1. Τάξη:
Β1’ Γενικού λυκείου Αγιάς
Θέμα : «Το νερό»
09/07/13 1
Υπεύθυνος Καθηγητής : Κ.Ζιούλης

2. Πρόλογος
Η εργασία αυτή πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια
του σχολικού έτους 2012-2013 με την επίβλεψη του
καθηγητή κ.Μιχάλη Ζιούλη και εντάσσεται στα
πλαίσια της ερευνητικής εργασίας (Project) της Β1’
Λυκείου.
Διερευνήσαμε την έννοια του νερού στο Α’ Τετράμηνο
ενώ την ρύπανση των υδάτων στο Β’ Τετράμηνο,
καθώς επίσης και μερικά από τα υποθέματά τους.
Έτσι στο πρώτο μέρος θα δούμε κάποια απλά
πραγματάκια για «το νερό και γενικά» και στο δεύτερο
μέρος για την «ρύπανση του νερού».
09/07/13 2

3. Οι Ομάδες και τα μέλη τους
1η
Ομάδα : Συντονιστής: Ελισάβετ Μαλαχτάρη
Μέλη: Ελισάβετ Μαλαχτάρη,Μάρια Μητάκου,Χριστίνα
Ζιμπή,Βαγγέλης Ζείκος,Δημήτρης Ανδρέου
2η
Ομάδα : Συντονιστής: Μαρία Γουργιώτη
Μέλη: Μαρία Γουργιώτη, Ελένη Μούρτου,, Μαργαρίτα
Γιαννουλέα, Κων/νος Μαγαζιώτης, Γιώργος Κατσίκας
3η
Ομάδα : Συντονιστής:Δημήτρης Αργυρούλης
Μέλη: Δημήτρης Αργυρούλης, Γιάννης Ριζούλης, Γιάννης
Τσίντζας, Αλέκος Πανταζής, Παναγιώτης Χονδροδήμος
09/07/13 3

4. Θέμα : Νερό και Βιολογία
Υποθέματα : Βιολογικός ρόλος του νερού
09/07/13 4
Αθλήματα του νερού
Ρόλος του νερού στον ανθρώπινο
οργανισμό
Νερό και άσκηση

5. 1.1 Ανόργανες ενώσεις
09/07/13 5
Το νερό είναι ένα από τα πιο απλά χημικά
μόρια που συναντάμε σε μεγάλες
ποσότητες στο περιβάλλον μας αλλά και
ως συστατικό των οργανισμών. Ωκεανοί,
θάλασσες, ποτάμια, λίμνες και υπόγεια
νερά καλύπτουν περισσότερο από το 70%
της επιφάνειας του πλανήτη μας και
αποτελούν το περιβάλλον στο οποίο
αναπτύσσονται και αναπαράγονται πολλοί
οργανισμοί.

6. 2.2 Το σώμα μας
Όμως το νερό είναι και το κυριότερο συστατικό των
οργανισμών. Το 70% περίπου του ανθρώπινου
σώματος είναι νερό και από αυτό περισσότερο από
το μισό βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων. Η
παρουσία του εκεί βοηθάει την ομαλή λειτουργία
του κυττάρου. Αυτό συμβαίνει επειδή το νερό έχει
μεγάλη διαλυτική ικανότητα. Πολλές δηλαδή
χημικές ουσίες μπορούν να διαλυθούν στο νερό και
έτσι να έρθουν σε επαφή και να αντιδράσουν
εύκολα μεταξύ τους. Επιπλέον, το νερό είναι
απαραίτητο για τη μεταφορά ουσιών σε όλους
οργανισμούς, ζωικούς ή φυτικούς.
Γνωρίζεται ότι:
Ο οργανισμός μας αποβάλλει καθημερινά
παραπάνω από 2λίτρα νερού, κυρίως με τα ούρα,
τον ιδρώτα και την αναπνοή;
Ένας συνηθισμένος άνθρωπος χρειάζεται περίπου
6-8 ποτήρια υγρών τη μέρα, σε κανονική
θερμοκρασία περιβάλλοντος, για να ικανοποίηση09/07/13 6

7. Το νερό σε σωστή ποσότητα στον οργανισμό μπορεί, να βελτιώσει τη συνολική υγεία και ευεξία σας.
Επειδή το νερό είναι σημαντικό σε τόσο πολλές σωματικές λειτουργίες, η λήψη επαρκούς ποσότητας
νερού είναι σημαντική για την επίτευξη της βέλτιστης υγείας.
 Το νερό βοηθά στη διατήρηση του όγκου του
αίματος, διατηρώντας έτσι την ενέργεια του
σώματός σας.
 Η σωστή ενυδάτωση βελτιώνει τη συγκέντρωση
και το χρόνο αντίδρασής σας, ιδιαίτερα κατά την
άσκηση.
 Το νερό αυξάνει τον αριθμό θερμίδων που καίτε
κατά τις καθημερινές σας δραστηριότητες.
 Το νερό μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της
στομαχικής διαταραχής που μπορεί να προκληθεί
από τα φάρμακα σε συμπυκνωμένη μορφή.
 Το νερό σας βοηθά να απαλλαγείτε από το
υπερβάλλον νάτριο, που μπορεί να προκαλέσει
κατακράτηση υγρών.
09/07/13 7

8. Επίσης το νερό…
1ον
. Μπορεί να βελτιώσει την
εμφάνισή σας. Το νερό φθάνει
στο δέρμα τελευταίο. Αν το
σώμα σας δεν λαμβάνει
αρκετή ποσότητα νερού, το
δέρμα σας θα αισθανθεί τις
επιπτώσεις περισσότερο από
οποιοδήποτε άλλο όργανο. Το
νερό μπορεί να βοηθήσει στην
ενυδάτωση του δέρματος,
αφήνοντάς το: πιο λείο, πιο
απαλό, πιο εύκαμπτο, με
λιγότερες ρυτίδες.
09/07/13 8

