Requiem Nieuwegein Franz von Suppe Project koor orkest

1. Oorlog & vrede
Noodlot
Aria
Project 2018

3. 1999 Fauré (2x)
2000 Fauré
2002 Brahms
2003 Mozart
2005 Rutter
2006 Brahms Purcell Mahler
2007 Mahler Verdi
2008 Saint Saens
2009 Von Suppé
2010 Karl Jenkins
2011 Brahms
2012 Rutter
2013 Verdi Brahms
2014 Mozart
2015 Gounod
2016 Karl Jenkins
2017 Hamerik
2018 Von Suppé

4. Historie NAS projectkoor
19de herdenkingsconcert
Wilhelmus
Voorprogramma
6 repetities
Generale + 2 uitvoeringen
Groepsrepetities
Partij kennen – thuis studeren
Opstelling
Stem CD’s
We streven naar een koor
waarvan de leden koorervaring
hebben of zangles
Men wordt geacht zelfstandig
partijen in te kunnen studeren en
men dient te beschikken over
voldoende stembeheersing.
TRADITIE

5. Voorprogramma
Symfonie 5
Beethoven
II. Andante con moto
Intermezzo
Mascagni
strijkorkest
Mache dich mein Herze rein
Bach
Bas/bariton solo
Hoofdprogramma
Requiem
Franz von Suppé
Koor, orkest en 4 solisten
PROGRAMMA

6. BEROEMD
Symfonie nr 5 opus 67 (1808)
Ludwig van Beethoven
1770 - 1827
Soort wonderkind
Geen makkelijke man
Toenemende doofheid
Stijl
- Klassiek, vorm
- Leitmotiv
- Variatietechniek
- Afsluiten vond ‘ie maar lastig
Beroemde symfonie
V teken in WOII
Noodlot
Trombones in deel 4
Maestro!

7. OORLOG EN LIEFDE
Intermezzo uit Cavallleria rusticana (1890)
Pietro Mascagni (1863 – 1945)
Violist, dirigent, componist
Vriend van Giacomo Puccini
Prijswinnende eenakter.
Stijl ‘verismo’: soort naturalisme: onderwerpen zijn
van alledag van ‘gewone’ mensen, geen adel.
Veel lief en leed, drama!!
Klein dorp in Sicilië.
Turridu, was verloofd met Lola,
maar moest in dienst en naar de oorlog
Als Turridu terugkeert van het leger, ontdekt hij
dat zijn vroegere verloofde, Lola, nu met Alfio is.
Hij is wel een verhouding begonnen met Santuzza,
maar zijn liefde voor Lola is nooit verdwenen.
Op weg om wijn te gaan kopen ziet hij kans het bed
met Lola te delen, want Alfio was er even niet.
Het komt uit en er komt een duel:
Turridu verliest en sterft.

8. ARIOSO & ARIA
Am Abend da es kühle war
Mache dich mein Herze rein
Mattheus Passion
Johann Sebastian Bach
Een na laatste aria

9. ARIOSO & ARIA
74. Arioso (Bas)
Am Abend, da es kühle war, 's Avonds, toen het koel was,
ward Adams Fallen offenbar; Werd de zondeval van
Adam openbaar;
Am Abend drücket ihn der
Heiland nieder.
's Avonds buigt zich de
verlosser neer.
Am Abend kam die Taube wieder und
trug ein Ölblatt in dem Munde.
's Avonds keerde de duif terug, en
bracht een olijftak mee.
O schöne Zeit ! O Abendstunde ! O schone tijd, o avondstond.
Der Friedensschluß ist nun mit Gott
gemacht,
De vrede is nu met God gesloten,
Denn Jesus hat sein Kreuz vollbracht. want Jezus heeft zijn werk volbracht.
Sein Leichnam kommt zur Ruh, Zijn lichaam komt tot rust,
Ach ! liebe Seele, bitte du, ach, lieve ziel, ik smeek je,
Geh, lasse dir den toten Jesum
schenken,
ga, laat u de dode Jezus schenken,
O heilsames o köstlich's Angedenken ! O heilzaam, o kostbaar aandenken.
75. Aria (Bas)
Mache dich, mein Herze, rein, Maak u, mijn hart, vrij van zonden,
Ich will Jesum selbst begraben. ik wil Jezus zelf begraven.
Denn er soll nunmehr in mir Want hij zal voortaan in mij
Für und für meer en meer
Seine süße Ruhe haben. zijn zoete rust hebben.
Welt, geh aus, laß Jesum ein ! Wereld, ga uit, laat Jezus binnen.

