻟﺒﻌﺽ‬ ‫ﺃﺭﻀﻨﺎ ﻭ ﺍﻷﺠﻨﺒﻰ‬ ‫ﻋﻴﻨﻪ ﺒﻴﻀﺎ ﻭ ﻤﺎﻟﻭﺵ ﻓﻴﻨﺎ ﺤﻴﺎﻩ‬ ‫ﻋﻴﻨﻪ ﺒﻴﻀﺎ ﻭ ﺍﻨﺕ ﻴﺎ ﺴﻼﻤﻰ ﺍﻟﺒﺼﻴﺭ‬ ‫ﺯﻯ ﻨﻅﺭﺓ ﻁﻔل‬ ‫ﺘﻤﻠﻙ ﺍﻟﺩﻨﻴﺎ ، ﺘﻤﻠ ّﻜﻨﻰ ﺍﻟﻤﺼﻴﺭ‬ ‫ـ‬ ‫٧٣‬
  • 39. ‫ﺍﻟﻭﺍﻟﺩ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﺭ ـﺏ ـﺎ ـﺏ ﺍﻟﻭﺍﻟـ‬ ‫ﺃﻜﺒـ ﻗﻠـ ﻴـ ﻗﻠـ‬ ‫ﻜﻠﻨﺎ ﺨﺎﻟﺩ‬ ‫ﺭﺍﻴﺢ ﻓﻴـﻥ‬ ‫ﺍﺤﻨــﺎ ﻨﺸــﻴﻠﻙ ﺠــﻭﻩ ﺍﻟﻌــﻴﻥ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺍﺤﻨــﺎ ﻨﺸــﻴﻠﻙ ﺠــﻭﻩ ﻋﻴﻭﻨﻨــﺎ‬ ‫ـﺎ ـﻌﺏ ـﻰ ﻟ ـﺔ ﻴﻭﻨﻴـ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ﻓـ ﻴﻠـ‬ ‫ﺍﺤﻨـ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﺃﻋﻅــﻡ ﻓﺠــﺭ ﻁﻠــﻊ ﻉ ﺍﻟــﺩﻨﻴﺎ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﺩﻩ ـﻨﻔﺱ ﻭﺍﺤـ‬ ‫ـﻪ ﻭﺍﺤـ ﺒـ‬‫ﻭ ﻜﻠﻤـ‬ ‫ـﺎ‬‫ـﻭﻥ ﺒﻨﻘﻭﻟﻬـ‬‫ـﺕ ﻤﻠﻴـ‬‫ـﺎ ﺍﻟﻤﻴـ‬‫ﺍﺤﻨـ‬ ‫ﺍﺤﻨﺎ ﻤﻌﺎﻙ‬ ‫ﻭ ﺒﻼﺩﻨــﺎ ﺒﻌﺭﻀــﻬﺎ ﻭ ﺒﻁﻭﻟﻬــﺎ‬ ‫ﻤﺎﺸﻴﻪ ﻤﻌﺎﻙ‬ ‫ـﺎ‬ ‫ـﻪ ﻨﺎﻜﻠﻬــ‬ ‫ـﺭﻓﺵ ﺍﻟﻠﻘﻤــ‬ ‫ﻭ ﻻ ﻨﻌــ‬ ‫ﺇﻻ ﻤﻌﺎﻙ‬ ‫ـﺩ‬‫ـﺭ ـﺏ ـﺎ ـﺏ ﺍﻟﻭﺍﻟـ‬ ‫ﺃﻜﺒـ ﻗﻠـ ﻴـ ﻗﻠـ‬ ‫٨٣‬
  • 40. ‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل‬ ‫ﻤﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨﺔ‬ ‫ﺃﻨﺼﺎﺭ ﺍﻟﺴﻼﻡ‬ ‫ﻜﺘﺒﺕ ﻗﺼﺎﺌﺩ ﻫﺫﺍ ﺍﻟﺠﺯﺀ ﻓﻰ ﺍﻟﻤﻌﺘﻘل ﺒﻴﻥ ﻋﺎﻤﻰ ٣٥٩١ ﻭ ٤٥٩١‬ ‫٩٣‬