9. Και 2ον.
.Μπορεί να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος. Συχνά συγχέουμε το αίσθημα της δίψας
με το αίσθημα της πείνας, οπότε έχουμε την τάση να καταναλώνουμε πρόχειρα γεύματα,
ενώ στην πραγματικότητα, το σώμα απλώς χρειάζεται να πιει κάτι. Το να πίνουμε νερό
βοηθάει επίσης στο να αισθάνεστε πλήρης, μειώνοντας την επιθυμία σας για φαγητό.
Οι μελέτες επίσης δείχνουν ότι το νερό μπορεί:
 Να μας δώσει περισσότερη ενέργεια κατά την
διάρκεια της άσκησης.
 Να αυξήσει τις θερμίδες που καίτε κατά την
διάρκεια της άσκησης.
 Να βοηθήσει το σώμα σας στη μείωση των
αποθεμάτων λίπους.
9

10. Η ποσότητα νερού που θα πρέπει να πίνετε
εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: το
μέγεθος του σώματός σας, τις σωματικές σας
δραστηριότητες, ακόμη και το κλίμα, επειδή
το σώμα σας δουλεύει εντατικά προκειμένου
να σας κρατήσει ζεστό ή δροσερό. Σαν γενική
οδηγία, ένας μέσος άνθρωπος θα πρέπει να
πίνει 1,5 με 2,5 λίτρα νερού καθημερινά ώστε
να αναπληρώνει τα σωματικά υγρά που χάνει
κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μην αφήνετε
τον οργανισμό σας να αφυδατώνεται! Η δίψα
είναι το πρώτο σημάδι ότι ο οργανισμός μας
βρίσκεται στα πρώτα στάδια της
αφυδάτωσης. Η αφυδάτωση είναι μια πολύ
σοβαρή κατάσταση κατά την οποία το σώμα
σας έχει λιγότερο νερό από όσο χρειάζεται.
09/07/13 10
Πόσο νερό πρέπει να πίνετε καθημερινά;

11. Είναι σημαντικό λοιπόν να πίνουμε νερό, χωρίς να
διψούμε, κατά τη διάρκεια όλης της μέρας. Η καθημερινή
και συνεχής πρόσληψη νερού είναι απολύτως απαραίτητη
και ζωτικής σημασίας.
Ο άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει 70 μέρες χωρίς τροφή
αλλά όχι πάνω από 15 μέρες χωρίς νερό. Ο μέσος
άνθρωπος πρέπει να καταναλώνει 8-10 ποτήρια νερού την
ημέρα. Η λήψη του πρέπει να αρχίζει από το πρωινό
ξύπνημα, να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και σε
μικρές ποσότητες, σ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Εξάλλου,
ένα ποτήρι σκέτο νερό, αμέσως μετά το πρωινό ξύπνημα,
αποτελεί μια πολύ ωφέλιμη συνήθεια. Για την Ελλάδα και
ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, που υπάρχει αύξηση της
θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, τα 12 ποτήρια νερό
θεωρούνται λογική ποσότητα.
09/07/13 11

12. 1.3 Νερό & άσκηση
Τα άτομα που ασκούνται πολύ πρέπει να
εξασφαλίζουν ότι το νερό που καταναλώνουν είναι σε
επαρκή ποσότητα, αφού η αφυδάτωση μπορεί να
προκαλέσει υπερθέρμανση του οργανισμού. Οι μικρές
απώλειες υγρών που δεν αναπληρώνονται, μπορεί να
εμποδίσουν την απόδοση, ενώ οι μεγάλες απώλειες
μπορεί να προκαλέσουν θερμοπληξία ή και θάνατο.
Όταν η θερμοκρασία μας ανεβαίνει, κατά τη διάρκεια
της άσκησης για παράδειγμα, χάνουμε μεγαλύτερες
ποσότητες νερού μέσω του ιδρώτα. Σε μία ώρα
εντατικής άσκησης το σώμα μας μπορεί να χάσει
ακόμη και ένα λίτρο νερό ή περισσότερο. Αν δεν
αναπληρώσουμε αυτό το νερό και το σώμα μας δεν
μπορεί να κατεβάσει τη θερμοκρασία του, τότε
μπαίνουμε σε κατάσταση αφυδάτωσης.
09/07/13 12

13. Η δίψα στη διάρκεια της έντονης άσκησης είναι αναξιόπιστος δείκτης απώλειας νερού, αφού ο
μηχανισμός της δίψας υπολείπεται χρονικά της πραγματικής ανάγκης. Είναι λοιπόν σημαντικό να
πίνει κανείς νερό πριν αισθανθεί δίψα. Αν ζυγίζεται πριν και μετά την άσκηση, ο αθλητής μπορεί να
υπολογίσει πόσο νερό χρειάζεται για διατήρηση της δραστηριότητος. Κάθε 0.5 χλγ. απώλειας
βάρους σε ιδρώτα ισοδυναμεί με 378 ml νερού που πρέπει να αναπληρώνεται πριν, στη διάρκεια και
μετά την άσκηση, για διατήρηση της απόδοσης.
Πηγές από τις οποίες ο ανθρώπινος οργανισμός προμηθεύεται νερό:
 Νερό από φυσικές πηγές, πόσιμο, εμφιαλωμένο και
ανθρακούχο νερό.
 Ψωμί (29% νερό).
 Κρέας (ωμό - 50% νερό).
 Μαργαρίνη (10% νερό).
 Σούπες (70-90% νερό).
 Φρέσκο γάλα (περίπου 90 % νερό).
 Χυμοί φρούτων και λαχανικών.
 Φρούτα (80-90% νερό) και λαχανικά (90% νερό).
 Διάφορες κρέμες όπως ρυζόγαλο, παγωτό κ.α. με
περιεκτικότητα σε (νερό 60-80%).
 Γαλακτοκομικά προϊόντα τυριά περίπου (30 - 50 %
νερό) και γιαούρτι περίπου (75-80% νερό).
 Τσάι (95-99% νερό), κατά προτίμηση τσάι από
βότανα. Μερικά είδη τσαγιού περιέχουν καφεΐνη
κάνοντας τα έτσι διουρητικά
09/07/13 13

14. Συμβουλές ενυδάτωσης...
 Η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και
χυμών είναι εξαιρετικός τρόπος να
ενυδατώσετε τον οργανισμό σας.
 Πίνετε πολλά υγρά κατά τη διάρκεια της
ημέρας, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες
και περισσότερο αν γυμνάζεστε.
 Αν γυμνάζεστε, πίνετε νερό πριν, μετά και κατά
τη διάρκεια της άσκησης.
09/07/13 14

15. Τα αθλήματα που γίνονται στο
νερό έχουν σημαντικά οφέλη για
τη υγεία και, συγχρόνως,
προσφέρουν μεγάλη ευχαρίστηση.
Βοηθούν στην καλή κυκλοφορία
του αίματος και στην ομαλή
λειτουργία της καρδιάς. Μερικά
από αυτά, μάλιστα, όπως η
κολύμβηση, προτείνονται ως
θεραπευτικό μέσο, γιατί στο νερό
δεν υπάρχει η αίσθηση βάρους.
Υπάρχουν και ατομικά, αλλά και
ομαδικά αθλήματα που γίνονται
στο νερό και δίνουν τη δυνατότητα
να χορέψουμε, να αγωνιστούμε, να
εξερευνήσουμε, να συνεργαστούμε,
να κάνουμε βουτιές και να
απολαύσουμε το νερό.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ακόμη ότι,
αν και ζούμε σε μια χώρα με τις
ομορφότερες θάλασσες, πολλοί
είναι εκείνοι που δεν γνωρίζουν να
κολυμπάνε σωστά και να μην
κινδυνεύουν μέσα στο νερό.
Γι'αυτό ,είτε κολυμπάτε σε πισίνα είτε σε
θάλασσα, προσπαθήστε να είστε αρκετά
προσεκτικοί, αλλά και διασκεδάστε το
όσο πιο πολύ μπορείτε.
Αθλήματα του νερού
1. Ράφτινγκ
2. Πόλο (υδατοσφαίριση)
3. Καταδύσεις
4. Κολύμβηση
5. Συγχρονισμένη κολύμβηση
09/07/13 15

16. 1.Ράφτινγκ
09/07/13 16
Πρόκειται για την
κατάβαση ποταμού με
φουσκωτή βάρκα που
κινείται με κουπιά. Το
ρεύμα του ποταμού είναι
αυτό που καθορίζει την
πορεία, ενώ τα κουπιά
χρησιμοποιούνται για την
αποφυγή των εμποδίων ή
σε άλλη περίπτωση
ανάγκης. Ο αριθμός των
επιβατών καθορίζεται από
το μέγεθος της βάρκας.
Κάντε κλικ στο εικονίδιο γιανα προσθέσετε μια εικόνα

17. 2.Πόλο (υδατοσφαίριση)
09/07/13 17
Το πόλο είναι ομαδικό
άθλημα και παίζεται σε
πισίνες από δύο ομάδες
κολυμβητών. Κάθε ομάδα
έχει 13 παίκτες, από τους
οποίους συμμετέχουν οι 7 και
ο σκοπός της είναι να στείλει
τη μπάλα στα δίχτυα της
αντίπαλης ομάδας. Οι
παίκτες, εκτός του
τερματοφύλακα, επιτρέπεται
να χρησιμοποιούν μόνο το
ένα χέρι στην προώθηση ή τη
μεταβίβαση της μπάλας.
Κάντε κλικ στο εικονίδιογια να προσθέσετε μιαεικόνα

18. 3.Καταδύσεις
Οι καταδύσεις απαιτούν σωματικές
και τεχνικές ικανότητες. Οι
αθλητές πηδούν από μία
πλατφόρμα και εκτελούν μία
φιγούρα όσο τελειότερα μπορούν
πριν φτάσουν στην επιφάνεια του
νερού. Οι κριτές βαθμολογούν την
τελειότητα και την ευκολία με την
οποία εκτελείται η φιγούρα. Οι
καταδύτες πρέπει να εισέλθουν στη
πισίνα με όσο το δυνατόν
μικρότερο πέταγμα
09/07/13 18
Κάντε κλικ στο εικονίδιογια να προσθέσετε μιαεικόνα

19. 4.Κολύμβηση
Η κολύμβηση είναι ένα άθλημα
κίνησης μέσα στο νερό, είτε
βρίσκεστε σε θάλασσα είτε σε
πισίνα. Και στην κολύμβηση
ισχύουν, όπως για όλα τα
αθλήματα, διατάξεις και κανόνες.
Τα στυλ κολύμβησης είναι τέσσερα
( ελεύθερο, πεταλούδα, πρόσθιο,
ύπτιο) με το καθένα να έχει το δικό
του βαθμό δυσκολίας.
09/07/13 19
Κάντε κλικ στο εικονίδιογια να προσθέσετε μιαεικόνα

20. 5.Συγχρονισμένη
Κολύμβηση
Η συγχρονισμένη κολύμβηση είναι
αποκλειστικά για γυναίκες και έχει
τρία αγωνίσματα: το ατομικό, τα
ζευγάρια ή το ντουέτο και το
ομαδικό.
Αποτελεί ένα είδος επίδειξης μέσα
στο νερό, στο οποίο οι αθλήτριες
βαθμολογούνται για την εκτέλεση
μιας σειράς από φιγούρες και για
ένα πρόγραμμα που γίνεται με
μουσική.
09/07/13 20
Κάντε κλικ στο εικονίδιογια να προσθέσετε μιαεικόνα

21. Θέμα: Νερό και θετικές επιστήμες
Υποθέματα: Πως δημιουργήθηκε το νερό στη Γη;
Σύσταση και οι ιδιότητες του νερού
Καταστάσεις των υλικών
Κύκλος του νερού
09/07/13 21

22. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Ο Πλανήτης Γη πιστεύεται πως
δημιουργήθηκε πριν από περίπου 4,5
δισεκατομμύρια χρόνια. Το πρώτο
διάστημα μετά τη δημιουργία της Γης, ο
πλανήτης δεν είχε ατμόσφαιρα αφού
στοιχεία όπως το ήλιο και το υδρογόνο
ήταν
πολύ ελαφριά για να εγκλωβιστούν στο
πεδίο βαρύτητας του.
Στη Γη δεν υπήρχαν ωκεανοί και η
επιφάνεια της ήταν κατάσπαρτη από
ενεργά
ηφαίστεια απ’ όπου έβγαιναν λάβα,
αέρια, όπως το υδρογόνο και ενώσεις
του,
και υδρατμοί. Πριν τη δημιουργία της
ατμόσφαιρας, οι υπεριώδεις ακτίνες του
Ήλιου έκαναν την Γη ακατοίκητη διότι
διασπούσαν τα εκλυόμενα από τα
ηφαίστεια μόρια νερού των υδρατμών
στα συστατικά τους, υδρογόνο και
οξυγόνο. Το υδρογόνο διέφευγε, ενώ το
οξυγόνο αντιδρούσε με την αμμωνία και
το μεθάνιο για να σχηματιστεί άζωτο και
διοξείδιο του άνθρακα.
09/07/13 22
2.1 Πως δημιουργήθηκε το
νερό στη Γη;
Η σύσταση της ατμόσφαιρας άρχισε να αποκτά τη
σημερινή της μορφή όταν
εμφανίστηκαν τα φυτά, που με τη φωτοσύνθεση
δέσμευαν διοξείδιο του άνθρακα
και ελευθέρωναν οξυγόνο. Τελικά, με τη
σταθεροποίηση της ατμόσφαιρας το
περίσσευμα του νερού συσσωρευόταν σε κοιλώματα
και έτσι σχηματίστηκαν
σιγά-σιγά οι ωκεανοί.

23. ≪ Το νερό ήρθε στη Γη με κομήτες. ≫
Καλλιτεχνική απεικόνιση του δίσκου αερίου και σκόνης γύρω από το άστρο TW Hydrae.
Στην περιφέρειά του κρύβονται παγάκια (Πηγή: ESA/NASA/JPL- Caltech )
09/07/13 23
Σωματίδια παγωμένου νερού ανιχνεύτηκαν για πρώτη φορά στην περιφέρεια ενός
νεογέννητου πλανητικού συστήματος, εκεί που πιστεύεται ότι σχηματίζονται οι κομήτες. Η
ανακάλυψη αποτελεί ισχυρή ένδειξη υπέρ της θεωρίας που θέλει το νερό της Γης να έφτασε
στον πλανήτη με κομήτες, ή βρόμικες χιονόμπαλες , όπως συχνά τους αποκαλούν οι≪ ≫
αστρονόμοι.

24. Συμπέρασμα
Το συμπέρασμα που δείχνει να
προκύπτει από τη νέα μελέτη είναι
ότι η Γη
απέκτησε νερό όταν
βομβαρδίστηκε από κομήτες που
περιείχαν πάγο. Η έρευνα
έρχεται εξάλλου να προστεθεί στις
πρόσφατες χημικές αναλύσεις
του κομήτη
Χάρτλεϊ 2, οι οποίες έδειξαν ότι η
αναλογία ισοτόπων υδρογόνου
στους πάγους
του κομήτη είναι ίδια με την
αναλογία στο θαλασσινό νερό.
09/07/13 24

25. 2.2 Ποια είναι η σύσταση του νερού;
Το νερό είναι η περισσότερο διαδεδομένη χημική ένωση που είναι απαραίτητη
σε όλες τις γνωστές μορφές ζωής στον πλανήτη μας. Οι άνθρωποι και
τα ζώα έχουν στο σώμα τους 60-70% w/w νερό, ενώ φθάνει μέχρι και το 90%
w/w εκείνου των κυττάρων.
Το μόριο του νερού αποτελείται από δύο άτομα υδρογόνου (Η) και ένα
άτομο οξυγόνου (Ο). Έχει χημικό τύπο H2O αλλά σε διάφορες περιπτώσεις
χρησιμοποιούνται και οι χημικοί τύποι ΗΟΗ και ΟΗ2 . Η σχετική αναλογία μαζών
του υδρογόνου και του οξυγόνου είναι 2,016:16,000 δηλ. περίπου 1:8.
09/07/13 25
Νερό

26. Ιδιότητες του νερού
Φυσικές Ιδιότητες Ocean
Το νερό είναι υγρό, διαυγές,
άχρωμο σε λεπτά στρώματα,
κυανίζον σε μεγάλους
όγκους.
Η καθαρή ουσία είναι
άγευστη, ενώ το καλό πόσιμο
νερό έχει ευχάριστη γεύση,
που οφείλεται στα διαλυμένα
άλατα και αέρια.
Η πυκνότητα του νερού είναι
διαφορετική σε διάφορες
θερμοκρασίες με μέγιστη
στους 4οC.
09/07/13 26

27. Χημικές Ιδιότητες
Το νερό έχει ποικίλη χημική δράση. Σχηματίζει «ενώσεις διά προσθήκης» με πολλά άλατα, καθώς και με
πολλά μόρια άλλων ουσιών. Οι ενώσεις αυτές ονομάζονται υδρίτες ή ένυδρες ενώσεις. Οι δυνάμεις που
ενώνουν τα μόρια των ουσιών και του νερού είναι:
Ελκτικές δυνάμεις μεταξύ του θετικού ιόντος του
μετάλλου και του αρνητικού οξυγόνου του πολωμένου
μορίου του νερού.
Σχηματισμός ημιπολικού δεσμού μεταξύ του ατόμου
του οξυγόνου και του ιόντος του μετάλλου με ένα
ζεύγος ηλεκτρονίων.
Σχηματισμός γέφυρας υδρογόνου μεταξύ του μορίου
του νερού και της ουσίας.
09/07/13 27
Άλλος σημαντικός τύπος αντίδρασης του νερού είναι η υδρόλυση
(διάσπαση ενώσεων με τη βοήθεια νερού)
Το νερό επιτελεί αντιδράσεις οξειδοαναγωγής, όπου δρα άλλοτε
ως οξειδωτικό και άλλοτε ως αναγωγικό μέσο.

