2. Αθήνα
Το υπ αριθμόν ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα στην Ελλάδα αναμένεται να
αποτελέσουν μέσα στην επόμενη πενταετία τα απόβλητα από ηλεκτρικές και
ηλεκτρονικές συσκευές που θάβονται στις χωματερές ή καίγονται, χωρίς
προηγουμένως να έχει γίνει επεξεργασία τους.
Ειδικότερα, τα σκουπίδια αυτά περιέχουν πολύ επικίνδυνες για τη δημόσια
υγεία ουσίες, όπως βαρέα μέταλλα και αλογονωμένες ενώσεις.
Το θέμα απασχολεί και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως την
Greenpeace, που σε πρόσφατη αναφορά της εντοπίζει το πρόβλημα στις
ουσίες που χρησιμοποιούνται ως επιβραδυντές καύσης στα πλαστικά μέρη
ενός υπολογιστή και οι συγκεντρώσεις τους φθάνουν από 5% έως 30% του
συνολικού βάρους των εξαρτημάτων.
5. Αργολικές Ειδήσεις
• Σε όλους μας είναι γνωστές οι
καταστρεπτικές συνέπειες προς το
περιβάλλον και στην υγεία μας η κατάληξη
των απορριμμάτων στις χωματερές.
• Οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές
γίνονται επικίνδυνες μόνο όταν
καταλήγουν στα σκουπίδια, στις
χωματερές ή διαχειρίζονται ανεξέλεγκτα.
6. Προστασία Περιβάλλοντος
• Η εποχή που ζούμε είναι η εποχή των μεγάλων επιτευγμάτων της
τεχνολογίας. Όμως οι ανάγκες σε πρώτες ύλες διαρκώς
αυξάνονται, και ο κίνδυνος για την καταστροφή του
περιβάλλοντος διαρκώς μεγαλώνει. Αρκετά από τα μέταλλα που
χρησιμοποιούμε καθημερινά είναι συστατικά του φλοιού της γης,
και όχι συνθετικά παρασκευασμένες χημικές ουσίες και για το
λόγο αυτό δεν διασπώνται.
• Πολύ συχνά στις χωματερές συμβαίνουν ατυχήματα, όπως
πυρκαγιές, από τα εύφλεκτα απορρίματα. Τα μέταλλα που
εξαερώνονται κατά την καύση των απορριμάτων, στην συνέχεια
καταλήγουν με την βροχή στο νερό και το έδαφος. Επίσης, τα
στραγγίσματα των χωματερών αποτελούν ιδιαίτερο πρόβλημα,
καθώς μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα. Ανακυκλώνοντας τις
μπαταρίες, εμποδίζουμε όλες τις παραπάνω δυσάρεστες
επιπτώσεις της απόρριψης των μπαταριών στις χωματερές,
προστατεύοντας έτσι την φύση με τον αποτελεσματικότερο
τρόπο.
7. • Καλό είναι λοιπόν να
συνεισφέρουμε όλοι ατομικά
αλλά και ομαδικά με διάφορες
εκστρατείες και διάφορες
προσπάθειες για την προστασία
και την ανάπτυξη του
περιβάλλοντος…
8. Econews
• Πόσα κινητά τηλέφωνα έχουν περάσει απ’ τα χέρια σας; Πόσους προσωπικούς ηλεκτρονικούς
υπολογιστές έχετε χρησιμοποιήσει; Έχετε μήπως κάποια ταμπλέτα ή αναγνώστη ψηφιακών βιβλίων;
• Έχετε ποτέ αναλογιστεί ότι η διαρκής ανανέωση ηλεκτρονικών συσκευών και γκάτζετ ουσιαστικά
συνεπάγεται την κατασπατάληση ποσών που αντιστοιχούν στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μιας μικρής
χώρας;
• Η κατασκευή ηλεκτρονικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας απαιτεί τη χρήση μικρών ποσοτήτων
πολύτιμων μετάλλων, όπως ο χρυσός και το ασήμι.
• Υπολογίζεται πως σε παγκόσμια βάση καταναλώνονται 320 τόνοι χρυσού και 7.500 τόνοι αργύρου
ετησίως.
• Η αξία των υλικών αυτών υπολογίζεται σε 21 δισ. δολάρια (17 δισ. Ευρώ), όσο δηλαδή το ΑΕΠ του Ελ
Σαλβαδόρ στην Κεντρική Αμερική.
• Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Εθνών, τα ηλεκτρονικά απορρίμματα περιέχουν
συγκεντρώσεις μετάλλων 40% έως 50% υψηλότερες από τα φυσικά κοιτάσματα.
• Όσον αφορά τον χρυσό τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: οι ηλεκτρονικές συσκευές κατανάλωσαν το 5,3%
της παγκόσμιας προσφοράς το 2001, ήτοι 197 τόνοι, ενώ το 2011 το 7,7% (320 τόνοι).
9. Econews
• Οι ποσότητες αυτές ουσιαστικά χάνονται εξαιτίας των ακατάλληλων μεθόδων ανάκτησης και
επεξεργασίας των ηλεκτρονικών απορριμμάτων.
