SlideShare a Scribd company logo
1 of 22
Download to read offline
www.gruparectan.com
Strona :1
UWAGA!!!: Projekt ma charakter edukacyjny, służy jedynie, jako wzorzec.
1. Kratownica
Dla danej kratownicy wyznaczyć siły we wszystkich prętach metodą równoważenia węzłów
2. Szkic projektu
rysunek jest w skali True
3. Ustalenie warunku statycznej niewyznaczalności układu
Warunek konieczny geometrycznej niezmienności i statycznej wyznaczalności kratownicy o strukturze
prostej :
p=2w-r
gdzie :
p= liczba prętów kratownicy
w= liczba węzłów kratownicy
r= liczba stopni swobody odbieranych przez podpory
Kratownica :
/rectanbudownictwo
Strona :2
warunek : 7=7 , warunek jest spełniony
4. Wyznaczenie Reakcji Podporowych
siły i reakcje będziemy przyjmować za dodatnie , gdy są skierowane zgodnie z układem osi XY
siły i reakcje będziemy przyjmować za ujemne , gdy są skierowane niezgodnie z układem osi XY
siły i reakcje będziemy rzutować na oś X i oś Y wyliczając odpowiednie składowe rzutów
gdzie β to kąt zawarty pomiędzy siłą lub reakcją a osią X na podstawie tego kąta można określić zwrot
siły lub reakcji
.................................................................................................................................................................
Uwalniamy daną kratownicę od więzów i wyznaczamy reakcje podporowe.
Ogólne warunki równowagi
.................................................................................................................................................................
suma wszystkich momentów od składowych reakcji i obciążeń siłowych w punkcie, w którym Moment =
0
przyjmujemy punkt, w którym znajduje się podpora przegubowa, w tym punkcie Moment = 0
Strona :3
.................................................................................................................................................................
suma wszystkich składowych reakcji i obciążeń siłowych rzutowana na oś X
.................................................................................................................................................................
suma wszystkich składowych reakcji i obciążeń siłowych rzutowana na oś Y
5. Szkic projektu
Strona :4
rysunek jest w skali True
6. Sprawdzenie Reakcji Podporowych
Sprawdzenia poprawności wyznaczenia reakcji podporowych dokonamy w punkcie [-1;-1] w naszym
układzie XY
(Punkt musi być tak dobrany, aby wszystkie siły i reakcje brały udział w obliczaniu Sumy Momentów )
W punkcie tym Suma Momentów od wszystkich sił i reakcji powinna wynosić M=0
suma wszystkich momentów od składowych reakcji i obciążeń siłowych w punkcie, w którym Moment =
0
Strona :5
7. Sprawdzenie Reakcji Podporowych Rzut X
8. Sprawdzenie Reakcji Podporowych Rzut Y
9. Obliczenie kątów nachylenia prętów do osi X
dX i dY to różnica pomiędzy współrzędnymi końca pręta
Pręt Nr 1-2=(-45)°
Pręt Nr 1-3=0°
Strona :6
Pręt Nr 3-2=(-90)°
Pręt Nr 2-4=0°
Pręt Nr 4-5=90°
Pręt Nr 3-5=0°
Pręt Nr 3-4=(-45)°
10. Obliczenie sił w Prętach
Aby Węzeł był w równowadze to suma jego składowych sił i reakcji rzutowana na oś X i oś Y musi być
równa zero
To suma sił prętowych rzutowana na oś X w Węźle.
To suma reakcji podporowych rzutowana na oś X w Węźle - jeżeli jest istnieje.
To suma odziaływania zewnętrznego rzutowana na oś X w Węźle - jeżeli jest przyłożona.
Strona :7
To suma sił prętowych rzutowana na oś Y w Węźle.
To suma reakcji podporowych rzutowana na oś Y w Węźle - jeżeli jest istnieje.
To suma odziaływania zewnętrznego rzutowana na oś Y w Węźle - jeżeli jest przyłożona.
Obliczenia rozpoczynamy od Węzła, dla którego liczba niewiadomych sił w Prętach jest najmniejsza i
wynosi maksymalnie 2
W równaniach dla uproszczenia zapisu szukane pręty przyjmiemy, jako A i B
.................................................................................................................................................................
Wybrano Węzeł =1
Rzutowanie na oś X
Strona :8
Rzutowanie na oś Y
Układ równań
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Wybrano Węzeł =5
Strona :9
Rzutowanie na oś X
Rzutowanie na oś Y
Układ równań
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Wybrano Węzeł =2
Strona :10
Rzutowanie na oś X
Rzutowanie na oś Y
Układ równań
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Wybrano Węzeł =3
Strona :11
Rzutowanie na oś X
Rzutowanie na oś Y
równanie
Strona :12
lub równanie
.................................................................................................................................................................
