800.mn - 2012 Хими ЭЕШ хувилбар Б by byambaa avirmed
1. 800.mn - Өөрийгөө бэлд Byambaa Avirmed
Одооноос онлайнаар - өөрийгөө бэлдье
Хувилбар B Химийн хичээлийн даалгавар
1
ХУВИЛБАР B
НЭГДҮГЭЭР ХЭСЭГ
1. Ямар ус хамгийн их хольцтойд тооцогдож болох вэ? (2 оноо)
а . Борооны ус б. Далайн ус в. Голын ус
г. Рашаан д. Нэрсэн ус е. Гүний ус
А. а В. б С. в D. д Е. г
2. Дараах нэгдлүүдийн аль нь гомоген холимог болохыг заана уу? (2 оноо)
а. Гууль б. Нэрсэн ус в. Шохойн ус г. Булингар
д. Цэвэр агаар е. Сахарын уусмал ё. Манан з. Сүү
А. a, в,ё В. а, б, з С. а, д, е D. в, ё,г E. ё, з
3. Бодисын ангилал ба томьёог хооронд нь харгалзуулна уу? (3 оноо)
Бодисын томьёо Бодисын ангилал
1. FeSO4 а. Хүчлийн оксид
2. Al(OH)2 б. Суурийн оксид
3. Na2O г. Хүчил
4.HCl д. Суурь
е. Давс
А. 1а, 2ь, 3с, 4d В. 1е, 2б, 3д, 4б С. 1е, 2д, 3б, 4г
D. 1в, 2г, 3а, 4с Е. 1д, 2г, 3в, 4б
4. Ямар тэмдэглээ нь дан бодисын томьёо ба химийн элементийн тэмдгийг илэрхийлж чадах
вэ? (2 оноо)
А. Ca B. O C. O2 D. N E. F2
5. Дор бичигдсэн холимогуудаас алийг нь соронздох аргаар салгаж болох вэ? (2 оноо)
а. Ус ба хоолны давс б. Дан иод ба калийн иодид (хатуу)
в. Модны үртэс ба ус г. Шингэн агаараас хүчилтөрөгчийг ялгах
д. Төмөр ба зэс е. Төмөр ба хүхэр
А. б, г В.а, б С. д, е D. а, е Е. в, д
6. Al3+
-атомд хичнээн протон, нейтрон, электрон байгааг тодорхойлно уу. (2 оноо)
А. 13, 14, 13 В. 13, 14, 10 C. 13, 14, 16
D. 13, 13, 11 E. 13, 13, 10
7. Үнэрт нүүрсустөрөгчдөд ................ гэсэн ерөнхий томьёо харгалзана. (2 оноо)
А. СnН2n-6 В. СnН2n+2 C. СnН2n D. СnН2n-2 E. СnН2n-4
8. NaH2XO4-гэсэн энэ нэгдэл дэхь Х-элементийн исэлдлийн хэмийг ол. (2 оноо)
А. -5 В. +5 C. -3 D. 0 E. +3
9. Исэлдлийн хэм нь өөрчлөгдөн явагдсан урвалыг тодорхойлно уу. (2 оноо)
A. MnO2+4HCl =MnCl2+Cl2 +2H2O B. H2SO4+K2CO3=K2SO4+H2O+CO2
C. AgNO3+HCl AgCl+HNO3 D. H2SO4+2NH3 = (NH4)2SO4
E. CaO+CO2 = CaCO3
10. 100 г уусмалд агуулагдаж байгаа ууссан бодисын хэмжээг ............. гэнэ. (2 оноо)
A. Процентын концентраци B. Уусах чанар (уусалт)
C.Нормаль концентраци D. Моляр концентраци
E. Титр концентраци
11. Дараах томъёо бүхий бодисын молекул дахь σ – холбооны тоог тодорхойлж тохируулна уу.
