Praktyczny materiał dla nardzonych

1. SPIS TREŚCI
WSTĘP ...................................................................................................
1. U źródeł programu, 2. Co to są Wieczory dla Zakochanych
i dla kogo są przeznaczone? 3. Nieco historii, 4. Cel Wieczorów
dla Zakochanych, 5. Dialog jako metoda pracy z narzeczonymi, 6.
Kto może prowadzić Wieczory dla Zakochanych? 7. Układ pro­
gramu i zakres podręcznika, 8. Przygotowanie do prowadzenia cy­
klu Wieczorów dla Zakochanych i rola animatorów, 9. Organiza­
cja spotkań, 10. Przebieg Wieczorów, 11. Rekolekcje dla Narze­
czonych.
WIECZÓR I: NASZA WIEDZA O SOBIE NAWZAJEM
Spotkanie 0: Wprowadzenie.....................................
Spotkanie 1: Poznajemy się w dialogu......................
Spotkanie 2: Nasza tożsamość.................................
WIECZÓR II: CO JEST DLA NAS WAŻNE?..............
Spotkanie 1: Nasze uczucia.......................................
Spotkanie 2: Nasze przyzwyczajenia ........................
Spotkanie 3: Dziedziny naszego życia......................
Praca domowa: Ustalanie wspólnej hierarchii ważności dziedzin
naszego życia...........................................................
WIECZÓR III: POROZUMIENIE W MIŁOŚCI ...............................
Spotkanie 1: Nasze oczekiwania.......................................................
Spotkanie 2: Lubię, nie lubię z Tobą rozmawiać.............................
Praca domowa: W jakich sprawach czuję się wysłuchany przez Cie­
bie, a w jakich nie? .................................................
6
20
20
24
30
32'"
32
35
38
41
42
42
44
46
WIECZÓR IV: MY I BÓG....................................................................
Spotkanie 1: Wiara w moim/naszym życiu.......................................
Spotkanie 2: Chrześcijańska postawa w naszym życiu ...................
Spotkanie 3: Modlitwa ....................................................................
Praca domowa: Nasze naizeczeństwo i nasze przyszłe małżeństwo
w Piśmie Świętym...................................................
47
47
49
52
52
WIECZÓR V: NATURALNE PLANOWANIE RODZINY 55

2. WIECZÓRVI: I BĘDĄ JEDNYM CIAŁEM (Mt 19,5).....................
Spotkanie 1: Gesty miiości .........................................................
Spotkanie 2: Miłość i odpowiedzialność.....................................
Spotkanie 3: Przyjęcie i wychowanie dzieci..................................
Praca domowa: Porozmawiajmy o wychowaniu naszych przyszłych
dzieci ................................................................
WIECZÓR VU: SAKRAMENT MAŁŻEŃSTWA ............................
Spotkanie 1: Ślubuję ci miłość ...................................................
Spotkanie 2: Decyzja o ślubie kościelnym...................................
Spotkanie 3: Nasze życie religijne w małżeństwie .......................
Praca domowa: Czy moja decyzja jest wolna i uczciwa? ..............
WIECZÓR VIII: TROSKA O NASZE PRZYSZŁE MAŁŻEŃSTWO .. 73
Spotkanie 1: Odchodzimy z domów rodzinnych
Spotkanie 2: Kryzysy a trwałość małżeństwa ...
Spotkanie 3: Co jeszcze chciałbym usłyszeć, o czym porozmawiać? .. 80
Praca domowa: W jaki sposób troszczyć się będziemy o naszą
miłość?.................................................
WIECZÓR IX: LITURGIA SAKRAMENTU MAŁŻEŃSTWA
Spotkanie 1: Liturgia sakramentu małżeństwa................
Spotkanie 2: Spotkanie końcowe...................................
58
58
61
63
65
66
66
68
70
72
73
76
80
81
81
81
83
HARMONOGRAM REKOLEKCJI DLA NARZECZONYCH
4

3. Rada Episkopatu Polski ds. Rodziny
Przewodniczący
Skwer Kardynała Stefana Wyszyńskiego 6
01-015 Warszawa
Warszawa, dnia 9 czerwca 2003 r.
Informacja o pracy „Spotkań Małżeńskich”
Działalność Ośrodków Spotkania Małżeńskie stanowi część pracy Duszpasterstwa Rodzin
w Polsce, Dotyczy to zarówno programów dla małżeństw jak i osób przygotowujących się do
sakramentu małżeństwa w formie tzw. Wieczorów dla Zakochanych i Rekolekcji dla
Narzeczonych.
Prowadzone przez Spotkania Małżeńskie rekolekcje dla małżeństw umacniają więź
małżeńską i rodzinną. Wieloletnie doświadczenie pokazało, że są szansą odnowy
i pogłębienia treści sakramentu małżeństwa. Wieczory dla Zakochanych, które stanowią część
pracy tego ruchu rekolekcyjnego, mogą być traktowane jako skrócona katechizacja
przedmałżeńska (w rozumieniu p. 26 Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin) lub jako
przygotowanie bezpośrednie do sakramentu małżeństwi(p. 27 Dyrektorium). Bezpośrednimi
odpowiedzialnymi za programy Spotkań Małżeńskich, w tym także za Wieczory dla
Zakochanych, od strony merytorycznej i organizacyjnej są pp. Irena i Jerzy Grzybowscy oraz
o. Mirosław Pilśniak OP.
u+-
-4-
Przt uczący
5

4. I. WSTĘP
1. U źródeł programu
Wkrótce po powstaniu pierwszych ośrodków Spotkań Małżeńskich
w Polsce, często pojawiały się ze strony uczestników głosy ubolewania nad
brakiem analogicznych spotkań dla narzeczonych, stojących na progu mał­
żeńskiego życia, do którego na ogół nie są przygotowani. Weekendy dla
małżeństw wyszły naprzeciw zagrożeniom miłości małżeńskiej, jakie tkwią
w samych małżonkach. Są to przede wszystkim trudności prowadzenia dia­
logu i związany z tym niedostateczny poziom wiedzy o sobie nawzajem,
nieumiejętność przebaczania, rutyna w pożyciu małżeńskim, zaniedbania
w życiu religijnym, odmienne hierarchie wartości itd.
Niniejszy podręcznik zawiera program spotkań dla narzeczonych, który
ma na celu zmniejszenie tych zagrożeń jeszcze przed początkiem wspólne­
go życia w małżeństwie, a zarazem uświadomienie narzeczonym: po pierw­
sze - konieczności dialogu przed podjęciem dojrzałej decyzji o małżeń­
stwie, po drugie - znaczenia sakramentu małżeństwa.
2. Co to są Wieczory dla Zakochanych i dla kogo są przeznaczone?
Wieczory dla Zakochanych to cykl 9 cotygodniowych spotkań prowa­
dzonych raz w tygodniu w ośrodku duszpasterskim. Opracowany został
także skrócony program, o charakterze wyjazdowym, pod nazwą Rekolek­
cje dla Narzeczonych. Wieczory dla Zakochanych uważamy za podstawo­
wą formę pracy z narzeczonymi. Dlatego przedstawiamy przede wszystkim
program ich prowadzenia. W drugiej części podręcznika mówimy o Reko­
lekcjach dla Narzeczonych.
Wieczory dla Zakochanych przeznaczone są zasadniczo dla narze­
czonych, którzy decyzję o małżeństwie podjęli i przychodzą na Wieczo­
ry w ramach przygotowania do zawarcia sakramentu małżeństwa. Wie­
czory dla Zakochanych obejmują część przygotowania określaną zazwy­
czaj w diecezjach jako „konferencje przedmałżeńskie” lub „katechezy
przedmałżeńskie”. Mogą objąć „udział w skupieniu przedślubnym”, je­
żeli Wieczór IX spełnia jego wymagania. Nieodłącznym elementem te­
go przygotowania jest zaznajomienie się z metodami naturalnego pla­
nowania rodziny (NPR). Zazwyczaj jest to jedno spotkanie ogólne
i spotkania indywidualne zgodnie z wymaganiami duszpasterstwa ro­
dzin w danej diecezji. W zależności od Ośrodka spotkania te mogą pro­
wadzić animatorzy Spotkań Małżeńskich posiadający odpowiednie
6

5. przygotowanie merytoryczne i odpowiednie uprawnienia, lub doradcy
poradni rodzinnej.
Wieczory dla Zakochanych, w swej formie podstawowej, nie obejmują
indywidualnych spotkań w parafialnej poradni rodzinnej. Jeżeli animato­
rzy prowadzący Wieczory dla Zakochanych mają uprawnienia do na­
uczania NPR, to i tak spotkania V nie włączamy do spotkań w poradni.
Narzeczeni uzyskają w ten sposób więcej wiadomości. Uczestników za­
chęca się do stałego kontaktu z osobami nauczającymi NPR od początku
Wieczorów, a zwłaszcza od Wieczoru, na którym tematyka NPR pojawia
się po raz pierwszy.
Wieczory dla Zakochanych mogą być również bardzo owocne dla „cho­
dzących ze sobą” - zakochanych - którzy nie podjęli jeszcze decyzji o mał­
żeństwie, ale poważnie myślą o swoim związku. Poprzez uczestnictwo
w Wieczorach dla Zakochanych mogą rozeznać, czy ich więź jest na tyle
dojrzała, by podjąć decyzję o małżeństwie.
Program Wieczorów dla Zakochanych pozwala uczestnikom obu grup
pogłębić refleksję nad swoim związkiem. W obu sytuacjach zdarza się, że
uczestnicy rozstają się ze sobą lub odkładają decyzję o ślubie. Rozejście się
takiej pary uważamy za pozytywny efekt Wieczorów dla Zakochanych.
Może świadczyć o pogłębieniu dojrzałości osobowej danej pary i jej więk­
szej odpowiedzialności za podejmowane decyzje.
3. Nieco historii
W czasie pierwszego ogólnopolskiego spotkania animatorów w Łaźniewie
w 1983 r., które przeszło do historii Spotkań Małżeńskich jako I Zjazd Anima­
torów, podjęliśmy rozmowę z animatorami wrocławskimi, Rositą i Leszkiem
Bielakami, o potrzebie przygotowania programu dla narzeczonych, analogicz­
nego do programu rekolekcji dla małżeństw. Wiedzieliśmy, że Rosita i Leszek
prowadzą katechezy przedmałżeńskie we Wrocławiu i uznaliśmy ich za osoby
kompetentne do przygotowania programu dla narzeczonych. Rosita i Leszek
powiedzieli wówczas, że całkiem niedawno zwrócił się do nich z analogiczną
propozyq'ą O. Ludwik Wiśniewski OP, wówczas kaplan-animator Spotkań
Małżeńskich we Wrocławiu. Już rok później udało się przeprowadzić pierwszy
eksperymentalny cykl Wieczorów we Wrocławiu, a wkrótce potem następne.
Toczyła się wówczas dyskusja czy mają one nosić nazwę Wieczory dla Narzeczo­
nych, czy też Wieczory dla Zakochanych. Rosita i Leszek woleli pierwszą na­
zwę, O. Ludwik i my- promowaliśmy drugą. Stąd też obie nazwyjakiś czas uży­
wane były zamiennie.
Irena i Jerzy Grzybowscy
7

6. We wstępie do pierwszego podręcznika do prowadzenia Wieczorów dla
Zakochanych Rosita i Leszek Bielakowie pisali m. in. (zachowujemy ter­
minologię, którą wówczas stosowali):
Ze względu na podobieństwo metody pracy w „wieczorach dla narzeczonych”
i „Spotkaniach małżeńskich” wymaga się od osób prowadzących (zarówno ka­
płanów jak i małżonków), aby uczestniczyły w „Spotkaniach małżeńskich” i by­
ły animatorami weekendów. Wymóg ten podyktowany jest także koniecznością
zrozumienia celów niniejszego programu.
Prowadzenie programu „Wieczory dla narzeczonych” stanowi część pracy śro­
dowiska „Spotkania małżeńskie”.
Bezpośrednimi inspiratorami powstania programu byli Irena i Jerzy Grzybow­
scy z Warszawy oraz Ojciec Ludwik Wiśniewski OP z Wrocławia.
Całość programu „Wieczory dla narzeczonych” opracowali Rosita i Leszek Bie­
lakowie z Wrocławia oraz Ojciec Ludwik Wiśniewski OP. Autorzy wykorzystali
częściowo materiały amerykańskie „Evenings for Engaged” opracowane przez
Marriage Encounter.
Pierwsze cykle „Wieczorów dla narzeczonych” zorganizował i przeprowadził
w latach 1984-1987 w Ośrodku Duszpasterskim przy kościele oo. Dominika­
nów we Wrocławiu Ojciec Ludwik Wiśniewski wraz z parami małżeńskimi.
W 1988 roku Ojciec Ludwik Wiśniewski OP przeniesiony do Krakowa, rozpo­
czął tam organizowanie „Wieczorów”, które były - i są - tam prowadzone
w środowisku studenckim pod nazwą Wieczory dla Zakochanych”.
W dniach 10-11 grudnia 1988 r. odbyło się w Warszawie przy kościele
Wniebowstąpienia Pańskiego na Ursynowie spotkanie informacyjne i jed­
nocześnie szkoleniowe dla osób zainteresowanych prowadzeniem Wieczo­
rów dla Zakochanych. Obecni byli autorzy programu, kapłani i małżeń­
stwa - animatorzy Spotkań Małżeńskich z Warszawy, Wrocławia, Krako­
wa, Torunia i Łodzi.
Od wiosny 1989 roku Wieczory prowadzone były w Warszawie, a od 1990
także w Toruniu. Później także w innych ośrodkach Spotkań Małżeńskich.
W dniach 25-26 listopada 1989 r., przy okazji rekolekcji dla animato­
rów, odbyło się w Laskach drugie spotkanie poświęcone Wieczorom,
w którym uczestniczyli animatorzy z kilku ośrodków. Ustalono na nim pil­
ną potrzebę wydania podręcznika do prowadzenia Wieczorów dla Zako­
chanych. Został on opracowany przez Rositę i Leszka Bielaków, wydruko­
wany z początkiem 1990 r. i z niego pochodzi zacytowana wyżej ich wypo­
wiedź. Jak sami mówili, podręcznik amerykański odegrał jedynie rolę in­
spirującą ich pracę.
8

