Kattenvoeding uitwerking

OPLEIDING AGRO- EN BIOTECHNOLOGIE
Afstudeerrichting dierenzorg
Opleidingsonderdeel dierenvoeding 3
Rapport van
Kelly Cogen
Academiejaar 2011-2012
In opdracht van
Mevr. Vicca
BESPREKING KATTENVOEDING

2
Inhoud
Wat eeteen kat in de natuur?........................................................................................................ 5
Nutriënten................................................................................................................................ 6
Proteïnen.................................................................................................................................. 6
Aminozuren........................................................................................................................... 6
Soorten proteïnen.................................................................................................................. 8
Tekorten in proteïnen ............................................................................................................ 9
Vetten en vetzuren...................................................................................................................10
Koolhydraten...........................................................................................................................10
Vocht.......................................................................................................................................11
Vitaminen................................................................................................................................12
Vitamine A ...........................................................................................................................12
Vitamine B-complex..............................................................................................................12
Vitamine D...........................................................................................................................13
Vitamine E............................................................................................................................13
Mineralen................................................................................................................................14
Calcium................................................................................................................................14
Fosfor ..................................................................................................................................14
Kalium..................................................................................................................................14
Natrium................................................................................................................................14
Chloride ...............................................................................................................................14
Magnesium..........................................................................................................................14
IJzer.....................................................................................................................................15
Koper...................................................................................................................................15
Mangaan..............................................................................................................................15
Zink......................................................................................................................................15
Jodium.................................................................................................................................15
Selenium..............................................................................................................................15
Chroom................................................................................................................................15
Commercieel voer........................................................................................................................16
Droogvoer...................................................................................................................................18
Voordelen................................................................................................................................21
Makkelijk voor de eigenaar....................................................................................................21
Gebit reinigen?.....................................................................................................................21

3
Nadelen...................................................................................................................................21
Plantaardige ipv dierlijke eiwitten..........................................................................................21
Te laag vochtgehalte.............................................................................................................21
Te veel koolhydraten.............................................................................................................21
Te veel eten..........................................................................................................................22
Productieproces....................................................................................................................22
Veiligheiden houdbaarheid...................................................................................................22
Voorgeschreven dierenartsdieet............................................................................................23
Aan droogvoer gerelateerde ziekten..........................................................................................23
Obesitas...............................................................................................................................23
Diabetes...............................................................................................................................23
Tandproblemen....................................................................................................................24
Nierziekten...........................................................................................................................24
Blaasproblemen....................................................................................................................24
Premium natvoer.........................................................................................................................25
Voordelen................................................................................................................................27
Vele smaken.........................................................................................................................27
Minder stoelgang..................................................................................................................28
Gezonde vacht......................................................................................................................28
Verhoogde energie ...............................................................................................................28
Gewichtsverlies ....................................................................................................................28
Gezondere urinewegen.........................................................................................................28
Nadelen...................................................................................................................................29
Veiligheiden houdbaarheid...................................................................................................29
Tandhygiëne.........................................................................................................................29
Kostprijs...............................................................................................................................29
Voorgeschreven dierenartsdieet ...............................................................................................29
Rauwvoer en kompleet vers voer (KVV).........................................................................................30
Voordelen................................................................................................................................33
Minder stoelgang..................................................................................................................33
Gezonde vacht......................................................................................................................33
Verhoogde energie ...............................................................................................................33
Gewichtsverlies ....................................................................................................................34
Betere tandgezondheid.........................................................................................................34

4
Gezondere urinewegen.........................................................................................................34
Nadelen...................................................................................................................................34
Aandachtspunten.....................................................................................................................35
Welke natuurlijke voedingsmiddelen zijn geschikt voor de kat?...................................................36
Welke voedingsmiddelen moet men vermijden?........................................................................36
Supplementen..........................................................................................................................37
Kwantiteit................................................................................................................................37
Constipatie ..............................................................................................................................38
Voorbeeldrecepten ..................................................................................................................38
Wat bij dieren die geen rauwvoer verdragen?............................................................................39
Kostenplaatje...........................................................................................................................39
Combinatie rauwvoer en droogvoer..........................................................................................39
Overgang.................................................................................................................................39
Algemeen overzicht......................................................................................................................40
Aanbeveling.................................................................................................................................41
1. Rauw voer dieet – zelf samengesteld.....................................................................................41
2. KVV......................................................................................................................................41
3. Blikvoer................................................................................................................................42
4. Droogvoer............................................................................................................................42
Wat geef ik zelf aan mijn katten ................................................................................................43
Lijst van figuren............................................................................................................................44
Figuren.................................................................................................................................44
Tabellen...............................................................................................................................44
Vergelijkingen.......................................................................................................................44
Bronnen ......................................................................................................................................45
Boeken.................................................................................................................................44
Elektronische publicaties.......................................................................................................44
Internet................................................................................................................................44

5
Kattenvoeding
Wat eet een kat in de natuur?
In de loopvan de evolutie heeftde katzichgespecialiseerd inhetvangenenetenvankleine
prooidierenzoalsmuizen,ratten, konijnen, vogels,vissen,kikkers eninsecten. Hetiseencarnivoor,
eenobligate vleeseter.
Zijnvoedinginde natuurisrauw enbestaatvoor eenzeergrootgedeelteuitdierlijke proteïnen,een
gemiddelde hoeveelheid dierlijkevetten,eenheel kleine hoeveelheidkoolhydraten (3-5%), enzymen,
natuurlijke vitaminesenmineralen. Kattenzijnnietinstaatsommige aminozuren,vetzurenen
vitamineszelfaante makenof uit plantaardige voedingte halen(=essentiëlevetzurenenvitamines,
die we in de voedingmoetenaanbieden).
Aangeziende kateenwoestijndieris,isdeze hetnietgewendom waterte drinken. Ze halenhet
meeste vochtuithuneten,hunprooi (Zoran,2002).
Ze hebbeneenkorte,zuurrijkeenpathogeenresistente spijsvertering,bijzondergeschiktomvers
vlees,organenenbottente verwerken.1
Figuur 1: Kat eet prooi2
1 http://feline-nutrition.org
2 http://media.photobucket.com/image/kat%20eet%20prooi/needonline/IMG_1822.jpg

6
Nutriënten
Proteïnen
Dierlijkeeiwittensluitenhetbeste aanbij de voedselbehoefte vankatten.Katteninhetwildzorgen
voor voldoende variatieinhunvoer(muizen,ratten,konijntjes…),daaromishetbelangrijkdatwij
hierookrekeningmee houden.Opdie manierkunnenwe voorzienineenoptimaal
aminozurenpatroon.
Eiwittenvervullenverschillendefunctiesbinnenhetlichaamvande kat:
 energie,onderhoudlichaam
 groei enherstel spieren
 vorminghormonenenenzymen
 immuniteit
 transportmiddelinbloed (Pierson,2010).
De kat haaltde meeste energievande glucose die de leververwerktuiteiwitten.3
Plantaardige eiwitten(diewe vindeningranen,soja,groenten…) kunnenze veelminderbenutten.Ze
zijnlichamelijknietinstaatdeze eiwittenefficiëntte gebruiken,omwille vanhungebrekaan
bepaalde enzymen,o.a. amylase.
Dierlijkeproteïnenbevatteneencompleetaminozuurprofiel (aminozuren(AZ)zijnde bouwstenen
van proteïnen,we kunnenze beschouwenalspuzzelstukjes).Plantaardige proteïnenvormengeen
volledige puzzel, waardoorze voldoennietde behoefte vaneencarnivoor.Mensenenhonden
kunnendeze AZwel gebruikenende puzzelvervolledigen,maarkattenkunnenditniet.
Eenvoorbeeldvan eenAZdatwe nietterugvindeninplantaardige proteïnenistaurine.Ditiseen
essentieelAZvoorkatten.Wanneerwe henverkeerdvoeden,kunnenze duseen taurinedefficiëntie
hebbenwatallerlei kwalenveroorzaakt,o.a.hartproblemen,blindheid… (Hand etal.,2000).
Kattenop eenproteïnerijkdieetdoen opeennatuurlijkewijze aan“gewichtsmanagement”.De
proteïnenzorgenervoordatde kat hetautomatisch ‘aanvoelt’wanneerze genoegheeftgegeten.Op
die maniergaateenkat die eenkwalitatief voerkrijgt,rijkaanproteïnen,nooitte dikworden.4
Aminozuren
Proteïnenbestaanuit22 aminozuren.
Dit zijnkleineonderdelenvaneiwitstructuren.Ze zijnvereistvoorde samenstellingvaneiwittenin
hetlichaam. Ze bevindenzichindierlijke enplantaardige eiwitten (Schenck,2010).
Alle lichamelijke processendie te makenhebbenmetenergieenherstelzijnverbondenmet
aminozuren.5
De belangrijkstefunctievande AZligtinde leveringvanhet essentiële materiaal voor
de verdubbelingvande genetische code,voorceldelingenvormingvanspierenenbindweefsel.6
4 http://fnae.org/basics.html

7
Essentiële aminozuren
Kattenhebbeninhunvoedingnoodaan 11 aantal essentiëleAZ(ditzijnAZdie ze nietzelf of nietsnel
genoegkunnenaanmaken)(Schenck,2010).
Taurine (striktgenomenisheteenaminosulfonzuur)7
 bevordertstofwisselinginhersenenenhart;
 werktcholesterolverlagend;8
 isnoodzakelijkvooreengoede werkingvanhart,nierenenogen.9
Arginine (katten hebben meer arginine nodig dan de meeste andere dieren)
 zorgt voorafscheidinginsuline inpancreas;
 speeltbelangrijke rol bij gezondheidlever;
 nog belangrijkerrol bij de afbraakvanammoniak (Schenck,2010).
Methionine
 helptomgiftige afvalstoffenuitde leverte halen;
 bevordertgezondheidvanhuidenhaar;
 cysteïne kanenkel uitmethioninegemaaktworden.Bij eentekortaanmethioninewordt
cysteïne ookeenessentieel AZ.10
Lysine
 ditis nodigvoorgroei,weefselherstel,aanmaakvanantilichamen,hormonenenenzymen.11
Histidine
 herstel lichaamsweefsel;
 belangrijkvoorgoede weerstand;
 wordtomgezetinhistamine;
 bron: vleesengevogelte.12
Isoleucine
 opbouwhaar enspierweefsel;
 bron: vlees,kip,schaal-enschelpdieren.13
Leucine
 helptmee bij spieropbouw;
 voorkomteiwitafbraak;
 bron: kip,ei,rund.14
5 http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/11873-aminozuren-onmisbaar-voor-een-gezond-
lichaam.html
6 http://gezondheid.noorseboskatten.net/bestanden/literatuur/Dieetvoeders/KattenvoederLexicon.htm
7 http://nl.wikipedia.org/wiki/Taurine
8 http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/11873-aminozuren-onmisbaar-voor-een-gezond-
lichaam.html
9 http://www.degezondheidswinkel.be/cat-mix-1868-prd1.htm
10 http://nl.wikipedia.org/wiki/Methionine
11 http://gezondheid.noorseboskatten.net/bestanden/literatuur/Dieetvoeders/KattenvoederLexicon.htm
12 http://gezondheidsweb.blogspot.com/2008/11/histidine.html
13 http://www.ergogenics.org/fenugriek.html

8
Fenylalanine
 kan omgezetwordenintyrosine;
 hetis nodigvoorde aanmaak vanneurotransmittersinde hersenen;
 hetmaakt hormonenvrij die de eetlustregelen.15
Tryptofaan
 iseenbouwstof voormelatonine (melatonine reguleerthetdag/nachtritme);
 ondersteuntdarmwerking;
 van belangvoorgoede botaanmaak.16
Threonine
 bevordertopbouwcollageen,elastine,eiwitten;
 bevordertspijsvertering;
 verbetertde omzettingvanvoedingsstoffen
 bron: vlees,vis,schaaldieren.17
Valine
 stimuleertde eiwitsynthese.HierdoorwordenspieropbouwendeAZbeterdoorhetlichaam
verwerkt;
 helptspierweefsel groeienenherstellen
 bron: vlees,vis,kip.18
Er kunnentekortenontstaanwanneermensente veel plantaardige proteïnenaanbieden,of wanneer
ze zelf de voedingwillenmakenendeze nietinvoldoende hoeveelheidaanbieden (Zoran,2002).
Soorten proteïnen
De voorkeurgaatuitnaar eenspiervleesalseerste ingrediënt(kip,kalkoen…).
Men moeter oplettendatmengeenvoergeeftwaarhet eerste ingrediënteen“vleesbijproduct”is,
orgaanvleeszoalsleverof meel zoalskippenmeel.
Bijproductenkunnenverschillende ingrediëntenomvatten:veren,eierschelpen,poten,darmen…en
deze zijnmindervoedingsrijkdanvlees.Dezekunnenzekereenextrawaarde toevoegen,maarhetis
beterze nietalseerste (belangrijkste) ingrediëntte zienstaan.
De benamingmeelgeeftaandat hetlange tijdgekooktisopzeerhoge temperatuurwaardoorde
kwaliteitlageris.Meel vindenwe vakerterugindroogvoer (Pierson,2010).
De verteerbaarheidvande proteïnenisafhankelijkvande gebruikte bronenhetverwerkingsproces:
 droogvoer:80% verteerbaar
 natte voedingvanmindere kwaliteit(veelkoolhydraten):85% verteerbaar
 natte voedingvanpremiumkwaliteit(goede proteïnebron):+90%.19
14 http://nl.wikipedia.org/wiki/Leucine
15 http://www.natuurlijkerwijs.com/aminozuren.htm#fenylalanine_
16 http://www.natuurlijkerwijs.com/aminozuren.htm#tryptofaan_
17 http://gezondheidsweb.blogspot.com/2008/11/threonine.html
18 http://gezondheidsweb.blogspot.com/2008/11/valine.html

9
De verteerbaarheidalleenzegtnognietalles.We moetenookkijkennaarde biologische waarde.
Proteïnenhebbenallemaaleenanderebiologische waarde,afhankelijkvanhunaanwezige AZ.Deze
verteltonshoe efficiënteenproteïne wordtgebruikt. Tabel 1geefteenoverzichtvandeze
biologischewaarden. De waarde ishogerbij vlees eneieren.Deze proteïnenkunnenze dusbeter
verteren.Ditzijnookde ingrediëntendie zorgenvooreenvolledigAZ-profiel.
Alswe kijkennaarde biologische waarde vanplantaardige proteïnenzienwe eenveel lagergetal.Dit
zijnproteïnendie de dierennietoptimaal kunnengebruikenendie dusminder verteerbaarzijn
(Hand et al.,2000).
Eenonderzoekweesuitdatde biologische waarde neerkwamop60% voor hetdroogvoeren70%
voor hetnatvoer(vertrekkende vanbovenstaande percentagesvanverteerbaarheid).
Wanneerwe dankijkennaarhetnetto-verbruik(de hoeveelheidvanhetvoedsel dat hetdierecht
verbruiktvanwathet opeet) danzienwe dathetneerkomtop48% voor hetdroogvoeren68% voor
hetnatvoer.Ditbetekentdateenkatbijnatwee maal hetvolume indroogvoermoetetenom
dezelfdenetto-verteerbaarheidte verkrijgen vanhetnatvoer(datmeerverteerbare nutriënten
bevat).Al deze extraafvalstoffenmoetenuithetbloedgefilterdworden,waardoorze de nierenextra
belasten.Ditverklaartgedeeltelijkwaaromzoveelkattenlijdenaanchronischnierfalen.20
Tekortenin proteïnen 21
19 http://maxshouse.com/feline_nutrition.htm
Tabel 1: Biolgische waarde proteïnen

10
Proteïnenhelpende katbij hetproducerenvanAZ.Dit zorgtervoordat hetlichaamgroeit,cellen
wordenaangemaaktende normale lichaamsfunctieswerkenzoalsze moeten (Schenck,2010).
Eentekortkan leidentot:
 gewichtsverlies
 doffe vacht
 slechtimmuunsysteem
 verminderdeeetlust
 vermoeidheid.22
Vetten en vetzuren
Kattenhebbennoodaankwaliteitsvolle vetteninhundieet.Deze gevensmaakentextuuraanhet
voedsel.Ze zijnnodigvoorhettransportvande vetoplosbare vitaminesA,D,E enK.23
Essentiëlevetzurenvoorkattenzijnomega-3enomega-6vetzuren(linoleenzuurenarachidonzuur).
Kattenkunnen,integenstellingtot honden,geenarachidonzuuruitlinoleenzuurmaken.Hetis
daarom heel belangrijkdatde voedingvoldoendearachidonzuurbevat (Hand etal.,2000).
Deze vetzuren ondersteunen de aanmaakvanvoortplantingshormonenenspeleneenbelangrijke rol
bij de algehele gezondheid ende huid. Bij eengebrekaanlinolzuurwordtde vachtdof enwordtde
huidbarrière aangetast,waardoordeze gevoeligerwordtvoorinfecties (Handetal.,2000).
Linolzuurzitovervloediginplantaardigeolie.De afgeleide essentiëlevetzuren vanlinolzuurzitten
enkel indierlijkweefsel.Vleesisookde enige bronvanarachidonzuur.
Dit maaktweereensduidelijkwaaromvleeszobelangrijkisvoorde kat.24
Vetisook belangrijkvoorde acceptatie vandroogvoer.25
Koolhydraten
Het spijsverteringssysteemvankattenisnietingesteldopde verteringvankoolhydraten (deze
hebbenveel tijdnodigomafgebrokente worden,kattenhebbeneenkortmaarsnel
verteringsstelsel). Ze beschikkenbv.nietoveramylase inhunspeeksel,waardoorde eerstestapinde
verteringde maagis.De kat heefteenzeerzure maag (pHvan 2), aangezienze eencarnivooris.
Eenzure maag isideaal voorde verteringvanproteïnenenhetneutraliserenvanbacteriën.
Deze pH waarde isook belangrijkvoorde vrijlatingvantwee belangrijkehormonen:secretineen
cholecystokinin.Zonderdeze hormonenkanergeen normale verteringplaatsvinden (Pierson,2010).
In de natuur etenkatten(carnivoren) amperkoolhydraten.Hun prooienbevattenslechts3-5% van
de calorie-inname koolhydraten (Zolan,2002).
23 http://www.carnibest.nl/
24 http://www.licg.nl/12t/praktisch/kat-aanschaf-en-verzorging/voeding-van-uw-kat.html
25 http://www.prinspetfoods.nl/kat/voeding/de-voeding-van-uw-kat.html

11
Wanneerwe dankijkennaardroogvoer,danzienwe dat30-50% vande calorieënuitkoolhydraten
bestaat(sommige premiummerkenhebben‘slechts’20% koolhydraten,watnogzeerveel is).
Sommige goedkopedroogvoerenbevattenzelfsnogmeerkoolhydraten,aangeziengranengoedkoop
zijn(Pierson,2010). Een teveel aandeze koolhydratenkanleidentotobesitas,diabetesen
spijsverteringsproblemen.26
Eenpremiumnatvoerbevatongeveer3-5% koolhydraten,zoalshetmoetzijn(wanneerwe hier
teruggrijpennaareenvoervanlage kwaliteit,stijgendeze percentageswel,maarnooitzoextreem
alsbij het droogvoer).
Granenzoudeneigenlijkmoetenontbrekeninhetvoer(of slechtsinminimalehoeveelheidmoeten
voorkomen), maardoorhunkostprijsende gebruikte procestechniekwordenze massaal gebruikt(ze
zijnveel goedkoperdan vlees) (Pierson,2010).
Alseenkateenkoolhydraatrijkdieetkrijgt,zienwe datde zuurtegraadvande maag verandert,deze
wordteerderalkalisch(pHvanminimum4).
In eenalkalische,basischemaagontstaandanook verschillende problemen:
 verontreinigende bacteriënwordennietvernietigd;
 rauw vleesenbottenwordennietgoedafgebroken(bij de combinatie metrauw voer);
 de maag wordt tragerleeggemaakt(Pierson,2010).
De koolhydrateninmaïs,tarwe ensoja doende bloedsuikerspiegel stijgenbij vele katten.Sojabevat
ooknog fyto-oestrogenendie eennegatieveinvloedhebbenopde schildklier.Aangezienkatten
gevoeligzijn voorhyperthyreoïdie (verhoogde schildklierhormoneninhetbloed) zouditzekernietin
hetvoermogenzitten (Pierson,2010).
Koolhydratenmakenookde urine meerbasisch,zodaterzichblaasgruiskanvormen (Pierson,2010).
Vocht
Water iseenontzettendbelangrijk nutriënt,datinstaatvoorde gehele gezondheidvanhetdier.
Omdatkattenoorspronkelijkuitde woestijnkomen,hebbenze bijnageen behoefte aanadditioneel
vocht.Toch moetdit te allentijde beschikbaarzijn,liefstineenaantrekkelijkgegevenzodatze toch
gestimuleerdwordtomte drinken(bv.eenwaterfontein) (Hand etal.,2000).
Wanneermende kat voedtmetdroogvoer (waarmaar 10% vocht inzit),bestaatereengrote kansop
nier- enurinewegproblemen. Wanneerze te weinigvocht binnenkrijgen,krijgenze te kampenmet
chronische dehydratatie,problemenmetde urinewegen,nieren…
Versvleesof blikvoerbestaatuit60-80% vocht(Pierson,2010).

12
Vitaminen
Vitaminenzijn macronutriënten die onmisbaarzijnomhetlichaamoptimaal te latenfunctioneren.
Ze zijnslechtsineenkleine hoeveelheidnoodzakelijk.Eenteveel aansommigevitaminen kansoms
zelfsschadelijkzijn (Hand etal.,2000).
Voorkattenzijnvolgende vitaminenheel belangrijk:
 vitamine A
 vitamine b-complex
 vitamine D
 vitamine E(Zolan,2002).
Vitamine A
Vitamine A isnodigvoor:
 goedgezichtsvermogen
 instandhoudingcelmembranen
 groei bottenen tanden(Schenck,2010).
Kattenkunnen,integenstellingtotveel anderezoogdieren, bètacaroteen (voorlopervanvit.A,uit
plantaardigmateriaal) nietomzettentotvitamineA.Zij moetendie dusrechtstreeksuitdierlijke
materialenhalen.Vooral organenzoalsleverennierenzijneenuitstekendevit. A bron(Schenck,
2010).
Wanneermenzelf de voedingsamensteltbij eenrauw dieetmoetmenwel oplettenwanteenteveel
isnet zo schadelijkalseentekort.Kattenkunneneenchronische vit.A-vergiftigingontwikkelen
(hypervitaminose A).De symptomenhierbij zijn:
 lusteloosheid
 rusteloosheid
 stijve nek
 andere afwijkingenaanhetbewegingsapparaat (Schenck,2010)
De dagelijkse aanbevolenhoeveelheidvooreenvolwassenkatkomt overeenmet5gram
runderlever.27
Vitamine B-complex
De vitaminendiedeeluitmakenvanhetvit.B-complexzijnwateroplosbaar.
Ze zijnbijnaallemaal betrokkenbij de omzettingvanvoedingsstoffenende energiehuishouding.28
Het gaat om volgende vitaminen:
 Vitamine B1 of thiamine
 Vitamine B2of riboflavine
 VitaminB6of pyridoxine
 VitaminB12 of cobalamine (Schenck,2010).

13
Thiamine wordtvernietigdbij hogetemperaturen.Nahetafkoelenbij hetproductieprocesmoeten
de voederfabrikantende vitaminedusterugtoevoegenaanhetvoer.
Wanneeru de kat zelf eenrauwdieetaanbiedt,moetmendeze vitamine ooksupplementeren.
Bij eenmenuvanrauwe vismoetmenoplettenvooreentekort,aangezienvishetenzymthiaminase
bevat,watdeze vitamine afbreekt.29
Vitamine D
Vitamine Disvetoplosbaar.
Ze is belangrijkbij de skeletontwikkeling,bij de calciumhuishouding.30
Dierlijkweefselbevatweinigcalcium,daarommoetde voedinggesupplementeerdwordenmetdit
mineraal.Ditiszekerbelangrijkbij eenrauw dieet.Menmagdusnietenkel hetvleesgeven,maar
ookzekerbotten.Inhele prooienisdeze verhoudingoptimaal.
Eenvitamine Dtekortveroorzaakt rachitis(Engelse ziekte),eenbotaandoening.31
Dit toontzichvia volgende symptomen:
 gebogenpoten
 gezwollengewrichten
 verschillendefracturen (Schenck,2010).
Vitamine E
Vitamine E(tocoferol)iseenvetoplosbare vitamine.
Ze speelteenrol bij de aanmaakvan rode bloedcellen.Daarnaastisze belangrijk bij de voortplanting
envoor de weerstand.Hetiseen antioxidant:hetbeschermd de celleninhetlichaamtegenvrije
radicalen(Schenck,2010).
Eentekortis zeldzaam,bij eencommercieel voermoetmenzichgeenzorgenmaken.
Wanneermenzelf rauwvoermaakt,moetmenoplettendatde kat geenvoedsel krijgtmetgrote
hoeveelhedenonverzadigde vetzurenzondertoegevoegde antioxidanten.Deze vetzurenoxiderenen
wordenranzig,waardoorde vit.E wordt vernietigd.32
Eentekortgeeftvolgende symptomen:
 degeneratieretina
 verlaagde voortplanting
 verzwaktimmuunsysteem(Schenck,2010).
30http://www.herba-belgie.be/info/voedingsupplementen/vitamines/vitamine-d

14
Mineralen
Er zijntwee groepenmineralen:
 macro-mineralen
o hierheefthetlichaamgrote hoeveelhedenvannodig.
 micro-mineralen/spoorelementen
o Dit zijnmineralenwaarvanhetlichaamslechtseenkleine hoeveelheidnodigheeft.33
Calcium
Calciumisbelangrijkvoorde bouwenhetonderhoudvanhetskeletende tanden.
De verhoudingcalcium/fosforisontzettendbelangrijkvooreengoede
skeletontwikkeling/onderhoud.
Bij eenrauwdieetmoetmende skelettenmee malenwantinvleesof de organenzitzeerweinig
calcium(Schenck,2010).
Fosfor
Fosforisook belangrijkvoorde opbouwenhetonderhoudvanhetskeletende tanden.
Eentekortkomt zeldenvoor,eenovermaataanfosforgeeftschade aande nieren.
Fosforvindtmenin vis,vlees,kipen orgaanvlees (Hand etal.,2010).
Kalium
Kaliumisbelangrijkvoorde waterhuishoudingeneengoedehartfunctie.
Eengebrekaan kaliumleidttotverliesineetlust,zwakte,foutecoördinatie enverlamming.
Eenteveel komtnormaal geziennietvoor,behalve bij nierfalen.Eenteveel aankaliumis giftigvoor
hethart en kantot de doodleiden.
Kaliumzitinvlees,gevogelte,visende meeste groenten (Schenck,2010).
Natrium
Natriumisvan belangbij de waterhuishoudingenhetonderhoudvande spiervezels.
Eengebrektoontzich viaeenverliesin eetlust,gewichtsverlieseneentrage groei.
Eenteveel toontzichineendalingvanurineverliesenmeerdorst.
Natriumvindtmeninzuivelproducten,vlees,kip,visen eiwit(Schenck,2010).
Chloride
Chloride isbelangrijkvoorde waterhuishoudingen hetzuur-base evenwicht.
Eenstijgingzienwe enkel bijziekten,o.a.bij nierziekten.
Men vindthetindezelfdevoedingsmiddelendannatrium(zuivel,vlees,kip,vis,eiwit) (Schenck,
2010).
Magnesium
Magnesiumisbelangrijkvooreennormalespier- enzenuwwerking.
Eentekorttoont zichdoor verzwakkingenaanvallen.
Eenovermaattoont zichdoor diarree.
Men vindthetinzuivelproducten,groetenenvolle granen(Schenck,2010).

15
IJzer
IJzerisbelangrijkvoorde vormingvanrode bloedcellen.
Eentekortresulteertinbloedarmoede,eenteveelkanleidentotgewichtsverlies,verliesvaneetlust
enzelfstotde dood.
Het zitinvolgende voedingsmiddelen:lever,nieren,eigeel,vis,groentenenvollegranen (Schenck,
2010).
Koper
Koperisnodigvoor hetijzertransportenvoorde vormingvanrode bloedcellen.
Eentekortleidttotbloedarmoede.Eenteveel kanproblemenaande leververoorzaken.
Het voedingsmiddeldathetrijkstisaan koperis lever(Schenck,2010).
Mangaan
Mangaan is belangrijkvoorhetvoortplantingsstelsel ende gewrichten.
Eentekortleidttoteendalinginde voortplanting,abortus,stijfheidenbotabnormaliteiten.
Eenteveel leidttoteenstijginginde voortplanting.
Men vindthetingroenenenvolle granen (Schenck,2010).
Zink
Zinkisnodigvoor eengezonde huid,smaakzinenhetimmuunsysteem.
Tekortentonenzichineendroge pels,groeivertraging,diarree,slechte voortplanting.
Eenovermaatleidttotovergeven,enkancalcium- enkoperopname inde wegstaan.
Eenbron hiervoorisvlees(Schenck,2010).
Jodium
Jodiumisbelangrijkvooreengoede schildklierwerking.
Eentekortleidttotschildklierproblemen,haarverlies,duizeligheid.
Eenovermaatkan ookleidentot schildklierproblemen (Schenck,2010).
Selenium
Seleniumisbelangrijkvooreengoede,normalespierwerking.
Tekortenleidentotskeletaandoeningen,zwakteenhartproblemen.
Eenovermaatkan leidentotbraken,zwakte endood.
Seleniumzitingranen,vleesen vis(Schenck,2010).
Chroom
Te weinigchroominname kanleidentotde ontwikkelingvan diabetes (Schenck,2010).

16
Commercieel voer
Eendieetmoetalle noodzakelijke nutriëntenbevatteninde juistehoeveelheid(gebalanceerden
compleet),hetmoetgoedte verterenzijnende katmoethetlekkervinden.Hetmoetvoldoenaan
hunnutritionelenodenenhetmoetnatuurlijkveiligzijn.
Ik ga vanuitditgamma volgende voedersbespreken:
 droogvoer
 natvoer
 kompleetversvoer.
De ingrediëntenenvoedingswaardenvande verschillende vormenvankattenvoeding worden
bepaalddoorde beperkingenvande voedseltechnologie ennietvanuitde voedingsbehoeftevan
katten. Menmoetnochtans steedsrekeninghoudenmetde natuurlijkebehoeftenvanhetdier.Het
isbelangrijkomeendierte voedenmeteendieetdatvoorzietinzijnnatuurlijkebehoefte.Ditheeft
tal vanvoordelen.Deze komenverderaan bod.
Er zijneenaantal zakenwaarmenop moetlettenbij hetvoederenvancommercieelvoer:
 hetvoermoetzo vochtigmogelijkzijn(blikof KVV);
 de proteïnebronmoetdierlijkzijn(kip,kalkoen,konijnof lam, geenvleesof vis);
 granen- ensojavrijdag;
 rijkaan dierlijke proteïnen(>45%, droge stof basis);
 gemiddeldinvet(25-35%,droge stof basis);
 laag inkoolhydraten(5%of minder,droge stof basis).34
Zowel de brokkenalsblikvoeding zijneigenlijk nietmeerdanhetproductvan eenmarketingen
voedingstechniek,terwijl hetzoumoetengebaseerdzijnopde wetenschap vankattenvoeding.
Het gemiddeldpercentage ingrediënteninblikvoeding:
 40-50% proteïnen(opdroge stof basis)
 25-35% vet(opdroge stof basis)
 2-5% koolhydraten(opdroge stof basis).
Eengemiddelddroogvoerheeftvolgendewaarden:
 20-33% proteïnen
 10-25% vet
 20-50% koolhydraten
 tot 58% voedingsvezels.
Nochtansisdit beidenvoedingvoorhetzelfdedier.
Heefteenkatdie blikvoereetandere nodendaneenkatdie droogvoereet?Nee,natuurlijkniet.

17
Wanneermenkijktnaarhetdroge stofgehaltevannatvoer,danbevathetmeerproteïnendan
droogvoer.We moetenonthoudendatpercentagesnietalleszeggen,hetisde biologische waarde
van de proteïnendie kritiekis,zietabel 1.
Kwaliteitsvol natvoerbevatookheel weinigkoolhydraten(3-5%) netzoalsde prooieninhetwild
(Schenck,2010).
De producentenvancommercieelvoermoetenrekeninghoudenmeteenvitaminenverliestijdensde
productie ende bewaring.Deze verliezenmoetmenterugaanhetvoertoevoegen:
Vergelijking 1: Vitaminenverlies bij droog en natvoer (Hand et al., 2000).
Beide techniekengeveneengrootverliesaanvitaminen,dochbij heel andere vitaminenenandere
percentages.Bij hetbewarenvannatvoer gaanerveel mindervitaminenverloren (Hand etal.,2000).
Figuur 2: Verschil nutriëntenpercentages in droogen natvoer

18
Droogvoer
De fabrikantenhebbeningespeeldophetgroeiendaantal kattendie, nahonden,ookalshuisdier
werdengehouden.Vroegerkregende kattenoverschotjesvantafel of gingenze zelf opjacht.
De industrie heefthieropingespeelddooreen makkelijke, volledige,gebalanceerde voedingopde
markt te brengenonderde vormvan brokjes.
Jammergenoeghoudtmengeenrekeningmetde metabolischewerkingvanhet
spijsverteringsstelselvande carnivoor. Deze isontworpenvoorde opname vanveel proteïnenen
zeerweinigkoolhydraten.Ennetditwordtgenegeerddoorde voederindustrie35
.
Het droge,makkelijkekattenvoerkwameropvraag vande katteneigenarenenwasniet zo
verschillend vande hondenbrokkendie toenal opde marktwaren.Het enige verschilwaseeniets
andere vitaminen/mineralenmixeneenkleinere brok.36
Om hetvoedsel inbrokjeste verwerkenmoetmenerkoolhydratenaantoevoegen(granen).
Bij hetbereidenvande droge brokkenwordteenprocesvanextrusiegebruikt(zie figuren3– 5).
Extraherenishetvolume latentoenemenenlatenploffen,doormiddel vaneentechniekvanhoge
temperaturenenhoge druk.Ditzounietlukkenzondereenbehoorlijkgehalte zetmeel inde natte
massa. Er wordendustonnenmaïskorrels,rijst,tarwe,haver,gerstenandere granentoegevoegd
aan hetvleesdatzelf maarweinigvolume heeft(omaande vorm van de droge brok te komendie
hetuiteindelijkzal hebben).
Kattenherkenneneenkoolhydraatrijkevoedingopzichnietalsvoedsel.Daaromwordendeze
brokjesbedektmeteencoatingwaardoorde kattende brokjessmakelijkgaanvinden.Deze coatings
bestaanuitverzuurde gisten(omdatkatteneenvoorkeurhebbenvoorzure smaken) of
vleesaftreksels(vloeibare substantie uitdierlijkeingewanden,gemengdmetzuur).
De katten(enhuneigenaars) wordenbedotdoorhenvoedsel te latenetendatze normaal
gesprokennooitzoudenaanraken,enkel doorde ‘smakelijke’coatingeroverte doen.Menkan het
vergelijkenmetde natuurlijke cornflakesdie de meeste kinderennietlekkervinden,totmenereen
lekkersmaakje overheendoet,zoalseensuikerlaag (Hand etal.2000).
Wanneerde kat deze “ontbijtgranenmeteenvleessmaak”opeet,komterglucose inhaar
bloedsomloop.Nietsinde ontwikkelingvande katheefthaarkunnenvoorbereidenopzo’n
suikerrijkemaaltijd…Eriswel nogverschil inde granen.Sommigenhebbeneenveel hogere
glycemische index,waardoorze eensnellere stijgingvande glucose inhetbloedteweegbrengen.
Door de vele koolhydrateninde voeding,krijgtde katookgeensignalenmeervanverzadiging(dieze
wel krijgtwanneerze veel proteïneneet). Hierdoorheeftde katde hele tijdhetgevoel datze honger
heeft,waardoormeerwordtgegetendangoedennodigis.Hetlichaamvande kat zitmet een
constante overdosisglucose,waardoorze steedsberoepmoetdoenopde kleine hoeveelheid
reservesinsulineinde alvleeskliermetalsgevolgeente dikke kat. Bij eengrootaantal kattenleidt
deze continue lichamelijke stresstotdiabetes…37
35 http://www.felinenutrition.net
36 http://www.worldofdani.com
37 http://www.worldofdani.com

19
De premiummerkenbeginnenhieraante werkendoorvoeropde marktte brengendatminder
koolhydratenbevat,maartochnogsteedsveel meerdanwatze inde natuurzou opnemen(20%).
Figuur 5: Productieproces droogvoer komt overeen met productieproces broodbakken
(Hand et al., 2000).
Figuur 3: Productielijn droogvoerproductie
Figuur 4: 11 stappen van het droogvoerproductieproces (Hand et al., 2000).