11. Szkic projektu
rysunek jest w skali True
Tabela 1 Siły Prętowe
Pręt N [kN] kąt [ °] L [m] funkcja
1-2 7,071 -45,000 1,414 rozciągany
1-3 -5,000 0,000 1,00 ściskany
Strona :13
3-2 -5,000 -90,000 1,00 ściskany
2-4 -5,000 0,000 1,00 ściskany
4-5 -5,000 90,000 1,00 ściskany
3-5 -10,000 0,000 1,00 ściskany
3-4 7,071 -45,000 1,414 rozciągany
12. Obliczenie sił w Prętach Metodą Rittera
Punkt Rittera jest to punkt w którym przecinają się linie działania pozostałych dwóch sił. W naszym przypadku
oznaczono je żółtym prostokątem.
Wyliczając Moment Statyczny w Punkcie Rittera od sił i reakcji należących do odciętej części Kratownicy
redukujemy w równaniach te niewiadome siły które się przecinają, ponieważ ramię działania momentu
tych sił wynosi zero.
Odcięta Kratownica jest w równowadze kiedy suma jej składowych sił i reakcji rzutowana na oś X i oś Y
jest równa zero.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
gdzie :
To suma sił odciętej kratownicy rzutowana na oś X.
To suma reakcji podporowych odciętej kratownicy rzutowana na oś X - jeżeli reakcje należą do części.
To suma odziaływania zewnętrznego odciętej kratownicy rzutowana na oś X - jeżeli siły są przyłożone do
części.
Strona :14
To suma sił prętowych odciętej kratownicy rzutowana na oś Y.
To suma reakcji podporowych odciętej kratownicy rzutowana na oś Y - jeżeli reakcje należą do części.
To suma odziaływania zewnętrznego odciętej kratownicy rzutowana na oś Y - jeżeli siły są przyłożone do
części.
.................................................................................................................................................................
W równaniach dla uproszczenia zapisu szukane pręty przyjmiemy, jako A i B oraz C w przypadku
przecięcia trzech Prętów
Wybrano Przecięcie =0
W tym przypadku są dwa punkty Rittera i do policzenia sił należy rozwiązać układ równań :
Strona :15
1: Suma Momentu Statycznego względem punktu Rittera
2: Rzutując niewiadome siły oraz oddziaływania P na oś X
3: Rzutując niewiadome siły oddziaływania P na oś Y
Oczywiste jest że wyznaczenie siły w pręcie nie przecinającym się w punkcie Rittera jest natychmiastowe
ponieważ tylko ta siła tworzy równanie z jedną niewiadomą
Moment względem Punktu Rittera [1;0]
Moment względem Punktu Rittera [1;1]
Rzutowanie na oś X
Strona :16
Rzutowanie na oś Y
.................................................................................................................................................................
Wybrano Przecięcie =1
W tym przypadku są dwa punkty Rittera i do policzenia sił należy rozwiązać układ równań :
Strona :17
1: Suma Momentu Statycznego względem punktu Rittera
2: Rzutując niewiadome siły oraz oddziaływania P na oś X
3: Rzutując niewiadome siły oddziaływania P na oś Y
Oczywiste jest że wyznaczenie siły w pręcie nie przecinającym się w punkcie Rittera jest natychmiastowe
ponieważ tylko ta siła tworzy równanie z jedną niewiadomą
Moment względem Punktu Rittera [1;1]
Moment względem Punktu Rittera [2;0]
Rzutowanie na oś X
Strona :18
Rzutowanie na oś Y
.................................................................................................................................................................
13. Obliczenie sił w Prętach Metodą Cremony
(grot wektora jest oznaczony numerem pręta, pokazane są tylko pierwsze wektory iteracji)
(wektor drugiej iteracji będzie miał oczywiście zwrot przeciwny do pierwszego )
Obliczamy reakcje podporowe kratownicy i rysujemy wielobok sił i reakcji
Porządek rysowania przyjmujemy zgodnie z ruchem wskazówek zegara
Strona :19
.................................................................................................................................................................
Wybrano Węzeł =1
Strona :20
Wybrano Węzeł =5
Wybrano Węzeł =2
Strona :21
Wybrano Węzeł =3
.................................................................................................................................................................
Strona :22
Wykres Cremony
.................................................................................................................................................................
Aby określić wartości sił należy porównać wykreślone wektory sił ze skalownikiem.
.................................................................................................................................................................
Wydruk Kratos
Copyright © 2014 Grupa Rectan
www.gruparectan.com