  • 41. ‫ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺍﻟﻌﺎﺩل‬ ‫ـﺎﺭ ـﻼﻡ‬ ‫ـﻪ ﺃﻨﺼـ ﺴـ‬ ‫ـﺩﺍﻴﻥ ﻓﻴﺘﻤﻨـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﺤﻴﻁﺎﻨﻬﺎ ﻭ ﺃﺒﻭﺍﺒﻬﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﺼﺒﺎﺤﻬﺎ ﻭ ﻟﻴﺎﻟﻴﻬﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﻜ ـل ﺘﺤﻴ ـﻪ ﻴﻘﻭﻟﻬ ـﺎ ﺍﻟﺼ ـﺩﻴﻕ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻷﺨﻭﻩ ﺃﻭ ﻷﺨﺘـﻪ ﻨﺼـﻴﺭﺓ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻤـﺯﺍﺭﻉ ﻓﻴﺘﻤﻨ ـﻪ ﺃﻨﺼ ـﺎﺭ ﺴ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺴﻨﺎﺒﻠﻬﺎ ﻭ ﻋﻴﺩﺍﻨﻬﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﻋﻴﺸﻬﺎ ﻭ ﺭﺯﻫﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ـﺔ ـﺭﻕ‬ ‫ـﺔ ﻭ ﻨﻘﻁـ ﻋـ‬ ‫ﻭ ـل ﺩﻗﻴﻘـ‬ ‫ﻜـ‬ ‫ﺒﺘﺴﺘﻬﻠﻙ ﺍﻟﻔـﺎﺱ ﻨﺼـﻴﺭﺓ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ـﺎﺭ ـﻼﻡ‬ ‫ـﻪ ﺃﻨﺼـ ﺴـ‬ ‫ـﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﺴـﻨﺎﻜﻰ ﺒﻨﺎﺩﻗﻬـﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺴﻨﺎﺒﻙ ﻤﻁﺎﻴﺎﻫـﺎ ﺃﻨﺼـﺎﺭ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﻜل ﺭﺼﺎﺼـﻪ ﺘﺼـﻴﺏ ﺍﻟﻌـﺩﻭ‬ ‫ﻓﻰ ﻗﻠﻌﺔ ﺒﻴﺎﻥ ﻓﻭ ﻨﺼـﻴﺭﺓ ﺴـﻼﻡ‬ ‫٠٤‬
  • 42. ‫ﺍﻟﺩﻨﻴﺎ‬ ‫ﻻﻋﻴﺸﻬﺎ ﻜﺄﻨﻰ ﻓﻰ ﻏﻴﺭﻫـﺎ ﺤـﺎﻤﻭﺕ‬ ‫ﻭﻻ ﺍﻋﺭﻓﺵ ﺃﻨﻁﻕ ﻓﻰ ﻏﻴﺭﻫـﺎ ﻜـﻼﻡ‬ ‫ـﺎﺌﺭﻴﻥ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺜــ‬ ‫ـﺎ ﻤﻠﺤﻤــ‬ ‫ﻭ ﺍﻏﻨﻴﻬــ‬ ‫ﻭ ﺍﻏﻨﻴﻬـ ـﺎ ﺯﻯ ﻫـ ـﺩﻴل ﺍﻟﺤﻤـ ـﺎﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻴﻥ‬ ‫ـﻪ ـﻰ ـﺩﻯ ﺍﻟﻴﻤـ‬ ‫ﺃﺩﻯ ﺍﻟﺒﻨﺩﻗﻴـ ﻓـ ﺍﻴـ‬ ‫ﻜـ ـﺄﻥ ﻭﻻﺩﻯ ﻫـ ـﺎﺩﻭﻨﻰ ﺍﺒﺘﺴـ ـﺎﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺹ ـﺎﻤﻰ ـﻭﻡ ـﺩ ـﻭﻡ‬ ‫ﻴـ ﺒﻌـ ﻴـ‬ ‫ﻷﻴـ‬ ‫ﺃﺒـ‬ ‫ﻭ ﺍﺒﺹ ﻷﻋـﻭﺍﻤﻰ ﻋـﺎﻡ ﺒﻌـﺩ ﻋـﺎﻡ‬ ‫ﺃﻗﻭل ﻟﻴﻠﻰ ﻜﺎﻥ ﻓﻰ ﺍﻟﺘﻌﺎﺴـﻪ ﻁﻭﻴـل‬ ‫ﺘﻘ ـﻭل ﺍﻜﺴ ـﺏ ﺍﻟﻘﻠﻌ ـﻪ ﺘﻔﻨ ـﻰ ﺍﻵﻻﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻭ ﺘﻔﻨ ـﻰ ﺍﻟﻤﻅ ـﺎﻟﻡ ﻭ ﺘﻔﻨ ـﻰ ﺍﻟﻅ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺎ ﻓﻴﺵ ﺸـﻤﺱ ﺍﻻ ﺼـﺒﺎﺡ ﺍﻻﻨﺘﻘـﺎﻡ‬ ‫ﻻﺠــﻭﻉ ﺁﻤــﺎل ﺍﻟﺸــﺒﺎﺏ ﻜﻠﻬــﺎ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﺍﺼ ‪‬ﺥ ﻜـﺄﻨﻰ ﻓـﻰ ﻴـﻭﻡ ﺍﻟﻔﻁـﺎﻡ‬ ‫ﺭ‬ ‫ﻭ ﺍﺴﺭﺡ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻘﻠﻌـﻪ ﻨـﺎﺭ ﺍﻟﻐﻀـﺏ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻁﻌـ‬ ‫ـﺎ ـﺄﻥ ﺤﺠﺭﻫـ‬ ‫ﻭ ﺍﻁﻭﻟﻬـ ﻜـ‬ ‫ﻭ ﺍﻗﻭل ﻴﺎ ﺠﺩﻭﺩ ﻜﻠـﻭﺍ ﻤـﻥ ﻟﻘﻤﺘـﻰ‬ ‫ـﺎﻡ‬ ‫ﻭ ﻤﺸ ـﻭﺍ ـﺎﻯ ـﺯﻤﻥ ﻟﻸﻤـ‬ ‫ﹼـ ﻤﻌـ ‪ ‬ﺍﻟـ‬ ‫ـﺭ ـﺘﻜﻡ‬ ‫ـﺯ ﺍﻟﻘﻤـ ﺒﻨـ‬ ‫ﺃﺩﻯ ـﻴﺵ ﺨﺒﻴـ‬ ‫ﺍﻟﻌـ‬ ‫١٤‬
  • 43. ‫ﻤﺭﺍﺘﻰ ﺍﻟﻠﻰ ﺤﻁﺕ ﻓﻰ ﻜﻔـﻰ ﺍﻟﺤﺴـﺎﻡ‬ ‫ـﻴﻊ ـﺒﻜﻡ‬ ‫ـﺕ ـﻰ ﺍﻟﺭﻀـ ﺤـ‬ ‫ﻭ ﻋﻠﻤـ ﺍﺒﻨـ‬ ‫ﻭ ﺴﻬﺭﺕ ﻋﻠـﻰ ﻭ ﻋﻠﻴـﻪ ﻟﻤـﺎ ﻨـﺎﻡ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻻﺨﻠــﻰ ﺍﻟﻤﺭﺍﻜﺒﻴــﻪ ﻉ ﺍﻟﻀــﻔﺘﻴﻥ‬ ‫ﻴﺯﻓﻭﺍ ﺍﻟﺼـﺒﺎﺡ ﻭ ﺍﻟﻔـﺭﺡ ﻭ ﺍﻟﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﺍﺠﻴﺏ ﻜل ﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺍﻗﻭل ﻴـﺎ ﺃﻤـل‬ ‫ﻭ ﻜل ﺤﻤﺎﻤـﻪ ﻭ ﺍﻗـﻭل ﻴـﺎ ﺴـﻼﻡ‬ ‫ﻭ ﺍﺼـﺒﺢ ﻋﻠـﻰ ﺍﻟﺸـﻌﺏ ﺒﺎﻷﻨﺎﺸـﻴﺩ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫‪‬‬ ‫ـﺎﻡ‬‫ـﻡ ﻋﻅـ‬‫ـﻭﻨﻰ ﻭﺭﺍﻫـ‬‫ﻭ ـﻭ ﺨﻠﻔـ‬ ‫ﻟـ‬ ‫ـﻴﺩ‬ ‫ـﺒﺢ ـﻰ ـﻌﺏ ﺒﺎﻷﻨﺎﺸـ‬ ‫ﺃﺼـ ‪ ‬ﻋﻠـ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ـﻴﺩ ـﻰ ـل ـﻌﻭﺏ‬ ‫ﻭ ﺒﺎﻷﻨﺎﺸـ ﻋﻠـ ﻜـ ﺍﻟﺸـ‬ ‫ﻭ ﺍﻁﻭﻑ ﻋﻠﻰ ﻜـل ﺍﻟﻤـﺩﺍﻴﻥ ﺴـﻌﻴﺩ‬ ‫ﺘــﺩﻕ ﻀــﻠﻭﻋﻰ ﻜــل ﺍﻟﻘﻠــﻭﺏ‬ ‫ـﺎﺕ‬‫ﻭ ﺃﻤ ـﻰ ـﻠﻡ ـﻰ ﺍﻷﻤﻬـ‬ ‫‪‬ـ ﺘﺴـ ﻋﻠـ‬ ‫ـﺎﺕ‬‫ـﻪ ـل ﺍﻟﻠﻐـ‬ ‫ـﻕ ﻓﻴﺘﻤﻨـ ﻜـ‬‫ﻭ ﺘﻨﻁـ‬ ‫٢٤‬
  • 44. ‫ﺍﻟ ِﻤﻰ‬ ‫ﺤ‬ ‫ﺘﺸﻕ ﺍﻟﻬﻭﺍ ﺸﻔﺘﻴﻥ‬ ‫ﻤﺎ ﺸﺎﻓﺵ ﻜﻤﺜﻠﻬـﺎ ﺴـﺎﺤﺭ ﻟﻤـﻰ‬ ‫ﻭ ﺃﺴﻤﻊ ﻟﻜـﻴﻥ ﺤـﺱ ﺁﻩ ﺍﻟﺤﻴـﺎﻩ‬ ‫ﻭ ﺁﻩ ﻴﺎ ﺠﻤﺎل ﺍﻟﻨﺠﻭﻡ ﻓـﻰ ﺍﻟﺴـﻤﺎ‬ ‫ﻭ ﻟﻤﺎ ﺒـل ﺍﻟﻨﺒـﺎﺕ ﻓـﻰ ﺍﻟﺴـﺤﺭ‬ ‫ّ‬ ‫ﻨﺎﺩﺍﻨ ـﺎ ﺍﻟﻨ ـﺩﻯ ﻭ ﻨﺎﻏﺎﻨ ـﺎ ﻭ ﻨﻤ ـﺎ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫ﻭ ﺁﻩ ﺍﻟﺒﻨﺎﺕ ﻴﻨﺯﻟﻭﺍ ﻓـﻰ ﺍﻟﺼـﺒﺎﺡ‬ ‫ـﻠﻭﻉ ـﻠﻤﻪ ـﻠﻤﻪ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ﺴـ‬ ‫ـﺭﻥ ﺍﻟﻀـ‬ ‫ﺘـ‬ ‫ﻭﺍﻗﻊ ﻤﻥ ﺴـﺒﻊ ﺴـﻤﻭﺍﺕ ﺍﻟﺨﻴـﺎل‬ ‫ﻭ ﺘﺩﺒﺢ ﻋﻴـﻭﻨﻰ ﺼـﻭﺭ ﻤﺠﺭﻤـﻪ‬ ‫ﺼﻐﻴﺭﺘﻴﻥ ﺒﻴﺘﻠﻭﻭﺍ ﻓـﻰ ﻗﺒﻀـﺘﻴﻥ‬ ‫ﻭ ﺠﺴﻡ ﺍﻨﺸﺘﻡ ﻭ ﺍﻨﻀﺭﺏ ﻭ ﺍﺘﺭﻤﻰ‬ ‫ﻭ ﺼﺭﺨﻪ ﺘﻨﺎﺯﻉ ﻭ ﺼﺭﺨﻪ ﺘﻤﻭﺕ‬ ‫ﻭ ﺼﺭﺨﻪ ﺒﺘﻐـﺯل ﺨﻴـﻭﻁ ﺍﻟـﺩﻤﺎ‬ ‫ﻭ ﺍﺒﻭﻫﺎ ﻭﻗﻑ ﻋﻠﻰ ﺒـﺎﺏ ﺍﻟﺠﻨـﻭﻥ‬ ‫ﻋﻠﻰ ﻋﺘﺒـﺎﺕ ﺍﻟﻁـﺭﺵ ﻭ ﺍﻟﻌﻤـﻰ‬ ‫ﻭ ﺸﻔﺘﻬﺎ ﻋﻴﻨـﻰ ﺒﺠﻔﻨـﻰ ﺍﺤﺘﻤـﺕ‬ ‫ﻭﻏﻤﻀﺕ ﺠﻔﻨـﻰ ﺒﻜﻔـﻰ ﺍﺤﺘﻤـﻰ‬ ‫ﻴﺎ ﻨﺎﺱ ﺍﺒﻌـﺩﻭﻨﻰ ﻤـﺎ ﺘﺒﻌـﺩﻭﻨﻴﺵ‬ ‫٣٤‬
