Cam tavan öncelikle kadınların iş hayatında engellenmesi anlamına gelirken günümüzde kapsamı genişlemiş ve engelliler, yaşlılar ve cinsel azınlıkları da içine alır hale gelmiştir.
Yani cam tavan, kadınların ve azınlık gruplarının şirket veya kurum merdivenlerinde yukarı doğru ilerlemelerini önleyen görünmez örgütsel ve algısal engellerdir(Weyer
3. CAM TAVANIN TANIMI
Cam tavan, kadın çalışanların belli bir
kademeye geldikten sonra üst ya da tepe
yönetime terfilerinin, tam olarak
adlandırılamayan sebeplerden ve önyargılardan
ötürü engellenmesi ve kadınların yönetim
kadrolarından uzak tutulmalarıdır (Aydın, Özkul,
Tandoğan, & Şahin, 2007)
Cam tavan, kadınların yetenek ve başarılarının
göz ardı edilerek, işletmede daha üst
basamaklara çıkmalarının, görünmeyen ve
kırılamayan faktörler sebebiyle engellenmesidir
(Aydın, Özkul, Tandoğan, & Şahin, 2007)
4. CAM TAVANIN TANIMI
Cam Tavan, yönetici pozisyonunda çalışan
kadınların, belirli bir aşamadan sonra
yükselmelerini engelleyen faktörlerin toplamıdır
(Şiyve, 2004)
Cam tavan, çalışma hayatında kadınların ve
çeşitli azınlık grupların kariyer merdivenlerinde
yukarı doğru ilerlemesini önleyen görünmez
örgütsel ve algısal engellerdir (Weyer, 2006)
5. CAM TAVANIN TANIMI
Cam tavan öncelikle kadınların iş hayatında
engellenmesi anlamına gelirken günümüzde
kapsamı genişlemiş ve engelliler, yaşlılar ve
cinsel azınlıkları da içine alır hale gelmiştir.
Yani cam tavan, kadınların ve azınlık
gruplarının şirket veya kurum merdivenlerinde
yukarı doğru ilerlemelerini önleyen görünmez
örgütsel ve algısal engellerdir(Weyer, 2006, s.
442).
6. CAM TAVANA BENZER
KAVRAMLAR
Ters cam tavan: Kadın ağırlıklı sektörlerde erkeklerin
kariyer yapmasını ifade etmektedir
Bambu tavan: Doğu Asyalıların yükselmesine karşı
engelleri anlatır. Gerekçe ise liderlik potansiyellerinin
olmadığı veya iletişim yeteneklerinin yetersiz
olduğudur.
Beton tavan: Beyaz kadınlar cam tavana maruz
kalırken, azınlıklara mensup kadınlar daha sert
engellerle karşılaşmaktadır.
İkinci cam tavan: İlk engel aşılsa da ikinci bir engelle
karşılaşıldığı anlamını taşımaktadır.
7. CAM TAVANA BENZER
KAVRAMLAR
İkinci cam tavan: İlk engel aşılsa da ikinci bir engelle
karşılaşıldığı anlamını taşımaktadır.
Cam dolap: Eşcinsellerin bazı işlerden veya sektörlerden
uzak tutulması anlamında kullanılmaktadır, medya buna
tipik bir örnektir.
Cam merdiven: Kadın ağırlıklı sektörlerde erkeklerin
hızla ilerlemesini anlatır
Yapışkan zemin: Kamu kurumlarında alt kademelerde
çalışan kadınlar, genelde terfi olmaz ve yerlerinde
kalırlar. Buna bağlı olarak ücretleri de genelde düşüktür.
Yapışkan merdiven: Şirket merdivenlerinde yükselme
çabasını ve zorluğunu ifade eder.
8. • Kadınların yükselmelerini
engelleyen bariyerleri tespit
edip insanların özel sektörde
üst yönetim pozisyonlarına
yükselmelerine katkı sağlayan
başarılı programlar meydana
getirmişlerdir.