7. Po wyjeździe Rosity i Leszka na stale za granicę, prace nad dwoma ko­
lejnymi edycjami podręcznika prowadzone były w ośrodku warszawskim.
Otrzymaliśmy od nich zgodę na dalsze rozwijanie programu. Kolejne wy­
dania podręcznika powstały w latach 1995 i 1998. Były one redagowane
przez Annę i Krzysztofa Łoskotów, a poprzedzone kolejnymi ogólnopol­
skimi spotkaniami roboczymi, które odbyły się w Warszawie
Autorzy opracowania obecnego wydania podręcznika wraz z Zespołem
Redakcyjnym wyrażają uznanie dla wszystkich małżeństw i kapłanów za­
angażowanych dotychczas w prowadzenie Wieczorów dla Zakochanych
i ulepszanie programu.
Aktualna świadomość wartości dialogu, większa wiedza z zakresu komu­
nikacji interpersonalnej, pogłębienie teorii i praktyki dialogu w całym środo­
wisku Spotkań Małżeńskich oraz potrzeba włączenia Wieczorów dla Zako­
chanych do przygotowania do sakramentu małżeństwa w ramach oficjalne­
go nauczania Kościoła, spowodowały konieczność zmian w programie
i przygotowania nowego wydania podręcznika. Kierunek zmian został
przedstawiony przez autorów niniejszego programu animatorom ośrodków,
które prowadziły już Wieczory dla Zakochanych, a następnie zaakceptowa­
ny przez Zjazd Liderów Spotkań Małżeńskich w Łodzi w dniach 13-15
września 2002 r. Powołany został wtedy Zespół Redakcyjny nowego wydania
podręcznika, którego skład zamieszczony jest na str. 2 niniejszego zeszytu.
Wkrótce potem, w Krakowie, w dniach 27-29 września 2002 odbyło się spo­
tkanie animatorów, którzy do tej pory prowadzili Wieczory dla Zakocha­
nych. Na spotkaniu tym animatorzy, którzy prowadzili eksperymentalne
Wieczory i Rekolekcje dla Narzeczonych, przedstawili zmodyfikowaną wer­
sję programu, podkreślając podejście dialogowe oraz pełniejsze niż dotąd
uwzględnienie nauczania Kościoła o małżeństwie i rodzinie. Jesienią 2002 r.
robocza wersja nowego programu testowana była w kilku ośrodkach.
W dniach 14-16 lutego 2003 r. odbyło się w Krakowie spotkanie Zespo­
łu Redakcyjnego, na którym przedyskutowano zgłoszone uwagi i opraco­
wano końcową wersję programu. Po zakończeniu prac merytorycznych
program ten został 10 marca 2003 r. zatwierdzony przez Liderów Dzieła
jako obowiązujący w całym ruchu rekolekcyjnym Spotkania Małżeńskie.
Prace redakcyjne trwały do czerwca 2003 r. Dnia 20 maja 2003 r. Irena
i Jerzy Grzybowscy referowali program Wieczorów dla Zakochanych na
ogólnopolskiej Wiosennej Sesji Diecezjalnych Duszpasterzy Rodzin i Die­
cezjalnych Doradców Życia Rodzinnego w Sulejówku k. Warszawy, a dnia
9 czerwca 2003 r. otrzymali pismo od Ks. Bpa Stanisława Stefanka, PTze-
odniczącego Rady Episkopatu Polski ds Rodziny, akceptujący Wieczory
9

8. dla Zakochanych, jako formę przygotowania narzeczonych do sakramentu
małżeństwa. Pismo to zamieszczamy na str. 5.
4. Cel Wieczorów dla Zakochanych
Wieczory dla Zakochanych mają na celu przygotowanie narzeczonych
do sakramentu małżeństwa poprzez zainspirowanie spotkania chłopca
i dziewczyny na płaszczyźnie spraw ważnych dla ich ewentualnego przy­
szłego małżeństwa. Przygotowanie to polega na:
1. Pełniejszym wzajemnym poznaniu się narzeczonych, a także „chodzą­
cych ze sobą”, drogą dialogu, prowadzonego przez nich wg metod
opracowanych w Spotkaniach Małżeńskich, inspirowanego świadec­
twem prowadzących:
a) na tematy ważne dla ich ewentualnego przyszłego małżeństwa,
b) ana tematy trudne, których często nie poruszają ze sobą z powodu
skrępowania lub niewiedzy, a które mogą mieć istotne znaczenie
przy podejmowaniu decyzji o zawarciu małżeństwa.
2. Przekazaniu parom uczestniczącym podstaw nauczania Kościoła do­
tyczących małżeństwa i rodziny w sposób przystępny, poparty świa­
dectwem życia animatorów. Dokonuje się to poprzez:
a) uwrażliwienie uczestników na potrzebę pogłębiania wiary,
b) przekazanie uczestnikom wiedzy na temat treści sakramentu mał­
żeństwa i jego skutków (owoców) oraz uświadomienie znaczenia
tego sakramentu w ich decyzji na małżeństwo,
c) przekazanie podstawowych wiadomości na temat naturalnego pla­
nowania rodziny oraz troski o życie od poczęcia.
3. Uważnym przyjrzeniu się swoim motywom zawarcia małżeństwa oraz
weryfikacji przez samych uczestników ich decyzji o zawarciu małżeństwa.
5. Dialogjako metoda pracy z narzeczonymi.
Zgodnie z założeniami Spotkań Małżeńskich, dialogjest rozmową, pro­
wadzoną w prawdzie i miłości, prowadzącą do spotkania osób. Roz­
mowa ta ma na celu przede wszystkim poznanie drugiego człowieka. Po­
znanie to dokonuje się poprzez słuchanie, rozumienie, dzielenie się i prze­
baczanie. Tego rodzaju poznanie ułatwia podejmowanie decyzji.
Dialog - charyzmat Spotkań Małżeńskich - w sposób szczególny doty­
czy relacji męża i żony. Odnosi się także, ze specyficznymi sobie uwarun­
kowaniami, do dialogu małżonków z dziećmi, innymi ludźmi, a także po-
10

9. między kapłanami, klerykami i siostrami zakonnymi. Jest sposobem obec­
ności chrześcijanina w świecie współczesnym (por. Gaudium et spes). Dia­
logjest więc drogą spotkania i porozumienia zakochanych oraz narzeczo­
nych, nawetjeżeli miałby doprowadzić do ich rozstania.
Nasze posługiwanie charyzmatem Spotkań Małżeńskich domaga się od
nas uznania pierwszeństwa słuchania przed mówieniem, rozumienia przed
ocenianiem i dzielenia się przed dyskutowaniem. Zasady te dotyczą w spo­
sób szczególny poznania i nazwania swoich uczuć (jako pierwszych, spon­
tanicznych reakcji na osoby, wydarzenia, sytuacje oraz jako elementu oso­
bowości) i niebudowania na nich ocen oraz postaw.
Jeżeli Wieczory dla Zakochanych mają sprzyjać podjęciu ostatecznej de­
cyzji na małżeństwo i do niego przygotować, to powinny prowadzić do budo­
wania rozumnej relacji narzeczonych w oparciu o obiektywne przesłanki
i niepodejmowania decyzji opartej wyłącznie na przyjemnych uczuciach.
W dialogu zakochanych/narzeczonych chodzi też o to, aby ich ewentualna
decyzja o rozstaniu podjęta była bez wzajemnego osądzania, ale po wsłucha­
niu się, zrozumieniu i dzieleniu się własnymi motywami. Istotna jest wtedy
również akceptacja drugiej osobyjako takiej, z decyzją, że wspólne życie nie
jest możliwe. Konsekwencją tego rodzaju decyzji powinno być przebaczenie,
które tak ważne jest w charyzmacie Spotkań Małżeńskich.
Narzeczeni w czasie Wieczorów dla Zakochanych prowadzą dialog, któ­
remu służy sposób konstruowania pytań i zadań do własnej pracy. W prak­
tyce doświadczają dialogu, który może stać się dla nich metodą kształtowa­
nia swoich dalszych relacji w małżeństwie, jak również metodą rozwiązy­
wania problemów, które w ich związku mogą pojawić się już w pierwszych
dniach po ślubie.
Metoda dialogu stosowana w odniesieniu do przekazywania nauki Ko­
ścioła ma pomóc narzeczonym w odpowiedzeniu na pytanie w jaki sposób
mogą tę naukę w swoim życiu realizować, rozmowę na temat co im spra­
wia trudność, w jaki sposób mogą sobie nawzajem pomóc w jej urzeczy­
wistnieniu. Nade wszystko zaś ma pomóc w zrozumieniu prawdy, dobra
i piękna zawartych w treści tej nauki. Nie oznacza natomiast dyskusji, wy­
miany poglądów na temat jej słuszności, ani tym bardziej nie oznacza rela­
tywizacji jej wartości etycznych.
6. Kto może prowadzić Wieczory dla Zakochanych?
Wieczory dla Zakochanych prowadzić mogą tylko animatorzy Spotkań
Małżeńskich, którzy mają już pewne doświadczenie w prowadzeniu reko­
lekcji dla małżeństw. Dotyczy to zarówno małżeństwjak i kapłanów.
11

10. Przygotowując się do Wieczorów dla Zakochanych, animatorzy czerpią
z doświadczeń swojego dialogu małżeńskiego, a także sposobu prezentacji
animacji, wypracowanego w czasie przygotowań do rekolekcji dla mał­
żeństw. Warto pamiętać, że na Wieczorach dla Zakochanych, podobnie
jak na weekendach małżeńskich jesteśmy przede wszystkim świadkami na­
szej miłości małżeńskiej, wystrzegając się postawy pouczającej.
Dobre przygotowanie serii Wieczorów dla Zakochanych lub rekolekcji
dla Narzeczonych jest poważnym wyzwaniem dla animatorów. Powinni
oni sami przeprowadzić w swoim małżeństwie dialog na temat każdego
„spotkania”, wykorzystując pytania dla narzeczonych. Konieczne jest na­
stępnie wspólne przygotowanie małżeństw i kapłana, podobnie jak przed
weekendem małżeńskim. Przygotowując animację małżeństwa odwołują
się do swojego małżeństwa, a także narzeczeństwa, patrząc na nie z per­
spektywy lat.
Ważne jest, by Wieczory dla Zakochanych prowadzili animatorzy, któ­
rzy wymieniają się w prowadzeniu różnych form pracy Spotkań Małżeń­
skich, by nie było wąskiej specjalizacji, żeby nie było jednych animatorów
„od małżeństw”, drugich „od narzeczonych”. Obydwie formy pracy uzu­
pełniają i dopełniają się nawzajem. Doświadczenie Wieczorów dla Zako­
chanych odświeża duchowość małżeństw i kapłanów animatorów i warto,
by każde małżeństwo i kapłan zaangażowani w Spotkania Małżeńskie, co
jakiś czas włączali się w prowadzenie jednej z form pracy z narzeczonymi.
Oczywiście „bliższa sercu” może być dla kogoś praca z narzeczonymi, waż­
ne jest jednak, by prowadził także weekendy małżeńskie. Ważne jest, by
sami animatorzy odnawiali swój dialog. W Spotkaniach Małżeńskich prze­
kłada się to na prowadzenie weekendów małżeńskich. Specjalizacja w sa­
mych tylko Wieczorach dla Zakochanych grozi animatorom utratą chary­
zmatu. Koniecznym wymogiem przy prowadzeniu Wieczorów dla Zako­
chanych jest uczestniczenie w formacji proponowanej animatorom Spo­
tkań Małżeńskich w czasie spotkań formacyjnych, dni skupienia, rekolek­
cji dla animatorów, zjazdów animatorów itp.
Nie przewiduje się uczestnictwa w Wieczorach dla Zakochanych ani
Rekolekcjach dla Narzeczonych małżeństw, kapłanów ani diakonów
w charakterze „obserwatorów”. (Jedynym ewentualnym wyjątkiem mogą
być wizytatorzy duszpasterstwa rodzin). Podkreślamy raz jeszcze, że droga
do włączenia się w prowadzenie Wieczorów dla Zakochanych prowadzi
poprzez weekend małżeński i współprowadzenie weekendów małżeńskich.
12

11. 7. Układ programu i zakres podręcznika.
Program ułożony jest według określonego porządku, w którym zasad­
niczo zachowany został układ pierwszego wydania podręcznika. Układ
ten jest w pewnym stopniu zbliżony do układu podręcznika do rekolekcji
dla małżeństw. Pierwsze 3 Wieczory wprowadzają w pojęcie dialogu i po­
zwalają na doświadczenie go przez uczestników przede wszystkim na
płaszczyźnie naturalnych cech osobowości. Wieczór IV rozszerza pro­
gram o uświadomienie roli Boga w życiu własnym każdego z uczestników
oraz w przyszłym życiu małżeńskim każdej pary. Dopiero potem narze­
czeni zajmują się etyką życia seksualnego oraz sprawą przyjęcia i wycho­
wania dzieci. Zagadnienie to, ustawione jest wyraźnie z punktu widzenia
nauki Kościoła i życia religijnego małżeństwa. Dlatego jest ono przedsta­
wione dopiero po ukazaniu chrześcijańskiej koncepcji małżeństwa i ro­
dziny. Dialog narzeczonych na przedstawione dotąd tematy stanowi „ma­
teriał” do ich ostatecznej decyzji na małżeństwo lub rozstanie się. Dlate­
go kolejny temat dotyczy sakramentu małżeństwa, decyzji na ślub kościel­
ny lub rozstanie się. Narzeczeni raz jeszcze mają tę decyzję przemyśleć,
zweryfikować, podjąć. Kiedy się to już stanie, ich dialog dotyczyć będzie
niezwykle trudnej sprawy, a mianowicie odejścia z domu rodzinnego i bu­
dowania wspólnego życia w autonomii wobec rodziców. Jest to zagadnie­
nie, które ich czeka zaraz po ślubie. Rzutuje często na trwałość małżeń­
stwa, które omawiamy potem. Kryzysy ukazujemy jako szansę umacniania
trwałości małżeństwa. Jednakże główny akcent spotkania „trwałość mał­
żeństwa” kładziemy na pielęgnowanie małżeństwa, czego częścią składo­
wą jest pokonywanie kryzysów.
Zwracamy się z prośbą, by taki porządek logiczny zaakceptować i nie
wprowadzać zmian. Ewentualne uwagi prosimy składać do autorów opra­
cowania lub do Zespołu Redakcyjnego.
Podręcznik ten nie jest samoukiem. Odwołuje się wielokrotnie do
podręcznika do prowadzenia rekolekcji dla małżeństw. Program Wieczo­
rów jest bowiem organicznie związany z programem weekendów małżeń­
skich. Podręcznik ten nie ukazuje całej treści, zarówno od strony komu­
nikacji interpersonalnej jak i nauki Kościoła, jaką przekazujemy narze­
czonym. Dlatego jako uzupełniające podręczniki dla animatorów prowa­
dzących Wieczory dla Zakochanych, poza podręcznikami do prowadze­
nia rekolekcji dla małżeństw i zeszytami formacyjnymi dla animatorów,
zalecamy:
13

12. - Katechizm Kościoła Katolickiego, zawarte w nim rozdziały dotyczące
małżeństwa i rodziny oraz inne dokumenty Kościoła na ten temat,
- Jerzy Grzybowski, Małżeńskie drogowskazy, Wyd. M, Kraków 2002,
-Przyszłość ludzkości idzie przez rodzinę, pod red. ks. Władysława
Szewczyka, Michalineum, Warszawa 1992 lub inne książki aktualnie
wskazane przez Liderów Krajowych
Istnieje też szeroki zakres literatury dotyczącej małżeństwa i rodziny,
którą można traktować jako pomocniczą.
W niniejszym zeszycie, przy cytowaniu dokumentów Kościoła zastoso­
wano skróty: KKK - Katechizm Kościoła Katolickiego, HV - Humanae
Vitae, FC - Familiaris Consortio, VS - Veritatis Splendor, LR - List do
Rodzin, MD - Mulieris Dignitatem.
8. Przygotowanie do prowadzenia cyklu Wieczorów dla Zakochanych
i rola animatorów.
Cykl Wieczorów dla Zakochanych może prowadzić jedno małżeństwo
lub więcej małżeństw animatorów i kapłan, który jest także animatorem
weekendów małżeńskich. Niedopuszczalna jest sytuacja, by Wieczory pro­
wadziło jedno z małżonków lub samo tylko małżeństwo bez kapłana, tak
samo jak niedopuszczalne jest prowadzenie Wieczorów dla Zakochanych
przez samego tylko kapłana.
Jeżeli cały cykl Wieczorów dla Zakochanych prowadzi jedno małżeń­
stwo i kapłan, to między nimi a uczestnikami wytwarza się więź oparta na
zaufaniu. Wartościowe dla uczestników jest prowadzenie cyklu przez dwie,
zmieniające się pary małżeńskie lub więcej małżeństw. W tym ostatnim
przypadku ważne jest jednak, by jedno małżeństwo pełniło rolę tzw. pary
głównej i było obecne na każdym Wieczorze, chociaż nie prowadzi wszyst­
kich spotkań. Pozostałe małżeństwa prowadzą wybrane spotkania. Tego
rodzaju organizacja Wieczorów, pozwala uczestnikom poznać małżeństwa
o różnym stażu, różnych temperamentach i różnych doświadczeniach ży­
ciowych. Tego rodzaju sposób prowadzenia wymaga jednak szczególnie
starannego przygotowania, by animacje poszczególnych animatorów
współbrzmiały ze sobą. Warto zauważyć, że niekorzystnie na odbiór Wie­
czorów przez uczestników wpływają przypadkowe zastępstwa lub pojawia­
nie się par nieznanych od początku cyklu (dlatego na pierwszym spotkaniu
powinni być wszyscy animatorzy).
Każdyz powyższych sposobów prowadzenia Wieczorówwymaga staranne­
go wspólnego przygotowania małżeństw wraz z kapłanem, aby spełniony był
14

13. warunek partnerskiego, pełnego przyjaźni i współbrzmienia prowadzenia
przez świeckich i kapłana. Przygotowanie powinno przebiegać podobnie jak
do weekendu dla małżeństw. Przeprowadzenie każdego cyklu, szczególnie
prowadzonego po raz pierwszy przez dany zespół, powinny poprzedzać spo­
tkania, na których animatorzy omawiają swoje wprowadzenia. Pozwoli im to
na wspólne dopracowanie treści poszczególnych animacji, odpowiedzenia so­
bie na ważne pytanie, czy świadectwojest na temat danego spotkania.
Podobnie jak małżeństwa, narzeczeni pragną poznać osobiste świadec­
twa małżonków, dotyczące ich doświadczeń wyniesionych z okresu narze-
czeńskiego i małżeńskiego. Pragną konkretów: relacji z popełnionych
przez małżonków błędów, analizy poniesionych porażek i odniesionych
sukcesów, podania przyczyn i przebiegu konfliktów oraz sposobów ich roz­
wiązywania w codziennym życiu.
W czasie kolejnych spotkań cyklu Wieczorów dla Zakochanych, mał­
żeństwo w swoich wprowadzeniach, podobnie jak na weekendach małżeń­
skich, dzieli się przede wszystkim swoim doświadczeniem życiowym, stara­
jąc się przekazać je w duchu dialogu. Ważne, by świadectwo było krótkie,
zgodne z tematem spotkania, przedstawiane najlepiej na zmianę przez
męża i żonę. Warto opowiadać o jednym zdarzeniu, naświetlając je w du­
chu dialogu. Świadectwa te osadzone są w krótkiej teorii, która może być
w tle wprowadzenia, jednakże powinna być przejrzysta i czytelna od strony
nauki Kościoła. Ważne, by świadectwo małżeństw było przedstawione
w duchu wiary, zaufania Bogu i dialogu z Nim.
Kapłan zna teorię małżeństwa i teorię okresu narzeczeńskiego. Niejed­
nokrotnie posiada wiedzę o małżeństwie znacznie bogatszą od samych
małżonków. Jednak to małżonkowie doświadczają i przeżywają osobiście
wszystko, co małżeństwo ze sobą niesie. Dlatego warto, by kapłan w swo­
ich wypowiedziach nawiązywał do wypowiedzi małżonków, akcentował
zgodność tego, co mówią, z przesłaniem biblijnym, wiedzą o sakramen­
tach, nauką Kościoła dotyczącą obrony życia i całej etyki seksualnej, roz­
szerzał wiedzę, pobudzał do myślenia, autorefleksji i dialogu uczestników,
a wystrzegał się pouczeń.
Przekazanie istoty sakramentu małżeństwa, podobnie jak i innych treści
programu, spoczywa zarówno na małżonkach jak i na kapłanie.
Wprowadzenia małżeństw i kapłana powinny współbrzmieć ze sobą.
Wypowiedzi ich mogą się przeplatać, co wymaga szczególnie starannego
przygotowania. W dalszej części podręcznika, przy omawianiu treści po­
szczególnych wprowadzeń, sugerujemy ewentualny temat wypowiedzi ka-
15

14. piana. Jednakże ostateczny kształt animacji pozostawiamy decyzji wspól­
nie przygotowującego się zespołu.
9. Organizacja spotkań
Wieczory dla Zakochanych można prowadzić w jednym, wystarczająco
obszernym pomieszczeniu, gwarantującym każdej parze intymny kącik,
czyli stolik z dwoma krzesłami. W pomieszczeniu tym, lub sąsiednim, musi
znaleźć się miejsce na krąg utworzony z krzeseł, których liczba odpowiada
liczbie uczestników Wieczorów. Wewnątrz kręgu powinien stać stolik, na
którym podczas spotkań stawiamy zapaloną świecę - znak obecności Du­
cha Świętego. Na stoliku może być umieszczone także Pismo Święte
i kwiaty.
Wspólna modlitwa oraz wprowadzenia do poszczególnych spotkań od­
bywają się w kręgu. W czasie pracy pisemnej uczestnicy siedzą pojedynczo
przy stolikach lub w kręgu (może być tak, że np. panowie w kręgu, panie
przy stolikach i na odwrót na następnym spotkaniu) Natomiast rozmowa
uczestników w parach ma miejsce przy stolikach. Wskazane jest, by pary
nie siedziały razem w czasie pracy pisemnej.
Materiały pomocnicze do prowadzenia Wieczorów dla Zakochanych to:
- zestawy pytań do poszczególnych spotkań, na każde spotkanie na od­
dzielnej kartce,
- czysty papier formatu A4,
- teczki techniczne, po jednej na każdego uczestnika,
- przybory do pisania,
- świeca, zapałki,
- naczynia kuchenne niezbędne do przygotowania i podania poczęstunku,
- ewentualnie magnetofon do odtwarzania muzyki w czasie dialogu.
Zestawy pytań rozdawane są narzeczonym bezpośrednio po wprowa­
dzeniu do każdego spotkania. Uczestnicy nie powinni znać pytań z wyprze­
dzeniem.
Czysty papier powinien być dostępny dla uczestników do pisania listów
do swoich narzeczonych.
Na pierwszym spotkaniu każdy z uczestników powinien trzymać teczkę,
którą podpisze imieniem swoim i swojego chłopca/dziewczyny. Można
w tym celu przygotować naklejki ze znaczkiem Spotkań Małżeńskich. Do
teczek tych każdy z uczestników wkłada kolejne zestawy pytań, odpowie­
dzi i listy od swojego chłopca/dziewczyny.
16

15. Ze względu na porę odbywających się spotkań oraz czas ich trwania (ok.
2,5 godziny każde) wskazane jest przygotowanie na każdy z Wieczorów
skromnego posiłku i herbaty. Z dotychczasowych doświadczeń wynika, że
narzeczeni na ogól z aprobatą decydują się na samodzielne przygotowywanie
kanapek i ciast. Na każdym kolejnym spotkaniu animatorzy proszą 1 lub
2 pary (zależnie od liczebności grupy) o przygotowanie posiłku. Przygotowu­
ją go uczestnicy przed (!) spotkaniem, natomiast roznoszą go uczestnikom do
stolików animatorzy. Miłe pochwały i podziękowania ze strony animatorów
pod adresem wykonawców, korzystnie wpływają na atmosferę spotkania. Po­
częstunek ma miejsce zazwyczaj w czasie dialogu na pierwszym spotkaniu.
Można prowadzić księgi pamiątkowe. Narzeczeni chętnie wpisują się do
nich. Ze względu na indywidualny, osobisty i intymny charakter pracy na­
rzeczonych, nie wprowadzamy w czasie Wieczorów dla Zakochanych żad­
nych elementów towarzyskich.
Nie można dopuścić do powstania dyskusji w czasie spotkań. Narzecze­
ni powinni być skoncentrowani na dialogu we dwoje. Trzeba im jednak dać
możliwość wyjaśnienia wątpliwości, odpowiedzieć na pytania itp.
Zadaniem animatorów jest stworzenie atmosfery życzliwości, szczerości
i otwartości, ale jednocześnie głębokiej refleksji nad podjętym tematem.
Uwrażliwiamy narzeczonych na zachowanie absolutnej dyskrecji w sto­
sunku do wypowiedzi (świadectw) animatorów. Uczestników zobowiązuje­
my również, by zachęcając swoich znajomych do uczestnictwa w następ­
nych Wieczorach dla Zakochanych i komentując Wieczory w swoim środo­
wisku, nie ujawniali tematów spotkań i nie udostępniali zestawów pytań.
10. Przebieg Wieczorów
Program Wieczorów dla Zakochanych przewiduje 9 „Wieczorów”, któ­
re odbywają się raz w tygodniu w ustalonym dniu tygodnia i o stałej godzi­
nie. Każdy Wieczór składa się z dwóch lub trzech „spotkań”.
Program każdego Wieczoru (z wyjątkiem V i IX) jest następujący:
a) zapalenie świecy,
b) krótka modlitwa,
c) przywitanie uczestników,
d) krótkie przedstawienie tematu Wieczoru,
e) wprowadzenie małżeństwa i kapłana,
f) rozdanie zestawu pytań,
g) krótka modlitwa przed przystąpieniem do pracy,
17

16. h) dialog uczestników składający się z:
- pracy pisemnej uczestników (czas pracy jest różny, został orienta­
cyjnie podany przy każdym spotkaniu, w miarę wyraźnej potrzeby
możemy go nieznacznie przedłużyć),
-wymiany kartek-listów do siebie nawzajem,
- rozmowy,
i) sygnał kończący dialog, uczestnicy ponownie siadają w kręgu i rozpo­
czyna się następne spotkanie,
j) po ukończeniu pracy nad wszystkimi spotkaniami danego Wieczoru
następuje jego zakończenie, które polega na:
-wyjaśnieniu ewentualnych wątpliwości, odpowiedzeniu na pytania
uczestników,
- ustaleniu kto przygotuje posiłek na następny Wieczór,
- podaniu literatury,
-wspólnej modlitwie,
- pożegnaniu uczestników.
Warto pamiętać o zasadzie obowiązującej także na weekendach mał­
żeńskich, że atmosfera religijna powinna stopniowo narastać. Nie należy
narzucać długich modlitw i teologicznych sformułowań szczególnie w cza­
sie pierwszych spotkań.
11. Rekolekcje dla Narzeczonych
Rekolekcje dla narzeczonych są skróconą formą przygotowania do sa­
kramentu małżeństwa. Mogą one spełnić te same cele, które stawiamy
Wieczorom dla Zakochanych, jednakże uważamy, że Wieczory są trwalszą
i owocniejszą formą przygotowania. Rekolekcje dla Narzeczonych w pracy
Spotkań Małżeńskich spełniają rolę pomocniczą. Przyjmujemy na nie
przede wszystkim wtedy, gdy wspólne uczestniczenie w innej formie przy­
gotowania do sakramentu małżeństwa jest niemożliwe, np. narzeczeni
mieszkają w odległych od siebie miejscowościach.
Wielokrotnie zgłaszają się pary, które pracą do późnych godzin wieczor­
nych tłumaczą trudności w uczestniczeniu w Wieczorach dla Zakochanych.
Warto za każdym razem starannie te trudności rozważyć, na ile rzeczywi­
ście występują, a na ile są pretekstem do szybszego i łatwiejszego uzyska­
nia zaświadczenia. Chodzi o to, by w przyjmowaniu na Rekolekcje prefe­
rować pary, które naprawdę nie mogą uczestniczyć w Wieczorach i muszą
skorzystać ze skróconej formy. Należy natomiast, w miarę wolnych miejsc,
polecać Rekolekcje wszystkim, którzy niezależnie od innych form przygo-
18