  • 45. ‫ﺩﻯ ﺘﺤﺕ ﺍﻟﺠﻔﻭﻥ ﺤﺎ ‪‬ﻩ ﻭ ﻤﻌﻠﻤـﻪ‬ ‫ﺯ‬ ‫ـﺎﺭ ـﻼﻡ‬ ‫ـﻪ ﺃﻨﺼـ ﺴـ‬ ‫ـﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨـ‬ ‫ﻤـ‬ ‫ﺘﺭﺩ ﺍﻟﻭﺤﻭﺵ ﻋﻥ ﻋﺫﺍﺭﻯ ﺍﻟﺤﻤـﻰ‬ ‫٤٤‬
  • 46. ‫ﺠﻴﺎﺏ‬ ‫))ﺩﻯ ﻜﺎﺴﺘﺭﻯ(( ﻓﻰ ﺩﻴﻥ ﺒﻴﺎﻥ ﻓﻭ ﻭﺤﻴـﺩ‬ ‫ﻤﺎ ﻴﺤﻠﻤـﺵ ﻏﻴـﺭ ﺒﺎﻟـﺩﻭﻻﺭ ﻭ ﺍﻟﻠﻘـﺏ‬ ‫ﻓﻰ ﻤﺨﺒـﺄﻩ ﺃﺴـﺨﻑ ﻤـﻥ ﺍﻟﺩﻭﺴـﻴﻬﺎﺕ‬ ‫ـﺏ‬ ‫ـﻭﻥ ﻭ ﺍﻟﺨﺸــ‬ ‫ـﻤﺎﻋﺔ ﺍﻟﺘﻠﻴﻔــ‬ ‫ﻭ ﺴــ‬ ‫ﻴﺩﻭﺭ ﻋﻠـﻰ ﻨﻔﺴـﻪ ﻤـﺎ ﻴﺭﺘـﺎﺡ ﻟﻬـﺎﺵ‬ ‫ﻴﺨﺎﻑ ﻴﺸـﺘﻜﻰ ﻟﻬـﺎ ﺍﻟﻨﻌـﺎﺱ ﻭ ﺍﻟﺘﻌـﺏ‬ ‫ـﺭ ـﺎﻟﻘﻤﺭﻴﻥ‬ ‫ـل ﺍﻟﻔﺠـ ﺒـ‬ ‫» ـﺎﺏ« ﺭﺍﺠـ‬ ‫ﺠﻴـ‬ ‫ـﺏ‬ ‫ـﻪ ـﻤﻪ ﺍﻨﻜﺘـ‬ ‫ـﻰ ـﻴﻥ ﻓﻴﺘﻤﻨـ ﺍﺴـ‬ ‫ﻋﻠـ ﺠﺒـ‬ ‫ﻗ َـــﺭﻴﺘﻪ ﻭ ﻤــﺭ ﻋﻠــﻰ ﺸــﻔﺘﻰ‬ ‫ِ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤﺭﻭﺭ ﺍﻟﺭﻴﺎﺡ ﻭ ﺍﻟﻘﻠـﻭﺏ ﻓـﻰ ﺍﻟﻘﺼـﺏ‬ ‫ﺠﻴﺎﺏ ﺠـﺩﺭ ﻓـﻰ ﺃﺭﺽ ﺸـﻌﺒﻪ ﻤﺸـﻰ‬ ‫ﻭ ﺠﺫﻉ ﻋﻠـﻰ ﺍﻟﺠـﺩﺭ ﻗـﺎﻡ ﻭ ﺍﻨﺘﺼـﺏ‬ ‫ﻭ ﻏﺼﻥ ﻋﻠـﻰ ﺍﻟﺠـﺫﺭ ﻭﺭﻕ ﻭ ﻁـﺎﺏ‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﻋﺼﻔﻭﺭ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻐﺼﻥ ﻏ ﱠـﻰ ﺍﻟﻐﻀـﺏ‬ ‫ﻨ‬ ‫ﻏﻀﺏ ﻉ ﺍﻟﻠﻰ ﺠﺫ ﻭ ﺤﻔﺭ ﻓـﻰ ﺍﻟﺠـﺩﻭﺭ‬ ‫ﻭ ﺩﺍﺱ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺠﺫﻭﻉ ﻭ ﺴـﻘﺎﻫﺎ ﺍﻟﻌﻁـﺏ‬ ‫ـﻔﻬﺎ ﻭ ـﻊ‬ ‫ﻤﻨـ‬ ‫ـﻭﻥ ﻭ ﻗﺼـ‬ ‫ﻭ ـﺹ ﺍﻟﻐﺼـ‬ ‫ﻗـ‬ ‫ـﺭﺏ‬ ‫ـﻤﺎ ﻭ ﺍﻟﻁـ‬ ‫ـﺎﻓﻴﺭ ﺍﻟﺴـ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﻌﺼـ‬ ‫ﻋﻠـ‬ ‫ـﺎﺏ ـﺭﺽ ـﻜﺘﻪ ـﻰ ـﺎﻥ‬ ‫ﺴـ ﻓـ ﻤﻜـ‬ ‫ﺠﻴـ ﺍﻋﺘـ‬ ‫٥٤‬