• Bu komisyon cam tavanı,
azınlık ve kadınların
işletmelerde ilerlemelerine
engel olan, görünmeyen
engellerin tamamı olarak
tanımlamıştır.
10. Bazı İstatistikler
ABD’ de yapılan bir çalışmaya göre, 1000 büyük
şirketin yöneticilerinden %16,9’unun, yönetim
kurulunda yer alanların ise %6,2’sinin kadın
olduğu belirtilmektedir. Amerikan şirketleri
arasında en büyük olanlarda dahi kadın oranının
%3’ten az olduğu ortaya koyulmuştur.
Türkiye’de bankacılık ve sigortacılık şirketinde
yapılan bir araştırma sonuçlarına göre ise, 64
şirkette çalışanların %43’ünün, orta düzey
yöneticilerin %26’sının, üst düzey yöneticilerin
ise sadece %3’ünün kadın olduğu tespit
edilmiştir (Ergeneli, 2004).
27. Cam tavana ayrımcılık dışında etki eden
bir çok faktör olmasına rağmen eğer iş
yerinde kilo ile ilgili ayrımcılık olmadığı
takdirde kadınların önemli ölçüde üst
yönetim seviyelerine yükselmeleri
mümkün olacaktır.
30. FARKLI GRUPLARDA CAM TAVAN
- Cinsel Yönelim Ayrımcılığı ve Cam Tavan
Farklı Cinsel Yönelimli Kişilerin Maruz Kaldığı Durumlar
Badgett, L. M., Lau, H., Sears, B., & Ho, D. (2007). Bias in the Workplace: Consistent Evidence of Sexual
Orientation and Gender Identity Discrimination. The Williams Institute.
32. Araştırma Araştırmacı Sonuçlar
The Extent of Sexual Orientation
Discrimination in Topeka
Colvin R. (2004) 15% işten kovulma
16% işe alınmama
11% terfi engeli
18% ek sorumluluk
verilmeme
24% alay ve taciz
35% alaycı mail,faz vb. alma
41% sözlü veya fiziksel taciz
Anti-Gay/Lesbian Discrimination in
New York State
Empire State Pride Survey
(2001)
8% işten kovulma
12% terfi engeli
10% olumsuz performans
değerlendirmesi
27% sözlü taciz
7% fiziki taciz
Gainesville/Alachua County Gay and
Lesbian Community Survey
Karp, B. And Human
Rights Council of North
Central Florida (1997)
9% işten kovulma
15% işe alınmama
20% terfi engeli
16% olumsuz iş performansı
değerlendirmesi
Farklı Cinsel Yönelimli Kişilerin
Maruz Kaldığı Durumlar
33. Mental Health Correlates of Perceived
Discrimination Among Lesbian, Gay,
and Bisexual Adults in the United
States
Mays, Vickie and Susan
Cochran (2001)
8% işten kovulma
13% işe alınmama
11% terfi engeli
Gays and Lesbians Face Persistent
Workplace Discrimination and
Hostility Despite Improved Policies
and Attitudes in Corporate America
Out & Equal Advocates.
Harris Interactive &
Witeck Combs
(2002)
9% işten kovulma
8% istifaya zorlanma
12% terfi engeli
23% alay ve taciz
22% diğer ayrımcılık türlerine
maruz kalma
Report to the Board of Governors
from its Gay and Lesbian Task Force
State Bar of California
(2006)
26% terfi engeli
19% iş verilmeme
15% ücret adaletsizliği
19% imkan adaletsizliği
Badgett, L. M., Lau, H., Sears, B., & Ho, D. (2007). Bias in the Workplace: Consistent Evidence of Sexual Orientation and Gender Identity Discrimination.
The Williams Institute.
