BÀI GIẢNG MÔN MẠNG MÁY TÍNH Biên soạn Vũ Quốc Oai_10421212092019

1. BÀIGIẢNG
MÔN:MẠNGMÁYTÍNH
Biênsoạn:VũQuốcOai

2. GIỚITHIỆUMÔNHỌC
•Mụcđíchcủamônhọc
–Kiếnthứccơbảnvềmạngmáytính
–MôhìnhthamkhảoOSI
–MôhìnhTCP/IP
•Thờilượng:5buổihọc
2

3. GIỚITHIỆUMÔNHỌC
•Nộidungmônhọc
–Chương1:Tổngquanvềmạngmáytính
–Chương2:Cấutrúccủamạng
–Chương3:Phươngtiệntruyềndẫnvàthiếtbị
mạng
–Chương4:Datalink
–Chương5:TCP/IP
–Chương6:Kháiniệmcơbảnvềbảomậtmạng
–Bàitập
3

4. CHƯƠNG1:
TỔNGQUANVỀMẠNGMÁYTÍNH
•Kháiniệmvềmạngmáytính
•Ứngdụngcủamạngmáytính
•Phânloạimạngmáytính
•MôhìnhOSI
4

5. Kháiniệmvềmạngmáytính
•Mộttậphợpcủacácmáytínhđộclậpđược
kếtnốibằngmộtcấutrúcnàođó.
•Haimáytínhđượcgọilàkếtnốinếuchúng
cóthểtraođổithôngtin.
•Kếtnốicóthểlàdâyđồng,cápquang,sóng
ngắn,sónghồngngoại,truyềnvệtinh…
5

6. Ứngdụngcủamạngmáytính
•Chiasẻthôngtin
•Chiasẻphầncứngvàphầnmềm
•Quảnlýtậptrung
6

7. Phânloạimạngmáytính
•Cáchphânloạimạngmáytínhđượcsửdụngphổ
biếnnhấtlàdựatheokhoảngcáchđịalýcủamạng:
Lan,Man,Wan.
•Theokỹthuậtchuyểnmạchmàmạngápdụng:
mạngchuyểnmạchkênh,mạngchuyểnmạchthông
báo,mạngchuyểnmạchgói.
•Theocấutrúcmạng:hìnhsao,hìnhtròn,tuyến
tính…
•Theohệđiềuhànhmàmạngsửdụng:Windows,
Unix,Novell…
7

8. LANs(LocalAreaNetworks)
•Cógiớihạnvềđịalý
•Tốcđộtruyềndữliệucao
•Tỷlệlỗikhitruyềnthấp
•Domộttổchứcquảnlý
•SửdụngkỹthuậtEthernethoặcTokenRing
•CácthiếtbịthườngdùngtrongmạnglàRepeater,
Brigde,Hub,Switch,Router.
8
802.3Ethernet802.5TokenRing

9. LANs
9

10. MANs(MetropolitanAreaNetworks)
•CókíchthướcvùngđịalýlớnhơnLAN
•Domộttổchứcquảnlý
•Thườngdùngcápđồngtrụchoặccápquang
10

11. WANs(WideAreaNetworks)
•LàsựkếtnốinhiềuLAN
•Khôngcógiớihạnvềđịalý
•Tốcđộtruyềndữliệuthấp
•Donhiềutổchứcquảnlý
•SửdụngcáckỹthuậtModem,ISDN,DSL,
FrameRelay,ATM
11

12. WANs(WideAreaNetworks)
12

13. Mạngkhôngdây(WirelessNetworking)
•DotổchứcIEEExâydựngvàđượctổchứcWi-fi
Allianceđưavàosửdụngtrêntoànthếgiới.
•Cócáctiêuchuẩn:chuẩn802.11a,chuẩn802.11b,
chuẩn802.11g(sửdụngphổbiếnởthịtrườngViệt
Nam),chuẩn802.11n(mớicó).
•Thiếtbịchomạngkhôngdâygồm2loại:cardmạng
khôngdâyvàbộtiếpsóng/điểmtruycập(Access
Point-AP).
13

14. Mạngkhôngdây
14

15. Internet
Mộthệthống
mạngcủacác
máytínhđược
kếtnốivớinhau
quahệthống
viễnthôngtrên
phạmvitoànthế
giớiđểtraođổi
thôngtin.
15

