การมีส่วนร่วมของประชาชน ชุมชน และองค์การปกครองส่วนท้องถิ่นในกระบวนการตัดสินใจของรัฐที่สำคัญตามกฎหมายเยอรมันมีใน ๒ กระบวนการ ได้แก่ ในขั้นตอนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน (Einbeziehung der Öffentlichekeit) ในกระบวนการศึกษาผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม (Umweltverträglichkeitsprüfung) และขั้นตอนการทำประชาพิจารณ์ (Anhörungsverfahren) ในกระบวนการพิจารณาโครงการขนาดใหญ่ (Planfeststellungs-verfahren bzw. Fachgenehmigungsverfahren) โดยหลัก ในกรณีที่โครงการที่รัฐจะพิจารณาดำเนินการเป็นโครงการใหญ่ที่สามารถก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างกว้างขวางกฎหมายว่าด้วยการศึกษาผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและกฎหมายว่าด้วยการอนุญาตให้ดำเนินการโครงการขนาดใหญ่ต่างๆ มักจะระบุให้ต้องมีการทำประชาพิจารณ์ ซึ่งหากกฎหมายทั้งสองส่วนบังคับใช้ในกิจการเดียวกัน กระบวนการประชาพิจารณ์ก็จะจัดทำขึ้นเป็นกิจกรรมเดียวกันโดยมิต้องแยกออกไปต่างหาก

1. 1
ก ก F ก ก F ก
F1
2
F
ก F F Fก ก F F ก ก
ก ก ก F กF ก
(Einbeziehung der Öffentlichekeit) ก ก ก ก
F F (Umweltverträglichkeitsprüfung) ก F
(Anhörungsverfahren) ก ก ก F (Planfeststellungs-
verfahren bzw. Fachgenehmigungsverfahren) ก ก ก
ก ก F กF F ก ก F F F กF
ก F F ก ก ก F F ก F F ก F
ก ก F F ก F F ก F กก
F F กก ก ก ก Fก กก ก
F ก ก F ก
ก ก ก ก ก ก
F F F ก ก ก F F (Gesetz über die
Umweltverträglichkeitsprüfung - UVPG) F ก ก F
ก F ก ก ก F F F
ก ก (Verwaltungsverfahrensgesetz - VwVfG)
F ก ก F F F ก ก
1
F F F F F F ก
Bürgerbeteiligung im Anhörungsverfahren bei umweltrelevanten Großvorhaben : Ein Vergleich des
thailaendischen mit dem deutschen Umweltrecht, F Muenster
, .
2
F F F F F
Suntariya Muanapawong, Bürgerbeteiligung im Anhörungsverfahren bei umweltrelevanten
Großvorhaben : Ein Vergleich des thailaendischen mit dem deutschen Umweltrecht, Peter Lang
Verlag, Frankfurt am Main, 2004.

2. 2
ก ก ก ก F ก ก
F (Fachgenehmigungsverfahren) ก F ก F F ก
Fก F F ก F ก ก ก F
กก F F ก ก ก ก
กF F ก ก F F F F ก
F ก ก F ก F F F ก
F ก กF F ก F F F F F F ก
F F ก ก ก ก F ก F
F ก ก ก ก ก F F ก ก F
ก ก F F ก F ก F F
ก F ก ก ก
ก กก F ก ก F ก ก กก
F F ก F ก F ก ก F (Beschleunigungsgesetze) F
กก ก F F ก F Fก ก
ก กF F F ก ก ก F ก ก
F (Plangenehmigungsverfahren) ก F F ก ก ก
ก (einfaches Genehmigungsverfahren) ก ก ก ก
F (Planfeststellungsverfahren) F F ก ก
F F F F ก ก F
F F F กก F F F F ก
F ก F F ก ก ก F
F ก ก F กก F F ก ก F
ก ก ก F กF ก ก F ก
(Informationsverfahren) ก ก F F F ก F F F ก F
(Einwendungsverfahren) ก F ก F F
(Erörterungsverfahren) ก ก F ก ก ก F
ก ก F F F F Fก F
F F ก ก ก F ก ก
F F ก ก F ก F ก F F F F
F (Umweltinformationsgesetz) ก F F F F
ก ก F (Anhörungsbehörde) F ก ก