28. 2.3 Καταστάσεις των υλικών
Η μετατροπή του στερεού σε υγρό
ονομάζεται τήξη, ενώ η αντίστροφη
διαδικασία ονομάζεται πήξη.
Η μετατροπή του αερίου σε υγρό
ονομάζεται υγροποίηση ή συμπύκνωση,
ενώ
η μετατροπή του υγρού σε αέριο μπορεί
να συμβεί με δύο διαδικασίες το βρασμό
και την εξάτμιση.
Ο βρασμός εμφανίζεται μόνο σε
συγκεκριμένες συνθήκες και συμβαίνει σε
όλη την έκταση του υγρού, ενώ η εξάτμιση
μπορεί να γίνει σε οποιεσδήποτε συνθήκες
και συμβαίνει μόνο στην επιφάνεια του
υγρού.
Η μετατροπή του στερεού σε αέριο
ονομάζεται εξάχνωση, ενώ η
αντίστροφη
διαδικασία ονομάζεται συμπύκνωση.
09/07/13 28
Η κατάσταση της ύλης ενός σώματος παραδοσιακά περιγράφει το πόσο εύκολα
μεταβάλλεται το σχήμα και το μέγεθός του. Υπάρχουν τρεις βασικές καταστάσεις
της ύλης η στερεή, η υγρή και η αέρια. Η κατάσταση στην οποία θα βρεθεί ένα
σώμα εξαρτάται από τη θερμοκρασία και την πίεση του περιβάλλοντός του.
Οι μεταβολές των φυσικών καταστάσεων των υλικών

29. Συνοψίζοντας
09/07/13 29

30. 2.4 «Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ»
Ένας αναλλοίωτος κύκλος
Ο κύκλος του νερού- γνωστός και ως
υδρολογικός κύκλος- είναι η συνεχής
ανακύκλωση του νερού της Γης μέσα
στην υδρόσφαιρα και στην
ατμόσφαιρα.
Το συνεχές της κυκλικής διαδικασίας
του κύκλου του νερού επιτυγχάνεται
εξαιτίας της ηλιακής ακτινοβολίας.
Το νερό του πλανήτη αλλάζει συνεχώς
φυσική κατάσταση από τη στερεά
μορφή των πάγων στην υγρή μορφή
των ποταμών, λιμνών και της
θάλασσας και την αέρια κατάσταση
των υδρατμών.
Ο κύκλος του νερού αποτελεί
αντικείμενο του επιστημονικού
κλάδου της υδρολογίας για ότι
συμβαίνει ή παρατηρείται στο έδαφος
και της μετεωρολογίας για ότι
συμβαίνει εξ αυτού στην ατμόσφαιρα.
09/07/13 30

31. Ο κύκλος του νερού.
θάλασσαθάλασσα
νερόνερό
σύννεφασύννεφαήλιοςήλιος
άνεμοςάνεμος
Συγκεκριμένα:

32. Ο ήλιος ζεσταίνει το νερό των θαλασσών καιΟ ήλιος ζεσταίνει το νερό των θαλασσών και
των ωκεανών.των ωκεανών.
ο ήλιοςο ήλιος
ζεσταίνειζεσταίνει
Η ιστορία αρχίζει.Η ιστορία αρχίζει.

33. Το νερό εξατμίζεται, ανεβαίνει στον ουρανό
και γίνεται σύννεφο .

34. Ο αέρας φυσάει και τα σύννεφα ταξιδεύουνΟ αέρας φυσάει και τα σύννεφα ταξιδεύουν
στον ουρανό.στον ουρανό.

35. Ταξιδεύουν πάνω απόΤαξιδεύουν πάνω από
λιβάδια.λιβάδια.
Ταξιδεύουν πάνω απόΤαξιδεύουν πάνω από
δάση.δάση.
Ταξιδεύουν πάνω απόΤαξιδεύουν πάνω από
θάλασσες.θάλασσες.
Ταξιδεύουν πάνω από λίμνες.Ταξιδεύουν πάνω από λίμνες.
Ταξιδεύουν πάνω απόΤαξιδεύουν πάνω από
πόλεις και χωριά.πόλεις και χωριά.
Ταξιδεύουν πάνω απόΤαξιδεύουν πάνω από
ξερότοπους.ξερότοπους.

36. Όταν μαζέψουν στο ταξίδι τους πολύ νερόΌταν μαζέψουν στο ταξίδι τους πολύ νερό
βαραίνουν και τότε …βαραίνουν και τότε …
βρέχειβρέχει ..

37. Το νερό της βροχής …Το νερό της βροχής …
…… κυλάει στα ρυάκια.κυλάει στα ρυάκια.
…… ποτίζει τα χωράφια.ποτίζει τα χωράφια.
…… το πίνουμε.το πίνουμε.…… το μαζεύουμετο μαζεύουμε
στα υδραγωγεία.στα υδραγωγεία.
…… κυλάει στα ποτάμια.κυλάει στα ποτάμια.
…… σχηματίζεισχηματίζει
καταρράχτες.καταρράχτες.
Και στο τέλος …Και στο τέλος …

38. …… καταλήγεικαταλήγει στη θάλασσα για να ξαναρχίσει και πάλιστη θάλασσα για να ξαναρχίσει και πάλι
το ταξίδι του.το ταξίδι του.

