2. Հուստինիանոս 1-ին
• Հուստինիանոս 1-ին, Բյուզանդական
Հայաստանի հասարա-քաղաքական յուրատեսակ կարգը
վերացնելու և հռոմանականացնելու նպատակով,
ձեռնարկել է զինվորական, վարչական և տնտեսական
բարեփոխումներ։ 529-ին Փոքր Հայքը (բաժանված էր
Առաջին և Երկրորդ Հայքերի), Սատրապական
Հայաստանը (Հաշտյանք, Ծոփք, Անձիտ, Անգեղտուն, Բալ
ահովիտ գավառները) և Ներքին Հայքը միավորել է
զինվորական մեկ շրջանի մեջ՝ մագիստրոսի
գլխավորությամբ։ 536-ի մարտի 18-ի հրովարտակով
ստեղծել է վարչական 4 միավոր՝ Ներքին կամ
Ներքնագույն, Երկրորդ, Երրորդ և Չորրորդ Հայքեր
3. Հուստինիանոս 1-ին
• Հայ նախարարական դասը կազմալուծելու համար փոխել
է (536-ին) ժառանգության կարգը՝ ժառանգելու իրավունք
արտոնելով նաև ընտանիքի իգական սեռի անդամներին։
Վերակառուցել է հայկական հին
քաղաքները՝ Կարինը, Մալաթիան, Սեբաստիան, Անարզ
աբան և հիմնել նորերը՝ կայսրության արևելքում
առևտուրն ու արհեստագործությունը զարգացնելու,
բյուզանդական տիրապետությունն ամրապնդելու
նպատակով։ Հայտնի է նաև իր շինարարական
գործունեությամբ, որի թագն ու պասկն է հանդիսանում
Կոստանդնուպոլսում Սուրբ Սոֆիայի
տաճարի կառուցումը։