3. 3
(Verhandlungsleiter) F F Fก ก ก (Gebot der
Unbefangenheit) ก F ก F F F
ก (Waffengleichheit) F กF ก
F F F ก ก F ก F ก
ก F ก ก F F F (Betroffene) ก
F กF ก ก ก F F F
ก F ก ก ก F F ก ก F F
ก (Jedermann) ก F F ก ก กF F F
ก F ก ก ก F ก F F ก F
F F F ก F (Bundesnaturschutzgesetz) ก F F
F (Naturschutzverband) ก F F ก ก F
ก F ก ก ก ก F กF ก
ก F F ก F ก F ก ก F
F F ก กF F
ก Fก F ก ก

4. 4
ก F ก ก ก F
. ก ก ก F
)
F F ก ก F F
(VwVfG)3 Fก ก ก ก F
( )ก ก ก (Einfaches Genehmigungsverfahren)
( )ก ก ก ก F F ก
ก) ก ก ก ก ก (Foemliches Genehmigungs-
verfahren) (§§ 63 - 71 VwVfG)
) ก ก ก ก F (Planfeststellungsverfahren bzw
Fachgenehmigungsverfahren) (§§ 72 - 78 VwVfG)
( )ก ก F
ก F ก ก F ก F F F ก ก ก
ก ก F F ก (§
VwVfG) F ก ก ก F
กก F F F ก ก F ก ก F ก F
) F
ก ก ก ก F ก ก F
ก ก F ก F ก ก
กF F ก F F ก F F
ก ก (Planfeststellungsbeschluss) ก ก
F F ก F F ก F ก F
ก F F Fก ก F
FกF F F F F F ก F ก
(Konzentrationswirkung) 4 F F F ก F
F ก ก ก F ก ก
3
Verwaltungsverfahrensgesetz
4
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 72 Rn. 10.

5. 5
5
ก ก ก F F F
( ) ก ก ก ก ก F
ก ก F F
( ) F F F ก F F กF F
ก F ก ก ก ก ก F
F F Fก
( ) F F F ก ก
)ก ก F
ก F ก ก ก F F กF ก
ก ก ก ก F
F F F ก ก ก ก ก
ก ก F F ก F ก ก
ก ก ก F ก
6
ก F ก ก Fก F F
ก F ก ก ก ก F
กก F F ก F F F F ก
ก F ก F ก ก
(Grundgesetz) ก F ก F F กก
(Demokratieprinzip) ก ก ก rechtsstaatliches
7
Verfahren) ก F ก ก ก ก ก
F (Menschenwürdegarantie) ก F กก F F8 ก ก
กก ก (Sozialstaatsprinzip) 20 Fก ก
5
Kluth, in: Wolff/Bachof/Stober, Verwaltungsrecht II, § 62 IV 2 a).
6
Graffe, Die Beteiligung des Bürgers an umweltschutzrechtlich relevanten Verfahren unter besonderer
Berücksichtigung des Verwaltungsverfahrensgesetzes, S. 68.
7
Graffe, Die Beteiligung des Bürgers an umweltschutzrechtlich relevanten Verfahren unter besonderer
Berücksichtigung des VWVfG, Diss. Jur., 1980, S. 12 ff.
8
in Hett, Öffentlichkeitsbeteiligung bei atom- und immissionsschutzrechtlichen Genehmigungsverfahren, 1994,
S. 182.