16. MôhìnhOSI
(OpenSystemsInterconnection)
•Lýdohìnhthành:Sựgiatăng
mạnhmẽvềsốlượngvàkích
thướcmạngdẫnđếnhiệntượng
bấttươngthíchgiữacácmạng.
•ƯuđiểmcủamôhìnhOSI:
–Giảmđộphứctạp
–Chuẩnhóacácgiaotiếp
–Đảmbảoliênkếthoạtđộng
–Đơngiảnviệcdạyvàhọc
16

17. MôhìnhOSI
17Đónggóidữliệutrênmạng

18. MôhìnhOSI
18

19. MôhìnhOSI
19

20. MôhìnhOSI
20
Truyềndẫnnhịphân
•Dây,đầunối,điệnáp
•Tốcđộtruyềndữliệu
•Phươngtiệntruyền
dẫn
•Chếđộtruyềndẫn
(simplex,half-duplex,
full-duplex)

21. MôhìnhOSI
21
Điềukhiểnliênkết,truy
xuấtđườngtruyền
•ĐóngFrame
•Ghiđịachỉvậtlý
•Điềukhiểnluồng
•Kiểmsoátlỗi,thôngbáo
lỗi

22. MôhìnhOSI
22
Địachỉmạngvàxác
địnhđườngđitốtnhất
•Tincậy
•Địachỉluậnlý,topo
mạng
•Địnhtuyến(tìmđường
đi)chogóitin

23. MôhìnhOSI
23
Kếtnốiend-to-end
•Vậnchuyểngiữacác
host
•Vậnchuyểntincậy
•Thiếtlập,duytrì,kết
nốicácmạchảo
•Pháthiệnlỗi,phụchồi
thôngtinvàđiềukhiển
luồng

24. MôhìnhOSI
24
Truyềnthôngliênhost
•Thiếtlập,quảnlývàkết
thúccácphiêngiữacác
ứngdụng

25. MôhìnhOSI
25
Trìnhbàydữliệu
•Địnhdạngdữliệu
•Cấutrúcdữliệu
•Mãhóa
•Néndữliệu

26. MôhìnhOSI
26
Cácquátrìnhmạngcủa
ứngdụng
•Xácđịnhgiaodiệngiữa
ngườisửdụngvàmôi
trườngOSI
•Cungcấpcácdịchvụ
mạngchocácứngdụng
nhưemail,truyềnfile…

27. MôhìnhOSI
27
Nhữnglớpnàychỉtồntại
trongmáytínhnguồnvà
máytínhđích

28. MôhìnhOSI
28
Nhữnglớpnàyquảnlý
thôngtindichuyển
trongmạngLANhoặc
WANgiữamáytính
nguồnvàmáytínhđích

29. Dòngdữliệutrênmạng
29

30. CHƯƠNG2:
CẤUTRÚCMẠNG(TOPOLOGY)
•Phươngthứcnốimạng
•Cấutrúcvậtlýcủamạng
•Giaothứctruycậpđườngtruyềntrên
mạngLAN
30

31. Phươngthứcnốimạng
•Point-to-point(điểm–
điểm):cácđường
truyềnriêngbiệtđược
thiếtlậpđểnốicáccặp
máytínhlạivớinhau.
31

32. Phươngthứcnốimạng
•Broadcast(mộtđiểm-nhiềuđiểm):tấtcả
cáctrạmphânchiachungmộtđường
truyềnvậtlý.
32

33. CấutrúcvậtlýcủamạngLAN
33

34. Dạngđườngthẳng(BusTopology)
34
Ưuđiểm
Dễdàngcàiđặtvàmởrộng
Chiphíthấp
Mộtmáyhỏngkhôngảnhhưởngđến
cácmáykhác.
Hạnchế
Khóquảntrịvàtìmnguyênnhânlỗi
Giớihạnchiềudàicápvàsốlượngmáy
tính
Hiệunănggiảmkhicómáytínhđược
thêmvào
Mộtđoạncápbackbonebịđứtsẽảnh
hưởngđếntoànmạng
Thisimagecannotcurrentlybe
displayed.

35. Dạngvòngtròn(RingTopology)
•Ưuđiểm
–Sựpháttriểncủahệthống
khôngtácđộngđángkể
đếnhiệunăng
–Tấtcảcácmáytínhcó
quyềntruycậpnhưnhau
•Hạnchế
–Chiphíthựchiệncao
–Phứctạp
–Khimộtmáycósựcốthì
cóthểảnhhưởngđếncác
máytínhkhác
35

36. Dạnghìnhsao(StarTopology)
•Ưuđiểm
–Dễdàngbổsunghayloạibỏbớt
máytính
–Dễdàngtheodõivàgiảiquyết
sựcố
–Cóthểphùhợpvớinhiềuloại
cápkhácnhau
•Hạnchế
–Khihubkhônglàmviệc,toàn
mạngcũngsẽkhônglàmviệc
–Sửdụngnhiềucáp
36

