2. Երկրաշարժ է առաջանում, երբ Երկրի
մակերևույթից տասնյակ,իսկ երբեմն էլ
հարյուրավոր կիլոմետրեր խորության
վրա տեղի է ունենում
ապարաշերտերի տեղաշարժ:
3. Երկրաշարժի պատճառները
կապված են երկրակեղևում տեղի
ունեցող բնական խորքային
երևույթների հետ: Տեկտոնական,
դինամիկական, ջերմային և այլ
ուժերի ազդեցության տակ
երկրակեղևում կուտակվում են մեծ
լարումներ:
4.
5. Երկրակեղևը դրանցից ձերբազատվում է
երկրաշարժի միջոցով, անջատվում է
հսկայական էներգիա: Այդ էներգիան
երկրագնդի մակերևույթին առաջացնում է
ավերիչ ալիքներ, որոնց հետևանքով
փլուզվում են անորակ կառուցված
շենքերը: Լինում են մարդկային զոհեր,
նյութական հսկայական կորուստներ:
6.
7. Երկրաշարժի ազդեցության չափը տվյալ
տարածքում կոչվում է երկրաշարժի
ուժգնություն: Այն չափվում է MSK-64
12-բալանոց սանդղակով:
8. Բալերը Անվանումը Համառոտ նկարագրություն
1 Աննշան Նշում են միայն սեյսմիկականության սարքերը:
2 Շատ թույլ Զգում են հանգստի վիճակում գտնվող առանձին մարդիկ:
3 Թույլ Զգում է բնակչության փոքր մասը:
4 Չափավոր Առարկաների, ամանեղենի և լուսամուտների
ապակիների թեթև տատանումներ:
5 Բավականին
ուժեղ
Քնածների մեծ մասի արթնացում: Կախված առարկաների
ճոճում:
6 Ուժեղ Զգում են բոլորը: Պատերից նկարները ընկնում
են: Սվաղի թեթև ճաքեր:
7 Շատ ուժեղ Քարե տների պատերի թեթև ճաքեր: Սվաղի ճեղքեր:
8 Ավերիչ Տների ուժեղ վնասում: Ճեղքեր թեք լանջերի վրա:
9 Ամայացնող Քարե տների ուժեղ վնասվածքներ և ավերում:
10 Ոչնչացնող Ճաքեր բնահողերում: Սողանքներ և փլուզումներ:
11 Աղետ Գետնի վրա լայն ճեղքեր: Մեծ սողանքներ և փլուզում
ներ: Քարե տների լրիվ ավերում
12 Ուժեղ աղետ Ռելիեֆի խոշոր փոփոխություններ:
9. Մարդիկ զգում են 3–4 բալ
ուժգնությամբ երկրաշարժերը,
6-բալանոց երկրաշարժերը
համարվում են ուժեղ,
իսկ 8–10-բալանոցները
ոչնչացնում են շինարարական
նորմերին չհամապատասխանող
բոլոր կառույցները:
10.
11. Այն կետը, որտեղից ճառագայթվում
են սեյսմիկ ալիքները, կոչվում է
երկրաշարժի հիպոկենտրոն, իսկ դրա
պրոեկցիան երկրի մակերևույթին`
էպիկենտրոն: Երկու կետերի միջև եղած
հեռավորությունը կոչվում օջախի
խորություն:
12.
13. Ուժեղ երկրաշարժերին երբեմն
նախորդում են համեմատաբար թույլ
ցնցումներ: Ավելի հաճախ
երկրաշարժերին հաջորդում են
հետցնցումներ, որոնք կարող են տևել
ամիսներ: Երկրաշարժից մարդուն
սպառնացող վտանգը կախված է
բազմաթիվ գործոններից.
16. սեյսմակայուն շենքերի կառուցումը
շենքերի կառուցվածքի ուժեղացումը
շենքերի բնականոն շահագործումը
բնակչության վարվելակերպի ուսուցումը
վթարավերականգնողական աշխատանք
ների հրատապ և արդյունավետ կատարումը
18. • խուճապի
չմատնվել, արագ
կողմնորոշվել և
գործել
սառնասրտորեն
• ցածրահարկ շենքերից,
բարձրահարկերի առաջին
երկու հարկերից արագ (մինչ
20–30 վայրկյանում) դուրս
գալ բաց տարածք չօգտվելով
վերելակից, ուշադրություն
դարձնել
աստիճանավանդակի
հուսալիության վրա
• շենքերի վերին
հարկերում մնալու
դեպքում պատսպար
վել հիմնական
պատերի որմնախոր
շերում, կրող կառուց
վածքների մոտ:
• Անմիջապես բացել
դռները
• փլատակների տակ
հայտնվելու դեպքում
չհուսահատվել, տեղա
շարժվել դեպի ավելի
անվտանգ տեղ: Ձգտել
կապվել դրսում
գտնվողների հետ:
Փորձել ինքնուրույն
դուրս գալ:
• ցնցման ավարտից
հետո փորձել շենքից
շուտ դուրս գալ:
Ուշադիր լինել
շքամուտքից դուրս
գալիս, միաժամանակ
հիշել, որ հնարավոր
են հետցնցումներ:
19.
20.
21.
22. Հիշի՛ր
Անհրաժեշտ է, որ
յուրաքանչյուր ոք իմանա իր
բնակության, ուսման,
աշխատանքի շինությունների
առանձնահատկությունները,
դրանց հուսալի և թույլ
տեղերը:
