1. ,,მერანი“

2. • ავტორი: ეკა ცხადაია
2014წ.
ეკა ცხადაია

3. ნიკოლოზ ბარათაშვილის ლექსები
პირველად ,,ცისკარში“ დაიბეჭდა
ეკა ცხადაია

4. სათაურის შესახებ
• საკუთარი შედევრისათვის ნიკოლოზ ბარათაშვილს
,,მერანი” არ უწოდებია.
• ავტოგრაფულ ხელნაწერებში იგი ძირითადად
უსათაუროა და იწყება სტრიქონით: ,,მირბის,
მიმაფრენს...”
• ერთადერთ შემთხვევაში, რომელიც ,,მერანის” დაწერის
წლით (1842) თარიღდება, პოეტს ლექსისათვის
,,თავგანწირული მხედარი” უწოდებია.
ეკა ცხადაია

5. სათაურის შესახებ
• როცა მე-19 საუკუნის 60-იანი წლებიდან
ჟურნალმა ,,ცისკარმა” მკითხველი
საზოგადოებისათვის ხელახლა
აღმოჩენილი პოეტის ლექსების
პუბლიკაცია დაიწყო, ,,მერანსა” და
ზოგიერთ სხვა უსათაურო ლექსს
სათაურები მისცეს.
• ეს ფაქტი ,,ცისკრის” რედაქტორს, ივანე
კერესელიძეს მიეწერება.
• 1860 წლის ,,ცისკრის” მე-6 ნომერში
პირველად ჩნდება სათაური ,,ჩემს
მერანს”.

6. რატომ ,,მერანი“?
• 1863 წელს დავით ჩუბინაშვილმა
პეტერბურგში გამოცემული
,,ქართული ქრესტომათიის” მე-2
წიგნში ლექსს ,,მერანი” უწოდა და
დღემდე ყველა ამ სათაურით
იხსენიებს ქართული ლირიკული
პოეზიის მშვენებას (,,მერანის”
დასათაურების შესახებ იხ. სიმონ
სხირტლაძე, ,,ვინ შეურჩია
ბარათაშვილის უკვდავ ლექსს
სათაური?”).
ეკა ცხადაია

7. ,,მერანის” დაწერის საბაბი
• ,,მერანის” დაწერის საბაბი
პოეტთან თანშეზრდილი
მეგობრისა და ბიძის, ილიკო
ორბელიანის, დატყვევება
გამხდარა შამილის მიერ. სამი დღე
ძალზედ შეწუხებული და
გაბრუებული ვიყავო, - აუწყებს
ბარათაშვილი უფროს ბიძას
გრიგოლ ორბელიანს და, როცა ეს
ლექსი დავწერე, ,,თითქოს ამან
რაღაც შვება მომცაო
ეკა ცხადაია

8. შამილი
• იმამ შამილი იყო კავკასიელი
მუსულმანების პოლიტიკური,
სამხედრო და რელიგიური
ლიდერი, როდესაც XIX
საუკუნეში ეროვნულ-
განმანთავისუფლებელი ბრძოლა
წარმოებდა. წარმოშობით
დაღესტნელი შამილის მიერ
დაარსებულმა მოძრაობამ -
მიურადიზმმა დაღესტანი და
ჩეჩნეთი რუსეთის ბატონობის
წინააღმდეგ მიმართული
ბრძოლისათვის გააერთიანა. ეკა ცხადაია

9. შამილის მიზანი
• ანტიპათია, რომელიც შამილს რუსი
ოკუპანტების მიმართ გააჩნდა, რუსეთის
იმპერიის საზღვრებს შიგნით მცხოვრებ
ქრისტიან ქართველებზედაც ვრცელდებოდა.
შამილის საბოლოო მიზანს სრულიად კავკასიის
დაპყრობა და ისლამური რჯულის
დამკვიდრება წარმოადგენდა, ხოლო მისი
ცენტრი საქართველოს დედაქალაქი თბილისი
უნდა ყოფილიყო. ამ "ღვთიური" მისიის
მისაღწევად შამილს თურქეთი უჭერდა მხარს;
ეკა ცხადაია