(3 оноо)
Бодисын томъёо:
А) CH3OH
Б) CO
В) C3H6
Г) C2H6
A. 1Б,2В,3А,4Г B. 1Б,2А,3Г,4В C. 1Б,2Г,3В,4А
Бодисын молекул дахь
σ – холбооны тоо:
1) Нэг
2) Найм
3) Тав
4) Долоо
2. 800.mn - Өөрийгөө бэлд Byambaa Avirmed
Одооноос онлайнаар - өөрийгөө бэлдье
Хувилбар B Химийн хичээлийн даалгавар
2
D.1А,2Б,3В,4Г E. 1А,2Б,3Г,4В
12. Натрийн хлоридын 10%-ийн 200 г уусмал бэлтгэхэд шаардагдах ус ба натрийн хлоридын
хэмжээг олно уу? (3 оноо)
A.190 г ба 10 г B. 200 г ба 20 г C. 180 г ба 20 г
D. 160 г ба 40 г E.195 г ба 5 г
13. 40%-ийн этанолын усан уусмалд уусгагч ба ууссан бодисын массын харьцааг тодорхойлно
уу. (2 оноо)
А. 3:1 B. 2:3 C. 5:4
D. 3:2 Е. 2:1
14. Бордооны үйлдвэрлэлийн үндсэн түүхий эдийн нэг болох кальцийн ортофосфорын
хүчлийн давсны томьёог заана уу. (2 оноо)
A. Ca(HPO4)2 B. CaH2P2O7 C. Ca3(PO4)2
D. Ca3P2 E. Ca(H2PO4)2
15.
H3C
H2
C
C
H2
H2
C
C
CH3
OH
CH3 гэсэн бүтцийн томъёо бүхий ханасан нэг атомт спиртийн
нэр нь: (3 оноо)
A. 4 метил гексанол – 3 B. 3 метил гексанол – 3 C. 2 метил гексанол – 3
D. 2 метил гексанол – 2 E. 3 метил гексанол – 2
16. Хэвийн нөхцөлд 1 л хлор, иодот устөрөгчтэй харилцан үйлчлэлцэхэд 10,47 кж дулаан
ялгарсан бол урвалын дулааныг тооцоолно уу. (2 оноо)
А. 234,5 В. 117,3 С. -117,3 D. -234,5 Е. 104,7
17. 2SO2+O2= 2SO3 гэсэн урвалд масс үйлчлэлийн хуулийг хэрхэн илэрхийлэх вэ?
(2 оноо)
A.V=[2SO2] [O2] B.V=[SO2]2
[O2] C. V=k[SO2]2
[O2]
D. V=k [2SO2][O2] E. V=k[SO2] [O2]
18. C2H5OH+3O2=2CO2+3H2O тэгшитгэлээр урвал явагдахад нүүрстөрөгчийн атомын исэлдлийн
хэм хэрхэн өөрчлөгдөхийг сонгон уу. (2 оноо)
A. -1→ +4 B. -3→ +4 C. -2→ +4 D. -4→ +4 E. 0 → +4
19. Органик нэгдлийг найрлаганд нь орсон элементүүдийн төрхөөр яаж ангилах вэ? (2 оноо)
А. Ханасан ба ханаагүй В. Задгай ба цагираг хэлхээт
С. Нүүрсустөрөгчид, хүчилтөрөгч ба азот агуулсан
D. Ханасан ба ханаагүй цагираг хэлхээт Е. Задгай ба гетероцагираг хэлхээт
20. 1s2
2s2
2p6
3s2
3p6
4s1
3d2
гэсэн электроны томьёо бүхий элементийг нэрлэнэ үү. (2 оноо)
А. V+2
В. Sc С. Mn+4
D. Ti+3
E. Cr+3
21. Хийн анализаар нэгэн нэгдлийн найрлаганд 5,9% устөрөгч, 94,1 % хүхэр байгааг тогтоожээ.