17. towania, chcą pogłębić znajomość siebie i pełniej przygotować się do przy­
jęcia sakramentu małżeństwa.
Rekolekcje mają charakter wyjazdowy. Do ich przeprowadzenia wybie­
ramy dom rekolekcyjny, w którym - inaczej niż w przypadku rekolekcji
małżeńskich - są duże, zbiorowe sypialnie, umożliwiające oddzielne za­
kwaterowanie chłopców i dziewcząt. Program Rekolekcji dla Narzeczo­
nych jest nieco skrócony w porównaniu z programem Wieczorów dla Za­
kochanych i jego harmonogram podajemy na końcu tego zeszytu.
Spotkanie 9, poświęcone przyjęciu i wychowaniu dzieci, obejmuje
spotkanie 2 i 3 z wieczoru VI. programu Wieczorów dla Zakochanych.
Przedstawiamy jedną animację, poczym rozdajemy uczestnikom kolejno
pytania ze spotkania W VIS2 i W VIS3
Spotkanie 10 poświęcone sakramentowi małżeństwa obejmuje Spotka­
nie 1 i 2 Wieczoru VII z programu Wieczorów dla Zakochanych. Prowa­
dzimy tu jedną animację, po czym rozdajemy tylko pytania z pierwszej czę­
ści Spotkania 1 (Napisz krótko, jak rozumiesz...). Uczestnikom dajemy
czas 10+10. Następnie rozdajemy pytania do W VIIS2.
W czasie rekolekcji wieczór sobotni prowadzimy jak na weekendzie
małżeńskim. Mówimy o weekendach dla małżeństw i zapraszamy na nie,
jak tylko odczują potrzebę, nawet kilka tygodni lub miesięcy po ślubie.
W czasie Mszy św. kończącej rekolekcje, podobnie jak na weekendzie dla
małżeństw, prosimy o złożenie teczek na ołtarzu na przygotowanie darów
ofiarnych. Poprzedzamy to oczywiście odpowiednim przygotowaniem. Ka­
płan udziela indywidualnie błogosławieństwa każdej parze, która tego
chce. Na zakończenie kapłan lub małżeństwo animatorów rozdaje teczki.
Z uwagi na to, że uczestnicy pochodzą z różnych stron kraju, warto rozdać
im folder zawierający telefony kontaktowe do wszystkich ośrodków Spo­
tkań Małżeńskich, w których będą mogli uzyskać informacje o terminach
weekendów małżeńskich.
W wyjątkowych sytuacjach dopuszczamy realizowanie programu Wieczo­
rów dla Zakochanych prowadzonych w 4 kolejne soboty lub dwie kolejne so­
boty i niedziele. Łączymy wtedy dwa Wieczory wjeden, rozdzielając dłuższą,
co najmniej półgodzinną, przerwą. Nie nazywamy już tej formy pracy Wie­
czorami dla Zakochanych, ale także Rekolekcjami dla Narzeczonych.
Podkreślamy jednak, że Rekolekcje dla Narzeczonych jako jedyna for­
ma przygotowania do sakramentu małżeństwa może być stosowana tylko
w sytuacjach wyjątkowych.
19

18. WIECZÓR I: NASZA WIEDZA O SOBIE NAWZAJEM
Spotkanie 0: Wprowadzenie
Cel spotkania:
Uczestnicy:
1. Poznają metody pracy i organizacji każdego spotkania oraz zasady
uczestnictwa.
2. Uświadamiają sobie wagę i znaczenie prawdziwego spotkania
w ich życiu.
3. Współtworzą przyjazną atmosferę w grupie, poczucie zaufania i bez­
pieczeństwa.
TVeść wprowadzenia:
1. Ciepło i serdecznie witamy uczestników. Przedstawiamy się krót­
ko, tak jak na I etapie weekendu dla małżeństw.
2. Mówimy uczestnikom, że w czasie Wieczorów dla Zakochanych
najważniejsza będzie ich praca własna, we dwoje, do której inspira­
cją będą tematy i wprowadzenia animatorów - małżeństwa i kapła­
na oraz pytania, na które będą odpowiadać pisemnie a następnie
rozmawiać ze sobą w parach. To, co napiszą, jest ich wyłączną wła­
snością.
3. Przekazujemy uczestnikom, że choć na pewno zdaje im się, że
wszystko już o sobie wiedzą, to warto, by w czasie tych Wieczorów
byli przygotowani na odkrycie w sobie czegoś nowego. Możemy sa­
mi, jako animatorzy powiedzieć o tym, jak nawet w czasie trwające­
go już wiele lat małżeństwa wciąż odkrywamy w sobie coś nowego.
Próbujmy wzbudzić w uczestnikach ciekawość: „Może odkryję
w sobie/w Tobie coś nowego, może mnie czymś zaskoczysz?”.
W tym kontekście warto, by kapłan przytoczył scenę z Ewangelii
o spotkaniu Zacheusza z Jezusem (Łk 19,1—10) i zachęcił uczestni­
ków do podobnej ciekawości, którą Bóg nagradza.
4. Wyjaśniamy uczestnikom sens ich wspólnego przychodzenia na Wie­
czory dla Zakochanych. Obecność na nich jest obowiązkowa dla
20

19. tych, którzy chcą otrzymać zaświadczenie niezbędne przy załatwia­
niu formalności związanych ze ślubem kościelnym. Informujemy
uczestników, że jeżeli się zdarzy, że na jakiś Wieczór nie może
przyjść, z uzasadnionych powodów, jedna osoba z pary, to prosimy
drugą, by uczestniczyła w Wieczorze, wzięła dla niej kartkę z pyta­
niami, a następnie, w ciągu tygodnia, opowiedziała narzeczone­
mu/narzeczonej treść wprowadzenia, a następnie razem podjęli dia­
log na temat Wieczoru. W przypadku nieobecności obojga, prosimy
o uprzedzenie lub zgłoszenie się na następne spotkanie po pytania
do dialogu wraz z naszym komentarzem. Informujemy uczestników
o prowadzeniu listy obecności. Każda nieobecność powinna być
zgłaszana prowadzącym. Przy więcej niż dwóch nieobecnościach nie
wydajemy zaświadczenia o ukończeniu zajęć.
5. Mówimy uczestnikom o punktualnym przychodzeniu na Wieczory.
Ewentualnie, w miarę potrzeby, korygujemy wspólnie z nimi, go­
dzinę rozpoczęcia.
6. Informujemy, że Wieczory wypełniają przygotowanie do sakramen­
tu małżeństwa w zakresie „katechez przedmałżeńskich”, natomiast
nie obejmują indywidualnych spotkań w poradniach przedmałżeń­
skich, których celem jest zapoznanie z metodami rozpoznawania
płodności. Informujemy uczestników, gdzie i w jakich godzinach
funkcjonuje poradnia rodzinna, zachęcamy ich do nawiązania kon­
taktu z poradniąjuż na początku uczęszczania na Wieczory.
7. Zachęcamy uczestników do ewentualnych pytań i rozmów indywi­
dualnych z animatorami po zakończeniu każdego Wieczoru.
8. W tym miejscu możemy zaprosić uczestników do bardzo krótkiego
przedstawienia się: imieniem i podaniem miejscowości lub dzielni­
cy/parafii. Mówimy uczestnikom, że celem Wieczorówjest ich pra­
ca własna we dwoje i dlatego w trakcie Wieczoru prosimy o maksy­
malną koncentrację uwagi na sobie -we dwoje, a nie pomiędzy pa­
rami.
Uwaga: Tego rodzajuprzedstawienie się (różnica wporównaniu z week­
endem dla małżeństw) pozwala narzeczonymprzełamaćbarierę obcości
21

20. w grupie, ułatwia włączenie się w pracę na tematy intymne, nie narusza
natomiast zasady, ze praca prowadzona jest wyłącznie we dwoje wparze.
9. Wyjaśniamy uczestnikom symbolikę świecy, którą zapalać będzie­
my w czasie każdego Wieczoru. Wyjaśniamy uczestnikom symbo­
likę znaku Spotkań Malżeńskiech.
10. Rozdajemy teczki, prosimy o ich podpisanie imieniem swoim
i narzeczonego/narzeczonej (jak zeszyty na rekolekcjach dla mał­
żeństw).
11. Wyjaśniamy przebieg każdego Wieczoru:
a) informujemy, że każdy „Wieczór” składać się będzie z dwóch,
czasem trzech spotkań, trwać będzie ok. dwie i pól godziny.
W trakcie będzie posiłek. (Posiłeknapierwszy Wieczórprzygotowu­
ją aniinatorzy, potemproszą kolejno uczestników o zgłaszanie się).
b) wyjaśniamy metodę 10+10,
c) prosimy uczestników o nieujawnianie osobom spoza grupy tre­
ści spotkań, świadectw animatorów ani pytań,
d) prosimy o wyłączenie telefonów komórkowych,
12. Rozdajemy list do uczestników podpisany przez prowadzących.
13. Życzymy uczestnikom pięknych spotkań ze sobą, głębokiego po­
znawania siebie w prawdzie i miłości.
Bezpośrednio po tych wyjaśnieniach przechodzimy do Spotkania I.
List do uczestników
Kochani!
Do miłości tęskni każde ludzkie serce. Przeżywanie uczucia miłości jest
takie przyjemne, takie piękne!. Ten, kto jej doświadcza, czuje się szczęśli­
wy! I wtedy istota miłości, czyli pragnienie dobra dla drugiego człowieka,
jest oczywista.
To miłość skłania najczęściej dwoje ludzi do podjęcia decyzji o wspól­
nym życiu w małżeństwie na dobre i na złe. Wierzą oni, że to miłość uzdol­
ni ich do pokonania wszelkich trudności, uchroni od błędów, porażek.
22

21. Dlatego czujecie się tak bardzo szczęśliwi! Macie nadzieję, a nawet
pewność, że uda Wam się we wspólnym małżeńskim życiu, jeśli podjęliście
już taką decyzję, uchronić Waszą miłość od zagrożeń i uniknąć życiowych
katastrof.
Jednak szczęście i powodzenie Waszego ewentualnego małżeństwa jest
ściśle związane z tym, w jaki sposób podejmiecie decyzję: czy pod wpły­
wem pięknych i przyjemnych uczuć czy też kierując się rozumem i wolą
rozpoznacie pragnienie uszczęśliwienia przede wszystkim nie siebie, a tego
drugiego człowieka. Tak więc zgoda „na dobre”, ale i „na złe”.
Zatem zapraszamy Was do wspólnej pracy! Przez dziewięć wieczorów
będziecie spotykać się z nami, parami małżeńskimi i kapłanem, a my spró­
bujemy zachęcić Was do:
- przyjrzenia się Waszej miłości, oczekiwaniom i planom, a także poglą­
dom i postawom życiowym - czyli do poznawania się wzajemnie,
-rozumnego, a nie opartego wyłącznie na uczuciach, przyjrzenia się
motywom zawarcia małżeństwa,
- uświadomienia sobie istoty i wartości sakramentu małżeństwa.
Mamy nadzieję, że poznacie tu najlepszy sposób porozumiewania się
dwojga kochających się ludzi: dialog. Ufamy, że ten dialog - poprzez
uważne słuchanie siebie nawzajem, rozumienie się, a nie ocenianie, dziele­
nie się a nie dyskutowanie oraz przebaczanie sobie - pozwoli Wam poznać
się głębiej, poruszyć tematy, których być może do tej pory nie poruszali­
ście, a które mogą mieć istotne znaczenie przy podejmowaniu przez Was
tak ważnej decyzji o małżeństwie.
Może lepiej poznacie, a potem z miłością i w poczuciu wolności zaak­
ceptujecie prawdę o sobie nawzajem i zdecydujecie nadal obdarzać się mi­
łością bezinteresowną. A może się zdarzyć, że odkryta prawda o sobie do­
prowadzi Was do decyzji, że wspólne życie nie jest możliwe...
Życzymy Wam gorąco, abyście w czasie naszych wspólnych spotkań po­
trafili z życzliwością i zaufaniem spojrzeć na siebie takich, jakimi rzeczywi­
ście jesteście. Abyście mądrze rozważyli istniejące między Wami różnice
oraz potrafili podjąć decyzje dobre dla Was i Waszego życia.
(tu, na odbitce, mogą się podpisać prowadzący)

22. WIECZÓR Ił NASZA WIEDZA O SOBIE NAWZAJEM
Spotkanie 1: Poznajemy się w dialogu
Cel spotkania:
Uczestnicy
1. Uświadamiają sobie potrzebę samopoznania, jako klucz do poznania
i zrozumienia drugiej osoby.
2. Rozpoznają dialog, jako drogę poznawania i zrozumienia siebie na­
wzajem, zarówno w okresie chodzenia ze sobą, w narzeczeństwie, jak
i w małżeństwie.
3. Poznają zasady dialogu, chcą i potrafią z nich korzystać.
TVeść wprowadzenia:
1. Powiedzmy uczestnikom, że w okresie chodzenia ze sobą, w okre­
sie narzeczeństwa, rozpoznają w sobie nawzajem mnóstwo cech,
które im się w sobie podobają, i które wywołują w nich przyjemne
uczucia, ale zapewne odnajdują także cechy, które im się w sobie
nie podobają i wywołują uczucia przykre, trudne. O tych cechach
i o tych uczuciach warto ze sobą rozmawiać. Jedne cechy można
w sobie zmienić, inne nie. Z drugiej strony, ludzie zakochani mają
często na oczach „różowe okulary”, tzn. widzą w swoim chłop­
cu/dziewczynie tylko pozytywne cechy, budują swoją więź wyłącz-
uczuciach zakochania, fascynacji, pożądania itp., widzą
w partnerze spełnienie swoich własnych marzeń i potrzeb, a nie
dostrzegają cech, które mogą stanowić przeszkodę w budowaniu
wzajemnej więzi. Prowadzi to do rozczarowań, gdy okazuje się, że
pokochali swoje wyobrażenie o drugim człowieku, a nie jego, real-
nego, jakim jest. Między innymi dlatego bardzo potrzebny jest dia­
log, który jest drogą poznania i zrozumienia siebie nawzajem.
2. Mówimy uczestnikom, że dialog to rozmowa w prawdzie i miłości,
prowadząca do spotkania osób, w której dajemy pierwszeństwo:
- słuchaniu przed mówieniem,
- rozumieniu przed osądzaniem,
- dzieleniu się przed dyskutowaniem,
a nade wszystko przebaczaniu.
me na
24

