2. Gök Cisimlerini Tanıyalım…
• Uzay; yıldızlar, gezegenler ve göktaşlarıyla
doludur. Bunların her biri gök cismi olarak
adlandırılır.
• Yıldızlar, uzaydaki “bulutsu” adı verilen gaz ve
toz yığınlarının bir araya gelip sıkışmalarından
oluşur.
3. Yıldızlar
• Yıldızlar canlı değildir ama
bir canlı gibi doğar, yaşar ve
ölür. Ömrü sona eren
yıldızlar şiddetli patlamalarla
parçalanırlar.
• Çevrelerine ısı ve ışık yayan
yıldızlar farklı renklere
sahiptir. Sıcak yıldızlar mavi
ve beyaz, orta sıcaklıktaki
yıldızlar sarı, soğuk yıldızlar
ise kırmızıdır.
4. Takım Yıldızı
• Gökyüzüne Dünya’dan
bakıldığında bir arada
bulunan yıldız grupları
takım yıldızı olarak
adlandırılır.
• Büyükayı, Küçükayı,
Ejderha, Çoban, Kuzey
Tacı ve Orion(Avcı)
takımyıldızlardan
bazılarıdır.
5. Kuyruklu Yıldızlar
• Kuyruklu yıldızlar, birer yıldız değildir.
• Bu gök cisimlerinin yapısında donmuş halde buz,gaz ve tozlar bulunur. Bu
yüzden kirli kartopu da denmektedir.
• Güneş etrafında dönen bu yıldızlar, Güneş’e yaklaştıklarında üzerlerinde
bulunan maddeler erir ve içerdikleri tozlar,taşlar serbest kalır.
• Serbest kalan bu gaz ve tozlar güneş rüzgarlarıyla itilir ve böylece yıldızın
kuyruk kısmı oluşur.
• Kuyruklu yıldızlardan kopan toz ve kaya parçaları Dünya atmosferine
girdiklerinde sürtünmenin etkisiyle ısınır ve ince bir ışık çizgisi belirir. Bu
doğa olayı halk arasında yıldız kayması olarak bilinir.
6. Göktaşı ve Meteor Çukuru
• Meteor : Gezegenler arasında dolaşan taş
parçalarından her biri.
• Bazı meteorların tamamı yanmadığından
yeryüzüne düşen parçaları olur. Atmosfere
girerek yeryüzüne ulaşan meteorlara
göktaşı adı verilir.
• Meteorlar düştükleri yerlerde çukurlar
oluşturur. Buna meteor çukuru denir.
• Bu çukur Dünya yüzeyi üzerinde
oluşmuşsa buna göktaşı çukuru denir.
7. Gezegenler ve Işık Yılı
• Bir diğer gök cimi de gezegenlerdir. Yıldızlar kendileri ısı ve ışık yayarken
gezegenler yıldızlardan aldığı ışığı yansıtır. Gezegenler yıldızlardan daha
soğuk ve daha küçüktür.
• İki gök cismi arasındaki uzaklığı ifade ederken ışık yılı birimi kullanılır.
8. Galaksi nedir?
• Yıldızlar, bulutsular, gezegenler ve uydulardan oluşan uzay
adalarına galaksi (gök ada) denir.
• Galaksilere örnek olarak; Andromeda,
Triangulum, Samanyolu, Centaurus
gökadaları verilebilir.
• Güneş sistemi Samanyolu galaksisinin
Avcı kolu üzerinde bulunur.
• Samanyolu galaksisinde son araştırmalara
göre 100 milyar yıldız ve en az 200 milyar
gezegen var.
9. Güneş sistemi
• Güneş’in ve onun etrafında belirli yörüngelerde hareket eden gezegenlerin,
uyduların, kuyruklu yıldızların bulunduğu gök cisimleri topluluğudur.
• Güneş sistemindeki ısı ve ışık kaynağı Güneş’tir.
• Güneş Sistemi yaklaşık olarak 4,6 milyar yıl yaşındadır.
10. GÜNEŞ
• Güneş yaklaşık olarak küre biçiminde ve
Dünya'mızdan çok büyük olan ısı ve ışık kaynağıdır.
• Güneş'in çapı, Dünya'nın çapının 100 katına ve Ay'ın
çapının 400 katına eşittir.