1 л энэ хийн масс 1,52 г (х.н) бол харьцангуй молекул массыг ол. (3 оноо)
A. 34 н.н B. 3, 4 н.н C. 38 н.н D. 34 г/моль E. 3, 8 г/моль
22. Устай зэсийн сульфатын найрлаганд хэдэн төрлийн элемент, бүгд хичнээн атом оролцсон
байдаг вэ? (2 оноо)
A. 5 ба 20 B. 4 ба 21 C. 3 ба 21 D. 6 ба 21 E. 4 ба 20
23. Элементүүдийн үелэх системд эзлэх байрыг үндэслэн ямар элемент хамгийн их харьцангуй
сөрөг цахилгаан чанартай болохыг тогтооно уу. (2 оноо)
Бүлэг
Үе V VI VII
2 N O F
3 P S Cl
3. 800.mn - Өөрийгөө бэлд Byambaa Avirmed
Одооноос онлайнаар - өөрийгөө бэлдье
Хувилбар B Химийн хичээлийн даалгавар
3
A. N B. F C. O D. P E. Cl
24. ............... усан уусмалд нүүрсхүчлийн хийг бага хэмжээгээр нэвтрүүлэхэд цагаан тунадас
үүснэ. Цэгийн оронд ямар бодисын томьёо байж болохыг сонгоно уу. (2 оноо)
A. NH4OH B. Ba(OH)2 C. Na2CO3 D. KCl E. CsOH
25. Хүчтэй хүчил ба хүчтэй сууриас үүссэн давсны томьёог заана уу. (2 оноо)
A. FeCl3 B. Ba(NO2)2 C. MgSO4 D. Al(CH3COO)3 E. KCl
26. Натрийн карбонатын талст гидратыг усанд уусгахад үүссэн уусмалд метилоранж ямар
өнгөтэй байх вэ? (2 оноо)
А. Улаан ягаан В. Өнгөгүй С. Шар D. Хөх Е. Улбар шар
27. Ямар элементийн атомд протоны тоо ба электроны тоо тэнцүү байх вэ? (2 оноо)
А. K0
B. K+
C. S-2
D. Si-4
E. H-
28. F-Br-J-Cl гэсэн дараалалд эдгээр элементийн хайлах температур хэрхэн өөрчлөгдөхийг
тогтооно уу. (3 оноо)
A B C D E
29. Дараах урвалын тэгшитгэлүүдээс дегидротацжих урвалын тэгшитгэлийг заана уу. (2 оноо)
H2SO4
A. CaC2+2H2O=Ca(OH)2+C2H2 B. C2H5OH C2H4+H2O C. C2H2+H2 C2H4
KOH+ спирт
D. C2H4 C2H2+H2 E. C2H5Cl C2H4+HCl
30. Н.Д. Зелинский анх бензолыг ямар урвалаар гарган авсан бэ? (2 оноо)
А. C6H12 C6H6+3H2 B. C6H10 C6H6 +2H2 C. Нефтийг нэрж
D. C6H14 C6H6+4H2 E. 3C2H4 C6H6+3H2
31. 2SO2+O2 2SO3 гэсэн тэнцвэр тогтсон системд даралтыг 2 дахин ихэсгэхэд шулуун
урвалын хурд яаж өөрчлөгдөх вэ? (3 оноо)
A. 4 дахин ихэснэ B. 8 дахин буурна C. 8 дахин ихэснэ
D. 4 дахин буурна E. хурд өөрчлөгдөхгүй
32. Пептидийн холбоонд ..................................функциональ бүлэг байна. (2 оноо)
А. Карбоксил, имин В. Карбонил, амин С. Карбонил, имин
D. Карбоксил, гидроксид Е. Карбоксил, амин
33. 1 моль спиртийн бүрэн шаталтаар хэвийн нөхцөлд 67,2 л нүүрсхүчлийн хий үүүссэн бол
ямар спирт байсан бэ? (3 оноо)
А. Бутанол В. Метанол С. Пропанол D. Этанол Е. Пентанол
34. Цуугийн альдегидыг таньж илрүүлэхэд ямар урвалжийг хэрэглэх вэ? (2 оноо)
A. HNO3 B. [Ag(NH3)2]OH C. Ca(OH)2 D. KMnO4 E. AgCl
ХОЁРДУГААР ХЭСЭГ
2.1. Органик биш хими-Тооцоот бодлого (5 оноо)
1. 60 г 49%-ийн хүхрийн хүчлийн уусмал дээр хүхрийн (VI) ангидрид уусгаж 78,4%-ийн уусмал
бэлтгэжээ.