39. Ο ζεσταίνει τη . Το νερό της θάλασσας
ανεβαίνει στον ουρανό και γίνεται . Τα σύννεφα τα φυσάει
ο και ταξιδεύουν στον ουρανό. Περνούν από πολλά
μέρη και όταν βαρύνουν πέφτουν στη γη σαν . Το νερό
της βροχής επιστρέφει πάλι στη και το ταξίδι
ξαναρχίζει.
ΤΕΛΟΣ
Διάβασε πάλι το ταξίδι του νερού.Διάβασε πάλι το ταξίδι του νερού.

40. Θέμα: Το νερό ως οικονομικό και κοινωνικό αγαθό
Υποθέματα: Ποιες είναι οι χρήσεις του νερού;
Παγκόσμια κατανομή νερού
Λειψυδρία
Το νερό ως φυσικός πόρος σε ανεπάρκεια
09/07/13 40

41. 3.1 Ποιες είναι οι χρήσεις του
νερού;
Το νερό χρησιμοποιείται από τον
άνθρωπο για διάφορες
δραστηριότητες και σε
διάφορους τομείς. Το νερό είναι η
κύρια πηγή ζωής για κάθε ζωντανό
οργανισμό
στον πλανήτη Γη. Είναι ο
συνδετικός κρίκος που ενώνει
έμψυχα και άψυχα στον
πλανήτη και αναδεικνύεται σε
πρωταγωνιστή του έργου της ζωής.
09/07/13 41

42.  Χρήση νερού στη γεωργία (Αγροτική
χρήση)
Υπολογίζεται ότι το 70-80% της χρήσης νερού καταναλώνεται στον τομέα της γεωργίας, καθιστώντας
τον έναν από τους πιο σπάταλους υδατικά τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας.≪ ≫
09/07/13 42
Η ποσότητα νερού που θα καταναλωθεί καθορίζεται από πολλούς παράγοντες, όπως από την ποιότητα του
δικτύου ύδρευσης, το είδος της καλλιέργειας κλπ. Έτσι για παράδειγμα, το καλαμπόκι και το βαμβάκι
χρειάζονται πάρα πολύ νερό για να αποδώσουν καρπούς, ενώ τα σιτηρά δεν απαιτούν μεγάλες ποσότητες.
Η γεωργία είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής νερού.
Και το γεγονός αυτό είναι λογικό αν σκεφτούμε ότι η ζήτηση γεωργικών προϊόντων έχει αυξηθεί και δεν
υπάρχει δυνατότητα εξεύρεσης καινούργιων καλλιεργούμενων εδαφών. Οι καλλιέργειες u945 απαιτούν
νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης των φυτών και επειδή το διαθέσιμο νερό της βροχής και του
εδάφους δεν επαρκεί, οι απαιτούμενες ποσότητες συμπληρώνονται με τις αρδεύσεις.

43.  Χρήση νερού στη βιομηχανία
(Βιομηχανική χρήση)
Ο κλάδος της βιομηχανίας
αποτελεί επίσης έναν βασικό
καταναλωτή νερού, είναι ο
δεύτερος σε κατανάλωση χρήστης
νερού.
Το νερό, το οποίο απαιτείται για
την παρασκευή των αγαθών
ονομάζεται εικονικό νερό ή
κρυμμένο νερό και τελευταία έχει
αρχίσει να απασχολεί σοβαρά τους
επιστήμονες. Κάθε βιομηχανικό
προϊόν απαιτεί κατά τη διαδικασία
παραγωγής του την χρήση νερού.
09/07/13 43

44. Στη βιομηχανία, εκτός από
κατανάλωση νερού για την
παραγωγή προϊόντων,
παρατηρείται και κατανάλωση
νερού για ψύξη των μηχανικών
εγκαταστάσεων,
που πρέπει να συνυπολογίζεται,
όταν εκτιμάται η συνολική
κατανάλωση νερού
για την παραγωγή του εκάστοτε
προϊόντος.
09/07/13 44
Επίσης…
Κάντε κλικ στο εικονίδιογια να προσθέσετε μιαεικόνα
Ιστορικό σημείωμα:
Στην Ευρώπη, την Βόρεια και Κεντρική Αμερική η ζήτηση του νερού u947 για
βιομηχανική χρήση κυμαίνεται σε ποσοστό από 42% έως 55%, αλλά και στις
αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής τα ποσοστά
αυξάνουν ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες. Αν καταταχθεί και η χρήση του
νερού για παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας στη βιομηχανική χρήση τα
ποσοστά αυξάνουν.

45. Σύγκριση Βιομηχανικής – Αγροτικής χρήσης
(Βιομηχανική χρήση) (Αγροτική χρήση)
Το ευχάριστο στη χρήση του
νερού για τη βιομηχανία είναι
ότι το νερό δεν
καταναλώνεται.
Χρησιμοποιείται ως μέσο στη
διαδικασία παραγωγής π.χ.
βρασμό, καθαρισμό
προϊόντων και μηχανημάτων,
ψύξη φούρνων, απομάκρυνση
αποβλήτων.
Αντίθετα με τη γεωργία ένα
μικρό ποσοστό νερού
καταναλώνεται το υπόλοιπο
όμως ρυπαίνεται. Το
χρησιμοποιούμενο για ψύξη
νερό προκαλεί
αποβαλλόμενη θερμική
ρύπανση με μείωση του
διαλυμένου οξυγόνου στις
λεκάνες απορροής που θα
καταλήξει.
09/07/13 45

