SlideShare a Scribd company logo
1 of 1
Download to read offline
www.naidunia.com
Rk=tih
cw"Jth 13Uyv{iÖtU2016
aiºt Nw¢˜ 6 mkJ;T 2073 NfuU 1938
JMo 68 > ykfU 309 > ldh mkôfUhK
fUeb; H 3.50
fwU˜ v]íX 18+4|22+(8 v]íXeg ltrgfUt + 12 v]íXeg ytRolu¢ôx)
Rk=tih, Ctuvt˜ (lJ=wrlgt), sc˜vwh, ÉJtr˜gh, htgvwh, rc˜tmvwh ytih r=Ö˜e-Ylmeyth (htíx[eg mkôfUhK)mu YfUmt: ŒfUtrN;
Nugh ctsth >> mümu¢m 25145.59(+123.43) >> rlÜxe 7708.95(+37.55) 'bwŠt ctsth >> ztp˜h 66.43 (_0.01) >> vtîz 95.05 (+0.46)
ntpfUe& 6 mt˜ bü vtfU vh mcmu cze se; 16Nhtcck=e fuU yåAu-cwhu vn˜q 08
yts fuU ykfU fuU mt:
yts fUt bia
bwkcRo Rkrzgkm v/s
fUtu˜fUt;t ltRxhtRzmo
fUtu˜fUt;t bü ht; 8 csu mu
(vrhKtb& htpg˜ ai˜üsmo ckd˜tuh
lu mlhtRsmo ni=htct= fUtu 45 hltü
mu nhtgt>)
ytRoveY˜-9
JiCJ ¶e"h >> Ctuvt˜
rJÆttlmCt fuU Rm csx mºt bü rvA˜u 16 mt˜ fUt
rhfUtpzo ÆJô; ntu dgt> Rm cth mcmu ßgt=t 7 nsth
919 Œël vqAu dY> Æthbvwhe mu fUt˜qrmkn XtfwUh ytih
vJRo mu bwfuUN ltgfU =tu rJÆttgfU Yumu hnu, rsàntülu
Œël vqAlu fuU fUtuxu (YfU r=l bü 4 mJt˜) fUt Chvqh
Wvgtud rfUgt> XtfwUh lu 98 ytih ltgfU lu 94 mJt˜
vqAu> mJtorÆtfU mJt˜ vqAlu Jt˜tü bü ;emhu lkch vh
ythze Œstvr; hnu, scrfU ˜dCd ytÆtu rJÆttgfU
rlÆttorh; mebt fuU 50 VUem=e mJt˜ Ce lnek ˜dt
vtY> rJm fuU 39 r=Jmeg csx mºt bü 23 ciXfüU
ýRø>Rmbüytim;l344ŒëlŒr;r=lŒtË;ýY>fwU˜
191 rJÆttgfUtü lu Œël vqAu> bkºte, rJm yÆgG ytih
WvtÆgGŒëllnévqA;u>=uFtstY;tuvn˜ecthawlu
102rJÆttgfUtülumhfUthmumJt˜vqAu>YumtfUtuRoCe
rJCtd lné hnt, rsmmu mkckrÆt; mJt˜ rJÆttgfUtü lu
l vqAu ntü> >>yka˜ fuU 5 rJ"tgfU IbtilI- vus 12
Rl rJ"tgfUtü lu rfUY 15 mu fUb mJt˜
fuU=thlt: Nw¢˜t, fUb˜uN Ntn, fU˜rmkn Ctch, fUÖgtK rmkn XtfwUh,
fwkUJh rmkn xufUtb, dtgºte htsu vJth, yNtufU htuntKe, ai;àg fwUbth
fUëgv, sgCtl rmkn vJigt, smJk; rmkn ntzt, lÀ:lNtn fUJhu;e,
ltdh rmkn atintl, ltltCtQ btuntuz, le˜b yCg rb¶t, lelt Jbto,
vkrz; rmkn ÆtwJuo, vàlt˜t˜ Nt¢g, Œr;b rmkn, Cth; rmkn fwUNJtn,
b:wht˜t˜t, bltus fwUbth yd{Jt˜, bnüŠrmkn atintl, bnüŠ ntrzogt,
bnuN htg, btÆtturmkn ztch, btlJukŠ rmkn, btr˜le dtiz, belt rmkn,
gturd;t ctuhfUh, hbuN bü=tu˜t, htbuëJh Nbto, ˜tufüUŠ rmkn ;tubh, ˜tuhul
ce ˜tuctu, rJsgvt˜ rmkn, mkde;t athu˜, mßsl rmkn WRofuU ytih
mwhüŠlt: rmkn> (rlgbtü fuU bw;trcfU, YfU rJÆttgfU csx mºt bü atnu
rs;lu Ce mJt˜ vqA mfU;t ni, vh sJtc 92 fuU ne rb˜üdu> Jné YfU
ciXfU fuU rnmtc mu nh rJ"tgfU yr"fU;b ath mJt˜ fUh mfU;t ni> )
fUt˜qrmkn XtfwUh	>>	 98
bwfuUN ltgfU	 >>	 94
ythze Œstvr;	 >>	 90
mJtorÆtfU mJt˜
le˜b rb¶t	 >>	 01
ltdh atintl	 >>	 03
hbuN bü=tu˜t	 >>	 03
mcmu fUb mJt˜
veYbxefUtkzfuU=tde
27burzfU˜AtºtcFtoô;
Wßsil (çgqhtu)> yåAe ctrhN
ytih vgtoJhK mkhGK fuU Ægug fuU
mt:rmknô:büYfUnegÒtfuU=tihtl
45 nsth rfU˜tu De fUe ytýr;gtk
=estYkde>RmDefUefUeb;fUhec
1.80 fUhtuz h¥vY ni> 22 yŒi˜ mu
NwÁntuluJt˜u34r=JmegRmgÒt
fuU r˜Y Rk=tih ctgvtm rmknô: Guºt
bü 1˜tF 22 nsth JdoVUex Guºt
bü 1008 fwkUzeg gÒtNt˜t cltRo
dRo ni> gÒt fUt mkfUÖv yJÆtq;
;tkrºtfU bnk; ôJtbe yh¥Krdhe lu
r˜gt ni, stu rfU vtg˜x ctct fuU
rNíg nî> ytgtusfUtü fUt =tJt ni rfU
gn mcmu czt gÒt ntudt> Rmbü =tu
nsth gsbtl ytih YfU nsth mu
yrÆtfU vkrz; Ctd ˜üdu>
rmknô:bü=estYdevtilu
=tufUhtuzfuUDefUeytýr;
˜fUze
400 xl
nJl mtbd{e
40 xl
NfUh
100 r¢Jkx˜
sti
100 r¢Jkx˜
atJ˜
100 r¢Jkx˜
fUb˜ dÕt
10 r¢Jkx˜
sze-cqxe
1 r¢Jkx˜
mtbd{e
rJmbü16mt˜fUtrhfUtpzoxqxt
vqAudY7nsth919mJt˜
ÉJtr˜gh (çgqhtu)> veYbxe fUtkz bü ythtuve 27 burzfU˜
Atºttü fUtu dshthtst burzfU˜ fUtp˜us lu mtubJth Ntb fUtu
cFtoô; fUh r=gt> nt˜tkrfU fUtlqle vüa mu calu fuU r˜Y Rm
btb˜u bü Ntml mu btdo=Nol btkdlu fuU mt: ne meceytRo mu
Cehtg˜edRo:e>RmfuUct=seythYbmefUeY¢NlfUbuxe
lu gn yt=uN sthe rfUY nî> Rmbü mlT 2006 mu 2010 ;fU
fuU cia fuU Atºt Ntrb˜ nî> dshthtst burzfU˜ fUtp˜us lu
fwUA mbg vn˜u ne veYbxe fUtkz fuU 23 mkr=ÉÆt Atºttü fuU
cFtoô;de fuU yt=uN sthe rfUY :u> RmfuU ct= mlT 2006
mu 2010 cia fuU 27 Atºttü fUt btb˜t seythYbme fUe
Y¢Nl fUbuxe fuU mbG ytgt :t> Rmbü Ju Atºt Ntrb˜ :u,
rslfUe mqae seythYbme lu ne vwr˜m fUtu mtîve :e> RmfuU
ct= vwr˜m lu RlfuU rF˜tVU mcq; swxtlu fuU ct= rdhÜ;th
Ce rfUgt :t> fUtp˜us fUtu meceytRo lu RlfuU rF˜tVU fuUm
hrsôxzo ntult c;tgt :t, Ntml fUe ;hVU mu Ce nhe Skze
rb˜ dRo> RmfuU ct= mtubJth fUtu seythYbme fUe Y¢Nl
fUbuxeluRl27mkr=ÉÆtAtºttüfUecFtoô;devhbwnh˜dt=e>
Ctuvt˜(çgqhtu)> Œ=uN bü rvA˜u 13
mt˜ bü =ume-rJ=uNe Nhtc fUe fUeb;tü
bü =tudwle cZtu;he nwRo, scrfU Fv; fURo
dwlt cZ dRo> cegh fUe Fv; bü ;tu 600
VUem=e ;fU cZtu;he ýRo ni> Rm btb˜u bü
Rk=tihlkch-1ni>JMo2014-15büRk=tihfuU
˜tudtü lu 78.18 ˜tF ˜exh Nhtc Fhe=e>
ytcfUtherJCtdfuUylwmth13mt˜tübü1
yhc 96 fUhtuz 75 ˜tF ˜exh Nhtc fUe
rcf{UeýRoni>Rmbü89fUhtuz43˜tF=ume
Nhtc,36fUhtuz90˜tFrJ=uNeytih70
fUhtuz 42 ˜tF ˜exh cegh Ntrb˜ ni>
mhfUth lu Ce Fqc vimt fUbtgt> 2010 bü
ytb=le sntk 2, 973 fUhtuz h¥vY :e, Jné
2015 bü cZfUh 6, 697 fUhtuz ntu dRo>
Fv; Jt˜u xtpv-5 rs˜u
rs˜t	slmkÏgt	 Fv;
Rk=tih	 32,72, 335	 78.18
sc˜vwh	24,60,714	 46.07
mtdh	23,78,295	38.79
Ctuvt˜	23,68,145	40.07
(ytkfUzu 01 yŒi˜ 2014 mu 31 btao
2015) (Fv;& ˜tF ˜exh)
=ume Nhtc fUt WvCtu¢;t Jdo bs=qh ni> Rànü mhfUth YfU h¥vY bü duþk-atJ˜
Wv˜çÆt fUht hne ni> Yumu bü Jn d]nô:e mu ßgt=t Fao Nhtc vh fUh;u nî>
=ume fUe Fv; Ce cZe
	 2002	2015
=ume	390	 1103
cegh	145	 986
rJ=uNe	204	 453
ltux-Fv; ˜tF ˜exh bü> htustlt 7
˜tF ˜exh Nhtc fUe Fv;>
Œ=uNbü;uhnmt˜bücegh
fUeFv;600Œr;N;cZe
rvA˜u mt˜ Rk=tirhgtü lu dxfU ˜e 78 ˜tF ˜exh Nhtc
Cth; fuU mk=Co bü rc{rxN berzgt fUe rhvtuxo
c=ltb htßgtü bü bŒ Ce
bŒ Ce Wl htßgtü bü Ntrb˜ ni,
sntk d]rnrKgtü fUe ytÀbnÀgt
fUe =h ßgt=t ni> 2011 fuU
ytkfUztü fuU ylwmth, yàg htßgtü
bü bntht³[, vtkrzauhe, ;rb˜ltzw,
fuUh˜, fUltoxfU, ytkÆt{Œ=uN,
dtuJt, v. ckdt˜ ytih dwsht;
Ntrb˜ nî> vkstc, WŒ J rcnth bü
nt˜t; W;lu Fhtc lné nî>
Nt=eNw=t ßgt=t fUh hnu
Fw=fwUNe& gqrlJrmoxe ytpVU
Yrz˜uz fuU vexh bugh fUt fUnlt
ni rfU yburhfUt-ytpôx[ur˜gt
simu =uNtü bü Nt=eNw=t ˜tud fUb
ytÀbnÀgt fUh;u nî> Cth; bü
2001 bü ytÀbnÀgt fUhlu Jt˜u
70 VUem=e ˜tud Nt=eNw=t :u>
rfUmtltümußgt=td]rnrKgtk
fUhhnéytÀbnÀgtYk
lRo r=Ö˜e (Ysüme)> rfUmtltü fUe
ytÀbnÀgt vh =uN bü sc ;c nkdtbt ntu;t
hn;t ni> Rm cea atîfUtlu Jt˜e rhvtuxo
mtblu ytRo ni> 2014 bü rfUmtltü mu ßgt=t
ytÀbnÀgtYk d]rnrKgtü lu fUe nî> 2014 bü
yvlu nt:tü seJl ˜e˜t mbt¹t fUhlu Jt˜e
Yume brn˜tytü fUe mkÏgt 20 nsth hne, Jné
stl =ulu Jt˜u rfUmtltü fUt ytkfUzt 5,650
hnt> brn˜tytü fUt gn ytkfUzt 250 VUem=e
yrÆtfU ni> rc{rxN berzgt fUe YfU rhvtuxo
fuU mtblu ytlu fuU ct= mJt˜ WXt ni rfU
rfUmtltü fUe ytÀbnÀgt vh ntntfUth batlu
Jt˜u d]rnrKgtü fUe rô:r; vh btil ¢gtü nî?
luNl˜ f{UtRb rhfUtpzTmo çgqhtu fuU ylwmth,
d]nô:e fUt Cth mkCt˜lu Jt˜e brn˜tytü fUe
ytÀbnÀgt fUt rm˜rm˜t vwhtlt ni> 1997
bü stu ytkfUzt 20 nsth mu yrÆtfU :t, Jn
2009 bü 25,092 ;fU výka dgt>
htíx[vr; ŒKc bwFseo
lu 56 nrô;gtü fUtu v«
vwhôfUthtü mu lJtst>
fUbüxuxh mwNe˜ =tuMe
ytih rNÖvfUth Ct˜q btüZu
fUtu v«¶e mu möbtrl;
rfUgt dgt> (vus 13 Ce vZü)
Rk=tih mbu; 10 Nnhtü bü
Wch lu rfUhtgt Dxtgt
lRo r=Ö˜e> gtºte fUth muJt fkUvle Wch
lu Rk=tih-ynb=tct= mbu; 10 dih bux[tu
Nnhtü bü rfUhtgt 22 Œr;N; ;fU Dxt
r=gt ni> Rk=tih-ltdvwh simu Nnhtü bü 9
Œr;N; rfUhtgt Dxtgt dgt ni>
dwh¥d{tb ltb mu stlt stYdt
dwzdtkJ, buJt; fUn˜tYdt lqkn
akzedZ> nrhgtãtt mhfUth lu mtRch
rmxe fuU ltb mu bëtnqh dwzdtkJ fUt ltb
c=˜fUh dwh¥d{tb fUh r=gt ni> v{tael
d{k:tuk ytih vwhtãttuk buk Ce rs˜u fUt gne ltb
ni> buJt; fUt ltb Ce yc lqkn ntudt>
Rk=tih fuU mwNe˜ =tuMe ytih
btüZu v«¶e mu möbtrl;
Ct˜q btüZu
fUsoJmq˜eytihmqFuvhmwŒebfUtuxofUeVUxfUth
fUso=th rfUmtltü fUe mkvrÀ;
fwUfoU ;tu ybehtü fUtu Aqx ¢gtü?
y:oÔgJô:t fuU r˜Y 3 yåAe Fch
106%ctrhN,VUm˜Ce
ntudeckvh&btimbrJCtd
lRo r=Ö˜e (Ysüme)> =tu mt˜tü mu mqFu fuU ŒfUtuv fuU cea yåAe
Fch ytRo ni> btimb rJCtd lu bkd˜Jth fUtu CrJígJtKe fUe rfU
=eDtoJrÆtfU ytim; (Y˜veY) fuU ytÆtth vh btlmql 106 VUem=e
hnudt> Rm ct; fUe 94 VUem=e mkCtJlt ni rfU btlmql
mtbtàg mu ˜ufUh yrÆtfU hnudt> mqFtd{ô; bhtXJtzt
bü Ce IyåAe ctrhNO ntu mfU;e ni> yåAu btlmql mu
FheVU VUm˜tuk fUe ckvh vi=tJth ntulu fUe mkCtJlt ni>
rJCtd lu gn Ce fUnt ni rfU btlmql mrf{Ug ntulu mu vn˜u CeMãt
dbeo ytih ˜q fuU ;us :vuzu a˜ukdu>
Fw=ht bnkdtRo
=h 5% mu leau
lRo r=Ö˜e> bnkdtRo fuU btuauo
vh Ce htn; fuU mkfuU; rb˜u
nî> btao bü Fw=ht fUeb;tü fuU
rnmtc mu bnkdtRo
=h DxfUh 4.83
VUem=e hn dRo,
stu VUhJhe bü 5.26
VUem=e :e> gn vn˜t btifUt
ni, sc Fw=ht bnkdtRo =h 5
VUem=e mu leau ytRo> =h
bü fUbe Ft‘ Jô;wytuk simu
mrçsgtuk ytih =t˜tuk fUe fUeb;
Îtxlu mu ytRo ni>
W‘tudtü lu Ce
vfUze hÜ;th
lRo r=Ö˜e> y:oÔgJô:t bü
mwÆtth fUt mkfuU; yti‘turdfU
WÀvt=l cZlu mu r=Ft ni> ;el
bnelu ;fU rdhtJx
fuU ct= VUhJhe buk
ytRoytRove d{tu:
(yti‘turdfU WÀvt=l
mqafUtkfU) cZfUh 2 VUem=e
ntu dRo, stu slJhe bü (-)1.5
VUem=e :e> 2016 bü gn
vn˜t btifUt ni, sc yti‘turdfU
WÀvt=l fUe J]r° =h Nqàg mu
Qvh hne>
1
2 3
lRo r=Ö˜e (çgqhtu,Ysüme)> mwŒeb fUtuxo lu
bkd˜Jth fUtu fUso Jmq˜e btb˜u bü rhsJo cîfU
ytih =uN fuU 10 htßgtü bü mqFu fUtu ˜ufUh fukUŠ J
htßg mhfUthtü fUtu fUze VUxfUth ˜dtRo> mcmu
fUzJe rxËvKe fUso lné awfUtlu Jt˜tü fuU ltb
Wstdh lné fUhlu fuU rhsJo cîfU fuU ytd{n vh
fUe> fUtuxo lu fUnt-Insthtuk fUhtuz fUe mkvrút
Jt˜u cikfUtuk mu czu-czu fUso ˜u;u nik> rVUh Fw=
fUtu =eJtr˜gt DturM; fUh =u;u nik> Jné d h e c
rfUmtl stu 15-20 nsth fUt
fUso ˜u;t ni ytih awfUt l
vtlu vh WmfUe mkvrút fwUfoU
fUh ˜e st;e ni>#
mwŒeb fUtuxo cîfUtü fuU
cZ;u YlveY vh mwlJtRo fUh
hne ni> rvA˜e mwlJtRo lu rhsJo cîfU lu Wl
rzVUtpÖxhtü fUe mqae mtîve :e, rsmbü 500
fUhtuz mu czu cfUtgt=thtü fuU ltb :u> ˜urfUl
ltb Wstdh lné fUhlu fUt ytd{n rfUgt :t>
bkd˜Jth fUtu mwlJtRo bü ŒÆttl àgtgtÆteN
xeYm XtfwUh J srôxm yth ctlwbr; fUe veX
lu vqAt-IfUso Jmq˜lu fuU ¢gt fU=b WXt hnu
nî? ltbtü fUt Fw˜tmt fUhlu bü ¢gt r=¢fU;
ni? rhsJo cîfU lu fUnt rfU fUso fuU btb˜tü bü
dtuvleg;t fUt ŒtJÆttl ni> sJtc mu ymk;wíx
fUtuxo lu rJÀ; bkºtt˜g J ytRoceY fUtu Ce vtxeo
cltfUh 26 yŒi˜ fUtu yd˜e mwlJtRo ;g fUe>
>>czu cfUtgu=th ntüdu cuv=to- vZü rcslum vus
mwŒeb fUtuxo fUe YfU yàg veX fuU
ss Ybce ˜tufwUh J YlJe Jbto fUe
veX lu 10 htßgtü bü mqFu fUe CgtJn
rô:r; vh mwlJtRo fUe> fUüŠ mu fUnt-
I¢gt mqFtd{ô; Guºt DturM; fUhlu fUt
YfUbtºt gne ;hefUt ni rfU ˜tud fUtuxo
ytYk ytih Jn mqFtd{ô; DturM; fUhlu
fUt yt=uN sthe fUhu? mqFt DturM;
fUhlu fUt fUtb htßg mhfUth fUt ni?#
c;tYk rfU;lu htßgtü fuU rfU;lu rs˜u J
dtkJ J ˜tud mqFu mu ŒCtrJ; nî? nt˜t;
mu rlvxlu fuU r˜Y blhudt J yàg
gtusltytü bü rfU;lt vimt sthe rfUgt
dgt? Rme cea nrhgtKt mhfUth fuU
JfUe˜ lu mqFu vh lgt n˜VUltbt
vuN fUhlu fUe fUturNN ;tu fUtuxo lu
VUxfUtht-Igntk fUtuRo bstfU gt ;btNt
a˜ hnt ni? ¢gt gne ytvfUe dkCeh;t
ni? ytv simt atnuk, nb Jime Œrf{Ugt
yvltYk? lgt n˜VUltbt ¢gtü ôJefUth
fUhü? WÖ˜uFleg ni rfU nrhgtKt
mhfUth lu vn˜u 2013-14 fuU ytkfUzu
=u r=Y :u yc Jn 2014-15 fuU vuN
fUhlt atn;e ni> fUtuxo lu rVU˜nt˜
Rsts; lné =u;u ýY 19 yŒi˜ fUtu
yd˜e mwlJtRo ;g fUe>
mwŒeb fUtuxo lu Ygh Rkrzgt J fukUŠ fUtu r=Ö˜e-akzedZ-rNb˜t ܘtRx NwÁ lné
ntulu vh Ce rSzfUt> vqAt rfU rlse Ygh ˜tRltü fUtu r=Ö˜e-bwkcRo simu ytfUMofU
Áx vh Wztltü fuU r˜Y ˜tRmüm =ulu bü =rhgtr=˜e r=FtRo st hne ni> gu rNb˜t
ytih WÀ;h-vqJo simu fUb ytfUMofU Áxtü vh Ce Wztlü ¢gtü lné a˜t;ek?
Ygh Rkrzgt
fUtu Ce
rSzfUe
mqFu vh fukUŠ J nrhgtKt
mhfUth fUtu Fhe-Fhe
>>fUze mwhGt bü ˜t;qh výkae vtle mu Che x[ul -vus 13

More Related Content

What's hot

Naidunia ePaper 6 May 2016
Naidunia ePaper 6 May 2016Naidunia ePaper 6 May 2016
Naidunia ePaper 6 May 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 5 April 2016
Naidunia ePaper 5 April 2016Naidunia ePaper 5 April 2016
Naidunia ePaper 5 April 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 17 May 2016
Naidunia ePaper 17 May 2016Naidunia ePaper 17 May 2016
Naidunia ePaper 17 May 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 29 February 2016
Naidunia ePaper 29 February 2016Naidunia ePaper 29 February 2016
Naidunia ePaper 29 February 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 11 May 2016
Naidunia ePaper 11 May 2016Naidunia ePaper 11 May 2016
Naidunia ePaper 11 May 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 21 March 2016
Naidunia ePaper 21 March 2016Naidunia ePaper 21 March 2016
Naidunia ePaper 21 March 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 23 March 2016
Naidunia ePaper 23 March 2016Naidunia ePaper 23 March 2016
Naidunia ePaper 23 March 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 15 June 2016
Naidunia ePaper 15 June 2016Naidunia ePaper 15 June 2016
Naidunia ePaper 15 June 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 2 March 2016
Naidunia ePaper 2 March 2016Naidunia ePaper 2 March 2016
Naidunia ePaper 2 March 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 12 April 2016
Naidunia ePaper 12 April 2016Naidunia ePaper 12 April 2016
Naidunia ePaper 12 April 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 21 June 2016
Naidunia ePaper 21 June 2016Naidunia ePaper 21 June 2016
Naidunia ePaper 21 June 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 24 February 2016
Naidunia ePaper 24 February 2016Naidunia ePaper 24 February 2016
Naidunia ePaper 24 February 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 18 March 2016
Naidunia ePaper 18 March 2016Naidunia ePaper 18 March 2016
Naidunia ePaper 18 March 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 06 July 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 06 July 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 06 July 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 06 July 2016 Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 13 May 2016
Naidunia ePaper 13 May 2016Naidunia ePaper 13 May 2016
Naidunia ePaper 13 May 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 31 March 2016
Naidunia ePaper 31 March 2016Naidunia ePaper 31 March 2016
Naidunia ePaper 31 March 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 1 March 2016
Naidunia ePaper 1 March 2016Naidunia ePaper 1 March 2016
Naidunia ePaper 1 March 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 22 April 2016
Naidunia ePaper 22 April 2016Naidunia ePaper 22 April 2016
Naidunia ePaper 22 April 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 22 March 2016
Naidunia ePaper 22 March 2016Naidunia ePaper 22 March 2016
Naidunia ePaper 22 March 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 3 May 2016
Naidunia ePaper 3 May 2016Naidunia ePaper 3 May 2016
Naidunia ePaper 3 May 2016Jitendra Kumar
 

What's hot (20)

Naidunia ePaper 6 May 2016
Naidunia ePaper 6 May 2016Naidunia ePaper 6 May 2016
Naidunia ePaper 6 May 2016
 
Naidunia ePaper 5 April 2016
Naidunia ePaper 5 April 2016Naidunia ePaper 5 April 2016
Naidunia ePaper 5 April 2016
 
Naidunia ePaper 17 May 2016
Naidunia ePaper 17 May 2016Naidunia ePaper 17 May 2016
Naidunia ePaper 17 May 2016
 
Naidunia ePaper 29 February 2016
Naidunia ePaper 29 February 2016Naidunia ePaper 29 February 2016
Naidunia ePaper 29 February 2016
 
Naidunia ePaper 11 May 2016
Naidunia ePaper 11 May 2016Naidunia ePaper 11 May 2016
Naidunia ePaper 11 May 2016
 
Naidunia ePaper 21 March 2016
Naidunia ePaper 21 March 2016Naidunia ePaper 21 March 2016
Naidunia ePaper 21 March 2016
 
Naidunia ePaper 23 March 2016
Naidunia ePaper 23 March 2016Naidunia ePaper 23 March 2016
Naidunia ePaper 23 March 2016
 
Naidunia ePaper 15 June 2016
Naidunia ePaper 15 June 2016Naidunia ePaper 15 June 2016
Naidunia ePaper 15 June 2016
 
Naidunia ePaper 2 March 2016
Naidunia ePaper 2 March 2016Naidunia ePaper 2 March 2016
Naidunia ePaper 2 March 2016
 
Naidunia ePaper 12 April 2016
Naidunia ePaper 12 April 2016Naidunia ePaper 12 April 2016
Naidunia ePaper 12 April 2016
 
Naidunia ePaper 21 June 2016
Naidunia ePaper 21 June 2016Naidunia ePaper 21 June 2016
Naidunia ePaper 21 June 2016
 
Naidunia ePaper 24 February 2016
Naidunia ePaper 24 February 2016Naidunia ePaper 24 February 2016
Naidunia ePaper 24 February 2016
 
Naidunia ePaper 18 March 2016
Naidunia ePaper 18 March 2016Naidunia ePaper 18 March 2016
Naidunia ePaper 18 March 2016
 
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 06 July 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 06 July 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 06 July 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 06 July 2016
 
Naidunia ePaper 13 May 2016
Naidunia ePaper 13 May 2016Naidunia ePaper 13 May 2016
Naidunia ePaper 13 May 2016
 
Naidunia ePaper 31 March 2016
Naidunia ePaper 31 March 2016Naidunia ePaper 31 March 2016
Naidunia ePaper 31 March 2016
 
Naidunia ePaper 1 March 2016
Naidunia ePaper 1 March 2016Naidunia ePaper 1 March 2016
Naidunia ePaper 1 March 2016
 
Naidunia ePaper 22 April 2016
Naidunia ePaper 22 April 2016Naidunia ePaper 22 April 2016
Naidunia ePaper 22 April 2016
 
Naidunia ePaper 22 March 2016
Naidunia ePaper 22 March 2016Naidunia ePaper 22 March 2016
Naidunia ePaper 22 March 2016
 
Naidunia ePaper 3 May 2016
Naidunia ePaper 3 May 2016Naidunia ePaper 3 May 2016
Naidunia ePaper 3 May 2016
 

More from Jitendra Kumar

Naidunia ePaper (नईदुनिया) 05 July 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 05 July 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 05 July 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 05 July 2016 Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 04 July 2016
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 04 July 2016 Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 04 July 2016
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 04 July 2016 Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 29 June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 29 June 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 29 June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 29 June 2016 Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 27June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 27June 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 27June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 27June 2016 Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 27 June 2016
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 27 June 2016 Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 27 June 2016
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 27 June 2016 Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 24 June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 24 June 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 24 June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 24 June 2016 Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 22 June 2016
Naidunia ePaper 22 June 2016Naidunia ePaper 22 June 2016
Naidunia ePaper 22 June 2016Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper 22 June 2016
Dainik Jagran epaper 22 June 2016Dainik Jagran epaper 22 June 2016
Dainik Jagran epaper 22 June 2016Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper 21 June 2016
Dainik Jagran epaper 21 June 2016Dainik Jagran epaper 21 June 2016
Dainik Jagran epaper 21 June 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 20 June 2016
Naidunia ePaper 20 June 2016Naidunia ePaper 20 June 2016
Naidunia ePaper 20 June 2016Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper 20 June 2016
Dainik Jagran epaper 20 June 2016Dainik Jagran epaper 20 June 2016
Dainik Jagran epaper 20 June 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 14 June 2016
Naidunia ePaper 14 June 2016Naidunia ePaper 14 June 2016
Naidunia ePaper 14 June 2016Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper 14 June 2016
Dainik Jagran epaper 14 June 2016Dainik Jagran epaper 14 June 2016
Dainik Jagran epaper 14 June 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 10 June 2016
Naidunia ePaper 10 June 2016Naidunia ePaper 10 June 2016
Naidunia ePaper 10 June 2016Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper 10 June 2016
Dainik Jagran epaper 10 June 2016Dainik Jagran epaper 10 June 2016
Dainik Jagran epaper 10 June 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 9 June 2016
Naidunia ePaper 9 June 2016Naidunia ePaper 9 June 2016
Naidunia ePaper 9 June 2016Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper 9 June 2016
Dainik Jagran epaper 9 June 2016Dainik Jagran epaper 9 June 2016
Dainik Jagran epaper 9 June 2016Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper 8 June 2016
Dainik Jagran epaper 8 June 2016Dainik Jagran epaper 8 June 2016
Dainik Jagran epaper 8 June 2016Jitendra Kumar
 
Naidunia ePaper 7 June 2016
Naidunia ePaper 7 June 2016Naidunia ePaper 7 June 2016
Naidunia ePaper 7 June 2016Jitendra Kumar
 
Dainik Jagran epaper 7 June 2016
Dainik Jagran epaper 7 June 2016Dainik Jagran epaper 7 June 2016
Dainik Jagran epaper 7 June 2016Jitendra Kumar
 

More from Jitendra Kumar (20)

Naidunia ePaper (नईदुनिया) 05 July 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 05 July 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 05 July 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 05 July 2016
 
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 04 July 2016
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 04 July 2016 Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 04 July 2016
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 04 July 2016
 
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 29 June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 29 June 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 29 June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 29 June 2016
 
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 27June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 27June 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 27June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 27June 2016
 
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 27 June 2016
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 27 June 2016 Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 27 June 2016
Dainik Jagran epaper (दैनिक जागरण) 27 June 2016
 
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 24 June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 24 June 2016 Naidunia ePaper (नईदुनिया) 24 June 2016
Naidunia ePaper (नईदुनिया) 24 June 2016
 
Naidunia ePaper 22 June 2016
Naidunia ePaper 22 June 2016Naidunia ePaper 22 June 2016
Naidunia ePaper 22 June 2016
 
Dainik Jagran epaper 22 June 2016
Dainik Jagran epaper 22 June 2016Dainik Jagran epaper 22 June 2016
Dainik Jagran epaper 22 June 2016
 
Dainik Jagran epaper 21 June 2016
Dainik Jagran epaper 21 June 2016Dainik Jagran epaper 21 June 2016
Dainik Jagran epaper 21 June 2016
 
Naidunia ePaper 20 June 2016
Naidunia ePaper 20 June 2016Naidunia ePaper 20 June 2016
Naidunia ePaper 20 June 2016
 
Dainik Jagran epaper 20 June 2016
Dainik Jagran epaper 20 June 2016Dainik Jagran epaper 20 June 2016
Dainik Jagran epaper 20 June 2016
 
Naidunia ePaper 14 June 2016
Naidunia ePaper 14 June 2016Naidunia ePaper 14 June 2016
Naidunia ePaper 14 June 2016
 
Dainik Jagran epaper 14 June 2016
Dainik Jagran epaper 14 June 2016Dainik Jagran epaper 14 June 2016
Dainik Jagran epaper 14 June 2016
 
Naidunia ePaper 10 June 2016
Naidunia ePaper 10 June 2016Naidunia ePaper 10 June 2016
Naidunia ePaper 10 June 2016
 
Dainik Jagran epaper 10 June 2016
Dainik Jagran epaper 10 June 2016Dainik Jagran epaper 10 June 2016
Dainik Jagran epaper 10 June 2016
 
Naidunia ePaper 9 June 2016
Naidunia ePaper 9 June 2016Naidunia ePaper 9 June 2016
Naidunia ePaper 9 June 2016
 
Dainik Jagran epaper 9 June 2016
Dainik Jagran epaper 9 June 2016Dainik Jagran epaper 9 June 2016
Dainik Jagran epaper 9 June 2016
 
Dainik Jagran epaper 8 June 2016
Dainik Jagran epaper 8 June 2016Dainik Jagran epaper 8 June 2016
Dainik Jagran epaper 8 June 2016
 
Naidunia ePaper 7 June 2016
Naidunia ePaper 7 June 2016Naidunia ePaper 7 June 2016
Naidunia ePaper 7 June 2016
 
Dainik Jagran epaper 7 June 2016
Dainik Jagran epaper 7 June 2016Dainik Jagran epaper 7 June 2016
Dainik Jagran epaper 7 June 2016
 

Naidunia ePaper 13 April 2016

  • 1. www.naidunia.com Rk=tih cw"Jth 13Uyv{iÖtU2016 aiºt Nw¢˜ 6 mkJ;T 2073 NfuU 1938 JMo 68 > ykfU 309 > ldh mkôfUhK fUeb; H 3.50 fwU˜ v]íX 18+4|22+(8 v]íXeg ltrgfUt + 12 v]íXeg ytRolu¢ôx) Rk=tih, Ctuvt˜ (lJ=wrlgt), sc˜vwh, ÉJtr˜gh, htgvwh, rc˜tmvwh ytih r=Ö˜e-Ylmeyth (htíx[eg mkôfUhK)mu YfUmt: ŒfUtrN; Nugh ctsth >> mümu¢m 25145.59(+123.43) >> rlÜxe 7708.95(+37.55) 'bwŠt ctsth >> ztp˜h 66.43 (_0.01) >> vtîz 95.05 (+0.46) ntpfUe& 6 mt˜ bü vtfU vh mcmu cze se; 16Nhtcck=e fuU yåAu-cwhu vn˜q 08 yts fuU ykfU fuU mt: yts fUt bia bwkcRo Rkrzgkm v/s fUtu˜fUt;t ltRxhtRzmo fUtu˜fUt;t bü ht; 8 csu mu (vrhKtb& htpg˜ ai˜üsmo ckd˜tuh lu mlhtRsmo ni=htct= fUtu 45 hltü mu nhtgt>) ytRoveY˜-9 JiCJ ¶e"h >> Ctuvt˜ rJÆttlmCt fuU Rm csx mºt bü rvA˜u 16 mt˜ fUt rhfUtpzo ÆJô; ntu dgt> Rm cth mcmu ßgt=t 7 nsth 919 Œël vqAu dY> Æthbvwhe mu fUt˜qrmkn XtfwUh ytih vJRo mu bwfuUN ltgfU =tu rJÆttgfU Yumu hnu, rsàntülu Œël vqAlu fuU fUtuxu (YfU r=l bü 4 mJt˜) fUt Chvqh Wvgtud rfUgt> XtfwUh lu 98 ytih ltgfU lu 94 mJt˜ vqAu> mJtorÆtfU mJt˜ vqAlu Jt˜tü bü ;emhu lkch vh ythze Œstvr; hnu, scrfU ˜dCd ytÆtu rJÆttgfU rlÆttorh; mebt fuU 50 VUem=e mJt˜ Ce lnek ˜dt vtY> rJm fuU 39 r=Jmeg csx mºt bü 23 ciXfüU ýRø>Rmbüytim;l344ŒëlŒr;r=lŒtË;ýY>fwU˜ 191 rJÆttgfUtü lu Œël vqAu> bkºte, rJm yÆgG ytih WvtÆgGŒëllnévqA;u>=uFtstY;tuvn˜ecthawlu 102rJÆttgfUtülumhfUthmumJt˜vqAu>YumtfUtuRoCe rJCtd lné hnt, rsmmu mkckrÆt; mJt˜ rJÆttgfUtü lu l vqAu ntü> >>yka˜ fuU 5 rJ"tgfU IbtilI- vus 12 Rl rJ"tgfUtü lu rfUY 15 mu fUb mJt˜ fuU=thlt: Nw¢˜t, fUb˜uN Ntn, fU˜rmkn Ctch, fUÖgtK rmkn XtfwUh, fwkUJh rmkn xufUtb, dtgºte htsu vJth, yNtufU htuntKe, ai;àg fwUbth fUëgv, sgCtl rmkn vJigt, smJk; rmkn ntzt, lÀ:lNtn fUJhu;e, ltdh rmkn atintl, ltltCtQ btuntuz, le˜b yCg rb¶t, lelt Jbto, vkrz; rmkn ÆtwJuo, vàlt˜t˜ Nt¢g, Œr;b rmkn, Cth; rmkn fwUNJtn, b:wht˜t˜t, bltus fwUbth yd{Jt˜, bnüŠrmkn atintl, bnüŠ ntrzogt, bnuN htg, btÆtturmkn ztch, btlJukŠ rmkn, btr˜le dtiz, belt rmkn, gturd;t ctuhfUh, hbuN bü=tu˜t, htbuëJh Nbto, ˜tufüUŠ rmkn ;tubh, ˜tuhul ce ˜tuctu, rJsgvt˜ rmkn, mkde;t athu˜, mßsl rmkn WRofuU ytih mwhüŠlt: rmkn> (rlgbtü fuU bw;trcfU, YfU rJÆttgfU csx mºt bü atnu rs;lu Ce mJt˜ vqA mfU;t ni, vh sJtc 92 fuU ne rb˜üdu> Jné YfU ciXfU fuU rnmtc mu nh rJ"tgfU yr"fU;b ath mJt˜ fUh mfU;t ni> ) fUt˜qrmkn XtfwUh >> 98 bwfuUN ltgfU >> 94 ythze Œstvr; >> 90 mJtorÆtfU mJt˜ le˜b rb¶t >> 01 ltdh atintl >> 03 hbuN bü=tu˜t >> 03 mcmu fUb mJt˜ veYbxefUtkzfuU=tde 27burzfU˜AtºtcFtoô; Wßsil (çgqhtu)> yåAe ctrhN ytih vgtoJhK mkhGK fuU Ægug fuU mt:rmknô:büYfUnegÒtfuU=tihtl 45 nsth rfU˜tu De fUe ytýr;gtk =estYkde>RmDefUefUeb;fUhec 1.80 fUhtuz h¥vY ni> 22 yŒi˜ mu NwÁntuluJt˜u34r=JmegRmgÒt fuU r˜Y Rk=tih ctgvtm rmknô: Guºt bü 1˜tF 22 nsth JdoVUex Guºt bü 1008 fwkUzeg gÒtNt˜t cltRo dRo ni> gÒt fUt mkfUÖv yJÆtq; ;tkrºtfU bnk; ôJtbe yh¥Krdhe lu r˜gt ni, stu rfU vtg˜x ctct fuU rNíg nî> ytgtusfUtü fUt =tJt ni rfU gn mcmu czt gÒt ntudt> Rmbü =tu nsth gsbtl ytih YfU nsth mu yrÆtfU vkrz; Ctd ˜üdu> rmknô:bü=estYdevtilu =tufUhtuzfuUDefUeytýr; ˜fUze 400 xl nJl mtbd{e 40 xl NfUh 100 r¢Jkx˜ sti 100 r¢Jkx˜ atJ˜ 100 r¢Jkx˜ fUb˜ dÕt 10 r¢Jkx˜ sze-cqxe 1 r¢Jkx˜ mtbd{e rJmbü16mt˜fUtrhfUtpzoxqxt vqAudY7nsth919mJt˜ ÉJtr˜gh (çgqhtu)> veYbxe fUtkz bü ythtuve 27 burzfU˜ Atºttü fUtu dshthtst burzfU˜ fUtp˜us lu mtubJth Ntb fUtu cFtoô; fUh r=gt> nt˜tkrfU fUtlqle vüa mu calu fuU r˜Y Rm btb˜u bü Ntml mu btdo=Nol btkdlu fuU mt: ne meceytRo mu Cehtg˜edRo:e>RmfuUct=seythYbmefUeY¢NlfUbuxe lu gn yt=uN sthe rfUY nî> Rmbü mlT 2006 mu 2010 ;fU fuU cia fuU Atºt Ntrb˜ nî> dshthtst burzfU˜ fUtp˜us lu fwUA mbg vn˜u ne veYbxe fUtkz fuU 23 mkr=ÉÆt Atºttü