Даалгавар:
1. 49%-ийн хүхрийн хүчлийн уусмалд агуулагдаж байгаа
хүхрийн хүчлийн массыг (ab) (1 оноо)
2. 49%-ийн уусмалд нэмж уусгах хүхрийн (VI) ангидридын массыг (сd) (3 оноо)
3. 78,4%-ийн уусмалын массыг (еfg) тус тус олно уу. (1 оноо)
Бодолт:
4. 800.mn - Өөрийгөө бэлд Byambaa Avirmed
Одооноос онлайнаар - өөрийгөө бэлдье
Хувилбар B Химийн хичээлийн даалгавар
4
1. 100 г уусмал ----49 г H2SO4
60 г уусмал ----- х г H2SO4 x=29,4≈29 г H2SO4 (ab)
2. x
H2O+ SO3= H2SO4 SO3
80
(60+x) --------- (29,4+1,225x)
100 г --------- 78,4 x=40 г SO3 (сd)
3. 60+40=100 г уусмалын масс (еfg)
2.2. Органик хими-Нүүрс-ус (6 оноо)
1. 0,2 моль жинтэй сахарозыг гидролизод оруулахад бүтээгдэхүүний гарц 70% байв.
Даалгавар:
1. Гидролизын урвалаар үүсэх глюкозын массыг (ab) (3 оноо)
2. Үүссэн глюкозын исэх урвалаар үүсэх хийн массыг (сd) (2 оноо)
3. Үүссэн хүчил натрийн гидроксидтой 1:1 гэсэн молийн харьцаагаар урвалд ороход
шаардагдах NaOH-ын массыг (еf) тус тус олно уу. (1 оноо)
Бодолт:
1. а. С12Н22О11+H2O= С6Н12О6+ С6Н12О6
342 180
1 моль С12Н22О11----------- 342 г С12Н22О11
0,2 мольС12Н22О11---------- х г С12Н22О11 x1=68,4 г С12Н22О11
б. 342 г С12Н22О11-----------180 г С6Н12О6
68,4 г С12Н22О11 ------------х1 г С6Н12О6 x1=36 г С6Н12О6
в. 100 г -----70 г
36 г --- х2 г С6Н12О6 x2=25,5≈25 г С6Н12О6 (ab)
2. исэх
С6Н12О6 2СН3CН(OH)-COOH
180 180
180 г С6Н12О6 ----------- 180 г СН3CН(OH)-COOH
25 г С6Н12О6 ---------х г СН3CН(OH)-COOH x=25 г СН3CН(OH)-COOH (cd)
3. СН3CН(OH)-COOH+NaOH= СН3CН(OH)-COONa+H2O
90 40
90 г СН3CН(OH)-COOH 6 ----------- 40 г NaOH
25 г С СН3CН(OH)-COOH 6 --------- х г NaOH x=11 г NaOH (ef)
2.3. Органик биш хими-Химийн тэнцвэр ( 5 оноо)
1. 2SO2+O2 2SO3 гэсэн химийн тэнцвэр тогтсон урвалд [SO2]=1 моль/л, [O2]=0,5 моль/л,
[SO3]=2моль/л байв.
Даалгавар:
1. Энэ урвалын тэнцвэрийн тогтмолыг (a) (1 оноо)
2. Тэнцвэр тогтохоос өмнөх [SO2]-ийг (b) (2 оноо)
3. Тэнцвэр тогтохоос өмнөх [O2]-ийг (с,d) (1 оноо)
4. Тэнцвэрийн үед бүтээгдэхүүн үүсэх урвалын хурдыг (e,f) тус тус тооцоолно уу.