• Τόσο στον ανεπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο ανακτάται το 10%-15% μόνο και το 85%
χάνεται.
• Πέραν των πολύτιμων μετάλλων στις χωματερές καταλήγουν εκατομμύρια τόνοι πλαστικού με
ανυπολόγιστες περιβαλλοντικές συνέπειες.
• Η κατασκευή ενός τόνου πλαστικού μέσω ανακύκλωσης καταναλώνει το ένα δέκατο της ποσότητας
νερού και ενέργειας που απαιτεί το “νέο” πλαστικό και παράγει έναν έως τρεις τόνους διοξειδίου του
άνθρακα λιγότερο.
• Η ανακύκλωση της μισής μόνο ποσότητας πλαστικού που περιέχεται στα ηλεκτρονικά απορρίμματα
που παράγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξοικονομούσε 5 εκατομμύρια Κιλοβατώρες ηλεκτρικής
ενέργειας, 3 εκατ. βαρέλια πετρελαίου και 2 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα.
• Τα ηλεκτρονικά απορρίμματα που καταλήγουν ανεπεξέργαστα στις χωματερές περιέχουν τοξικές και
επικίνδυνες ουσίες (μόλυβδος, υδράργυρος και επιβραδυντικά καύσης) που θέτουν σε κίνδυνο την
υγεία και υποβαθμίζουν την ποιότητα του αέρα και του νερού.
10. Απόβλητα Ηλεκτρικού και
Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)
• Παλαιότερα η αγορά και κατοχή ηλεκτρικών συσκευών θεωρείτο
πολυτέλεια και περιοριζόταν σε συγκεκριμένες βασικές λειτουργίες
(τηλεόραση, ψυγείο, πλυντήριο, κλπ). Σήμερα υπάρχουν για ότι φανταστεί
ο νους του ανθρώπου ηλεκτρικές ή ηλεκτρονικές συσκευές σε τιμές
προσιτές σχεδόν για κάθε τσέπη.
• Αυτό σε συνδυασμό με τον άκρατο καταναλωτισμό που επικρατεί στις
μέρες μας έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία όλο και μεγαλύτερων
ποσοτήτων αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ο
ρυθμός παραγωγής αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού
είναι τουλάχιστον τριπλάσιος από τα υπόλοιπα αστικά απόβλητα).
• Τα απόβλητα αυτά περιέχουν διάφορες επικίνδυνες ουσίες οι οποίες με
την ανεξέλεγκτη απόρριψη (σε χωματερές και ύπαιθρο), καταστροφή ή
καύση τους προκαλούν πολύ σοβαρές επιπτώσεις στο Περιβάλλον και τη
Δημόσια Υγεία.
11.
12. Απόβλητα Ηλεκτρικού και
Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού
(ΑΗΗΕ) (2)
• Προκειμένου να αντιμετωπισθεί αυτό το συνεχώς αυξανόμενο
πρόβλημα, η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε το 2002 στην έκδοση
δύο Ευρωπαϊκών Οδηγιών (2002/95/ΕΚ και 2002/96/ΕΚ) με σκοπό
την όσο το δυνατό μεγαλύτερη χωριστή συλλογή και περιβαλλοντικά
ορθή διαχείριση των εν λόγω αποβλήτων και επιπλέον στον
περιορισμό στη χρήση συγκεκριμένων επικίνδυνων ουσιών στην
κατασκευή νέων προϊόντων.
• Ο εξοπλισμός ο οποίος καλύπτεται από την Νομοθεσία και μπορεί ο
πολίτης να απορρίψει είναι οποιαδήποτε συσκευή για την ορθή
λειτουργία της οποίας απαιτείται ηλεκτρικό ρεύμα και περιλαμβάνει
μεταξύ άλλων, Ψυγεία, Πλυντήρια και Στεγνωτήρια Ρούχων,
Ηλεκτρικές Κουζίνες και Φούρνους Μικροκυμάτων, Ηλεκτρικά
Θερμαντικά Σώματα (π.χ. ηλεκτρικό καλοριφέρ), Συσκευές
Κλιματισμού, Ηλεκτρικές Σκούπες, διάφορες μικροσυσκευές,
Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Λαμπτήρες Φθορισμού κα.
15. Τι προκαλούν οι τοξικές ουσίες
• Μόλυβδος (στις πλακέτες των κυκλωμάτων του Η/Υ):
Βλάπτει το κεντρικό και περιφερειακό νευρικό σύστημα, το
κυκλοφορικό σύστημα, τα νεφρά και το αναπαραγωγικό
σύστημα. Επηρεάζει επίσης το ενδοκρινές σύστημα καθώς
και την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών.
• Κάδμιο (στις πλακέτες των κυκλωμάτων του Η/Υ και τις
μπαταρίες): Βλάπτει κυρίως τα νεφρά.
• Πλαστικά (και PVC): Τα πλαστικά ενός μέσου υπολογιστή
ζυγίζουν γύρω στα 2,5 κιλά. Οταν το PVC καίγεται σε μια
ορισμένη θερμοκρασία απελευθερώνει διοξίνες.