37. Giaothứctruycậpđườngtruyềntrên
mạngLAN
Hailoạigiaothức:ngẫunhiênvàcóđiều
khiển
–Ngẫunhiên
•Giaothứcchuyểnmạch
•Giaothứcđườngdâyđatruycậpvớicảmnhậnva
chạm
–Cóđiềukhiển
•Giaothứcdùngthẻbàivòng(TokenRing)
•Giaothứcdùngthẻbàichodạngđườngthẳng(Token
Bus)
37

38. Giaothứctruycậpđườngtruyềntrên
mạngLAN
•Giaothứcchuyểnmạch(yêucầuvàchấpnhận)
Khimáytínhyêucầu,nósẽđượcthâmnhập
vàođườngcápnếumạngkhôngbận,ngượclại
sẽbịtừchối.
38

39. Giaothứctruycậpđườngtruyềntrên
mạngLAN
•Giaothứcđườngdâyđatruycậpvớicảmnhậnva
chạm(CarrierSenseMultipleAccess/withCollision
Detection)
Góidữliệuchỉđượcgởinếuđườngtruyềnrảnh,ngược
lạimỗitrạmphảiđợitheomộttrong3phươngthức:
–Chờđợimộtthờigianngẫunhiênrồilạibắtđầukiểm
trađườngtruyền
–Kiểmtrađườngtruyềnliêntụcchođếnkhiđường
truyềnrảnh
–Kiểmtrađườngtruyềnvớixácsuấtp(0<p<1)
39

40. Giaothứctruycậpđườngtruyềntrên
mạngLAN
•Giaothứcdùngthẻbàivòng(TokenRing)
–Thẻbàilàmộtđơnvịdữliệuđặcbiệtcómộtbitbiểu
diễntrạngtháibậnhoặcrảnh.
–Thẻbàichạyvòngquanhtrongmạng.
–Trạmnàonhậnđượcthẻbàirảnhthìcóthểtruyềndữ
liệu.
•Giaothứcdùngthẻbàichodạngđườngthẳng
(Tokenbus)
Tạoramộtvònglogic(vòngảo)vàthựchiệngiống
TokenRing.
40

41. CHƯƠNG3:
PHƯƠNGTIỆNTRUYỀNDẪN
VÀCÁCTHIẾTBỊLIÊNKẾTMẠNG
•Môitrườngtruyềndẫn
•Phươngtiệntruyềndẫn
•Cácthiếtbịliênkếtmạng
41

42. Môitrườngtruyềndẫn
•Làphươngtiệnvậtlýchophéptruyềntảitínhiệu
giữacácthiếtbị.
•Hailoạiphươngtiệntruyềndẫnchính:
–Hữutuyến
–Vôtuyến
•Hệthốngsửdụng
hailoạitínhiệu:
–Digital
–Analog
42

43. Cácđặctínhcủaphươngtiệntruyền
dẫn
•Chiphí
•Yêucầucàiđặt
•Băngthông(bandwidth).
•Băngtần(baseband,broadband)
•Ðộsuydần(attenuation).
•Nhiễuđiệntừ(ElectronmagneticInterference-EMI)
•Nhiễuxuyênkênh(crosstalk)
43

44. Phươngtiệntruyềndẫn
•Cápđồngtrục
•Cápxoắnđôi
•Cápquang
•Wireless
44

45. Cápđồngtrục(coaxial)
•Cấutạo
•Phânloại
–Thinnet/Thicknet
–Baseband/
Broadband
•Thôngsốkỹthuật
–Chiềudàicáp
–Tốcđộtruyền
–Nhiễu
–Lắpđặt/bảotrì
–Giáthành
–Kếtnối
45

46. Cápxoắnđôi
UnshieldedTwistedPair(UTP)Cable
46

47. Cápxoắnđôi
ShieldedTwistedPair(STP)Cable
47

48. Chuẩncáp568A&568B
Giớithiệu48

49. PhươngthứcbấmCáp
Giớithiệu49

50. Cápquang(Fiberoptic)
•Thànhphần&cấutạo
–Dâydẫn
–Nguồnsáng(LED,Laser)
–Đầupháthiện(Photodiode,phototransistor)
•Phânloại
–Multimodesteppedindex
–Multimodegradedindex
–Singlemode(monomode)
•Thôngsốkỹthuật
–Chiềudàicáp
–Tốcđộtruyền
–Nhiễu
–Lắpđặt/bảotrì
–Giáthành
–Kếtnối
50
Lõi
Lớpphủ
Lớpđệm