23. 3. Kapłan może podzielić się swoim doświadczeniem dialogu z inny­
mi ludźmi, szczególnie w zakresie słuchania i rozumienia ich:
w konfesjonale, w kancelarii parafialnej, na spotkaniu z grupą itp.
4. Mówimy uczestnikom, że małżeństwo, do którego się przygotowu­
ją, może być piękną, wspólną drogą przez życie, jeżeli będą spoty­
kać się ze sobą w dialogu oraz zawierzać swoje życie Bogu. Dialog
jest drogą pełniejszego poznawania siebie samego i siebie nawza­
jem; ułatwia podejmowanie racjonalnych decyzji, wyborów, daje
możliwość rozwiązywania trudnych problemów pomiędzy mężem
i żoną. Dlatego jest ważny już w trakcie „chodzenia ze sobą”
i w okresie narzeczeńskim. Zaakcentujmy, że dialog prowadzony
w czasie Wieczorów dla Zakochanych może pomóc w podjęciu de­
cyzji - „tak” lub „nie” - o ewentualnym przyszłym małżeństwie;
może być drogą weryfikacji podjętej wcześniej decyzji na małżeń­
stwo, odłożenia jej lub nawet rozstania się.
5. Istotnym warunkiem poznania i zrozumienia drugiego człowieka,
jest poznanie i zrozumienie siebie samego. Dlatego w czasie tego
spotkania będziemy także przyglądać się swoim własnym cechom
osobowości.
6. Dzielimy się z uczestnikami świadectwem z własnego życia, odpo­
wiadając na pytanie, co nam się w nas samych oraz w sobie nawza­
jem podobało, a co nie podobało w okresie naszego chodzenia ze
sobą. Warto także podzielić się z uczestnikami, że to, co teraz nam
się w sobie nawzajem podoba lub nie, może ulec zmianie w przy­
szłości.
7. Zauważmy, że w pracy nad swoimi wadami potrzebujemy pomocy
i wsparcia kochanej osoby. Jesteśmy wręcz zobowiązani do poma­
gania sobie nawzajem w pracy nad sobą.
Rozdajemy uczestnikom pytania oraz „zasady dialogu” i listę „nasze ce­
chy”. Lista cech jest tylko pomocą, „ściągawką” w razie trudności
w określeniu cech swoich i narzeczonego/narzeczonej. Odpowiedzi na
pytania uczestnicy powinni szukaćprzede wszystkim w swojej znajomo­
ścisiebie.
25

24. Praca uczestników:
1. Dokończ zdania:
Bardzo lubię w Tobie................................................................................
Cenię w Tobie............................................................................................
Nie podoba mi się w Tobie.......................................................................
Niepokoi mnie w Tobie.............................................................................
Lubię w sobie.............................................................................................
Cenię się za...............................................................................................
Nie lubię w sobie.......................................................................................
Niepokoi mnie we mnie............................................................................
2. Spróbuj odpowiedzieć na pytania:
a) Które z naszych cech uważam za szczególnie cenne dla naszego
przyszłego małżeństwa?
b) Które z naszych cech mogą utrudnić nasze przyszłe życie małżeń­
skie? Czy są takie, które mogą stanowić przeszkodę dla naszego
przyszłego wspólnego życia?
c) Co chciałbym/chciałabym zmieniać w sobie. Dlaczego?
d) Co chcialbym/chciatabym, abyś zmieniała/zmieniał w sobie?
Dlaczego?
e) Czy i w jaki sposób mógłbyś/mogłabyś mi pomóc w zmniejszeniu
skutków moich wad, rozwijaniu zalet i przezwyciężaniu komplek­
sów?
3. Wymieńcie się kartkami, przeczytajcie swoje odpowiedzi, zaznaczcie
największe rozbieżności w Waszych odpowiedziach, a następnie pod­
kreślcie te odpowiedzi, o których chcielibyście porozmawiać ze sobą.
4. Porozmawiajcie o swoich odpowiedziach, a szczególnie o sprawach,
które podkreśliliście w czasie czytania swoich listów.
Czas: 20+15
26

25. ZASADY DIALOGU
Dialog to rozmowa w prawdzie i miłości, prowadząca do spotkania
osób, w której:
- słuchanie ma pierwszeństwo przed mówieniem,
- rozumienie ma pierwszeństwo przed osądzaniem,
- dzielenie się ma pierwszeństwo przed dyskusją.
Prowadząc dialog warto pamiętać, aby:
1. Uświadamiać sobie swoje uczucia, nazywać je i akceptować. Warto
zastanawiać się o jakich potrzebach psychicznych mówią, czego do­
wiaduję się o samym sobie dzięki nazwaniu uczuć.
2. Odróżniać swoje uczucia od ocen, opinii i poglądów.
3. W rozmowie jak najdokładniej opisywać swoje uczucia; pojawiają­
cych się uczuć nie należy usprawiedliwiać, ani tym bardziej oceniać.
Być delikatnym, ale szczerym w tym, co się mówi.
4. Słuchać - uważnie i głęboko - nie tylko nie przeszkadzając w mó­
wieniu, ale wsłuchując się i potwierdzając zrozumienie.
5. Zaakceptować uczucia jakie przeżywa Twój narzeczony/narzeczona;
zaakceptować, że przeżywa wiele spraw inaczej niż iy.
6. Poznawać i rozumieć narzeczoną/ narzeczonego,
7. Dzielić się sobą, zamiast przedstawiać racje i wykazywać wyższość
własnych opinii i poglądów.
8. Nie próbować dialogiem zmieniać narzeczonej/narzeczonego, ani
nie obwiniaćjej/jego i siebie.
9. Nie unikać tematów, które są ważne dla ciebie oraz dla narzeczo­
nej/narzeczonego, choć poruszenie ich może być trudne, niewygod­
ne lub krępujące.
10. Być wielkodusznym i zawsze gotowym przebaczyć narzeczonej/na­
rzeczonemu.
27

26. NASZE CECHY
Nieustępliwość
Niecierpliwość
Nieuprzejmość
Niekonwencjonalność
Nieodpowiedzialność
Niesłowność
Niesumienność
Niezaradność
Niezawodność
Niezdecydowanie
Niska samokontrola
Odpowiedzialność
Odwaga
Opanowanie
Opiekuńczość
Opryskliwość
Ostrożność
Oszczędność
Otwartość
Plotkarstwo
Pamiętliwość
Pochmurność
Pochopność
Poczucie humoru
Podejrzliwość
Pogoda ducha
Pokora
Powściągliwość
Prostolinijność
Przekora
Przekupstwo
Przyjacielskość
Radość
Refleksyjność
Rozrzutność
Rzetelność
Agresywność
Apodyktyczność
Awanturniczość
Bezkompromisowość
Bezkrytyczność
Bezwstydność
Brak wytrwałości
Chaotyczność
Chciwość
Chłód uczuciowy
Cierpliwość
Dbałość o wygląd
Delikatność
Dobroduszność
Dokładność
Dominowanie
Dostosowawczość
Duża samokontrola
Dwulicowość
Dziecinność
Egoizm
Energiczność
Entuzjazm
Gadatliwość
Gospodarność
Hojność
Inteligencja
Kombinatorstwo
Konserwatyzm
Kreatywność
Lekkomyślność
Lenistwo
Małostkowość
Materializm
Mądrość
Mściwość
28

27. Ustępliwość
Uzależnienie od nałogów
Uzależnienie uczuciowe
Wdzięczność
Wewnętrzne napięcie
Wielkoduszność
Wrażliwość
Współdziałanie
Wulgarność
Wybuchowość
Wygodnictwo
Wyniosłość
Wytrwałość
Zamknięcie w sobie
Zapobiegliwość
Zarozumiałość
Zazdrość
Zbytnia pewność siebie
Złośliwość
Zmysł praktyczny
Zmienność w uczuciach
Samodzielność
Silna wola
Słaba wola
Skąpstwo
Skromność
Skrytość
Słabość psychiczna
Spokój
Stałość w uczuciach
Stawianie wymagań
Strachliwość
Szczerość
Szlachetność
Sztywność
Taktowność
Towarzyskość
Troskliwość
Tupet
Uczciwość
Uczynność
Ufność
Upór
K
>1
29

28. WIECZÓR I: NASZA WIEDZA O SOBIE NAWZAJEM
Spotkanie 2: Nasza tożsamość
Cel spotkania:
Uczestnicy
1. Wiedzą, że tożsamość osoby ludzkiej określa:
- plciowość, która ma aspekt nie tylko fizyczny, ale także psychiczny
i duchowy,
- osobowość, w której szczególne znaczenie mają uczucia.
2. Wiedzą, że zarówno plciowość, jak i pierwotne cechy osobowości,
nie podlegają ocenie. Ocenie podlega dopiero sposób rozwijania
i korzystania z nich.
3. Określają tożsamość swojej osoby w aspekcie plciowości.
Treść wprowadzenia:
1. Mówimy uczestnikom, że każda osoba przeżywa swoją męskość al­
bo kobiecość w sposób indywidualny, wyjątkowy. Możemy wspo­
mnieć o stereotypach męskości i kobiecości.
2. Ukazujemy w formie świadectwa, w jaki sposób nasza plciowość
przejawia się w naszych relacjach małżeńskich i rodzinnych.
3. Sygnalizujemy uczestnikom zagrożenia w przeżywaniu tożsamości
płciowej spowodowane przemianami obyczajowymi oraz wartość
odkrywania, akceptowania i rozwijania męskości i kobiecości.
4. Kapłan może powiedzieć o potrzebie akceptacji płciowości w świe­
tle Rdz 1,27 i 2,18-25
5. Powiedzmy narzeczonym, że na cechy wynikające z przeżywania
naszej tożsamości płciowej, nakładają się cechy wynikające z naszej
osobowości, na którą składają się:
a) temperament - wrodzona dyspozycja do określonego zachowania
się w różnych sytuacjach. Możemy wspomnieć o podstawowych ce­
chach osobowości, różnicujących temperamenty (por. J. Grzybow­
ski, Małżeńskie drogowskazy). Mężczyźni i kobiety mogą mieć
30

29. podobne temperamenty lub różnić się nimi. Każdy tempera­
ment, jako pierwotna, wrodzona dyspozycja do określonych za­
chowań jest darem Boga i w Jego oczach jest dobry. Podzielmy
się opisem własnego temperamentu oraz wpływu temperamentu
na naszą więź.
b) charakter - zespół zachowań wynikający z temperamentu, naby­
ty i wyuczony w trakcie rozwoju człowieka. Jest oparty na do­
świadczeniu osobistym.
6. Wspomnijmy, że w poznaniu osobowości szczególne znaczenie ma­
ją uczucia (por. emocjonalność), które bliżej poznawać będziemy
na następnym Wieczorze.
Praca uczestników:
Odpowiedz na pytania:
Narzeczony:
1. Jak przeżywam to, że jestem mężczyzną? W jakich sytuacjach, wyda­
rzeniach?
2. Jak chciałbym rozwijaćw naszym przyszłym małżeństwie to, że jestem
mężczyzną?
Narzeczona:
1. Jak przeżywam to, że jestem kobietą? W jakich sytuacjach, wydarze­
niach?
2. Jak chciałabym rozwijać w naszym przyszłym małżeństwie to, że je­
stem kobietą?
Czas: 10+10

30. WIECZÓR II: CO JEST DLA NAS WAŻNE?
Spotkanie 1: Nasze uczucia
Cel spotkania:
Uczestnicy:
1. Poznają rolę uczuć w kontaktach międzyludzkich.
2. Potrafią rozpoznawać, nazywać i wyrażać swoje uczucia.
Treść wprowadzenia:
1. Uczucia to pierwsze, spontaniczne wewnętrzne poruszenia pojawia­
jące., się w związku z "sytuacjami,"wydarzeniami, wspomnieniami,
' drugim człowiekiem^To właśnie one - wymieńmy przykładowo za­
kochanie, oczarowanie, fascynację, czułość, zaciekawienie - zbliżyły
uczestników Wieczorów do siebie^Przedstawiamy im w skrócie
podstawy psychologii uczuć, omawiane na rekolekcjach dla mał­
żeństw (spontaniczność, niepodleganie ocenie moralnej w momen­
cie pojawienia się, potrzeba odróżniania od osądów, nie- budowa­
nie postaw na uczuciach, zagadnienie „żywienia” uczuć, także przy­
jemnych [!]). Decyzje powinny być podejmowane w oparciu o ro­
zumne rozeznanie. Służy temu poznawanie siebie poprzez dialog.
2. Możemy powiedzieć uczestnikom znane stwierdzenie Spotkań Mał­
żeńskich, że „fakt wywołujący nasze uczucia minął, ale same uczu-
ciąjjozpstąły i one nadal kierują naszym postępowaniem”. Ma to
swoje odniesienia zarówno do uczuć przykrych jak i przyjemnych.
3; Uczucia mówią o potrzebach psychicznych. Podobnie jak na reko­
lekcjach dla małżeństw nie'rozwijamy tego zagadnienia, sygnalizu­
jemy tylko podstawowe potrzeby psychiczne:;kochania i bycia ko-
1 chanym,^przynależności i autonomii, uznania i bezpieczeństwa. Po-
• ,trzeby te stymujują^u^czucia. Warto uważnie się przyglądać, jakie
' potrzeby stoją za uczuciami, które przeżywamy.
4. Dzielimy się z narzeczonymi tym, co w nas - animatorach - wywo­
łuje największą radość, smutek, lęk, satysfakcję, złośćw naszych re­
lacjach w małżeństwie, kapłaństwie; O jakich potrzebach mówią te
32

31. ^uczucia? Spróbujmy odtworzyć, w jaki sposób w naszym narze-
czeństwie przeżywaliśmy uczucia wywołane tymi potrzebami i wja­
ki sposób radziliśmy sobie z podjęciem racjonalnej decyzji o mał­
żeństwie. }
5. Kapłan może powiedzieć o wartości nazywania i dzielenia się uczu­
ciami w świetle tezy, że uczucia są naturalnymi składnikamipsychiki
ludzkiej (...) i zapewniają więź między życiem zmysłowym a życiem
ducha (KKK 1764) oraz że emocje i doznania mogą byćprzekształ­
cone w cnoty lub zniekształcone w wady (KKK 1768).
Uwaga dla animatorów: We wprowadzeniu wyraźniepodkreślamyjjaką rolę
w dialogu spełniają uczucia, aby ich eksponowanie nie brzmiało jak Zsztuka
dla sztuki . We współczesnej psychologii komunikacji interpersonalnej po­
wszechnie uważa się, że odjumiejętności nazywania uczuć, dzielenia się nimi
oraz odróżniania ich od ocen i osądów zależyjakośćrelacji między ludźmCJj
Wraz z pytaniami rozdajemy uczestnikom listę uczuć (tzw. „skróconą”
zprogramu dla małżeństw)
Praca uczestników;
1. Opisz sytuację z Waszych wspólnych spotkań, rozmów, wycieczek,
wspólnej pracy itp., w której pojawiły się w tobie uczucia przyjemne.
Nazwij przynajmniej trzy takie uczucia.
2. Opisz sytuację z Waszych wspólnych spotkań, rozmów, wycieczek,
wspólnej pracy itp., w której pojawiły się w tobie uczucia przykre. Na­
zwij przynajmniej trzy takie uczucia.
3. Wymieńcie się kartkami, przeczytajcie uważnie odpowiedzi na pyta­
nia. Nie próbujcie dyskutować ze sposobem przeżywania uczuć przez
narzeczonego/narzeczoną. Możecie prosić o dopowiedzenie czegoś,
wyjaśnienie. Przede wszystkim jednak przyjmijcie swoje uczucia.
Upewnijcie się, że dobrze się rozumiecie, ale nie oceniajcie siebie na­
wzajem.
Czas: 10+10
33