20
Eenwoordje uitlegbij figuur 6:de netgeëxtrudeerdebrokjeskomende drogerbinnenwaarbij ze
verschillendetemperatuurzonesdoorlopen. Nahetwarmste gedeelte verlaten,wordenze naar
buitengeleid.Opde terugwegkoelt de temperatuursteedsverderaf (Hand etal.,2000).
Deze maniervanwerken(zeerwarme temperaturen) zorgtervoordatereengroot vitaminenverlies
optreedt.Menmoetookrekeninghoudenmeteenbewaartijdvan18 maanden(fabriekenwinkel),
waarbij erook verliezenoptreden.De fabrikantmoetdusnahetproductieprocesdeze verliezen
terugaanvullenzodatde dierennietziekwordendoortekorten.
Het spreektvoorzichdat ditinschattingenzijn.Mentestditwel,maar100% zekerkanmennietzijn.
Deze verliezenheeftmenveel minderwanneermenrauw voert (Hand etal.,2000).
Tabel 2: Vitaminenverlies tijdens productieproces en bewaring gedurende 18 maanden (Hand et al., 2000).
Figuur 4: Verschillende temperatuurzones bij het drogen (Hand et al., 2000).

21
Voordelen
Makkelijkvoor de eigenaar
Het voordeel voorde eigenaarishetfeitdatdroogvoermakkelijkenvrij goedkoopis.Je hoeft
gewoonheteetbakjete vullenende zakterugwegte zetten.Hetbederftookniet naenkeleuren(in
tegenstellingtotblik,KKV enrauwvoer),waardoorje hetnietmoetweggooiennaenkeleuren.
Gebitreinigen?
Vroegerdachtmendat door hetetenvanbrokjesde tandenwerdengereinigd.Recente studies
hebbenaangetoonddatditechtergeeneffectheeft.Enkel de specialevoederszoals“Oral care”van
bv Hillszoueeninvloedkunnenhebben,omdatdeze brokkendermategrootzijndatze veel kracht
moetenzettenophetbijtenvandeze brokken.38
Nadelen
De nadelenwordeneerstopeenrijtje gezetennadienapartbesproken:
 plantaardige i.p.v. dierlijke eiwitten
 te laagvochtgehalte
 te veel koolhydraten
 te veel eten
 productieproceszorgtvoorverliezen
 problemenbij veiligheidenhoudbaarheid (Pierson,2010).
Plantaardige i.p.v. dierlijke eiwitten
Droogvoerbevatgemiddeld30-35%proteïnen,meestal plantaardige.Ditpercentageligtte laag
(natvoerbevat45-50% proteïnen) en heeftvaakde verkeerde afkomst(plantaardigi.p.v. dierlijk).
Daarbij komtook nog eensdatde proteïnenlange tijdopeenzeerhoge temperatuurgekookt
worden.Ditdoetde biologischewaarde vande proteïnebronnensterkdalen.Ditkokenvernietigd
ookandere nutriënten.Men moetdanonderzoekenwelkenutriënteneninwelkehoeveelheidze
vernietigdwordenendeze erdanterugaan toevoegen (Hand etal.,2000).
Te laag vochtgehalte
Droogvoerbevat7-10% vocht,terwijl hunprooieninde natuur70-75% vocht bevatten. Katten
hebbenbijnageendorstgevoel. Wanneerwe de gehele vochtopnamebekijken(voedsel+water
drinken) dankrijgteenkatopdroogvoerslechtsde helftvanhetvochtbinneninvergelijkingmeteen
kat die natvoereet (Pierson,2010). Sommige mensenradenaanomde droge brokkente
bevochtigen,maarditlosthetprobleemnietop.Hetkanzelfsgevaarlijkzijn,omdatde meeste
bacteriëndie opde brokkenaanwezigzijn,vermenigvuldigeninvochtige omstandigheden.39
Te veel koolhydraten
Kattenkunnenkoolhydraten,zoalsreedsvermeld,zeermoeilijkverteren.Hunnatuurlijkevoeding
bestaatuit3-5% koolhydraten.Indroogvoer ligtditgemiddeldtussen35-50%,wat eentienvoudis!
39 http://www.littlebigcat.com/health/why-cats-need-canned-food-2/

22
Tegenwoordigbestaaterook“granenvrij”droogvoer,wat20% koolhydratenbevat, watnogaltijd
veel meerisdanwat ze inde natuureten.40
Dit teveel aankoolhydratenwordtopgeslagenonderde vormvanvet,watkan leidentotobese
kattenenzelfssuikerziekte.41
Fabrikantengebruikenzoveel koolhydratenomdatze eengoedkope bronvan calorieënvormen. Ze
kunnenopdie manierhetdroogvoeraaneenrelatief lage prijsverkopen.42
Te veel eten
Kattenbeschikkenovereenunieksysteemdataangeeftwanneerze voldoende gegetenhebben. In
hunnatuurlijkdieetmetveel eiwittenenvetkrijgen ze eentijdigsignaal vanvoldoening.Bij heteten
van koolhydratenkrijgenze ditsignaal niet,waardoorze meergaanetendangoedvoorze is.Deze
overdaadgeeftheneenshotinsuline.Ditkanuiteindelijkleidentotsuikerziekte.43
Kattenetenhetliefst20kleine maaltijdenperdag,waarze moeite voormoetendoen.Wil mentoch
brokjesgeven,dandoetmenditbeterviabv.eenbrokjesverdeler. Opdie manierzijnze erlanger
mee bezig,waardoorze minderzulleneten.
Kattenwordenaangetrokkendoor voerdateensterke vlees-of vetgeurheeft.De producenten
spelenhieropindoorhunkoolhydratenzosmakelijk,aanlokkelijkmogelijkte maken.Ze bedekkende
brokjesbvmetvetof meteenspeciaal poeder“animal digest”.Menkanhetvergelijkenmeteen
soort bouillon.Hetbevatverschillende bestanddelen,vanverschillendediersoorten.44
Productieproces
Het productieproces,waarbij de bestanddelenophoge temperaturengekooktworden,zorgtervoor
dat er eenverliesoptreedtvanvoedingswaarde,vitaminen, mineralenenaminozuren.
De hoge temperaturendiemeestal gehandhaafdwordenvoorhetproducerenvandroogvoer,zorgen
voor eendenaturatie vande proteïnen.45
Hierbij behoudende eiwittenhunstructuurnietmeer,
waardoorze hunfunctie verliezen.46
Veiligheidenhoudbaarheid
De vettendie inhetdroogvoerzittenwordennaeentijdranzig,ookal zijnerbewaarmiddelenaan
toegevoegd.Hetbederf ontstaatdoornatuurlijke,chemische reacties(warmte,lucht,zuurstof),niet
door bacteriënof schimmels. Hierdoorontstaateenviezegeurensmaak.Inprincipe isranzigvetnog
wel te eten,hetisalleenminderlekkerenergaanvoedingsstoffenverloren.47
Naast de ranzigheidvande vetten zijnernogzakendie ervoorzorgendathetvoedsel nietzoveiligis:
 bacteriëndie groeien(o.a.salmonella)
 schimmelvorming
 toxines
 mijten(Pierson,2010).
46 http://www.chemieforum.nl/forum/index.php?showtopic=2772
47 http://mediatheek.thinkquest.nl/~llb054/parse.php?l=nl&f=dutch/s_p/chemisch.html

23
Voorgeschrevendierenartsdieet
Deze diëtenzijnontworpenvoorspecifieke dieet/voedingsvereisten.Ze wordenverkochtbij de
apotheekof dierenarts.Erbestaatveel discussieover.
Deze droogvoerdiëtenzijnwel eenbeetje aangepastaande gezondheidsbehoeftevanhetdier,zoals
urineproblemen.Hetvoerisdanontwikkeldomminderurinestenente veroorzakenenbevatminder
zout. Alswe kijkennaarbv het speciale K/DdieetvanHillszienwe datditslechts10% vochtbevat,
terwijl natvoer78%bevat.Deze droogvoedersbevattennogsteedsheel veel koolhydraten.
Hierdoorzijnze absoluutnietontworpenvooreenoptimale gezondheidvande kat.Veel vandeze
merkengebruikenmaïs,tarwe,soja…Deze nutriëntenbehorenvannature nietthuisinhetdieetvan
de kat (Pierson,2010). Somsbestaanerook natvoerversiesvan,maardeze zijnzoduurdat dit
onbetaalbaarwordt voorde meeste mensen.
Men geeftde katdan betereen kwalitatief goednatvoer,danhet droogvoerdierenartsendieet.
Aan droogvoer gerelateerde ziekten
Obesitas
Obesitaskomtheel vaakvoorbij katteneniseenserieus gezondheidsprobleem.Bij obesekattenzien
we 4 x meerde ontwikkelingvandiabetes (Pierson,2010).Obesitaskanleidentothartproblemen,
artritis,kortere levensverwachting…48
De grootste boosdoenerzijnde koolhydrateninhetvoer.De proteïneninhet voerwordenomgezet
inenergie. Koolhydratenworden omgezetenopgeslagenalsvet (Zolan,2002).
Veel koolhydrateninhetdieetzorgenvooreenstijgingvande insuline inhetbloed.Ditzorgtervoor
dat de kat zich hongerigvoelt,waardoorze meergaat eten.Wanneerze (te) weinigproteïnenuit
haar voerhaalt,wordt haar hongergevoel nietgeregeld,waardoorze dusookmeergaat etendan
nodigis.49
Diabetes
Droogvoeriszeercalorierijkenwordtvaakvrij gegeven,waardoorhetvaakleidttotobesitas.
Vetcellenproducereneenstof die andere lichaamscellenresistentmakenvoorinsuline (Zolan,2002).
48
https://s3.amazonaws.com/assets.prod.vetlearn.com/84/612a90b85b11e087120050568d3693/file/CareGuide
_FelineNutrition.pdf
Figuur 5: Prescription diets van Hills