More Related Content

Similar to Przykładowy projekt kratownicy - Kratos

Obliczanie sił kratownicy - program Kratos (computing truss forces in Kratos)
Obliczanie sił kratownicy - program Kratos (computing truss forces in Kratos)Obliczanie sił kratownicy - program Kratos (computing truss forces in Kratos)
Obliczanie sił kratownicy - program Kratos (computing truss forces in Kratos)gruparectan
 
Projekt nr 2 rama metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 2 rama metoda przemieszczeń - MetorProjekt nr 2 rama metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 2 rama metoda przemieszczeń - Metorgruparectan
 
Projekt rama metoda przemieszczeń - Metor
Projekt rama metoda przemieszczeń - MetorProjekt rama metoda przemieszczeń - Metor
Projekt rama metoda przemieszczeń - Metorgruparectan
 
Projekt nr 3 belka metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 3 belka metoda przemieszczeń - MetorProjekt nr 3 belka metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 3 belka metoda przemieszczeń - MetorŁukasz En
 
Projekt nr 4 belka metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 4 belka metoda przemieszczeń - MetorProjekt nr 4 belka metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 4 belka metoda przemieszczeń - MetorŁukasz En
 

Similar to Przykładowy projekt kratownicy - Kratos (6)

Obliczanie sił kratownicy - program Kratos (computing truss forces in Kratos)
Obliczanie sił kratownicy - program Kratos (computing truss forces in Kratos)Obliczanie sił kratownicy - program Kratos (computing truss forces in Kratos)
Obliczanie sił kratownicy - program Kratos (computing truss forces in Kratos)
 
6
66
6
 
Projekt nr 2 rama metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 2 rama metoda przemieszczeń - MetorProjekt nr 2 rama metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 2 rama metoda przemieszczeń - Metor
 
Projekt rama metoda przemieszczeń - Metor
Projekt rama metoda przemieszczeń - MetorProjekt rama metoda przemieszczeń - Metor
Projekt rama metoda przemieszczeń - Metor
 
Projekt nr 3 belka metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 3 belka metoda przemieszczeń - MetorProjekt nr 3 belka metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 3 belka metoda przemieszczeń - Metor
 
Projekt nr 4 belka metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 4 belka metoda przemieszczeń - MetorProjekt nr 4 belka metoda przemieszczeń - Metor
Projekt nr 4 belka metoda przemieszczeń - Metor
 

More from gruparectan

Kratownica Politechnika Lubelska - Przykład A
Kratownica Politechnika Lubelska - Przykład AKratownica Politechnika Lubelska - Przykład A
Kratownica Politechnika Lubelska - Przykład Agruparectan
 
Test kratownica Politechnika Opolska - Kratos
Test kratownica Politechnika Opolska - KratosTest kratownica Politechnika Opolska - Kratos
Test kratownica Politechnika Opolska - Kratosgruparectan
 
Test Kratownica PP Poznań - Kratos
Test Kratownica PP Poznań - KratosTest Kratownica PP Poznań - Kratos
Test Kratownica PP Poznań - Kratosgruparectan
 