32. NASZE UCZUCIA
Niektóre, najczęściej przeżywane
szczęścia
radości
wzruszenia
sympatii
zakochania
życzliwości
podziwu
fascynacji
zachwytu
oczarowania
czułości
pogody
wolności
przejęcia
podniecenia
zaskoczenia
zdumienia
zadowolenia
dumy
odprężenia
beztroski
ufności
nadziei
cierpienia
litości
współczucia
zazdrości
zemsty
niesmaku
smutku
zwątpienia
„zdołowania”
rozczarowania
skrzywdzenia
upokorzenia
bezsilności
samotności
gniewu
bezpieczeństwa złości
uspokojenia zniecierpliwienia tęsknoty
pustki
wyczerpania
zmieszania
ulgi oburzenia
entuzjazmu
zapału
satysfakcji
rozkoszy
pożądania
tryumfu
lęku
zagrożenia
nieufności
napięcia
irytacji
rozdrażnienia
zawstydzenia
zdenerwowania
rozpaczy
roztrzęsienia
9
34

33. WIECZORU: CO JEST DLA NAS WAŻNE?
Spotkanie 2: Nasze przyzwyczajenia
Cel spotkania:
Uczestnicy
1. Identyfikują swoje zachowania, nawyki i przyzwyczajenia oraz potra­
fią nazwać szczególnie silne uczucia związane z nimi.
2. Uświadamiają sobie, że decyzję o wspólnym życiu warto podjąć przy
założeniu, że narzeczony/narzeczona nie zmienią swoich zachowań,
przyzwyczajeń i nawyków.
Treść wprowadzenia:
1. Codzienność składa się z jednej strony z drobiazgów, a z drugiej -
spraw ważnych, spróbujmy ukazać narzeczonym potrzebę rozróż­
niania jednych od drugich.
2. Zycie w małżeństwie jest inne aniżeli w narzeczeństwie. Co innego
wspólne spacery, wycieczki i imprezy, a co innego codzienna
wspólna troska o dom, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie pro­
blemów i przyjmowanie tego, co przynosi codzienność. Dzielimy
się z uczestnikami jak sami przeżyliśmy tę zmianę.
3. W małżeństwo wchodzimy ze swoistym bagażem przyzwyczajeń, na­
wyków, sposobów reagowania i zachowań w określonych sytuacjach.
Miłość, pragnienie szczęścia drugiej osoby wyzwala chęć zmienienia
w sobie tego, co mogłoby szkodzićjej dobru, pomniejszać radość.
4. Zachowania ukochanej osoby w sytuacjach codziennych mogą wy­
woływać uczucia przyjemne, ale także przykre. Nie jest też łatwo
przyznać się wobec ukochanej osoby do własnych wad i słabości.
Może tu pomóc ufność, że narzeczona/narzeczony przyjmie prawdę
z wyrozumiałością i dobrocią. Warto też pamiętać, że przecież oboje
nie są doskonali. W osiągnięciu porozumienia warto prowadzić dia­
log, pamiętając o jego zasadach. W niektórych sytuaq'ach może się
okazać, że różnice są tak duże, że mogą uniemożliwić życie w mał­
żeństwie. Warto zastanowić się nad nimi przed ślubem.
35

34. 5. Kapłan może zauważyć, że wśród przyzwyczajeń i nawyków prze­
ciętnego chrześcijanina jest modlitwa, chodzenie na niedzielną
Mszę. Warto zachowywać praktyki religijne nie jako same tylko na­
wyki, ale jako możliwość spotkania z Bogiem - bliskim, kochają­
cym, gotowym wspierać człowieka w każdej sytuacji.
Praca uczestników:
Zastanów się nad pytaniami i odpowiedz-napisz szczerze: tak lub nie
1. Czy często pożyczasz od innych?
2. Czy chętnie pożyczasz innym?
3. Czy bywasz złośliwy?
4. Czy dbasz o higienę osobistą?
5. Czy jesz w sposób estetyczny?
6. Czy czytasz w ubikacji, w czasie posiłków?
7. Czy chętnie słuchasz i opowiadasz świńskie kawały?
8. Czy w sporach zawsze zabiegasz, by „twoje było na wierzchu”?
9. Czy łatwo Ci uznać, że Twoje świetne pomysły nie zawsze są naj­
lepsze?
10. Czy łatwo Ci innych prosić o pomoc?
11. Czy robisz rzeczy, których się wstydzisz?
12. Czy często przeklinasz, używasz słów wulgarnych?
13. Czy są osoby, którym nie potrafisz przebaczyć?
14. Czy starasz się wczuwać się w stan psychiczny innego człowieka?
15. Czy cieszą Cię niepowodzenia Twoich nieprzyjaciół?
16. Czy chętnie pomagasz innym?
17. Czy lubisz zwracać na siebie uwagę?
18. Czy analizujesz moralną stronę swojego postępowania?
19. Czy udział w niedzielnej Mszy św. jest dla Ciebie bardzo ważny?
20. Czy wypełniasz swoje domowe obowiązki?
21. Czy lubisz małe dzieci?
22. Czy uważasz, że klaps to dobra kara dla dziecka?
23. Czy pamiętasz o datach uroczystości rodzinnych, imienin, urodzin?
24. Czy irytuje Cię brak pieniędzy?
25. Czy przywiązujesz wagę do punktualności u siebie i innych?
26. Czy używasz alkoholu, papierosów lub narkotyków i nie chcesz z te­
go zrezygnować?
36

35. 27. Czy masz jakieś hobby (pasję), któremu poświęcasz dużo czasu lub
pieniędzy?
28. Czy dużo czasu wolnego spędzasz przed telewizorem albo kompu­
terem?
29. Czy często odkładasz na później to, co masz do zrobienia?
30. Czy obchodzą Cię sprawy sąsiadów?
Czas: 5 minut
Wymieńcie się swoimi kartkami. Niech każde z Was powoli i z życzliwo­
ścią przeczyta odpowiedzi swojego narzeczonego/narzeczonej.
Wybierzcie odpowiedzi narzeczonego/narzeczonej, które wywołały
w Was najsilniejsze uczucia
a) przyjemne - nazwijcie te uczucia,
b) przykre - nazwijcie te uczucia.
Wspólnie porozmawiajcie o sytuacjach, które wywołały opisywane przez
Was uczucia.
Zastanówcie się jakie zachowania i postawy w Waszym przyszłym mał­
żeństwie mogą wywołać opisane przez Was uczucia przykre. Zastanówcie
się, które z tych sytuacji mogą Wam ułatwić, a które utrudnić harmonię
przyszłego życia małżeńskiego. Jakie widzicie pozytywne rozwiązanie tych
sytuacji?
Czas: 15 minut

36. WIECZÓR II: CO JEST DLA NAS WAŻNE?
Spotkanie 3: Dziedziny naszego życia
Cel spotkania:
Uczestnicy
1. Określają uznawane przez siebie wartości,
2. Potrafią wspólnie uzgodnić hierarchię ważności różnych dziedzin życia.
Treść wprowadzenia:
1. Każdy z nas ma pewną - mniej lub bardziej uświadomioną - hie-
rarchięwazności poszćzególnyćh~dzieclzin życia. Kształtuje się ona~
pod wpływemTrodowIśka, w jalum"wyrastałiśrny7vv jakinfobechie
żyjemy, pod wpływem rehgii7pod~wpiywehTteIewizji, a w sposób
szczególny zależy od dómufwlctórym się wychowaliśmy.
2.Ukazujemy,żewspólnahierarchiaważności poszczególnych dziedzin
życia obojga narzeczonycFTuTatwiarwźajeinną akceptację^i zrozumie­
nie. Zgódnieuznawane wartości,Takie^jakBogTmSosć, rodzina, praw­
da, uczciwSęT^mbgiwiają-naizeczonym - a póżmejnnaiżohkóm -
.ustalenleThierScK^m^haprawdę^irniĆE^wiznyćirWmSżeństwie
stanowi to istotny czynmlcjednóŚĆL '---- --- -----------------
3. Ważność niektórych dziedzin może ulegać zmianie pod wpływem
okoliczności zycioWycftruia częścrnarźećzonych ńp7skończenie
^stutHów-będzie" teraz"na jednym z pierwszych miejsc, później ta
dziedzina przestanie istnieć. To, co jest dla nas ważne, może też
ulegać przejściowym zmianom. Przykładowo: troska o zdrowie
w chwili zagrożenia, staje się szczególnie ważna, podczas gdy czło­
wiek zdrowy, nadmiernie troszczący się o zdrowie, może ulec hipo-
chondrii; troska o pracę zawodową i traktowanie jej jako wartości
naczelnej, szczególnie ważna na początku samodzielnego życia,
może z czasem okazać się pracoholizmem. Hierarchia ważności
poszczególnych dziedzin życia może przekształcać się, zwłaszcza
wobec silnych bodźców wewnętrznych i zewnętrznych, np. utrata
lub pogłębienie wiary, miłość,poczęcie i urodzeniedziecka, śmierć
ukochanego człowieka, zasadnicza ziniaha~warunków material-
38

37. nych. Jeżeli mamy takie doświadczenia - podzielmy się nimi
z uczestnikami Wieczorów.
4. Ważne jest określenie priorytetów tego, co jest dla nas ważne i nie­
zmienne oraz tych spraw, które mogą ulegać zmianie w ważnych
okolicznościach. Podzielmy się świadectwem z własnego życia. Po­
dzielmy się też z narzeczonymi, co było dla nas ważne w okresie
naszego chodzenia ze sobą, co było wspólne, najważniejsze. Po­
dzielmy się z narzeczonymi tym, co nas różniło i jak sobie z tym ra­
dziliśmy.
5. Kapłan może powiedzieć, że miłość między mężczyzną a kobietą
jest bardzo ważna, jest drogą ich życia, ale ostatecznym celem życia
ludzkiego jest Bóg. Dlatego warto, by wszystkie nasze ważne spra­
wy w życiu były rozważane w perspektywie tego celu. Można rozwi­
nąć wątek, że prawdziwa wiara, jej pogłębianie, wspiera miłość
małżeńską. Dlatego jest sprawą nieobojętną, jakie miejsce w hie­
rarchii ważności spraw, którymi się zajmujemy, ma pogłębianie
więzi z Bogiem.
Praca uczestników:
1. Zaznacz, co dla Ciebie stanowi wartość
Bóg
Ojczyzna
miłość
rodzina
uczciwość
prawda
przyjaźń
wolność
2. Zaznacz, co jest dla Ciebie ważne:
ciepło rodzinne
działalność społeczna
ładne mieszkanie
dbanie o dom
kariera zawodowa [/ . . .
pieniądze
39

38. poczęcie i narodziny dziecka
praca naukowa
przyjemności życiowe (jakie?)
rozrywka
seks
stabilizacja materialna
turystyka
wychowanie dzieci
zdrowie
życie towarzyskie
inne (wymień jakie)................
3. Wybrane przez Ciebie dziedziny życia wypisz w kolejności od najważ­
niejszej do najmniej ważnej
Moja hierarchia dziedzin życia
pomaganie innym
praca zawodowa
hobby
rozwój intelektualny
sport
studia - r Kf
więź małżeńska *LCodIaŁ*'"*'™**
wygląd zewnętrzny ~ p
życie religijne c zttfOĆcA '
życie wygodne
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
4. Wymieńcie się kartkami. Porównajcie wybrane przez siebie dziedziny
życia i znaczenie, jakie im przypisaliście. Wyjaśnijcie sobie, co rozu­
miecie pod poszczególnymi pojęciami
5. Spróbujcie wspólnie odpowiedzieć na następujące pytania:
a) Jakie rozbieżności spostrzegamy w tym, co jest aktualnie ważne dla
każdego z nas? Na ile te rozbieżności są trwałe i jakie mogą być ich
skutki?
b) Nasze przyszłe życie będzie inne niż teraz. Inne dziedziny mogą
okazać się ważniejsze, kolejność ważności może się zmienić. Co
może spowodować zmianę podanej przeze mnie kolejności?
Czas 20+15
40

39. Praca domowa:
Ustalanie wspólnej hierarchii ważności dziedzin naszego życia.
Spróbujcie skonstruować jedną, wspólną dla Was obojga, hierarchię
ważności poszczególnych dziedzin, umieszczając na niej te, które zamier­
zacie wytrwale realizować w Waszym przyszłym życiu małżeńskim.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

