ເຄມີ ມ6

3Chemi TG.pdf 13Chemi TG.pdf 1 7/30/2015 3:23:02 PM7/30/2015 3:23:02 PM
ສ.ວ.ສ
ສະຫງວນລິຂະສິດ

ĥňŒĵņĥň
ŌĥĵńĺŁĪ
ĨŀœĮĵ ŀĪĭĿĩŉĵĺŅģĺŁ İńĭń 6
ĽŋįĽŋĦŎĪĩ: Ľĺ. ĭļĦĺń įŇĮİĿŌĺńĪ, ĵĿĻŁĹŃĭĿĩŁŐĸōĻŒĦĨŁĪ
ŌĳŀĪĺĿţļĮ ĺńįŇĮŌĽņļĦ, ĺ.Ĺ.ĺ
ĥ ŗŁŌıńĩ ŌĳŀĦŐĤ, ĺňĮĺŅģĺŁĮŃŌĭĪĮĿĥļĮĻŊĹĦ
ŐĨĩĿģļĮ İŀĮĩŁĭļĦ, ĺ.Ĺ.ĺ
ĭŁ ĺļĮŌĳŀĪ, ĺ.Ĺ.ĺ
ĹŃōļŀĪ ōģŒĮĳĿħ ŀĮ, ĺ.Ĺ.ĺ
ģĹĪōģœŎĪĩ: ĭļĦōģœĹ ļŁĺŁ, ĺ.Ĺ.ĺ
ŌĳŀĪĺĿţļĮ ĺńįŇĮŌĽņļĦ, ĺ.Ĺ.ĺ
ĳŃĵŌĤŉœŁŢœŁŎĪĩ: ĹŃōļŀĪ ōģŒĮĳĿħ ŀĮ, ĺ.Ĺ.ĺ
ŎĪĩģŁĮĽŒĹĵĵņħŁģ: įŉĹĺĿĻĹŀĮ ļŃĮĭĿĺļĮ, ĵ.İ ŎĳĮĺĿĻĹŀĮ,
ōĤĹĦĺĿĻĹŀĮĮĿŌĤĪ
ĻŉĦĸŀĪĪŁ īœŁĹħ ŀĮŐĨ, ĵ.ĺ İŁģōħœĦ, ōĤĹĦĹŋĦħ ŀĮ
ļŁĸŇĮĥļĮ ĺńĸŃĹŀĦĻŁĮ, ĵ.ĺ ōĤĹĦļŇĪŉĵŐĨ
ĥ ŗŁļœļĵ ħŇĮĮĿĹŉĦ, ĵ.ĺ ĹŋĦĥ ŗŁ, ōĤĹĦįŗĸŃĥ ŗŁŐĨ
ģĿĨĹĦĺŅģĺŁĭŃģŁĮ ōĸĿ ģŃĸŁ
ĺĿĬŁįŀĮĥŉœĮĥĹœŁĹŃĭĿĩŁĺŁĪģŁĮĺŅģĺŁ
2015
ສ.ວ.ສ

ĥ ŗŁĮ ŗŁ
İŅœĵĥňŒĵņĥňŌĥĵńĺŁĪ ĵ6 ŌĻŊŀœĵĮńœ ŐĪœĽŀįģŁĮĽŋįĽŋĦĤŅœĮŎĪĩĺļĪĥŒļĦģ ŀįĻŊŀģĺňĪĵ ŀĪĭĿ
ĩŉĵĺŅģĺŁīļĮİŁĩ ŌĳņŒ ļīļįĺĿŢļĦĥĹŁĵĽŋģĽœļĦīœļĦģŁĮģ ŀįĺĿĳŁįģŁĮİŒŋĮōİĦĤļĦ
ŌĺĪĬĿģŃĪ-ĺŀĦĥŉĵŏĮİŀĪħŇįŀĮ ōĸĿ ŏĻœōĭĪŌţŁĿģ ŀįĩŇĪĭĿĺŁĪĤļĦģŁĮĳŀĪĭĿĮŁ, ĻĩŀįŌĤŉœŁ
ŏģœģ ŀįĺŁģ ŉĮŌĭņŒ ļĸĿģœŁĹ, ĳœļĵĭŀĦįŀĮĸŇŐĪœīŁĵ 5 ĻŊŀģĵňĮ ōĸĿ 3 ĸŀģĺĿĮĿĤļĦģŁĮĺŅģĺŁ
ĭńŒ ģĿĨĹĦĺŅģĺŁĭŃģŁĮ ōĸĿ ģŃĸŁĹŁĦļļģ.
ĥňŒĵņĥňŌĻŊŀœĵĮńœ ĵńĥ ŗŁōĮĿĮ ŗŁĸĹĵ ŎĪĩĵńħŇĪİĿĺŉĦģŁĮĽŋĮĽňœ, ŌĮņœļŏĮ, ģŁĮħ ŀĪģŃĪħĿģ ŗŁ
ģŁĮĽŋĮģŁĮĺļĮ, ōĮĿĮ ŗŁģŁĮŏĨœĺņŒİĿģļįģŁĮĺļĮ, ōĮĿĮ ŗŁģŒŋĹģ ŀįģŁĮĭŉĪĸļĦ ōĸĿ ōģœ
įŉĪŌĲŃģĻŀĪĭœŁĩįŉĪ.
ĹŃĭńģŁĮĺļĮōīŒĸĿŌĮņœļŏĮĭńŒ ĺĿŌŢńŐĹœŏĮĥňŒĵņĥňĮńœ įŗŒōĵŒĮĹŃĭńĭńŒ ĺŉĵįňĮōįįŌİŀĮĳŋĦĹŃĭńŢŅŒ Ħ
ŏĮĻŊŁĩĹŃĭńĺŃĪĺļĮĭńŒ ŌĻŀĮĹŒŁħĿŐĪœıŉĮŌĭŉŒ ŁĮ ŀœĮ ĪŀŒĦĮ ŀœĮ, ŌĳņŒ ļŌĽŀĪŏĻœĤĿįĹĮģŁĮĽŋĮģŁĮĺļĮŐĪœ
ĽŀįıŉĮĶŒŁĦĵńİĿĺŃĪĭŃĳŁį. ĺĿĮ ŀœĮ, ģŒļĮĪ ŗŁŌĮńĮģŁĮĺļĮ ĥňīœļĦŐĪœĺŅģĺŁĥŉœĮĥĹœŁ ħŇĪİĿĺŉĦ,
ŌĮņœļŏĮĤļĦįŉĪĮ ŀœĮ ŏĻœŌĤŉœŁŏħĶŒŁĦŌĸŃģŌĨŃŒĦŌĺĩģŒļĮ ĹŒŁħĿŏĻœĮ ŀģĽŋĮŐĪœĻĩŀĦōĪŒ ōĸĿ ŏĮ
ĸĿĪŀįŏĪ. ĮļģĮ ŀœĮ ŌĹĸŁĺļĮīŉĹħŃĦ ģŗīœļĦļńĦŏĺŒŌĦņŒļĮŐĤĸĿĪŀįĥĹŁĵĽŀįĽňœĤļĦĮ ŀģĽŋĮ,
ħ ŗŁĮĹĮĮ ŀģĽŋĮīŗŒĻœļĦ, ŌĦņŒļĮŐĤļŇİĿģļĮĭńŒ ĵń ĻŊņ ĻŁŐĪœ. ĥňĺļĮĺŁĵŁĪİŀįİŒŋĮĹŃĭńĺŃĪĺļĮŏĻœ
ŌţŁĿĺŉĵ, ģĿģŋĵļŇİĿģļĮĭńŒ ĵńīŁĵŌĦņŒļĮŐĤīŉĹħŃĦ, ĥĹĮĨļģĻŁģŃĪħĿģ ŗŁĭńŒ ŢœŁĺŉĮŏħĵŁŌĳńŒ ĵ
ŌīńĵŌĳņŒ ļŏĻœĮ ŀģĽŋĮĵńĥĹŁĵģĿīņĸņĸŉœĮĩŃŒĦĤŅœĮ. ŌĬŃĦĶŒŁĦŏĪģŗīŁĵ ĹŃĭńĺŃĪĺļĮĭńŒ ŏĨœĮ ŀœĮīœļĦŌİŀĮĹŃĭń
ĭŒńŌļŉŁĮ ŀģĽŋĮŌİŀĮŏħģŁĦĤļĦģŁĮĽŋĮ, ŏĻœĮ ŀģĽŋĮŐĪœĥŉœĮĥŃĪ, ĺņįĺĹĮĻŁĥĹŁĵĽňœĪœĹĩīŉĹ
Į ŀģĽŋĮŌļĦŏĻœĻŊŁĩŌĭŉŒ ŁĭńŒ ħĿĻŊŁĩŐĪœ.
ŌĮņœļŏĮĭńŒ ĵńŏĮİŅœĵĻŉĹĮńœŌİŀĮĤŗœĵňĮĳņœĮĬŁĮ ŌĳņŒ ļŏĻœĮ ŀģĽŋĮ ōĸĿ ĥňĮ ŗŁŏĨœŌĤŉœŁŏĮģŁĮĽŋĮ-
ģŁĮĺļĮ. ĥň ōĸĿ Į ŀģĽŋĮ ĺŁĵŁĪĨļģĻŁĤŗœĵňĮŌĳńŒ ĵŌīńĵħŁģĻŊŁĩōĻŊŒĦŌļģģĿĺŁĮ ŌĳņŒ ļħ ŀĪ
ģŁĮĽŋĮģŁĮĺļĮŏĻœōĭĪŌţŁĿģ ŀįģŁĮĻŀĮİŒŋĮĤļĦŎĸģŏĮİŀĪħŇįŀĮ.
ŏĮģŁĮĽŋįĽŋĦİŅœĵŌĻŊŀœĵĮńœ įŗŒļŁĪİŁĺĿħŁģŐĪœĤŗœĤŁĪīŉģįŉģĳŒļĦ; ĥĿĮĿıňœĽŋį
ĽŋĦĻĹŀĦĶŒŁĦĩŃŒĦĹŒŁĵ ŀĮĥŉĦŌİŀĮİĿŎĻĩĪŏĻœōģŒĥň ōĸĿ ıňœĨŉĵŏĨœįŗŒĻŊŁĩģŗŢœļĩ. ĺĿĮ ŀœĮ, ŌĵņŒļĭŒŁĮ
ıňœļŒŁĮĻŁģĳŉįŌĻŀĮĺŃŒĦĭńŒ ĥĹĮĪŀĪōİĦ ĻŊņ ĵńĤŗœĺĿŌŢńŏĮōĦŒĺœŁĦĺŀĮ Ĥŗħ ŉŒĦģĿĸŇĮŁĺŉŒĦĥ ŗŁĥŃĪŌĻŀĮŐİ
ĩŀĦĥĿĮĿĽŋįĽŋĦĭńŒ ĺĿĬŁįŀĮĥŉœĮĥĹœŁĹŃĭĿĩŁĺŁĪģŁĮĺŅģĺŁ ŌĳņŒ ļħĿŐĪœĮ ŗŁŐİŌİŀĮĤŗœĵňĮŏĮģŁĮ
İŀįİŇĦĥŀœĦīŗŒŐİŏĻœĪńĤŅœĮ; ĭŇģĥ ŗŁĥŃĪŌĻŀĮħĿĬņŌİŀĮĺŃŒĦĺ ŗŁĥŀĮĩŃŒĦ ōĸĿ ĤŗĤļįŏħĶŒŁĦħŃĦŏħīŗŒĥĹŁĵ
ĻĹŀĦĪńĤļĦįŀĮĪŁĭŒŁĮ.
ĺĿĬŁįŀĮĥŉœĮĥĹœŁĹŃĭĿĩŁĺŁĪģŁĮĺŅģĺŁ
2015
ສ.ວ.ສ

ĺŁĸĿįŁĮ
ŢœŁ
ĳŁģōĮĿĮ ŗŁĸĹĵ ................................................................................. 1
ĳŁģĭń I īŁīĿĸŁĦĭŁĪĵňĮŌĥĵń ........................................................ 8
įŉĪĭń 1 ການຈັດທາດເປັນຮອບວຽນ ແລະ ຈຸຂອງນັກເຄມີແຕ່ລະຍຸກ............. 8
įŉĪĭń 2 ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດຕາມຕາຕະລາງທາດ............................. 12
įŉĪĭń 3 ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໃນຈຸ ................................................ 16
įŉĪĭń 4 ທາດປະສົມກຼໍຣົວ ແລະ ທາດປະສົມອົກຊິດ ............................. 20
įŉĪĭń 5 ທາດໂລຫະສົ່ງຕໍ່ ............................................................... 23
įŉĪĭń 6 ĭŁĪģ ŗŁĵ ŀĮīĿĸŀĦĺń .......................................................... 28
ĳŁģĭń II ĳŀĮĭĿŌĥĵń ..................................................................... 36
įŉĪĭń 7 ĳŀĮĭĿŎģĹŁĸŀĦ ............................................................... 36
įŉĪĭń 8 ໂຄງສ້າງຂອງໂມເລກຸລໂກວາລັງ .......................................... 43
įŉĪĭń 9 ແຮງດຶງດູດ ລະຫວ່າງໂມເລກຸລ-ພັນທະຮີໂດຣແຊນ .................. 51
įŉĪĭń 10 ĳŀĮĭĿļńļŉĦ .................................................................... 56
įŉĪĭń 11 ສົມຜົນອີອົງ, ລັກສະນະ ແລະ ຄວາມສາໍຄັນຂອງທາດປະສົມອີອົງ. 70
įŉĪĭń 12 ĳŀĮĭĿŎĸĻĿ .................................................................. 73
ĳŁģĭń III ĭŁĪİĿĺŉĵģŁģįļĮ ........................................................ 75
įŉĪĭń 13 ĥĹŁĵĽňœĭŉŒĹŐİĭŁĪİĿĺŉĵģŁģįļĮ .................................... 75
įŉĪĭń 14 ļŁĸŎģĸ (ŌĻŊŉœŁ) ............................................................. 84
įŉĪĭń 15 ŌĴŎĮĸ .......................................................................... 88
įŉĪĭń 16 ļŁĨŃĪģŁģŎįĨńĸŃģ .......................................................... 91
įŉĪĭń 17 ōļĺōī ......................................................................... 96
įŉĪĭń 18 ļŁĸŌĪĽńĪ ................................................................... 103
įŉĪĭń 19 ŌĨīļĮ ....................................................................... 109
įŉĪĭń 20 Ōļōī .......................................................................... 115
įŉĪĭń 21 ļŁĵńĮ ......................................................................... 120
įŉĪĭń 22 ļŁĵńĪ ......................................................................... 125
ສ.ວ.ສ

ĳŁģĭń IV ĭŁĪĨńĹĿŎĵŌĸģŇĸ ......................................................... 130
įŉĪĭń 23 ĸńİńĪ ........................................................................... 130
įŉĪĭń 24 ŎİķīńĮ ....................................................................... 141
įŉĪĭń 25 ļŀĦĨńĵ .......................................................................... 145
įŉĪĭń 26 ģŁģįļĮĽńĪķŀĪ ............................................................ 152
įŉĪĭń 27 ļŁĨŃĪĮŃĹĥĸńļŃģ DNA ōĸĿ RDN ................................. 157
ĳŁģ V ŌĨņœļŐĴ, ĨŁģĪŅģĪ ŗŁįŀĮ ōĸĿ ıĿĸŃĪīĿĳŀĮ ...................... 162
įŉĪĭń 28 Ŏİĸńōĵ ....................................................................... 162
įŉĪĭń 29 İńŎīķĸŋĵ .................................................................... 167
įŉĪĭń 30 İŊŁĺīŃģ ....................................................................... 173
įŉĪĭń 31 ŌĺŀœĮŏĩ ........................................................................ 177
įŉĪĭń 32 ĶŁĦ ............................................................................ 180
įŉĪĭń 33 ĵ ŉĮĸĿĳŃĪĭńŒ ŌģńĪħŁģģŁĮıĿĸŃĪ ōĸĿ ģŁĮŏĨœıĿĸŃĪİńŎīķĸŋĵ
Ōĥĵń ............................................................................. 183
ສ.ວ.ສ

1
ĳŁģōĮĿĮ ŗŁĸĹĵ
1. ĸŀģĺĿĮĿŌĮņœļŏĮĤļĦİŅœĵĥňŒĵņĥň
İŅœĵĥňŒĵņĥň ŌİŀĮōĮĹĭŁĦŏĮģŁĮĪ ŗŁŌĮńĮģŁĮĺļĮōīŒĸĿŌĸņŒļĦōīŒĸĿįŉĪīŁĵİŅœĵōįį
ĽŋĮŏĻœįŀĮĸŇħŇĪİĿĺŉĦ ōĸĿ ĸĿĪŀįĥŁĪţŁĩĤļĦĻŊŀģĺňĪ. ŎĥĦĺœŁĦĤļĦĥňŒĵņĥňİĿģļįĵń
ĥ ŗŁĮ ŗŁ, ĺŁĸĿįŁĮ, įŉĪīŒŁĦőŌĨŃŒĦŏĮōīŒĸĿįŉĪĤļĦĥňŒĵņĥňĵńĻŉĹĤŗœĭńŒ ĺ ŗŁĥŀĮĪŀŒĦĮńœ:
1. ħŇĪİĿĺŉĦ
2. ŌĮņœļŏĮīŉœĮīŗ
3. ĺņŒģŁĮĽŋĮ-ģŁĮĺļĮ
4. ģŃĪħĿģ ŗŁģŁĮĽŋĮ-ģŁĮĺļĮ
5. ģŁĮĹŀĪ ōĸĿ İĿŌĵńĮıŉĮ
ĮļģĮ ŀœĮ, ŏĮİŅœĵĥňŒĵņĥňĩŀĦĵńģŁĮģ ŗŁĮ ŉĪŌĹĸŁĺ ŗŁĸŀįōīŒĸĿįŉĪ, īļįĥ ŗŁĬŁĵ ōĸĿ
ōģœįŉĪŌĲŃģĻŀĪĭœŁĩįŉĪ ōĸĿ ŌļģĿĺŁĮļœŁĦļńĦ.
x ŏĮŌĹĸŁĺļĮ ĥĹĮĮ ŗŁŏĨœİŅœĵōįįĽŋĮ ōĸĿ ĥňŒĵņĥňĪŀŒĦĮńœ:
- ĥňĥĹĮōīŒĦįŉĪĺļĮŎĪĩĬņŌļŉŁİŅœĵōįįĽŋĮ ōĸĿ ĥňŒĵņĥňŌİŀĮŌļģĿĺŁĮļœŁĦļńĦ.
- ŏĻœĮ ŀģĽŋĮĮ ŗŁŏĨœİŅœĵōįįĽŋĮŌĳņŒ ļĥŉœĮĥĹœŁ, ŌĽŀĪģŃĪħĿģ ŗŁ ōĸĿ ōģœįŉĪŌĲŃģĻŀĪ.
2. ōĮĿĮ ŗŁĹŃĭńĺŃĪĺļĮ ōĸĿ ģŃĪħĿģ ŗŁģŁĮĽŋĮ-ģŁĮĺļĮ
ģŁĮĮ ŗŁŏĨœĹŃĭńĺŃĪĺļĮ:
ĹŃĨŁŌĥĵńĺŁĪ ŌĮŀœĮģŁĮĺļĮŌĳņŒ ļŏĻœĮ ŀģĽŋĮĥŉœĮĥŃĪ, İĿīŃįŀĪĨļģĻŁĥĹŁĵĽňœĪœĹĩ
īŉĹĮ ŀģĽŋĮŌļĦ ŏĻœĻŊŁĩŌĭŉŒ ŁĭńŒ ħĿĻŊŁĩŐĪœŎĪĩĮ ŗŁŏĨœĹŃĭńĺļĮĭńŒ ōīģīŒŁĦģ ŀĮŐİīŁĵŌĮņœļ
ŏĮįŉĪĽŋĮ, ĺĿĳŁįĻœļĦĽŋĮ, ļŇİĿģļĮĭńŒ ĵń, ĥĹŁĵĺŁĵŁĪĤļĦĮŀģĽŋĮŌĨŃŒĦļŁĪħĿŏĨœ
ĻŊŁĩĩŇĪĭĿĹŃĭńĺŃĪĺļĮİĿĺŉĵİĿĺŁĮģ ŀĮŏĮģŁĮĺļĮįŉĪŢŅŒ ĦőŌĨŀŒĮ:įŀĮĸĿĩŁĩ, ĺŉĮĭĿ
ĮŁ, įŉĪĸŁĩĦŁĮ, ļĿĭŃįŁĩ, ļĿĳŃİŁĩ, ĸĿĪŉĵĺĿţļĦ, ĭŉĪĸļĦ, ĻŊŃœĮŌģĵ, ĭŀĪĺĿ
ĮĿĺŅģĺŁ, ĺ ŗŁĻŊĹĪ, İĿīŃįŀĪŎĥĦģŁĮĥŉœĮĥĹœŁ...ŏĮĮ ŀœĮŌĬŃĦĹŒŁĥňħĿĮ ŗŁŏĨœģŃĪħĿģ ŗŁĽňį
ōįįŏĪģŗīŁĵīœļĦŌİŀĮģŃĪħĿģ ŗŁĭńŒ ŌĮŀœĮŏĻœĮ ŀģĽŋĮŐĪœİĿīŃįŀĪīŉĹħŃĦŌĭŉŒ ŁĭńŒ ĺŁĵŁĪİĿīŃįŀĪ
ŐĪœ.
ສ.ວ.ສ

2
x ģŁĮĪ ŗŁŌĮńĮģŁĮħ ŀĪģŃĪħĿģ ŗŁģŁĮĽŋĮ-ģŁĮĺļĮ:
İŅœĵĥňŒĵņĥňŐĪœĵńģŁĮģ ŗŁĮ ŉĪģŃĪħĿģ ŗŁģŁĮĽŋĮ-ģŁĮĺļĮ ōĸĿ ŏĮōīŒĸĿģŃĪħĿģ ŗŁŐĪœ
ōĮĿĮ ŗŁĹŃĭńĪ ŗŁŌĮńĮģŃĪħĿģ ŗŁģŁĮĺļĮōīŒĸĿĻŉĹĤŗœħĿŌĸńŒĵīŉœĮįŉĪĽŋĮōĮĹŏĪ, ĥ ŗŁĬŁĵ, ĵń
ĤŗœĺĿĻŊŇįōĮĹŏĪ ĸĹĵĭŀĦĤŗœōĮĿĮ ŗŁŌĳńŒ ĵŌīńĵģŒŋĹģ ŀįģŁĮĺļĮ ŌĨŃŒĦĺŃŒĦŌĻŊŉŒ ŁĮ ŀœĮ ŌİŀĮĳŋĦ
ōīŒĭŃĪĭŁĦĸĹĵ; ĬœŁŌĻŀĮĹŒŁģŃĪħĿģ ŗŁŏĪįŗŒĭŀĮŌţŁĿĺŉĵģ ŀįĭœļĦĬŃŒĮ ōĸĿ ĥĹŁĵĺŁĵŁĪ
ĤļĦĮ ŀģĽŋĮ ĥňģŗīœļĦŐĪœİŀį ĻŊņ ĺœŁĦģŃĪħĿģ ŗŁļņŒĮĭńŒ ŌţŁĿĺŉĵ, ōīŒĹŒŁŏĮģŁĮİĿīŃįŀĪģŃĪ
ħĿģ ŗŁĮ ŀœĮ ĥňīœļĦŌĤŉœŁŏħĹŒŁĶŁģŏĻœĮ ŀģĽŋĮŐĪœĻĩŀĦ, ħĿİĿīŃįŀĪōĮĹŏĪ. ĺ ŗŁĸŀįĥ ŗŁĬŁĵ
ĬœŁŌĻŀĮĹŒŁŌİŀĮĥ ŗŁĬŁĵ ĭńŒ Į ŀģĽŋĮįŗŒŐĪœĮ ŗŁŏĨœģŁĮĥŉœĮĥŃĪĸĿĪŀįĺňĦ ĥňģŗĺŁĵŁĪĺœŁĦĥ ŗŁĬŁĵ
ĤŅœĮĵŁīņŒĵ.
ĥĹŁĵİļĪŐĳŏĮĻœļĦĭŉĪĸļĦ
ĥňŌĮŀœĮŏĻœĮ ŀģĽŋĮīœļĦĸĿĵ ŀĪĸĿĹŀĦŏĮŌĹĸŁĭŉĪĸļĦ ōīŒĶŒŁŏĻœĮ ŀģĽŋĮĶœŁĮħ ŉĮįŗŒģœŁ
ħĿŌĽŀĪĭŉĪĸļĦ. ĥňĥĹĮōĮĿĮ ŗŁĹŃĭńŏĨœŌĥņŒļĦĵņŏĻœĬņģīœļĦ. ŏĻœĸĿĵ ŀĪĸĿĹŀĦģŁĮĭŉĪĸļĦĭńŒ
ģŒŋĹģ ŀįĭŁĪŐĹŐĴĸĹĵĭŀĦĹŃĭńģŁĮōģœŐĤįŀĮĻŁĺĿŌĳŁĿŢœŁĭńŒ ļŁĪħĿŌģńĪĤŅœĮ.
3. ōĮĿĮ ŗŁģŁĮĹŀĪ ōĸĿ İĿŌĵńĮıŉĮ
ģ. ģŁĮĹŀĪ
ĪœŁĮĥĹŁĵĽňœĥĹŁĵŌĤŉœŁŏħ: ģŁĮĹŀĪĪœŁĮĥĹŁĵĽňœ ĥĹŁĵŌĤŉœŁŏħŌĮņœļŏĮįŉĪĽŋĮļŁĪ
ħĿŏĨœģŁĮĹŀĪŎĪĩŏĻœīļįĥ ŗŁĬŁĵİŁģŌİŉŒ Ł ĻŊņ ĤŋĮ.
ĪœŁĮĥĹŁĵĺŁĵŁĪ: ģŁĮĹŀĪĪœŁĮĥĹŁĵĺŁĵŁĪ ļŁĪĵļįţŁĩĹŋģŏĪŢŅŒ ĦŏĻœİĿīŃ
įŀĪŌĨŀŒĮ: ŏĻœōģœįŉĪŌĲŃģĻŀĪ, ĺŅģĺŁĥŉœĮĥĹœŁįŀĮĻŁŏĪŢŅŒ Ħ ĻŊņ İĿĪŃĪĺŃŒĦŏĪŢŅŒ Ħ, İĿīŃ
įŀĪŎĥĦģŁĮĥŉœĮĥĹœŁŏĪŢŅŒĦ... ŎĪĩĵļįţŁĩŏĻœŌİŀĮįŇģĥŉĮ ĻŊņ ģŇŒĵ.
ĪœŁĮĳŅĪīŃģ ŗŁ: ģŁĮĹŀĪĳŅĪīŃģ ŗŁįŗŒĺŁĵŁĪĹŀĪŎĪĩģŁĮŏĻœŌĽŀĪĤŗœĭŉĪĺļį ĻŊņ ĹŀĪŏĮŐĸ
ĩĿŌĹĸŁĺŀœĮŐĪœ. ĪŀŒĦĮ ŀœĮ,ħŅŒĦīœļĦŏĨœģŁĮĺŀĦŌģĪĳŅĪīŃģ ŗŁĭńŒ Į ŀģĽŋĮĺĿōĪĦļļģ.
Ĥ. ģŁĮİĿŌĵńĮıŉĮ
ĪœŁĮĥĹŁĵĽňœĥĹŁĵŌĤŉœŁŏħ: İĿŌĵńĮħŁģıŉĮģŁĮĹŀĪĪœŁĮĥĹŁĵĽňœ ĥĹŁĵŌĤŉœŁŏħ, ĬœŁ
Į ŀģĽŋĮĺŁĵŁĪīļįĥ ŗŁĬŁĵĭŉĪĺļįŐĪœĬņĹŒŁįŀĮĸŇħŇĪİĿĺŉĦĪœŁĮĥĹŁĵĽňœĥĹŁĵŌĤŉœŁŏħ.
ສ.ວ.ສ