6. 6
9
F F กก F F ก ก F
ก ก ก F ก F F F ก กF F ก 10
ก ก F ก ก F F ก
F กF Mülheim-Kärlich-Beschluß ก ก ก กF F
F F F
F ก ก ((Grund-) Rechte durch Verfahren) Fก
F F F Fก F F F F ก F
F F F F ก ก กF F กF Fก กF
F ก F ก Fก F
ก ก F ก ก ก ก F ก FF ก
ก F Fก FกF ก F ก ก F ก FกF F ก ก
Fก กF ก ก F ก ก
11
F F
9
Laubinger, Hans-Werner, Der Verfahrensgedanke im Verwaltungsrecht, in Verfahrensrecht in
Verwaltung und Verwaltungsgerichtsbarkeit: Symposium zum Gedächtnis an Carl Hermann Ule,
Speyer, 2000, S. 60.
10
Sozio, Dieses Symposium betonte : die Vorschläge und Anregungen für den Entwurf der AtVfV:
Blümel, Funktion und Ausgestaltung der Öffentlcihekitsbeteiligung im atomrechtlichen
Genehmigungsverfahren, in Fünftes Deutsches Atomrechts- Symposium, 8.- 10. Dezember 1976in
Münster (in Lukes, Rudorf, Fünftes Deutsches Atomrechts- Symposium, Köln,u.a., 1977, S. 223.:
S.226-227., Jänicke, Martin, Wohin- aber wie?: Positionen und Perspektiven der Umweltbewegung,
1993, QY000P100.
11
Steinberg, Verfassungrechtlicher Umweltschutz durch Grundrechte und Staatszielbestimmung,
NJW, 1996, S. 1988, Korbmacher, Günter, Das atomrechtliche Anhörungsverfahren Betrachtung
zum Erörterungstermin für das Endlager Schlacht Konrad, UPR 1994/9, S.326. Der 52. Deutscher
Juristentag in Wiesbaden (1978) wird u.a. über folgendes Thema verhandeln: Empfehlen sich unter
dem Gesichtpunkt der Gewährleistung notwendigen Umweltschutzes ergänzende Regelungen im
Verwaltungsverfahrens- und Verwaltungsprozessrecht? (Ule/Laubinger, Empfehlen sich unter dem
Gesichtspunkt der Gewährleistung notwendigen Umweltschutzes ergänzende Regelungen im
Verwaltungsverfahrens- und Verwaltungsprozeßrecht?: Gutachten B zum 52. Deutscher Juristentag,
1978, München 1978/ Speyer Seminar/ Speyer mit Karlsruhe/ Bechge, Grundrechtsverwirklichung
und Grundrechtssicherung durch Organisation und Verfahren, NJW, 1982, 1ff/ Blümel,
Grundrechtsschutz durch Verfahrensgesatltung in. Ders.(Hrsg.), Frühzeitige Bürgerbeteiligung bei

