1. პირველი მსოფლიო ომი
პირველი მსოფლიო ომი (1914-1918),
აგრეთვე ცნობილი როგორცყველა
ომის დასრულების ომი, იყო ერთერთი ყველაზე ფართომასშტაბიანი
სამხედრო კონფლიქტი კაცობრიობის
ისტორიაში (მეორე მსოფლიო
ომამდე), რომელსაც დაახლოებით 9
მილიონი ადამიანის სიცოცხლე
შეეწირა.
მოკავშირეთა
ძალებმა ბრიტანეთის, საფრანგეთის,
რუსეთისა და
მოგვიანებით, იტალიისა და აშშ-ის
მეთაურობით დაამარცხეს
ცენტრალური ძალები გერმანიის
იმპერიის, ავსტროუნგრეთისა დაოსმალეთის
იმპერიის აქსისში.

2. • ბრძოლების უდიდესი ნაწილი განხორციელდა დასავლეთის
ფრონტის გასწვრივ ჩრდილოეთის
ზღვიდან შვეიცარიის საზღვრამდე. აღმოსავლეთის ფრონტზე,
კონფლიქტის მასშტაბი იგივე იყო, თუმცა ინფრასტრუქტურის
განუვითარებლობის გამო ტექნიკურად ნაკლებად აღჭურვილი.
შეტაკებები განხორციელდა ზღვაზე და მის ქვეშ, და პირველად
ისტორიაში - ჰაერშიც.
• ომს შედეგად ოთხი იმპერიის დაშლა მოჰყვა: ავსტრო-უნგრეთის,
გერმანიის, ოსმალეთისა და რუსეთის. გერმანიამ დაკარგა მისი
ზღვისიქითა იმპერია და ახალი სახელმწიფოები ჩეხოსლოვაკია,პოლონეთი და იუგოსლავია შეიქმნა. ამ ომის
შედეგები მნიშვნელოვანი ფაქტორი გახდა მეორე მსოფლიო ომის
განვითარებაში დაახ. 20 წლით გვიან.

3. სამშვიდობო მოლაპარაკებები
•
სამშვიდობო მოლაპარაკებებს საფუძვლად
ვილსონის 14 პუნქტი ედო, რომელიც ჯერ კიდევ
1918 წლის იანვარში იყო შემუშავებული. ამ
დოკუმენტის თავახმად გერმანიას და ავსტროუნგრეთს ომის მსვლელობისას დაპყრობილი
ტერიტორიები უნდა დაეთმოთ, ავსტროუნგრეთის და ოტომანთა იმპერიის ტერიტორიაზე
მცხოვრებ ერებს ეძლეოდათ საკუთარი ეთნიკური
სახელმწიფოების ჩამოყალიბების საშუალება,
ხოლო გერმანიას უნდა დაებრუნებინა
საფრანგეთისთვის ელზასი და ლოტარინგია.პოლო
ნეთმა დამოუკიდებლობა მიიღო. მოლაპარაკებები
ჯერ კიდევ ოქტომბერში დაიწყო, თუმცა
დასავლეთ ფრონტზე ამის შესახებ არაფერი არ
იცოდნენ. ვილსონის 14 პუნქტი გერმანიისთვის
მისაღები იყო, მაგრამ მოკავშირეთა სამხედრო
მეთაურები არ თანხმდებოდნენ ამაზე, მათ
სურდათ გერმანიისგან სრული კაპიტულაცია.
არეულობები დაიწყო გერმანულ ფლოტზეც და
რეზერვულ ჯარებში, რომლებიც ჯარისკაცთა
დებუტატებს ირჩევდნენ, ბოლშევიკური
მოდელით.

4. • ავსტრიის კაპიტულაციის შემდეგ გერმანია იზოლაციაში აღმოჩნდა.
ქვეყანაში არეულობა სუფევდა და მძლავრობდა რევოლუციური
მოძრაობა. მემარცხენებმა მოითხოვეს ომის სასწრაფოდ შეწყვეტა და
ბერლინში საყოველთაო გაფიცვა მოაწყეს.
• 7ნოემბერს გერმანელებმა ფოშთან გაგზავნეს მოსალაპარაკებლად ხალხი.
ფოშმა დაუყენა პირობა, რომ გერმანელებს უნდა სასწრაფოდ
დაეტოვებინათ ოკუპირებული ტერიტორიები და გადფაეცათ მთელი
ტექნიკა მოკავშირეებისთვის, რომლებიც დაიკავებდნენ რეინის დასავლეთ
ნაპირს. გერმანელები იძულებულები იყვნენ დათანხმებოდნენ.
• 9 ნოემბერს გერმანიის სამხედრო ხელმძღვანელობამ მოაწყო
გადატრიაალება კაიზერის ვილჰელმ II-ს წინააღმდეგ, რომელსაც აიძულეს
ტახტზე უარის თქმა და გერმანიის დატოვება.
• 11 ნოემბერს დილის 5 საათზე, როდესაც დასავლეთ ფრონტზე არტილერია
ბობოქრობდა, კომპიენის ტყეში რკინიგზის ვაგონში ხელი მოეწერა ზავს.
მიუხედავად ამისა კიდევ 6 საათის მანძილზე ფრონტზე იღუპებოდნენ
ჯარისკაცები. ცეცხლი მხოლოს დილის 11 საათზე შეწყდა. უკანასკნელ
დაღუპულ ჯარისკაცად მიიჩნევაჯორჯ ლოურენს პრაისი, კანადელი
ჯარისკაცი, რომელიც დაიღუპა 10:58-ზე სნაიპერის ტყვიისგან. 11 საათზე
კი საფრანგეთში და ფლანდრიაში ისეთღი სიჩუმე ჩამოვარდა, როგორიც აქ
არ იყო ოთხ წელიწადზე მეტი.
• ომის დასრულების შესახებ ცნობამ ნიუ-იორკში, პარიზში, ლონდონში და
სხვა ქალაქებში ხლხი ქუჩებში გამოიყვანა სიხარულმა. ზეიმმა მთელი
ღამე გასტანა. ამ ომს 9 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა.

5. ომის შედეგები
• გერმანიამ
დაკარგა აფრიკის და აზიისკოლონიე
ბი, ასევე ელზასი და
ლოტარინგია.პოლონეთს გადაეცა
აღმოსავლეთი პრუსია
და პოზნანი,ჩრდილოეთ შლეზვიგი
შეიერთა დანიამ.გერმანიის
სასაზღვრო რეგიონებში ჩატარდა
არჩევნები,სადაც მოსახლეობა
წყვეტდა სურდა თუ არა გერმანიის
შემადგენლობაში დარჩენა. იგივე
უფლება არ მიენიჭა
გერმანელებს,რომლებიც სილეზიასა
და ჩრდილოეთ ბოჰემიაში
უმრავლესობას შეადგენდნენ.
მიუხედავად ავსტრიის მთავრობის
გადაწყვეტილებისა,შეერთდებოდა
ავსტრია გერმანიას,ამის
წინააღმდეგი აშშ,დიდი ბრიტანეთი
და საფრანგეთი იყვნენ.

6. • დაიშალა ავსტრო-უნგრეთი.
იტალიაშიც პოლიტიკური
არასტაბილურობა სუფევდა, სანამ
ხელისუფლებაში
დიქტატორი ბენიტო მუსოლინი არ
მოვიდა. დიდ ბრიტანეთში ძალიან
მძიმე ეკონომიკური კრიზისი
სუფევდა, არ წყდებოდა მუშათა და
ჯარისკაცთა გამოსვლები.
გამარჯვებულ ქვეყნებს შორის
ყველაზე მძიმე მდგომარეობაში
საფრანგეთი იყო. ოთხი წლის
ნამძილზე სწორედ მის
ტერიტორიაზე გადიოდა ფრონტის
ხაზი. ეკონომიკა დანგრეული იყო,
ფრანგი მამაკაცების 27% კი ომში
დაიღუპა.
• რუსეთის იმპერია დაემხო და 20-ანი
წლების დასაწყისში ქვეყანაში
საშინელი სამოქალაქო ომი
მიმდინარეობდა. 1922 წელს
გაიმარჯვეს ბოლშევიკებმა და
დეკემბერში ახალი
სახელმწიფო სსრკ ჩამოაყალიბეს.