  • 47. ‫ﻋﻠﻴــﻪ ﺩﻡ ﻭﺍﻟــﺩﻩ ﻭﺠــﺩﻩ ﺍﻨﺴــﺤﺏ‬ ‫ﻭ ﻓﻰ ﻭﺩﺍﻨـﻪ ﺃﻏﻨﻴـﻪ ﻤـﻥ ﻤﻴـﺕ ﺴـﻨﻪ‬ ‫ﺘﻘــﻭل ﺍﻟﻔﺭﻨﺴــﺎﻭﻯ ﻜــﺎﻥ ﺍﻟﺴــﺒﺏ‬ ‫ﻭ ﻓﻰ ﺩﻤﺎﻏﻪ ﻋﻠـﻡ ﺍﻟﺒﺸـﺭ ﻓـﻰ ﻜﺘـﺎﺏ‬ ‫ـﺭ ﻭ ـﺩﻫﺏ‬ ‫ﺍﻟـ‬ ‫ـﺔ ﺍﻟﺒﺸـ‬‫ـﻰ ﺤﻜﺎﻴـ‬‫ﺒﻴﺤﻜـ‬ ‫ﻭ ﻓﻰ ﺍﻴﺩﻴﻪ ﺭﻏﻴﻑ ﻓﻰ ﻓﺼـﺎﺤﺘﻪ ﻤﺨﻴـﻑ‬ ‫ﻤـﺎ ﻴﺨﻠﺼـﺵ ﻡ ﺍﻷﺴـﺎﻁﻴﺭ ﻭ ﺍﻟﺨﻁـﺏ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﻤــﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨــﻪ ﺃﻨﺼــﺎﺭ ﺍﻟﺴــﻼﻡ‬ ‫ـﺵ ـﺭﺏ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﻤﻌﻁـ ﻀـ‬ ‫ـﺎﺏ ﺒﻔﻭﻻﺫﻫـ‬ ‫ﺠﻴـ‬ ‫٦٤‬
  • 48. ‫ﺸﻌﺎﺭﺍﺕ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺍﻟﻌﺎﺩل‬ ‫ﻤـ ـﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨـ ـﻪ ﺃﻨﺼـ ـﺎﺭ ﺴـ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻥ‬‫ـﺩﻤﻴﻥ ﺍﻟﻐﻴﻁـ‬‫ـﻭﺯﻉ ـﻰ ﺍﻟﻤﻌـ‬ ‫ﻋﻠـ‬ ‫ﺘـ‬ ‫ﻤـ ـﺩﺍﻓﻊ ﻓﻴﺘﻤﻨـ ـﻪ ﺍﻨﺼـ ـﺎﺭ ﺴـ ـﻼﻡ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒﺘﺒﻨــﻰ ﻭ ﺘﻭﺠــﺩ ﻋﻤــل ﻟﻠﺠﻤﻴــﻊ‬ ‫٧٤‬
  • 49. ‫ﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻔﻼﺤﻴﻥ ﻭﺒﻘﻭﺓ ﺍﻟﻌﻤﺎل‬ ‫ﺍﻟﺸﻬﻴﺩ ﺍﻹﻴﺭﺍﻨﻰ‬ ‫ﻜﺘﺒﺕ ﻗﺼﺎﺌﺩ ﻫﺫﺍ ﺍﻟﺠﺯﺀ ﻓﻰ ﺍﻟﻤﻌﺘﻘل ﻋﺎﻡ ٣٥٩١‬ ‫٨٤‬