7. 7
) ก F F F F ก
ก F
( ) ก F F F F ก ก
F
Planungen , 1982, S.23ff./Burmeister, Grundgesetzliche Verfahrensstruktuierungsgebote komplexer
Verwaltungsentscheidungen, UTR, Bd.5 1988, S.122ff./Dolde,Klaus-Peter,Grundrechtsschutz durch
einfaches Verfahrensrecht? NVwZ 1982 S.65 ff. / Goerlich,Helmut, Grundrechte als
Verfahrensgarantien , Baden-Baden, (1981)/ Goerlich,Helmut, Schutzpflicht-Grunderchte-
Verfahrensschutz, NJW, 1981, SD.2616ff./ Grimm,Dieter, Verfahrensfehler als Grundrechtsverstöße,
NVwZ 1985,S.865 ff./Häberle, Grundrechte im Leistungsstaat, VVDStRL 30(1972), 43ff../ders
Verfassungsprinzipien im Verwaltungsverfahrensgesetz in Schmitt Gläser (Hrsg.) ,
Verwaltungsverfahren, Festschr.f. den Boorberg- Verlag, 1977, S.47 ff./Held, Der Grundrechtsbezug
des Verwaltungsverfahrens, 1984/ Hesse, Bestand und Bedeutung der Grundrechte in der BRD,
EuGRZ 1978, 427 ff/ Hill, Das fehlerhafte Verwaltungsverfahren und seine Folgen im
Verwaltungsrecht, 1986, S.36ff, Hufen, Heilung und Unbeachtlichkeit grundrechtsrelevanter
Verfahrensfehler?, NJW 1982, 2160ff/ Laubiger, Grundrechtsschutz durch Gestaltung des
Verwaltungsverfahrens, VerwArch. 1982, 60ff/ Lübbe- Wolff, Gertrude, Stufen des
Grundrechtsschutzes gegen Verfahrensverstöße, in: Schwarze/Graf Vitzthum (Hrsg.),
Grundrechtsschutz im nationalen und internationalen recht, festschrift Simson, Baden-Baden 1983,
S.137./ Ossenbühl,Fritz, Grundrechtsschutz im und durch Verfahrensrecht,in F.S.Eichenberger,
hrsg.von Georg Müller /Rene A.Rhinow/Gerhard Schmid/Luzius Wildhaber,1982,S.183 ff.//Schwarbe,
Jürgen, Grundrechtlich begründete Pflichten des Staates zum Schutz gegen staatliche Bau und
Anlagengenehmigungen? , NVwZ 1983,S.523ff./ Steinberg, Verfassungrechtlicher Umweltschutz
durch Grundrechte und Staatszielbestimmung, NJW, 1996, S. 1993. // Von Mutius,Albert, Die
besondere Entscheidung -Der Müllheim-Kärlich-Beschluß des BVerfG: Grundrechtsschutz durch
Verfahren, Jura,1984,S.529- 536. / von Muthius, Albert, Grundrechtsschutz contra
Verwaltungseffizienz im Verwaltungsverfahren?, NJW, 1982,S.2150ff./ Räedeker, Grundgesetzliche
Rechte auf Verfahrensteilhabe, NJW 1980, 1593ff, Ronellenfisch, Die Durchsetzung staatlicher
Entscheidungen als Verfassungsproblem, in Börner (Hrg), Umwelt, Verfassung und Verwaltung,
VenergR 50, 1982, S.13ff./ Wagner, Umweltschutz durch Grundrechte und Staatszielbestimmung,
NJW 1996, S. 1993.

8. 8
ก F ก ก
ก ก F F F F ก ก F F
ก ก F F (Pflicht) F F ก F F F
F F กF ก ก F ก F ก ก (Anhoer-
ungsverfahren) กF ก ก (Beschlussverfahren) F F
F F F F ก F ก F F
( ) ก F F F F ก
ก
ก ก ก ก กก F
ก ก F F Fก Fก F F F ก ก
ก F F ก ก F
ก ก กก F ก ก F FF
12
ก ก F F F F F F
F F F ก กF F F F ก F F
ก ก ก กก F F
-ก F (§ 17 FStrG) (§ 18 AEG)
F (§ 28 PBefG) (§ 2 MagnetschwebebahnG) F
(§ 14 BWaStrG) (§ 8 LuftVG)
-ก F ก กก ก ก กก (§ 9b AtomG)
-ก F ก กก ก (§ 31 Abs. 2 KrW-/AbfG)
- ก กF F กF F ก (§ 10 BImSchG)
-
) ก ก ก F
ก ก ก F ก F ก ก
F (Anhörungsverfahren) ก ก
(Beschlussverfahren) ก F F ก
F ก Fก ก ก ก ก
F
12
Steinberg, Fachplanung, S. 36.

