2. Ορθοδοξη Εκκλησία
Η Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί, μαζί με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τις
εκκλησιαστικές κοινότητες που προήλθαν από την Μεταρρύθμιση, ένα από
τα τρία ρεύματα του ιστορικού χριστιανισμού.
3. Οι τοπικές εκκλησίες είναι ενωμένες στην ομολογία της κοινής πίστης.
Ειδικότερα η ενότητα αυτή βρίσκεται στην Βυζαντινή Λειτουργία,
στην οποία έχει καταστεί η λειτουργία με την οποία εκφράζεται
μέσα από μία ευρεία σύνθεση της Θεολογίας των Πατέρων και των
Συνόδων, η ιστορική και πνευματική συνέχεια της Ορθοδοξίας.
4. Με τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα του 19ου αλλά κυρίως του 20ου
αιώνα, ο ορθόδοξος χριστιανισμός έπαψε πλέον να περιορίζεται
γεωγραφικά στην Ανατολή.
Όντως η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι πλέον παρούσα σε όλες τις ηπείρους,
χάρη στις διάφορες ορθόδοξες κοινότητες της Διασποράς.
Η θεμελιώδης πνευματική αρχή της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι η
συγκρότηση τοπικών ή ευρύτερα γεωγραφικών εκκλησιών.
Όντως η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι πλέον παρούσα σε όλες τις ηπείρους, η
δε συνάντηση της Ορθοδοξίας με τη Δύση, χάρη στις διάφορες
ορθόδοξες κοινότητες της Διασποράς, συνιστά αναμφίβολα ένα από τα
μείζονα πνευματικά γεγονότα της εποχής μας.
Η θεμελιώδης πνευματική αρχή της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι η
συγκρότηση τοπικών ή ευρύτερα γεωγραφικών εκκλησιών.
5. Όντως η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι πλέον παρούσα σε όλες τις
ηπείρους, η δε συνάντηση της Ορθοδοξίας με τη Δύση, χάρη στις
διάφορες ορθόδοξες κοινότητες της Διασποράς, συνιστά
αναμφίβολα ένα από τα μείζονα πνευματικά γεγονότα της εποχής
μας.
Η θεμελιώδης πνευματική αρχή της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι η
συγκρότηση τοπικών ή ευρύτερα γεωγραφικών εκκλησιών.
6. Υπάρχει μόνο ένας επίσκοπος σε μία περιοχή, μαζί με τους ιερείς που
αυτός διορίζει ανά ενορία, οι οποίοι αποτελούν τον λειτουργικό
οργανωτικό ιστό της Επισκοπής.
Στους Επισκόπους δίνονται ορισμένα προνόμια ‘’ιδιαιτέρου
σεβασμού’’ προκειμένου να εξασφαλίζεται η σωστή λειτουργία
των τοπικών εκκλησιών.
Έτσι έχουμε αρχικά τις Μητροπόλεις, έπειτα τις Αυτόνομες
Εκκλησίες.
Οι Αυτόνομες Εκκλησίες είναι δυνατόν να συμπίπτουν με
πολιτισμικές κοινότητες, που υπήρξαν κατά το παρελθόν και είναι
με Αποστολικές ή και με εθνικές κοινότητες.
Σε παγκόσμια κλίμακα μετά το Σχίσμα του 11ου αιώνα, το
Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως έχει πρωτείο τιμής
και έχει ένα ρόλο πρωτοβουλίας καθώς και προεδρίας στο σύνολο
της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Τα αποτέλεσμα αυτής της θεμελιώδους αρχής της οργάνωσης της
Ορθόδοξης Εκκλησίας, είναι η ύπαρξη των τεσσάρων πρεσβυγενών
Πατριαρχείων, τα οποία πριν από το χωρισμό Ανατολής και Δύσης,
αποτελούσαν μαζί με το Πατριαρχείο της Ρώμης, την Πενταρχία.
7. Αργότερα έχουμε τις συσταθείσες Εκκλησίες της Ανατολικής
Ευρώπης, οι οποίες γενικά βρίσκονται σε χώρες παραδοσιακά,
ορθόδοξες. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο παντού στον κόσμο.