46.  Χρήση νερού στο σπίτι (Αστική
χρήση)
Στο σπίτι το νερό χρησιμοποιείται
συνεχώς και για πολλές και
διαφορετικές χρήσεις. Με αυτό οι
άνθρωποι φροντίζουν την υγιεινή τους,
πλένουν τα φρούτα και τα λαχανικά,
μαγειρεύουν, καθαρίζουν και άλλα
πολλά. Μπορεί να είναι εύκολο και να
φαίνεται απλό και δεδομένο το νερό με
το άνοιγμα της βρύσης στην κουζίνα
μας, στο μπάνιο, στο σχολείο, στη
δουλειά μας, σε δημόσιο χώρο. Το νερό
όμως αυτό για αστική και οικιακή
χρήση σε σχέση με τις προηγούμενες
χρήσεις (για τη γεωργία και τη
βιομηχανία), έχει υποστεί πολύ
μεγαλύτερη επεξεργασία και έχει
περάσει από πολλούς ελέγχους.
07/09/13 46
Κάντε κλικ στο εικονίδιογια να προσθέσετε μιαεικόνα

47.  • Αν και ένας άνθρωπος χρειάζεται καθημερινά 50 λίτρα νερού
προκειμένου να ικανοποιήσει τις προσωπικές και οικιακές του
ανάγκες, στις αναπτυγμένες χώρες, χρησιμοποιούμε έως και
500 λίτρα.
 • Όταν μια βρύση στάζει σταγόνα-σταγόνα μέσα σε ένα χρόνο
μπορεί να αδειάσει νερό που θα επαρκούσε για να γεμίσουμε
τουλάχιστον 35 φορές μια μπανιέρα.
 • Ένα καζανάκι που τρέχει μπορεί να αδειάζει μέσα σε μια μέρα
νερό που θα πίναμε σε 50 μέρες
 • Όταν πλένουμε τα δόντια μας ή τα χέρια μας αφήνοντας
συνεχώς τη βρύση ανοικτή, χωρίς να τη χρειαζόμαστε,
σπαταλάμε μέσα σε ένα λεπτό νερό που θα γέμιζε 10 μεγάλα
μπουκάλια.
 • Το 45-75% του νερού που χρησιμοποιούμε στα σπίτια μας
χρησιμοποιείται στο μπάνιο, στην τουαλέτα, στην καθαριότητα
κα.
 • Σήμερα χρειάζονται 7.410.143 εκατομμύριο λίτρα νερού για να
ταϊστεί ένας Αμερικανός για ένα έτος.
 • Οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν πάνω από 2 τρισεκατομμύρια λίτρα
νερού κάθε ημέρα.
09/07/13 47
Μερικές στατιστικές – γεγονότα
σχετικά με την κατανάλωση του νερό:

48. 3.2 Παγκόσμια κατανομή
του νερού
Το νερό στη Γη κατανέμεται σε τρεις μεγάλες
περιοχές: στους ωκεανούς, την ξηρά και την
ατμόσφαιρα.
Η μεγαλύτερη ποσότητα βρίσκεται στους
ωκεανούς και αποτελεί περίπου το 97% του νερού
του πλανήτη.
Το νερό της ξηράς αποτελεί μόνο το 3% και
κατανέμεται, με σειρά προτεραιότητας, στους
πάγους των πολικών περιοχών, στο έδαφος, όπου
το μεγαλύτερο μέρος αποτελούν τα υπόγεια νερά,
στις λίμνες και τα ποτάμια, και σε πολύ μικρές
ποσότητες στο σώμα των ζωντανών οργανισμών.
Τέλος, η ατμόσφαιρα περιέχει ένα ελάχιστο
ποσοστό του συνόλου του νερού. Το μεγαλύτερο
απόθεμα γλυκού νερού στον πλανήτη βρίσκεται
στους πάγους των πολικών περιοχών. Από το
ποσοστό των 3% του γλυκού νερού, τα 2/3 περίπου
βρίσκονται συγκεντρωμένα στους πάγους των
πόλων.
09/07/13 48

49. 3.3 Το πρόβλημα της
λειψυδρίας
Εξαιτίας της ραγδαίας
αύξησης του πληθυσμού
της γης, της μαζικής
κατανάλωσης, της
κατάχρησης των φυσικών
πόρων και της μόλυνσης
του νερού η διαθεσιμότητα
του πόσιμου νερού δεν
επαρκεί για να καλύψει τις
ανάγκες της σύγχρονης
εποχής και διαρκώς
μειώνεται.
09/07/13 49

50. Για αυτό το λόγο…
Το νερό αποτελεί στρατηγικής
σημασίας αγαθό σε όλη την υφήλιο
και αιτία για πολλές πολιτικές
διενέξεις. Πολλοί έχουν προβλέψει
ότι το καθαρό νερό θα γίνει το
πετρέλαιο του μέλλοντος
καθιστώντας τον Καναδά με τα
πλεονάζοντα αποθέματα νερού την
πιο πλούσια χώρα του πλανήτη.
Σύμφωνα με την έρευνα της
UNESCO που πραγματοποιήθηκε
το 2003 για τα παγκόσμια
αποθέματα νερού, υπολογίζεται ότι
στα επόμενα 20 χρόνια η ποσότητα
του νερού που αναλογεί στον
καθένα προβλέπεται να μειωθεί
κατά 30%.
09/07/13 50

