3. Inleiding
LRCB:
Landelijk referentie centrum voor
bevolkingsonderzoek op borstkanker
Belangrijk voor vroegtijdige diagnose:
- Zichtbaarheid van lage contrasten
- Zichtbaarheid van kleine details
De cliënten zijn in principe gezond:
Dosis zo laag mogelijk bij een zo goed mogelijke
beeldkwaliteit
4. Glandulaire dosis
Mean glandular dose (MGD):
De dosis welke door het borstweefsel wordt
geabsorbeerd.
De geabsorbeerde dosis wordt geacht een
maat te zijn voor het risico.
5. Glandulaire dosis
Dosis model van Dance:
• MGD = Kair · g · c · s
– Kair: intreedosis
– g-factor: fractie van de energie welke geabsorbeerd wordt door de
borst
– c-factor: correctie voor verschil in glandulariteit ten opzichte van 50%
– s-factor: correctie voor verschil in anode/filter combinatie
• 2009: Publicatie D.R. Dance: Aanvullende
factoren voor nieuwe anode filter combinaties
–Handleiding en Invulformulier (versie 1.3): www.lrcb.nl
6. Bepaling dosis niveau
Bepaal exposie parameters bij 3,5 en 7 cm PMMA
Bepaal intreedosis bij 3, 5 en 7 cm en de HVL
van de gebruikte spectra
Bepaal de glandulaire dosis (MGD) voor 3, 5
en 7 cm PMMA
Vergelijk de verkregen MGD met DRN
7. Bepaling dosis niveau
A: Bepaling HVL:
compressieplaat in de bundel
HVL opstelling
- Compressieplaat zo hoog mogelijk
- Bundel collimeren: strooistraling
Al filters positioneren
verminderen
en dosis meten
- Al filters van 0.1 mm dik positioneren
totdat de dosis gehalveerd is
- Exposie constant houden
- Gemeten dosis voldoende hoog
(nauwkeurigheid)
8. Bepaling dosis niveau
B: Bepaling intreedosis :
De compressieplaat in de bundel.
Dosis opstelling
- Compressie plaat net boven de
dosis meter
- Denk aan back-scatter!
- mAs, anode/filter combinatie en kV:
gemeten waarden
- Dosis corrigeren naar de hoogte van
het PMMA
9. Glandulaire dosis
Belangrijk:
• Correctie PMMA – Borstdikte
– Gebruik spacers (alternatief: compressieplaat
op de juiste hoogte)
– Intreedosis PMMA (dus niet gecorrigeerd
voor borstdikte)
• Bepaling HVL en dosis altijd met
compressieplaat
10. DRN
Controle apparatuur:
Meetprotocol:Fysisch-technische testen van mammografie-apparatuur
in de Nederlandse borstkanker screening. Versie: 2.2 Januari 2010.
Glandulair dosis per dikte
PMMA dikte Limiet Wenselijke
(mm) (mGy) niveau (mGy)
20 <1.0 <0.6
30 <1.5 <1.0
40 <2.0 <1.6
50 <3.0 <2.4
60 <4.5 <3.6
70 <6.5 <5.1
* Dosis waarden zijn afgeleid van film-scherm waarden
11. DRN
DRN:
PMMA dikte DRN Haalbare DRN
(mm) (mGy) (DR) (mGy)
30 <1.5 <1.0
50 <3.0 <2.4
70 <6.5 <5.1
* DRN is afgeleid van: European guidelines for quality assurance in breast
cancer screening and diagnosis
12. DRN
Praktijkvoorbeeld oude situatie:
Contrast-detail curves PMMA dikte DR CR
1 (mm) (mGy) (mGy)
30 1.05 1.11
CR 50 1.73 2.70
gouddikte (micrometer)
70 2.94 4.48
DR
0.1
Hogere beeldkwaliteit
Dosis boven DRN DR
0.01
0.1 1
diameter (mm)
Dosis beneden DRN
13. Situatie in de Nederlandse screening
• 70 screeningseenheden
• DR (Mo en W anodes)
• Halfjaarlijkse inspectie dosis en
beeldkwaliteit
• Wekelijkse controle stabiliteit
14. Situatie in de Nederlandse screening
PMMA dikte DRN Haalbaar niveau
(mm) (mGy) (mGy)
30 <1.5 <1.0
50 <3.0 <2.4
70 <6.5 <5.1
PMMA dikte Gemiddelde SE’s
(mm) (mGy)
30 0.95
50 1.58
70 2.00
15. Situatie in de Nederlandse screening
3 cm PMMA
Digitaal DRN DRN haalbaar
1.6
1.4
1.2
MGD (mGy)
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
28 Mo/Mo 26 W/Rh 27 W/Rh 28 W/Rh Alles
geschakeld spectrum
17. Situatie in de Nederlandse screening
7 cm PMMA
Digitaal DRN DRN haalbaar
7
6
5
MGD (mGy)
4
3
2
1
0
34 Mo/Rh 35 Mo/Rh 36 Mo/Rh 31 W/Ag 32 W/Ag 34 W/Ag 35 W/Ag 36 W/Ag Alles
geschakeld spectrum
18. Situatie in de Nederlandse screening
DR: Afregeling op haalbare beeldkwaliteit
• Geschakelde dosis: haalbaar niveau
– Afhankelijk van spectrum optimalisatie
• Regelmatig onder haalbaar niveau
– Afregeling belichtingsautomaat mogelijk nog
niet optimaal
19. Glandulaire dosis
Gebruik dosis indicatie toestel:
• Gebruikt dosis model
• Bepaling HVL en buisopbrengst
• Gebruik patiënten data
• Glandulariteit individu is onbekend
22. Tomosynthese
Voorstel dosis berekening in tomo: Publicatie: December 2010 PMB
Uitbreiding van het bestaande model
MGD = K air ⋅ g ⋅ c ⋅ s
MGD = K air ⋅ g ⋅ c ⋅ s ⋅ T
ϕ
T is opgebouwd uit een t (θ) Θ
23. Tomosynthese
t is afhankelijk van:
• Tomografische beweging
– Projectie hoeken
– Rotatie punt
– Focus-detector afstand
– Grote van het veld
• Positie van de borst t.o.v. de detector
• Gebruikte projectie (Model: CC)
Publicatie geeft T per dikte voor verschillende systemen
26. Referenties
European Guidelines for Quality Assurance in Breast Cancer Screening and Diagnosis (fourth edition)
D. R. Dance. 1990 Monte Carlo calculation of conversion factors for the estimation of mean glandular
breast dose. Phys. Med. Biol. 35 1211-1219 45
D. R. Dance, C. L. Skinner, K. C. Young, J. R. Beckett and C. 2000 J. Kotre. Additional factors for the
estimation of mean glandular breast dose using the UK mammography dosimetry protocol. Phys Med Biol
45 3225-3240 (2000)
D.R. Dance, K.C. Young and R.E. van Engen 2009 Further factors for the estimation of mean glandular
dose using the United Kingdom, European and IAEA dosimetry protocols. Phys. Med. Biol 54 4361-72
D.R. Dance, K.C. Young and R.E. van Engen 2010 Estimation of mean glandular dose for breast
tomosynthesis: factors for use with the UK, European and IAEA breast dosimetry protocols. (Provisionally
scheduled for December 2010, Phys Med Biol)
EUREF type testing protocol version 1.0 June 2008 (www.euref.org)
Landelijk Referentie Centrum voor Bevolkingsonderzoek op Borstkanker. Meetprotocol: Fysisch-
technische testen van mammografie-appartuur in de Nederlandse borstkanker screening. Versie: 2.2
Januari 2010.