24
Tandproblemen
Vroegerwerdgezegddatdroogvoerervoorzorgde datkattenmindertandproblemenzouden
hebben.Recentestudieshebbenaangetoonddathetetenvandroogvoergeeneffectheeftopde
tandgezondheid. Ooknatvoerheeftgeeninvloedopde tandgezondheid.Enkel rauwvoerheefthier
eeninvloedop,zoalshetnormale dieetvande kat.Het etenvanhele prooienzoalskippen,muizen,
ratten…Natuurlijkiseenhele prooi voederen,metkarkas,nietzopraktisch,maarhetis wel goed
voor huntanden (Pierson,2010).
Nierziekten
Chronische nierproblemenzijnéénvande grootste doodsoorzakenbij katten.
Het grootste probleemisde chronische dehydratatie,ditzienwe vooral bij kattendie enkel
droogvoereten.De speciale dierenartsdiëtenindroogvoerbevattennogsteedsveel te weinigvocht
(10%).Vaak geeftde dierenartsde dierendanonderhuidsvocht, i.p.v. de eigenaarsde tipte geven
overte schakelennaareenvochtrijkdieet (Pierson,2010).
Blaasproblemen
Kattenkrijgenvaakaf te rekenenmeteenblaasontsteking,vormingvanurinestenen,blokkage…
De belangrijkste oorzaakhieriniseentekortaanvocht.Heturinewegsysteemheeftvochtnodigom
er doorte stromen.Wanneerde katleeftopeenvochtrijkdieet,isde kanszeergrootdat ze hier
nooitmee te makenkrijgt.Natvoerbevatzoveel vochtdatde urinewegenmeermaalsperdag
wordengespoeld.
Bij droogvoerisde urine sterkergeconcentreerdenwordtdeze mindergeproduceerd.Opdie manier
ontstaaner meerkristalleninde urine.
De belangrijkste behandelingbij deze kwalenisdanookvocht (Pierson,2010).
Wie toch kiestvooreendroogvoermoetwegblijvenuitde supermarktenzichrichtentotde
premiummerken. Deze kanmen herkennenaanveel dierlijke proteïnen en“weinig”koolhydraten.
Figuur 8: Premiumvoer Figuur 9: Supermarktvoer, te mijden!

25
Premiumnatvoer
Natvoeriseenveel beterekeuze incommercieel voerdandroogvoer.
De kunstbestaaterwel inte kiezenvooreen natvoervanpremiumkwaliteit,datwil zeggendat het
eencompleetvoederis metveel goedeproteïnen, max.3-5% koolhydratenen geenof zeerweinig
toegevoegde stoffenzoalskleurstoffen,bewaarmiddelen…
Wanneermenkiestvooreengoedkoopproduct(supermarktvoer),danvervallende voordelen
omdatde voedingswaarde danveel te laagis.50
Dit premiumnatvoedsel moetnietgeëxtraheerdwordenenermoetenookgeen acceptatie
verhogende middelenaantoegevoegdworden,aangezienkattenditherkennenalseengoede
voedselbron.51
Hetzetmeel datnodigisvoorde productie vanbrokken,isafweziginnatvoer.
Alle vormenvannatvoer(patés,gehaktof instukjesgesnedenvlees…) wordengemaaktineenketel
op hoge temperatuur.Nadienkunnendeze ineenafgesloten,steriel blikbewaardworden (Hand et
al., 2000).
Figuur 8: 10 stappen in productieproces natvoer (Hand et al., 2000).
51 http://www.worldofdani.com/feline_diabetes_en_obesitas.htm
Figuur 6: Premium voer Figuur 7: Supermarkt natvoer, te mijden!

26
Figuur 9: Voorbeeld stoomsterilisator52
Figuur 10: Voorbeeld destillator (retort)53
Figuur 11: Verschillende temperatuurzones in destillator. Destillator diagram (Hand et al., 2000).
52 http://www.asia.ru/images/target/photo/51064152/Horizontal_Sterilizer.jpg
53 http://www.libertyprocess.biz/Biz%20Image%20Folder/single-BASKET-RETORT-FOR-WEB.jpg

27
Ookbij het productieprocesenhetbewarenvannatvoerzijner vitaminenverliezen:
Tabel 3: Vitaminenverliezen bij het produceren en bewaren van nat kattenvoer (Hand et al., 2000).
Deze verliezenmoetenookaangevuldwordenalvorenshetblikte sluiten.
Voordelen
Natvoerkomtveel meerinde buurtvanhet natuurlijkedieetvande kat dan droogvoer:
 veel meerdierlijke proteïnen
 meervet
 veel meervocht
 veel minderkoolhydraten(inkwaliteitsvol natvoer)
o hierdoorminderkansopobesitas
 hetis makkelijkervoorde eigenaardanrauw vlees
 hetbestaatin vele smakenenvariëteiten;54
 minderstoelgangenmindersterkruikend;
 verbeterde spijsvertering.
 gezonde vacht;
 verhoogde energie bij de kat;55
 gewichtsverlies;
 gezondere urinewegen.56
Vele smaken
De kat verschillende smaken voerenkomttegemoetaande afwisselingvanhetnatuurlijke dieet.
Dit maakthennietkieskeurigzoalsvelemensendenken.57
55 http://www.vetinfo.com
57 http://ian-shoust.suite101.com/should-cats-be-fed-canned-food-a338184

28
Minderstoelgang
Aangezienze hetmeestevande ingrediëntenbenutten,iserveel minderoverschot,waardoorerdus
minderstoelgangis.De hoeveelheidstoelgangkantotde helftgereduceerdworden i.v.m.
droogvoer.Bij droogvoeretenze veelkoolhydraten,watze nietgoed kunnenbenutten.Ditwordt
gedeeltelijkopgeslagenonderde vormvanvetende restkomtmee metde ontlasting.58
Gezonde vacht
Na enkele wekenopeenrauwvoerdieetvalthetal opdat de vachtzachter englanzenderis.Dit
komtdoor omega-6enomega-3vetzureninhetdieet.Ditmoetafkomstigzijnvandierlijke
proteïnen.Ditzorgter ook voordat de kat minderhaarballenheeft.59
Verhoogde energie
Met eenrauw voerdieetkomtmentegemoetaande natuurlijke behoefte vaneenkat.Dooreen
dieetaangepastaan hunspijsverteringssysteemkunnenze veelmeerenergie uithunvoedinghalen.
De stofwisselingvankattenisnietgeschiktvoorkoolhydraten.Dezeisenormafhankelijkvan
proteïnen!
Bij kattenishet procesom energie uithetvoedsel te halenzoaangepast,datde stofwisseling
proteïnenalsconstante energieleveranciergebruikt(gluconeogenese),of ditnunodigisof niet.In
tegenstellingtotde schommelendeeiwitverbrandingbij herbivorenenomnivoren,gaathetbij de
carnivorendusconstantdoor opeen,bijnaonveranderlijk,hoogniveau.Zelfswanneereenkat
tekorteninproteïne heeft.Bij tekorten(verhongeringof tekortdooreenbepaalddieet)gaatde kat
zijnstructurele proteïnevoorraadaanspreken.60
Gewichtsverlies
Wanneereente dikke katvaneen commercieel voer(vooral nadroogvoer) overschakeltnaarrauw
voerzal ze gewichtverliezen.Geziende afwezigheidvankoolhydratenzullenze zichnietmeer
overetenenze zullendeze ooknietmeerkunnenopslaanalsvet.61
Gezondere urinewegen
Prooidieren hebbeneenhoogvochtgehalte(65-75%),natvoerbevatgemiddeld78% vocht.
Bij eenvochtigdieetwordende urinewegenmeermaalsperdaggespoeld watze dusveel gezonder
houdt.62
58 http://feline-nutrition.org/nutrition/the-benefits-of-a-raw-diet-for-your-cat

29
Nadelen
Veiligheidenhoudbaarheid
Natvoerisnietzogemakkelijkalsdroogvoer.Kattenmorsenvaakmethuneten,latenwatliggen…
Wat ze overlatenmoetnaenkeleurende vuilbakin,doorde vermenigvuldigingvanbacteriën.63
Tandhygiëne
Blikvoerismalsennat. Ze moetendus nietaanhunvoedsel trekkenenscheurenzoalsbij hun
natuurlijke prooien.Blikvoerblijftaande tandenkleven,waardoorhettandplakveroorzaakt.64
Kostprijs
Men kan ernietomheendatde kostprijsvaneenpremiumnatvoerveel hogerligtdanbij een
premiumdroogvoer.
Vergelijkingtussen“AcanaWildPrairie”droogvoeren“Almonature”natvoer:
Voeding Gewicht Prijs Prijs/dag
Acana WildPrairie 2,5 kg 19,90 € 90 gr/dag: 0,74 €
Almo nature 70 gr 1 € 2 à 3 blikjes/dag:2à 3 € 65
Vergelijking 2: Vergelijking kostprijs premium droogen natvoer
Voorgeschreven dierenartsdieet
Deze bestaannognietvooralle dierenartsendiëten.
Wanneerze wel bestaaninnatvoervormzijndeze betervoor de specifieke noden vanhetdierdan
hetgewone kwaliteitsvolle natvoer (Zolan,2002).
Jammergenoegheeftditeenzeerhoge kostprijs: bv.Hillsprescriptiona/dkostperblikje2,57 €,
waardoorhet voorvele mensenonbetaalbaaris.66
63 http://lorie-huston.suite101.com/choosing-the-best-food-for-a-healthy-cat-a172265
64 http://www.dierenartssamyn.be/nl/?page_id=113
65 http://www.zooplus.nl/
66 http://www.medpets.be/hills+caninefeline+ad/

30
Rauwvoer enkompleet vers voer (KVV)
De wetenschappers,enstilaanookmeerenmeerhuisdiereigenaars,rakensteedsmeerenmeer
overtuigdvande relatie tussenvoedingengezondheid.
Het lichaamvaneendierfunctioneerthetbeste alshet “levendvoer”krijgt. Ditisde voedingdie past
bij hetverteringssysteemvaneencarnivoor. Hieronderverstaanwe:
 versspiervlees
 rauwe botten
 versorgaanvlees
 eventueel eenminiemehoeveelheidversegroenten,maardithoeftniet.
Dood voer,zoalsbrokken,sluitnietaanbij de natuurlijkebehoeftenvan carnivoren.Ditlevertstress
op aan de spijsverteringsorganen.Optermijnzullenzij hunwerkmindergoeddoenentredener
lichamelijkeklachtenop
 verminderdeweerstand
 maag- en darmklachten
 huidproblemen
 suikerziekte
 …67
Zelf rauwvoermakenisin hetbeginnietzomakkelijk.
Men moetmetverschillendezakenrekening houden, o.a.metjuiste verhoudingen,toevoeging
supplementen,afwisseling…Daarnaastvraagthetook wel wattijd.Wie hetzelf nietaandurftof er
geentijdvoorheeftkantegenwoordigin de betere dierenwinkel of opgespecialiseerde websites
vollediguitgebalanceerde rauwvoermaaltijden(KVV) kopen. Hetenigedatmendannog moetdoenis
hetontdooien(nooitinde microgolf).68
KVV staat voorKompleetVersVoer.
Het gaat hieromrauw vlees metbotten,aangevuldmetorganen,supplementeneneventueel
andere ingrediënten.KVV isaltijdgemalenenwordtaangebodenineenplastiekbakje of inde vorm
van eenworst.
KVV iseenzeergoede manieromte beginnenmetrauwe voeding.Vooral wanneeru zelf nogniet
volledigopde hoogte bentvanrauwvoer.Menmag er zichzekernietonvoorbereidingooien.69
67 http://www.carnibest.nl/
68 http://www.prooidier.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=21&Itemid=53
69 http://www.prooidier.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=21&Itemid=53

31
Figuur 13: KVV in plastieken bakje70
Figuur 14: Hele prooidieren71 Figuur 15: Volledige eendenkarkassen (vleesbot)72
Figuur 16: Kalkoendijvlees (spiervlees) Figuur 17: Kippenhartjes (orgaanvlees)73
70 http://www.gelukkigdier.nl
Figuur 12: KVV in worstjesvorm

32
Figuur 18: Mix van gemalen kipkarkas, parelhoennekken, kalkoendijvlees, eendenvlees, lamsnier en
biologische eendenhartjes74
Figuur 19: Resultaat van mix, figuur 2275 Figuur 20: Vleesmolen76