Test Kratownica ZUT Szczecin - Kratos
Test Kratownica ZUT Szczecin - KratosTest Kratownica ZUT Szczecin - Kratos
Test Kratownica ZUT Szczecin - Kratosgruparectan
 
Test kratownica Politechnika Poznańska - Kratos
Test kratownica Politechnika Poznańska - KratosTest kratownica Politechnika Poznańska - Kratos
Test kratownica Politechnika Poznańska - Kratosgruparectan
 
Projekt nr 5 rama metoda przemieszczeń - metor
Projekt nr 5   rama metoda przemieszczeń - metorProjekt nr 5   rama metoda przemieszczeń - metor
Projekt nr 5 rama metoda przemieszczeń - metorgruparectan
 
schematy kratownic cz.3
schematy kratownic cz.3schematy kratownic cz.3
schematy kratownic cz.3gruparectan
 
Schematy kratownic cz2
Schematy kratownic cz2Schematy kratownic cz2
Schematy kratownic cz2gruparectan
 
Schematy kratownic cz1
Schematy kratownic cz1Schematy kratownic cz1
Schematy kratownic cz1gruparectan
 
Projekt wytrzymałość materiałów - Rectan
Projekt wytrzymałość materiałów - RectanProjekt wytrzymałość materiałów - Rectan
Projekt wytrzymałość materiałów - Rectangruparectan
 

More from gruparectan (10)

Kratownica Politechnika Lubelska - Przykład A
Kratownica Politechnika Lubelska - Przykład AKratownica Politechnika Lubelska - Przykład A
Kratownica Politechnika Lubelska - Przykład A
 
Test kratownica Politechnika Opolska - Kratos
Test kratownica Politechnika Opolska - KratosTest kratownica Politechnika Opolska - Kratos
Test kratownica Politechnika Opolska - Kratos
 
Test Kratownica PP Poznań - Kratos
Test Kratownica PP Poznań - KratosTest Kratownica PP Poznań - Kratos
Test Kratownica PP Poznań - Kratos
 
Test Kratownica ZUT Szczecin - Kratos
Test Kratownica ZUT Szczecin - KratosTest Kratownica ZUT Szczecin - Kratos
Test Kratownica ZUT Szczecin - Kratos
 
Test kratownica Politechnika Poznańska - Kratos
Test kratownica Politechnika Poznańska - KratosTest kratownica Politechnika Poznańska - Kratos
Test kratownica Politechnika Poznańska - Kratos
 
Projekt nr 5 rama metoda przemieszczeń - metor
Projekt nr 5   rama metoda przemieszczeń - metorProjekt nr 5   rama metoda przemieszczeń - metor
Projekt nr 5 rama metoda przemieszczeń - metor
 
schematy kratownic cz.3
schematy kratownic cz.3schematy kratownic cz.3
schematy kratownic cz.3
 
Schematy kratownic cz2
Schematy kratownic cz2Schematy kratownic cz2
Schematy kratownic cz2
 
Schematy kratownic cz1
Schematy kratownic cz1Schematy kratownic cz1
Schematy kratownic cz1
 
Projekt wytrzymałość materiałów - Rectan
Projekt wytrzymałość materiałów - RectanProjekt wytrzymałość materiałów - Rectan
Projekt wytrzymałość materiałów - Rectan
 