Хурдны тогтмол к=0,4 (1 оноо)
Бодолт:
5. 800.mn - Өөрийгөө бэлд Byambaa Avirmed
Одооноос онлайнаар - өөрийгөө бэлдье
Хувилбар B Химийн хичээлийн даалгавар
5
1. (a)
2. 2 2
2SO2 +O2 = 2SO3
2 моль SO3 ----- 2 моль SO2 b=1+2=3 моль SO2 (b)
2 моль SO3 ---- х моль SO2
3. 2 моль---1 моль O2
2 моль ---x моль O2 x=0,5+1.0=1,5 моль O2 (c,d)
4. v=0,4*12
*0,5=0,2 (e,f)
2.4. Органик хими-Тооцоот бодлого (8 оноо)
1. Бензойны хүчил ба фенол бүхий холимгийг бромын усаар уусмал өнгөтэй болохыг хүртэл
үйлчилэхэд 750 г 3,2%-ийн бромын ус зарцуулагджээ. Дараа нь 10%-ийн натрийн гидроксидын
уусмал ( )-аар үйлчилэхэд 90,1 мл зарцуулагдсан байна.
Даалгавар:
1. Урвалд орсон бромын массыг (ab) (1 оноо)
2. Холимог дахь фенолын массыг (c) (1 оноо)
3. Урвалд орсон NaOH-ын массыг (de) (1 оноо)
4. Холимог дахь бензойны хүчилд зарцуулагдсан NaOH-ын массыг (f) (4 оноо)
5. Холимог дахь бензойны хүчлийн массыг (g) тус тус олно уу. (1оноо)
Бодолт:
1. 100 г ----3,2 г Br2
750 г ---- х1 г Br2 x1=24 г Br2 (ab)
2. C6H5OH+3Br2= C6H2Br3(OH)+3HBr (1)
94 480 331 243
C6H5COOH+NaOH = C6H5COONa +H2O (2)
122 40
C6H2Br3(OH)+ NaOH= C6H2Br3ONa+H2O (3)
331 40
HBr+NaOH=NaBr+H2O (4)
94 г C6H5OH ------- 480 г HBr
х2 г C6H5OH ------- 24 г HBr x2=4,7=5 г C6H5OH (с)
3. 90,1мл *1,11 г/мл=100 г
100 г уусмал ---------- 10 г NaOH
100 г уусмал ---------- х3 г NaOH x3 =10 г NaOH (de)
4. а. (1)-р тэгшитгэлээс бромтфенолын масс
94 г C6H5OH ----------- 331 г C6H2Br3(OH)
4,7 г C6H5OH ---------- х4 г C6H2Br3(OH) x4 =16,55 г C6H2Br3(OH)
б. 16,55 г C6H2Br3(OH)-той урвалд орсон NaOH-ын масс
331 г C6H2Br3(OH) ------- 40 г NaOH
16,55 г C6H2Br3(OH) ----- х5 г NaOH x5 =2 г NaOH
6. 800.mn - Өөрийгөө бэлд Byambaa Avirmed
Одооноос онлайнаар - өөрийгөө бэлдье
Хувилбар B Химийн хичээлийн даалгавар
6
в. (1)-р тэгшитгэлээс үүссэн HBr-ын масс
94 г C6H5OH ------- 243 г HBr
4,7 г C6H5OH ------- х6 г HBr x6=12,15 г HBr
г. HBr-д зарцуулагдсан NaOH-ын масс
81 г HBr ----------- 40 г NaOH
12,15 г HBr ---------- х7 г NaOH x7=6,2 г NaOH
д. Холимог дахь бензойны хүчилд зарцуулагдсан NaOH-ын масс
10 г-(2+6)=2 г NaOH (f)
5. Холимог дахь бензойны хүчлийн масс
122 г C6H5COOH ------- 40 г NaOH
Х8 г C6H5COOH ------ 2 г NaOH x8=6,1≈6 г C6H5COOH (g)