• Güneş'in sıcaklığı çok fazladır. Bu nedenle Güneş'in
yapısında bulunan maddeler gaz halindedir.
• Güneşin galaksimiz etrafındaki her bir dönüşü galaktik
ya da kozmik adlandırırsak bildiğimiz Güneş'in tarihi
yaşı 18 galaktik yıla denk gelmektedir.
11. Gezegenleri İnceleyelim..
MERKÜR
• Güneş'e en yakın olan ve Güneş sisteminin
en küçük gezegendir. Güneş etrafındaki
dönüşünü 88 günde tamamlar. Merkür'ün
herhangi bir doğal uydusu yoktur. Hidrojen,
helyum ve neon gazlarından oluşan ince bir
atmosferi vardır.
VENÜS
• Güneş’e yakınlığı bakımından ikinci,
büyüklüğü bakımından altıncı gezegendir.
Dünya ile yaklaşık aynı büyüklükte
olduğundan ‘’Dünya’nın ikizi’’ olarak da
adlandırılır. Uydusu ve halkası yoktur.
12. DÜNYA(YERKÜRE)
• Güneş sisteminin beşinci büyük gezegenidir.
Güneş’e en yakın üçüncü gezegendir. Uydusu
Ay’dır. Halkası yoktur.
• Gökbilimcilerin 2013 de yaptığı araştırmaya
göre Samanyolu galaksisinde 17 milyar
gezegen dünya büyüklüğündedir fakat yaşam
olup olmadığı bilinmemektedir.
MARS
• Güneş’e uzaklığı bakımından dördüncü
gezegendir. Güneş sisteminin ikinci küçük
gezegenidir. ‘’Kızıl Gezegen’’ adıyla da
bilinir. Yüzey şekilleri Dünya’dan
teleskopla görülebilir. İki uydusu vardır.
13. JÜPİTER
• Gezegenlerin en büyüğüdür. Güneş’e
yakınlığına göre beşinci gezegendir.
63 tane uydusu tespit edilmiştir.
Etrafında toz ve taş parçalarından
oluşmuş ince karanlık bir halka
bulunmaktadır.
SATÜRN
• Güneş sistemindeki en büyük ikinci
gezegendir. Güneş’e yakınlığı bakımına göre
altıncı gezegendir. Etrafında bulunan gaz,
buz ve kaya parçalarından oluşan halkalarla
tanınır. 56 tane uydusu tespit edilmiştir.
14. URANÜS, NEPTÜN ve PLÜTON
• Uranüs: Güneş sistemindeki üçüncü büyük
gezegen Uranüs’tür. Güneş'e yakınlığına göre
yedinci gezegendir. Uranüs’ün 10 halkası, 5
büyük ve 22 küçük uydusu tespit edilmiştir.
Zehirli bir atmosfere sahiptir.
• Plüton: Çok küçük ve soğuktur.
Güneşten ortalama uzaklığı 6 milyar km
kadardır. Güneş sistemindeki en küçük
gezegen olarak kabul edilen Plüton 2006
tarihinden beri ‘Cüce Gezegen’ sınıfına
alınmıştır.Bilinen diğer cüce gezegenler ise
Ceres, Haumea, Makemake ve Eris’dir.
• Neptün: Güneş'ten uzaklığına göre sekizinci
ve Güneş sistemine göre son sıradaki dev
gezegendir. 13 uydusu vardır ve halkası
yoktur.
15. Dünya’nın Uydusu Ay
• Güneş sistemindeki gezegenlerin bazılarının etrafında dönen gök
cisimleri vardır. Bunlara uydu denir. Dünya’nın uydusu aydır.
• Bir gezegen değildir. Uzayda bulunan 5 doğal uydudan birisidir.
• Ay’da atmosfer yoktur. Meteorolojik olay görülmez.
• Son araştırmalara göre Ay toprağının %25 inde su olduğu
söylenmektedir.
• Yüzeyde iki tür su bulunduğu belirtilmiş; bunlardan birisi Ay
yüzeyine çarpan buzdan meydana gelmiş göktaşları gibi bir dış
kaynaktan geldiğini, diğerinin de tamamen Ay kaynaklı olduğunu
düşünülüyor.