1. БАТЛАВ................................................................ИХ СУРХУЙ ХҮРЭЭЛЭНГИЙН
ЗАХИРАЛ Б.СУМЬЯАБААТАР
УЛААНБААТАР ИХ СУРГУУЛЬ
ИХ СУРХУЙ ХҮРЭЭЛЭН
2013-2014 ОНЫ ХИЧЭЭЛИЙН ЖИЛ
Магистрантурын хичээлийн хөтөлбөр
1. Хичээлийн ерөнхий мэдээлэл:
1.1. Хичээлийн нэр: Объект хандалгат систем шинжилгээ ба хөгжүүлэлт
1.2. Хичээлийн код:
1.3. Судлах анги, мэргэжил: Програм хагамжийн магистр -2
1.4. Кредит цаг: 3
1.5. Цагийн харьцаа /7хоногоор/: 2:2
1.6. Улирал: 4-р улирал
1.7. Хичээлийн өмнөх холбоо: Объект хадалгат програмчлал, систем
шинжилгээ
1.8. Хичээл заах багш / зэрэг цол/: Х.Алтанцэцэг /Доктор Ph.D/
1.9. Багшийн үнэлгээ/ Нийт 100 оноо/
a. Семинар 20 оноо
b. Явцын шалгалт 2 удаа 10 оноо нийт 20 оноо
c. Бие даалт 30 оноо.
d. Бататгах шалгалт 30 оноо
2. Хичээлийн зорилго,агуулга:
Хичээлийн зорилго: Процедур болон обьект хандалтат програмчлалын
(ОХП) ялгаа Обьект хандалтат програмчлалын түлхүүр элементүүд
тэдгээрийн ач холбогдолын тухай судлах. Орчин үед объект хандалтат
аргачлалын хүрээнд UML (Unified Modeling Language) Нэгдсэн
Загварчлалын хэл
буюу ПХ-ийн инженерчилэл сэдэвт хамаарагдах
ерөнхий зорилгын загварчлах стандартчлагдсан хэлийг судлаж ашиглах
мэдлэг чадвар эзэиших.
Хичээлийн товч агуулга: Обьект хандалтат програм хангамжийн
системийг хөгжүүлэхэд бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг тодорхойлох, дүрслэх,
өөрчлөх, бий болгоход ашигладаг. UML нь системийг диагруумуудаар
дүрсэлдэг бөгөөд UML диаграмууд нь системийн загварыг 2 талаас нь
харуулдаг: Статик буюу бүтцийн талаас нь: Системийн статик бүтцийг
обьект, шинэ чанар, үйл ажиллагаа болон холбоо хамаарал зэргээр нь
харуулдаг. Класс диаграм, нийлмэл бүтцийн диаграм зэрэг нь ийм
төрлийнх юм Динамик буюу ажиллагааны талаас нь: Системийн динамик
шинжийг обьектуудын хамтын ажиллагаа, обьектын дотоод төлвийн
өөрчлөлт зэргээр харуулах. Дарааллын диаграм , үйл ажиллагааны
диаграм, төлөв шилжилтийн диаграм зэрэг нь ийм төрлийнх юм. UML 2.2
нийтдээ 14 диаграм агуулдаг. Эдгээрийн 7 нь системийн бүтцийг, 7 нь

2. системийн үйл явцыг (үүний 4 нь харилцан үйлчлэлийн гэх дэд төрөлд
багтана) үзүүлдэг.
2.1. Суралцагчийн эзэмшвэл зохих мэдлэг чадвар:
Мэдлэг: Процедур болон обьект хандалтат програмчлалын (ОХП) ялгаа
Обьект хандалтат програмчлалын mухай судлаж, UML нэгдсэн
Загварчлалын хэлийг судлаж Системийн статик бүтэц Динамик буюу
ажиллагааны талаас нь дүрслэх диаграмуудыг ялгаж ойлгох
тэмдэглэгээг сурах
Чадвар: Тодорхой програм хангамжийн системийн хувьд системийн
бүрэн хэмжээний шинжилгээг UML-ийн диагруумуудаар дүрсэлэх чадвар
эзэмшүүлэх,
3. Хичээлийн сэдэвчилсэн төлөвлөгөө:
7
хоног
I
Сэдэв
Удиртгал
II
Програм
хангамжийг
хөгжүүлэх
загварууд
III
UML ба түүнийг
дэмждэг
хэрэгслүүд
IV
Use Case
диаграм
V
Объект
Хандлагат
Технологийн
Агуулга
Обьект хандалтат сэтгэлгээ,Процедур
болон
обьект
хандалтат
програмчлалын (ОХП) ялгаа,Обьект
хандалтат
програмчлалын
түлхүүр
элементүүд тэдгээрийн ач холбогдол
Бүтэцлэгдсэн болон объект хандалтат
арга зүй тухай.
Програм хангамжийг боловсруулах
загварууд
болох хүрхрээ загвар, V
загвар, спираль загвар, прототайп
загвар тэдгээрийн төстэй, ба ялгаатай
талуудын тухай. Програм хангамжийн
төслийн анхан шатны шинжилгээг
хэрхэн явуулах тухай авч үзнэ.
Нэгдсэн Загварчлалын хэл ( UML) нь
ПХ-ийн
инженерчилэл
сэдэвт
хамаарагдах
ерөнхий
зорилгын
загварчлах
зорилготой
стандартчлагдсан хэл юм. UML -ыг
хөгжүүлэлтийн шатандаа явж буй
обьект хандалтат програм хангамжийн
системийн
бүрэлдэхүүн
хэсгүүдийг
тодорхойлох, дүрслэх, өөрчлөх, бий
болгоход ашигладаг болох ерөнхий
ойлголт өгөх.
Use case буюу хэрэглэх нөхцлийн
диаграм: Системийн үйл ажиллагааг
оролцогчдоор илэрхийлдэг.
ОХТ-ийн
үндсэн
ойлголтууд:
Class,Object ,Instance , 0Message,
Encapsulation ,Inheritance & Method
Орох
цаг
Лекц
Ашиглах
материал
2
2
2
2
4
1. Learning
UML 2.0,
By Kim
Hamilton,
Russell
Miles,
O'Reilly,
2006.
2. Object
Oriented
Systems
Analysis
and
Design
2nd edition
Joey George
Dinesh Batra
Joseph
Valacich
Jeffrey
Hoffer