9. 9
- ก ก ก F F ก F ก
ก F ก ก F F F ก
ก ก F ก F F
- F F ก F F
ก F ก ก
- F F F ก FF ก ก ก F
F ก ก ก ก ก ก ก ก F
F F
- F F F F ก F F ก
ก
- F F ก F F ก F
ก F ก F F F
- F F F ก F F
ก
-ก F ก ก F ก F ก ก
- F ก ก F ก F ก ก
F ก F F
- ก (Planfeststellungsbeschluss) ก F ก
ก ก
. ก F
) F ก F
ก F ก ก ก F F
F
( ) F F ก ก
ก Fก F F F F ก ก F F Fก ก F F
ก ก F Fก F F F

10. 10
13
F F F F ก ก ก F
14
ก ก F F F F F F ก
( ) F F ก ก F F
F F F F ก ก กF F F F
15
ก F F FF
( ) F F ก ก ก ก
F ก ก ก ก ก F F F F16
17
( ) ก Fก F Fก
( ) F ก ก ก ก
18
F F F F F ก ก F
F ก F F ก ก F F F
ก ก Fก F Fก ก F F F F F
( ) F F F F F
ก ก F FFก ก
F F ก ก F
F F F F F ก F ก
19
ก F ก FF - ก ก
F F FF ก ก ก F
ก F F F ก ก F ก
F F ก ก ก ก F ก F
F ก ก F ก ก ก F 20
ก F ก F ก F F ก ก
13
Bonk/Neumann, in: Stelkens/Bonk/Sachs, VwVfG, § 73 Rn. 7.
14
BVerwGE 60, 279, 300.
15
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 2.
16
Bonk, in: Stelkens/Bonk/Sachs, VwVfG, § 73 Rn. 3.
17
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 2.
18
Büllesbach/Diercks, DVBl 1991, 470.
19
Tettinger, NWVBL 1993, S. 289.
20
Rose-Ackerman, Umweltrecht und politik in den Vereinigten Staaten und der Bundesrepuplik
Deutschland, S. 167.

11. 11
F FF ก F F F F F ก ก F ก
F ก ก กF ก
F กก F F ก ก ก F F F กF
F21
21
Wuertenberg, NJW 1991, S. 257 f.

12. 12
( ) F F F F
F F F Fก ก F
F F F F ก
F F F Fก ก
ก ก F F ก F F
F Fก ก
F ก F F ก ก ก F กก
ก F F ก
ก กF F ก F F F
F ก กFก F ก F F
F ก ก F F F ก F ก22
( )ก F ก ก F
ก Fก ก F F
F ก ก F Fก ก
F ก F F F
F ก ก F F ก F
F F ก ก ก F กF F F
23
( Not In My Back Yard ) F
) F F
F F ก ก F Fก FF F
F F ก F ก FF F Fก F
ก F ก F F ก
F F F ก F F ก
ก F F ก F ก ก
F 24 F F กก F ก ก F ก ก
F F F F F ก ก ก F F
22
Rossnagel , in : Gesellschaft fuer Umweltrecht (Hrsg.), Umweltrecht im Wandel, S. 1010 f.
23
Gauna, Federal Environmental Citizen Provision, S. 31 ff.
24
Kluth, in: Wolff/Bachof/Stober, Verwaltungsrecht II, § 62 IV 2 b).

13. 13
Fก F ก F ก ก F
F F F ก F F ก F ก
F
)ก F
ก F ก F ก ก ก ก F F
F F F ก F ก F
ก ก ก ก F ก ก ก ก F F ก F F ก F
F ก ก ก F ก F ก
ก ก ก F F
ก F Fก ก F FกF F F F
F F ก F ก (Konzentrationswirkung
VwVfG) F F ก F กF F ก F
F ก F Fก ก ก F
25
ก ก ก ก F กก F F
(Planungshoheit) F ก กก F F
F F F F F
F F ก F 26 FFก F F
ก ก F F ก F ก
ก F ก ก F F F F ก ก ก
F ก 27
)ก F F
. )ก F F F F F (Beteiligung der Betroffene)
( ) F F F
F F F F F ก
ก ก กก F F F
25
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 23.
26
ก ก F F F BVerwGE 31, 263.
27
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 24.