  • 50. ‫ﺍﻟﻔﺠﺭ‬ ‫ﻜﻼﻤــﻙ ﻴــﺎ ﺭﺤــﻴﻡ ﻟ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ـﻰ‬‫ـﺭ ﻗﺭﺁﻨـ‬‫ـﺕ ـﻰ ﺍﻟﻔﺠـ‬ ‫ﻗﺭﻴـ ﻓـ‬ ‫ـﺭ ﺤﺭﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺭﺒﺕ ﺍﻟﻔﺠــ‬ ‫ﺸــ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻌﺎﻉ ﺴﻴ ــﺎل ـﻰ ﻓﻨﺠـ‬ ‫ﻓـ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ـﺭﻗﻴﻪ‬ ‫ـﻤﻪ ﺸــ‬ ‫ـ ّﺕ ﻨﺴــ‬ ‫ﻭ ﻫﻠــ ـ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻰ ﺤﺼــ‬ ‫ـل ﻋﻠــ‬ ‫ﺒﺘﺘﺨﺎﻴــ‬ ‫ـﻪ‬ ‫ـﻔﻭﺭﻩ ﻤﺤﻨﻴــــ‬ ‫ﻭ ﻋﺼــــ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻁ ﺃﻏﺼــ‬ ‫ـﻴل ﻭ ﺘﺤــ‬ ‫ﺘﺸــ‬ ‫ـﺒﺎﺤﻴﻪ‬ ‫ـﻰ ﺍﻟﺼــ‬ ‫ـﺕ ﻋﻠــ‬ ‫ﻭ ﻤﻠــ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـﻼﺩ ـﺎ ـﺎﻋﺵ ﺃﺤﻀـ‬ ‫ﺒـ ﻤـ ﺘﺴـ‬ ‫ﻤﺭﺍﻜﺒﻴـــــﻪ ﻤﺭﺍﻜﺒﻴـــــﻪ‬ ‫ﻋﻠـ ـﻰ ﺍﻟﺸـ ـﻁﻴﻥ ﻭ ﺸـ ـﺭﻴﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺎﻡ ﻏﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ـ‬ ‫ـﻰ ـﻰ ﻟﻠﺤﻤـ‬ ‫ﻓـ ﺒﻴﺘـ‬ ‫ـﻼﺙ ﺃﺯ ـﺎﺭ ـﻰ ـﺘﺎﻨﻰ‬ ‫ﻫـ ﻓـ ﺒﺴـ‬ ‫ﺜـ‬ ‫ﺒﺘﺭﻋـــﺎﻫﻡ ﻟـــﻰ ﻗﻤﺤﻴـــﻪ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬‫ـﻌﺏ ﻴﻠﻘــ‬‫ـﺎﻙ ﺍﻟﺸــ‬‫ﻫﻨــ‬ ‫ﻋﻴﻨـــﻴﻬﻡ ﺁﻩ ﻴـــﺎ ﺤﻨﻴـــﻪ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﺍﻨﻰ‬ ‫ـﻬﺩ ﻋﻨــ‬ ‫ـﺎ ﺍﻟﺸــ‬ ‫ﻋﻴﻨﻴﻬــ‬ ‫٩٤‬