3. үндэс
VI
UML классын
диаграмм
VII
Activity Diagram
VIII
Төлвийн
диаграм
(Statechart
Diagrams)
VIII
Sequence
diagram
/Дарааллын
диаграм/
IX
CASE
хэрэгслүүд
X
Програм
хангамжийн
чанарын
асуудал
override Polymorphism.
Объект Хандлагат Технологийн тулгын
34 чулуу: Enсapsulation ,Inheritance,
Polymorphism тухай
Системийн классууд, тэдгээрийн шинж
чанарууд болон класс хоорондын
хамаарал зэргээр системийн бүтцийг
тодорхойлдог.
Үйл ажиллагааны диаграм: Системд
явагдах бизнесийн болон бусад үйл
ажиллагааны ажлын урсгалыг алхам
алхамаар харуулна.
Обьектуудын
хоорондох
харилцан
үйлчлэлийг
дараалласан
зурвас
байдлаар үзүүлдэг. Энэ нь Класс
диаграм, хэрэглэх нөхцлийн диаграм,
дарааллын диаграм зэргээс авсан
мэдээллээс бүрдэх ба системийн бүтэц,
үйл явцыг нэгтгэн тодорхойлдог юм.
Дарааллын
диаграм:
Обьектууд
хоорондоо
хэрхэн
харилцдагийг
дараалласан
зурвас
байдлаар
тодорхойлох ба мөн энэ зурвасуудад
харгалзах
обьектуудын
амьдрах
хугацааг үзүүлдэг.
UML-н загварчлалын хэрэгслүүд болох
Rational Rose (IBM), Together Control
Center (Borland) гэх мэт tools-ийн давуу,
дутагдалтай тал шалгуур
үзүүлэлтүүдийн тухай.
Хугацаа,чанар,зардал 3-ыг хэрхэн
зохистой авч үзэх талаар
4
4
4
4
4
2
4. Бие даалтын ажлын сэдэв, үнэлгээ
“Объект хандалгат систем шинжилгээ ба хөгжүүлэлт” хичээлийн бие
даалтын ажил
4.1. Бие даалтаар гүйцэтгэх ажил :
Сэдэв
Агуулга