33
Voordelen
Er wordteenoverzichtopgesomdvande voordelen.Eenaantal vanhenwordtnadiennogeensapart
besproken.De meestevoordelengeldenvoorbeide voederwijzen,omdatbeidenmetrauwe voeding
werken. (Hetgaathierom gezonde,adultekatten).
Zelf eenmenusamenstellenheefttal vanvoordelen:
 hetis goedkoperdanKVV-voedingenandercommercieel voer;
 versvleesbevatgoede bacteriën(goedvoorde darmen).Deze zorgenvooreenbetere
afweer;
 de organen wordenminderbelast(erzijnminderafvalstoffeninhetlichaam);
 de verhoudingenbot/vlees/orgaan/overigekunnenaangepastwordenaande individuele
behoeftenvanhetdier;
 hetsluitaan bij de behoefte omte knagen,die voortkomtuithetetenvanbotten enhele
stukkenvlees;
 je weetprecieswelke ingrediëntenje geeft;
 minderstoelgangenmindersterkruikend;
 verbeterde spijsvertering.
 gezonde vacht;
 verhoogde energie bij de kat;
 gewichtsverlies;
 de kans op tandsteeniskleinerdoordatde kathaar tandenechtgebruikt;
 gezondere urinewegen (doorde rauwe ingrediëntenwerkthetmeerurineverzurend).77
Eenextra,specifiek, voordeel voorKVV isdaterinsommige merkeneenvoerontwikkeldisvoor
zieke katten,omdatje dantochmet eenaantal zakenextramoetrekeninghouden.78
Minderstoelgang
Aangezienze hetmeestevande ingrediëntenbenutten,iserveel minderoverschot,waardoorerdus
minderstoelgangis.De hoeveelheidstoelgangkantotde helftgereduceerdworden i.v.m.
droogvoer.Bij droogvoeretenze veelkoolhydraten,watze nietgoedkunnenbenutten.Ditwordt
gedeeltelijkopgeslagenonderde vormvanvetende restkomtmee metde ontlasting.79
Gezonde vacht
Na enkele wekenopeenrauwvoerdieetvalthetal opdat de vachtzachter englanzenderis.Dit
komtdoor omega-6enomega-3vetzureninhetdieet.Ditmoetafkomstigzijnvandierlijke
proteïnen.Ditzorgter ook voordat de kat minderhaarballenheeft.80
Verhoogde energie
Met eenrauwvoerdieetkomtmentegemoetaande natuurlijke behoeftevaneenkat.Dooreendieet
aangepastaan hunspijsverteringssysteemkunnenze veel meerenergie uithunvoedinghalen. De
stofwisselingvankattenisnietgeschiktvoorkoolhydraten.Deze isenormafhankelijkvanproteïnen!
78 http://kattenvoeders.wordpress.com/category/vers-vlees-voedingen/kvv-kompleet-vers-voer/

34
Bij kattenishet procesom energie uithetvoedsel te halenzoaangepast,datde stofwisseling
proteïnenalsconstante energieleveranciergebruikt(gluconeogenese),of ditnu nodigisof niet.In
tegenstellingtotde schommelendeeiwitverbrandingbij herbivorenenomnivoren,gaathetbij de
carnivorendusconstantdoor opeen,bijnaonveranderlijk,hoogniveau.Zelfswanneereenkat
tekorteninproteïne heeft.Bij tekorten(verhongeringof tekortdooreenbepaalddieet) gaatde kat
zijnstructurele proteïnevoorraadaanspreken.81
Gewichtsverlies
Wanneereente dikke katvaneencommercieel voer(vooral nadroogvoer) overschakeltnaar
rauwvoerzal ze gewichtverliezen.Geziende afwezigheidvankoolhydratenzullenze zichnietmeer
overetenenze zullendeze ooknietmeerkunnenopslaanalsvet.82
Betere tandgezondheid
Katteninhetwildhebbenweinigtandproblemenomdatze oprauwe bottenmoetenbijten,aan
vleesmoetenscheuren…Ookhetvel enhethaar helptde tandenproperhouden.
Koolhydratenvormeneenfilmopde tandenwaardoortandplakontstaat.
De kattenopeendieetvanrauwvoerzetten,werktdusalseennatuurlijke tandenborstel.83
Gezondere urinewegen
Prooidierenhebbeneenhoogvochtgehalte(65-75%),eenrauw voerdieetbehaaltdezelfde
vochtgehalten.Droogvoerheeftdaarentegenmaar10% vocht, waardoorde kattenchronisch
gedehydrateerdzijn.Ditisnadeligvoorde urinewegen.Urine blijftlangerinde blaas,de urinewegen
wordenampergespoeld…Bij eenvochtig dieetwordende urinewegenmeermaalsperdaggespoeld
wat ze dus veel gezonderhoudt.84
Nadelen
Er zijnookeenaantal nadelen,maardeze wegeneigenlijknietoptegende voordelen:
 de samenstellingisenormbelangrijk.Wanneernietallesinde juiste dosis wordttoegevoegd
krijgje eendieetdatuitbalansis,wat problemengeeftoptermijn;
 hetkost meertijddanhetvoerenvancommercieel voer.Menmoetzichvooraf goed
informerenoverhoe eenmenute maken.Menmoethetvleesbestellenof gaanhalenen
allesinjuiste proportiesverdelen;
 je moethetvleeskunnenstockeren,dusje hebteengrote diepvriesnodig;
 risico’sbij hetniet-correctvoerenvanbotten(splinters,bottendie vastkomente zitten);
 hygiëne iszeerbelangrijkmethetoogopbacteriën.
o toxoplasmoseiseenrisicovoorde persoondie hetetenklaarmaakt.Eengoede
hygiëne isvereist,zodatde overdrachtminimaalis;
o campylobactorkomtookvaak inopspraakbij rauw vlees.Nochtansiser noggeen
sprake geweestvaneenechte ziekte uitbraakbij huisdieren;

35
o er wordtvaak gesprokenoversalmonellaalseengrootgevaarbij rauwvoer.Volgens
expertenvormtditgeenbedreigingvoorkattenomdathunspijsverteringsstelsel zo
kort ensnel is,wat de bacterie nietveelkansgeeftomte vermenigvuldigen.85
NadelenspecifiekvoorKVV:
 aangezienhetgemalenis,heefthetgeenreinigendeffectophetgebit(ermoetniet
gescheurdworden);
 aan de meeste KVV’szijneenbeetje granentoegevoegd.Wel veel minderdaninbrokken;
 veel meerorgaanvleesdanwanneerje eenstandaarddieetvolgtomhetzelf samente
stellen;
 er wordenstoffenaantoegevoegdzoalsbewaarmiddelen ensomssmaak- enkleurstoffen;
 hetis ietsduurderdanwanneerje hetzelf samenstelt.86
Aandachtspunten
Zelf hetdieetvande katsamenstellenheeft zoalsgezegd heelwatvoordelen,maarerzijnookeen
aantal aandachtspunten:
 éénvande belangrijkste aandachtspuntenisde samenstellingenvariatie vanhetdieet.Men
moetzichvooraf goed informerenoverrauwvoer. Doetmenditnietdanbestaatde kansop
eenongebalanceerddieet,watslechterisdanhetcommerciëledroogvoer. Ditisde grootste
zorg van dierenartsenende hoofdredenwaaromze commercieelvoeraanraden (Ronse,
2011);
 bottenzijneenessentieelonderdeel vanrauwvoer.Wanneermenenkel hetvleesgeeft,is
hetmenuuitbalansaangezienvleeszeerweinigcalciumbevat. Eenheel belangrijk
aandachtspuntisde calcium/fosforbalans. De ideale c/pbalanskomtop1.2:1,
schommelingentussen 1.17:1 – 1.4:1 zijntoegestaan(Pierson,2010). Wanneermenhier
geenrekeningmee houdtente langverkeerdvoert,kande katlastkrijgenvan
hyperparathyroidie (overactieve bijschildklier) of hypocalciëmie (verlaagdcalciumgehalte in
hetbloed).87
Calciuminrauwe bottenisbeteropneembaarvoorkattendan deze uit
beendermeel.Bottenbevatten daarnaastnogtal vanandere mineralenenzijnonderdeelvan
hetnatuurlijke dieetvande kat;
 wanneerde katziekis,moetmenhierzekerrekening mee houdenbij de samenstellingvan
hetdieet;
 menmoetoplettenwaarmenhetvleeskoopt.Hetisbeterhetrechtstreekste kopenvan
eenverdeler(liefstnogbiologisch,zondergebruik vanantibioticaenhormonen) danuitde
supermarkti.v.m.de kwaliteit;
 menmoetoplettenvoorhetteveelaanvetvanhetvleesvanboerderijdieren;
 oplettenmette scherpe of te grote botten.Wie opveiligwil spelen,gebruikthetbest
beendermeel;
 de rauwe voedingvoorkattenmoetaltijdverszijn;88
85 http://www.littlebigcat.com/health/the-dangers-of-a-raw-diet/
86 http://www.voerwijzer.com/artikelen/wat-een-goede-kvv
88 http://www.rawmeatybones.com

36
 menmoethetvoerook echtrauw gevenennietgekookt. Hetuitgangspuntvanrauwvoeris
tegemoetkomenaanhetnatuurlijke voervanhetdier. Wanneerhetgekooktwordt,
verminderende waardevolle bestanddelen (vitaminen,mineralen,aminozuren).Hierdoor
kan de kat mindervoedingsstoffenopnemen. Hetkookprocesverandertde chemische
samenstellingvande voedingsmiddelenwaardoorze mindergoedwordenopgenomen.
Bottenkunnensplinterendoorze te koken,watze gevaarlijkmaakt.89
Welke natuurlijke voedingsmiddelen zijn geschikt voor de kat?
Nietelkgedeeltevanhetdieriseveninteressantominhetrauwvoerte verwerken.Hierondereen
opsommingvangoede ingrediëntenvoorhetdieetvande kat:
 menmoeteenmix gebruikenvanvlees,bottenenorganen;
 variëteitisbelangrijkomeengebalanceerddieette bekomen;
 wilde,heleprooidierenmeteenlaagvetgehalte (ratten,muizen,konijnen)engevogeltezijn
de beste voedselbronnen;
 slachtafval (lever,longen,strot,hart,pens,boekmaagherkauwers);
 rauwe bevleesde botten;
 kip,kalkoen enhun karkassen;
 bijproductenvankip:koppen,poten,nekkenenvleugels;
 rund enviswordtmindergegeven,aangezienditminderovereenkomtmetwatze inde
natuur eten,maarhetkan wel.
Wanneermenhetvleesaanbiedtmet bottenineengrootstukwaar ze veel aanmoetentrekken,
scheurenenknagen,wordenookde tandengoedverzorgdengereinigd.90
Belangrijkhierbij iswel
dat ditnietde oude tandplakverwijderd. Dithelptwel nieuwevoorkomen (Pierson,2010).
Welke voedingsmiddelen moet men vermijden?
Zoalshierbovenvermeldwerd,zijneringrediëntendie menbetervermijdt:
 te veel vleeszonderbotten(nietgebalanceerd);
 varkensvlees(kansopziektevanAujeszky);
 te veel groenten(idem);
 te scherpe, te grote engekookte botstukken(kunnenvastzittenof ingesliktworden);
 uien,knoflook(giftig).91