51. Cápquang(Fiberoptic)
51

52. Thôngsốcơbảncủacácloạicáp
52

53. Wireless
•Wireless?
•Cáckỹthuật
–Radio
–Microwave
–Infrared
–Lightwave
53

54. Radio
•Đặcđiểm
–Tầnsố
–Thiếtbị:antenna,
transceiver
•Phânloại
–Single-Frequency
•Lowpower
•Highpower
–Spread-Spectrum
•Direct-sequencemodulation
•Frequency-hopping
54

55. Microwave(sóngcựcngắn)
•Đặcđiểm
•Phânloại
–Terrestrial
Microwave
–Satellite
Microwave
•Thôngsố
55

56. Infrared(Sónghồngngoại)
•Đặcđiểm
•Phânloại
–Point-to-point
Infrared
–Broadcast
Infrared
•Thôngsố
56

57. Lightwave
57

58. Cácthiếtbịliênkếtmạng
•Cardmạng(NetworkInterfaceCard-NIC)
•Modem
•Repeater(Bộchuyểntiếp)
•Hub(Bộtậptrung)
•Bridge(Cầunối)
•Switch(Bộchuyểnmạch)
•Router(Bộđịnhtuyến)
•Gateway(Cổngnối)
58

59. Biểudiễncủacácthiếtbịmạngtrong
sơđồmạng
59

60. Cardmạng
•Kếtnốigiữamáytínhvàcápmạngđểpháthoặc
nhậndữliệuvớicácmáytínhkhácthôngqua
mạng.
•Kiểmsoátluồngdữliệugiữamáytínhvàhệthống
cáp.
•MỗiNIC(NetworkInterfaceAdapterCard)cómột
mãduynhấtgọilàđịachỉMAC(MediaAccess
Control).MACaddresscó6byte,3byteđầulàmã
sốnhàsảnxuất,3bytesaulàsốserialcủacard.
60

61. Cardmạng
61

62. Modem
•Làtênviếttắtcủahaitừđiềuchế
(MOdulation)vàgiảiđiềuchế(DEModulation).
•Điềuchếtínhiệusố(Digital)sangtínhiệu
tươngtự(Analog)đểgởitheođườngđiện
thoạivàngượclại.
•Có2loạilàInternalvàExternal.
62

63. Modem
63

64. Repeater(bộchuyểntiếp)
•Khuếchđại,phụchồicáctínhiệuđãbịsuythoái
dotổnthấtnănglượngtrongkhitruyền.
•Chophépmởrộngmạngvượtxachiềudàigiới
hạncủamộtmôitrườngtruyền.
•Chỉđượcdùngnốihaimạngcócùnggiaothức
truyềnthông.
•HoạtđộngởlớpPhysical.
64

65. Repeater(bộchuyểntiếp)
65

66. Hub(bộtậptrung)
•ChứcnăngnhưRepeaternhưngmởrộnghơnvới
nhiềuđầucắmcácđầucápmạng.
•Tạorađiểmkếtnốitậptrungđểnốimạngtheokiểu
hìnhsao.
•Tínhiệuđượcphânphốiđếntấtcảcáckếtnối.
•Có3loạiHub:thụđộng,chủđộng,thôngminh.
66

67. Hub(bộtậptrung)
–Hubthụđộng(PassiveHub):chỉđảmbảochứcnăng
kếtnối,khôngxửlýlạitínhiệu.
–Hubchủđộng(ActiveHub):cókhảnăngkhuếchđạitín
hiệuđểchốngsuyhao.
–Hubthôngminh(IntelligentHub):làHubchủđộng
nhưngcóthêmkhảnăngtạoracácgóitinthôngbáo
hoạtđộngcủamìnhgiúpchoviệcquảntrịmạngdễ
dànghơn.
67

68. Hub(bộtậptrung)
68

69. Bridge(cầunối)
•Dùngđểnối2mạngcógiaothứcgiốnghoặckhác
nhau.
•Chiamạngthànhnhiềuphânđoạnnhằmgiảmlưu
lượngtrênmạng.
•HoạtđộngởlớpDataLinkvới2chứcnăngchính
làlọcvàchuyểnvận.
•DựatrênbảngđịachỉMAClưutrữ,Brigdekiểm
tracácgóitinvàxửlýchúngtrướckhicóquyết
địnhchuyểnđihaykhông.
69

70. Bridge(cầunối)
70
HubHub
Bridge

71. http://bit.ly/KhoTaiLieuAZ