3
ĪœŁĮĥĹŁĵĺŁĵŁĪ: İĿŌĵńĮħŁģıŉĮģŁĮĹŀĪĪœŁĮĥĹŁĵĺŁĵŁĪĬœŁĮ ŀģĽŋĮĺŁĵŁĪİĿ
īŃįŀĪĤŗœĭŉĪĺļįĥĹŁĵĺŁĵŁĪŐĪœĬņĹŒŁĮ ŀģĽŋĮįŀĮĸŇħŇĪİĿĺŉĦĪœŁĮĥĹŁĵĺŁĵŁĪ.
ĪœŁĮĭŀĪĺĿĮĿĥĿīŃ: İĿŌĵńĮħŁģĳŅĪīŃģ ŗŁĭńŒ Į ŀģĽŋĮĺĿōĪĦļļģŏĮŌĹĸŁĽŋĮ ōĸĿ
ĻŊŀĦŌĹĸŁĽŋĮŌĨŀŒ Į: ĥĹŁĵĺŉĮŏħ, īŀœĦŏħ, ģŁĮŌļŉŁŏħŏĺŒ, Į ŗœŁŏħĨŒĹĩŌĻŊņļŌĨŃŒĦģ ŀĮ ōĸĿ
ģ ŀĮ, ģŁĮĺļįĬŁĵ, ģŁĮŌĽŀĪįŉĪģĹĪģŁ, ģŁĮŌļŉŁŏħŏĺŒŌĽŀĪ ĹŋģįœŁĮ, ģŁĮĥŉœĮĻŁ
įŀĮĻŁ, ĥŉœĮĻŁĤŗœĵňĮ, ģŁĮģĹĪĺļįĺŉĵĵŇĪĬŁĮ, ģŁĮōģœŐĤįŀĮĻŁ, ģŁĮİĿīŃįŀĪģŁĮ
ĭŉĪĸļĦ ōĸĿ ģŁĮĮ ŗŁŏĨœŏĮĨńĹŃĪİĿħ ŗŁĹŀĮ; ĻŊŀĦŌĹĸŁĽŋĮ ŏĮŐĸĩĿĺŀœĮ ōĸĿ ŐĸĩĿ
ĩŁĹ. ĬœŁĮ ŀģĽŋĮĵńĳŅĪīŃģ ŗŁĪńĤŅœĮ ĬņĹŒŁįŀĮĸŇħŇĪİĿĺŉĦĪœŁĮ ĳŅĪīŃģ ŗŁŏĮģŁĮİĿ ŌĵńĮıŉĮ.
ŌĳņŒ ļŏĻœģŁĮİĿŌĵńĮıŉĮĵńĥĹŁĵĬņģīœļĦ īœļĦŌĽŀĪģŁĮİĿŌĵńĮĻŊŁĩŌĭņŒ ļīŗŒŌĮņŒļĦģ ŀĮ ōĸœĹ
ĥŃĪŐĸŒĻŁĥŒŁĺĿŌĸŒĩ; ĬœŁĥŒŁĺĿŌĸŒĩĤļĦģŁĮİĿŌĵńĮ ĶňŒŏĮŌģĮĪńĬņĹŒŁ ģŁĮĽŋĮģŁĮĺļĮ
ŌĥĵńĺŁĪİĿĺŉįıŉĮĺ ŗŁŌĸŀĪ.
4. ōĮĿĮ ŗŁģŁĮĺœŁĦōıĮģŁĮĺļĮ
- ģŒļĮĪ ŗŁŌĮńĮģŁĮĺļĮōīŒĸĿİń ĥňıňœĺļĮīœļĦĺœŁĦōıĮģŁĮĺļĮİĿħ ŗŁİńŏĻœĸĿļŋĪ
ŌĳņŒ ļĽŀįİĿģ ŀĮģŁĮİĿīŃįŀĪĻŊŀģĺňĪŐĪœĥŉįĬœĹĮ (ĻŊńģŌĹŀœĮģŁĮĺļĮįŗŒţŉĪĻŊŀģĺňĪ).
īŉĹĶŒŁĦ ĽĽŒŁĦōıĮģŁĮĺļĮİĿħ ŗŁİń 2015 -16 (ĹŃĨŁ ŌĥĵńĺŁĪĤŀœĮĵ6)
ĳŁģĽŋĮ ŌĪņļĮ ļŁĭŃĪ ŌĮņœļŏĮ ĨŉŒĹŎĵĦ ţŁĩŌĻĪ
I 9 1
2
…..
ĳŁģĭń ……………….
įŉĪĭń ………………. 1
ສ.ວ.ສ

4
ĭńŒ ŎĽĦĽŋĮ.... ĹŀĮĭń...
ŌĪņļĮ... İń....
ļ ŗŁĮĹĩģŁĮŎĽĦĽŋĮ ĻŉĹŢœŁĹŃĨŁģŁĮ
ıňœĺļĮ
5. ōĮĿĮ ŗŁģŁĮōīŒĦįŉĪĺļĮ
ģ. ģŁĮģŋĵįŉĪĺļĮ
ŏĮŌĹĸŁōīŒĦįŉĪĺļĮĥňħĿīœļĦŐĪœĺŅģĺŁ ōīŒĸĿļŉĦİĿģļįĤļĦįŉĪĺļĮŏĻœŌĤŉœŁŏħ
ĶŒŁĦĸĿļŋĪĪŀŒĦĮńœ:
Š ĺŅģĺŁħŇĪİĿĺŉĦ:
ŌĮņŒļĦħŁģĹŒŁŏĮİŅœĵĥňŒĵņĥňŐĪœģ ŗŁĮ ŉĪħŇĪİĿĺŉĦĤļĦōīŒĸĿįŉĪŐĹœōĸœĹ, ŏĮģŁĮōīŒĦįŉĪ
ĺļĮ ĥňĭŇģĥŉĮīœļĦŐĪœĺŅģĺŁħŇĪİĿĺŉĦŌĻŊŉŒ ŁĮ ŀœĮŏĻœŌĤŉœŁŏħĶŒŁĦŌĸŃģŌĨŃŒĦĹŒŁŏĮįŉĪĮ ŀœĮīœļĦ
ģŁĮŏĻœĮ ŀģĽŋĮĽŋĮĽňœĻĩŀĦŌĨŀŒ Į: ŏĻœĮ ŀģĽŋĮļĿĭŃįŁĩŐĪœ, įļģŐĪœ, ħ ŗŁōĮģŐĪœ ōĸĿ
ļņŒĮő. ĬœŁĥňĺļĮŌĤŉœŁŏħħŇĪİĿĺŉĦĶŒŁĦĨŀĪŌħĮģŗħĿĺŁĵŁĪģ ŗŁĮ ŉĪģŃĪħĿģ ŗŁ, ħ ŀĪļŇİĿģļĮ
ōĸĿ ĹŃĭńİĿŌĵńĮıŉĮŐĪœĶŒŁĦŌţŁĿĺŉĵ.
Š ĺŅģĺŁŌĮņœļŏĮ
ŌĵņŒļŌĤŉœŁŏħħŇĪİĿĺŉĦōĸœĹ ĥňīœļĦŐĪœœļŒŁĮŌĮņœļŏĮįŉĪĽŋĮŏĻœŌĤŉœŁŏħĶŒŁĦŌĸŃģŌĨŃŒĦ.
ĬœŁĵńĺŃŒĦŏĪįŗŒĭŀĮŌĤŉœŁŏħ ģŗİŅģĺŁĻŁĸņĮ ŗŁŌĳņŒ ļĮĽŒĹĵĦŁĮ, ıňœļ ŗŁĮĹĩŎĽĦĽŋĮ ĻŊņ ĺŅģĺŁ
ĮŃŌĭĪ. ŌĽŀĪōĮĹĮńœħĿĨŒĹĩŏĻœĥňŌĤŉœŁŏħŌĮņœļŏĮįŉĪĽŋĮĶŒŁĦŌĸŃģŌĨŃŒĦ ĳœļĵĭŀĦŌİŀĮōĮĹ
ĥĹŁĵĥŃĪŏĻœĥňŏĮģŁĮħ ŀĪģŃĪħĿģ ŗŁ ōĸĿ īœļĵōĮĹĥŃĪĤļĦĮ ŀģĽŋĮŌĤŉœŁĺňŒŌİŉœŁţŁĩĭńŒ
II …. 1
2
…..
ĳŁģĭń ……………….
įŉĪĭń ……………….
…..
ສ.ວ.ສ