Przykładowy projekt kratownicy - Kratos

  • 1. www.gruparectan.com Strona :1 UWAGA!!!: Projekt ma charakter edukacyjny, służy jedynie, jako wzorzec. 1. Kratownica Dla danej kratownicy wyznaczyć siły we wszystkich prętach metodą równoważenia węzłów 2. Szkic projektu rysunek jest w skali True 3. Ustalenie warunku statycznej niewyznaczalności układu Warunek konieczny geometrycznej niezmienności i statycznej wyznaczalności kratownicy o strukturze prostej : p=2w-r gdzie : p= liczba prętów kratownicy w= liczba węzłów kratownicy r= liczba stopni swobody odbieranych przez podpory Kratownica : /rectanbudownictwo
  • 2. Strona :2 warunek : 7=7 , warunek jest spełniony 4. Wyznaczenie Reakcji Podporowych siły i reakcje będziemy przyjmować za dodatnie , gdy są skierowane zgodnie z układem osi XY siły i reakcje będziemy przyjmować za ujemne , gdy są skierowane niezgodnie z układem osi XY siły i reakcje będziemy rzutować na oś X i oś Y wyliczając odpowiednie składowe rzutów gdzie β to kąt zawarty pomiędzy siłą lub reakcją a osią X na podstawie tego kąta można określić zwrot siły lub reakcji ................................................................................................................................................................. Uwalniamy daną kratownicę od więzów i wyznaczamy reakcje podporowe. Ogólne warunki równowagi ................................................................................................................................................................. suma wszystkich momentów od składowych reakcji i obciążeń siłowych w punkcie, w którym Moment = 0 przyjmujemy punkt, w którym znajduje się podpora przegubowa, w tym punkcie Moment = 0
  • 3. Strona :3 ................................................................................................................................................................. suma wszystkich składowych reakcji i obciążeń siłowych rzutowana na oś X ................................................................................................................................................................. suma wszystkich składowych reakcji i obciążeń siłowych rzutowana na oś Y 5. Szkic projektu
  • 4. Strona :4 rysunek jest w skali True 6. Sprawdzenie Reakcji Podporowych Sprawdzenia poprawności wyznaczenia reakcji podporowych dokonamy w punkcie [-1;-1] w naszym układzie XY (Punkt musi być tak dobrany, aby wszystkie siły i reakcje brały udział w obliczaniu Sumy Momentów ) W punkcie tym Suma Momentów od wszystkich sił i reakcji powinna wynosić M=0 suma wszystkich momentów od składowych reakcji i obciążeń siłowych w punkcie, w którym Moment = 0
  • 5. Strona :5 7. Sprawdzenie Reakcji Podporowych Rzut X 8. Sprawdzenie Reakcji Podporowych Rzut Y 9. Obliczenie kątów nachylenia prętów do osi X dX i dY to różnica pomiędzy współrzędnymi końca pręta Pręt Nr 1-2=(-45)° Pręt Nr 1-3=0°
  • 6. Strona :6 Pręt Nr 3-2=(-90)° Pręt Nr 2-4=0° Pręt Nr 4-5=90° Pręt Nr 3-5=0° Pręt Nr 3-4=(-45)° 10. Obliczenie sił w Prętach Aby Węzeł był w równowadze to suma jego składowych sił i reakcji rzutowana na oś X i oś Y musi być równa zero To suma sił prętowych rzutowana na oś X w Węźle. To suma reakcji podporowych rzutowana na oś X w Węźle - jeżeli jest istnieje. To suma odziaływania zewnętrznego rzutowana na oś X w Węźle - jeżeli jest przyłożona.
  • 7. Strona :7 To suma sił prętowych rzutowana na oś Y w Węźle. To suma reakcji podporowych rzutowana na oś Y w Węźle - jeżeli jest istnieje. To suma odziaływania zewnętrznego rzutowana na oś Y w Węźle - jeżeli jest przyłożona. Obliczenia rozpoczynamy od Węzła, dla którego liczba niewiadomych sił w Prętach jest najmniejsza i wynosi maksymalnie 2 W równaniach dla uproszczenia zapisu szukane pręty przyjmiemy, jako A i B ................................................................................................................................................................. Wybrano Węzeł =1 Rzutowanie na oś X
  • 8. Strona :8 Rzutowanie na oś Y Układ równań ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Wybrano Węzeł =5
  • 9. Strona :9 Rzutowanie na oś X Rzutowanie na oś Y Układ równań ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Wybrano Węzeł =2
  • 10. Strona :10 Rzutowanie na oś X Rzutowanie na oś Y Układ równań ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. Wybrano Węzeł =3
  • 11. Strona :11 Rzutowanie na oś X Rzutowanie na oś Y równanie
