2. Bizitokia:
• Ipar -katamotza(Lynx lynx) Eurpa eta Siberiako tamaina ertaineko katu basatia da.
Europako felidorik handiena da ipar-katamotza, basakatua baina hiru-lau handiz
handiagoa. Europako hirugarren harrapari handiena da, otsoa eta hartz arren
atzetik.
• XIX. Mendearen erdi aldera banaketa zabala zuen Europa osoan, baina giza
jardueraren eraginez, leku ezkutu eta helezinenetara baztertua izan da.
Egiaztatutako datuen arabera,Euskal Herrian 1936an ehizatu zen azken
katamotza. Nafarroako Alaitz mendi-multzoan harrapatu zuten hain zuzen. Hala
ere, badirudi oraindik Euskal Herriko Pirinioetan, Nafarroan
zein Zuberoan katamotzak geratzen omen direla, azken urteetan arrasto-behaketak
eta behaketa zuzenak aipatu baitira Iratin, Santa Grazin eta Pirinioetako beste
hainbat lekutan. Ez bakarrik Euskal Pirinioetan, baizik eta mendi multzo osoan
barrena. Edonola ere, oraindik baleude, Pirinioetara erabat mugatuta leudeke eta
galtzeko arrisku larrian. Pirinioetako balizko katamotz hauen iraupenak eztabaida
bizia pizten du oraindik ere adituen artean. Batzuek erabat defenditzen dute
presentzia hau eta beste hainbatek berriz zeharo ukatu.
• Ipar katamotzaren azpiespezie ugari dago, eta haren ondorioz aldakortasun handia
dago kolore zein tamainetan.
4. Ezaugarriak:
• Ezaugarri orokorrak:
• Ipar-katamotza tamainaz handiena da katamotz espezien artean. Ar
helduek 21,6 kg-ko bataz besteko pisua dute, eta emeek, zertxobait
txikiagoak, 18,1 kg-koa. Hanka erlatiboki luzeak ditu eta oin handiak,
“elurretako erraketa efektua” egiten diotenak, horrela errazago ibil daiteke
elur asko dagoenean. Neguan, ilaje dentsoa hazten zaio oinean. Ilajea
grisaxka du, herdoiletik horixkarako tonuarekin. Ile-motots luze eta beltzak
ditu belarrietan, eta punta belztun buztan motza.
• Pisua:
• Ar helduek 21,6 kg-ko bataz besteko pisua dute, eta emeek, zertxobait
txikiagoak, 18,1 kg-koa; Siberia ekialdekoak dira munduko handienak.
• Luzera eta tamaina:
• 80 eta 130 zentimetro arteko luzera dauka, haietatik 21-24
artean isatsa da. Altuera berriz 60-70 arteko zentimetro. Isatsa oso motza
da, zerbait arraroa katukien artean.
5. Biotopoa:
• Edozein lekutan bizi ahal du, nagusiki leku hotzetan bizi da, Errusian etb.
• Tenperatura baxuko gunetan bizi da nabarmenik.
• Argi gutxi, zeru gehienak hodei betetak daudelako.
6.
7. Biozenizia:
• Hauek dira jaten dituenak:
• Bere harrapakinik ohikoenak ungulatu txikiak dira, eta, horien eskasiarik ezean, ez
ditu harrapakin txikiak ehizatzen. Populazioaren bizilekuaren arabera, tokiko
ungulatuak dira bere harrapakinak. Siberia iparraldean, dentsitate baxuagoko ipar-
katamotz populazioak bizi dira, ez baitago ungulaturik, baina bai, ordea, erbiak;
katamotzaren eta erbi artikoaren(Lepus arcticus) populazioek gora-behera ziklikoak
izaten dituzte. Beren banaketaren zenbait puntutan, ungulatu handiak ere
ehizatzen ditu (emeak eta kumeak bereziki), hala nola, oreina(Cervus
elaphus), elur-oreina(Rangifer tarandus) eta argalia(Ovis ammon). Ipar-katamotza
bera baino 3 - 4 aldiz handiagoko harrapakinak ehizatzeko gai da
