5. Localización:
› Ó pé do camiño do lugar de
Pontellas, a 1km da Igrexa de Santa
Xusta.
Caracteríscas:
› Enriba dos tres chanzos que presenta
o cruceiro atopamos un pedestal
cúbico. Remata en forma de chapitel.
Nas caras de dito pedesestal
podemos observar as seguintes
inscripcións:
›
›
ESTE CRVCERO LOY
ZO PORSV DEVO
CION JUAN DE
SAYANES YJO
DE PASCVAL DE
SAYANES SVWVÇ
ER WARIA CARAWES
ANO DE 1777
6. Fuste octogonal. Na cara oeste presenta unha figuriña
de S. Antonio co Neno.
-Chapitel: no seu comezo redondo, con volutas en ángulos
e querubíns alados.
-Cruz octogonal con remate en flor.
ANVERSO: Cristo de tamaño pequeño, moi sinxelo;
coas mans en garra.
REVERSO: Virxe das Angustias, moi sinxela. Sete
espadas no corazón ciceladas na pedra. Podemos observar
un rosario na cintura, as mans entrelazadas e, como a
peana e un querubín alado.
8. ●
Localización:
No lugar do Lameiro, diante da casa reitoral de Sta. Xusta, preto do
comezo dunha estrada que leva ata a Igrexa parroquial.
Características:
– Pedestal: cúbico, sinxelo.
– Fuste octogonal liso.
– Chapitel posíblemente continuándose nunha soa peza co fuste.
Moi sinxelo ou “arcaico”. Presenta catro anxelotes alados
cicelados moi toscamente.
– Cruz: de pedra de grano máis fino que o resto. De forma
octogonal con remate en catro lóbulos.
9. ANVERSO: Cristo moi adosado á cruz; só fan un oco os
xeonllos. Cabeza con barbas e melena. Mans en
actitude de bendecir (2 dedos cerrados e 3 abertos).O
pé esquerdo está cravadon no dereito.
REVERSO: Sobre a peana en forma de cuncha atópase
a Virxe da Piedade. Un manto en óvalo que rodea a
figura da Virxe con Xesús nos seus brazos.
11. Localización:
› A uns 150 m da igrexa parroquial, onde actualmente se fai a festa
de Sta. Xusta.
Características:
› Cinco chanzos e unha mesa o pé.
› Pedestal: cúbico coa parte superior circular.
› Fuste: cilíndrico en diminución acanalado. Cara a metade figura
representando a S.Francisco que mira a cruz.
› Chapitel: na súa base redonda follas de acanto volutas angulares.
Na cara oeste caveira e tibias cruzadas. Nas outras tres querubíns de
distinto deseño.
12. › Cruz: Octogonal con remate en catro lóbulos.
ANVERSO: Cristo que está unido a cruz por so
pes e mans. Presenta barba bigote e longo
cabelo. Pescozo moi ancho, costelas baixas e
pectorais moi marcados. Gran atadura de
roupaxe. Brazos curtos e pregados. En conxunto
da a sensación de moi baixa estatura.
REVERSO: Virxe. Un anxelote ao lado faille
de peana. Roupaxe pouco traballada, mans
entrelazadas. Rosario ou escapulario ao redor
da cintura.
14. Localización:
› Sobre un alto, o pé dun camiño, en fronte da casa do seu
propietario. Lugar de Rial, parroquia de Sta Xusta.
Características
›Gradas sinxelas
›Pedestal cúbico, coa parte superior en chapitel invertido.
›Fuste: octogonal con rugosidades.
›Chapitel: anxelotes dentro dun óvalo. Volutas en ángulos
-Cruz: cilíndrica con rugosidades
-Anverso: Cristo bastante ladeado cara a dereita. So
apoia as mans e os pes e nú de roupaxe
- Reverso: Virxe das Dores. Anxelotes rodeados con
motivos vexetais. Mans en forma de aspa sobre o peito
16. Localización:
› Ó pé do camiño, diante da entrada da casa a que pertenece.
Lugar de Moimentos da parroquia de Sta. Xusta.
Características:
› Pequena escalinata
› Pedestal: cúbico, coa seguinte inscricrición:
› Fuste: prismático octogonal
› Chapitel: volutas angulares, aos lados calas de anxelote
› Cruz: cilíndrica con rugosidades.
DEBOZION
DE R I DE
SU MUGER
BE AÑO
DE 1793
A MON
BUGALLO
NITA
GONZALES
17. Parroquia de San Martiño de
Gargantans
Paraños
Gandara
Gargantás
19. Localización: No cruce de camiños a 50 metros da iglesia
parroquial.
Caracteristicas:
Gradas con tres escalóns.
Pedestal Cúbico, rematado en círculo.
Fuste conmeza como prisma cadrado, logo octogonal.
E chapitel con querubins e volutas en ángulos.
Cruz octogonal con remate en catro lóbulos.
ANVERSO: Cristo, cabeza ben cincelada gran
ropaxe.
REVERSO: Sobre peana formada por tres
querubins. Coronación da virxen por
dous anxeles ben labrados.
21. Cruceiro de Gándara
Localización: Atópase no comezo da estrada que leva a S.Lourenzo.
Características: 5 gradas, pedestal cúbico coa parte superior circular. Fuste
cilíndrico, coa figura de S.Antonio á que lle falta a cabeza e parte do neno.
Cruz: Cilíndrica con rugosidades.
ANVERSO: Cristo adosado á cruz, ben pulido. Fáltanlle as pernas e o
brazo esquerdo.
REVERSO: Virxe da piedade sobre un anxelote. O cristo é moi
desproporcionado, grandes mans e pernas pequenas.
23. GARGANTÁNS II
● Localización: Atópase no cruce de camiños a 50m da
Igrexa parroquial.
● Características: gradas con tres escalóns.
– Pedestal cúbico, rematado en círculo.
– Fuste; comeza como prisma cadrado, logo octogonal.
– Chapitel con volutas en ángulos.
– Cruz octogonal con remate en catro lóbulos.
● ANVERSO: cristo, cabeza ben cincelada.
● REVERSO: sobre a peana formada por tres querubins
alados.Coronación da Virxe por dos anxoss ben logrados.
24. BIBLIOGRAFÍA
● As referencias dos cruceiros foron sacadas do libro
“Relación de cruceiros e cruces ”, José Casal Porto.
● Anécdotas narradas pola avoa de Orestes ( Laura Novo)
● Datos relacionados cas anécdotas extraidas de “ Historia
de Moraña”, Abilio Folgar Crestar.
● Fotos sacadas por Nuria García.