10. • შამილის რაზმები ხშირად ესხმოდნენ თავს
საქართველოს, ხოლო მათი ყველაზე
სასურველი სამიზნე კახეთი გახლდათ.
ლეკების (მუსულმანური რწმენის ჩრდილო
კავკასიელები) მცირე მოცულობის რაზმები
კახეთის სოფლებს რეგულარულად
უტევდნენ; ისინი ანადგურებდნენ
მოსახლეობის ქონებას და იტაცებდნენ,
როგორც ჩვეულებრივ ადამიანებს, ასევე
დიდგავროვნებსაც, რათა ისინი, თავიანთი
პატიმრების გამოსყიდვის მიზნით, რუსებთან
სავაჭროდ გამოეყენებინათ.
ეკა ცხადაია
ეკა ცხადაია

11. შამილის ლაშქრობა კახეთში
ეკა ცხადაია

12. ილიკოს დატყვევების ამბავი
• ერთ-ერთი ასეთი
თავდასხმის დროს
დაატყვევეს ილია
ორბელიანი,
ბარათაშვილის ბიძა.
• ამ ამბავმა დააწერინა
ლექსი ნიკოლზს
ეკა ცხადაია

13. ნიკოლოზის წერილი ბიძას, გრიგოლ ორბელიანს
• ” მირბის მიმაფრენს უგზო უკლოდ ჩემი მერანი ”არ
ვიცი, ეს ლექსები როგორ მოგეწონება. აქ კი ბევრი
ცრემლი, ტყუილი და მართალი, დაინთხა ამის
წაკითხვაზე, რასაკვირველია იმიტომ, რომ ამას ამბობს
ილია ტყვეობაში და არა მე. ილიას დაჭერა რომ
შევიტყე, სწორე გითხრა, ძალიან შევწუხდი, ასე, რომ
სამი დღე გაბრუებული ვიყავ ათასის სხვა და სხვა
უცნაურის ფიქრებით და სურვილით და,რომ
ეკითხათ კი ჩემთვის, მეც არ ვიცოდი, რა მინდოდა**.
ბოლოს მესამეს დღეს ეს ლექსები დავწერე და
თითქოს ამან რაღაც შვება მომცა. ვცდილობ, რომ
ილიკოს როგორმე მივაწოდო. ვიცი, გულში ჩაიცინებს
და არ იქნება, მით არა ენუგეშოს რა.
მაისის 2-სა დღესა 1842 წელსა.
ეკა ცხადაია

14. ეკა ცხადაია

15. ეკა ცხადაია

16. ეკა ცხადაია

17. ეკა ცხადაია

18. ეკა ცხადაია

19. ეკა ცხადაია

20. ეკა ცხადაია

21. ეკა ცხადაია

22. • Docendodiscimus2014.blogspot.com

23. • http://geniosebi.wordpress.com/tag/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/
• http://chester324.wordpress.com/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/
• https://burusi.wordpress.com/2009/12/09/shamil/
• http://www.nplg.gov.ge/chavchavadze/shamil.html
• http://lemill.net/content/pieces/uppiece.2008-12-15.7178418773/image_large
• http://church.ucoz.com/_ph/55/6820662.jpg
• https://burusi.files.wordpress.com/2009/10/e183a9e18394e183a0e183a5e18394e18396e18394e18391e18398.jpg
• https://burusi.files.wordpress.com/2009/09/shamils-raid.jpg
• http://featheredphotography.com/blog/wp-content/uploads/2011/05/common-raven-9631.jpg
• http://www.nplg.gov.ge/chavchavadze/Images/gunibq.jpg
• http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Telavi_Airfield-174.jpg/370px-Telavi_Airfield-174.jpg
• http://server1.intermedia.ge/pictures/medium/0/56.jpg?/cxenebi.jpg
• https://sites.google.com/site/grigolorbeliani/home/p1060245.jpg?attredirects=0
• https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTG2fgJV04mImCtyrC_7YMrtf1m56BJiCA6wRgoluHOLX8nfbm4sQ
• https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQ00MbzhGvEYtilqZLA7RmkTP_umY06xy0839hiZiTxRuLCuuWGgQ
• http://lovstory.ucoz.com/news/lamazi_ghame/2010-03-30-3909
• http://server1.intermedia.ge/pictures/medium/194/194763.jpg?/TeTri-raSi.jpg
• http://server1.intermedia.ge/pictures/medium/220/220387.jpg?/TeTri-raSi.jpg
• https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTZ1BVqaOHi8jZtuTXSwehFyxT30kT5IxOFVnkxW4aaGZ6Yd3MF
• https://encrypted-tbn1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcS6Ub9V8bx2vKU3k5OAjLeN6KxwsX9N_986_5yfvMAd89XWDS-OGg