40. piłrtóć
^■0nh^tucjCL> - fałdy n^ccu
WIECZÓR III: POROZUMIENIE W MIŁOŚCI <db
L Wn
juii^jOn
| fyłppYpęź ) &»0KWŁ/Wi ,
'PM
OtKCt-CusrJM*.) PciTłt^y .
IcJikOWlcP “■
:;c*C iw>p Spotkanie 1: Nasze oczekiwania
/j 0ilC4?6'
el spotkania:
i
Uczestnicy znają swoje oczekiwania wobec małżeństwa.
TYeść wprowadzenia:
1. Mówimy uczestnikom o naszych narzeczeńskich oczekiwaniach ~ §
wobec małżeństwa oraz o tym, które z nich zostały spełnione,
a które nie.
2. Nasze oczekiwania wobec małżeństwa wynikają z tegox_go jest dla
nas wazne^ Szczególne znaczenie mają zazwyczaj doświadczenia wy-
‘Tfiesionez naszych domów rodzinnych. To, co uznajemy za dobre,
chcemy kontynuować. Oczekujemy też, że w naszym małżeństwie
unikniemy tego, co nie podobało namsIę*wdomulfaszychTodziców.
- 5p*p£
ólaW
XćUmJL6^ć>
Alen***
- Andr^
l^c^j oc
do w*0*
3. Narzeczeni mają konkretne oczekiwania wobec przyszłego współmał-
__ZQjika i wyobrażenia oprzyśzłym małżeństwie. Dzielimy się z ućzestni-
kamiwiasnym świadectwem w tymzakresie, przypominając sobie wła­
sne czasy narzeczeństwa. Warto podzielić się i tym, że nasze oczekiw^
.nia nie zawsze mogą być spełnione.^WywoluiŁlPprzykreucźucia,któ-_
jeczęstosą przyczyną frustracii i konfliktów. Mówimy uczestnikom"
0 potrzebie dialogu w takiej sytuacji.
4. Naszych oczekiwań nie da się zaspokoić całkowicie, trzęba_przyjąć
takie ograniczenie. Łatwiej je przyjąćTjeźelFmamy świadomość, że
nasze życie jest Bożym darem, że toczy się w stałej obecności Boga,
z którym warto prowadzić dialog. Możliwe są niespodzianki, otrzy­
manie od Boga czegoś znacznie przewyższającego naszego oczeki­
wania. Aby być na nie otwartym, nie można trzymać się kurczowo
swoich planów. W tym kontekście warto rozwinąć spotkanie Jezusa
1 uczniów na drodze do Emaus (Łk 24,21)
5. Dzielimy się z narzeczonymi naszym doświadczeniem pisania listu
do siebie nawzajem, nawet wtedy, gdy się jest blisko siebie. Zachę-
42

41. i a n w j .
camy ich do napisania takiego listu. Mówimy im o delikatności,
0 nazywaniu uczuć, o czytaniu dwukrotnym i przypominamy zasa­
dy dialogu, które warto stosować zarówno w czasie rozmowy jak
1 pisania do siebie.
6. Kapłan może powiedzieć o „listach miłosnych”, które pisze do nas
Pan Bóg (Pismo Święte, piękno stworzenia i dobroć ludzi, których
spotkamy na swojej drodze). Poprzez te „listy” przekazuje nam
prawdę o życiu Bożym, życiu w dialogu z Nim, które jest najpięk­
niejszym „modelem” życia małżeńskiego.
Uwaga: wprowadzenie do tego spotkania jest wyłącznie świadectwem życia
prowadzących. Szczególnie ważne jest, żeby unikać moralizowania, poucza­
nia istawiania siebie za przykład do naśladowania.
Praca uczestników;
Napisz do swej narzeczonej/narzeczonego list miłosny, uwzględniając
(wg uznania) poniższe pytania:
1. Kim Ty jesteś dla mnie, kim ja chcę być dla Ciebie?
2. Jak wyobrażam sobie nasz zwyczajny, małżeński dzień?
3. Co jestem gotów/gotowa zrobić dla Ciebie?
4. Czego najbardziej oczekuję od Ciebie w małżeństwie? •
5. W jaki sposób chcę spędzać z Tobą nasz wolny czas w małżeństwie?
6. Co czuję, gdy myślę o naszych przyszłych dzieciach?
7. Jak wyobrażam sobie miejsce Pana Boga w naszym wspólnym życiu?
8. Co czuję na myśl o ewentualnej możliwości Twojej lub mojej nieule­
czalnej choroby lub kalectwa, które może dotknąć mnie lub Ciebie
jutro? Co zrobiłbym/zrobiłabym w takiej sytuacji?
9. Co czuję na myśl o Twojej lub mojej śmierci?
10. Jak wyobrażam sobie pielęgnowanie naszej miłości w małżeństwie?
Czas: 30+15
43

42. WIECZÓR III: POROZUMIENIE W MIŁOŚCI
Spotkanie 2: Lubię, nie lubię z Tobą rozmawiać...
Cel spotkania:
Uczestnicy:
1. Uświadamiają sobie i identyfikują uczucia, jakie pojawiają się w nich
na myśl o sprawach, które mogą się pojawić w ich przyszłym życiu
małżeńskim.
2. Potrafią korzystać z wiedzy uzyskanej tą drogą.
3. Uczą się rozmawiać na tematy dla nich trudne.
TVeść wprowadzenia:
1. Przypominamy krótko, jeszcze raz zasady i cel dialogu podkreśla­
jąc wartość słuchania, dzielenia się uczuciami i rozumienia.
2. Mówimy narzeczonym o tym, co ułatwia, a co utrudnia dialog mię­
dzy nami. W świadectwie uwzględniamy, że:
- ułatwia: zaplanowany czas na dialog, atmosfera, stan psychicz­
ny (np. wypoczęty, zmęczony), nastawienie (chcę Cię
poznać i być poznanym przez Ciebie), umiejętność
słuchania, zaufanie, poczucie własnej wartości itd.
- utrudnia: różnica osobowości (temperamentu); różnice płci;
przekonanie, że powinieneś to wiedzieć, jeżeli mnie
kochasz; zranienia z młodości; lęk, że mnie skrytyku­
jesz, wyśmiejesz, że będziesz źle o mnie myślał, że
mnie zostawisz; obawa, że nie dotrzymasz powierzo­
nej tajemnicy itd.
3. Dzielimy się z narzeczonymi własnym świadectwem tego, jak ta­
jemnice czy tematy tabu stawały się źródłem nieporozumień, po­
dejrzeń w okresie narzeczeństwa lub w naszym małżeństwie.
4. Zachęcamy narzeczonych do podejmowania rozmów na tematy
trudne. Ukazujemy na własnym przykładzie jak wspólne rozmowy
na drażliwe tematy, wspólnie podjęte decyzje i ustalenia zbliżyły
nas do siebie, zrodziły szacunek i zaufanie.
44

43. 5. Kapłan może powiedzieć, że tematy, o których trudno jest rozma­
wiać chłopcu i dziewczynie, to więź z Bogiem, modlitwa, życie reli­
gijne. Jednakże jest to potrzebne, by wspólnie rozwijać się we­
wnętrznie. Rozmawiając o sprawach wiary, warto rozróżnić różne
sposoby przeżywania religijności w zależności od cech osobowości,
środowiska rodzinnego. Ważne jest jednak wspólne szukanie Pana
Boga jako Osoby bliskiej i kochającej.
Praca uczestników:
1. Nazwij przyjemne i przykre uczucia, jakie się pojawiają w związku
z poniższymi sprawami:
własne mieszkanie chociażby najbardziej skromne..................................
mieszkanie z teściami-rodzicami................................................................
budowa domu.............................................................................................
wynajmowanie mieszkania.........................................................................
wspólna rozmowa o wszystkich sprawach zarówno przyjemnych jak
i trudnych, dzielenie się nimi z Tobą..........................................................
ukrywanie, unikanie, tajenie spraw trudnych............................................
więź z Bogiem/ życie duchowe..................................................................
przystępowanie do sakramentów (sakrament pojednania, komunia św.)
nasze wspólne chodzenie do kościoła................................................
wspólna modlitwa...............................................................................
wychowanie religijne dzieci................................................................
relacje z rodzicami..............................................................................
relacje z teściami................................................................................
definitywne zerwanie z moim poprzednim chłopakiem/dziewczyną
wspólne gospodarowanie pieniędzmi...............................................
praca zawodowa................................................................................
trudności w znalezieniu pracy...........................................................
kariera zawodowa...............................................................................
pieniądze............................................................................................
samochód..........................................................................................
wspólne rozpoznawanie okresów płodności....................................
perspektywa współżycia małżeńskiego.............................................
45

44. perspektywa posiadania dzieci...............................................
perspektywa trudności w naszym codziennym porozumieniu
estetyczny wygląd (ubieranie się)............................................
kwiatek od Ciebie.....................................................................
goście........................................................................................
czas wolny.................................................................................
używanie alkoholu...................................................................
palenie papierosów...................................................................
uzależnienia............................................................................
2. Napisz, czego dowiedziałeś się o sobie na podstawie tych odpowiedzi.
3. Napisz swojej narzeczonej/narzeczonemu
a) na czym Ci najbardziej zależy w małżeństwie?,
b) czego się najbardziej obawiasz?
4. Wymieńcie się kartkami. Powiedzcie sobie, które z tych spraw mogą
Wam ułatwić, a które utrudnić harmonię codziennego życia małżeń­
skiego.
Starajcie się zaakceptować i przyjąć uczucia narzeczonego/narzeczonej,
szczególnie uczucia przykre. W rozmowie pamiętajcie o zasadach dialogu:
pierwszeństwie słuchania przed mówieniem, dzielenia się przed dyskuto­
waniem, rozumienia przed ocenianiem oraz o przebaczaniu.
Czas: 30+15
Praca domowa:
Wjakich sprawach czuję się wysłuchany przez Ciebie, a wjakich nie?
W ciągu tygodnia porozmawiajcie ze sobą na następujące tematy:
1. W jakich sprawach czuję się niewysłuchany/a przez Ciebie, a w jakich
czuję się wysłuchany/a?
2. W jakich sprawach nie wysłuchuję Ciebie?
3. W jakich sprawach czuję się nierozumiany/a przez Ciebie, a w jakich
czuję się rozumiany/a?
4. Wjakich sprawach nie rozumiem Ciebie, a wjakich rozumiem Cię le­
piej niż dawniej?
5. Jakich warunków potrzebuję, by szczerze z Tobą rozmawiać?
46

45. jeólc m&oa.
WIECZÓR IV: MY I BÓG
Spotkanie 1: Wiara w moim/naszym życiu
Cel spotkania:
Uczestnicy:
1. Znają wiasny sposób przeżywania wiary i miejsce Boga w ich życiu.
2. Dostrzegają potrzebę prowadzenia z narzeczonym/narzeczoną dialo­
gu na temat wiary.
TVeść wprowadzenia:
1. Mówimy uczestnikom, że wiara, aczkolwiek ma swój wymiar spo­
łeczny, jest przede wszystkim sprawą między każdym człowiekiem
indywidualnie a Bogiem. Dlatego zarówno w narzeczeństwie jak
i w małżeństwie, jest to jeden z trudniejszych tematów dialogu. Ze
względu na decydujący wpływ wiary na cały styl życia, trwałość
małżeństwa, narzeczeni powinni poznać nawzajem swoje sposoby
przeżywania wiary, swoje postawy życiowe w kontekście wiary ka­
tolickiej.
2. Dzielimy się z uczestnikami doświadczeniem naszego dialogu
w sprawach wiary i sposobu przeżywania religijności w naszym
małżeństwie.
3. Mówimy uczestnikom, kim jest Bóg w życiu każdego z nas - ani­
matorów. --------- ------------------- —------------
4. Dzielimy się z uczestnikami, jak wyznawana wiara umożliwiła nam
pokonanie poważnych trudności w naszym małżeństwie (jeżeli ma­
my takie doświadczenia).
5. Warto, by kapłan podzielił się swoim świadectwem, kim jest dla
niego osobiście Pan Bóg. Świadectwo to jest bardzo potrzebne
uczestnikom. Kapłan może także rozwinąć słowa „człowiek zadaje
sobie pytanie o istnienie Boga swoją otwartością na prawdę i pięk­
no, swoim zmysłem moralnym, swoją wolnością i głosem sumienia,
swoim dążeniem do nieskończoności i szczęścia (KKK 33). Rozwa-
47

46. żanie tych prawd może się dokonywać poprzez wewnętrzny dialog
z samym sobą, ale ważne jest także poważne rozmawianie o tym
między chłopcem i dziewczyną.
Praca uczestników:
Odpowiedz na pytania:
1. Czy jestem osobą wierzącą i co to dla mnie znaczy?
2. Kim jest dla mnie Chrystus?
3. Kiedy miałem świadomość obecności Boga w moim życiu?
4. W jakich sytuacjach zadawałem/łam sobie pytanie o istnienie Boga?
5. Co wnosi w moje/nasze życie świadomość, że Bóg mnie/nas kocha?
6. Jak w świetle wiary widzę Tvoją obecność w moim życiu?
7. Co mi się najbardziej podoba w Twojej relacji z Panem Bogiem?
Czas 15+15

47. fyiCLł?*
ł
WIECZÓR IV: MY I BÓG
Spotkanie 2: Chrześcijańska postawa w naszym życiu
Cel spotkania:
Uczestnicy
1. Uświadamiają sobie, jakie wybory, decyzje i zobowiązania wynikają
dla nich, jako przyszłych małżonków, z wiary chrześcijańskiej.
2. Określają swój stosunek do wymagań wiary chrześcijańskiej.
TVeść wprowadzenia:
1. Chrześcijaństwo jest propozycją, którą można przyjąć albo odrzucić,
ale propozycja ta, zawartaw Prawdzje^ObjaWionejTnauceJ^osciofa,
przynosiliajpefniejSzą~5dpowieclź naodwieczne poszukiwarńe-przez
człowieka zaspokojenia potrzeby kochania i bycia kochanym
2. Mówimy narzeczonym, że z wiary wynika chrześcijańska postawa
małżonków, ich konkretne wybory, decyzje i zobowiązania.
3^Ukazujemy uczestnikom^że wychowaniu chrześcijańskiej postawy
_ważny^jest"dialog małżonków ze sobąT ż"Bogieiirfest on możliwy
dzięki otwarciu się narzeczonych i małżonków na łaskę Bożą.^Mał-
żonkowie liczącytylko na własne siły, mogą nie podołać zadaniom
życiowym w prawSiwejlmłoscITza^ożemom jedności małżeństwa.
Można nawiązać do J 15,1-11 (por. praca domowa)
4. Dzielimy się z uczestnikami świadectwem przeżywania we własnym
życiu jednego z zagadnień wymienionych w pytaniach. Wybieramy ta­
kie zagadnienie, które sprawiało nam trudność w realizacji zgodnie
z nauką Kościoła. Dzielimy się tym, w jaki sposób udało się nam po­
konać te trudności i jaką rolę odegrała w tym modlitwa i Eucharystia.
5. Kapłan omawia kwestię nierozerwalności małżeństwa. Może sko­
rzystać z fragmentu Ewangelii „Co więc Bóg złączył, niech czło­
wiek nie rozdziela.” (Mt 19,6). Warto zwrócić szczególną uwagę na
biblijne uzasadnienie nierozerwalności małżeństwa, mające na ce­
lu dobro samych małżonków i ich dzieci.
49