fuU cFtoô;de fuU yt=uN sthe rfUY :u> RmfuU ct= mlT 2006 mu 2010 cia fuU 27 Atºttü fUt btb˜t seythYbme fUe Y¢Nl fUbuxe fuU mbG ytgt :t> Rmbü Ju Atºt Ntrb˜ :u, rslfUe mqae seythYbme lu ne vwr˜m fUtu mtîve :e> RmfuU ct= vwr˜m lu RlfuU rF˜tVU mcq; swxtlu fuU ct= rdhÜ;th Ce rfUgt :t> fUtp˜us fUtu meceytRo lu RlfuU rF˜tVU fuUm hrsôxzo ntult c;tgt :t, Ntml fUe ;hVU mu Ce nhe Skze rb˜ dRo> RmfuU ct= mtubJth fUtu seythYbme fUe Y¢Nl fUbuxeluRl27mkr=ÉÆtAtºttüfUecFtoô;devhbwnh˜dt=e> Ctuvt˜(çgqhtu)> Œ=uN bü rvA˜u 13 mt˜ bü =ume-rJ=uNe Nhtc fUe fUeb;tü bü =tudwle cZtu;he nwRo, scrfU Fv; fURo dwlt cZ dRo> cegh fUe Fv; bü ;tu 600 VUem=e ;fU cZtu;he ýRo ni> Rm btb˜u bü Rk=tihlkch-1ni>JMo2014-15büRk=tihfuU ˜tudtü lu 78.18 ˜tF ˜exh Nhtc Fhe=e> ytcfUtherJCtdfuUylwmth13mt˜tübü1 yhc 96 fUhtuz 75 ˜tF ˜exh Nhtc fUe rcf{UeýRoni>Rmbü89fUhtuz43˜tF=ume Nhtc,36fUhtuz90˜tFrJ=uNeytih70 fUhtuz 42 ˜tF ˜exh cegh Ntrb˜ ni> mhfUth lu Ce Fqc vimt fUbtgt> 2010 bü ytb=le sntk 2, 973 fUhtuz h¥vY :e, Jné 2015 bü cZfUh 6, 697 fUhtuz ntu dRo> Fv; Jt˜u xtpv-5 rs˜u rs˜t slmkÏgt Fv; Rk=tih 32,72, 335 78.18 sc˜vwh 24,60,714 46.07 mtdh 23,78,295 38.79 Ctuvt˜ 23,68,145 40.07 (ytkfUzu 01 yŒi˜ 2014 mu 31 btao 2015) (Fv;& ˜tF ˜exh) =ume Nhtc fUt WvCtu¢;t Jdo bs=qh ni> Rànü mhfUth YfU h¥vY bü duþk-atJ˜ Wv˜çÆt fUht hne ni> Yumu bü Jn d]nô:e mu ßgt=t Fao Nhtc vh fUh;u nî> =ume fUe Fv; Ce cZe 2002 2015 =ume 390 1103 cegh 145 986 rJ=uNe 204 453 ltux-Fv; ˜tF ˜exh bü> htustlt 7 ˜tF ˜exh Nhtc fUe Fv;> Œ=uNbü;uhnmt˜bücegh fUeFv;600Œr;N;cZe rvA˜u mt˜ Rk=tirhgtü lu dxfU ˜e 78 ˜tF ˜exh Nhtc Cth; fuU mk=Co bü rc{rxN berzgt fUe rhvtuxo c=ltb htßgtü bü bŒ Ce bŒ Ce Wl htßgtü bü Ntrb˜ ni, sntk d]rnrKgtü fUe ytÀbnÀgt fUe =h ßgt=t ni> 2011 fuU ytkfUztü fuU ylwmth, yàg htßgtü bü bntht³[, vtkrzauhe, ;rb˜ltzw, fuUh˜, fUltoxfU, ytkÆt{Œ=uN, dtuJt, v. ckdt˜ ytih dwsht; Ntrb˜ nî> vkstc, WŒ J rcnth bü nt˜t; W;lu Fhtc lné nî> Nt=eNw=t ßgt=t fUh hnu Fw=fwUNe& gqrlJrmoxe ytpVU Yrz˜uz fuU vexh bugh fUt fUnlt ni rfU yburhfUt-ytpôx[ur˜gt simu =uNtü bü Nt=eNw=t ˜tud fUb ytÀbnÀgt fUh;u nî> Cth; bü 2001 bü ytÀbnÀgt fUhlu Jt˜u 70 VUem=e ˜tud Nt=eNw=t :u> rfUmtltümußgt=td]rnrKgtk fUhhnéytÀbnÀgtYk lRo r=Ö˜e (Ysüme)> rfUmtltü fUe ytÀbnÀgt vh =uN bü sc ;c nkdtbt ntu;t hn;t ni> Rm cea atîfUtlu Jt˜e rhvtuxo mtblu ytRo ni> 2014 bü rfUmtltü mu ßgt=t ytÀbnÀgtYk d]rnrKgtü lu fUe nî> 2014 bü yvlu nt:tü seJl ˜e˜t mbt¹t fUhlu Jt˜e Yume brn˜tytü fUe mkÏgt 20 nsth hne, Jné stl =ulu Jt˜u rfUmtltü fUt ytkfUzt 5,650 hnt> brn˜tytü fUt gn ytkfUzt 250 VUem=e yrÆtfU ni> rc{rxN berzgt fUe YfU rhvtuxo fuU mtblu ytlu fuU ct= mJt˜ WXt ni rfU rfUmtltü fUe ytÀbnÀgt vh ntntfUth batlu Jt˜u d]rnrKgtü fUe rô:r; vh btil ¢gtü nî? luNl˜ f{UtRb rhfUtpzTmo çgqhtu fuU ylwmth, d]nô:e fUt Cth mkCt˜lu Jt˜e brn˜tytü fUe ytÀbnÀgt fUt rm˜rm˜t vwhtlt ni> 1997 bü stu ytkfUzt 20 nsth mu yrÆtfU :t, Jn 2009 bü 25,092 ;fU výka dgt> htíx[vr; ŒKc bwFseo lu 56 nrô;gtü fUtu v« vwhôfUthtü mu lJtst> fUbüxuxh mwNe˜ =tuMe ytih rNÖvfUth Ct˜q btüZu fUtu v«¶e mu möbtrl; rfUgt dgt> (vus 13 Ce vZü) Rk=tih mbu; 10 Nnhtü bü Wch lu rfUhtgt Dxtgt lRo r=Ö˜e> gtºte fUth muJt fkUvle Wch lu Rk=tih-ynb=tct= mbu; 10 dih bux[tu Nnhtü bü rfUhtgt 22 Œr;N; ;fU Dxt r=gt ni> Rk=tih-ltdvwh simu Nnhtü bü 9 Œr;N; rfUhtgt Dxtgt dgt ni> dwh¥d{tb ltb mu stlt stYdt dwzdtkJ, buJt; fUn˜tYdt lqkn akzedZ> nrhgtãtt mhfUth lu mtRch rmxe fuU ltb mu bëtnqh dwzdtkJ fUt ltb c=˜fUh dwh¥d{tb fUh r=gt ni> v{tael d{k:tuk ytih vwhtãttuk buk Ce rs˜u fUt gne ltb ni> buJt; fUt ltb Ce yc lqkn ntudt> Rk=tih fuU mwNe˜ =tuMe ytih btüZu v«¶e mu möbtrl; Ct˜q btüZu fUsoJmq˜eytihmqFuvhmwŒebfUtuxofUeVUxfUth fUso=th rfUmtltü fUe mkvrÀ; fwUfoU ;tu ybehtü