Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Hazar Bölgesi kapsayan yaklaşık 22 ülke

1. Arap Baharının halk hareketleri
baskıcı monarşilere veya şahıs
diktatörlüklerine karşı başlatıldı.
Kurulan yeni yönetimler eskinin
devamı.Değişim var mı?
Prof. Dr. Havva TUNÇ
ARAP BAHARI VE GERİSİNDEKİ
KOŞULLAR

3. Eugene Delacroix:Halka Yol Gösteren Özgürlük
Tablosu
Romantik Ressam,1830 10.Charles’a karşı
ayaklananlar anısına yapılmış.
Halk Hareketlerini simgesi olmuş.
Tablo genç kadın elindeki bayrak ve tüfek
önder
Çıplak ayak,yırtık elbise ve memeler özgülük
temsili
Erkek çocuk Sefiller romanındaki Gavroche
etkilenilmiştir.

4. Prag Baharından Arap Baharına
Arap Baharı
Orta Doğu,
Kuzey Afrika ve
Hazar Bölgesini
kapsayan
coğrafyada bulunan
yaklaşık 20 ülkedeki
halk hareketidir

5. Bu ülkeler
Tunus,
Mısır,
Libya,
İran,
Irak,
Suriye,
Yemen,
Sudan,
Suudi Arabistan,
Bahreyn,
Ürdün Lübnan,
Moritanya,
Umman,
Batı Sahra,
Cibuti,
Fas,
Cezayir

6. Prag Baharından Arap Baharına
Bölgedeki halk
hareketleri Prag
baharına atfen
Arap Baharı
denilmiştir.
Ancak bu
coğrafyadaki
halkların özgürlük
algılayışları Arap
baharını Prag
baharından ayırır.

7. Tunuslu Muhammed
Tunuslu Mohamedin
Bouazizi’nin kendisini
yakmasıyla başlamıştır.
Mısırlı halkların Tahrir
meydanındaki
eylemleri Arap
Baharına ivme
vermiştir.

8. Bölgedeki Siyasi Yapılanma
Siyasi yapılanma Anayasal Monarşi ve
Parlamenter Sistemdir.

9. Siyasi yapılanmanın ortak
özelliği
Despot ve baskıcı yönetim siyasi iktidarların ortak
özelliğidir. Siyasi yönetimlerin iktidarda kalış süreleri
30 - 40 yıl.
.

10. Bölgenin Özgürlük Anlayışı
Bu coğrafyadaki
siyasi yapılanma
batı toplumlarının
algıladığı
anlamdaki
özgürlük
bağımsızlık yani
laiklik söz konusu
değil. Hedeflenen
evrensel hukuk
değil İslam hukuku
(şeriat)
düzenlemeleri.

11. Arap baharındaki Halk Hareketlerinin,
protestoların nedenleri:
1. Siyasi yozlaşma
2. Usulsüzlük
3. İfade özgürlüğü yok,
4. Gıda Enflasyonu,
5. İşsizlik,
6. Kötü koşullar.

12. Mısır’da Durum
H. Mübarek’in 3o yılı aşan bir süre ülkeyi yönetmiştir.
Yönetiminde aile fertleri ve yakınları görev almış.
Yönetimin haksızlıklarına, ekonomik sıkıntılarda eşlik
edince halk isyanları ve hükümetin devrilmesi.
Mübareğin gitmesi ve yeni hükümet.
Yeni kurulan hükümet halkların ihtiyaçlarına cevap
vermediğinden huzursuzluklar devam etmektedir. Halk
beklentilerini elde edememiştir.

13. Libya’daki Durum
Libya lideri M.Kaddafi gitmiş ve yeni bir hükümet
kurulmuş ama aradan 6 ay geçmeden ülkenin
güneyinde petrol yatakların bulunduğu bölgeyi elinde
tutan aşiretler hafta başında bağımsızlıklarını ilan
etmişlerdir ve bu durumun halk ayaklanmalara tekrar
ivme vereceğinden korkulmaktadır.
Kaddafi taraftarlarının çoğunlukta olduğu Sirte kenti
yerle bir olmuş yöre halkı huzursuz. Baharla birlikte yeni
bir düzenin kurulması sancılı olacaktır.
Ülkenin parçalanacağı korkusu vardır.

14. Suriye’deki Durum
Siyası yapılanma Kral
Esat ve parlamenter
sistem şeklindedir.
Hükümet Suriye
toplumunun yüzde 7-
8’ni oluşturan
Şiilerden
oluşmaktadır.
Buna karşılık
toplumun yüzde 70’ni
oluşturan Sünniler
yönetimde söz sahibi
değildir.