51. Σήμερα…
Σήμερα ένα ποσοστό περίπου 40% από τους
ανθρώπους που ζουν στη γη δεν έχει επαρκές νερό
ακόμα και για υποτυπώδη υγιεινή.
Περισσότεροι από 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι
πέθαναν το 2000 από ασθένειες που σχετίζονται με
την κατανάλωση μολυσμένου νερού, ή με ξηρασία.
09/07/13 51
Το 2004, σε μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τη φιλανθρωπική οργάνωση
Water Aid αναφέρεται ότι στη Βρετανία ένα παιδί πεθαίνει κάθε 15 δευτερόλεπτα από
ασθένειες που σχετίζονται με το νερό.
Το πόσιμο νερό – τώρα πολυτιμότερο από κάθε άλλη φορά στην ιστορία λόγω της
εντατικής χρησιμοποίησης του στη γεωργία, στη σύγχρονη βιομηχανία και στην
παραγωγή ενέργειας – χρειάζεται καλύτερη διαχείριση και λογική χρήση εάν δεν
επιθυμούμε να ζήσουμε τραγικές καταστάσεις στο μέλλον

52. 3.4 «Το νερό είναι φυσικός πόρος σε ανεπάρκεια».
Τι σημαίνει αυτό και γιατί συμβαίνει;
Τα αποθέματα του γλυκού νερού
που υπάρχουν στον πλανήτη μας
και που μπορούν να
χρησιμοποιηθούν από τους
ανθρώπους είναι λιγοστά, μόλις
το 0,01% των νερών, αλμυρών
και γλυκών, του πλανήτη. Αυτά
τα λιγοστά αποθέματα γλυκού
νερού που υπάρχουν, εμείς οι
άνθρωποι, αντί να τα
χρησιμοποιούμε με μέτρο για να
μην εξαντληθούν, τις
περισσότερες φορές τα
σπαταλάμε χωρίς κανένα μέτρο,
κυρίως για το πότισμα των
καλλιεργήσιμων εκτάσεων
(άρδευση) με αποτέλεσμα να
μειώνεται ακόμη περισσότερο η
ποσότητά τους.
07/09/13 52

53. Μπορεί το πρόβλημα του νερού να
οδηγήσει σε πόλεμο;
Είναι πολύ πιθανό το νερό να οδηγήσει στο άμεσο μέλλον σε συγκρούσεις, ακόμη και σε
πολέμους, μεταξύ γειτονικών χωρών, διότι το 40% των κατοίκων της γης ζει σήμερα σε
περισσότερες από 200 διακρατικές υδρολογικές λεκάνες, μοιράζεται δηλαδή τα νερά των ίδιων
ποταμών και λιμνών.
09/07/13 53
Η αλλαγή του κλίματος σχετίζεται με το πρόβλημα
του νερού;
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την κλιματική
αλλαγή προβλέπει ότι εάν οι θερμοκρασίες
αυξηθούν κατά 2 έως 3C, θα πληγούν από
λειψυδρία από 1,1 έως 3,2 δισεκατομμύρια
άνθρωποι.
Παράλληλα η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε
αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων και
ειδικά των πλημμυρών. Τα τελευταία χρόνια,
είδαμε πολλές καταστροφικές πλημμύρες στην
Ιταλία, την Γαλλία και την Αγγλία

54. Καταναλώνουμε περισσότερο νερό από
όσο χρειαζόμαστε;
Ένα ποσοστό γύρω στο 30% του διαθέσιμου νερού κατασπαταλάται. Στην Ευρώπη από τις αρχές του
αιώνα η κατανάλωση νερού έχει επταπλασιαστεί.
09/07/13 54
Τι προβλέπεται για την κατανάλωση νερού στο μέλλον;
Σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω της
συνεχούς αύξησης του πληθυσμού της
γης έχουμε συνεχή μείωση των κατά
κεφαλήν διαθέσιμων υδάτινων πόρων,
με αντίστοιχη συνεχή αύξηση των κατά
κεφαλήν απαιτήσεων.
Το 2025 ο πληθυσμός της γης
αναμένεται να είναι γύρω στα 10
δισεκατομμύρια και ένας στους τρεις
κατοίκους του πλανήτη, δηλαδή 3,5
δισεκατομμύρια άνθρωποι σε 52 χώρες
της γης, αναμένεται ότι είτε θα ζουν σε
καθεστώς λειψυδρίας, είτε θα
κινδυνεύουν άμεσα από αυτήν.

55. Τι μπορώ να κάνω;
Να μην σπαταλάς το νερό
Να συμμετέχεις στον έλεγχο εφαρμογής της
νομοθεσίας για το νερό
Να συμμετέχεις στην ευαισθητοποίηση και
την ενεργοποίηση των συμπολιτών σου.
09/07/13 55

56. Το νερό από φυσικό
αγαθό σε αφθονία, έχει
φθάσει σήμερα να
αποτελεί εμπορικό
προϊόν σε ανεπάρκεια
και είναι ένα από τα
μεγαλύτερα
προβλήματα του 21ου
αιώνα!!!
09/07/13 56
Συμπεραίνουμε ότι:
Τέλοςςς

57. Βιβλιογραφία:
  Διαδίκτυο:
 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B5%CF%81%CF%8C
 http://8gym-perist.att.sch.gr/Programes/water/water.htm
 http://www.watersave.gr/site/images/stories/PDFs/05ekp.pdf
 http://13dim-rodou.dod.sch.gr/YdroCycle/cycle_index.htm
 http://5dim-pyrgou.ilei.sch.gr/water/
 http://5dim-pyrgou.ilei.sch.gr/climate/html/cloud.htm
 http://www.lifewateragenda.org/html/cycle-gr.html
 http://climate.wwf.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=23&Itemid=92
 http://www.greenpage.gr/blue_rypansh.htm
 http://europa.eu/legislation_summaries/environment/air_pollution/index_el.htm
 http://kepka.org/index.php?option=com_content&task=view&id=198&Itemid=213
 http://www.ecocrete.gr/index.php?option=content&task=view&id=1858
 http://www.rhodes.aegean.gr/sxedia/class/NERO.HTM
 http://ndbhmi.chi.civil.ntua.gr/el/applications/greece.html#
 http://www.ekby.gr/ekby/el/EKBY_home_el.html
 http://www.iah-hellas.geol.uoa.gr
09/07/13 57
Telosss