5
ĶŁģŐĪœĶŒŁĦŌİŀĮĸĿįŉįŌĨŀŒĮ: ŏĮŌĹĸŁĮ ŀģĽŋĮīļįĥ ŗŁĬŁĵ, ĬœŁĥ ŗŁīļįĤļĦŌĤŉŁŌħŉœŁĩŀĦ
įŗŒĭŀĮģĹĵĭŀĦţŉĪŌĮņœļŏĮīŉœĮīŗ ĥňīœļĦīŀœĦĥ ŗŁĬŁĵŌħŁĿħńœĵīņŒĵ ōĸĿ ŌİŀĮĥ ŗŁĬŁĵĭńŒ ĵńģŁĮ
ĥŉœĮĥŃĪŏĮĸĿĪŀįĺňĦ ħ ŉĮģĹŒŁħĿŐĪœĥ ŗŁīļįĭńŒ ĵńŌĮņœļŏĮĥŉįĬœĹĮ.
ģŗĸĿĮńĭńŒ ŌĮņœļŏĮĶňŒİŅœĵōįįĽŋĮįŗŒōĭĪŌţŁĿģ ŀįĺĿĳŁįĭœļĦĬŃŒĮ ĻŊņ ĶŁģŌĳńŒ ĵŌĮņœļ
ŏĮĭńŒ ĳŉĹĳŀĮģ ŀįĭœļĦĬŃŒĮ ĥňģŗĺŁĵŁĪİŀįİŒŋĮ ĻŊņ ŌĳńŒ ĵŌĮņœļŏĮĪŀŒĦģŒŁĹ ŎĪĩĩŀĦĽŀģĺŁħŇĪ
İĿĺŉĦŐĹœĥņŌģŉŒŁ.
Š ĺŅģĺŁģŃĪħĿģ ŗŁ
ģŁĮģ ŗŁĮ ŉĪģŃĪħĿģ ŗŁģŁĮĺļĮ īœļĦŏĻœŌİŀĮģŃĪħĿģ ŗŁĭńŒ ĺļĪĥŒļĦģ ŀįŌĮņœļŏĮįŉĪ
ĽŋĮ, ĺĿĳŁįĤļĦĻœļĦĽŋĮ, ŌĦņŒļĮŐĤļŇİĿģļĮĭńŒ ĵń-ĨļģĻŁŐĪœ, ŌĻĪģŁĮ ĻŊņ İŁģ ŉĪ
ģŁĮĭńŒ ŌģńĪĤŅœĮŏĮĭœļĦĬŃŒĮ, ŌļģĿĺŁĮļņŒĮőĭńŒ ŏĨœİĿģļįģŁĮĺļĮ, ģŃĪħĿģ ŗŁĭńŒ ŌţŁĿĺŉĵ
ģ ŀįĥĹŁĵĺŁĵŁĪĤļĦĮ ŀģĽŋĮ ĭŀĦŌİŀĮģŁĮĺŉŒĦŌĺńĵŏĻœĮ ŀģĽŋĮŐĪœİĿģļįĺŒĹĮİĿīŃįŀĪģŃĪ
ħĿģ ŗŁĮ ŗŁĶŒŁĦĻœŁĹĻŀĮ.
ĪŀŒĦĮ ŀœĮ, ĻŉĹįŉĪĪŋĹģ ŀĮ ōīŒģŁĮōīŒĦįŉĪĺļĮĤļĦĥňōīŒĸĿĥŉĮļŁĪħĿįŗŒĥņģ ŀĮţŉĪ.
ŌĬŃĦĹŒŁŏĮİŅœĵĥňŒĵņĥňħĿŐĪœģ ŗŁĮ ŉĪģŃĪħĿģ ŗŁŐĹœŌİŀĮĭŃĪĭŁĦōĸœĹģŗīŁĵ ōīŒģŗįŗŒŐĪœōĩģŌİŀĮ
įŁĪģœŁĹģŁĮĺļĮĶŒŁĦŌİŀĮĤŀœĮīļĮŌĭņŒ ļ. ĪŀŒĦĮ ŀœĮ, ŏĮŌĹĸŁōīŒĦįŉĪĺļĮĥňĩŀĦīœļĦŐĪœ
ģ ŗŁĮ ŉĪģŃĪħĿģ ŗŁĺ ŗŁĸŀį ōīŒĸĿĤŀœĮīļĮģŁĮĺļĮŏĻœĨŀĪŌħĮīņŒĵŌĨŀŒĮ: ĤŀœĮĮ ŗŁŌĤŉœŁĺňŒįŉĪĽŋĮ
ħĿŏĻœĮ ŀģĽŋĮİĿīŃįŀĪģŃĪħĿģŃĪĻĩŀĦ? ĤŀœĮĪ ŗŁŌĮńĮģŁĮĺļĮħĿŏĻœĮ ŀģĽŋĮŌĽŀĪģŃĪħĿģ ŗŁ
ĻĩŀĦōĪŒ? ōĸĿ ļņŒĮő.
Š ĺŅģĺŁļŇİĿģļĮ
ģŁĮĮ ŗŁŏĨœļŇİĿģļĮģŗŌĨŀŒ ĮĪŋĹģ ŀĮ ĥňĺŁĵŁĪİŀįİŒŋĮŐĪœ. ĥňĥĹĮţňĮŏĨœļŇİĿģļĮ
ĭńŒ ŌİŀĮĽňįİĿĭ ŗŁ ōĸĿ ĤļĦħŃĦīŒŁĦőĭńŒ ĻŁŐĪœŏĮĭœļĦĬŃŒĮ, ōīŒīœļĦĽŀįİĿģ ŀĮĹŒŁļŇİĿģļĮ
ŌĻŊŉŒ ŁĮ ŀœĮŏĨœĦŁĮ, İļĪŐĳ ōĸĿ ĺļĪĥŒļĦģ ŀįŌĮņœļŏĮįŉĪĽŋĮ. ĬœŁĥňįŗŒĺŁĵŁĪĻŁĹŀĪĬŇħŃĦ
ŐĪœ ĥňħŅŒĦŏĨœĽňįōīœĵ, ĽňįĳŁį, ōıĮĹŁĪ ĻŊņ ļņŒĮőōĭĮ.
ສ.ວ.ສ

6
Š ĺŅģĺŁŌĹĸŁ
ŏĮİŅœĵĥňŒĵņĥňŐĪœģ ŗŁĮ ŉĪŌĹĸŁŐĹœĺ ŗŁĸŀįōīŒĸĿįŉĪ ōīŒįŗŒŐĪœģ ŗŁĮ ŉĪŌĹĸŁōīŒĸĿģŃĪħĿģ ŗŁ.
ĪŀŒĦĮ ŀœĮ, ŏĮŌĹĸŁōīŒĦįŉĪĺļĮ ĥňīœļĦŐĪœħ ŀĪōįŒĦŌĹĸŁŏĺŒōīŒĸĿģŃĪħĿģ ŗŁŏĻœŌţŁĿĺŉĵ,
ĺļĪĥŒļĦģ ŀįŌĮņœļŏĮ ōĸĿ ĥĹŁĵĺŁĵŁĪĤļĦĮ ŀģĽŋĮ.
Š ĺŅģĺŁģŁĮĹŀĪ ōĸĿ İİĿŌĵńĮıŉĮ
ŏĮİŅœĵĥňŒĵņĥňģŗŐĪœįļģĹŃĭńģŁĮĹŀĪ ōĸĿ İĿŌĵńĮŐĹœīļĮĭœŁĩĤļĦōīŒĸĿįŉĪŌĨŀŒĮ:
ģŁĮĺŀĦŌģĪ, ģĹĪıŉĮĦŁĮ ōĸĿ ļņŒĮő. ĬœŁĥňŌĻŀĮĹŒŁĩŀĦĵńĹŃĭńļņŒĮģŗĺŁĵŁĪŌĳńŒ ĵŌīńĵŐĪœ
ŌĨŀŒĮ: ģŁĮĭŉĪĺļį, ĬŁĵİŁģŌİŉŒ Ł. ĮļģĮ ŀœĮ ĥňĩŀĦīœļĦŐĪœģŋĵŌĥņŒļĦĵņŏĮģŁĮĹŀĪ ōĸĿ
İĿŌĵńĮĺ ŗŁĸŀįōīŒĸĿįŉĪŎĪĩŏĻœōĭĪŌţŁĿģ ŀįħŇĪİĿĺŉĦĤļĦįŉĪĽŋĮĭńŒ ŐĪœģ ŗŁĮ ŉĪŐĹœ.
īŉĹĶŒŁĦ ĽŒŁĦįŉĪĺļĮ: (ōįįĭń1)
ĹŃĨŁ.............................................ĤŀœĮĽŋĮ.............
įŉĪĭń ......................ĻŉĹįŉĪ.......................................
ĹŀĮĭń , ŌĪņļĮ, İń.......................................................
ħŇĪİĿĺŉĦ ŌĮņœļŏĮ
īŉœĮīŗ
ĺņŒģŁĮ
ĺļĮ
ģŃĪħĿģ ŗŁģŁĮ
ĽŋĮ-ģŁĮĺļĮ
ŌĹĸŁ ģŁĮĹŀĪ ōĸĿ
İĿŌĵńĮıŉĮ
ģŃĪħĿģ ŗŁĥň ģŃĪħĿģ ŗŁ
Į ŀģĽŋĮ
ສ.ວ.ສ

7
īŉĹĶŒŁĦ ĽŒŁĦįŉĪĺļĮ: (ōįįĭń2)
ĹŃĨŁ.............................................ĤŀœĮĽŋĮ.............
įŉĪĭń ......................ĻŉĹįŉĪ...................................ŌĹĸŁ
ĹŀĮĭń , ŌĪņļĮ, İń...................................................
1. ħŇĪİĿĺŉĦ
ŌĳņŒ ļŏĻœĮ ŀģĽŋĮĺŁĵŁĪ:
.............................................
.............................................
2. ŌĮņœļŏĮīŉœĮīŗ
.............................................
..............................................
3. ĺņŒģŁĮĽŋĮ-ģŁĮĺļĮ
...............................................
...............................................
4. ģŃĪħĿģ ŗŁģŁĮĽŋĮ-ģŁĮĺļĮ
...............................................
...............................................
5. ģŁĮĹŀĪ ōĸĿ İĿŌĵńĮıŉĮ
ĥňĳŃħŁĸĿĮŁħŁģ:
- .........................
- .........................
ສ.ວ.ສ

8
ພາກທີ I ຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີ
ບົດທີ 1 ການຈັດທາດເປັນຮອບວຽນ ແລະ ຈຸຂອງນັກເຄມີແຕ່ລະຍຸກ
ເວລາ 1 ຊົ່ວໂມງ
1. ຈຸດປະສົງ
ເພື່ອໃຫ້ນັກຮຽນສາມາດ:
- ອະທິບາຍການຈັດທາດຂອງໂຈຮັນ ວູຟກັງ ໂດເບິໄຣເນີ, ຈອນ ນິວແລນ, ດີມິດຕຣີ
ແມນເດເລແອຟ ແລະ ເຮນຣີ ໂມສລີໄດ້.
- ອະທິບາຍຂໍ້ມູນພື້ນຖານຂອງຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີທີ່ໃຊ້ໃນປັດຈຸບັນໄດ້.
2. ເນື້ອໃນຕົ້ນຕໍ
- ການຈັດຈັດແບ່ງທາດມູນຂອງໂຈຮັນ ວູຟກັງ ໂດເບິໄຣເນີ, ຈອນ ນິວແລນ, ດີມິດຕຣີ
ແມນເດເລແອຟ ແລະ ເຮນຣີ ໂມສລີໄດ້.
- ຂໍ້ມູນພື້ນຖານຂອງຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີທີ່ໃຊ້ໃນປັດຈຸບັນ.
3. ສື່ການຮຽນ-ການສອນ
- ຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີທີ່ມີຄຳອະທິບາຍເປັນພາສາລາວ.
- ຕາຕະລາງການຈັດທາດຂອງນັກເຄມີຍຸກຕ່າງໆ (ຄູສອນສ້າງຂຶ້ນເອງ).
4. ກິດຈະກຳການຮຽນ-ການສອນ
4.1 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບການຈັດທາດຂອງໂຈຮັນ ວູຟກັງ ໂດເບິໄຣເນີ
- ຈັດນັກຮຽນເປັນກຸ່ມຕາມຄວາມເໝາະສົມ.
- ຄູແຈກຢາຍຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີໃຫ້ແຕ່ລະກຸ່ມ ກຸ່ມລະ 1 ອັນ.
- ຄູອະທິບາຍເລື່ອງທີ່ຈະສົນທະນາ ແລ້ວໃຫ້ຄຳຖາມ: ຈົ່ງອະທິບາຍວິທີການຈັດ
ທາດຂອງໂຈຮັນ ວູຟກັງ ໂດເບິໄຣເນີ.
- ຄູໃຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາກັນພາຍໃນກຸ່ມຕາມຄຳຖາມທີ່ໄດ້ຮັບ ໂດຍໃຫ້ນັກຮຽນ
ຄົ້ນຄວ້າຫົວຂໍ້ທີ 1 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 1.
- ຄູຕິດຕາມການສົນທະນາຂອງແຕ່ລະກຸ່ມ ແລະ ຊ່ວຍໃຫ້ຄຳແນະນຳ.
- ເມື່ອແຕ່ລະກຸ່ມສົນທະນາກັນໄດ້ຂໍ້ສະຫຼຸບແລ້ວ, ໃຫ້ຜູ້ຕ່າງໜ້າແຕ່ລະກຸ່ມລາຍ
ງານຜົນ, ສະມາຊິກໃນກຸ່ມ ຫຼື ກຸ່ມອື່ນປະກອບຄວາມເຫັນເພີ່ມຕື່ມ ຫຼື ຖາມຕອບ.
ສ.ວ.ສ