4. Тестийн
систем
Банкны
лизингийн
систем
Локаль сүлжээнд тест авах, боловсруулах зорилготой бөгөөд системд
бүртгэгдсэн эрх бүхий хэрэглэгчид нэвтэрнэ. Тестийн асуултууд хичээл
бүрээр хичээл дотроо мөн сэдвийн ангилалт хийсэн байх болно. Тестийн
стандартыг хангасан хэлбэртэй байна. Тест өгөх буюу авах үед
асуултуудыг хичээл болон сэдвийн хүрээнд санамсаргүйгээр сонгох , үр
дүн шууд харагддаг байх ѐстой. Шаардлагатай үед асуулттай холбоотой
нэмэлт тайлбарыг тусгай сонголтоор хардаг байж болно.
Энэ програм нь тухайн банкны системтэй хамтран ажиллах чадвартай
бөгөөд энэхүү системийн нэгэн хэсэг болж ажиллах ѐстой.Хэрэглэгчид
тухайн банкнаас лизингийн зээл авахыг хүсвэл онлайнаар тус системрүү
чөлөөтэй нэвтрэн орж лизингийн зээлтэй холбогдох мэдээллийг авч
бүрдүүлэх ѐстой бичиг баримтаа бүрдүүлнэ. Мөн эргэн төлөх ѐстой
төлбөрийн дүн болон хүүний шаталсан хэлбэрийг системээр бодуулж,
харж болно.Хэрэглэгч онлайнаар системд нэвтэрч шаардлагатай
мэдээллийг авдаг бол банкны зээлийн ажилтан нь өөрийн системээс
шууд нэвтрэх боломжтой байна. Системээс нэвтэрч буй банкны ажилтан
нь хандалтын ялгаатай эрхтэй байх ба заавал онлайнаар хандах
шаардлагагүй бөгөөд локал орчинд ч ажилладаг байх ѐстой. Ажиллаж
буй буюу бичилт хийгдэх мэдээллийн сан нь нэг байна.
Үл хөдлөх
хөрөнгийн
бүртгэлийн
систем
Үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлийг нэгтгэн боловсронгуй болгох зорилготой.
Үл хөдлөх хөрөнгийг худалдах, барьцаалах, түрээслүүлэх, өвлүүлэх
зэрэгт програм мэдээлэл өгдөг байна.Үл хөдлөх хөрөнгийн зэрэглэлд
хамрааха зах зээлийн жишиг үнэлгээний мэдээлллийг агуулсан байна.
Тухайн үл хөдлөх хөрөнгийн тухай статистик мэдээлэл харуулдаг байх гэх
мэтийн үл хөдлөх хөрөнгөтэй холбоотой бүхий л мэдээллээр хангадаг
байна. Ингэснээр үл хөдлөх хөрөнгийн нэгдсэн мэдээллийн сантай болно
Электрон
номын
сангийн
систем
Энэ систем нь номын сангийн бүх номнуудыг нэгдсэн бүртгэлтэй болгох,
хүрэлцээ муутай, ховор номнуудыг электрон хэлбэрээр унших боломжийг
олгоно.Номын санчийн үйл ажиллагааг автоматжуулах болон уншигчдын
хэрэгцээ шаардлагыг илүү ихээр хангах зорилготой.
Дэлгүүрийн
кассын
програм
Энэ програм нь дэлгүүрийн кассанд зориулагдсан бөгөөд тухайн дэлгүүрт
байгаа бүх бараануудыг кодлон бүртгэсэн байх ѐстой. Дэлгүүрийн өдөр
тутмын үйл ажиллагаанд хэрэглэгдэхээс гадна сарын, улирлын болон
жилийн эцсийн тайлан гаргахад ашиглагдана. Барааны дүүргэлт, хомсдолыг
урьдчилан мэдээлж байхаас гадна хамгийн ихээр зарагддаг бараануудыг
цаг хугацаа, улирлын холбогдолтойгоор статистик мэдээлэл гаргадаг байна.
Худалдан авалт, гүйлгээ бүрийг нарийн хянах ѐстой бөгөөд тухайн өдөр
кассан дээр ажиллаж буй ажилтан нь өөрийн эрхээр орох ѐстой бөгөөд
хэрэглэгч тус бүрээр боловсруулалт хийдэг байх ѐстой. Энэ нь ямар нэгэн
асуудал үүсэхэд ямар ажилтан дээр хариуцлага ноогдуулах нь тодорхой
болж байдаг сайн талтай.

5. Үнэлгээний хэлбэр : Энэ сэдвүүдээс 1-ыг сонгоод системийн Объект хандалгат
шинжилгээ хийх. Үүнд:
Үнэлгээ
хугацаа
Хийх ажил
5
Классын диаграмм
VI-VII
5
Activity Diagram
VIII-IX
Төлвийн диаграм
5
X-XI
(Statechart Diagrams)
Sequence diagram
5
XI-XII
/Дарааллын диаграм/
10
XIV
Хамгаалах
5. Хэрэглэх ном, сурах бичиг
№
Нэр
Зохиогч
Хаана
хэвлэсэн,
он
А. ХУУЛЬтогтоомж
1.
В. ҮНДСЭН СУРАХ БИЧИГ, ГАРЫН АВЛАГА
Jeffrey Hoffer
Modern Systems Analysis
2009
Joey George
and Design 6th Edition
Joseph Valacich
Joey George
3.
1.
2.
Dinesh Batra
2nd edition
2.
Object Oriented Systems
Analysis and Design
Jeffrey Hoffer
Software Engineering
8th , 9th edition
Lan Summerville
Joseph Valacich
2011
2010
С.НЭМЭЛТ СУРАХ БИЧИГ,ГАРЫН АВЛАГА
Visual Modeling with
Terry Quatrani
Rational Rose 2002 and
2004
UML,
Learning UML 2.0
By Kim Hamilton,
Russell Miles,
O'Reilly.
2006
Хаана
хадгалагдаж
байгаа

6. D. ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЭХ СУРВАЛЖУУД
Е. ЦАХИМ ЭХ СУРВАЛЖУУД
F.БУСАД ЭХ СУРВАЛЖУУД
Боловсруулсан:............................................/ Х.Алтанцэцэг/Доктор Ph.D Дэд Проф /
Гүйцэтгэлийгхянасан....................................../ Б.Сумьяабаатар /Доктор Sc.D Проф /