10. Franz von Suppè, 1819 - 1895
Bekend als opera- en operette-componist en dirigent
Zocht loopbaan en erkenning als serieuze muziek,
voordat hij bekend was met opera en operette
Beroemde operette componist met een Requiem
……. ?
Studeerde fluit, compositie, maar moest rechten
studeren van zijn vader.
Ging toch muziek studeren
Tijd en studiegenoten waren o.a. Verdi en Donizetti
FRANZ VON SUPPÉ

11. Studeerde bij Donizetti, Rossini en Verdi
Vroege werken kerkmuziek, missen, daarna Opera’s
Dichter und Bauer, ein Morgen, ein Mittag, ein Abend
in Wien
Ging dirigeren in de operahuizen van Pokorny in
Bratislava en Wenen.
Kon later zijn succes opera’s uitvoeren: die schone
Galatea en Bocaccio
Na zijn opera carrière keerde hij terug naar de
liturgische kerkmuziek.
Bij zijn begrafenis werd Libera me gespeeld, het enige
niet pauselijk geautoriseerde deel, werd vaak bij het
open graf gespeeld
Johannes Brahms merkte naar aanleiding van Von
Suppés overlijden op: "Seine unglaubliche
Gewandtheit in weltlichen Dingen verdankt er
eigentlich seinen geistlichen Kompositionen. Er hatte
etwas gelernt!" Geen gering compliment!
FRANZ VON SUPPÉ

12. Wel even schrikken: Franz von Suppé (Split 1819-
Wenen 1895) bekend van vrolijke operettes schrijft
een Requiem?
In de laatste jaren obsessies rond de dood: ging
religieuze werken componeren maar ook alvast het
bed verruilen voor een doodskist om alvast te
'wennen’.
Het Requiem, niet minder religieus, schreef Von
Suppé reeds toen hij pas 36 was in 1855. De directe
aanleiding tot het in 1855 ontstane Requiem was de
dood van een goede vriend, Franz Pokorny, de
directeur van het Theater in der Josefstadt, maar het
werk werd opgedragen aan niemand minder dan paus
Pius IX, die de 'Widmung' in dank aanvaardde, wat
tevens betekende dat het door en door religieuze
karakter van het werk ook in het Vaticaan- niet minder
streng in de leer wat de kerkmuziek betreft - op steun
mocht rekenen.
REQUIEM

13. REQUIEM
Het Requiem is een prima compositie, dat zich
voortdurend beweegt tussen vrees en
verlossing,
Maar veel te weinig (eigenlijk helemaal niet)
wordt uitgevoerd, het stuk werd pas laat
herontdekt, in 1988, in een Weense
bibliotheek.
Von Suppé heeft er geen half werk van
gemaakt: een dertiendelige Requiem
(Requiem aeternam, Dies irae, Tuba mirum,
Rex tremendeae, Recordare, Confutatis,
Lacrimosa, Domine Jesu, Hostias, Sanctus,
Benedictus, Agnus Dei en Libera me)
Duurt ruim zeventig minuten,
Is rijk geïnstrumenteerd, groot orkest +
tamtam

14. REQUIEM
Vorm: 1e en slotdeel zelfde thema, slotdeel vat muzikaal
het requiem samen als later ook bij Verdi
Traditioneel van opzet, geen eigen teksten of keuzes in
de katholieke traditie en daarin zeer stijlvast met fuga’s,
koor en solisten
Multiculturele invloeden:
Hongaars Oostenrijkse theater traditie,
Slavische volksmuziek,
Gregoriaans,
Klassiek, fuga’s en aria’s,
Italiaanse opera,
Militaire muziek,
Romantische orkestmuziek