9
- ຄູອະທິບາຍເພີ່ມຕື່ມ ແລະ ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຼຸບ.
- ຄູສະຫຼຸບລວມເນື້ອໃນບົດຮຽນຕາມຂໍ້ທີ 1 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດ ທີ 1.
4.2 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບການຈັດທາດຂອງຈອນ ນິວແລນ
ທາດຂອງຈອນ ນິວແລນ.
- ຄູສະຫຼຸບລວມເນື້ອໃນບົດຮຽນຕາມຂໍ້ທີ 2 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 1.
4.3 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບການຈັດທາດຂອງດີມິດຕຣີແມນເດເລແອຟ
ທາດຂອງດີມິດຕຣີແມນເດເລແອຟ.
- ເມື່ອແຕ່ລະກຸ່ມສົນທະນາກັນໄດ້ຂໍ້ສະຫຼຸບແລ້ວ,ໃຫ້ຕ່າງໜ້າແຕ່ລະກຸ່ມລາຍງານ
ຜົນ, ສະມາຊິກໃນກຸ່ມ ຫຼື ກຸ່ມອື່ນປະກອບຄວາມເຫັນເພີ່ມຕື່ມ ຫຼື ຖາມຕອບ.
4.4 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບການຈັດທາດຂອງເຮນຣີ ໂມສລີ
ທາດຂອງເຮນຣີ ໂມສລີ.
ສ.ວ.ສ

10
4.5 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີໃນປັດຈຸບັນ
- ຄູອະທິບາຍເລື່ອງທີ່ຈະສົນທະນາ ແລ້ວໃຫ້ນັກຮຽນຄົ້ນຄວ້າຫົວຂໍ້ທີ 5 ໃນປຶ້ມ
ແບບຮຽນບົດທີ 1.
- ໃຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາພາຍໃນກຸ່ມກ່ຽວກັບຕາຕະລາງ ໂດຍອາໄສຂໍ້ມູນໃນປຶ້ມ
ແບບຮຽນຕາມຂໍ້ທີ 5 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 1.
- ແລ້ວຕອບຄຳຖາມຕໍ່ໄປນີ້
1) ການຈັດທາດໃນຕາຕະລາງທາດໂດຍການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງຫຍັງ?, ມີທັງໝົດຈັກ
ຮອບວຽນ?, ຈັດເປັນຈຸຄືແນວໃດ ອະທິບາຍ?, ຈຸ IA IIA VIIIA ມີຊື່ວ່າແນວໃດ?
2) ທາດທີ 58 ຫາ 71 ແລະ 90 ຫາ 103 ແມ່ນທາດໃນຈຸໃດ ມີຊື່ວ່າແນວໃດ?
- ແຕ່ລະກຸ່ມບັນທຶກຄຳຕອບ.
ງານຜົນ ໂດຍໃຫ້ອະທິບາຍຕາມຕາຕະລາງຢູ່ໜ້າກະດານ, ສະມາຊິກໃນກຸ່ມ ຫຼື ກຸ່ມອື່ນປະກອບ
ຄວາມເຫັນເພີ່ມຕື່ມ ຫຼື ຖາມຕອບ.
ຄູແນະນຳໃຫ້ນັກຮຽນແກ້ບົດເຝິກຫັດຢູ່ບ້ານ.
5. ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ
ຄູພິຈາລະນາຈາກ:
- ຄວາມສົນໃຈຕໍ່ການຮຽນ.
- ການມີສ່ວນຮ່ວມໃນການສົນທະນາພາຍໃນກຸ່ມ.
- ການປະກອບຄວາມເຫັນໃນການອະພິປາຍ.
- ການຕອບຄຳຖາມ (ການລາຍງານຜົນການເຮັດກິດຈະກຳ).
- ການແກ້ບົດເຝິກຫັດ.
ສ.ວ.ສ

11
ຕອບຄຳຖາມ ແລະ ແກ້ບົດເຝິກຫັດ
1. ກ. ຊອກມວນສານອາໂຕມຂອງທາດ
X =
65.4 + Y
2
(1)
Y =
X + 74.9
2
(2)
ຈາກ (1) ແລະ (2) ຈະໄດ້ X =
X + 74.9
2
65.4 +
2
ແກ້ສົມຜົນຈະໄດ້ຄ່າຂອງ X = 68.56.
ຂ. ເອເລັກຕຣົງຊັ້ນນອກສຸດຂອງທາດ Y ເທົ່າກັບ 4 ເນື່ອງຈາກຢູ່ກ້ອງທາດ Si ເຊິ່ງຢູ່ຈຸທີ
4 ມີເອເລັກຕຣົງຊັ້ນນອກສຸດເທົ່າກັບ 4.
ຄ. ທາດ Xຄວນຢູ່ຈຸທີ 3 ຮອບວຽນທີ 4 ເນື່ອງຈາກຢູ່ກ້ອງທາດ Al ເຊິ່ງຢູ່ຈຸທີ 3 ຮອບວຽນທີ
3 ດັ່ງນັ້ນ X ຈະຕ້ອງຢູ່ຈຸດຽວກັນແຕ່ຮອບວຽນຈະຫຼາຍກວ່າ.
2. ເພາະວ່າເສັ້ນຊິກແຊ໋ກເປັນເສັ້ນແບ່ງທາດໃນຕາຕະລາງທາດອອກເປັນໂລຫະ, ອະໂລຫະ
ແລະ ເຄິ່ງໂລຫະ ຄື: ທາງລຸ່ມ ຊ້າຍຂອງເສັ້ນຊິກແຊ໋ກແມ່ນໂລຫະ, ທາງເທິງຂວາເປັນອະໂລຫະ
ສ່ວນທາດທີ່ຢູ່ບໍລິເວນເສັ້ນຊິກ ແຊ໋ກເປັນທາດເຄິ່ງໂລຫະ.
3. ທ່ານ ເຮຣີ ໂມສລີ, ຄົນອັງກິດ ສາມາດແກ້ບັນຫາການຈັດຕາຕະລາງທາດຂອງ ທ່ານ
ແມນເດເລແອຟໄດ້ ໂດຍຈັດທາດຕາມເລກອາໂຕມຈາກນ້ອຍໄປຫາຫຼາຍ ພົບວ່າ ເລກອາໂຕມ
ມີຄວາມສຳພັນກັບຄຸນລັກສະນະຂອງທາດຫຼາຍກວ່າມວນສານອາໂຕມ ຈຶ່ງໄດ້ຈັດລຽງທາດ
ຕາມເລກອາໂຕມທີ່ ເພີ່ມຂຶ້ນ ເຊັນ:
Ar (ເລກອາໂຕມ 18, ມວນສານອາໂຕມ 39,9) ຕ້ອງຢູ່ທາງໜ້າ K (ເລກອາໂຕມ 19,
ມວນສານອາໂຕມ 39,1).
Co (ເລກອາໂຕມ 27, ມວນສານອາໂຕມ 58,9) ຕ້ອງຢູ່ທາງໜ້າ Ni (ເລກອາໂຕມ 28,
ມວນສານອາໂຕມ 58,7).
Te (ເລກອາໂຕມ 52, ມວນສານອາໂຕມ 127,6) ຕ້ອງຢູ່ທາງໜ້າ I (ເລກອາໂຕມ 53,
ມວນສານອາໂຕມ 126,9)
ຈະເຫັນໄດ້ວ່າ ການຈັດລຽງທາດຕາມເລກອາໂຕມບໍ່ມີບັນຫາການສະຫຼັບຕຳແໜ່ງຄືກັນ
ກັບການຈັດລຽງທາດຕາມມວນສານອາໂຕມຂອງແມນເດເລແອຟ.
ສ.ວ.ສ

12
ບົດທີ 2 ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດຕາມຕາລາງທາດ
- ອະທິບາຍຂະໜາດຂອງອາໂຕມ ແລະ ອີອົງໄດ້.
- ອະທິບາຍລັກສະນະຈຸດຫຼອມແຫຼວ ແລະ ຈຸດຟົດຕາມຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີໄດ້.
- ບອກຕຳແໜ່ງຂອງທາດໃນຕາຕະລາງທາດໄດ້ເມື່ອຮູ້ການຈັດລຽງເອເລັກຕຣົງ.
- ຂະໜາດຂອງອາໂຕມ ແລະ ອີອົງ.
- ລັກສະນະຈຸດຫຼອມແຫຼວ ແລະ ຈຸດຟົດຕາມຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີ.
- ຕຳແໜ່ງຂອງທາດໃນຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີ.
- ຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີທີ່ເນ້ັນຈຸດໃດໜຶ່ງຕາມຫົວຂໍ້ໃນບົດນີ້ (ຄູສອນສ້າງຂຶ້ນເອງ).
4. ກິດຈະກຳຮຽນ-ການສອນ
4.1 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບຂະໜາດຂອງອາໂຕມ ແລະ ອີອົງ
- ແຈກຢາຍຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີໃຫ້ນັກຮຽນ ກຸ່ມລະ 1 ອັນ.
- ຄູອະທິບາຍເລື່ອງທີ່ຈະສົນທະນາ ໂດຍໃຫ້ນັກຮຽນຄົ້ນຄວ້າຕາມປຶ້ມແບບຮຽນ
ຂໍ້ 1.1 ຫາ 1.4 ໃນບົດທີ 2 ແລ້ວຕອບຄຳຖາມລຸ່ມນີ້:
1) ຂະໜາດອາໂຕມ ແລະ ອີອົງຂອງທາດຕາມຮອບວຽນ ແລະ ຈຸດຽວກັນມັນເພີ່ມ
ຂຶ້ນ ຫຼື ຫຼຸດລົງຄືແນວໃດ?
2) ຈົ່ງຈັດລຽງອາໂຕມ ແລະ ອີອົງເຫຼົ່ານີ້ແຕ່ນ້ອຍຫາໃຫຍ່ ພ້ອມທັງອະທິບາຍ
ເຫດຜົນ.
ກ. 6
C, 5
B, 9
F, 8
O, 7
N (ຕອບ F<O<N<C<B)
ຂ. 17
Cl, 53
I, 9
F, 85
At, 35
Br (ຕອບ F<Cl<Br<I<At)
ຄ. 28
Ni, 28
Ni2+
, 28
Ni1+
, 28
Ni4+
, 28
Ni3+
(ຕອບ Ni4+
<Ni3+
<Ni2+
<Ni+
< Ni)
ງ. 7
N, 7
N3-
, 7
N2-
, 7
N-
(ຕອບ N<N-
<N2-
<N3-
)
ຈ. 18
Ar, 11
Na+
, 12
Mg2+
, 8
O2-
(ຕອບ Mg2+
<Na+
<O2-
<Ar)
ສ.ວ.ສ

13
- ໃຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາພາຍໃນກຸ່ມ.
- ຄູສະຫຼຸບລວມເນື້ອໃນບົດຮຽນຕາມຂໍ້ທີ 1.1 ຫາ 1.4 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດ ທີ 2.
4.2 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທ່າອ່ຽງຂອງຈຸດຫຼອມແຫຼວ ແລະ ຈຸດຟົດ
- ຄູອະທິບາຍເລື່ອງທີ່ຈະສົນທະນາ ແລ້ວໃຫ້ຄຳຖາມ: ຈົ່ງຈັດລຽງຈຸດຫຼອມແຫຼວ
ແລະ ຈຸດຟົດຂອງທາດລຸ່ມນີ້ ແຕ່ນ້ອຍຫາໃຫຍ່ ພ້ອມທັງອະທິບາຍເຫດຜົນ.
ກ. Ni , Ca , Zn , Sc , K , Co. (ຕອບ K< Ca<Sc<Co<Ni<Zn).
ຂ. Na , Rb , Fr , Li , Cs. (ຕອບ Fr<Cs<Rb<Na< Li).
ຄ. Na , Rb , Fr , Li , Cs. (ຕອບ Fr<Cs<Rb<Na< Li).
- ໃຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາພາຍໃນກຸ່ມຕາມຄຳຖາມທີ່ໄດ້ຮັບ ໂດຍໃຫ້ນັກຮຽນຄົ້ນ
ຄວ້າຫົວຂໍ້ທີ 1.5 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 2.
ງານຜົນ, ສະມາຊິກໃນກຸ່ມປະກອບຄວາມເຫັນເພີ່ມຕື່ມ ຫຼື ຖາມຕອບ.
- ຄູສະຫຼຸບລວມເນື້ອໃນບົດຮຽນຕາມຂໍ້ທີ 1.5 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 2.
4.3 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວການບອກຕຳແໜ່ງຂອງທາດໃນຕາຕະລາງທາດ
- ຄູອະທິບາຍເລື່ອງທີ່ຈະສົນທະນາ ແລ້ວໃຫ້ຄຳຖາມ: ຈົ່ງຊອກຫາຕຳແໜ່ງ (ເລກ
ອາໂຕມ, ເລກທີຮອບວຽນ, ເລກທີຈຸ ຫຼື ຈຸໂລຫະສົ່ງຕໍ່) ຂອງທາດລຸ່ມນີ້ໃນຕາຕະລາງທາດ:
ກ. Na 2 8 1 (ຕອບ: ເລກອາໂຕມ 11, ເລກທີຮອບວຽນ 3, ເລກທີຈຸ IA).
ຂ. Mg 2 2 6 2 (ຕອບ: ເລກອາໂຕມ 12, ເລກທີຮອບວຽນ 3, ເລກທີຈຸ IIA).
ຄ. I 2 8 18 18 7 (ຕອບ: ເລກອາໂຕມ 53, ເລກທີຮອບວຽນ 5, ເລກທີຈຸ VIIA).
ງ. Ti 2 8 10 2 (ຕອບ: ເລກອາໂຕມ 22, ເລກທີຮອບວຽນ 4, ຈຸໂລຫະສົ່ງຕໍ່).
ຈ. Cr 2 8 13 1 (ຕອບ: ເລກອາໂຕມ 24, ເລກທີຮອບວຽນ 4, ຈຸໂລຫະສົ່ງຕໍ່).
- ໃຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາພາຍໃນກຸ່ມຕາມຄຳຖາມທີ່ໄດ້ຮັບ ໂດຍໃຫ້ນັກຮຽນຄົ້ນ
ຄວ້າຫົວຂໍ້ທີ 2 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 2.
ສ.ວ.ສ