14. 14
F ก ก F (subjektiv-
öffentliches Recht) F ก ก ก ก F
ก F F กF ก ก (Eigentumsrecht) F ก ก
ก ก (Berufsfreiheit) F ก
ก F F F
ก F ก F28
( ) F F F กF
F F F F กF F F F
กก ก F F F
F ก F F ก F29
. ) ก F F (Oeffentlichkeitsbeteiligung bzw. Jedermann-
Beteiligung)
ก F F F F F F ก ก
ก F ก F ก F F ก F ก F
F F กก F ก F ก
F ก F ก กก
ก F ก F (Konsens und Mehrheitsprinzip) ก ก ก
ก F F F (Minderheitenschutz) ก ก ก
30
. )ก F F F (Verbands- bzw. Vereinsbeteiligung)
F F (BNatSchG) F F ก F F
ก ก ก กF F F ก ก ก ก
ก F F ก F Fก
F F F F ก ก ก ก F F
F ก F F ก ก ก F
28
Allesch/Häußler, in: Obermayer, VwVfG, § 73 Rn. 92 ff.
29
Allesch/Häußler, in: Obermayer, VwVfG, § 73 Rn. 92.
30
BVerwGE 29, 282, 284.

15. 15
F F Fก F F F ก ก Fก
ก F ก F ก ก ก ก ก
F F
ก F F F ก F ( F )
ก ก F
ก F F ก F
F F ก FF ก F ก
ก F F F F ก F ก
F ก F F กF ก F ก F
F F ก ก ก Fก F F ก
F F F ก F
กF F31
F F F F F ก ก ก
ก F F F F F ก F F
F FF F ก ก
F ก F ก ก ก ก ก F
F F F F F F
ก F ก F
F Fก F ก F F F ก F ก
ก F ก ก ก F F
กก F ก ก ก F VwVfG32
ก F ก F F F ก กก F
BNatSchG กF F
- F F F ก F
- ก ก กF
- กF F กF
- กก ก F ก ก
ก Fก F F ก F F F
- Fก ก ก ก F
- Fก ก F F ก F ก
31
Lorz/Müller/Stöckel, Naturschutzrecht, A 1 § 58 Rn. 1.; Allesch/Häußler, in: Obermayer, VwVfG, §
73 Rn. 49.
32
ก ก F Koblenz F NVwZ 1986, 321.

16. 16
F F ก ก F F F F กF Fก
F ก F F ก (Bund für Umwelt und
Naturschutz Deutschland) Fก F ก F ก (Der Deutsche Bund
für Vogelschutz Fก F F (der Deutsche Naturschutzring
33
und die Schutzgemeinschaft Deutscher Wald) F
)ก F F ก ก ก
. ) กก
ก F ก F ก ก ก ก F F
F F F F F ก FF ก ก ก F
F ก ก ก ก ก ก ก ก ( ก ) F
F F ก ก F ก
ก F F ก F F ก ก F
34
F F F ก F ก ก F
F Fก ก ก FF ก F ก F
ก F F F F ก ก ก ก ก F
(Prognose) F F FF ก ก F ก ก ก F F
ก F F ก F F
F กก ก ก F ( F กก ) ก ก ก ก
ก F กก ก F F ก F F กก ก
F ก 35
F F F F F ก F ก ก F
F ก F F ก
ก F F ก FF ก F F ก ก
36
F F ก F ก ก
33
Kloepfer, Umweltrecht, 2. Aufl. 1998, S.747 ff.
34
ก ก F F F BVerwGE 104, 337 (340).
35
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 31.
36
F . . )

17. 17
F F F F F ก ก ก
F F ก ก ก ก F F F ก
F ก ก ก F F F F
F ก ก ก 37
. ) ก F
ก F F F ก
ก F ก
ก F F ก ก F F ก ก
ก ก F ก ก
ก F ก F ก ก F ก ก F
F F F F ก FF ก ก ก ก F ก
F F F F ก F ก F ก F
F F F F ก F FFF F ก
38
ก ก F F F F ก
39
ก F F F
ก ก ก ก F F
Fก ก F F Fก F ก F
F กF ก F F ก
ก F ก ก ก ก F ก ก
F ก ก ก ก ( ) ก กก
ก F
. ) F ก
F F F ก F
F ก F F F ก F
Fก ก F ก ก ก ก
37
ก ก F F Kassel F NVwZ-RR 1990, 96.
38
Busch, in: Knack, VwVfG, § 73 Anm. 6.5.1.
39
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 35.

