1. Κνπηζνγεσξγόπνπινο ΢ηαύξνο Γ’2

2. Ηεξά Δμέηαζε είλαη γεληθόο όξνο πνπ αλαθέξεηαη ζηελ
εθδίθαζε από ηελ Ρσκαηνθαζνιηθή Δθθιεζία ππνζέζεσλ
πνπ αθνξνύζαλ από αλώηεξνπο εθθιεζηαζηηθνύο
αμησκαηνύρνπο κέρξη θαη νκάδεο ή κεκνλσκέλα άηνκα ηα
νπνία βαξύλνληαλ κε ηελ θαηεγνξία ηεο αίξεζεο. Ο όξνο
κπνξεί λα αλαθέξεηαη ζε Ρσκαηνθαζνιηθό εθθιεζηαζηηθό
δηθαζηήξην ή άιιν ζεζκό κε ζθνπό ηελ θαηαπνιέκεζε θαη
θαηαζηνιή ησλ αηξέζεσλ, ζε έλαλ αξηζκό ηζηνξηθώλ
θηλεκάησλ θάζαξζεο θαηά ησλ αηξέζεσλ ή ζηε δίθε
ζπγθεθξηκέλσλ αηόκσλ κε ηελ θαηεγνξία ηεο αίξεζεο. Ο
ζεζκόο απηόο είλαη πνιύ γλσζηόο ιόγσ ηνπ ηξόπνπ
δηελέξγεηαο ησλ αλαθξίζεσλ βάζεη ησλ νπνίσλ
ζπγθεληξώλνληαλ ζηνηρεία γηα ηηο δίθεο ή νκνινγίεο, κε
απάλζξσπα βαζαληζηήξηα.

3. Δθθάλζεηο ηεο Ηεξάο Δμέηαζεο
Οη ηζηνξηθνί αλαγλσξίδνπλ ηέζζεξηο δηαθνξεηηθέο εθθάλζεηο ηεο Ηεξάο
Δμέηαζεο: ηε κεζαησληθή, ηελ ηζπαληθή, ηελ πνξηνγαιηθή θαη ηε ξσκατθή.
Λόγσ ηνπ αληηθεηκεληθνύ ηεο ζηόρνπ, πνπ ήηαλ ε θαηαπνιέκεζε ησλ
αηξέζεσλ, ε Ηεξά Δμέηαζε είρε δηθαηνδνζία ηππηθά κόλν επί ησλ βαπηηζκέλσλ
κειώλ ηεο Δθθιεζίαο (ηα νπνία ζπλήζσο απνηεινύζαλ ηελ ζπληξηπηηθή
πιεηνςεθία ηνπ πιεζπζκνύ). Οη κε ρξηζηηαλνί θαηεγνξνύκελνη κπνξνύζαλ
εληνύηνηο λα πεξάζνπλ από δίθε γηα βιαζθεκία ζε ιατθά δηθαζηήξηα. Δπίζεο
νη πεξηζζόηεξεο δίθεο καγηζζώλ γίλνληαλ από ιατθά δηθαζηήξηα.

4. Μεζαησληθή Ηεξά Δμέηαζε είλαη όξνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη από ηνπο
ηζηνξηθνύο γηα λα πεξηγξάςεη δηάθνξεο δηθαζηηθέο «Δμεηάζεηο» ή αλαθξίζεηο
πνπ μεθίλεζαλ γύξσ ζην 1184, πεξηιακβαλνκέλεο ηεο Δπηζθνπηθήο Δμέηαζεο
(1184-1230) θαη αξγόηεξα ηεο Παπηθήο Δμέηαζεο (1230). Ήηαλ ε απάληεζε
ηεο Δθθιεζίαο ζε δηάθνξα ζεκαληηθά ιατθά θηλήκαηα ζηελ Δπξώπε, ηα νπνία
ζεσξήζεθαλ απνζηαηηθά ή αηξεηηθά γηα ηελ Χξηζηηαλνζύλε. Χαξαθηεξηζηηθά
παξαδείγκαηα απνηεινύλ νη αηξέζεηο ησλ Καζαξώλ θαη ησλ Βαιδέλζησλ ζηε
λόηηα Γαιιία θαη ηε βόξεηα Ηηαιία.

5. Ζ Ηζπαληθή Ηεξά Δμέηαζε ζπγθξνηήζεθε από ηνλ Βαζηιηά Φεξδηλάλδν Β' ηεο
Αξαγσλίαο θαη ηε Βαζίιηζζα Ηζαβέιια ηεο Καζηίιεο ην 1478, κε ηελ έγθξηζε
ηνπ Πάπα ΢ίμηνπ ηνπ Σέηαξηνπ. ΢ηόρεπε θπξίσο ηνπο εθρξηζηηαληζκέλνπο
Δβξαίνπο θαη Μνπζνπικάλνπο θαη αξγόηεξα ηνπο Πξνηεζηάληεο. ΢ηελ
΢ηθειία θαη ζηε λόηηα Ηηαιία, νη νπνίεο βξίζθνληαλ ππό ηζπαληθή
θαηνρή, ζηόρεπε Έιιελεο Χξηζηηαλνύο Οξζόδνμνπο. Μεηά ηελ εθηόλσζε ησλ
ζξεζθεπηηθώλ δηακαρώλ θαηά ηνλ 17ν αηώλα, ε Ηζπαληθή Ηεξά Δμέηαζε
κεηεμειίρζεθε ζηαδηαθά ζε κπζηηθή αζηπλνκία ελάληηα ζε εζσηεξηθέο απεηιέο
θαηά ηνπ θξάηνπο. Ζ Πνξηνγαιηθή Ηεξά Δμέηαζε ηδξύζεθε ζηελ Πνξηνγαιία
ην 1536 από ηνλ Βαζηιηά ηεο Πνξηνγαιίαο, Ενάν ΗΗΗ, σο πνξηνγαιηθό αλάινγν
ηεο πην γλσζηήο Ηζπαληθήο Ηεξάο Δμέηαζεο.

6. Σν 1542 ν Πάπαο Παύινο Γ' ίδξπζε κηα κόληκε
ζύλνδν, ζηειερσκέλε κε θαξδηλαιίνπο θαη άιινπο
αμησκαηνύρνπο, θαζήθνλ ηεο νπνίαο ήηαλ ε δηαηήξεζε
θαη ππνζηήξημε ηεο αθεξαηόηεηαο ηεο πίζηεο, αιιά θαη
ε εμέηαζε ςεπδώλ δνγκάησλ. Απηό ην ζώκα, ε ΢ύλνδνο
ηεο Ηεξήο Έδξαο ή ΢ύλνδνο γηα ην Γόγκα ηεο
Πίζηεο, κέξνο ηεο Ρσκατθήο Κνύξηαο, έγηλε ην
επηβιέπνλ ζώκα γηα ηηο ηνπηθέο Δμεηάζεηο. Πηζαλόηαηα
ε πην δηάζεκε ππόζεζε πνπ δηθάζηεθε από ηε Ρσκατθή
Ηεξά Δμέηαζε ήηαλ απηή ηνπ Γαιηιαίνπ Γαιηιέη, ην
1633.

7. el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81
%CE%AC_%CE%95%CE%BE%CE%AD%CF%84%
CE%B1%CF%83%CE%B7
www.pame.gr/ekklisia-thriskeies/aireseis/ieraeksetasi.html