Büyüme, Kararlı ve Dengeli, Sürdürülebilir

1. Solow tipi büyüme ve
Kararlı Denge
Prof. Dr. Havva TUNC

2. Solow ModelinVarsayımları
Solow Büyüme Modelinin varsayımları sıralarsak:
1.PiyasanınTam rekabet piyasası olduğu,
2.Tam istihdamın mevcut olduğu,
3.Üretim Faktörlerin Marjinal Maliyetlerine göre fiyatlandırıldığı,
4.Faktörler arası tam bir ikame mevcut olduğu,
5.Sermaye/Hâsıla oranının değişebilir olduğu
6.Üretimde azalanVerim yasası mevcut olduğu.

3. Piyasa Ekonomisi ve İstikrar
Solow, ekonomilerde rekabet piyasasının varlığı, piyasanın
istikrarlı olduğu anlamına geldiğini ve uzun dönemde elde edilen
büyümenin kararlı bir denge göstereceğini belirtir.
Uzun dönemde elde edilen dengeyi kişi başına düşen sermaye
donanımı belirleyecektir ve keza sermaye donanımı, bu denge
durumunda elde edilen büyümenin kararlığını belirleyecektir.

4. Kararlı bir büyüme
Solow, ekonomilerde rekabet piyasasının varlığı piyasanın istikrarlı olduğu
kabul edilir.Ve Solow’un tezine göre ekonominin uzun dönemde kararlı bir
büyüme gösterecektir.
Uzun dönemde karalı dengeyi kişi başına düşen sermaye donanımı
belirleyecektir. Sermaye donanımı, bu denge durumunda gerçekleşen
büyümenin kararlığını belirleyecektir.

5. Piyasa istikrarı ve karalı büyüme
Kararlı büyüme, kişi başına sermaye donanımının uzun dönemde
denge durumunu ifade eder. Buna göre, teknolojinin değişmediği
varsayımı altında, ekonomik dinamikler kişi başına sermaye donanımını önce
belli bir seviyeye çekecek sonra kişi başına sermaye miktarının bu
düzeyde kalmasını sağlayacaktır.

6. Denge durumu
Uzun dönemde elde edilen dengeyi kişi başına düşen sermaye
donanımı belirleyecektir.Ve keza sermaye donanımı, bu denge
durumunda elde edilen büyümenin kararlığını belirleyecektir.

7. Kararlı büyüme ve sürdürülebilirlik
Solow tezi, ekonominin uzun dönemde kararlı bir büyüme
göstereceğidir.
Solow anlamda, kararlı büyüme kişi başına sermaye donanımının
uzun dönemde denge durumunu ifade eder.
Yani, teknolojinin değişmediği varsayımı altında, ekonomik
dinamikler kişi başına sermaye donanımını önce belli bir seviyeye
çekecek sonrada kişi başına sermaye miktarının bu düzeyde
kalmasını sağlayacaktır.

8. Artan nüfus ve model
Kişi başına sermaye miktarı değişmediği zaman kişi başına
üretimde sabit olacaktır.
Diğer taraftan, artan nüfusa karşılık kişi başına sermaye
donanımının sabit kalması için sermaye miktarının nüfus ile aynı
oranda artması gerekecektir.
Üretimde AVK geçerli olması nedeniyle kişi başına sermaye artışı
bir noktadan sonra sermayeyi artırarak hasılayı artıramayız. Dolayısıyla
kişi başına üretimin yükseleceği Max. üretim noktası kararlı
büyümenin denge noktasıdır.

9. Sermaye ile nüfus uyumu
Artan nüfusa karşılık kişi başına sermaye donanımı sabit kalması
için sermaye artış oranı ile nüfus artış oranı senkronize olmalı aksi
takdirde kişi başına düşen üretim farklılaşır.

10. Üretim artışı nereye kadar?
Kişi başına kullanılan sermaye arttığı için kişi başına hasıla da artacaktır.
Ancak azalan verim kanunu geçerli olduğundan kişi başına hasıla artışı
azalan bir seyir izleyecektir. Bu nedenle, üretim bir noktadan sonra kişi
kişi başına düşen sermaye miktarını artırarak hasılayı artırma olası
olmayacaktır.

11. ΔK ?
Solow tipi büyümede tasarruflar milli gelirin bir fonksiyonudur.
Uzun dönemde tasarruflar yatırımlara eşittir.
Ancak bu yatırımların hepsini sermaye stokuna yapılan ilaveler
olarak alamayız (ΔK).

12. Yıpranma
Sermaye stokuna yapılacak net ilaveleri bulabilmek için yatırımlardaki
yıpranmayı göz önüne almalıyız. Kısacası, yıpranmayı sermaye stokunun
belli bir oranı (d) olarak alınırsa, ekonomideki sermaye stokundaki net artış
elde edilir.
ΔK=sY-dK

13. Üretimindeki artış nerede durur?
Kişi başına üretimin yükselebileceği max-üretim noktası kararlı büyümenin
denge noktasını ifade etmektedir.

14. Steady statet
O zaman kararalı bir denge için;
Sermaye stokundaki artış oranı (ΔK/K),İstihdamdaki genişleme
oranına (ΔN/N=n) eşit olmalıdır.
Kısacası; ΔK/K=ΔN/N Yani, ΔK/K=n

15. Karalı Denge
Kararlı bir dengede büyüme;
ΔK/K=n
ΔK=K.n
ΔK=sY-dK (net sermaye stokundaki artış tasarruf düzeyinden aşınmanın çıkarılması demektir)
sY-dK=K.n
sY=Kn+dK
sY=K(n+d)