18. 18
ก F F ก F F F F ก F F F F F F
40
F F ก F ก F F
ก F ก ก F F ก ก
F 41 F F F ก ก F
. ) ก ก
ก F ก F ก ก ก F F กF F
F ก ก ก F ก ก F F
ก ก F F ก F กก ก F
F42
F ก F F F F ก F ก
กF กF ก F F F ก ก ก
43
F ก F F FF
. )ก ก F ก
F ก F F F F F ก ก
ก ก ก Fก ก F F F
F ก ก ก ก F F ก F ก ก F
ก F ก / ก F F
F F F ก F F F F ก ก
44
F
ก F F F F F F
( ) ก F ก F F
( ) ก F ก F ก ก ก ( F
F F F F F )
( ) ก F F Fก
40
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 44.
41
ก ก F F F NJW 1981, 594.
42
Ule/Laubinger, Verwaltungsverfahrensrecht, § 40 Rn. 23.
43
Bonk, in: Stelkens/Bonk/Sachs, VwVfG, § 73 Rn. 24.
44
Busch, in: Knack, VwVfG, § 73 Anm. 6.1.; Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 41 Rn. 62.

19. 19
( ) F ก ก F F ก ก ก
ก
( ) ก F F ก กก F F F F
ก ก F F ก ก F
F ก F
ก F ก F ( ) ( ) ก ก F ก
ก F F F F F ก ก F ก ก
Fก F ก ก ก ก F ( ) F F F F
F ก ก ก F F ก ก F
45
( ) F F F F F
F กก F F F F ก F ก ก
F F F F F ก F F
F F F F F ก ก ก
F ก F F F F F ( VwVfG)
. ) F ก F
ก ก F ก ก F ก ก F กก
F ก กF F F F F F F ก F F
ก ( VwVfG) F F
ก ก F ก F F Fก ก
F F F F F กก F
)ก Fก ( VwVfG)
F F ก กก ก F ก F
F F F F F ก ก
F ก F F ก Fก F F F ก F
ก ก F F F F F F F ก F
F F F ก ก ก F ก ก ก
F (Präklusion)
45
Ule/Laubinger, Verwaltungsverfahrensrecht, § 40 Rn. 20.

20. 20
. ) F F
F F F กF F ก กก ก
F ก ก
46
ก F F F F VwVfG
กก F ก ก ก ก ก
(Verfahrenshandlung) F ก ก ก ก VwVfG47 F F
F F Fก ก ก F ก
Fก F
F ก ก F F F ก
F F F F F ก
48
ก F F ก F F F
F F ก F F F F กก ก ก F
F F ( F ) ก Fก
ก F F กก ก ก F
F ก F Fก ก F F F ก F ก F FF
ก F ก F F Fก ก F F กF
ก F ก F F F ก กก F F
F F F F ก
F F ก ก ก ก ก F F F
ก ก ก ก F F F
F Fก ก F F กF F ก F F
49
F
ก F ก ก F F F F ก ก
ก F กF F ก F F F
Fก (BImSchG) Fก
(AtVfG) Fก ก (WaStrG)
46
ก F .. . ก ก . .
47
ก F .. . ก ก . .
48
Steinberg, Fachplanungsrecht, S. 127 f.; Ule/Laubinger, Verwaltungsverfahrensrecht, § 40 Rn. 30.
49
Obermayer, VwVfG, § 73 Rn. 92.