14
1. ບອກເລກທີຮອບວຽນ, ເລກທີຈຸ ຫຼື ໂລຫະສົ່ງຕໍ່ຂອງທາດໃນຕາຕະລາງລຸ່ມນີ້
ທາດ
ສົມມຸດ
ການຈັດລຽງເອເລັກຕຣົງ ເລກທີຂອງຮອບວຽນ
ເລກທີຂອງຈຸ
ຫຼື ໂລຫະສົ່ງຕໍ່
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
2 8 18 7
2 8 8 1
2 8 8 2
2 8 18 2
2 8 18 32 17 1
2 8 18 32 18 8 1
2 8 3
2 8 18 32 18 4
2 8 18 32 12 2
2 8 18 18 9 2
2 8 7
4
4
4
4
6
7
3
6
6
6
3
VIIA
IA
IIA
ໂລຫະສົ່ງຕໍ່
IA
IIIA
IVA
VIIA
ສ.ວ.ສ

15
2. ຈັດລຽງທາດຕໍ່ໄປນີ້ຕາມຂະໜາດອາໂຕມແຕ່ໃຫຍ່ຫານ້ອຍ
ກ.
12
A 17
B 16
C 14
D
P = 12 P = 17 P = 16 P = 14
A > D > C > B.
ຂ.
30
Zn 26
Fe 19
K 23
V 21
Sc 28
Ni 33
As
P = 30 P = 26 P = 19 P = 23 P = 21 P = 28 P = 33
K > Sc > V > Fe > Ni > Zn > As.
ຄ.
20
Ca 4
Be 56
Ba, 12
Mg 88
Ra.
P = 20 P = 4 P = 56 P = 12 P = 88
Be > Mg > Ca > Ba > Ra.
ອາໂຕມທີ່ມີຈຳນວນໂປຣຕຣົງໜ້ອຍສຸດ ຈະມີຂະໜາດໃຫຍ່ສຸດ.
3. ຈັດຂະໜາດຂອງອະນຸພາກລຸ່ມນີ້ແຕ່ໃຫຍ່ຫານ້ອຍ.
ກ. S3-
> S2-
> S-
> S
S3-
S2-
S-
S
P = 16 P = 16 P = 16 P = 16
e = 19 e = 18 e = 17 e = 16
ຈະເຫັນໄດ້ວ່າອະນຸພາກມີຈຳນວນໂປຣຕົງເທົ່າກັນ ແຕ່ມີຈຳນວນເອເລັກຕຣົງຕ່າງກັນ,
ອະນຸພາກ ທີ່ມີຈຳນວນເອເລັກຕຣົງຫຼາຍສຸດ ຈະມີຂະໜາດໃຫຍ່ສຸດ.
ຂ. O2-
> Ne > Na+
> Mg2+
O2-
Ne Na+
Mg2+
P = 8 P = 10 P = 11 P = 12
e = 10 e = 10 e = 10 e = 10
ຈະເຫັນໄດ້ວ່າອະນຸພາກມີຈຳນວນເອເລັກຕຣົງເທົ່າກັນ ແຕ່ມີຈຳນວນໂປຣຕົງຕ່າງກັນ,
ອະນຸພາກ ທີ່ມີຈຳນວນໂປຣຕົງໜ້ອຍສຸດ ຈະມີຂະໜາດໃຫຍ່ສຸດ.
4. ງ. 17
Cl-
> 18
Ar > 11
Na+
> 12
Mg2+
ສ.ວ.ສ

16
ບົດທີ 3 ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໃນຈຸ
- ອະທິບາຍຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໃນຈຸທີ IA, IIA, VIA, VII, VIIIA ແລະ ທາດ
ຮີໂດຣແຊນໄດ້.
- ອະທິບາຍຄຸນປະໂຫຍດບາງຢ່າງຂອງທາດໃນຈຸທີ IA, IIA, VIA, VII, VIIIA ໄດ້.
- ບອກຕຳແໜ່ງຂອງທາດຮີໂດຣແຊນໃນຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີໄດ້.
- ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໃນຈຸທີ IA, IIA, VIA, VII, VIIIA ແລະ ທາດ ຮີໂດຣແຊນ.
- ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດໃນຈຸທີ IA, IIA, VIA, VII ແລະ VIIIA.
- ຕຳແໜ່ງຂອງທາດຮີໂດຣແຊນໃນຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີ.
- ຕາຕະລາງຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໃນຈຸທີ IA, IIA, VIA, VII, VIIIA ແລະ ທາດ
- ຮີໂດຣແຊນ (ຄູສອນສ້າງຂຶ້ນເອງ).
4.1 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດຈຸທີ IA
- ຄູແຈກຢາຍຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີໃຫ້ນັກຮຽນ ກຸ່ມລະ 1 ອັນ.
- ຄູອະທິບາຍເລື່ອງທີ່ຈະສົນທະນາ ແລ້ວໃຫ້ນັກຮຽນຄົ້ນຄວ້າຫົວຂ້ໍທີ 1 ໃນປຶ້ມ
ແບບຮຽນບົດທີ 3. ໂດຍໃຫ້ສະຫຼຸບຫຍໍ້ ຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດໃນຈຸທີ IA.
- ໃຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາກັນພາຍໃນ.
- ເມື່ອແຕ່ລະກຸ່ມສົນທະນາກັນໄດ້ຂ້ໍສະຫຸຼບແລ້ວ, ໃຫ້ຜູ້ຕ່າງໜ້າແຕ່ລະກຸ່ມລາຍ
- ຄູອະທິບາຍເພີ່ມຕື່ມ ແລະ ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຸຼບ.
- ຄູສະຫຸຼບຫຍ້ໍຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດໃນຈຸທີ IA. ຕາມປຶ້ມ
ສ.ວ.ສ

17
4.2 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດຈຸທີ IIA
ແບບຮຽນບົດທີ 3 ໂດຍໃຫ້ສະຫຼຸບຫຍໍ້ ຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດໃນຈຸທີ IIA.
- ໃຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາກັນພາຍໃນກຸ່ມ.
- ຄູສະຫຸຼບຫຍ້ໍຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດຈຸທີ IIA. ຕາມປຶ້ມ
4.3 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດຈຸທີ VIA
ແບບຮຽນບົດທີ 3 ໂດຍໃຫ້ສະຫຼຸບຫຍໍ້ ຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດໃນຈຸທີ VIA.
- ຄູສະຫຸຼບຫຍ້ໍຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດຈຸທີ VIA. ຕາມປຶ້ມ
4.4 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດຈຸທີ VIIA
ແບບຮຽນບົດທີ 3 ໂດຍໃຫ້ສະຫຼຸບຫຍໍ້ ຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດໃນຈຸທີ VIIA.
- ຄູສະຫຸຼບຫຍ້ໍຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດຈຸທີ VIIA. ຕາມປຶ້ມ
ສ.ວ.ສ

18
4.5 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດຈຸທີ VIIIA
ແບບຮຽນບົດທີ 3 ໂດຍໃຫ້ສະຫຼຸບຫຍໍ້ ຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດໃນຈຸທີ VIIIA.
- ຄູສະຫຸຼບຫຍ້ໍຄຸນລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງທາດຈຸທີ VIIIA. ຕາມປຶ້ມ
4.6 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດຮີໂດຣແຊນ
ແບບຮຽນບົດທີ 3 ໂດຍໃຫ້ສະຫຼຸບຫຍໍ້ ຕຳແໜ່ງ ແລະ ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດຮີໂດຣ ແຊນ.
- ຄູສະຫຸຼບຫຍ້ໍກ່ຽວກັບຕຳແໜ່ງ ແລະ ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດຮີໂດຣແຊນ ຕາມ
ປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 3.
ສ.ວ.ສ

19
1. ເພື່ອຢາກໃຫ້້ໄສ້ຂອງຫອຼດໄຟຟ້າມີຄວາມທົນທານເພິ່ນບັນຈຸກາສArໃນຫຼອດໄຟຟ້າແທນ
ອາກາດ, ຍ້ອນວ່າມັນບໍ່ເກີດປະຕິກິລິຍາກັບໄສ້ຂອງຫຼອດໄຟຟ້າໃນຂະນະທີ່ມັນຮ້ອນ.
2. ເນື່ອງຈາກກາສເຮລີອອມຈະບ່ໍລະລາຍເຂົ້າໃນເລືອດ ແຕ່ຖ້າໃຊ້ກາສຊະນິດອື່ນມັນຈະລະ
ລາຍເຂົ້າໃນເລືອດໄດ້ດີ ເມື່ອກັບເຂົ້າມາສູ່ຄວາມດັນປົກກະຕິ ກາສເຫຼົ່ານັ້ນຈະດຶງຕົວອອກຈາກ
ເລືອດເຮັດໃຫ້ເກີດອາການເຈັບປວດ.
3. ເພິ່ນຈັດທາດຮີໂດຣແຊນໄວ້ໃນຈຸ IA ແລະ VIIA ເນື່ອງຈາກວ່າມັນມີຄຸນລັກສະນະບາງ
ຢ່າງຄ້າຍຄືຈຸ IA ແລະ VIIA ແລະ ມີເລກອົກຊີດາຊົງເທົ່າກັບ -1, 0, +1, +3, +5, +7.
4. ເພື່ອຢາກໄດ້ຫຼອດໄຟຟ້າທີ່ເປັນສີຟ້າ ເພິ່ນນຳເອົາກາສ Kr ໃສ່ໃນຫຼອດໄຟຟ້າ ພາຍໃຕ້
ຄວາມດັນຕຳ່ ແລະ ຜົນລົບລະດັບໄຟຟ້າສູງຈະໄດ້ແສງສີຟ້າ.
5. ຂຽນ ແລະ ສັ່ງຊາສົມຜົນ
ກ. F2
+ 2NaBr 2NaF2
+ Br2
ຂ. Cl2
+ 2KBr 2KCl2
+ Br2
ຄ. I2
+ AgF ບໍ່ເກີດປະຕິກິລິຍາ ຍ້ອນວ່າ ຄ່າເອເລັກໂຕຣເນກາຕີວີຕີ (EN)
ຂອງ I ນ້ອຍກວ່າຂອງ F ດັ່ງນັ້ນ I ບໍ່ສາມາດແທນບ່ອນຂອງ F ໄດ້.
ງ. Br2
+ CaI2
CaBr2
+ I2
ຈ. Br2
+ CuCl2
ບໍ່ເກີດປະຕິກິລິຍາ ຍ້ອນວ່າ ຄ່າເອເລັກໂຕຣເນກາຕີວີຕີ (EN)
ຂອງ Br ນ້ອຍກວ່າຂອງ Cl ດັ່ງນັ້ນ Br ບໍ່ສາມາດແທນບ່ອນຂອງ Cl ໄດ້.
ສ. I2
+ FeCl2
ບໍ່ເກີດປະຕິກິລິຍາ ຍ້ອນວ່າ ຄ່າເອເລັກໂຕຣເນກາຕີວີຕີ (EN)
ຂອງ I ນ້ອຍກວ່າຂອງ Cl ດັ່ງນັ້ນ I ບໍ່ສາມາດແທນບ່ອນຂອງ Cl ໄດ້.
ສ.ວ.ສ