37
Supplementen
Rauwvoergevenisinhetbeginnietzoeenvoudig.Menmoetrekeninghoudenmetde toevoeging
van supplementen zoalsvitaminen,mineralen,vetzure…(watmennietmoetdoenmetcommercieel
voer,aangeziendeze eral inverwerktzijn).Deze zijnnodigomdaterverliezenoptredenbijhet
invriezenenbewaren.92
Enkele supplementen:
 arachidonzuur
 methionine
 vitamine A, BenE
 zalm- of visolie
 taurine
 gejodeerdzout
 eventueel beendermeel (wanneermenzelf geenbottenmixt) (Pierson,2010).
Kwantiteit
De geschatte voedselinname opbasisvanrauwe,vlezige bottenkomtvoorde gemiddeldehuiskat
neerop 15-20% vanhetlichaamsgewichtperweek.Eenkatmeteengewichtvan5 kg heeftdan
ongeveer1kg kippennekken,vis,konijnof gelijksoortigvoernodigperweek(richtlijn).93
Er zijnooksiteswaarmenkan berekenenhoeveel menvanalle ingrediëntennodigheeft,o.a.
http://www.prooidier.nl/.
Bot isvoornamelijkbelangrijkvoorhetcalciumgehalte,maarhetisook ergrijkaan andere
mineralen,zoalsfosfor. Wanneereenkateenmuisopeet,krijgthij eennatuurlijkgebalanceerddieet
omdathij vleesenbottenopeet. Geeftmeneenzelfsamengesteldmenudanmoetmenrekening
houdenmetde calcium/fosforverhouding.
Er zijnookbepaalde delenvan de kipwaarhetskeletdikkeris,duswaarmeercalciumzit (bv.de nek
ende rug). Ditis ookhet geval methet volledige skeletvaneenkonijn,ditbevatmeercalciumdan
dat van eenkip. Ditzijnallemaal zakenwaarmenrekeningmee moethouden (Pierson,2010).
Bij eenmagere katwordt ookhetvel aan hetvleesgegeven(extracalorieën),bij eendikkerekat
haaltmengemiddeld75%vanhetvel eraf.Bij eengezonde katdie goedopgewichtis,haaltmen
50% vanhet vel eraf (Pierson,2010).
Het extravetaan hetvleesmoetmennormaal geziennietverwijderen,aangezienkatteninde
natuur ookhetvetvan hun prooienopeten.Zoalsreedsgezegdmoetmenwel oplettenmethet
extravetvan boerderijdieren,omdatdeze veel meervetbevattendanwatde kat vannature uit
gewoonis.Kippenfiletisinprincipe te magervlees,maarmenmag hetwel gebruiken,zolanghet
slechts15% van hetdieetuitmaakt (Pierson,2010).

38
Constipatie
Eénvan de meestvoorkomendeproblemendie kattenondervindenbij de overgangvaneenbv.
droogvoernaar rauwvoerisconstipatie.De oorzaakkangewoonde overschakelingzijnof dooreen
te grote toevoegingvanbotten(calcium) (Schenck,2010).
Kattendie rauwvoereten,gaanminderstoelgangmakendankattendie droogvoereten.Ditkomt
omdater geenoverschottenzijnvankoolhydrateninhetrauwvoer.De stoelgangzal ookeenandere
consistentiehebbenbij hetetenvanrauwvoer:deze gaatdrogerzijneneenmindersterke geur
hebben (Schenck,2010).
Voorbeeldrecepten
Belangrijk bij de menu’sisde variatieende juiste samenstellingvanalle noodzakelijke ingrediënten.
Er bestaathieroverveel informatieophetinternetmetspecialesiteswaarmenreceptenop
terugvind,o.a. http://www.barfplaats.nl/.Erzijnookal echte receptenboeken opde markt,o.a.
“Home-prepareddog&cats diets”,vanPatriciaSchenck(Schenck,2010).
Voorbeeldmenu 1 Voer
Maandag Prooidier(hamsterenkuiken)
Dinsdag Vleesmetbot(konijn,kipof eend)
Woensdag Hele prooi (hamsterof duif)
Donderdag Kuikenen rundsgehaktof kalkoen
Vrijdag Hele prooi (restvanduif of kwartel
Zaterdag Vleesmetbot(konijn,kipof eend)
Zondag Orgaanvleesmetei enkuiken
Supplement:2 x/week Kefirmetei en2 capsulesvisolie
Tabel 4: Voorbeeldmenu 194
Voorbeeldmenu 2 Hoeveelheid voer
Kippenborst 170 gr
Rijst 60 gr
Zalmolie 5 theelepels
Kaliumchloride ¼ theelepel
Gemalenbotten(meel) ¾theelepel
Zout 1/8 theelepel
Multivitaminenenmineralen 1 tablet/dier/dag(voorkinderen)
Taurine 1000 mg
Tabel 5: Voorbeeldmenu 2 (Schenck, 2010)
Voorbeeldmenu3 Hoeveelheidvoer
Spiervleesmetgemalenbotof hele karkassen 2 kilo
Rauw hart 400 gr
Lever(fijngesneden) 200 gr
Water 2 kopjes
Eierdooier 4
Kelp 1 theelepel
94 http://www.barfplaats.nl

39
Rood zeewier 1 theelepel
Vis/zalmolie 4000 mg
Vitamine supplement Afhankelijk
Vitamine E 800 IU
Vitamine B-complex 200 mg
Tabel 6: Voorbeeldmenu 395
Eenminimale hoeveelheidgroentenmagtoegevoegdworden,zolanghetminderdan5% van het
voerbevat. Wanneermendittoevoegt,moeten ze wel gestoomdwordenzodatdeze kunnen
verteerdworden (Zolan,2002).
Wat bij dieren die geen rauwvoer verdragen?
Sommige kattenetennietgraagrauwvoerof kunnenhetnietgoedverdragen.Kattendiebv
spijsverteringsproblemenhebben, startenbetermeteengekooktvoeromdaneventueel gradueel
overte schakelennaarrauwvoer.96
Kostenplaatje
De kostprijsisafhankelijkvanhettype vleesdatje voert,de verdelerende kostprijsvande
supplementen. Menrekentgemiddeldtussende 25 – 65 centperdag.97
Men moetookrekeninghoudenmetde aanschaf vaneenspecialekeukenrobotomde bottente
mixen.98
Combinatie rauwvoer en droogvoer
Het isgeengoedidee omeenkatde combinatie vanrauwvoerenbehandeldvoer(met
koolhydraten)voorte schotelen.
In hetonderdeel koolhydratenwerdde impactvankoolhydratenophet spijsverteringsstelsel reeds
besproken. Koolhydratenzorgenvooreenbasische,alkalische maag.Inzo’nomgevingkanrauw voer
dusnietgoedverteerdworden,waardoorde voordelenvaneenrauw dieettenietgedaanworden.
De kat wordtookkwetsbaarvoorbacteriële infecties,aangeziende pHwaarde vande maag te base
isom de verontreinigde bacteriënte vernietigen.99
Overgang
Kattendie overschakelenopeenandere voedervorm,zijnhiersomsmoeilijkin.Ditmoetdan
geleidelijkaangebeurenomde stresszominimaal te houden. Ditgeldtnietalleenvoorde overgang
naar rauw voer,maar voorelke veranderinginhetdieet (Pierson,2010).
95 http://www.barfplaats.nl
96 http://www.littlebigcat.com
97 http://www.voerwijzer.com/
98 http://www.voerwijzer.com/

40
Algemeenoverzicht
Deze tabel geeft de verschillentussende besprokenvoedermethodenopeenrijtje.
Brok en blikvoer (van mindere kwaliteit) KVV en rauwvoer
Darmflora Nietoptimaal omdatde voedingsterielis.
Sommige brokkenbevattenwelprobiotica,
maar dit istoch mindergoeddanrauw vlees.
Rauw vleesbevatde nodigebacteriën
voor eengezonde darmflora.Ditis
bevorderlijkvoorde gehele weerstand.
Parasietenen ziektekiemen Parasietenzoalswormenenziektekiemenvan
salmonellaoverlevenmakkelijk.
Rauw vleeszorgtervoordatde maag
van de kat zo zuurwordt,zodat
parasietenenziektekiemendieviahet
voerbinnenkomen,minderkans
hebben.
Gebit Risicooptandsteendoordathetzetmeel in
brokkenenslechte blikvoedingachterblijftop
tanden.Zekerblikvoergeefteengrootrisicoop
tandsteen.
Voedingwaargeengraaninzit,geeft
minderkansoptandsteen.Zeker
wanneermenhele vleesbottenvoert.
Anaalklieren Deze voedinggeefteenverhoogdrisicoop
problemen,doordatde ontlastingte slapisom
de anaalklierente legen.
Bij eengoedmenuiser weinigkansop
problemen.Rauw voergeefteen
stevige ontlasting,die de anaalklieren
kan uitdrukken.
Vacht Door de afvalstoffendie ontstaanbij heteten
van deze voeding(blikvanslechtekwaliteit)kan
de vacht dof wordenof overmatigruien.
Bij eengoedgebalanceerdrauwvoer
wordtde vachtglanzender.
Ontlasting Eengroot gedeelte vanhetvoerwordt niet
verteerdwaardoorde ontlastingvaakslapis.
Ookde hoeveelheidisgroter.
Er isminderontlastingendeze is
minderslap.
Kostenper dag (ongeveer)  Dure brok (Royal canin):90 cent
 Goede brok(Orijen):49cent
 Goedkope brok(Naturis):25cent
 Goedkope KVV:26cent
 Biologische KVV:65cent
 Zelf samenstellen:30-60cent
Voedselallergie Komtrelatief vaakvoorenismoeilijkopte
lossenmetbrokvoer.
Komtaf entoe voor,maar is opte
lossenmeteliminatiedieet.
Belastingorganen Door de verhitting,de koolhydraten(inbrok) en
de synthetische toevoegingenwordende
organenmeerbelast. Ermoetenenzymen
aangemaaktwordenomde koolhydratente
kunnenverteren.De ontgiftingsorganen
moetenhardwerkenomde afvalstoffenaf te
voeren.
De organenwordenminimaalbelastbij
eennatuurlijkvoer.De minst
belastendevoedingisdie zonder
granen,zondersynthetische mineralen
envitaminenenzonderleverennieren.
Tabel 7: Overzicht voornaamste verschillen tussen voedermethoden

41
Aanbeveling
Het ideale dieetvooreendierisdatgene dathetmeestovereenkomtmethetvoedsel dathetdierin
de natuur eet.
Op nummer1 staat hetdieetwatikhet meestaanbeveel,zoverdertotenmetde minstgeschikte
voederwijze opnummer4,droogvoer.
1. Rauw voer dieet – zelf samengesteld
Het beste dieetvoorde katiseen versrauwvoerdieet,opvoorwaarde datmenhetmaaktzoalshet
moet.Wie wil overschakelennaarrauwvoervoorzijnhuisdier,magdusnietzomaarwat stukjes
kippenfiletaanzijnkatgeven,menmoetookbottentoevoegen.Menmoetzichvooraf goed
informerennaarde nodige ingrediëntenensamenstelling.Eenmiddagje surfenophetinternetkanal
veel duidelijkmaken. Watmeninz’n geheel maggevenzijnprooidieren(diemenkooptbij een
handelaar).Ditlijktmisschieneenbeetjeluguber,maarmenmoetdenkenaanhetwelzijnvanonze
huisdieren.Deze prooidierenzijntochal dood,dankan menze betervoor eengoeddoel gebruiken:
de gezondheidvanonze kat.
Het isdus hetbeste dieetwanneerhetwordtbereidtmetvoldoende afwisseling,de juiste
samenstellingvaningrediënteneneventueel metde nodige supplementen.
Eenzieke katof eenkatmet speciale voedingsnodenvraagtwel eenaangepastdieet.Hiermoetmen
dan ookzekerrekeningmee houden.
Wanneermenalle voor- ennadelengoedbekijkt,zietmendatcommercieelvoerhierechtniet
tegenopkan. Hetisgewoonheel belangrijkdatwe onze diereneendieetvoorschotelendat
overeenkomtmetwatze inde natuureten.
Wie nietgenoegtijdheeft,schrikheeft omeraante beginnen of vanzichzelf weetdathij/zijniet
genoegaandachtheeftvoorde juiste samenstellingvande diëten,kanbeterkiezenvooreengoed
KVV voer(liefsteenmerkdatgeengranengebruiktenzoweinigmogelijkchemische stoffen) of een
premiumnatvoer.
Sommige dierenartsenstaanweigerachtigtegenovereenrauwvoerdieetomdatnietiedereendeze
klaarmaaktzoalshethoort,waardoor ertekortenof overmatenkunnenontstaan.
2. KVV
KVV hebikop nummer2 gezet.
Het gaat hierookom rauwvoer,watdusheel belangrijkisvoorde katten. Netzoalsbij blik- en
droogvoerhebje hierookverschil inkwaliteit.HetisbelangrijkdatmeneenKVV geeftwaarweinig
tot geengraneninzit,enwaarzo weinigmogelijkchemische stoffeningebruiktzijn.
Het nadeel hierbij isdatje nietmeerpreciesweetwaterallemaal inzitomdatje hetzelf nietmaakt.
Het voordeel isdathetje mindertijdkostenje moetnietzelf uitrekenenwatje katnodigheeft.Voor
wie netwil startenmetrauwvoerkanditeengoedbeginzijn.

42
3. Blikvoer
Eenpremiumblikvoerzetikzelf opnummer3.
Hierzijnde ingrediëntenopgewarmdtijdenshetproductieproces,waardoorde voedselwaarde lager
ligt.Hetis ookheel duurwaardoorhetbijnaonbetaalbaarwordt,vooreengezinmetmeerdere
katten.Hetheeftwel alsvoordeeldathetmakkelijkis.Je neemtgewooneenpotjewanneerhet
“etenstijd”is.Bij KVV enrauwvoermoetje ervooraf aan denkenomdathetmoetontdooidworden,
alhoewel datooksnel eenroutinewordt. Hetiswel eenveelbeterekeuzedandroogvoer,omwille
van hetvochtgehalte ende herkenningvande ingrediënten.
Eensupermarktblikvoerhoorthierdusnietbij.Bij deze merkenzijnde voedingsstoffenvanveel
mindere kwaliteitenerzittenookveel meerkoolhydratenin.Hetenigevoordeel datje hiernogbij
hebtishet hoge vochtgehalte.
4. Droogvoer
Droogvoerzetikop de laatste plaats,ookde voorgeschrevendierenartsdiëten.
Alle droogvoeren,ookde premiummerken,gebruikenveelte veel koolhydraten,watde katdus
absoluutnietkangebruikenbij haarvertering.
De mensenwordenveel te weinigingelichtdoordeze miljoenenindustrie,sterkernog,ze wordenals
hetware bedotdoor hen.De dierenvoederfabrikantenwetenheel goeddatde kattende brokken
zondercoatingabsoluutnietzoudenopeten.Dusgaanze de consument(ende katten) belazeren
door ereenlekkerlaagje omte doen…
Hierdoorverkiezensommige kattende brokjesbovenhetvoedsel datwel goedvoorhenis.
Men kan hetvergelijkenmetde mens:sommigenonderonsetenooklieverfrieten,daneengezond
slaatje.Ditwil daaromnietzeggendatdie frietenbeterzijnvoorons.
De lijstvandroogvoer-gerelateerde ziektenisbestlang,watde meeste kattenhoudersnietweten
omdatze nietwordeningelicht. De meeste dierenartsenzijnookpartijdigomdatze een
overeenkomsthebbenmeteenbepaaldeconsumentomwille vande voorgeschrevendiëten.
Wie toch droogvoerwil blijvengeven,moetrekeninghoudenmetde ingrediënten.
Eenaantal voorbeeldenvanbeterepremiummerkenzijn:
 Acana
 Orijen
 AlmoNature

43
Wat geef ik zelf aan mijn katten
Ik moettoegevendatookikvolledigverkeerde voedinggaf aanmijnkatten,uitonwetendheid.
Ik bendanook ontzettendblij datikmetdeze opdrachtgekozenhebvoorhetdieetvankatten.
Ik dacht dat ikgoede premiumvoedinggaf, Royal Canin,uitde dierenwinkel envanbij de dierenarts
(voorgecastreerde katers). Af entoe gaf ikeenpotje natvoeralsextra(wel vaneenpremiummerk).
Ik dacht altijddatnatvoergoedwasvoor eenextrasmaakje,maarverdervanonderschiktekwaliteit
was t.o.v.droogvoervaneenpremiummerk.Ikvondhetookte duur om dat alsenige voerte geven.
Ik heb2 kattenen zo’nblikje kostrond1 €/blik,datzou danminstens4 €/dag zijn…
Door deze opdrachthebikdan ookandere inzichten gekregen.
Ik zougraag overschakelennaarhetzelf makenvanrauwvoer.Ikheberwel eenbeetje schrikvoor,
eerlijkgezegd.Dusikdenkdatikga startenmet KVV enaf en toe eenprooidierzal geven.Jammer
genoegwooniknietinNederland,waarze fantastische siteshebbendie ookal mixenaanbiedendie
je zelf nogmoetverwerkenof waarze zakkenprooidierenverkopenenaanhuisleveren…
Voorlopighebikopde site www.zooplus.nl eengrote bestellingpremiumnatvoergedaan(waarbij je
deze ingrote aantallenkankopen,watheteenpakgoedkopermaakt).
Hierin de buurtis eenreptielendierenwinkeldie ookprooidierenverkoopt.Daarga ikdeze weekook
eenskijken,hoewel ikheteenbeetjeongemakkelijkvindtalsdierenvriend…Maar allesvoorde
gezondheidvanmijnhuisdieren. Ikbennuaanhet rondhorenwaarikhiereengoede handelaarkan
vindenendanstart mijn“rauwvoeravontuur”…

44
Lijst van figuren
Figuren
Figuur 1: Kat eet prooi................................................................................................................... 5
Figuur 2: Verschil nutriëntenpercentages in droogen natvoer.......................................................17
Figuur 3: Productielijn droogvoerproductie....................................................................................19
Figuur 4: Verschillende temperatuurzones bij het drogen ..............................................................20
Figuur 5: Prescription diets van Hills..............................................................................................23
Figuur 6: Premium voer................................................................................................................25
Figuur 7: Supermarkt natvoer, te mijden!......................................................................................25
Figuur 8: 10 stappen in productieproces natvoer. ..........................................................................25
Figuur 9: Voorbeeld stoomsterilisator ...........................................................................................26
Figuur 10: Voorbeeld destillator (retort)........................................................................................26
Figuur 11: Verschillende temperatuurzonesin destillator. Destillator diagram.................................26
Figuur 13: KVV in plastieken bakje.................................................................................................31
Figuur 12: KVV inworstjesvorm ....................................................................................................31
Figuur14: Hele prooidieren .....................................................................................................31
Figuur 15: Volledige eendenkarkassen(vleesbot)...........................................................................31
Figuur16: Kalkoendijvlees(spiervlees) ......................................................................................31
Figuur 17: Kippenhartjes(orgaanvlees)..........................................................................................31
Figuur18: Mix vangemalenkipkarkas,parelhoennekken,kalkoendlijvlees,eendenvlees,lamsnieren
biologische eendenhartjes............................................................................................................32
Figuur19: Resultaatvanmix,figuur22 ............................................................................32
Figuur20: Vleesmolen ......................................................................................32
Tabellen
Tabel 1: Biolgische waarde proteïnen............................................................................................. 9
Tabel 2: Vitaminenverlies tijdens productieproces en bewaring gedurende 18 maanden). ...............20
Tabel 3: Vitaminenverliezen bij het produceren en bewaren van nat kattenvoer .............................27
Tabel 4: Voorbeeldmenu 1............................................................................................................38
Tabel 5: Voorbeeldmenu 2 ...........................................................................................................38
Tabel 6: Voorbeeldmenu 3 ...........................................................................................................38
Tabel 7: Overzicht voornaamste verschillen tussen voedermethoden .....................................................40
Vergelijkingen
Vergelijking 1: Vitaminenverlies bij droogen natvoer ....................................................................17
Vergelijking 2: Vergelijking kostprijs premium droogen natvoer....................................................29

45
Bronnen
Boeken
Hand, M.S.,Thatcher,C.D., Remillard,R.L.,Roudebush,P.(2000). SmallAnimal Clinical Nutrition:4th
edition. Missouri:WalsworthPublishingCompany.
Schenck,P.(2010). Home-prepared dog &catdiets: Second edition.Iowa:Blackwell Publishing.
Elektronische artikels
Pierson,L.(2010). Feeding yourcat: Know the basicsof feline nutrition.Gevondenop24 oktober
2011 op internet:http://www.homevet.com/petcare/feedingyourcat.html.
Zoran,D.L. (2002). The carnivoreconnection to nutrition in cats.JAVMA VetMed Today,221 (11),
1559-1567. Gevondenop20 oktober2011 op internet:
http://www.rawessentials.co.nz/media/documents/website%20-zorans_article.pdf
Internet(Allengevondentussen15 oktober en 25 november2011)
http://gezondheid.noorseboskatten.net/bestanden/literatuur/Dieetvoeders/KattenvoederLexicon.ht
m.
http://feline-nutrition.org
http://feline-nutrition.org/nutrition/the-benefits-of-a-raw-diet-for-your-cat
http://fnae.org/basics.html
http://gezondheidsweb.blogspot.com/2008/11/histidine.html
http://gezondheidsweb.blogspot.com/2008/11/threonine.html
http://gezondheidsweb.blogspot.com/2008/11/valine.html
http://ian-shoust.suite101.com/should-cats-be-fed-canned-food-a338184
http://image.made-in-china.com/2f0j00uebThrFcZMzj/Pet-Food-Extruder-SLG-.jpg
http://kattenvoeders.wordpress.com/category/vers-vlees-voedingen/kvv-kompleet-vers-voer/
http://lorie-huston.suite101.com/choosing-the-best-food-for-a-healthy-cat-a172265
http://maxshouse.com/feline_nutrition.htm
http://media.photobucket.com/image/kat%20eet%20prooi/needonline/IMG_1822.jpg
http://mediatheek.thinkquest.nl/~llb054/parse.php?l=nl&f=dutch/s_p/chemisch.html
http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/11873-aminozuren-onmisbaar-voor-een-
gezond-lichaam.html
http://nl.wikipedia.org/wiki/Leucine
http://nl.wikipedia.org/wiki/Methionine
http://nl.wikipedia.org/wiki/Taurine
http://www.asia.ru/images/target/photo/51064152/Horizontal_Sterilizer.jpg
http://www.barfplaats.nl/.
http://www.carnibest.nl/
http://www.chemieforum.nl/forum/index.php?showtopic=2772
http://www.cm.be/nl/121/bewustgezond/gezondleven/voeding/voedingssupplementenenvitaminen
/index.jsp
http://www.degezondheidswinkel.be/cat-mix-1868-prd1.htm
http://www.dierenartssamyn.be/nl/?page_id=113
http://www.ergogenics.org/fenugriek.html
http://www.felinenutrition.net
http://www.gelukkigdier.nl

46
http://www.herba-belgie.be/info/voedingsupplementen/vitamines/vitamine-d
http://www.hillspet.be/Products/PrescriptionDiet.aspx
http://www.libertyprocess.biz/Biz%20Image%20Folder/single-BASKET-RETORT-FOR-WEB.jpg
http://www.licg.nl/12t/praktisch/kat-aanschaf-en-verzorging/voeding-van-uw-kat.html
http://www.littlebigcat.com/health/why-cats-need-canned-food-2/
http://www.medpets.be/hills+caninefeline+ad/
http://www.natuurlijkerwijs.com/aminozuren.htm#fenylalanine_
http://www.natuurlijkerwijs.com/aminozuren.htm#tryptofaan_
http://www.prinspetfoods.nl/kat/voeding/de-voeding-van-uw-kat.html
http://www.prooidier.nl/.
http://www.prooidier.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=21&Itemid=53
http://www.rawmeatybones.com
http://www.vetinfo.com
http://www.voerwijzer.com/
http://www.worldofdani.com/feline_diabetes_en_obesitas.htm
http://www.zooplus.nl/

Kattenvoeding uitwerking

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Kattenvoeding uitwerking