  • 51. ‫ﺸــﻤﻭﺱ ﺍﻻﻨﺘﺼــﺎﺭ ﺠﺎ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﺸـ ـﻌﺎﻋﻬﺎ ﺍﻟﻤﻨﺘﺼـ ـﺭ ﺠـ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻭﺭ ﺤﻭﺍﻟﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻊ ﺍﻟﻨــ‬ ‫ﻭ ﺸــ‬ ‫ﻭ ﻟـــﻡ ﺍﻟﻠﻴـــل ﻭ ﺤ ‪‬ـــﺎﻨﻰ‬ ‫ﻴ‬ ‫‪‬‬ ‫ــﻪ‬‫ـﻪ ﺍﻟﺒﺭﺘـﻘﺎﻨ ‪‬ـــ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﺨﻴﻭﻁـــ‬ ‫ﺒﺘﺘﺠﻤـــﻊ ﻋﻠـــﻰ ﺸـــﺎﻨﻰ‬ ‫ـﺎﻥ ـﻪ‬ ‫ﻭ ـﻔﺕ ﻋ ـﻰ ﺍﻟﺤﻴﻁـ ﺩﻴـ‬ ‫ﻠـ‬ ‫ﺸـ‬ ‫ﻤﻨـ ـﺎﺯل ﺤﺒـ ـﻰ ﻭ ﻏﻴﻁـ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﻌﺒﻰ ﻤﻐﻨﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﻭﻉ ﺸــ‬ ‫ﺠﻤــ‬ ‫ﺒﺭﺍﻴـــ ـﺎﺘﻰ ﻭ ﻗﻤﺼـــ ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـﺠﻥ ﻭﺭﺩﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬ــ‬ ‫ـﺩ ﺍﻟﺴــ‬‫ﺘﻬــ‬ ‫ـﺎﻨﻰ‬ ‫ـ ّﻰ ﺒﻨﻴــ‬ ‫ـﻪ ﺘﻌﻠــ ـ‬ ‫ﻭ ﺘﺎﻨﻴــ‬ ‫ﻤﺸــﻴﺕ ﻟﻠﻤــﻭﺕ ﺒﺭﺠﻠ ‪‬ـــﻪ‬ ‫ﻴ ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺒﺄﺭﻀــﻰ ﺒﺸــﻌﺒﻰ ﺒﺈﻴﻤــﺎﻨﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ــﻪ‬ ‫ـﺎ ﺴﻼﻤ ‪‬ــــ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﻭ ﻏﻨﻴﺘﻬــــ‬ ‫ﻹﻨﺴـــــﺎﻨﺘﻰ ﻭ ﺇﻨﺴــــﺎﻨﻰ‬ ‫ـﺘﺭﺍﻜﻴﻪ‬ ‫ـﺎ ﺍﺸــــ‬ ‫ﻭ ﻏﻨﻴﺘﻬــــ‬ ‫ﺒﺘــ ـ ‪‬ﻥ ﻓﺠــ ـﺭ ﺇﻴﺭﺍﻨــ ـﻰ‬ ‫ـ‬ ‫ـ‬ ‫ﺩ‬ ‫ﻭ ﻏﻨﻴﺘﻬـــــﺎ ﺇﻴﺭﺍﻨﻴـــــﻪ‬ ‫ﻜـــﺄﻥ ﺃﺒـــﻭﻯ ﺼـــﺤﺎﻨﻰ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻭ ﺠ ـﺎﺏ ﻟ ـﻰ ﺍﻟﻠﻘﻤـﻪ ﻭ ﺍﻟﻤﻴ ــﻪ‬ ‫‪‬‬ ‫ـ‬ ‫ـ ـ‬ ‫٠٥‬