16. Τι προκαλούν οι τοξικές ουσίες
• Βάριο: Είναι ένα μαλακό αργυροειδές - άσπρο μέταλλο που
βρίσκεται στην μπροστινή επι-φάνεια μιας οθόνης καθοδικού
σωλήνα. Προκαλεί εγκεφαλικό οίδημα, αδυναμία μυών, βλάβη
στην καρδιά, στο συκώτι και στον σπλήνα καθώς και αρρυθ-
μίες στην καρδιά.
• Βηρύλλιο: Είναι καρκινογόνος ουσία και βλάπτει κυρίως τους
πνεύμονες. Η χρόνια έκ-θεση στο βηρύλλιο μπορεί να
προκαλέσει μια ασθένεια, η οποία ονομάζεται Χρόνια Πά-
θηση Βηρυλλίου (beryllicosis). Μπορεί ακόμη να προκαλέσει
και μια σπάνια μορφή δερμα-τοπάθειας με πολλαπλά συ-
μπτώματα.
17. 10% αύξηση το χρόνο
• Ο «θάνατος» ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή, όμως, έχει τεράστιο ανθρώ-πινο
κόστος. Κάθε κομπιούτερ περιέχει επικίνδυνες και τοξικές ουσίες (μόλυβδο,
φώσφορο, κάδμιο, βάριο, βηρύλλιο, εξασθενές χρώμιο και υδράργυρο), οι οποίες
όταν αφήνονται εκτεθειμένες προκαλούν σοβαρές βλάβες στον ανθρώπινο οργανι-
σμό: από αναπνευστικά προβλήματα έως καρκίνο.
• Στην Γκουιγιού ο καρκίνος θερίζει. Το νερό είναι μολυσμένο, το φέρνουν από τριάντα
χιλιόμετρα μακριά. Ερευνα που πραγματοποίησε το 2004 το Πανεπιστή-μιο Σαντού
έδειξε ότι το ποσοστό μολύ-βδου στο αίμα των παιδιών ήταν 15,3 αντί του ανώτατου
επιτρεπτού 10.
• Τα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι τα «σκουπίδια» του μέλλοντος. Ο όγκος τους
αυξάνεται με ποσοστό 10% το χρόνο, ενώ υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο πετιούνται 20
- 50 εκατομμύρια ηλεκτρονικά απόβλητα: σκούπες, κινητά τηλέφωνα, φούρ-νοι
μικροκυμάτων, εκτυπωτές, τηλεορά-σεις, DVD, ψυγεία, υπολογιστές. Σύμ-φωνα με
την Greenpeace, μόνο μέσα στο 2004 πουλήθηκαν 183 εκατομμύρια υπο-λογιστές,
11,6% περισσότεροι απ' ό,τι το 2003. Το 2010, θα βρίσκονται σε χρήση 716
εκατομμύρια νέοι υπολογιστές, θα υπάρχουν 178 εκατομμύρια νέοι χρήστες στην
Κίνα και 80 εκατομμύρια στην Ινδία. Στην Ελλάδα σήμερα οι χρήστες ανέρχο-νται σε
1,2 εκατομμύρια. Αλλά και τα κι-νητά τηλέφωνα δεν είναι λιγότερα. Μέσα στο 2004
πουλήθηκαν 674 εκατομμύρια, 30% περισσότερα απ' ό,τι το 2003.
19. «Ολα για το κέρδος»
• Στην πόλη Γκουιγιού 200.000 εσω-τερικοί μετανάστες αποσυναρμολογούν
με γυμνά χέρια και ανακυκλώνουν ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Ζουν κι
εργά-ζονται μέσα σε λόφους από οθόνες, πο-ντίκια, πλακέτες κυκλωμάτων,
πληκτρο-λόγια. Ο λόγος που η Δύση τα στέλνει στην Κίνα είναι απλός. «Ολα
γίνονται για τα χρήματα», θα πει με σιγουριά ο Γκρεγκ Λορτς, διευθυντής της
εταιρείας ανα-κύκλωσης Total Reclaim στο Σιατλ, για να παραδεχθεί ότι
ένας πολύ μεγάλος όγκος των αμερικανικών e-waste (ηλεκτρονικά
απόβλητα) φεύγει παράνομα για την Κίνα. Παράνομα γιατί οι κινεζι-κές
αρχές απαγορεύουν την εισαγωγή τους στη χώρα.
• Καθώς ο μισθός του Κινέζου εργάτη δεν υπερβαίνει το 1,5 δολάριο την
ημέρα, το κόστος είναι ελάχιστο συγκρινόμενο με το αντίστοιχο σε κάποιο
πρότυπο κέντρο ανακύκλωσης στην Ευρώπη ή στην Αμερική. Η Γκουάνγκ
Ντονγκ δεν είναι η μο-ναδική επαρχία της Κίνας που αντιμετω-πίζει αυτό το
πρόβλημα. Πόλεις-νεκροταφεία συναντάει κανείς στην επαρχία Ζεν Ζιάνγκ
αλλά και στις παρυφές των μεγαλουπόλεων, όπως το Πεκίνο και η Σα-γκάη,
όπου υπολογιστές ανακυκλώνονται σε παραγκουπόλεις.