48. Praca uczestników:
W małżeństwie konsekwencją wiary jest chrześcijańska postawa, z któ­
rej wynika dla nas mięti^yTnnymi, że:
/- a) nasze małżeństwo będzie związkiem nierozerwalnym aż do śmierci
jednego z nas,
b) powierzamy Panu Bogu naszą przyszłość i prosimy Go o światło dla
nas na naszej drodze,
c) pogłębiamy i odnawiamy naszą wiarę, życie duchowe,
d) trudności w porozumieniu będziemy starać się rozwiązywać poprzez
dialog,
e) będziemy starać się akceptować siebie takich jakimi jesteśmy,
(> f) będziemy żyli w miłości, wierności i uczciwości,
g) będziemy sobie wierni nawet w przypadku ujawnienia się nieuleczal­
nej choroby jednego z nas, albo trudności, które wydają się nie do
przezwyciężenia,
h) w pożyciu małżeńskim będziemy rozpoznawali i uwzględniali natu­
ralny rytm płodności
i) planujemy, że będziemy mieć dzieci,
j) będziemy szanowali ważność naszego małżeństwa, jeżeli okazałoby
się że nie będziemy mogli mieć dzieci biologicznie własnych,
k) będziemy zawsze starali się sobie przebaczać,
$ 1) staramy się akceptować i darzyć szacunkiem naszych rodziców i przy­
szłych teściów,
j m) nasze małżeństwo będzie ważniejsze i niezależne od rodziców i te­
ściów.
/
f
Polecenia:
1. Napisz, które ze stwierdzeń sprawiają Ci radość, wywołują pokój
z faktu przyjęcia takiej postawy w Waszym przyszłym życiu małżeń­
skim.
2. Napisz, które z powyższych zadań wydają Ci się szczególnie trudne do
zrealizowania i dlaczego. Spróbuj nazwać uczucia, jakie wywołują
w Tobie te trudności.
50

49. Wymieńcie się kartkami. Porozmawiajcie ze sobą o tych stwierdzeniach,
w których Wasze odpowiedzi są różne, a także o tych, które oboje zazna­
czyliściejako rzecz trudną do zrealizowania.
Spróbujcie się zastanowić nad tym, co możecie zrobić, by można było ła­
twiej ją zrealizować.
Czas: 15+15

50. WIECZÓR IV: MY I BÓG
Spotkanie 3: Modlitwa
Cel spotkania:
Uczestnicy
1. Dostrzegają potrzebę wspólnego wyciszenia i modlitwy.
2. Modlą się w parach.
Treść wprowadzenia:
Zachęcamy narzeczonych, by spróbowali, tak jak potrafią, pomodlić
się w parach, o co chcą, w intencji ich przyszłości. Zasugerujmy, że
może to być modlitwa nawet o właściwą decyzję co do małżeństwa,
0 pomoc w rozwiązaniu jednego z problemów, o którym rozmawiali
na poprzednim etapie. Nie narzucajmy narzeczonym żadnej formy
modlitwy, powiedzmy raczej, żeby każdy modlił się jak chce i potrafi.
Modlimy się w ciszy. Może to być po prostu ich wspólne milczenie
1 wyciszenie na obecność Boga, próba wsłuchania w Niego, powierze­
nie Mu swojego narzeczeństwa i przyszłego małżeństwa. Na modli­
twę przeznaczmy nie mniej niż 5 minut, możemy ten czas wydłużyć
zależnie od grupy.
Jeżeli w ośrodku jest taka możliwość, możemy to spotkanie przepro­
wadzić w osobnym pomieszczeniu, kaplicy, gdzie np. będzie znajdo­
wać się ikona lub wystawiony Najświętszy Sakrament.
Praca domowa:
Nasze narzeczeństwo i nasze przyszłe małżeństwo w Piśmie Świętym
Zachęcamy narzeczonych do czytania Pisma Świętego w kontekście
ich wzajemnej miłości, ich narzeczeństwa i przyszłego małżeństwa. Mó­
wimy im, że te fragmenty, jak i całe Pismo Święte, są skierowane spe­
cjalnie do nich, do ich małżeństwa. Mówimy o wartości czytania Pisma
Świętego w duchu zasad dialogu. W przygotowaniu krótkiego wprowa­
dzenia wykorzystujemy wstęp do zeszytu formacyjnego nr 8: Słowo
w dialogu.
52

51. Polecenie:
Spróbujcie rozważyć, zgodnie z zasadami dialogu: wsłuchując się, rozu­
miejąc, i traktując go jako dzielenie się Pana Boga z nami, jeden z poda­
nych poniżej fragmentów Pisma Świętego w kontekście Waszego narze-
czeństwa i przyszłego małżeństwa.
^ Ja jestem prawdziwym krzewem winnym, a Ojciec mójjest tym, który go
uprawia. Każdą latorośl, która we mnie nie przynosi owocu, odcina, a każdą,
która przynosi owoc, oczyszcza, aby przynosiła owoc obfitszy. Wy już jesteście
czyści dzięki słowu, które wypowiedziałem do was. Wytrwajcie we Mnie, a Ja bę­
dę trwał w was. Podobniejak latorośl nie możeprzynosić owocu sama zsiebie -
jeślinie trwa w winnym krzewie- taksamo i wy,jeżeli we Mnie trwaćnie będzie­
cie. Ja jestem krzewem winnym, wy latoroślami Kto trwa we Mnie, a Jaw nim,
tenprzynosi owoc obfity, ponieważ beze Mnie nic nie możecie uczynić. Ten kto
we Mnie nie trwa, zostanie wyrzuconyjak winna latorośl i uschnie. Izbiera sięją
i wrzuca do ognia, ipłonie. Jeżeli we Mnie trwaćbędziecie, a słowa Moje w was,
poproście, o co chcecie, a to wam się spełni Ojciec mójprzez to dozna chwały,
że owoc obfityprzyniesiecie i staniecie się moimi uczniami Jak Mnie umiłował
Ojciec, tak iJa was umiłowałem. Wytrwajcie wmiłości Mojej!Jeśli będziecieza­
chowywaćMojeprzykazania, będziecie trwać wmiłości Mojej, takjakJa zacho­
wałem przykazania Ojca mego i trwam wJego miłości To wam powiedziałem,
aby radośćMoja w was była i aby radość wasza byłapełna. (J 15,1-11)
1. Co Jezus mówi do mnie o naszym narzeczeństwie i przyszłym małżeń­
stwie poprzez te słowa Ewangelii?
2. Co Jezus mówi o swojej miłości do nas jako narzeczonych i przyszłych
małżonków?
3. Na czym polega nasze trwanie i wytrwanie w miłości Jezusa?
** To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was
umiłowałem. Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktośżycie swoje oddaje za
przyjaciół swoich. Wy jesteście przyjaciółmi moimi, jeżeli czynicie to, co wam
przykazuję. Jużnie nazywam was sługami, bo sługa nie wie, co czynipanjego, ale
nazwałem wasprzyjaciółmi, albowiem oznajmiłem wam wszystko, co usłyszałem
od Ojca mego. Nie wyścieMnie wybrali, aleJa was wybrałem iprzeznaczyłem was
na to, abyścieszlii owocprzynosili, i by owoc wasz trwał.. (J 15,12-16)
1. Co Jezus mówi do mnie poprzez ten fragment Ewangelii o naszym
narzeczeństwie i o naszym przyszłym małżeństwie? Jakie perspektywy
53

52. ukazuje? Jakie to wywołuje we mnie uczucia? Co z tego wynika dla
nas?
** Pokój zostawiam wam, pokój mój daję wam. Nie takjak daje świat, Ja
wam daję. Niech się nie trwoży serce wasze, ani się nie lęka. (J 14,27)
1. Co Jezus mówi do mnie poprzez te słowa o mnie w naszym narze-
czeństwie i przyszłym małżeństwie?
2. Czego się najbardziej lękam myśląc o naszym przyszłym małżeń­
stwie?
^ Teraz wy, którzy mówicie: „Dziś albojutro udamy się do tego oto miasta
i spędzimy tam rok, będziemy uprawiać handel i osiągniemy zyski", wy, którzy
nie wiecie nawet, co jutro będzie. Bo czymże jest życie wasze? Parą jesteście,
co się ukazuje na krótko, a potem znika. Zamiast tego powinniście mówić:
„Jeżeli Pan zechce, i będziemy żyli, zrobimy to lub owo". (Jk 4,13-15)
1. Co Bóg mówi do mnie o naszym narzeczeństwie, naszym przyszłym
małżeństwie poprzez te słowa listu św. Jakuba?
2. Co mówi o naszych planach życiowych?
Spróbujcie rozważyć także inne fragmenty Pisma Świętego (np. Hymn
o miłości 1 Kor, 13,1-13; opis cudu w Kanie Galilejskiej J 2,1-11; wskaza­
nia dotyczące relacji między ludźmi Rz 15,1-7) czytać w duchu dialogu
z Bogiem i ze sobą tak, jakby były skierowane do Was, jako narzeczonych.
54

53. WIECZÓR V: NATURALNE PLANOWANIE RODZINY
Cel Wieczoru:
Uczestnicy
1. Uświadamiają sobie różnice w funkcjonowaniu organizmu kobiety
i mężczyzny oraz wynikające stąd różnice psychiczne między nimi.
2. Znają metody rozpoznawania płodności.
3. Dostrzegają wartość naturalnego planowania poczęć przede wszyst­
kim od strony etycznej, a nie tylko zdrowotnej, ekologicznej itp.
4. Akceptują otwartość na życie każdego poczętego dziecka, także nie­
zaplanowanego.
5. Krytycznie odnoszą się do środków antykoncepcyjnych i wczesnopo-
ronnych jako nieetycznych i niezgodnych z nauczaniem Kościoła.
Uwagi:
1. Jest tojedyny Wieczór, który ma charakterprelekcji. Powinna ją prowa­
dzić osoba posiadająca uprawnienia do tego rodzaju nauczania. Może
nią być lekarz-ginekolog, którego kwalifikacje ipostawa etyczna nie bu­
dzą wątpliwości Powinna to być osoba żyjąca w związku małżeńskim,
mająca dzieci Dobrze, jeżeli uczestniczyła wcześniej w weekendzie Spo­
tkań Małżeńskich.
2. Uczestniczenie w tym spotkaniu nie upoważnia do „zaliczenia” wizyty
wporadni rodzinnej, wktórej narzeczeni w sposóbpraktyczny zapoznają
się z metodami rozpoznawaniapłodności
3. Na wszystkich spotkaniach przyjmujemy jako podstawę i punkt wyj­
ścia pracy z narzeczonymi istnienie życia człowieka od poczęcia. Sta­
ramy się o dobórpięknego słownictwa i równocześniefachowej termi­
nologii.
Przebieg Wieczoru:
1. Ukazujemy uczestnikom, że po kilku Wieczorach poświęconych po­
znaniu samego siebie i narzeczonej/narzeczonego dialogach na temat
naturalnych cech osobowości, przyzwyczajeń i hierarchii ważności,
a także po dialogu o miejscu Boga w naszym życiu, przechodzimy do
spraw związanych z współżyciem seksualnym i rozpoznawaniem płod­
ności. Ma to swoje uzasadnienie, gdyż katolicka etyka seksualna opie­
ra się na wierze chrześcijańskiej. Dialog na ten temat (na Wieczorze
VI) jest poprzedzony wykładem.
55

54. 2. Przedstawiamy uczestnikom prelegenta, podkreślając jego kompe­
tencjejako fachowca.
3. Wykład (ilustrowany przezroczami) powinien:
- zawierać podstawowe informacje o funkcjonowaniu organizmu ko­
biety w cyklu miesięcznym,
-jasno ukazać, że w przypadku, gdy chcemy odsunąć w czasie poczę­
cie dziecka, naturalne metody regulacji poczęć łączą się z określo­
nym stylem życia, zgodnym z fazami cyklu płodności. Nie należy
traktować ich jako dopuszczalnej przez Kościół metody antykon­
cepcji.
- ukazać, że metody rozpoznawania płodności z jednej strony pozwa­
lają na rozpoznanie w miesięcznym cyklu kobiety okresów płodnych
i niepłodnych, z drugiej zaś ułatwiają zrozumienie odmiennego spo­
sobu reagowania kobiety w różnych fazach cyklu. Dać uczestnikom
poczucie bezpieczeństwa co do wysokiej niezawodności metod na­
turalnych
-ukazać sposób działania środków antykoncepcyjnych. Chodzi
przede wszystkim o uzasadnienie ich nieetyczności.
- zawierać informację, że pomocą w nauczeniu metody rozpoznawa­
nia faz cyklu fizjologicznego kobiety służy poradnia rodzinna, z któ­
rą skontaktowanie się należy do przygotowań do zawarcia sakra­
mentu małżeństwa.
- zwrócić uwagę na tendencyjne i płytkie ujęcie tego tematu w więk­
szości pism kobiecych, magazynów erotycznych i w telewizji, które
często jako jedyną metodę naturalną przedstawiają tzw. kalenda­
rzyk małżeński (w rzeczywistości jest to metoda mająca znaczenie
już tylko historyczne), ukazują jej zawodność, a pomijają nowocze­
sne metody termiczne i objawowo-termiczne.
4. Wykład nie może trwać dłużej niż 1 godz. Po nim zostawiamy czas na
pytania uczestników. Jeżeli pytania te trudno wywołać, to wtedy sami,
jako animatorzy, możemy zadawać prelegentowi pytania, np. „jak to
jest z drugą owulacją w cyklu?”, „co robić w przypadku cykli nieregu­
larnych?”, „na ile samoobserwacja jest miarodajna w przypadku np.
nieregularnego trybu życia kobiety czy stresującej pracy?” itp.
5. Na tym spotkaniu rozdajemy uczestnikom wzory tabeli do mierzenia
temperatury i zapisywania obserwacji wraz z instrukcją sposobu dokony­
wania pomiarów i robienia obserwacji. Polecamy - a najlepiej rozprowa-
56

55. dzamy - publikagę zawierającą opis metody termiczno-objawowej, za­
wierającą wzoiy takich wykresów. Warto przygotować fachową literaturę
z zakresu naturalnych metod rozpoznawania płodności, by była do naby­
cia na spotkaniu. Polecamy tu książki i broszury Włodzimierza Fijałkow­
skiego, Teresy Kramarek, Aliny Lichtarowicz, Josefa Rótzera, Elżbiety
Wójcik i in.
Książeczkę Elżbiety Wójcik „Naturalne planowanie rodziny5’ możemy
zamówić dla uczestników w Wydawnictwie „Rubikon”
tel/fax (12) 633 26 52, cena hurtowa 5 zł. /egz.
Dodatkowo możemy pokazać film „Cud życia” lub podobny.