1. 12 EL PAÍS, viernes 1 de julio de 2011
GALICIA Luces
EPISODIOS GALEGOS
A santa paciencia dos mestres de Galicia
volven son por mor do
MANUEL voluntarismo e o esforzo
non retribuído do per-
RIVAS soal da ensinanza. As bi-
bliotecas escolares debe-
rían ser o corazón dos
Estamos de paso nunha casa de comidas centros. Pois ben.
dunha vila galega. É a hora de xantar. Hai Coñezo bibliotecas e
un televisor ao fondo, moderno, de plas- clubs de lectura moi acti-
ma, o que lle dá á sala de comedor un vos que só existen gra-
xeito de cinema comentado. Todo trans- zas aos mestres que os
corre nunha atmosfera de tranquilidade, fan posíbeis cun traballo
aínda que as máis das noticias sexan in- nunca contabilizado.
quietantes e indixestas. Mais xa estamos Falando de contar ho-
afeitos a esgazar as dúas funcións, de tal ras, o bo mestre, que son
xeito que podemos compatibilizar o pra- os máis, traballa todo o
cer no padal co abraio mental. Nas dife- día. Cando non a noite.
rentes mesas, os clientes comen en silen- Quen coñeza ese mester
cio ou falan do seu. De súpeto, todo cam- de ensinar sabe da entre-
bia. A noticia en televisión dunha protes- ga que require en horas
ta do profesorado galego contra o incre- de formación, de prepa-
mento de horario lectivo, as imaxes dun- ración de clases, de co-
ha manifestación multitudinaria dos mes- rrección de traballos e
tres, provoca os comentarios en voz alta probas, de atención per-
e alporizados de varios comensais. soal a estudantes con
—Non queren traballar, eses langráns! problemas. O incremen-
—Aínda han de pedir máis vacacións! to de horario lectivo que
—A eses púñaos eu a cavar gabias! está a provocar as protes-
A maioría, hai que dicilo, cala. Segura- tas no ensino foi unha
mente pensan outra cousa, mais calan. medida de corte discipli-
Seguramente é a actitude máis intelixen- nario, unilateral. Fora
te, pois os outros están no transo de Manifestación de mestres contra a política da Consellaría de Educación o pasado mércores en Santiago. / a. i. cal fose a intención, os
bourear, de exercer o poder decibélico. responsábeis semellan
Así que nese intre o discurso dominante respecto que atravesaba os tempos, as ignorar que os recortes salariais non po-
na sala era o da reprobación e condena
dos mestres. Non só iso. O desprezo cara
O que está a pasar en xeracións. No fondo, unha herdanza repu- den ir agravados por un clima impositi-
blicana. Porque o pobo sempre intuíu vo, arbitrario, sen pontes de diálogo e
á xente que traballa no ensino. Non un Galicia é algo insólito: que o coñecemento, e o libre pensar, era negociación. A auctoritas é algo que os
desprezo calquera, senón un desprezo encirrar a poboación a verdadeira conquista do pan. demais conceden polo valor de quen a
rancoroso, emitido polo son que produce O que está a pasar hoxe en Galicia é merece. Non se impón co cimbrar da va-
a maquinaria do odio. Ademais de atra- contra os mestres algo insólito. Un despropósito que supe- ra de mando.
goárseme os berberechos, penso que hai ra o impensábel nunha democracia. Nin O espazo do ensino é o espazo do diálo-
días en que seria mellor saír da casa cuns remontándose ao país imaxinario de So- go. Da palabra. Do pensamento. O berce
algodóns encerados nos oídos. conto. Teño esa rareza. Que me alporizo pa de ganso, o filme dos irmáns Marx, da liberdade. Mais construír ese espazo
Os manifestantes levan a figura cómi- cando estou só. Adoita pasarme o que os encontraríamos algo semellante relativo esixe sutileza, grandes depósitos de espe-
ca dun cabezudo. Ten certa semellanza franceses chaman l’esprit de l’escalier [o á educación. O de encirrar a poboación ranza e unhas condicións de confianza
co conselleiro de Educación. Esa imaxe, espírito da escaleira]. Que me lembro contra os mestres. Contra o profesorado. básica. É un traballo delicadísimo. De pri-
tamén na distancia, desdramatiza o am- máis tarde, a deshora, do que debería ter O dar pábulo e amplificar falsidades, dan- meira liña de risco. E de enorme pacien-
biente. É o que ten a sátira. Que actúa de dito. E entón falo só. Polemizo comigo. do a entender que os ensinantes son un- cia. O bo mestre ten de ser, dalgún xeito,
catarse. O certo é que as voces feroches Vou á procura do espírito da escaleira. ha especie de estamento privilexiado, nu- da madeira de Kevin, aquel santo irlan-
amansaron, e entón oíuse unha que pai- Escribo un artigo coma este. A dúas vo- galláns que non dan un pau a auga, ou dés que estando en Glendalough, un lu-
rou livián na cargada atmosfera. ces. A da perplexidade e a carraxe. tratándoos como unha xunta de bois pre- gar montañoso do condado de Wicklow,
—Teñen o seu mérito, que terman dos Fun criado no respecto ao mestre. Se guiceiros aos que cómpre aguilloar con estricou os seus brazos para erguer unha
rapaces! cadra coñecín mestres, persoas concre- medidas penitenciais. pregaria ao Ceo, e entón apareceu un
Ao que seguiu outra un pouco máis tas, que non merecían ese respecto, mais Pero, que absurdo é este dunha Admi- merlo e pousou nel. Nun dos brazos. E ao
punzante, retranqueira. toda a humanidade que me arrodeaba, nistración que en lugar de afortalar o en- merlo aquela póla pareceulle boa e cha-
—Cando non dos pais, que son peores! meus pais, meus veciños, todos me trans- sino, o espazo basilar do futuro, o que mou pola merla e decidiron construír alí
A min gustaríame engadir algo: mitiron o respecto á muller ou home que fornece é o descrédito dos ensinantes? o niño. Puxeron os ovos, medraron as
—Termar terman de todo! daban escola. Non era un respecto dócil. Os ensinantes viron recortados os crías, e un día botaron a voar. E só entón,
Pero calei. Por covardía. Polos berbe- O respecto é diferente do servilismo, da seus soldos. Uns salarios que xa son moi só nese intre, san Kevin baixou o brazo.
rechos atragoados. docilidade. En realidade, o que a min me inferiores aos da media europea. Os cen- Os gobernantes pasan. Hainos que
O meu proceso mental foi o contrario transmitían era o respecto poño tros de ensino público en Galicia veñen deixan semente. E hainos que deixan un
ao dos cabreados cos mestres, que logo coñecemento, pola aprendizaxe, pola cu- sufrindo unha continua poda orzamenta- ronsel de fume. Dos peores fumes, o fu-
foron recuando. Eu anoxeime despois. riosidade de pescudar no descoñecido, ria, de tal maneira que grande parte das me que procede da síndrome de burn-
Cando xa pasara a regueifa e morrera o de avanzar contra a ignorancia. Era un moitas actividades extras que se desen- out. Dos ensinantes queimados.