15. Requiem en Kyrie (d klein)
Begint met traditionele begrafenis mars
Dan een koraalachtige psalmzetting
Gevolg door traditionele dubbelfuga (= ook het
einde van de mis op andere woorden – sterke vorm)
Dies Irae
Zeer effectief, grote uitbarstingen van Fortissimo met
een mooi operaslot
Invloeden van o.a. Mozart duidelijk aanwezig
Geheel in d klein
REQUIEM

16. Tuba Mirum (a klein)
Bas recitatief met 3 trombones
Overduidelijke theatrale kerkmuziek. Traditie gaat
terug op renaissance. Zeer karakteristiek en sfeervol
Gaat over in / vormt geheel met Koorgedeelte Mors
Stupebit (ook zelfde toonsoort – a klein)
15/8 ste maatsoort – speciaal
Link met Lacrimosa van Mozart
- toonsoort
- nadruk op zwakke maatdeel
- Aria gedeelte van de bas heeft
letterlijke quotes van Lacrimosa
REQUIEM

17. Rex tremendae (A groot)
Gepuncteerd ritme en toonsoort
Feestelijk en triomfantelijk koor en soli (verlossing)
Dit gedeelte doen we niet
Recordare (weer in d klein) Soli /koor
Hobo solo doet sterk aan italiaanse opera denken!
Begeleiding werkt ook mee
Afwisseling met koor verrassend, fluisterend repeteert
het koor dezelfde tekst van de solist – spanning
(vrees)
Climax op ne perenni cremer ignem in handschrift
gemarkeerd met tutta la forza, daarna calmando en
fraai fluisterend naar het einde
REQUIEM

18. Confutatis (Bes groot)
Dubbelbezet mannenkoor, Liedertafel achtig, maar
mooi uitbeeldend de val in de hel
Vrouwen zingen het gebed “voca me”
……. Mozart …… met obligate fluitpartij
Lacrimosa (terug naar d klein)
Weer die typerende begeleiding, typerende hobo
(italia)
Lyrische Altaria met koor
requiem uithalen benadrukken overall vorm
Effectieve treurzang met dalende slotnoten op “dona
eis requiem”
REQUIEM

19. Domine Jesu (g klein)
Traditionele homofone kerkmuziek met fuga quam
olim abrahae
laten we in zijn geheel weg
Hostias (c klein)
Donkere toonsoort en Fp accenten maskeren de lichte
walsachtige begeleiding
12/8 maatsoort met een prachtige trompet solo
(siciliaans a la the godfather)
Bas aria
Ook de fuga laten we weg
REQUIEM

20. Sanctus (D groot)
Onvoorwaardelijke Jubel en juich stemming
Militaire mars invloeden
Trompet voert de troepen aan
Typerend Verdiaans opera einde (stretto)
FFF
Volgt daarmee de liturgie van het requiem: psalm 115
“maar wij zullen de Heer prijzen van nu tot in
eeuwigheid”
REQUIEM

21. Benedictus (D groot)
Verrassend solisten ‘a capella’
Zeer nadrukkelijk intiem gebed
Rustig en homofoon, invloed van de Weense
klassieken als langzaam deel van een werk
Op het eind vallen de violen tremolo in en wordt het
Sanctus majestueus herhaald (om dit te kunnen horen moet je in
Benedictus naar 3/4 doorzappen….)
REQUIEM

22. Agnus dei + lux aeterna (wederom in d klein)
Qua vorm gelijk aan introitus en kyrie, lux is letterlijke
herhaling
Cum sanctis herhaalt het Kyrie
Wij laten het achterwege
Agnus dei klagend door chromatiek in koor en orkest
Mooie strijkers melodie (opera-achtig volgens critici)
REQUIEM

23. Libera me (d klein)
Geen onderdeel van de ‘mis’ maar gespeeld aan het
graf of elders
Mooie unisono start van het koor, doet aan
gregoriaanse koorzang denken, quando coeli in
chromatiek vervreemdend effect
Afgewisseld met FF akkoorden versterkt met tamtam
(ook slot akkoord).
Herhaling van dies irae, introitus-requiem, agnus dei
REQUIEM