Munduko biztanleria lantzeko ataza. Dbh 2. maila. Gizarte Zientziak

1. Hasierako jarduera 5
Munduko biztanleria. 14. unitatea. Apirilak-Maiatzak 2014
Seigarren eta zazpigarren galderak : Nolakoa da Espainako biztanleriaren ezaugarriak?
Nolakoa da Euskadiko biztanleriaren ezaugarriak?
EL AVE MARÍA IKASTETXEA. www.elavemaria.net
juliangonzalez@elavemaria.com
1

2. Espainiako biztanleriaren bilakaera 1900etik
• 2010eko apirilaren 30eko datuen arabera, 46.951.532 bizi gara Espainian.
• 5.708.940 atzerritarrak dira, % 12,1.
• Gizonezkoak 23.195.504 / Emakumezkoak 23.756.028
• 1970ra arte asko hazi zen, jaiotza-tasa altua eta heriotza-tasa baxua zelako.

3. Jaiotza eta heriotza-tasen bilakaera eta biztanleriaren banaketa adinen arabera
1980tik aurrera berezko
hazkuntza asko murriztu da,
gaur egun % 0,2 baino gutxiago
delarik.
Zergatik?
-Jaiotza eta ugalkortasun-
tasen murrizketa: emakume
asko lan-merkatuan sartu,
antisorgailuen hedapena,
ezkontza eta amatasuna 30
urtera arte atzeratu...
-- Jaiotzean duten bizi-
itxaropena luzatzea: munduko
altuenetarikoa heriotza tasaren
murritzeagatik

4. ESPAINIA - Biztanleriaren banaketa
Modu desorekatuan banatuta.
Periferiako komunitateak
populatuagoak, erdigunea gutxiago.
Desorekaren 3 maila:
1.- Autonomia erkidegoen artean:
biztanleriaren %60 Katalunia,
Valentzia eta Andaluziak dute.
2.- Probintzien artean: batzuek,
Soria, Terual, <10 biztanle/km2.
Beste batzuk, Madril, Bartzelona,
670 biztanle/ km2.
3.- Probintziaren barruan:
gehienak hirietan edo hiriburuan,
Zaragozan esate baterako
probintziako % 71a bizi da.

5. ESPAINIA
Isodentsoen mapa
Iso = berdin
Dentso= dentsitatea
Isodensa-mapak
biztanleria dentsitate
bereko puntuak lotzen
dituzten lerroez osatzen
dira.
Balio bakoitza kolore
batez adierazten da.
Zenbat eta kolore
ilunagoa, dentsitate
handiagoa.

6. Testua: Espainiako jaiotza-tasa
Herrialde gehienetan adinekoen taldean sartzeko adina erretiroa hartzekoa izaten da. Egia da
biziraupena luzatu izanak adin altuagoak ezartzea ekarri duela eta kasu horretan zahartzaroaren
zahartzaroaz hitz egiten dela. Hori dela-eta, Espainian 65 urte dira adin hori.
Espainiako biztanleriaren zahartzearen arrazoiak hauek dira: lehenik ugalkortasun-tasaren jaitsiera
handia, gure herrialdean 70ko hamarkadan hasi zena, eta bigarren faktorea heriotza-tasaren jaitsiera
da.
Migrazioari dagokionez, lehen ez zuen eragin handirik ez biztanlerian, ez adinen araberako honen
banaketan.
64 urtetik gorakoen biztanlerian emakumeen kopura beti gizonena baino handiagoa da. Badaude datu
honetan eragiten duten faktoreak, esate baterako Espainiako Guda Zibila eta emigrazioa, baina batez
ere gizonezkoen heriotza-tasa handiagoa da honen arrazoia, hots, gizonezko gehiago hiltzen direla
emakumezkoen aldean
- 2000n Espainia Europar Batasuna osatzen zuten hamabost herrialdeetatik sei zaharkituenen
artean zegoen, Italia, Suedia eta Greziaren atzetik.
- 2000n 65 urtetik gorakoak 6,8 milioi ziren, eta
- 2020an 8,6 milioi izango direla kalkulatzen da.
- 2050ean 12,8 milioi izango lirateke. Kasu horretan, 65 urtetik gorakoen portzentaia egungo % 17tik
% 31ra arte igaroko litzateke.
MARGARITA CANTALAPIEDRA, El envejecimiento demográfico en España. Egokitua