34. FARKLI GRUPLARDA CAM TAVAN
- Yaş Ayrımcılığı ve Cam Tavan
Tuckmann ve Loge (1952)
35. FARKLI GRUPLARDA CAM TAVAN
- Yaş Ayrımcılığı ve Cam Tavan
(Gene, Shen, & Brian, 2001)
36. FARKLI GRUPLARDA CAM TAVAN
- Yaş Ayrımcılığı ve Cam Tavan
(Gene, Shen, & Brian, 2001)
37. CAM TAVAN İLE İLGİLİ YAPILMIŞ
ÇALIŞMALAR
Çalışmanın Adı: Does The Glass Ceiling Exist? A Longitudinal Study Of Women’s
Progress On French Corporate Boards
Çalışmanın türü: Dergi makalesi
Dergi adı: The Journal of Applied Business Research
Yılı: 2014
Yazarları: Rey Dang, Duc Khuong Nguyen, Linh-Chi Vo
Amacı: Fransız yönetim kurullarındaki kadın yöneticilerin ilerlemelerini incelemek.
Kapsamı: 2000, 2004 ve 2009 yılları arasındaki 120 şirketten alınan veriler
ışığında gerçekleştirilmiştir.
Veri Toplama: Şirketlerin siteleri ve çeşitli internet kaynakları
Değerlendirme Kriterleri:
•Yönetim kurulunda en az bir kadın bulunan şirketlerin toplam şirket sayısına oranı
•Yönetim Kurulunda bulunan kadın üye sayısının toplam üye sayısına oranı
38. CAM TAVAN İLE İLGİLİ YAPILMIŞ
ÇALIŞMALAR
Yönetim kurulunda en az bir kadın
bulunan şirketlerin toplam şirket
sayısına oranı
Yönetim Kurulunda bulunan kadın üye
sayısının toplam üye sayısına oranı
kadınların yönetim kurulundaki görevlerinin yıllar geçtikçe arttığı
gözlemlenmesine rağmen Fransız yönetim kurullarında cam tavan
etkisinin hala sürmektedir.
39. CAM TAVAN İLE İLGİLİ YAPILMIŞ
ÇALIŞMALAR
Çalışmanın Adı: Glass Ceilings for Ethnic Minorities
Çalışmanın türü: Kitap bölümü
Yılı: 2006
Yazarları: Krishna Pendakur and R.Pendakur
Amacı: Maaş ve ücretin etnik guba göre değişiklik gösterip göstermediğini tespit etmek
Kapsamı: Kanada’da aborjinler, görünür azınlıklar ve beyazlar üzerinde bir çalışma
yapılmıştır. Çalışmanın bağımlı değişkenini maaş ve ücretler oluşturmaktadır. Çalışmaya
Kanada nüfus sayımı verileri esas alınmış olup örneklem boyutu 900.000 olarak
incelenmiştir.
Sonuçlar:
•Çalışmada daha yaşlı ve daha eğitimli diğer azınlık erkekler ile beyaz erkekler
karşılaştırıldığında cam tavan olduğu gözlemlenmiştir.
•Aborjinler ile beyazlar arasında bir cam tavan etkisine rastlanmamıştır.
•Diğer azınlıkların kendi içindeki sınıflamasına baktığımızda ise Çin kökenli erkekler ile
İngiliz erkekler arasında bir cam tavan etkisinin olduğu, bu etkinin daha Çinli kadınlar ile
İngiliz kadınlar arasında daha etkili görüldüğü tespit edilmiştir.
40. SONUÇ VE ÖNERİLER
Cam tavan, kadınlar ve azınlık grupların örgüt içerisinde yükselmesini
engelleyen görünmez bir engeldir.
Cam tavanı engellemeye yönelik bir takım bireysel ve örgütsel
önlemler alınmalıdır.
Cam tavanı engellemeye yönelik çabalar örgüt seviyesinde alınsa da
bu önlemlerin örgüt üyeleri tarafından benimsenmesi gerekmektedir.
Cam tavan hakkındaki araştırmalar, çoğunlukla kadınlar üzerinde
yapılmıştır.
Bu araştırmalar farklı etnik ve düşünce grupları seviyesinde de
yapılması gerekmektedir.