21. 21
. ) กก Fก F
F ก ก F F F F กF
50
ก F F F F F F Fก
ก ก F ( F F ก
ก ) ก F ( F ) F F
F F ก ก F F ก F F
51
F F F F F F F ก
ก F F F F
VwVfG F F ก ก F F FกF F ก F F
F ก F VwVfG52 ก ก F
F F ก F ก F ก F F F
Fก F F F F F ก ก F F
F F ก
F F F F F F ก
ก F F F F ก ก F
. ) ก F
F F ก F F ก F ก ก
F ก F F กF ก F กF F F
F F VwVfG 53 F
ก ก F F F ก F F F F ก
F กก F VwVfG 54 ก F
F F F F ก ก F F
ก F ก ก F F F F F F
50
ก ก F F ก. . BVerwGE 60, 297, 300, 311, 312.
51
ก F F ก. . BVerfGE 61, 82, 117.
52
F F F . )
53
ก ก F F DVBl 1973, 584, 646.
54
ก F .. . ก ก . .

22. 22
ก F F ก ก F (Präklusion)
F ก F55
ก F ก ก ( VwVfG) F
F F Fก ก F F
. )ก ก F
F F F ก ก (Präklusion) ก
F ก ก ก ก ก F 56 ก
F ก Fก ก ก Fก
ก (Rechtssicherheit) ก F F F ก F
ก F F F F ก ก F กF ก
57
ก
ก ก F ก F F F F F F F
F ก F F ก F
F ก ก ก ก F
FF ก ก ก F 58 ก F F F F
ก ก ก F Fก ก F F F
F F F ก F F F F
F ก F F F F ( VwVfG59)
F ก ก F F F F F F ก ก
ก ก F F F ก F F F
ก ก ก F ก ก F F ก
F ก Fก ก F F ( VwVfG60)
F กก Fก F ก F ก ก ก F
61
55
ก ก F F NVwZ 1997, 171.
56
ก ก F F UPR 1997, 31; 1997, 108.
57
Kluth, in: Wolff/Bachof/Stober, Verwaltungsrecht II, § 62 IV 6 a).
58
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 81.
59
ก F .. . ก ก . .
60
ก F .. . ก ก . .
61
ก ก F F BVerwGE 60, 304, 310.

23. 23
. ) ก F F
F F F
- F Fก ก
- F F ก
- F
- F ก F F F
ก ก F F ก F ก Fก
62
ก ก ก ก F ก F ก F
F F F F ก ก
)ก F
. ) กก
ก ก ก F F F F
F F ก F ก F ก ก
F ก F ก F ก F F กก F F
F ( VwVfG) ก F ก ก F ก
F F ก Fก F ก F F ก F (
ก ก F F )
F ก ก ก ก F F
F ก 63 ก F ก ก F F ก F
F ก ก F ก F Fก Fก
ก ก ก ก F ก Fก F ก กF ก
ก ก F ก ( ) ก ก ก F
64
ก F F F ก
62
Busch, in: Knack, VwVfG, § 73 Anm. 7.1.3.
63
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 95.
64
Kopp/Ramsauer, VwVfG, § 73 Rn. 86.

24. 24
. )ก ก ก ก F
F F ก F ก ก
ก F ( VwVfG) ก F F
ก F F FกF F F ก F ก F ก F
ก F ก F ก F ก
F F ก F (
ก ก VwVfG) F ก F ก
F ก F F F ก Fก F F F กก
F F F F
Fก Fก ก ก ก F F
ก
F F F F ก ก F ก ก
F F FกF ก ก F ก ก ก ก
ก F . ) F F ก ก F ก F F F F กก
F F F ก F F ก F ก ก F F F F F
ก F ก F F F F F ก ก
F ก F F ก กก F F F F
ก F F ก ก F F
ก F ก ก F F ก ก
F ก ก Fก F ก ก F
. ) F F F ก
F F F ก F กF
( ) F ก
( ) F F กก ก ก F
( ) F กก F ก กก กก ก
ก
( ) F F F ก
( ) F F ก