7. EL AVE MARÍA IKASTETXEA. www.elavemaria.net
juliangonzalez@elavemaria.com
1.- Dakizuna aplikatzen: Espainako biztanleriaren bilakaera
IRAKURRI DUZUN TESTUAREN ARABERA NOLAKO EZAUGARRIAK AURKEZTEN DU ESPAINAKO
BIZTANLERIAREN BILAKAERAK?
ZER ONDORIO EKARRIKO DU ETORKIZUNEAN ZAHAR KOPURU HAUNDIAK GIZARTEAN?
ZER EGIN AHAL DA EGOERA HORI MOTELTZEKO EDO EUSTEKO?
AURREKO DIAPOSITIBAK IKUSITA ZERGATIK ESATEN DA ESPAINAKO BIZTANLERIAREN
BANAKETA DESOREKATUTA DAGOELA?
NOLAKOA IZAN DA BIZTANLERIAREN BILAKAERA XX. MENDEAN?
7

8. Euskal Herriko - 2009
2.172.175
2.808.213
1.152.658
705.698
313.819
313.819
219.000
30.000
15.000
2.072.213

9. EUSKADIKO BIZTANLERIAREN EBOLUZIOA
1857 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 1996 2001 2007
413.470
603.596
673.788
766.775
891.710
955.764
1.061.240
1.371.654
1.878.636
2.109.009 2.133.684
2.141.8602.101.4782.134.763
0
500000
1000000
1500000
2000000
2500000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Hazten ari da baina oso astiro.
1.- 1950-1980, hazkunde izugarria:
inmigrazioa, heriotza-tasa jaitsi,
jaiotza-tasa altua.
2.- 1980-2002, hazkunde negatiboa:
100.000 pertsonak Euskadi utzi,
jaiotza-tasa murriztu, emakumeak
lanean hasi, ama-adina atzeratu,
herotza-tasa hazi.
Euskadiko biztanleriaren eboluzioa - 1

10. EUSKADIKO BIZTANLERIAREN EBOLUZIOA
1857 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 1996 2001 2007
413.470
603.596
673.788
766.775
891.710
955.764
1.061.240
1.371.654
1.878.636
2.109.009 2.133.684
2.141.8602.101.4782.134.763
0
500000
1000000
1500000
2000000
2500000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
3.- Gaur egun biztanleria hazten ari
da, baina oso astiro.
a) Biztanleri atzerritarra dator,
nahiz eta beste erkidego
batzuetara baino gutxiago.
2010ean 139.229 daude (% 6,4).
b) Jaiotza-tasa pixtak handitzea.
(2006an 0/00 9,56).
c) Heriotza-tasa egonkor
mantentzea (2006an 0/00 8,68).
Euskadi biztanleriaren eboluzioa - 2

11. BIZKAIKO BIZTANLERIAREN EBOLUZIOA
1857 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991 1996 2001 2006
160.579
311.361
349.923
409.550
485.205511.135
569.188
754.383
1.043.310
1.156.245 1.132.616
1.139.8631.140.0261.181.401
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
1400000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Bizkaia

12. Bilbo – Biztanleriaren eboluzioa

13. Euskadi- Biztanleriaren piramidea - 2004
20.000 15.000 10.000 5.000 0 5.000 10.000 15.000 20.000
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
100 y más
Gizonezkoak Emakumezkoak
Iturria:INE:INEBASE:Padroia2001-01-01
• 65 urtetik gorakoak % 19,10.
• <15koak % 13,05.
Arrazoi nagusia: Bizi-itxaropena gero
eta luzeagoa izatea:
- 1981an 74,97 urtekoa
- 2007an 80,75 urtekoa
Euskadi
% 13,05.
% 19,10

14. EL AVE MARÍA IKASTETXEA. www.elavemaria.net
juliangonzalez@elavemaria.com
2.- Dakizuna aplikatzen: Euskadiko biztanleriaren bilakaera
IKUSI DUZUN ARABERA XX. MENDEAN BIZTANLERIAREN BILAKAERA HOMOGENEOA IZAN DA?
NOLA AZALTZEN DUZU EGOERA HORI?
BILBO ETA BIZKAIA HERRIALDEAK IZAN DITUZTE BILAKAERA BERBERAK? ZERGATIK USTE DUZU?
EUSKADIKO BIZTANLERI PIRAMIDEA IKUSITA ZER ARAZO MOTA IZANGO DUGU ETORKIZUNEAN ?
ZER EGIN AHAL DA EGOERA HORI MOTELTZEKO EDO EUSTEKO?
14