  • 12. Strona :12 lub równanie ................................................................................................................................................................. 11. Szkic projektu rysunek jest w skali True Tabela 1 Siły Prętowe Pręt N [kN] kąt [ °] L [m] funkcja 1-2 7,071 -45,000 1,414 rozciągany 1-3 -5,000 0,000 1,00 ściskany
  • 13. Strona :13 3-2 -5,000 -90,000 1,00 ściskany 2-4 -5,000 0,000 1,00 ściskany 4-5 -5,000 90,000 1,00 ściskany 3-5 -10,000 0,000 1,00 ściskany 3-4 7,071 -45,000 1,414 rozciągany 12. Obliczenie sił w Prętach Metodą Rittera Punkt Rittera jest to punkt w którym przecinają się linie działania pozostałych dwóch sił. W naszym przypadku oznaczono je żółtym prostokątem. Wyliczając Moment Statyczny w Punkcie Rittera od sił i reakcji należących do odciętej części Kratownicy redukujemy w równaniach te niewiadome siły które się przecinają, ponieważ ramię działania momentu tych sił wynosi zero. Odcięta Kratownica jest w równowadze kiedy suma jej składowych sił i reakcji rzutowana na oś X i oś Y jest równa zero. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. gdzie : To suma sił odciętej kratownicy rzutowana na oś X. To suma reakcji podporowych odciętej kratownicy rzutowana na oś X - jeżeli reakcje należą do części. To suma odziaływania zewnętrznego odciętej kratownicy rzutowana na oś X - jeżeli siły są przyłożone do części.
  • 14. Strona :14 To suma sił prętowych odciętej kratownicy rzutowana na oś Y. To suma reakcji podporowych odciętej kratownicy rzutowana na oś Y - jeżeli reakcje należą do części. To suma odziaływania zewnętrznego odciętej kratownicy rzutowana na oś Y - jeżeli siły są przyłożone do części. ................................................................................................................................................................. W równaniach dla uproszczenia zapisu szukane pręty przyjmiemy, jako A i B oraz C w przypadku przecięcia trzech Prętów Wybrano Przecięcie =0 W tym przypadku są dwa punkty Rittera i do policzenia sił należy rozwiązać układ równań :
  • 15. Strona :15 1: Suma Momentu Statycznego względem punktu Rittera 2: Rzutując niewiadome siły oraz oddziaływania P na oś X 3: Rzutując niewiadome siły oddziaływania P na oś Y Oczywiste jest że wyznaczenie siły w pręcie nie przecinającym się w punkcie Rittera jest natychmiastowe ponieważ tylko ta siła tworzy równanie z jedną niewiadomą Moment względem Punktu Rittera [1;0] Moment względem Punktu Rittera [1;1] Rzutowanie na oś X
  • 16. Strona :16 Rzutowanie na oś Y ................................................................................................................................................................. Wybrano Przecięcie =1 W tym przypadku są dwa punkty Rittera i do policzenia sił należy rozwiązać układ równań :
  • 17. Strona :17 1: Suma Momentu Statycznego względem punktu Rittera 2: Rzutując niewiadome siły oraz oddziaływania P na oś X 3: Rzutując niewiadome siły oddziaływania P na oś Y Oczywiste jest że wyznaczenie siły w pręcie nie przecinającym się w punkcie Rittera jest natychmiastowe ponieważ tylko ta siła tworzy równanie z jedną niewiadomą Moment względem Punktu Rittera [1;1] Moment względem Punktu Rittera [2;0] Rzutowanie na oś X
  • 18. Strona :18 Rzutowanie na oś Y ................................................................................................................................................................. 13. Obliczenie sił w Prętach Metodą Cremony (grot wektora jest oznaczony numerem pręta, pokazane są tylko pierwsze wektory iteracji) (wektor drugiej iteracji będzie miał oczywiście zwrot przeciwny do pierwszego ) Obliczamy reakcje podporowe kratownicy i rysujemy wielobok sił i reakcji Porządek rysowania przyjmujemy zgodnie z ruchem wskazówek zegara
  • 20. Strona :20 Wybrano Węzeł =5 Wybrano Węzeł =2
  • 21. Strona :21 Wybrano Węzeł =3 .................................................................................................................................................................
  • 22. Strona :22 Wykres Cremony ................................................................................................................................................................. Aby określić wartości sił należy porównać wykreślone wektory sił ze skalownikiem. ................................................................................................................................................................. Wydruk Kratos Copyright © 2014 Grupa Rectan www.gruparectan.com