fUtu Aqx ¢gtü? y:oÔgJô:t fuU r˜Y 3 yåAe Fch 106%ctrhN,VUm˜Ce ntudeckvh&btimbrJCtd lRo r=Ö˜e (Ysüme)> =tu mt˜tü mu mqFu fuU ŒfUtuv fuU cea yåAe Fch ytRo ni> btimb rJCtd lu bkd˜Jth fUtu CrJígJtKe fUe rfU =eDtoJrÆtfU ytim; (Y˜veY) fuU ytÆtth vh btlmql 106 VUem=e hnudt> Rm ct; fUe 94 VUem=e mkCtJlt ni rfU btlmql mtbtàg mu ˜ufUh yrÆtfU hnudt> mqFtd{ô; bhtXJtzt bü Ce IyåAe ctrhNO ntu mfU;e ni> yåAu btlmql mu FheVU VUm˜tuk fUe ckvh vi=tJth ntulu fUe mkCtJlt ni> rJCtd lu gn Ce fUnt ni rfU btlmql mrf{Ug ntulu mu vn˜u CeMãt dbeo ytih ˜q fuU ;us :vuzu a˜ukdu> Fw=ht bnkdtRo =h 5% mu leau lRo r=Ö˜e> bnkdtRo fuU btuauo vh Ce htn; fuU mkfuU; rb˜u nî> btao bü Fw=ht fUeb;tü fuU rnmtc mu bnkdtRo =h DxfUh 4.83 VUem=e hn dRo, stu VUhJhe bü 5.26 VUem=e :e> gn vn˜t btifUt ni, sc Fw=ht bnkdtRo =h 5 VUem=e mu leau ytRo> =h bü fUbe Ft‘ Jô;wytuk simu mrçsgtuk ytih =t˜tuk fUe fUeb; Îtxlu mu ytRo ni> W‘tudtü lu Ce vfUze hÜ;th lRo r=Ö˜e> y:oÔgJô:t bü mwÆtth fUt mkfuU; yti‘turdfU WÀvt=l cZlu mu r=Ft ni> ;el bnelu ;fU rdhtJx fuU ct= VUhJhe buk ytRoytRove d{tu: (yti‘turdfU WÀvt=l mqafUtkfU) cZfUh 2 VUem=e ntu dRo, stu slJhe bü (-)1.5 VUem=e :e> 2016 bü gn vn˜t btifUt ni, sc yti‘turdfU WÀvt=l fUe J]r° =h Nqàg mu Qvh hne> 1 2 3 lRo r=Ö˜e (çgqhtu,Ysüme)> mwŒeb fUtuxo lu bkd˜Jth fUtu fUso Jmq˜e btb˜u bü rhsJo cîfU ytih =uN fuU 10 htßgtü bü mqFu fUtu ˜ufUh fukUŠ J htßg mhfUthtü fUtu fUze VUxfUth ˜dtRo> mcmu fUzJe rxËvKe fUso lné awfUtlu Jt˜tü fuU ltb Wstdh lné fUhlu fuU rhsJo cîfU fuU ytd{n vh fUe> fUtuxo lu fUnt-Insthtuk fUhtuz fUe mkvrút Jt˜u cikfUtuk mu czu-czu fUso ˜u;u nik> rVUh Fw= fUtu =eJtr˜gt DturM; fUh =u;u nik> Jné d h e c rfUmtl stu 15-20 nsth fUt fUso ˜u;t ni ytih awfUt l vtlu vh WmfUe mkvrút fwUfoU fUh ˜e st;e ni># mwŒeb fUtuxo cîfUtü fuU cZ;u YlveY vh mwlJtRo fUh hne ni> rvA˜e mwlJtRo lu rhsJo cîfU lu Wl rzVUtpÖxhtü fUe mqae mtîve :e, rsmbü 500 fUhtuz mu czu cfUtgt=thtü fuU ltb :u> ˜urfUl ltb Wstdh lné fUhlu fUt ytd{n rfUgt :t> bkd˜Jth fUtu mwlJtRo bü ŒÆttl àgtgtÆteN xeYm XtfwUh J srôxm yth ctlwbr; fUe veX lu vqAt-IfUso Jmq˜lu fuU ¢gt fU=b WXt hnu nî? ltbtü fUt Fw˜tmt fUhlu bü ¢gt r=¢fU; ni? rhsJo cîfU lu fUnt rfU fUso fuU btb˜tü bü dtuvleg;t fUt ŒtJÆttl ni> sJtc mu ymk;wíx fUtuxo lu rJÀ; bkºtt˜g J ytRoceY fUtu Ce vtxeo cltfUh 26 yŒi˜ fUtu yd˜e mwlJtRo ;g fUe> >>czu cfUtgu=th ntüdu cuv=to- vZü rcslum vus mwŒeb fUtuxo fUe YfU yàg veX fuU ss Ybce ˜tufwUh J YlJe Jbto fUe veX lu 10 htßgtü bü mqFu fUe CgtJn rô:r; vh mwlJtRo fUe> fUüŠ mu fUnt- I¢gt mqFtd{ô; Guºt DturM; fUhlu fUt YfUbtºt gne ;hefUt ni rfU ˜tud fUtuxo ytYk ytih Jn mqFtd{ô; DturM; fUhlu fUt yt=uN sthe fUhu? mqFt DturM; fUhlu fUt fUtb htßg mhfUth fUt ni?# c;tYk rfU;lu htßgtü fuU rfU;lu rs˜u J dtkJ J ˜tud mqFu mu ŒCtrJ; nî? nt˜t; mu rlvxlu fuU r˜Y blhudt J yàg gtusltytü bü rfU;lt vimt sthe rfUgt dgt? Rme cea nrhgtKt mhfUth fuU JfUe˜ lu mqFu vh lgt n˜VUltbt vuN fUhlu fUe fUturNN ;tu fUtuxo lu VUxfUtht-Igntk fUtuRo bstfU gt ;btNt a˜ hnt ni? ¢gt gne ytvfUe dkCeh;t ni? ytv simt atnuk, nb Jime Œrf{Ugt yvltYk? lgt n˜VUltbt ¢gtü ôJefUth fUhü? WÖ˜uFleg ni rfU nrhgtKt mhfUth lu vn˜u 2013-14 fuU ytkfUzu =u r=Y :u yc Jn 2014-15 fuU vuN fUhlt atn;e ni> fUtuxo lu rVU˜nt˜ Rsts; lné =u;u ýY 19 yŒi˜ fUtu yd˜e mwlJtRo ;g fUe> mwŒeb fUtuxo lu Ygh Rkrzgt J fukUŠ fUtu r=Ö˜e-akzedZ-rNb˜t ܘtRx NwÁ lné ntulu vh Ce rSzfUt> vqAt rfU rlse Ygh ˜tRltü fUtu r=Ö˜e-bwkcRo simu ytfUMofU Áx vh Wztltü fuU r˜Y ˜tRmüm =ulu bü =rhgtr=˜e r=FtRo st hne ni> gu rNb˜t ytih WÀ;h-vqJo simu fUb ytfUMofU Áxtü vh Ce Wztlü ¢gtü lné a˜t;ek? Ygh Rkrzgt fUtu Ce rSzfUe mqFu vh fukUŠ J nrhgtKt mhfUth fUtu Fhe-Fhe >>fUze mwhGt bü ˜t;qh výkae vtle mu Che x[ul -vus 13