20
ບົດທີ 4 ທາດປະສົມກຼໍຣົວ ແລະ ທາດປະສົມອົກຊິດ
- ອະທິບາຍຄຸນລັກສະນະຂອງທາດປະສົມກຼໍຣົວໄດ້.
- ອະທິບາຍຄຸນລັກສະນະຂອງທາດປະສົມອົກຊິດໄດ້.
- ບອກປະໂຫຍດ ແລະ ຜົນຮ້າຍຂອງທາດປະສົມກຼໍຣົວ ແລະ ອົກຊິດ.
- ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດປະສົມກຼໍຣົວ ແລະ ອົກຊິດ.
- ປະໂຫຍດ ແລະ ຜົນຮ້າຍຂອງທາດປະສົມກຼໍຣົວ ແລະ ອົກຊິດ.
- ຮູບພາບ ຫຼື ທາດເຄມີຂອງທາດປະສົມກຼໍຣົວ ແລະ ອົກຊິດ.
4.1 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດປະສົມກຼໍຣົວ
- ຄູແບ່ງນັກຮຽນອອກເປັນກຸ່ມຕາມຄວາມເໝາະສົມ.
- ແຈກຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີໃຫ້ນັກຮຽນ ກຸ່ມລະ 1 ອັນ.
- ຈາກນັ້ນຄູໃຫ້ຄຳຖາມ:
1) ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດປະສົມກຼໍຣົວມີອັນໃດແດ່?
2) ປະໂຫຍດຂອງທາດປະສົມກຼໍຣົວມີອັນໃດແດ່?
3) ຜົນຮ້າຍຂອງທາດປະສົມກຼໍຣົວມີອັນໃດແດ່?
- ໃຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາພາຍໃນກຸ່ມຕາມຄຳຖາມທີ່ໄດ້ຮັບ.
- ຄູເອົາຮູບພາບ ຫຼື ທາດເຄມີຕົວຈິງໃຫ້ນັກຮຽນສັງເກດ ພ້ອມທັງອະທິບາຍ
ຄຸນລັກສະນະ, ປະໂຫຍດ ແລະ ຜົນຮ້າຍຂອງທາດປະສົມກຼໍຣົວ ຕາມຮູບພາບ ຫຼື ທາດເຄມີ
ສ.ວ.ສ

21
ຕົວຈິງທີມີ.
- ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຼຸບ ຄຸນລັກສະນະ, ປະໂຫຍດ ແລະ ຜົນຮ້າຍຂອງທາດ
ປະສົມກຼໍຣົວ.
4.2 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດປະສົມອົກຊິດ
1) ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດປະສົມອົກຊິດມີອັນໃດແດ່?
2) ປະໂຫຍດຂອງທາດປະສົມອົກຊິດມີອັນໃດແດ່?
3) ຜົນຮ້າຍຂອງທາດປະສົມອົກຊິດມີອັນໃດແດ່?
- ຄູເອົາຮູບພາບ ຫຼື ທາດເຄມີຕົວຈິງໃຫ້ນັກຮຽນສັງເກດ ພ້ອມທັງອະທິບາຍ
ຄຸນລັກສະນະ, ປະໂຫຍດ ແລະ ຜົນຮ້າຍຂອງທາດປະສົມອົກຊິດ ຕາມຮູບພາບ ຫຼື ທາດເຄມີ
ຕົວຈິງທີມີ.
- ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຼຸບ ຄຸນລັກສະນະ, ປະໂຫຍດ ແລະ ຜົນຮ້າຍຂອງທາດ
ປະສົມອົກຊິດ.
ຄູແນະນຳໃຫ້ນັກຮຽນຄົ້ນຄວ້າບົດຮຽນ ແລະ ແກ້ບົດເຝິກຫັດຢູ່ບ້ານ.
ສ.ວ.ສ

22
1. ຂ. ZCl2
ZO
2. ລະລາຍນຳ້ໄດ້ ແລະ ມີຄຸນລັກສະນະເປັນບາເຊີ.
3. ກ. MgCl2
ແລະ AlCl3
4. ຄ. ທາດລະລາຍມີລັກສະນະເປັນອາຊີດ.
5. ງ. CO2
ແລະ N2
O5
CO2
ເປັນກາສ, ລະລາຍນຳ້ມີລັກສະນະເປັນອາຊີດ.
N2
O5
ເປັນທາດແຂງ, ລະລາຍນຳ້ມີລັກສະນະເປັນອາຊີດ.
6. ທາດ ເດເດເຕ ເພິ່ນໃຊ້ໄວ້ເຮັດຢາຂ້າສັດຕູພືດ, ມັນມີຜົນດີຄືບໍ່ເຮັດໃຫ້ສັດຕູພືດມາກັດ
ກິນພືດຜັກທີ່ປູກໄວ້, ມັນມີຜົນຮ້າຍຄືເປັນທາດພິດທີ່ສະຫຼາຍຕົວຊ້າ, ຕົກຄ້າງຢູ່ໃນດິນໄດ້ດົນ,
ເຮົາບໍ່ຄວນໃຊ້ທາດນີ້ ເພາະວ່າ ມັນເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ຊີວິດຄົນ, ສັດຢ່າງຮ້າຍແຮງ ແລະ ປັດຈຸ
ບັນນີ້ອົງການອະນາໄມໂລກໄດ້ຫ້າມໃຊ້ທາດນີ້ແລ້ວ.
ສ.ວ.ສ

23
ບົດທີ 5 ທາດໂລຫະສົ່ງຕໍ່
- ອະທິບາຍຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍໄດ້.
- ອະທິບາຍລັກສະນະຂອງທາດປະສົມ ແລະ ທາດປະສົມສົນຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍໄດ້.
- ປະຕິບັດ ແລະ ອະບິບາຍຜົນການທົດລອງຄຸນລັກສະນະຂອງທາດປະສົມຂອງ Cr
ແລະ Mn.
- ປະຕິບັດ ແລະ ອະບິບາຍຜົນການທົດລອງການປຸງແຕ່ງທາດປະສົມສົນຂອງທອງແດງ.
- ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ.
- ລັກສະນະຂອງທາດປະສົມ ແລະ ທາດປະສົມສົນຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ.
- ຂັ້ນຕອນປະຕິບັດ ແລະ ຜົນການທົດລອງຄຸນລັກສະນະຂອງທາດປະສົມຂອງ Cr, Mn
ແລະ ການປຸງແຕ່ງທາດປະສົມສົນຂອງທອງແດງ.
- ອຸປະກອນການທົດລອງ:
ຫຼອດທົດລອງຂະໜາດນ້ອຍ 3 ອັນ, ຫຼອດທົດລອງຂະໜາດກາງ 3 ອັນ
ຫຼອດທົດລອງຂະໜາດໃຫຍ່ 3 ອັນ, ຫຼອດຢອດ 3 ອັນ, ປີເປດ 3 ອັນ
ຊິງຊັ່ງນຳ້ໜັກ 1 ເຄື່ອງ, ຕະກຽງເຫຼົ້າ 90 3 ອັນ, ຈວຍ 3 ອັນ
ເຈ້ຍຕອງ, ແກ້ວໜ້າໂມງ 3 ອັນ, ບິກເກີ 3 ອັນ,
ບັ້ງວັດແທກບໍລິມາດ ຂະໜາດ 10 cm3 , ຂາຕັ້ງ ແລະ ຄີບຈັບ 3 ອັນ.
- ທາດເຄມີ: ທາດລະລາຍ K2
Cr2
O7
0,1 mol/dm3
, NaOH, MnO2
, ນຳ້ກັ່ນ.
ທາດລະລາຍ H2
SO4
1 mol/dm3
, ທາດລະລາຍ H2
O2
ເຂັ້ມຂຸ້ນ 6% ໂດຍບໍລິມາດ.
ທາດລະລາຍ Na2
S 0,1 mol/dm3
, ລະລາຍ NaOH 2 mol/dm3
, CuSO4
.5H2
O.
ທາດລະລາຍ NH3
ເຂັ້ມຂຸ້ນ 95%, ເອຕາໂນລເຂັ້ມຂຸ້ນ 95%.
4.1 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ
ສ.ວ.ສ

24
1) ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍເປັນແນວໃດ?
- ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຸຼບ ຄຸນລັກສະນະຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ.
- ຄູສະຫຸຼບລວມເນື້ອໃນບົດຮຽນຕາມຂ້ໍທີ 1 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 5.
4.2 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດປະສົມຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ
ກິດຈະກຳ 1: ທົດລອງລັກສະນະຂອງທາດປະສົມຂອງ Cr ແລະ Mn.
- ຄູແບ່ງນັກຮຽນອອກເປັນກຸ່ມ 3 ກຸ່ມ.
- ຄູແຈກຢາຍເອກສານຂັ້ນຕອນການທົດລອງ (ໃຫ້ຄູກະກຽມຂັ້ນຕອນການທົດ
ລອງ ໂດຍກ່າຍເອົາຢູ່ໃນປຶ້ມແບບຮຽນອອກມາໃສ່ແຜ່ນເຈ້ຍ).
- ຄູອະທິບາຍຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດໃຫ້ລະອຽດ ຈະແຈ້ງ, ໃຫ້ຄຳແນະນຳການນຳ
ໃຊ້ອຸປະກອນ, ທາດເຄມີ ແລະ ຄຳຕັກເຕືອນຄວາມເປັນຕະລາຍຂອງທາດເຄມີ.
- ຄູແຈກຢາຍອຸປະກອນໃຫ້ນັກຮຽນ ກຸ່ມລະ 1 ຊຸດ.
- ຄູໃຫ້ຄຳຖາມ:
ຕອນທີ 1
1) 1)ເມື່ອຕື່ມH2
SO4
ລົງໃນທາດລະລາຍK2
Cr2
O7
ທາດລະລາຍມີການປ່ຽນແປງ
ແນວໃດ? ຍ້ອນຫຍັງ?
2) ເມື່ອຕື່ມທາດລະລາຍ H2
O2
ລົງໄປ ທາດລະລາຍມີການປ່ຽນແປງແນວໃດ?
ຍ້ອນຫຍັງ?
ຕອນທີ 2
3) ເມື່ອຕື່ມທາດລະລາຍ H2
SO4
ລົງໄປ ທາດລະລາຍມີການປ່ຽນແປງແນວໃດ?
4) ເມື່ອຕື່ມທາດລະລາຍ Na2
S ລົງໄປ ທາດລະລາຍມີການປ່ຽນແປງແນວໃດ?
- ຈາກນັ້ນຄູສັ່ງໃຫ້ນັກຮຽນເລີ່ມປະບັດການທົດລອງ ໂດຍໃຫ້ປະຕິບັດຕາມຂັ້ນ
ສ.ວ.ສ