15. Suriye’deki Durum
Suriyeli halklar bu durumu Şiilerin Sünniler üzerinde
egemenlik kurmak olarak değerlendirmektedir.
Muhalifler Sünnilerden oluşmaktadır.
Kral Esat ve hükümeti Türkiye’nin Suriye politikasını bir
Sünni yaklaşımı olarak değerlendirmektedir.
Bu durum Türkiye ile ilişkilerin bozulmasında temel
etkendir.

16. Yemen’de Durum
33 yıllık Devlet başkanı olan Ali Abdullah Hükümeti
devrilmiştir.
Kurulan hükümette Şii Sünni dağılımı adil olmaya
çalışılmış ve isyan öncesine göre halkalar daha huzurlu
ve mutludur .
Yönetim kadrosunda mezhepsel üstünlük ortadan
kalkınca ya da en aza inince ülkede huzur elde
edilmiştir.

17. Solcu Lider Şükrü Bilayd
öldürüldü?
TUNUS, Zeynel Abidin Bin
Ali’nin devrilmesi ile
Seçimle başa gelen
İslamcı hükümet ile laik
liderler arasındaki gerilim
solcu liderin Bilayd
öldürülmesi ile halk
ayaklandı(Şubat 2013)
Başbakan Hamadi Cibali
Cumhurbaşkanı Munsif
Marzuki
Hedef El Nahda ve lideri
Gannuşi

19. Arap Baharı: Bahreyn-F1

20. Bahreyn özgürlük sesi
Formüla1
2004-2013 F1 Bahreyn yapılmakta
2011 F1 Ertelendi 35 kişi öldü
14 Şubat Devrimci Gençler Koalisyonu yönetime
tepkilerini dile getirmek için F1 sesleri duyurmak için
harekete geçiyorlar
%65-70 Şii/ Suni iktidar Suudi Askerler ve ABD
destekli halk hareketi bastırılıyor.
Amerikan 5.filonun varlığı bölgenin konumunu
açıklıyor.

21. Müslüman Kardeşler ve Bölge
Mısırın siyasi yapılanmasında
hükümette ve parlamentoda yer alan
Müslüman Kardeşler (Adalet ve
Özgürlük Partisi) liderinin kız
kardeşi
“Hırsızlık yapan Fransız yasalarına
göre cezalandırıldığında 6-9 ay
sonra hapisten çıkıyor gene hırsızlık
yapıyor . Bu kişi bizim yasalara göre
cezalandırıldığında eli kesilecek ve
bir daha hırsızlık yapmayacak”
demektedir.

22. Laiklik mi?
Türkiye Başbakanı Sayın Tayip Erdoğan’ın
Tahrir meydanında yaptığı laiklik
konuşmasından gruplar rahatsız olmuşlar ve
tepkilerini dile getirmişlerdir.
Altı çizilerek laik olmadıklarını, İslam Devleti
oldukları ifade etmektedirler.

23. Müslüman toplumlara özgü,
Arap Baharındaki ayaklanmaların, halk isyanlarının içsel
dinamikleri:
“Müslüman toplumlara özgü karakteristiktedir”

24. Geçmişten günümüze bu toplumların
yönetim biçiminin özelliği
Tek adam,
Baskıcı yönetim
ve İslam (şeriat) hukuku
temellidir.
Bu özellikler geçmişten
bugüne devam
etmektedir. Halk
hareketlerine Arap
Baharı denilse de, bu
hareketin Bahar olup
olmadığı sorgulanır.

25. Arap Baharının neden Prag Baharı
olamadı?
Bölgenin Kalkınmamışlığı (büyüme değil)
Halk hareketlerinin kendine özgü karakteri
Kadının yapılanmada aktif rolünün olmayışı
Batının bölgedeki hareketi farklı
değerlendirmesi
İktidarların Uzun yönetimler
Mezhepsel ayrımcılık, azılık çoğunluk ikilemi
Türkiye’nin Bu coğrafyada izlediği siyaseti

26. Son söz Olarak,
Arap Baharının kendi
coğrafyasında yarattığı siyasi
sosyal ve ekonomik etkileri yanı
sıra bölge dışı ülke ekonomileri
üzerinde yarattığı etkiler itibarıyla
değerlendirildiğinde siyasi
yapılanmanın bu coğrafyada
yaşayan halkları mutlu edecek
yapılanmalar oluşturulmadıkça,
huzursuzluklar kısa dönemde
sonlanacak gibi gözükmemektedir.
Bölge ülkelerinde iç barış
sağlanmadıkça Türkiye
Ekonomisinin bölgeyle olan ticari
ilişkileri gelişim gösteremeyecektir.

27. Gerard Rancinon Avrupalı
Fotografçı
Tabloları giydirmekle ünlü.
Halka yol gösteren özgürlük tablosunu
Arap alemine uygun olarak giydirmiş.
Batının bu coğrafyadaki bahara bakışının
simgesi