Στη Δυτική Ευρώπη, για παράδειγμα, καθώς στην Αμερική αλλά και
στην Αυστραλία, περίπου τον 20ό αιώνα, οι επισκοπές
εξακολουθούν να στηρίζονται σε εθνικά κριτήρια και να
συνυπάρχουν στην ίδια την εδαφική περιοχή, υπαγόμενες στις
Αυτοκέφαλες Εκκλησίες της χώρας καταγωγής τους.
8. Ορθόδοξα Κέντρα
Η Ορθόδοξος Εκκλησία περιλαμβάνει σήμερα τα τέσσερα πρεσβυγενή
Πατριαρχεία δηλαδή :
~το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
~το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας,
~το Πατριαρχείο Αντιοχείας
~το Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων
Καθώς επίσης και τας λοιπάς Αυτοκεφάλους Εκκλησίας ήτοι :
~το Πατριαρχείο Ρωσσίας [1589]
~το Πατριαρχείο της Σερβίας [1920]
~το Πατριαρχείο της Ρουμανίας [1925]
~το Πατριαρχείο της Βουλγαρίας [1953]
~ το Πατριαρχείο της Γεωργίας [1990
Καθώς και τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες :
Κύπρου, Πολωνίας, Ελλάδος, Αλβανίας, Τσεχίας και Σλοβακίας, καθώς και τις
Αυτόνομες Εκκλησίες Φιλλανδίας και Εσθονίας.
Ο αριθμός των Ορθοδόξων ανά τον κόσμο ανέρχεται περίπου στα 250
εκκατομύρια πιστών.
9. Ορθόδοξη Διασπορά
Όταν λέμε Ορθόδοξη Διασπορά, εννοούμε το φαινόμενο πού
εμφανίστηκε μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας μας, από τον 19ο
και συνεχίστηκε τον 20 αιώνα.
Η Διασπορά, κάνει την εμφάνισή της, ύστερα από την επανάσταση
των Μπολσεβίκων το 1917 στην Ρωσία και συνεχίστηκε αργότερα
με τους διαφόρους πολέμους και καταστροφές. Τότε χριστιανοί
Ορθόδοξοι, εγκαταστάθηκαν σε νέες πατρίδες όπως στην Κεντρική,
Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, στην Αμερική αλλά και στην
Αυστραλία. Εκεί οι άνθρωποι αυτοί, δημιούργησαν τις νέες εστίες
τους και τις νέες τους Εκκλησίες.
10. Οι περιοχές όμως αυτές στις οποίες εγκαταστάθηκαν οι άνθρωποι αυτοί,
ήταν και είναι εδάφη εκκλησιαστικά του Οικουμενικού Πατριαρχείου μας.
Αυτό δεν είναι μία αυθαίρετη άποψη, αλλά αυτό προέρχεται από τον 28ο
Κανόνα της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου.
Σύμφωνα με αυτόν τον κανόνα, ορίζονται τα όρια δικαιοδοσίας της
Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως .
Έτσι η δικαιοδοσία του Πατριαρχείου, φτάνει μέχρι σήμερα στην Αμερική,
στην Ασία και στην Αυστραλία, περιοχές πού ανήκουν έξω από την
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
11. Όπως λοιπόν ορίστηκαν τα όρια του Πατριαρχείου, έτσι ορίστηκαν και
τα όρια των Πρεσβυγενών Πατριαρχείων, από τις Οικουμενικές
Συνόδους.
Επομένως τα όρια αυτά δεν αλλάζουν. Και αν αλλάξουν, θα πρέπει να
βρεθεί ένας ίσους κύρους θεσμός, π. χ. Οικουμενική Σύνοδος, ή
Ενδημούσα Σύνοδος του Πατριαρχείου, πού θα προβούν σε μία
τέτοια ενέργεια.
Οι ενέργειες διαφόρων Πατριαρχείων να δημιουργήσουν τοπικές
Εκκλησίες με Μητροπόλεις και Επισκοπές σε περιοχές εκτός των
ορίων τους, προκαλούν μία εκκλησιαστική ανωμαλία, η οποία
τορπιλίζει τα θεμέλια και την ενότητα της Εκκλησίας. Έτσι
παρατηρήται σήμερα το φαινόμενο να υπάρχουν σε περιοχές της
δικαιοδοσίας της Μητρός Μεγάλης Εκκλησίας, δύο και τρείς και
τέσσερις επίσκοποι με αυτόν τον τίτλο.