25
ຕອນໃນຂໍ້ທີ 2 ຂອງປຶ້ມແບບຮຽນ ບົດທີ 5.
- ຄູແນະນຳໃຫ້ນັກຮຽນວ່າ ເມື່ອໄດ້ຜົນການທົດລອງແລ້ວໃຫ້ເອົາຜົນການທົດ
ລອງໄປປຽບທຽບກັບຂໍ້ມູນໃນຕາຕະລາງທີ 5.3 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນ.
- ຄູຕິດຕາມການສົນທະນາ ແລະ ການປະຕິບັດການທົດລອງຂອງແຕ່ລະກຸ່ມ
ພ້ອມທັງຊ່ວຍໃຫ້ຄຳແນະນຳ.
- ເມື່ອແຕ່ລະກຸ່ມໄດ້ຂ້ໍສະຫຸຼບຜົນການທົດລອງແລ້ວ, ໃຫ້ຜູ້ຕ່າງໜ້າແຕ່ລະກຸ່ມ
ລາຍງານຜົນ, ສະມາຊິກໃນກຸ່ມ ຫຼື ກຸ່ມອື່ນປະກອບຄວາມເຫັນເພີ່ມຕື່ມ ຫຼື ຖາມຕອບ.
- ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຸຼບຜົນການທົດລອງ ແລະ ລັກສະນະທາດປະສົມຂອງ
ໂລຫະສົ່ງຕໍ່.
- ຄູສະຫຸຼບຜົນການທົດລອງ ແລະ ລັກສະນະທາດປະສົມຂອງໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ ຕາມຂ້ໍ
ທີ 2 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 5.
4.3 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບທາດປະສົມສົນຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ
ກິດຈະກຳ 2: ທົດລອງການປຸງແຕ່ງທາດປະສົມສົນຂອງທອງແດງ.
- ຄູແບ່ງນັກຮຽນອອກເປັນກຸ່ມ 3 ກຸ່ມ.
- ຄູແຈກຢາຍເອກສານຂັ້ນຕອນການທົດລອງ (ໃຫ້ຄູກະກຽມຂັ້ນຕອນການທົດ
ລອງ ໂດຍກ່າຍເອົາຢູ່ໃນປຶ້ມແບບຮຽນອອກມາໃສ່ແຜ່ນເຈ້ຍ).
- ຄູອະທິບາຍຂັ້ນຕອນການປະຕິບັດໃຫ້ລະອຽດ ຈະແຈ້ງ, ໃຫ້ຄຳແນະນຳການນຳ
ໃຊ້ອຸປະກອນ, ທາດເຄມີ ແລະ ຄຳຕັກເຕືອນຄວາມເປັນຕະລາຍຂອງທາດເຄມີ.
- ແຈກຢາຍອຸປະກອນໃຫ້ນັກຮຽນ ກຸ່ມລະ 1 ຊຸດ.
- ຄູໃຫ້ຄຳຖາມ:
1) ທາດທີ່ປຸງແຕ່ງໄດ້ແຕກຕ່າງຈາກທາດຕັ້ງຕົ້ນຫືຼບ່ໍ? ຍ້ອນຫຍັງ?
2) ທາດທີ່ປຸງແຕ່ງໄດ້ເມື່ອປະໄວ້ 1 ຄືນ ມີການປ່ຽນແປງຫືຼບ່ໍ? ຍ້ອນຫຍັງ?
- ຈາກນັ້ນຄູສັ່ງໃຫ້ນັກຮຽນເລີ່ມປະບັດການທົດລອງ ໂດຍໃຫ້ປະຕິບັດຕາມຂັ້ນ
ຕອນໃນຂໍ້ທີ 3 ຂອງປຶ້ມແບບຮຽນ ບົດທີ 5.
- ຄູຕິດຕາມການສົນທະນາ ແລະ ການປະຕິບັດການທົດລອງຂອງແຕ່ລະກຸ່ມ
ພ້ອມທັງຊ່ວຍໃຫ້ຄຳແນະນຳ.
- ເມື່ອແຕ່ລະກຸ່ມໄດ້ຂ້ໍສະຫຸຼບຜົນການທົດລອງແລ້ວ, ໃຫ້ຜູ້ຕ່າງໜ້າແຕ່ລະກຸ່ມ
ລາຍງານຜົນ, ສະມາຊິກໃນກຸ່ມ ຫຼື ກຸ່ມອື່ນປະກອບຄວາມເຫັນເພີ່ມຕື່ມ ຫຼື ຖາມຕອບ.
- ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຸຼບຜົນການທົດລອງ ແລະ ລັກສະນະທາດປະສົມສົນ
ຂອງໂລຫະສົ່ງຕໍ່.
- ຄູສະຫຸຼບຜົນການທົດລອງ ແລະ ລັກສະນະທາດປະສົມສົນຂອງໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ
ສ.ວ.ສ

26
ຕາມຂໍ້ທີ 3 ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 5.
ຄູແນະນຳໃຫ້ນັກຮຽນຄົ້ນຄວ້າບົດຮຽນ ແລະ ແກ້ບົດເຝິກຫັດຢູ່ບ້ານ.
- ຄວາມສົນໃຈຕ່ໍການຮຽນ.
- ານມີສ່ວນຮ່ວມໃນການສົນທະນາພາຍໃນກຸ່ມ.
- ການມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ທັກສະການທົດລອງ.
1. ຍ້ອນເລກອົກຊີດາຊົງຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ, ຊະນິດ ແລະ ຈຳນວນໂມເລກຸລ ຫືຼ ອີອົງຂອງ
ທາດທີ່ອ້ອມຮອບທາດໂລຫະສົ່ງຕໍ່ນັ້ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ທາດປະສົມຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕໍ່ແຕ່ລະຊະ
ນິດມີສີແຕກຕ່າງກັນ?
2. ທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍໃນຮອບວຽນທີ 4 ກັບທາດກາລີອອມ ແລະ ການຊີອອມ ມີຄຸນລັກສະ
ນະທີ່ຄ້າຍຄືກັນ ແລະ ແຕກຕ່າງກັນດັ່ງນີ້:
ມີຄຸນລັກສະນະທີ່ຄ້າຍຄືກັນ ຄື:
- ພະລັງງານແຍກຕົວເປັນອີອົງລຳດັບທີ 1 (IE1) ແລະ ເອເລັກໂຕຣເນການີວີຕີມີຄ່າຕໍ່າ.
- ມີຄຸນລັກສະນະທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ຄື:
- ຈຸດຫຼອມແຫຼວ, ຈຸດຟົດ ແລະ ຄວາມໜາແໜ້ນຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ ມີຄ່າສູງກວ່າທາດ
ກາລີອອມ ແລະ ການຊີອອມ ຫຼາຍ.
- ຂະໜາດອະຕອມຂອງທາດໂລຫະສົ່ງຕ່ໍ ມີຂະໜາດນ້ອຍກວ່າ ທາດກາລີອອມ ແລະ
ການຊີອອມ.
3. ຍ້ອນຫຍັງທາດປະສົມສົນແຕ່ລະຄູ່ຕ່ໍໄປນີ້ຈຶ່ງມີສີແຕກຕ່າງກັນ?
ກ. KMnO4
ສີມ່ວງ ກັບ K2
MnO4
ສີຂຽວ
ຍ້ອນເລກອົກຊີດາຊົງຂອງ Mn ຕ່າງກັນຄື +7 ກັບ +6 ຈຶ່ງມີສີແຕກຕ່າງກັນ.
ຂ. [Ni(H2
O)6
]SO4
ສີຂຽວ ກັບ [Ni(NH3
)6
]SO4
ສີຟ້າ.
ເລກອົກຊີດາຊົງຂອງ Ni ເທົ່າກັນຄື +2 ຍ້ອນທາດອ້ອມຮອບ Ni ແຕກຕ່າງກັນຄື H2
O
ກັບ NH3
ຈຶ່ງມີສີແຕກຕ່າງກັນ.
ສ.ວ.ສ

27
4.
Se Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn
ອົກຊິດ Sc2
O3
Ti2
O3
TiO2
V2
O3
V2
O5
Cr2
O3
CrO3
MnO
MnO2
Mn2
O7
FeO
Fe2
O3
CoO
Co2
O3
NiO Cu2
O
CuO
ZnO
ເລກອົກຊີ
ດາຊົງ
+3 +3
+4
+3
+5
+3
+6
+2
+4
+7
+2
+3
+2
+3
+2 +1
+2
+2
ກຼໍຣົວ ScCl3
TiCl3
TiCl4
VCl3
CrCl2
CrCl3
MnCl2
MnCl3
FeCl2
Fe2
Cl6
CoCl2
NiCl2
CuCl
CuCl3
ZnCl2
ເລກອົກຊີ
ດາຊົງ
+3 +3
+4
+3 +2
+3
+2
+3
+2
+3
+2 +2 +1
+2
+2
5. K2
Cr2
O7
+ H2
SO4
ທາດລະລາຍສີຂຽວ
ທາດລະລາຍສີຂຽວ + Na2
S ທາດລະລາຍສີຟ້າ
Cr2
O7
2-
+ H+
Cr2+
+ H2
O
Cr6+
(ສີນຳ້ໝາກກ້ຽງ) Cr2+
(ສີຟ້າ)
ຍ້ອນ Cr ມີເລກອົກຊີດາຊົງ +6 (ສີນຳ້ໝາກກ້ຽງ) ໄດ້ປ່ຽນເປັນ Cr ທີ່ມີເລກອົກຊີດາຊົງ
+2 (ສີຟ້າ) ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ທາດລະລາຍທີ່ໄດ້ເປັນສີຟ້າ.
ສ.ວ.ສ

28
ບົດທີ 6 ທາດກຳມັນຕະພາບລັງສີ
- ບອກຄວາມໝາຍຂອງກຳມັນຕະພາບລັງສີໄດ້.
- ອະທິບາຍລັກສະນະຂອງລັງສີແຕ່ລະຊະນິດໄດ້.
- ອະທິບາຍ, ຂຽນ ແລະ ຊັ່ງຊາສົມຜົນນິວເຄຼຍໄດ້.
- ອະທິບາຍ ແລະ ຄິດໄລ່ຫາປະລິມານຂອງທາດກຳມັນຕະພາບລັງສີໄດ້.
- ບອກວິທີກວດສອບ ແລະ ການນຳໃຊ້ປະໂຫຍດຂອງທາດກຳມັນຕະພາບລັງສີໄດ້.
- ຄວາມໝາຍຂອງກຳມັນຕະພາບລັງສີ.
- ລັກສະນະຂອງລັງສີແຕ່ລະຊະນິດ.
- ລັກສະນະຂອງສົມຜົນນິວເຄຼຍ.
- ວິທີການຄິດໄລ່ຫາປະລິມານຂອງທາດກຳມັນຕະພາບລັງສີ.
- ວິທີກວດສອບ ແລະ ການນຳໃຊ້ປະໂຫຍດຂອງທາດກຳມັນຕະພາບລັງສີ.
- ຮູບພາບ ຫືຼ ໂປຼສເຕີກ່ຽວກັບທາດກຳມັນຕະພາບລັງສີ.
- ຕາຕະລາງທາດມູນເຄມີ.
4.1 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບຊະນິດຂອງລັງສີ
- ຄູອະທິບາຍເລື່ອງທີ່ຈະສົນທະນາກັນ ແລ້ວໃຫ້ຄຳຖາມ:
1) ກຳມັນຕະພາບລັງສີເກີດຂຶ້ນໄດ້ແນວໃດ?
2) ລັງສີທີ່ປົດປ່ອຍອອກຈາກນິວເຄຼຍສມີລັງສີໃດແດ່ ແລະ ມີລັກສະນະແນວໃດ?
- ໃຫ້ນັກຮຽນສົນທະນາພາຍໃນກຸ່ມຕາມຄຳຖາມທີ່ໄດ້ຮັບ ໂດຍຄົ້ນຄວ້າຫົວຂ້ໍທີ 1
ໃນ ປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 6.
- ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຸຼບເນື້ອໃນທີ່ສຳຄັນ.
ສ.ວ.ສ

29
4.2 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບປະຕິກິລິຍານິວເຄຼຍ
- ຄູອະທິບາຍເລື່ອງທີ່ຈະສົນທະນາ ແລ້ວໃຫ້ຄຳຖາມ:
1) ປະຕິກິລິຍານິວເຄຼຍແມ່ນປະຕິກິລິຍາຄືແນວໃດ?
2) ມີປະຕິກິລິຍານິວເຄຼຍຊະນິດໃດແດ່? ຈົ່ງອະທິບາຍແຕ່ລະຊະນິດ?
ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 6.
- ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຸຼບ ເນື້ອໃນທີ່ສຳຄັນ.
4.3 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບສ ົມຜົນນິວເຄຼຍ
1) ຈົ່ງຊັ່ງຊາສົມຜົນຕ່ໍໄປນີ້
2 20 1
10 1 10
2 14 3
1 7 6
H Ne H Ne
H N He C
o
o
ໃນປຶ້ມແບບຮຽນບົດທີ 6.
- ງານຜົນ, ສະມາຊິກໃນກຸ່ມ ຫຼື ກຸ່ມອື່ນປະກອບຄວາມເຫັນເພີ່ມຕື່ມ ຫຼື ຖາມຕອບ.
2 20 1 21
1 10 1 10
2 14 3 13
1 7 2 6
H Ne H Ne
H N He C
o
o
- ໃຫ້ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຸຼບ ເນື້ອໃນທີ່ສຳຄັນ.
4.4 ສົນທະນາເປັນກຸ່ມກ່ຽວກັບການຊອກຫາປະລິມານຂອງທາດກຳມັນຕະພາບລັງສີ
1) ຈົ່ງອະທິບາຍຂັ້ນຕອນການຊອກຫາປະລິມານຂອງທາດກຳມັນຕະພາບລັງສີ
2) ເມື່ອໃຫ້ຮູ້ວ່າທາດກຳມັນຕະພາບລັງສີຊະນິດໜຶ່ງມີປະລິມານ 100g ແລະ
ມີເຄິ່ງຊີວິດເທົ່າກັບ 5 ວັນ ຈົ່ງຂຽນແຜນພາບການສະຫຼາຍຕົວຂອງທາດນີ້ພາຍໃນ 20 ວັນ?
ສ.ວ.ສ

ເຄມີ ມ6

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (6)

ເຄມີ ມ6